Samenlevingsopbouw Antwerpen provincie. Kansen creëren, grondrechten garanderen. Wie zijn we en wat doen we?

Transcriptie

1 Kansen creëren, grondrechten garanderen Wie zijn we en wat doen we? is een autonome vzw en wordt erkend en gesubsidieerd via het decreet op het maatschappelijk opbouwwerk. Daarnaast kunnen we beroep doen op bijkomende lokale, provinciale en Vlaamse middelen. Het centrale secretariaat is gehuisvest in Mechelen. Onze werkingen bevinden zich in Mechelen, Lier, Geel en Turnhout. Samenlevingsopbouw bouwt aan de samenleving en dat is nodig! Onze huidige samenleving maakt het recht op een menswaardig leven immers niet voor iedereen waar. Sociale uitsluiting en maatschappelijke achterstelling bestaan nog steeds. Om die te bestrijden, werkt het opbouwwerk aan twee kernopdrachten: een politieke en een agogische opdracht die met elkaar verbonden zijn. Alleen door beide kernopdrachten uit te bouwen, maken we onze slagzin waar: Kansen creëren, grondrechten garanderen Onze politieke kernopdracht bestaat erin structurele maatregelen, oplossingen en veranderingen uit te werken die de maatschappelijke positie en situatie van kwetsbare groepen ten goede komen. We willen met andere woorden beleidsmakers ertoe aanzetten het bestaande beleid aan te passen en/of een nieuw beleid te creëren dat afgestemd is op de noden en behoeften van de meest kwetsbaren in de maatschappij. Onze agogische kernopdracht bestaat erin deze kwetsbare mensen te ondersteunen en te versterken om hun rol te spelen en verantwoordelijkheid op te nemen in het verwerven en gebruiken van hun grondrechten. We willen de maatschappelijke participatie én beleidsparticipatie van deze groepen bevorderen. Dit wil zeggen dat ze effectief gelijke kansen en rechten hebben en voldoende krachtig zijn om op allerlei domeinen in de samenleving actief te zijn, ook beleidsmatig. kiest uitdrukkelijk voor basiswerk. Onze programma s en concrete werkingen zijn opgebouwd vanuit een grondige omgevingsanalyse en mét inbreng van de bereikte doelgroepen. Zij geven mee de thema s aan waar we samen aan werken. Momenteel richten we onze werkingen naar de thema s: armoede, gezondheid, energie en armoede, energie en het verbeteren van de woningkwaliteit bij maatschappelijk kwetsbare groepen, kamerwonen, sociaal huren en sociale leefbaarheid. De werkingen zijn geordend in drie programma s die we in de meerjarenperiode uitwerken: grondrechten, recht op wonen en sociale leefbaarheid - kort voorgesteld - juni

2 Programma grondrechten Het armoedethema is spijtig genoeg nog brandend actueel en dient zich zo mogelijk complexer en diverser aan dan ooit. zet haar opgebouwde ervaring zo optimaal mogelijk in met oog voor nieuwe methodieken, thema s en doelgroepen. Ons Gedacht - Lier Kunstproeven - Lier T'ANtWOORD - Turnhout Armoedebarometer en sociaal effectenrapport Geel Ondersteuning armoedewerking Dienst Samenlevingsopbouw - Geel Mensen in armoede vinden, bereiken, betrekken omgaan met drempels In voorbereiding: Verkenning armoede bij moeilijk bereikbare doelgroepen Programma recht op wonen Bij de voorbereidingen van het meerjarenplan kwam het thema wonen als eerste prioriteit naar voor. Daarom zetten we ruim in op deze problematiek. We bouwen daarbij verder op opgebouwde expertise op het vlak van energie, van de problemen van kwetsbare bewoners op de private huisvestingsmarkt en van sociale huisvesting. Energie en Armoede Turnhout Vlaanderen Energie en Woonkwaliteit Turnhout - Vlaanderen Kamerwonen - Geel Wijkgerichte participatie - Geel Sociaal huren in Mechelen Mechelen Samen Bouwen aan Wonen - Vlaanderen Programma sociale leefbaarheid Door het verdwijnen van een aantal zekerheden is het voor mensen vaak niet gemakkelijk om hun weg te vinden in een nieuwe en complexe samenleving waar diversiteit hoe langer hoe meer dagelijkse realiteit is. Omgaan met deze diversiteit in de samenleving vraagt flexibiliteit, kracht en openheid tot dialoog. En dit komt niet vanzelf. Samenleven in diversiteit vraagt inzet ook van het maatschappelijk opbouwwerk. Daarom expliciteren we in dit meerjarenplan de plaats die het thema samenleven tijdens de vorige jaren reeds impliciet had gekregen. Buurtopbouwwerk Mechelen Samenleven in diversiteit Geel Ondersteuning buurtwerkingen in de provincie Antwerpen Samenwerking: een belangrijke kracht! Bij het uitwerken van deze programma s neemt samenwerking een belangrijke plaats in. Samenwerking tussen onze eigen projecten en werkingen, met partners, met beleidsverantwoordelijken en met andere opbouwwerkorganisaties in Vlaanderen. - kort voorgesteld - juni

