Kleine lipcarcinomen met grote gevolgen
|
|
- Rebecca Wauters
- 5 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Klinische les Kleine lipcarcinomen met grote gevolgen Silke J. Nurmohamed en Robert J.J. van Es Dames en Heren, Het plaveiselcelcarcinoom van de onderlip wordt vaak vroeg gediagnosticeerd. Ongeveer drie kwart van deze tumoren is bij presentatie kleiner dan 2 cm en wordt dus geclassificeerd als T1 (tabel 1). 1,2 De kans op regionale metastasering varieert dan tussen 5-15% en is grotendeels afhankelijk van de tumordiameter. 1-4 De therapie is veelal chirurgisch, al behoort primaire radiotherapie ook tot de mogelijkheden. Vanwege de geringe kans op lymfekliermetastasering wordt bij deze kleine tumoren zelden een profylactisch halskliertoilet verricht. Het is echter van groot belang dat deze patiënten goed worden geïnformeerd over het mogelijk optreden van halskliermetastasen en dat zij routinematig oncologisch gecontroleerd worden. Dit belang illustreren wij aan de hand van de volgende 3 casussen. Patiënt A was een 79-jarige man die zich presenteerde op verwijzing van de afdeling Interne Geneeskunde met een nodus van 7 cm submandibulair rechts (figuur 1), met duidelijke betrokkenheid van de huid. Deze nodus was in de voorgaande 4 maanden gegroeid, met forse progressie in de laatste maand. TABEL 1 TNM-classificatie van lipcarcinoom T primaire tumor N regionale lymfeklieren M metastasen Universitair Medisch Centrum Utrecht, afd. Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie en Bijzondere Tandheelkunde, Centrum voor hoofd-halsoncologie, Utrecht. Drs. S.J. Nurmohamed, aios mondziekten, kaak-, en aangezichtschirurgie; dr. R.J.J. van Es, kaakchirurg, hoofd-halsoncoloog. Contactpersoon: drs. S.J. Nurmohamed (S.J.Nurmohamed@umcutrecht.nl). T1 2 cm N1 ipsilaterale nodus 3 cm T2 > 2-4 cm N2a ipsilaterale nodus > 3-6 cm T3 > 4 cm N2b multipele ipsilaterale nodi 6 cm T4a invasie van N2c bi-/ mandibula, N. contralaterale alveolaris of nodi 6 cm kinhuid T4b invasie van kauwspierloge, processus pterygoideus, schedelbasis en/of A. carotis interna N3 nodus > 6 cm, uni- of bilateraal M1 geen metastasen op afstand metastasen op afstand NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A3173 1
2 De voorgeschiedenis vermeldde 2 maal een wigexcisie van de onderlip wegens een plaveiselcelcarcinoom geclassificeerd als pt1, 1 jaar eerder dubieus radicaal en 3 jaar eerder radicaal verwijderd op een afdeling voor plastische chirurgie. Verder had patiënt eerder dat jaar een coronaire bypassoperatie ondergaan wegens een myocardinfarct en leed hij aan colitis ulcerosa. Hij meldde geen tabaksgebruik en matig alcoholgebruik. Aspiratiecytologie en histologie toonden aan dat het bij de nodus om een plaveiselcelcarcinoom ging. Uit revisie van de eerdere biopten, verkregen bij de wigexcisies, bleek een hoge differentiatiegraad. De afmetingen van de eerder verwijderde tumoren was niet bekend. De CT-scan toonde een grote tumormassa submandibulair (figuur 2). De diagnose halskliermetastasering (cn3) werd gesteld. In overleg met patiënt en zijn zoon werd besloten af te zien van chirurgische behandeling en een palliatief radiotherapeutisch traject in te gaan. Patiënt kon dit tra- FIGUUR 1 Grote submandibulaire zwelling rechts bij patiënt A. De linker onderlip vertoont een onopvallend litteken van het eerder verwijderde lipcarcinoom. tumor glandula submandibularis A. carotis interna orofarynx V. jugularis interna A. carotis externa FIGUUR 2 Transversale CT-scan van de hals van patiënt A op een niveau vlak onder de mandibula, met een centraal necrotiserende massa rechts submandibulair. 2 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A3173
3 ject wegens algehele slechte conditie niet afmaken. Hij werd 3 maanden na het stellen van de diagnose met spoed opgenomen wegens infectieverschijnselen met acute nierinsufficiëntie. In het ziekenhuis is hij overleden aan respiratoire insufficiëntie op basis van een aspiratiepneumonie. Patiënte B, een 81-jarige vrouw, was via een naburige kaakchirurgische kliniek verwezen wegens een progressieve zwelling links submandibulair. Diagnostiek in die kliniek had geleid tot de werkdiagnose cysteus proces van de linker glandula submandibularis. Bij extirpatie van de glandula was vriescoupe-onderzoek verricht, met als uitkomst laaggradig adenocarcinoom. Met deze diagnose werd patiënte naar onze kliniek verwezen. Inmiddels was er een cutane ulceratie ontstaan met bloederige afvloed, en uitval van de ramus marginalis van de linker N. facialis (figuur 3). Bij uitgebreidere anamnese bleek dat zij eerder een plaveiselcelcarcinoom van klasse pt1 van de onderlip had gehad. Deze was 10 maanden eerder in 2 tempi radicaal verwijderd in een centrum voor plastische chirurgie. Er was geen oncologische follow-up verricht. Haar voorgeschiedenis vermeldde verder diabetes mellitus, jicht en meerdere orthopedische ingrepen waardoor patiënte rolstoelgebonden was. Patiënte rookte niet en gebruikte geen alcohol. Bij revisie van het eerdere pathologisch onderzoek van de glandula werd een plaveiselcelcarcinoom aangetoond. De CT-scan toonde inmiddels een grote perimandibulaire afwijking met erosie van de mandibula (figuur 4). De gestelde diagnose luidde cn3 perimandibulaire halskliermetastasering van het eerder verwijderde lipcarcinoom. Vanwege de massaliteit van het proces, de cutane betrokkenheid en de matige algehele conditie van de patiënte werd er afgezien van een primair chirurgische behandeling en werd besloten tot palliatieve radiotherapie. Patiënte is 10 weken na de diagnose overleden aan de gevolgen van cachexie. Patiënte C, een 60-jarige vrouw, was naar ons verwezen wegens een halskliermetastase na een radicaal verwijderd plaveiselcelcarcinoom van de onderlip. De liptumor was 19 maanden eerder gediagnosticeerd door een dermatoloog en verwijderd door een algemeen chirurg-oncoloog (klasse pt1). 