3 Meer over Er zou zoveel méér kunnen, zoveel anders, zoveel elders Maar zoals steeds zijn de middelen beperkt. De ongelijke verdeling van de Vlaamse middelen voor het opbouwwerk maakt tot het kleinste instituut voor Samenlevingsopbouw. Met Vlaamse middelen kunnen we - naast de staf - slechts 5 voltijdse opbouwwerkers inzetten voor heel de provincie Antwerpen. Met bijkomende (tijdelijke) middelen kunnen we onze inzet vergroten met 9 voltijdse opbouwwerkers. Deze bijkomende middelen komen van: lokale overheden, projectsubsidies van het Vlaams ministerie van Energie, Cultuur, Welzijn, Binnenlands bestuur en inburgering en van de provincie Antwerpen. Ons team Opbouwwerkers: Nizar Amraoui, nizar.amraoui@samenlevingsopbouw.be Hans Broeckx, hans.broeckx@tantwoord.be Mieke Clymans, mieke.clymans@samenlevingsopbouw.be Kristof Daems, kristof.daems@samenlevingsopbouw.be Ellen Dries, ellen.dries@samenlevingsopbouw.be Magda Hendrickx, magda.hendrickx@samenlevingsopbouw.be Lieve Lambrechts, lieve.lambrechts@samenlevingsopbouw.be Leen Lauwens, leen.lauwens@tantwoord.be Jenne Meyvis, jenne.meyvis@samenlevingsopbouw.be Dennis Peeters, dennis.peeters@geel.be Anita Rimaux, anita.rimaux@samenlevingsopbouw.be Leen Smets, leen.smets@samenlevingsopbouw.be Sepp Van der Veken, sepp.van.der.veken@geel.be Bruno Van Loo, bruno.van.loo@samenlevingsopbouw.be Lien Wouters tijdens haar zwangerschapsperiode vervangen door Veerle de Grave, veerle.de.grave@samenlevingsopbouw.be Administratieve en logistieke ondersteuning: Louisa Vermeir, louisa.vermeir@samenlevingsopbouw.be Marijke Bolle, marijke.bolle@samenlevingsopbouw.be Denise Hermans (Turnhout), denise.hermans@samenlevingsopbouw.be Greet Adams (Turnhout), greet.adams@tantwoord.be Stafmedewerkers: Petra Beyens, petra.beyens@samenlevingsopbouw.be Ben Van Havere, ben.van.havere@samenlevingsopbouw.be Ann Van der Wilt, ann.van.der.wilt@samenlevingsopbouw.be Algemene coördinatie: Els Matthieu, els.matthieu@samenlevingsopbouw.be - kort voorgesteld - juni

4 Raad van bestuur Lode Conings, ten persoonlijke titel Leen Dries, OCMW Herentals Josée Goris, ten persoonlijke titel Frank Janssen, ACW - Mechelen Geert Lauwers, ten persoonlijke titel Hilde Mariën, Vormingplus Mechelen Gunter Van Avondt, ten persoonlijke titel Sabrina Verbeeck, ten persoonlijke titel Voorzitter: Jef Verrydt, ten persoonlijke titel Penningmeester: Piet Vervondel, ten persoonlijke titel Algemene vergadering De leden van de raad van bestuur + Fons Corten, Welzijnszorg Raf De Bruycker, Diensthoofd - OCMW Willebroek - sociale dienst Sien De Mey, ten persoonlijke titel Winand De Smet, Departementshoofd onderwijs, veiligheid, jeugd prov. Antwerpen Isabelle Quirijnen, ten persoonlijke titel Geert Van Autenboer, Algemeen secretaris ABVV Mechelen en Kempen Elke Van Hansewijck, ten persoonlijke titel Bie Verheyen, ACV Kempen Meer info? Brusselsepoortstraat Mechelen T F E info.antwerpenprovincie@samenlevingsopbouw.be - kort voorgesteld - juni