3 maanden voor de verwijzing naar ons centrum had patiënte een zwelling submandibulair rechts ontdekt, 3 cm in omvang, die bij bioptering plaveiselcelcarcinoomcellen bevatte. Weliswaar werd besloten tot een radicale halsklierdissectie, maar wegens vakantieplannen van patiënte werd die ingreep 2 maanden uitgesteld. Preoperatief bleek dat de tumor zich massaal had uitgebreid, waarop de operatie werd afgeblazen en patiënte met spoed naar onze kliniek werd verwezen. Aanvullende diagnostiek toonde een halskliermetastase rechts met inmiddels een grootste diameter van 7 cm (klasse cn3), die zich perimandibulair uitbreidde, zonder aantasting van het bot (figuur 5a). Er werd een gemodificeerd radicaal halskliertoilet rechts verricht, met verwijdering van de onderrand van de mandibula, alsmede een supraomohyoïdaal halskliertoilet links (selectief, op niveaus I, II en III, figuur 6). FIGUUR 3 Onderste gelaatshelft van patiënt B, die geïnstrueerd was om de tanden te laten zien. Er is duidelijke aantasting van de huid links submandibulair en uitval van de linker ramus marginalis van de N. facialis. Midden onder de onderlip is een litteken van een eerdere tumorexcisie zichtbaar. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A3173 3
4 Bij histopathologisch onderzoek bleek de metastase rechts niet radicaal verwijderd te zijn. Ook links in de hals bevatte een lymfeklier op niveau I tumorcellen. De diagnose luidde bilaterale halskliermetastasering (pn3) na een eerder verwijderd lipcarcinoom (pt1). Er werd besloten tot adjuvante radiotherapie. Bij routinematige follow-up 8 maanden na de operatie werd een ptosis van het rechter bovenooglid ontdekt. In de maand daarop ontwikkelde patiënte een progressief beeld van proptosis bulbi van het rechter oog. CT-scans toonden een voor metastase verdachte tumor in de rechter orbita, een dubieuze massa linguaal van de mandibula rechts, bilaterale longhaarden met suspecte hilaire klieren en pericardeffusie (figuren 5b en 5c). Wegens de infauste prognose van de uitgebreid gemetastaseerde ziekte werd er afgezien van verdere diagnostiek en besloten tot palliatieve bestraling van de rechter orbita. Patiënte overleed 13 maanden na het stellen van de diagnose bilaterale halskliermetastasering aan de gevolgen van een ruptuur van een grote halsarterie, waarschijnlijk op basis van tumoringroei in de arteriewand. Obductie werd niet verricht. Beschouwing Zoals deze ziektegeschiedenissen tonen, worden in Nederland patiënten met een lipafwijking die verdacht is voor plaveiselcelcarcinoom naar verschillende specialisten verwezen. Naast hoofd-halsoncologen (oncologisch gespecialiseerde mond-, kaak-, en aangezichtschirurgen en kno-artsen) zijn dat dermatologen, plastisch chirurgen en algemeen chirurgen. Na chirurgische excisie en bewezen maligniteit wordt niet iedere patiënt routinematig teruggezien, ten onrechte. Geen van de besproken patiënten werd geïnformeerd over de mogelijkheid van halskliermetastasering. Bij patiënten A en B werd het kleine carcinoom na radicale verwijdering onschuldig geacht en werd de later optredende zwelling in de hals niet in verband gebracht met het eerdere lipcarcinoom, mede omdat de verwijzers niet bij de initiële behandeling betrokken waren geweest. Bij patiënte C verstreek teveel tijd door een ongelukkige combinatie van patiënt- en doktersvertraging, zodat het recidief een zeer grote omvang kon bereiken. Incidentie en diagnostiek In 2008 registreerden de integrale kankercentra 224 nieuwe lipcarcinomen in Nederland, wat neerkomt op een incidentie van 1,1 per inwoners; deze varieerde tussen 0,9 en 1,4 in de afgelopen 15 jaar. De incidentie van het plaveiselcelcarcinoom van de huid is tussen 1989 en 2009 overigens met 2,3% per jaar gestegen. 6 De incidentie is hoger bij mannen (2,5 per ) dan bij vrouwen (0,8 per ), met een forse toename bij vrouwen in de afgelopen 10 jaar, mogelijk door de toegenomen zonbelasting en tabaksgebruik bij vrouwen (bron: De belangrijkste etiologische factor voor een lipcarcinoom is de cumulatieve, levenslange blootstelling aan zonlicht. mandibula orofarynx tumor V. jugularis interna FIGUUR 4 Transversale CT-scan van patiënt B ter hoogte van de onderrand van de mandibula. Links submandibulair is een groot ruimte-innemend proces zichtbaar. 4 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A3173
5 Ook tabaksgebruik en huidtype spelen een rol. 7-9 Daarom komt het lipcarcinoom vooral op de onderlip voor, met een verhouding bovenlip-mondhoek:onderlip = 1:10. 9 Aan een lipcarcinoom moet worden gedacht bij de oudere patiënt met een niet-genezend ulcus en crustae van de onderlip. De diagnose wordt gesteld aan de hand van een incisie- of excisiebiopt. Het verdient de voorkeur een patiënt met een bewezen lipcarcinoom te verwijzen a b mandibula tumor c os hyoideum FIGUUR 5 (a) Sagittale CT-scan van patiënt C, met een perimandibulaire tumoruitbreiding rechts. Transversale CT-scans van (b) de orbita en (c) de longen van patiënt C. Achter het rechter oog en in de rechter long is een metastase zichtbaar. NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A3173 5