5 Programma Grondrechten Ons Gedacht Lier Samenlevingsopbouw werkt sinds 1999 in Lier aan de armoedeproblematiek. Initieel werkten we rond het recht op wonen. Al snel ervoeren we dat de woonproblematiek van mensen in armoede in Lier niet los stond van het ontbreken van andere grondrechten. We evolueerden naar een vereniging waar armen het woord nemen: Ons Gedacht. Ons Gedacht brengt mensen in armoede samen. Mensen zijn welkom voor een kop koffie, voor een gezellige babbel, voor een luisterend oor. Deze gesprekken vormen de basis om te werken aan het bestrijden van armoede. We willen mensen ondersteunen zodat ze de kennis en de kracht hebben om hun eigen leven richting te geven. We willen mensen in armoede sterker maken zodat zij hun grondrechten zouden kunnen realiseren. Daarnaast willen we samen met hen zoeken naar duurzame oplossingen voor die knelpunten die de oorzaak zijn van hun armoede, die leven in armoede verzwaren of die opwaartse mobiliteit in de weg staan. Momenteel staan cultuur en gezondheid centraal in de werking. We werken aan deze thema s vanuit de ervaringen van de mensen in armoede. We bundelen deze ervaringen en gaan samen op zoek naar goede oplossingsvoorstellen en beleidsaanbevelingen. Om deze voorstellen te realiseren zoeken we partners en gaan we in dialoog met het lokale beleid. De komende jaren willen we ijveren voor de oprichting van een wijkgezondheidscentrum in Lier. We zijn ervan overtuigd dat gezondheidszorg op die manier goedkoop, adequaat en preventief georganiseerd kan worden. Kristof Daems kristof.daems@samenlevingsopbouw.be Anita Rimaux anita.rimaux@samenlevingsopbouw.be Ons Gedacht Kluizestraat Lier 03/ of 03/ kort voorgesteld - juni

6 Kunstproeven - Lier Meer dan drie jaar geleden startte Kunstproeven als een deelwerking van de Lierse vereniging Ons Gedacht. Met Kunstproeven willen we iedereen de kans geven om op een haalbaar tempo te proeven van kunst en cultuur. Zo willen we mensen in armoede groeikansen bieden, niet alleen op het artistiek vlak, maar ook in hun persoonlijk leven. In het open atelier en in workshops gaan de deelnemers creatief aan de slag met potlood, penseel, spuitbus, pen of klei. Het atelier kan een uitvalsbasis zijn om vandaar een weg te vinden naar het reeds bestaande culturele aanbod maar het kan ook een plek zijn waar mensen terug beginnen geloven in hun eigen kunnen. Daarnaast zijn er uitstappen naar musea waarbij de deelnemers kennis maken met het ruime culturele veld. Bij Kunstproeven wordt veel gepraat over kunst en cultuur. Voor heel wat mensen in onze samenleving heeft kunst nog iets elitairs. Die drempel wil het project wegwerken. Onbekend is immers onbemind. Om kunst echt toegankelijk te maken, moeten echter ook het cultuuraanbod en de academies in Lier zich afstemmen op deze doelgroep. Die structurele verankering is het derde luik van Kunstproeven. Daartoe speelt de opbouwwerker suggesties van de deelnemers door aan de betrokken partijen. Op vraag van Kunstproeven werken de academies bijvoorbeeld aan een overgangsklas voor diegenen die de stap naar de academie nog te groot vinden. De stad Lier van haar kant lanceerde de Gomor, een vrijetijdspas die cultuurparticipatie betaalbaar maakt voor iedereen. Kunstproeven is een project dat zich richt naar alle mensen die momenteel weinig toegang hebben tot het klassieke cultuuraanbod. De focus ligt naast mensen in armoede ook op allochtonen en mensen met een handicap. Het aanbod is toegankelijk voor jong en oud. Kunstproeven is een project dat gerealiseerd wordt met vele partners uit Lier. Samen met hen streven we ernaar dat de cultuurpartners uit Lier (delen van) de werking overnemen of financieren. Dit perspectief werken we uit in Jenne Meyvis jenne.meyvis@samenlevingsopbouw.be Kunstproeven Kluizestraat Lier 03/ of 03/ kort voorgesteld - juni

7 T ANtWOORD Turnhout Mensen in armoede worden nog steeds uitgesloten. Ze hebben het moeilijk om hun sociale grondrechten op te eisen. Met sociale grondrechten bedoelen we het recht op inkomen, wonen, onderwijs, werk, cultuur, maatschappelijke dienstverlening, gezondheid, gezin, participatie en het recht op recht. Met T'ANtWOORD, een vereniging waar armen het woord nemen willen we in Turnhout en omgeving opkomen voor die sociale grondrechten en de strijd aangaan tegen sociale uitsluiting. De ervaringen van mensen in armoede vormen daarbij het vertrekpunt en de toetssteen. De 6 criteria van een vereniging vormen de kerntaken van de werking: armen verenigen, armen nemen het woord, maatschappelijke emancipatie, maatschappelijke structuren veranderen, dialoog met de samenleving en met het beleid en tenslotte armen blijven zoeken. Om deze kerntaken waar te maken ontplooit T ANtWOORD activiteiten op 4 domeinen gesymboliseerd door de 4 puzzelstukken van de vereniging. Ontmoeting: kansen bieden om isolement te doorbreken en om anderen te ontmoeten. Ontspanning: kansen bieden op ontspanning zowel in de vereniging (samen feesten) als daarbuiten (uitstappen, sport ) Werken aan jezelf: kansen bieden om te groeien, om verantwoordelijkheid op te nemen, om samen te werken in een groep, om informatie te krijgen Werken aan de samenleving: vanuit eigen ervaringen en samen met anderen de dialoog aangaan met nietarmen en met beleidsverantwoordelijken om sensibiliserend te werken en om samen te werken aan structurele oplossingen. Bij alle facetten van de werking (van de Raad van Bestuur, het thematisch werken, de wekelijkse soepmaaltijd tot het organiseren van ontspanningsactiviteiten en het werken aan beeldvorming over armoede ) werkt T'ANtWOORD met vrijwilligers. Het gaat om een 40tal mensen. Een klein deel van deze groep zijn medestanders die niet in armoede leven maar het grootste deel van de vrijwilligers zijn mensen in armoede. Dit biedt heel wat kansen om emancipatorisch te werken. Daarnaast vormen dialoog met de lokale beleidsverantwoordelijken en samenwerking met partners belangrijke kenmerken van de werking. Hans Broeckx Leen Lauwens Greet Adams Denise Hermans T ANtWOORD Otterstraat Turnhout 014/ hans.broeckx@tantwoord.be leen.lauwens@tantwoord.be greet.adams@tantwoord.be denise.hermans@samenlevingsopbouw.be - kort voorgesteld - juni

8 Armoedebarometer en sociaal effectenrapport Geel Het beleid van stad Geel wil een beter zicht krijgen op de lokale armoedeproblematiek. Daarvoor doet ze beroep op Samenlevingsopbouw om de komende jaren een armoedebarometer uit te bouwen. Die moet de Geelse armoedeparameters toetsen aan de Vlaamse en omschrijven hoe armoede in Geel er specifiek uit ziet. Op basis hiervan kunnen dan beleidsbeslissingen genomen worden. Veel van de stedelijke beleidsbeslissingen hebben een impact op het leven van mensen in armoede ook al vallen ze buiten het terrein van de klassieke armoedebestrijding. Daarom is in het lokaal sociaal beleidsplan het sociaal effectenrapport ingeschreven. Dit moet een beleidsinstrument worden om het effect van stedelijke beslissingen op de leefsituatie van mensen in armoede te onderzoeken. Ook hiervoor trekt Samenlevingsopbouw de kar door met betrokken partners en mensen in armoede aan de slag te gaan. Dennis Peeters Velleke GEEL 014/ Ondersteuning armoedewerking Dienst Samenlevingsopbouw - Geel Samenlevingsopbouw is reeds lang actief in Geel. We werkten in het verleden mee aan de uitbouw van de wijkwerking, met het accent op participatie bij de sociale huisvestingsmaatschappij en de stad en op het samenleven in diversiteit. In de nieuwe overeenkomst is opgenomen dat Samenlevingsopbouw de inhoudelijke werking van de DSO (dienst samenlevingsopbouw van de stad Geel) in z n geheel zal blijven ondersteunen. Daarnaast bepalen we jaarlijks met welke deelwerking we extra coaching opzetten. In 2009 richt deze coaching zich naar de werking van het ontmoetingscentrum Den Echoo. Petra Beyens petra.beyens@samenlevingsopbouw.be Brusselsepoortstraat Mechelen 015/ kort voorgesteld - juni