6 cytologische punctie van de hals een hoge sensitiviteit en specificiteit. 10 De positief voorspellende waarde van 100% met een negatief voorspellende waarde van 83% resulteert in een betrouwbaarheid van 93%. 11 De punctie wordt vaak als onplezierig ervaren en geeft soms een hematoom. Bij een submandibulaire zwelling is aspiratiecytologie beslist aangewezen. De kans op het ontwikkelen van metastasen op afstand is zeer klein. Aan de hand van de aanvullende gegevens wordt de tumor volgens het TNM-systeem geclassificeerd en gestadieerd (zie tabel 1 en 2). V III IV II VI I Behandeling De behandeling van tumoren in stadium I of II bestaat uit chirurgische excisie of primaire radiotherapie. In deze vroege stadia wordt de klinisch negatieve hals (cn0) vaak niet meebehandeld, omdat de kans op halskliermetastasen gering is (5-15%). Over het algemeen wordt een kans van 20% of meer op regionale metastasering beschouwd als een indicatie voor een electieve behandeling van de hals middels kliertoilet of radiotherapie. 10 FIGUUR 6 Schematische weergave van de 6 lymfeklierniveaus in de hals (figuur afkomstig uit een eerder artikel). 5 naar een centrum voor hoofd-halsoncologie ((www. nvdvforum.nl/pcc/index.php/hoofdpagina). De kans op lymfekliermetastasering is relatief klein, maar de potentiële gevolgen zijn ernstig. Het is zinvol ter stagering aanvullend onderzoek naar de halsklierstatus te verrichten; palpatie van de hals alleen is onvoldoende betrouwbaar. Als er geen verdenking is op halskliermetastasen geeft een echogeleide Prognose en follow-up De 5-jaarsoverleving van kleine lipcarcinomen (T1-T2) is gunstig en ligt tussen 85-99%. Deze vermindert echter sterk als de patiënt halskliermetastasen heeft, naar 35-70%. 7,8 Het is dus van groot belang dat patiënten regelmatig oncologisch gecontroleerd worden, ook al is de kans op halskliermetastasen klein. Een klinisch onderzoek, bestaand uit grondige inspectie en palpatie, is hiervoor voldoende. Aanvullend onderzoek in de vorm van echografie met punctiecytologie wordt alleen verricht op indicatie ( Aanvullende_diagnostiek). De kans op een loco-regionaal recidief is het grootst in de eerste 3 jaar, maar ook latere metastasering kan voorkomen, 8,9 waarna de kans op genezing afneemt naar 50%. 10 Eerdere ontdekking van het recidief geeft een gunstigere prognose. TABEL 2 Stadiumindeling lipcarcinoom op basis van de TNMclassificatie stadium T N M I T1 N0 II T2 N0 III T1-2 T3 N1 N0-1 IVa T1-3 T4a N2 N0-2 IVb elke T T4b N3 elke N IVc elke T elke N M1 TABEL 3 Richtlijnen voor de follow-up van patiënten met lipcarcinoom titel richtlijn aanbevolen interval in maanden 1e jaar 2e jaar 3e jaar 4e jaar 5e jaar Plaveiselcelcarcinoom van de huid* Mondholte- en orofarynxcarcinoom *Conceptrichtlijn ( 6 NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A3173
7 Uit onderzoek binnen onze eigen populatie in het Universitair Medisch Centrum Utrecht blijkt dat de kans op overlijden bij een recidief met N1 1,2 maal zo groot is als wanneer aanvankelijk geen halskliermetastasen waren gevonden. Bij massale recidieven (N2c/N3) is deze kans 2,6 maal zo groot. De Nederlandse Werkgroep Hoofd-Hals Tumoren (NWHHT) adviseert oncologische follow-up gedurende 5 jaar bij mondholteen orofarynxtumoren. 10 Ook de conceptrichtlijn Plaveiselcelcarcinoom van de huid van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV) adviseert deze periode van follow-up (tabel 3). Bovenstaande ziektegeschiedenissen illustreren de noodzaak om patiënten met lipcarcinoom volgens deze richtlijnen onder controle te houden. Dames en Heren, specialisten van meerdere disciplines behandelen patiënten met lipcarcinoom. Na complete verwijdering van de primaire tumor wordt geadviseerd de patiënt routinematig te blijven controleren. Deze dient goed te worden geïnformeerd over het disseminatierisico. Een later optredende submandibulaire zwelling dient door de patiënt, de huisarts en ook de tandarts als een potentiële halskliermetastase te worden beschouwd. Er wordt op dit moment een specifieke Nederlandse richtlijn voor het controleregime van plaveiselcelcarcinomen van de lip en gezichtshuid ontwikkeld. Daarin wordt een controleregime met een follow-upduur van 5 jaar voorgesteld, overeenkomstig de richtlijn Mondholte- en orofarynxcarcinoom van de NWHHT. 10 Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Aanvaard op 24 mei 2011 Citeer als: Ned Tijdschr Geneeskd. 2011;155:A3173 Leerpunten Het lipcarcinoom wordt in Nederland ongeveer 200 keer per jaar gediagnosticeerd. De overleving is goed, maar vermindert drastisch als de patiënt halskliermetastasen heeft. Na verwijdering van een lipcarcinoom dient de patiënt altijd geïnformeerd te worden over de kans op het krijgen van halskliermetastasen. Controle gedurende 5 jaar na behandeling van een lipcarcinoom wordt aangeraden. Bij een submandibulaire zwelling moet halskliermetastase in de differentiaaldiagnose staan als eerder een plaveiselcelcarcinoom van het gelaat of de lip werd verwijderd. Het verdient de voorkeur een patiënt met een bewezen lipcarcinoom te verwijzen naar een centrum voor hoofd-halsoncologie. > Meer op Literatuur 1 De Visscher JGAM, Schaapveld M, Otter R, Visser O, van der Waal I. Epidemiology of cancer of the lip in the Netherlands. Oral Oncol. 1998;34: Zitsch RP, Park CW, Renner GJ, Rea JL. Outcome analysis for lip carcinoma. Otolaryngol Head Neck Surg. 1995;113: De Visscher JGAM, van de Elsacker K, Grond AJK, van der Wal JE, van der Waal I. Surgical treatment of squamous cell carcinoma of the lower lip: evaluation of long-term results and prognostic factors. A retrospective analysis of 184 patients. J Oral Maxillofac Surg. 1998;56: Vukadinovic M, Jezdic J, Petrovic M, Medenica LM, Lens M. Surgical management of squamous cell carcinoma of the lip: Analysis of a 10-year experience in 223 patients. J Oral Maxillofac Surg. 2007;65: Klop WM, Balm AJ, Keus RB, Hilgers FJ, Tan IB. Diagnostiek en behandeling van 39 patiënten met halskliermetastasen van plaveiselcelcarcinoom van onbekende primaire origine, verwezen naar het Nederlands Kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, 1979/ 98. Ned Tijdschr Geneeskd. 2000;144: Holterhues C, Vries E, Louwman MW, Koljenović S, Nijsten T. Incidence and trends of cutaneous malignancies in the Netherlands, J Invest Dermatol. 2010;130: De Visscher JGAM, Grond AJK, Otter R, van der Waal I. Het lipcarcinoom, een overzicht. Ned Tijdschr Tandheelkd. 2002;109: Gooris PJJ. Studies on management of squamous cell carcinoma [proefschrift]. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen; Van den Berg WN, Eliel MR, Battermann JJ, Willemse PHB (red). Oncologieboek deel I. Tumorspecifieke richtlijnen. Utrecht: Integraal Kankercentrum Midden Nederland; Nederlandse Werkgroep Hoofd-Halstumoren. Richtlijn mondholte- en orofarynxcarcinoom. Alphen aan den Rijn: Van Zuiden Communications; Van den Brekel MWM, Castelijns JA. Diagnostiek van lymfekliermetastasen van hoofd-halscarcinomen. Ned Tijdschr Geneeskd. 1995;139: NED TIJDSCHR GENEESKD. 2011;155:A3173 7
Laarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen KNO. Lip en mondholte
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen KNO Lip en mondholte V2.2011 Lip en mondholtecarcinoom ICD- O C00, C02-C06 Volgende regio s en subregio s worden beschreven: 1. De lip (C00):
Nadere informatiePeniscarcinoom. Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1
Peniscarcinoom Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 02-05-2003 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Reg. WG urologische tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2 Medisch
Nadere informatiePlaveiselcelcarcinoom
Plaveiselcelcarcinoom 19 197 Plaveiselcelcarcinoom Dr. G.A.M. Krekels, drs. R.J. Borgonjen De richtlijn dateert uit 2010. De tekst van de samenvatting is niet gewijzigd. Wel is een nieuwe flowchart toegevoegd.
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van het plaveiselcelcarcinoom van de hypopharynx
IX Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van het plaveiselcelcarcinoom van de hypopharynx naar Algemeen 552 Epidemiologie 552 1. Screening 552 2. Diagnostiek 552 2.1 Anamnese 552 2.2 Fysische diagnostiek
Nadere informatieHet effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie
Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie verpleegkundige Disclosure belangen spreker Geen(potentiële)
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary
VII Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van een onbekende primaire tumor in het hoofd-halsgebied: Unknown Primary naar Algemeen 538 Epidemiologie 538 1. Screening 538 2. Diagnostiek 538 2.1 Anamnese
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van het carcinoom van de neusholte, neusbijholten en het vestibulum nasi
XII Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van het carcinoom van de neusholte, neusbijholten en het vestibulum nasi naar Algemeen 568 Epidemiologie 568 1. Screening 568 2. Diagnostiek 568 2.1 Anamnese
Nadere informatieRichtlijnen Hoofd- en halstumoren
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Hoofd- en halstumoren Oropharynxcarcinoom V3.2015 OROPHARYNXCARCINOOM ICD-O C01, C05.1, 2, C09.0, 1, 9, C10.0, 2, 3 Volgende regio s en subregio
Nadere informatielongcarcinoom: stadiëring en behandeling
Hoe actueel is de CBO richtlijn? Niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring en behandeling Prof. dr. Harry J.M. Groen UMCG Groningen Wat moet er veranderen? TBNA? Plaats van EUS-FNA? Plaats van EBUS-FNA?
Nadere informatiehoofd-hals kanker in Nederland
hoofd-hals kanker in Nederland introductie Een overzicht van het voorkomen, de behandeling en overleving van hoofd-halskanker gebaseerd op cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie Deze informatiefolder
Nadere informatieHoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek
Hoofd-hals kanker epidemiologie, etiologie, symptomatologie en diagnostiek M. Lacko KNO-arts/Hoofd-hals oncoloog Oncologie symposium, Maastricht 21 mei 2015 Indeling presentatie 1. Incidentie en epidemiologie
Nadere informatieRichtlijn voor diagnostiek en behandeling van premaligne afwijkingen van de bovenste adem- en voedingsweg
V Richtlijn voor diagnostiek en behandeling van premaligne afwijkingen van de bovenste adem- en voedingsweg naar Algemeen 526 Epidemiologie 527 1. Screening 527 2. Diagnostiek 527 2.1 Anamnese 527 2.2
Nadere informatieHuidkanker. Melanoom. Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom. Diagnostiek en behandeling
Huidkanker Melanoom Plaveiselcelcarcinoom Basaalcelcarcinoom Diagnostiek en behandeling Is het huidkanker? Welke huidkanker? Hoe wordt de diagnose gesteld? Verhaal Hoe lang bestaat de afwijking? Verandering?