9 Mensen in armoede vinden, bereiken, betrekken omgaan met drempels. Mensen in armoede vinden, bereiken én betrekken bij de werking van een vereniging of een opbouwwerkproject is vaak niet evident. Daarom trachten we hier in onze werkingen bewust mee om te gaan. Daarnaast merken we dat er over dit thema heel wat waardevolle literatuur en zinvol materiaal bestaat dat o.i. echter (te) weinig tot bij het werkveld geraakt. Daarom werken we aan een tekstenbundel waarin we de theoretische bijdragen van enkele belangrijke auteurs samenvatten en doorspekken deze met reflecties vanuit onze eigen ervaringen. In een tweede deel reiken we methodieken aan om de doelgroep van je werking te verbreden. De publicatie is bedoeld voor verenigingen waar armen het woord nemen die bewuster werk willen maken van het aantrekken van nieuwe mensen in armoede, maar ook voor opbouwwerkprojecten en ieder die meer wil weten over armoede. Magda Hendrickx Brusselsepoortstraat Mechelen 015/ In voorbereiding: Verkenning armoede bij moeilijk bereikbare doelgroepen hanteerde de methodiek Verenigingen waar armen het woord nemen reeds lang voor er sprake was van een decreet voor de verenigingen. Met de W.inT.-groep in Turnhout en de Keeting in Mechelen stonden we aan de wieg van twee pionierende verenigen met mensen in armoede. De Keeting ging een eigen weg. De W.inT. groep fuseerde met twee andere werkingen tot T'ANtWOORD. In Lier richtten we vanuit Samenlevingsopbouw de vereniging Ons Gedacht op. We erkennen Verenigingen waar armen het woord nemen dan ook als een waardevolle werkvorm. We zijn ervan overtuigd dat verenigingen en opbouwwerk elkaars werking inhoudelijk kunnen versterken omdat we allebei zowel het empowerend als het structureel werken met mensen in armoede als doelstellingen vooropstellen. We behouden in het komende meerjarenplan dan ook de duurzame band met T'ANtWOORD in Turnhout en Ons Gedacht in Lier. Daarnaast zijn er echter heel wat mensen in armoede die (vaak) niet bereikt worden via de werkvorm van een vereniging waar armen het woord nemen: allochtonen, mensen zonder papieren, mensen in armoede op het platteland Daarom verkennen we momenteel de specifieke situatie van deze groepen. We zoeken daarbij ook naar een gepaste werkvorm om via een opbouwwerkproject ook met hen voor hun grondrechten op te komen. Petra Beyens petra.beyens@samenlevingsopbouw.be Brusselsepoortstraat Mechelen 015/ kort voorgesteld - juni

10 - kort voorgesteld - juni

11 Programma Recht op wonen Energie en Armoede Turnhout Vlaanderen Wat in 1998 in Turnhout als een lokaal project van start ging, belandde al vlug in een stroomversnelling. Het groeide tot een opbouwwerkproject dat uitgedragen werd naar de rest van Vlaanderen en sterk beleidsbeïnvloedend werkt. Het project Energie en Armoede wil tastbare verbeteringen voor de energieproblemen van mensen in armoede en streeft naar een recht op energie. Hiervoor moet de levering van energie voor iedereen gegarandeerd zijn. Want leven zonder nutsvoorzieningen is in deze maatschappij mensonwaardig. Een aantal beleidsmaatregelen dienen het recht op energie blijvend te ondersteunen. Overleggen en praten met diensten en politieke overheid is dan ook zeer belangrijk om dat te bereiken. Het project Energie en Armoede werkt met betaalde krachten en met heel veel vrijwilligers. Dit zijn hoofdzakelijk mensen in armoede, mensen die de problemen van binnenuit kennen. Zij zijn allen als vrijwilliger actief in opbouwwerkprojecten, buurtwerkingen, groepswerkingen binnen OCMW s, verenigingen waar armen het woord nemen. Zij worden actief betrokken bij elk onderdeel van de werking en bij alle stappen van het project (planning, uitvoering, evaluatie, strategie ). Zij nemen deel aan alle vertegenwoordigingen naar het beleid (kabinetten, administraties, ministers), hulpverleners en de energiesector. De opbouwwerkers gaan in principe nooit alleen op stap: er zijn altijd medewerkers van het project aanwezig. Participatie is dan ook de rode draad binnen het project. Het project werkt ook samen met partners zoals Welzijnszorg, Verbruikersateljee, Bond Beter Leefmilieu, OCMW, woonwinkels. In 2008 richtte het project zich op de werking van de Lokale Adviescommissies in Vlaanderen. Momenteel werken we samen met partners - een duidelijk concept uit van het idee basispakket energie. Mieke Clymans mieke.clymans@samenlevingsopbouw.be Ellen Dries ellen.dries@samenlevingsopbouw.be Denise Hermans denise.hermans@samenlevingsopbouw.be Otterstraat TURNHOUT 014/ kort voorgesteld - juni