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Dikkedarmkanker is een groot gezondheidsprobleem in Nederland. Het is de derde meest voorkomende vorm van kanker bij mannen en de tweede meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. In 2008
Nadere informatieHoofdstuk 8. Orale leukoplakie een klinische, histopathologische en moleculaire studie. Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
Hoofdstuk 8 Orale leukoplakie een klinische, histopathologische en moleculaire studie Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Samenvatting, conclusies en aanbevelingen
Nadere informatieSpeekselklier carcinoom
7.5.6. Speekselklier carcinoom 1. Algemeen Work up Standaard klinisch onderzoek Volledige ziektegeschiedenis Gewicht en gewichtsverlies > 10 % Halsonderzoek Controle van craniale zenuwen n. V2, n. V3,
Nadere informatieDERMATOLOGIE/CHIRURGIE
Zorgpad: Melanoom Algemene informatie U bent door uw huisarts verwezen naar de dermatoloog op verdenking van huidkanker (melanoom). Indien u al onder behandeling bent bij de chirurg, komt u bij de chirurg
Nadere informatieOntwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom
Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieKanker in het Hoofd-Halsgebied
Inleiding Kwaadaardige gezwellen (=tumoren) die zich voordoen binnen het werkgebied van de kaakchirurg worden gerekend tot de zogenaamde hoofd- halstumoren. Kwaadaardige gezwellen in het hoofd- halsgebied
Nadere informatieEen melanoom, wat nu?
Een melanoom, wat nu? Aanvullende diagnostiek Is er op gericht om aan te tonen dat er sprake is van gelokaliseerde ziekte Gelokaliseerde ziekte = een primair melanoom met ten hoogste satelliet-, intransit-
Nadere informatieDisseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET
Disseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET F.J. van Oost 1, J.J.M. van der Hoeven 2,3, O.S. Hoekstra 3, A.C. Voogd 1,4, J.W.W. Coebergh
Nadere informatieMaligne pleura exsudaat
Maligne pleura exsudaat Regionale richtlijn IKL, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 25-10-2005 Methodiek: Consensus based Verantwoording: IKL werkgroep bronchuscarcinomen Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2
Nadere informatieRichtlijn classificatie halsklierdissecties
VI Richtlijn classificatie halsklierdissecties naar Inleiding 532 1. Uitgangspunten 532 2. Omschrijving groepen lymfklieren 532 3. Classificatie halsklierdissecties 534 3.1 Radicale halsklierdissectie
Nadere informatieAnuscarcinoom. Landelijke richtlijn, Versie: 1.1. Datum Goedkeuring: 27-08-2003 Methodiek: Consensus based Verantwoording: LW GE-tumoren
Anuscarcinoom Landelijke richtlijn, Versie: 1.1 Datum Goedkeuring: 27-08-2003 Methodiek: Consensus based Verantwoording: LW GE-tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1 Screening...2 Diagnostiek...3 Medisch technisch...3
Nadere informatieDe indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn :
Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009
Nadere informatieGalblaascarcinoom. Landelijke richtlijn, Versie: 1.1
Galblaascarcinoom Landelijke richtlijn, Versie: 1.1 Datum Goedkeuring: 10-05-2004 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Landelijke werkgroep GI-tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1 Screening...2 Diagnostiek...3
Nadere informatieCover Page. Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for rectal cancer Issue Date:
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/46445 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Testis
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Testis V3.2014 Testis ICD-O C62 1 Inleiding De richtlijnen hebben betrekking tot kiemceltumoren van de testis, die meer dan 90% van
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2016 Registratie gestart: 2009 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Primaire mammacarcinomen waarbij de volgende tumorsoorten geïncludeerd worden: Alle tumorstadia,
Nadere informatieEline Deurloo Correlation of diagnostic breast imaging data and pathology: application to diagnosis and treatment
[Proefschriften] Eline Deurloo Correlation of diagnostic breast imaging data and pathology: application to diagnosis and treatment Mammacarcinoom is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen in
Nadere informatiePlastische Chirurgie. Patiënteninformatie. Plaveiselcelcarcinoom. Slingeland Ziekenhuis
Plastische Chirurgie Plaveiselcelcarcinoom i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen In deze folder leest u wat een plaveiselcelcarcinoom inhoudt en welke behandelingen er bij Plastische Chirurgie
Nadere informatieHead and neck orofarynxcarcinomen formulier voor registratie nieuwe diagnose
Head and neck: orofarynxcarcinoomregistratieformulier (nieuwe diagnose) 1/7 08/10/2012 Head and neck orofarynxcarcinomen formulier voor registratie nieuwe diagnose Alle variabelen zijn verplicht in te
Nadere informatieHoofd-Halstumoren 12
Boukje van Dijk, Otto Visser, Katja Aben en Sabine Siesling namens de Nederlandse Kankerregistratie. Vereniging van Integrale Kankercentra. www.ikcnet.nl Hoofd-halstumoren: ontwikkelingen in Nederland
Nadere informatieCover Page. Author: Dikken, Johannes Leen Title: Gastric cancer : staging, treatment, and surgical quality assurance Issue Date:
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19858 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dikken, Johannes Leen Title: Gastric cancer : staging, treatment, and surgical
Nadere informatieProject Kwaliteitsindicatoren Borstkanker 2007-2008
Project Kwaliteitsindicatoren 2007-2008 De borstkliniek: Iedere nieuwe diagnose van een borsttumor dient door de borstkliniek te worden geregistreerd bij het Nationaal Kankerregister. Het Project Kwaliteitsindicatoren
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen KNO. Larynx
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen KNO Larynx V2.2011 Larynxcarcinoom ICD-O C32.0, 1, 2, C10.1 Volgende regio s en subregio s worden beschreven: 1. Supraglottis (C32.1): Suprahyoidale
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2017 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 23-10-2017 2017.1 Vrijwillig/ verplicht toegevoegd DICA 27-11-2017 2017.2 Schrappen van indicatoren
Nadere informatieSAMENVATTING RICHTLIJN MONDHOLTE- EN OROFARYNXCARCINOOM
SAMENVATTING RICHTLIJN MONDHOLTE- EN OROFARYNXCARCINOOM N.B. De diagnostiek en behandeling van mondholte- en orofarynx-carcinomen is dusdanig complex, dat deze samenvatting zeer beknopt is en niet zonder
Nadere informatie- incidentele bevinding zonder klachten - weigering van chirurgische behandeling - slechte algehele conditie waardoor chirurgie niet verantwoord is
Auteur Soort studie Aantal patiënten Lee 2013 Qurashi Systematic review 1999-2011 Systematic review 1999-2011 Radiotherapie / Chirurgie (meestal gevolgd door ) 377 Conservatief waaronder Inclusiecriteria
Nadere informatieClassificatie van het cutaan plaveiselcelcarcinoom van het hoofd-halsgebied in relatie tot het risico op lymfkliermetastasering
Classificatie van het cutaan plaveiselcelcarcinoom van het hoofd-halsgebied in relatie tot het risico op lymfkliermetastasering M.S. Haisma 1, B.E.C. Plaat 2, G.F.H. Diercks 3, J.B. Terra 4 1. Aios, afdeling
Nadere informatiebelangrijke cijfers over darmkanker
belangrijke cijfers over darmkanker Een overzicht van het voorkomen, de behandeling en overleving van darmkanker, gebaseerd op cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie darmkanker in Nederland Deze
Nadere informatieMaligne melanomen. Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven
Maligne melanomen Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven Inhoud Introductie Diagnose & staging onderzoeken Classificatie Therapie Follow-up Introductie Maligne tumor
Nadere informatieDe indicatoren over borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn:
Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009
Nadere informatiePlaveiselcelcarcinoom
134 13 Plaveiselcelcarcinoom Dr. G.A.M. Krekels, drs. R.J. Borgonjen De richtlijn dateert uit 2010. Inleiding De multidisciplinaire richtlijn plaveiselcelcarcinoom van de huid is tot stand gekomen in 2010.
Nadere informatieRichtlijn voor richtlijnen in het ONCOLINE format
Richtlijn voor richtlijnen in het ONCOLINE format Tumorwerkgroep: Datum vaststellen: Datum revisie: ALGEMEEN Twee tot drie korte zinnen over epidemiologie en behandeling. Voor de landelijke richtlijnen
Nadere informatiePeniscarcinoom. Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1
Peniscarcinoom Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1 Datum Goedkeuring: 02-05-2003 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Reg. WG urologische tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2 Medisch
Nadere informatieNABON Breast Cancer Audit. Pathologie
NABON Breast Cancer Audit Pathologie Dr. P.J. Westenend, patholoog, pathologisch laboratorium Dordrecht Drs. A.C.M. van Bommel, arts-onderzoeker, DICA DICA Congres 25 juni 2013 Pathologie Volledige verslaglegging
Nadere informatielongtumoren stadia therapie prognose Els De Droogh Pneumologie ZNA Middelheim
longtumoren stadia therapie prognose smoking is cool!??? longtumoren > na WO II > roken en longtumoren 90 % mannen, 78% vrouwen aantal pakjaren > carcinogene stoffen in rook > asbest > radon, metalen,
Nadere informatieMelanoom. Poli Dermatologie Poli Chirurgie
00 Melanoom Poli Dermatologie Poli Chirurgie Melanoom Melanoom betekent letterlijk: zwart gezwel. Een melanoom is een vorm van huidkanker die ontstaat vanuit pigmentcellen, die melanocyten worden genoemd.
Nadere informatieSamenvatting Chapter 2 128
et al. [55] vond zelfs dat embryonale stamcellen van de muis bewerkt konden worden om te kunnen differentieren naar folliculaire cellen van de schildklier, in vitro te genereren naar functioneel schildklierweefsel,
Nadere informatieEen vergrote lymfeklier in de hals: wat te doen?
K.H. Karagozoglu, J. Castelijns, E. Bloemena, R. de Bree, I. van der Waal Een vergrote lymfeklier in de hals: wat te doen? kennistoets q-keurmerk redactie ntvt Een zwelling in de hals is in de meeste gevallen
Nadere informatieEr zijn chromosomale veranderingen aangetoond in de cellen van de teelbaltumor. Er bestaat ook een familiale voorgeschiktheid.