12 Energie en Woonkwaliteit Turnhout - Vlaanderen Om energiearmoede tegen te gaan is het verbeteren van de woonkwaliteit van maatschappelijk kwetsbare groepen essentieel. De Vlaamse overheid neemt daartoe initiatieven door bijvoorbeeld premies te voorzien. Het is echter een uitdaging om deze maatregelen ook werkelijk ten goede te laten komen van de mensen die ze het meest nodig hebben. Mensen in armoede kampen vaak met zoveel andere problemen dat zij niet de energie hebben om hun mogelijkheden op dit vlak na te gaan of te gebruiken. Op dit probleem wil dit project inspelen. De sociale energieconsulent woonkwaliteit wil via een netwerk van vertrouwenspersonen - mensen in armoede informeren en toeleiden tot de verschillende mogelijkheden voor het verbeteren van hun woningkwaliteit. Daarnaast is het belangrijk dat de overheid rekening houdt met mogelijke knelpunten en randvoorwaarden om deze problematiek aan te pakken. De maatregelen die de overheid voorziet, moeten de bewoners immers werkelijk ten goede komen zonder ongewenste neveneffecten zoals huurprijsverhoging enz. Daarom zal de sociale energieconsulent ook beleidssignalerend werken. In dit kader hebben we in 2009 op regelmatige basis overleg met het Vlaams Energieagentschap voor de voorbereiding van een pilootproject om dakisolatie te plaatsen bij woningen van maatschappelijk kwetsbare groepen. Leen Smets leen.smets@samenlevingsopbouw.be Otterstraat TURNHOUT 014/ Kamerwonen - Geel Studentenkamers zijn een oud fenomeen in Geel. Het aantal studenten dat op deze koten verblijft, wordt echter steeds kleiner. Mensen die elders op de woonmarkt geen plaats vinden, nemen dan de plaats in van de studenten. Door huisbezoeken kregen we een beeld van de kamerbewoners én van de kamers zelf. Het gaat om een relatief kleine, maar diverse en geïsoleerde groep mensen in kamers van goede tot zeer bedenkelijke kwaliteit. Met de opmaak van een kamerreglement wou de stad Geel greep krijgen op de kwaliteit van het aanbod. Deze reglementering met bijhorend begeleidingsplan- is begin 2009 goedgekeurd. Het opbouwwerkproject streeft enerzijds naar een grondige begeleiding van kamerbewoners die eventueel moeten verhuizen. En in de schoot van de Geelse Dienst voor Samenlevingsopbouw wil het project kansen creëren voor kamerbewoners om uit hun sociaal isolement te geraken. Anderzijds werkt het project signalerend naar het lokaal woonbeleid. Het brengt de lokale woonactoren rond de overlegtafel om oplossingen te zoeken voor de onderliggende woonproblematiek. Een reglement op kamerwonen hoe goedbedoeld ook - kan immers leiden tot een inkrimping van deze woonvorm. En aangezien kamerwonen voor sommige kwetsbare groepen een vorm van noodwonen is, verkleint met dit reglement het betaalbaar aanbod op de huisvestingsmarkt. Dennis Peeters Velleke GEEL 014/ dennis.peeters@geel.be - kort voorgesteld - juni

13 Wijkgerichte participatie - Geel Participatie in de sociale woonwijken is al jaren een beleidskeuze in Geel. Dit krijgt vorm in een vaste participatiestructuur met een stuurgroep, participatiecellen en bewonerscomités. Het opbouwwerk is er de stuwende kracht. Maar ook alle partners, wijkwerking, stad, huisvestingsmaatschappij én bewoners, profileren zich als gemotiveerde betrokkenen. In samenwerking met de lokale wijkwerking bouwt Samenlevingsopbouw aan een nieuwe dynamiek in de participatiestructuur en houdt zo de participatiecultuur levendig. Naast de traditionele vergaderingen werken we via andere methodieken aan betrokkenheid met de wijk. Onderwerpen voor de komende periode zijn: renovatie en/of afbraak van sociale woningen, participatie van sociale huurders bij nieuwbouwplannen, de mogelijke opmaak van een toewijzingsreglement Deze wijkgerichte participatie is geïntegreerd in de wijkwerking waar, naast de opbouwwerker ook nog een buurtwerkster van het OCMW en een jeugdwerkster van de stad actief is. Dennis Peeters Velleke GEEL 014/ dennis.peeters@geel.be Sociaal huren in Mechelen Een betaalbare huisvesting vinden is geen sinecure voor vele mensen die het minder hebben in onze samenleving. De markt van de sociale huisvesting biedt een waardig alternatief. Dit is echter niet voor iedereen weggelegd. De wachtlijsten zijn lang en niet iedereen vindt zijn gading op de sociale markt. Met het project sociaal huren in Mechelen willen we ijveren voor (minstens) een handhaving van het aantal sociale woningen in Mechelen. Daarnaast willen we sociale huurders ondersteunen om hun stem te laten horen, zowel plaatselijk (bij de MGW en het stadsbestuur) als op Vlaams niveau. We willen tenslotte de belangen van de meest kwetsbare onder de sociale huurders behartigen. Het project sociaal huren in Mechelen sluit nauw aan bij het buurtopbouwwerk. We versterken de stem van sociale huurders uit de twee woonwijken waar buurtopbouwwerk actief is - kort voorgesteld - juni

14 (Bethaniënpolder en Oud Oefenplein) rond respectievelijk de hoge energiekosten en de renovaties met de daaraan gekoppelde verhuisbewegingen. Om de belangen van de meest kwetsbare huurders te behartigen en dus ook om het belang van voldoende sociale huisvesting te onderstrepen nemen we deel aan de stuurgroep sociaal wonen. Daar denken we onder andere kritisch na over de toewijscriteria en over het doelgroepenplan. Deze belangenbehartiging groeit vanuit regelmatig overleg met ander Mechelse basiswerkingen zoals de Keeting, de Lage drempel, het CAW... Om de stem van sociale huurders bij hun huisvestingsmaatschappij en op het Vlaamse beleid te laten horen, is een actieve huurdersparticipatie nodig. Alvorens hier stappen rond te zetten, bestuderen we de kansen en valkuilen van diverse vormen van huurdervertegenwoordiging. Bruno Van Loo Brusselsepoortstraat Mechelen 015/ Samen Bouwen aan Wonen heeft verschillende projecten die gericht zijn op één specifieke invalshoek rond wonen: kamerwonen, renovaties en huurdersparticipatie in sociale huisvesting, de energieproblematiek Naast deze specifieke werkingen vinden we het belangrijk om als opbouwwerkorganisatie beleidssignalerend te blijven werken over het meest fundamentele woonprobleem: het tekort aan betaalbare en kwalitatieve huisvesting. Daarom ijveren we samen met partners voor een verhoging van het aanbod aan kwaliteitsvolle en betaalbare woningen. Vanuit die invalshoek nemen we o.a. actief deel aan het samenwerkingsverband Bouwen aan Wonen van de sector Samenlevingsopbouw. Els Matthieu els.matthieu@samenlevingsopbouw.be Brusselsepoortstraat Mechelen 015/ kort voorgesteld - juni

15 Programma Sociale leefbaarheid Buurtopbouwwerk Mechelen Met velen samenleven in een buurt is niet altijd gemakkelijk. Mensen uit alle uithoeken van de wereld vinden hun stek in de wijk waarbij ze bepaalde aspecten uit hun land van herkomst meebrengen: eigen waarden en normen, gewoontes en geloofsbelevenis. Ook bij de mensen met een Vlaamse achtergrond merken we veel verschillende leefstijlen. Vaak zijn er in de leef- en woonomgeving storende elementen die het samenleven nog verder bemoeilijken. In behartigenswaardige buurten versterken elementen van achterstelling en samenlevingsproblemen elkaar. In die wijken wil buurtopbouwwerk het verschil maken. Met het Mechelse buurtopbouwwerk willen we de achterstelling van buurten en haar bewoners tegengaan en het samenleven bevorderen. We hebben hierbij bijzondere aandacht voor de meest kwetsbare bevolkingsgroepen. Grosso modo zien we drie opdrachten voor het buurtopbouwwerk: Buurtopbouwwerk wil de sociale netwerken van buurtbewoners versterken. Daarbij hebben we zowel oog voor het opbouwen van intense verbanden als voor lossere verbanden. We streven naar diversiteit in de sociale netwerken. Buurtopbouwwerk wil problemen of obstakels uit de leefomgeving aanpakken die bewoners van een buurt zelf ervaren. Ook mogelijke oplossingen komen in het ideale scenario vanuit de bewoners zelf. Buurtopbouwwerk wil bewoners ondersteunen en motiveren om zelf het heft in handen te nemen, om tot oplossingen te komen of een positieve bijdrage te leveren. Op die manier groeit hun kracht en zelfvertrouwen en leren ze daadwerkelijk aan oplossingen te werken. Hiervoor willen buurtopbouwwerkers in de eerste plaats zeer dicht bij de mensen zijn. Door te horen wat er leeft in een buurt kunnen we gericht acties opzetten. In Mechelen organiseren we momenteel buurtopbouwwerk in twee buurten: Bethaniënpolder en Oud Oefenplein. Twee van de drie opbouwwerkers worden gesubsidieerd door de stad Mechelen die op haar beurt voor de helft beroep doet op Vlaamse middelen via Managers van diversiteit. Op Oud Oefenplein ligt het accent op de ingrijpende renovaties met bijhorende verhuisbewegingen. In Bethaniënpolder focussen we eerder op de rechtstreekse samenlevingsproblemen en op de energieproblemen die de bewoners ervaren. De werking in de M. Gandhistraat, die Samenlevingsopbouw volledig met eigen middelen opzette, werd eind 2007 afgerond. Nizar Amraoui Lieve Lambrechts Veerle De Graeve Brusselsepoortstraat Mechelen 015/ kort voorgesteld - juni