Teelbalkanker Auteur: Dr. Guy Boeckx Testistumor of teelbalkanker is een kwaadaardig letsel van de teelbal. Deze tumor komt frequent voor (3-6 nieuwe gevallen per 100.000 mannen per jaar). In minder dan
Nadere informatieHuidkanker Het basalioom of het basaalcelcarcinoom
Huidkanker Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over de meest frequent voorkomende kwaadaardige huidafwijkingen. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de situatie anders kan
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.2 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen
Nadere informatieVroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling. Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017
Vroegstadium borstkanker Medicamenteuze behandeling Jan Drooger Internist-oncoloog Huisartsensymposium 20 september 2017 Disclosures spreker (potentiële) belangenverstrengeling Nothing to disclose Voor
Nadere informatieBehandeling van een melanoom. Huidziekten
Behandeling van een melanoom Huidziekten Het melanoom Melanoom betekent letterlijk: zwart gezwel. Deze vorm van kanker ontstaat uit de pigmentcellen (melanocyten). Pigmentcellen komen vooral voor in de
Nadere informatieKwaadaardige huidafwijkingen
Afdeling: Onderwerp: Chirurgie Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over de meest frequent voorkomende kwaadaardige huidafwijkingen. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk de
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 101 Chapter 7 SAMENVATTING Maligne tumoren van de larynx en hypopharynx ( keelkanker ) zijn de zesde meest voorkomende type kankers van het hele lichaam, en de meest voorkomende
Nadere informatieMaligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie
Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie Annemie Rutten Medische Oncologie AZ St. Augustinus Maligne melanoma 10% van alle huidkankers, maar meest agressieve. Incidentie van maligne melanoma neemt
Nadere informatieBorstkanker indicatoren - Resultaten voor
Borstkanker indicatoren - Resultaten voor 2009-2011 AZ Sint-Jozef Malle maakt samen met AZ Klina Brasschaat deel uit van de Borstkliniek Voorkempen. Recent werden vanuit het Vlaams Indicatoren Project
Nadere informatieNet de diagnose gekregen
Net de diagnose gekregen Vragen die u kunt stellen Hieronder vindt u een lijst met vragen die in verschillende stadia van het onderzoek, de behandeling en de verzorging van patiënten van pas komen. Deze
Nadere informatieStereotactische radiotherapie voor stadium I niet-kleincellig longcarcinoom: Uitkomsten op patiënten- en populatieniveau.
Stereotactic Radiation Therapy for Stage I Non-Small Cell Lung Cancer Nederlandse titel Stereotactische radiotherapie voor stadium I niet-kleincellig longcarcinoom: Uitkomsten op patiënten- en populatieniveau.
Nadere informatieCysteuze zwelling in de hals
Klinische les Cysteuze zwelling in de hals Laterale halscyste of lymfekliermetastase? Charlotte S. Schouten, Ralph A. E. Akrum en Lilly-Ann van der Velden Dames en Heren, Een cysteuze zwelling in de hals
Nadere informatieB. Hals (weke delen) Voor cervicale wervelkolom, zie rubrieken C en K. Inhoudsopgave 01 B 02 B 03 B 04 B 05 B 06 B 07 B 08 B 09 B 10 B 11 B 12 B 13 B
B. Hals (weke delen) Voor cervicale wervelkolom, zie rubrieken C en K Inhoudsopgave 1 B 2 B 3 B 4 B 5 B 6 B 7 B 8 B 9 B 1 B 11 B 12 B 13 B Palpabele schildkliernoduli en euthyreotische struma... 1 Lange
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Mond-, Kaak-, Aangezichtschirurgie Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 09-2015-6212 Geachte... U heeft een bezoek
Nadere informatieNABON Breast Cancer Audit (NBCA)
NABON Breast Cancer Audit (NBCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting
Nadere informatieZwelling in de hals Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant
Doelstellingen Doelstellingen Zwelling in de hals Regionale Transmurale Afspraak Zwelling Zuidoost in de Brabant hals Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Afstemming van beleid rond diagnostiek
Nadere informatieStaging van het Bronchuscarcinoom
1 Staging van het Bronchuscarcinoom Dr D Coeman Pneumoloog A.Z. St.-Dimpna, Geel Staging v/h bronchuscarcinoom 2 A/ NSCLC - TNM-classification B/ SCLC - VALSG (veterans s affairs lung study group) - TNM-classification
Nadere informatieNederlandse introductie en samenvatting voor niet-ingewijden
Nederlandse introductie en samenvatting voor niet-ingewijden 157 Introductie In de Westerse wereld is het aantal mensen dat slokdarmkanker krijgt de laatste jaren sterk toegenomen. In 1989 werd de diagnose
Nadere informatieWat u moet weten over het melanoom
Dermatologie/Chirurgie Patiënteninformatie Wat u moet weten over het melanoom U ontvangt deze informatie, omdat u meer wilt weten over het melanoom. Hierin leest u onder andere wat deze vorm van huidkanker
Nadere informatieSchildkliernodus Iris Wakelkamp
Schildkliernodus Iris Wakelkamp 30 september 2010 Casus I Vrouw 53 jaar, komt met zwelling rechts in de hals. Ontdekt door de schoonheidspecialiste. Geen klachten passende bij hyperthyreoidie. Familie
Nadere informatieJ. Mamma aandoeningen. Inhoudsopgave 01 J 02 J 03 J 04 J 05 J 06 J 07 J 08 J 09 J 10 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J
J. Mamma aandoeningen nhoudsopgave 1 J 2 J 3 J 4 J 5 J 6 J 7 J 8 J 9 J 1 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J Screening: vrouwen jonger dan 4 jaar zonder genetisch risico... 1 Screening: vrouwen
Nadere informatiePatiënteninformatie. Huidkanker ExpertiseCentrum
Patiënteninformatie Huidkanker ExpertiseCentrum Inhoudsopgave Pagina Huidkanker: Onze zorg 4 Huidkanker komt veel voor 4 Topteam Dermatologie Tergooi 4 UV-licht en huidkanker 5 Wat is huidkanker? 5 Actinische
Nadere informatieIndicator 1 Aanwezigheid van gynaecologisch oncoloog bij operatie ovariumcarcinoom -aanwezigheid bij stadiëringsoperatie -aanwezigheid bij debulking
Indicatoren epitheliaal ovariumcarcinoom Indicator 1 Aanwezigheid van gynaecologisch oncoloog bij operatie ovariumcarcinoom -aanwezigheid bij stadiëringsoperatie -aanwezigheid bij debulking Beperkingen/aandachtspunten
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Kanker in het hoofd-halsgebied Inleiding Kwaadaardige gezwellen (=tumoren) die zich voordoen binnen het werkgebied van de Mond-, Kaak- en Aangezichtschirurg (MKA-chirurg)
Nadere informatieAandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling
Status bepaling: 99,4% Aandeel van patiënten met invasieve borstkanker waarbij een ER, PR en/of HER2 statusbepaling werd uitgevoerd vóór enige systemische behandeling Vóór het starten van de behandeling
Nadere informatieZorgpad plaveiselcelcarcinoom
Zorgpad plaveiselcelcarcinoom Gebaseerd op Landelijke Richtlijn plaveiselcelcarcinoom, versie 2010 (www.oncoline.nl) Versie: 17-01-2017 Door de regionale werkgroep plaveiselcelcarcinoom. Voorzitter: E.G.A.