16 Samenleven in diversiteit - Geel Samenleven in diversiteit is niet altijd gemakkelijk. De groeiende diversiteit in Geel leidt soms tot conflicten en spanningen die vaak te maken hebben met jongeren. Rondhangende jongeren op straat zorgen voor een onveiligheidsgevoel. Dit gevoel is vaak ingegeven door onwetendheid, soms ook door de harde feiten. Een groep jongeren heeft maar weinig verbinding met de rest van de Geelse samenleving en respecteert daardoor niet altijd de gestelde normen. Om het samenleven in diversiteit te ondersteunen, zette Samenlevingsopbouw in 2007 een project op met de bedoeling een effect te bereiken op drie terreinen: Met de ongebonden jongeren wilden we een proces afleggen. Door stap voor stap de verbinding tussen de jongeren en zichzelf, de rest van de gemeenschap en het verenigingsleven op te bouwen, ondersteunden we de jongeren en het samenleven. Dit hele proces is als een processie van Echternach. Een eerste poging om verbinding te maken tussen de jongeren en het Geelse jeugdhuis mislukte. Het werken aan de verbondenheid onder de jongeren is wel een succes. Een eerste activiteit met het cultureel centrum was dat ook. Via dit proces werken we eerst aan bonding (samenhang tussen de eigen groep) om vanuit deze opbebouwde identiteit in verbinding te gaan met anderen. Een tweede terrein waarop het project inspeelt, is op het samenleven in diversiteit in de sociale woonwijken in Geel. Het is daar immers dat de diversiteit het meest merkbaar is. Samen met de wijkwerking zetten we samenlevingsgerichte activiteiten op. Enkel doordat bewoners elkaar leren kan er een verstandhouding groeien. Soms leggen we de focus op ontspanning, soms op het gezamenlijk aanpakken van collectieve knelpunten. De derde en laatste doelstelling van het project richt zich naar het beleidsniveau. De voorbije jaren gingen we in gesprek met het Geelse beleid om een visie op te bouwen over diversiteit en over de rol van de stad. Geel is één van die steden waar een diversiteitdienst opgericht kan worden. We ondersteunden de opmaak van het diversiteitplan en zullen de oprichting van de diversiteitdienst ook actief blijven opvolgen en impulsen geven. We zetten dit project op met extra Vlaamse middelen vanuit managers van diversiteit. Tegen eind 2009 bouwen we dit project af waarbij we continuering zoeken voor het eerste spoor (het jongerenluik) van dit project. Sepp Van der Veken sepp.van.der.veken@geel.be DSO Geel Diestseweg Geel of kort voorgesteld - juni

17 Ondersteuning buurtwerkingen in de provincie In de provincie zijn meerdere buurtwerkers actief, vaak in dienst van een OCMW of een gemeente. Buurt- en opbouwwerkers die wijkgericht werken hebben vaak veel bewoners en andere actoren in de wijk rond zich. Toch staan ze vaak alleen in het vorm geven aan hun specifieke opdracht. Ze bekleden immers vaak soloposities zonder directe collega s. Om hier enigszins aan tegemoet te komen, organiseert Samenlevingsopbouw reeds meerdere jaren het buurtwerkersoverleg. Dit overleg wil de buurt- en wijkwerkers de gelegenheid bieden om collega s te ontmoeten, andere werkingen te leren kennen en ervaringen uit te wisselen. Goede praktijkvoorbeelden maar ook knelpunten en vragen komen aan bod. De vraag voor een overleg blijft duidelijk aanwezig bij de buurt- en wijkwerkers in de provincie Antwerpen. Evenzeer is het vaak zoeken naar een geschikte formule omwille van de erg verscheiden werksituaties van de deelnemers. In 2009 bereiden we een nieuwe werkvorm voor om in het werkjaar vorm te geven. Ben Van Havere ben.van.havere@samenlevingsopbouw.be Brusselsepoortstraat Mechelen 015/ Cartoons: Jan Loeman - kort voorgesteld - juni