Nadere informatieEvidence based Medicine II Korte casus III
Evidence based Medicine II Korte casus III Sil van Cauwenberghe Melissa De Henau Tutor: Chelsey Plas Clinicus: Prof. Dr. Waelput 17/02/15 pag. 1 Inhoud Probleemlijst Differentiaaldiagnoses Cyste Lymfekliermetastase
Nadere informatieIncidentie Behandeling Kostprijs
Borstcarcinoom 2002 Incidentie Behandeling Kostprijs AZ Groeninge Philippe Vercruysse - Gynaecologie Borstcarcinoom 2002 Incidentie Behandeling Kostprijs Borstcarcinoom 2002» Incidentie» n=201 Borstcarcinoom
Nadere informatieJ. Mamma aandoeningen
Asymptomatische patiënten Screening: vrouwen jonger dan 4 jaar zonder genetisch risico 1 J Screening: vrouwen tussen 4-49 jaar zonder genetisch risico 2 J Screening: vrouwen tussen 5-69 jaar 3 J Screening:
Nadere informatieMelanoom. Dermatologie. 5958p DER.083/0512
Melanoom Dermatologie Inleiding Bij u is (mogelijk) sprake van een melanoom. De dermatoloog heeft dit met u besproken. In deze folder leest u meer over het ontstaan, de onderzoeken en de behandeling van
Nadere informatieSaffire Phoa. CT voor preoperatieve stagering van het pancreascarcinoom
Saffire Phoa CT voor preoperatieve stagering van het pancreascarcinoom Pancreascarcinoom heeft een zeer slechte prognose, en de enige kans op curatie is een resectie van de tumor. Hoewel de mortaliteit
Nadere informatieMetastasen (uitzaaiingen)
Metastasen (uitzaaiingen) Inleiding Metastasen zijn uitzaaiingen van kwaadaardige gezwellen (tumoren) elders in het lichaam (de z.g. primaire tumor). Uitzaaiingen van primaire tumoren kunnen overal in
Nadere informatieaz groeninge scoort zeer goed op de borstkankerindicatoren uit VIP²
az groeninge scoort zeer goed op de borstkankerindicatoren uit VIP² We zijn als ziekenhuis trots op onze goede resultaten, maar we hebben ook aandacht voor enkele punten waar we minder dan gemiddeld lijken
Nadere informatieKanker in het hoofd-halsgebied
Kanker in het hoofd-halsgebied Afdeling Keel- Neus- en Oorheelkunde Deze patiënteninformatie map is eigendom van: Naam: Adres: Postcode: Plaats: Telefoon: 10-2015-6094 Geachte... U heeft een bezoek gebracht
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting NEDERLANDSE SAMENVATTING In dit proefschrift is de voorspellende waarde van magnetic resonance imaging (MRI)-parameters voor het optreden van een lokaal recidief larynxcarcinoom
Nadere informatieBasisbegrippen Oncologie
Basisbegrippen Oncologie Tumor afmeting Diagnose periode Behandel periode Preventie/interventie periode Invasie interventie Tijd Detectie drempel Van normale naar kankercel Normale cel Van celkern naar
Nadere informatieChirurgische behandeling van het larynxcarcinoom
Chirurgische behandeling van het larynxcarcinoom Hoofd-Hals oncologie symposium 21 mei 2015 Maarten Borgemeester AIOS KNO 2 Larynx of strottenhoofd Orgaan in de hals betrokken bij De ademhaling De bescherming
Nadere informatieTherapie & Prognose. Dr. A. Janssen
Therapie & Prognose Dr. A. Janssen Therapie & Prognose Heelkunde Radiotherapie Chemotherapie Hormonaal Herceptine Follow up Heelkunde van de borst Heelkunde van de borst Invloed leeftijd op de heelkunde
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA)
Factsheet en Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) DUCA 2015 [ ; 05-11- 2015] Registratie gestart: 2011 pagina 1 van 15 Nr. Type Uitvraag over Bron WV indicator (jaar) 2. Aantal geopereerde patiënten met een
Nadere informatieDutch Upper GI Cancer Audit (DUCA)
Dutch Upper GI Cancer Audit (DUCA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De
Nadere informatieVlaams Indicatoren Project VIP²
Vlaams Indicatoren Project VIP² Het initiatief voor het Vlaams Indicatoren Project VIP² gaat uit van de Vlaamse overheid, de Vlaamse vereniging van hoofdartsen en de ziekenhuiskoepels Zorgnet en Icuro.
Nadere informatieFactsheet Indicatoren NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018
Factsheet en NABON Breast Cancer Audit (NBCA) 2018 NBCA 2018.3 Registratie gestart: 2009 Datum Versie Mutatie Eigenaar 01-07-2016 2017.1 Aanpassingen conform indicatorendagen juli DICA 2016. Verwijderen
Nadere informatie