Datum. Jaarverslag 2011

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Datum. Jaarverslag 2011"

Transcriptie

1 Datum Jaarverslag 2011

2 Inhoud Vooraf 5 1. Algemene karakteristiek en missie Algemene karakteristiek Missie 7 2. Samenwerkingsverbanden Partnerschap Interactum Andere hogescholen Universiteiten Mbo Internationale contacten Onderwijsaanbod Bacheloropleiding Masteropleidingen Voortgezette professionalisering, advisering en ondersteuning Kennisinstelling Lectoraat Dynamische identiteitsontwikkeling Lectoraat Interactie en taalbeleid Lectoraat Leiderschap in het onderwijs Lectoraat Kantelende kennis Onderzoekslijn Duurzame ontwikkeling Kwaliteitszorg Brancheprotocol kwaliteitszorg onderzoek (BKO) Evaluaties Personeel Bedrijfsbureau Governance College van Bestuur Horizontale dialoog Medezeggenschapsraad Rechtsbescherming 25 Blad 2/38

3 9.5 Financiële ondersteuning studenten Navolging Notitie Helderheid in bekostiging Treasurybeleid in cijfers Exploitatie overzicht Marnix Onderwijscentrum Kerncijfers Begroting Verslag Raad van Toezicht 31 Bijlage 1 Activiteiten Lectoraat Dynamische identiteitsontwikkeling 33 Bijlage 2: Activiteiten Lectoraat Interactie en taalbeleid 35 Bijlage 3: Activiteiten lectoraat Leiderschap in het onderwijs 37 De Jaarrekening 2011 met toelichting is achteraan toegevoegd Blad 3/38

4

5 Vooraf De Marnix Academie is, als mono-sectorale instelling voor hoger beroepsonderwijs, gericht op een helder aan te duiden beroepenveld: het onderwijs. De Marnix Academie leidt leerkrachten op voor het basisonderwijs én draagt zorg voor in het onderwijs vereiste verdergaande scholing en professionalisering. Anders gezegd: de Marnix Academie is kennisinstelling ten behoeve van het onderwijs. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met het beroepenveld. Via Partners in Opleiding en Ontwikkeling wordt samen met het veld verantwoordelijkheid gedragen, voor de bacheloropleiding tot leraar binnen het primair onderwijs (pabo) als ook voor afstemming over de verdere cursorische of begeleidende werkzaamheden. Omgekeerd ontwikkelt de Marnix Academie zich meer en meer tot inhoudelijk partner van basisscholen en van besturen, bij elementen van schoolontwikkeling. Al onze activiteiten staan hiermee zeer nadrukkelijk in het teken van onderwijs. Ook de samenwerking met andere instellingen voor hoger onderwijs is voor de Marnix Academie van groot belang. Mede op basis van die samenwerking kan de Marnix Academie een palet aan opleidingen aanbieden, niet alleen de bacheloropleiding tot leraar basisonderwijs maar ook postinitiële opleidingen en dienstverlening in een beduidende omvang, waaronder enkele hbomasteropleidingen. Bovendien werkt de Marnix Academie aan kennisontwikkeling en praktijkonderzoek, geconcentreerd in enkele lectoraten en in bredere zin verankerd in de aangeboden opleidingen. De Marnix Academie staat goed bekend, bij studenten/cursisten én binnen het basisonderwijs. Het aantal studenten groeit. Onze financiële bedrijfsvoering is op orde. Wij mogen dit met genoegen constateren en leggen graag verantwoording af, over de kwaliteit van onze producten en over de besteding van middelen. Het nu voorliggende Jaarverslag maakt onderdeel uit van deze verantwoording. Daarnaast getuigen accreditaties, verworven erkenningen en positieve uitkomsten bij tevredenheidsonderzoeken van onze goede kwaliteit. Onze ambitie strekt verder. De Marnix Academie is gebaseerd op christelijke uitgangspunten. Zulke uitgangspunten staan niet op zich. Wij verbinden ze aan onze pedagogische setting en aan ons onderwijskundig profiel. Bekwaam, betrokken en bevlogen zo luiden onze sleutelbegrippen. Studenten en medewerkers dienen daarop herkenbaar te zijn. In 2011 én in de jaren daarna. Gerard Veerbeek Voorzitter College van Bestuur Blad 5/38

6 Blad 6/38

7 1. Algemene karakteristiek en missie 1.1 Algemene karakteristiek De Marnix Academie is een gespecialiseerde hogeschool die zich richt op de opleiding en voortgezette professionalisering van leraren en op de ondersteuning van scholen in hun ontwikkeling. De hogeschool wordt in stand gehouden door de Stichting Protestants-christelijk Hoger Beroepsonderwijs Utrecht. De Marnix Academie bestaat sinds 1984; de ontstaansgeschiedenis van het protestants-christelijk opleidingsonderwijs gaat verder terug, tot de negentiende eeuw. 1.2 Missie De kerntaak van de Marnix Academie is het ondersteunen van scholen in het protestantschristelijk onderwijs bij opleiding en ontwikkeling. Daarvoor verzorgt zij lerarenopleidingen op bachelor- en masterniveau, biedt zij mogelijkheden voor voortgaande professionalisering van onderwijsgevenden, directies en schoolbesturen en levert zij diensten aan scholen via advisering en ondersteuning. De hogeschool kan worden getypeerd als een open christelijke instelling die samenhang wil realiseren tussen levensbeschouwelijke, pedagogische en onderwijskundige uitgangspunten en maatschappelijke betrokkenheid. De Marnix Academie hanteert bekwaam, betrokken en bevlogen als sleutelbegrippen. Bekwaam De Marnix Academie richt zich op de toerusting van aanstaande leerkrachten voor modern onderwijs dat zich blijvend vernieuwt en dat inspeelt op veranderingen in de samenleving. Dat houdt in dat studenten aan het eind van de opleiding competent zijn om kwalitatief hoogwaardig onderwijs te verzorgen en zich blijven ontwikkelen in hun persoonlijk meesterschap vanuit eigen verantwoordelijkheid voor het leerproces. Tevens zijn zij in staat een professionele bijdrage te leveren aan de schoolontwikkeling. Het sleutelbegrip bekwaam geldt ook volledig voor de medewerkers van de hogeschool. Zij zijn bekwaam om een bijdrage te leveren aan het realiseren van de doelstellingen van de academie. Op organisatieniveau is dit aspect uitgewerkt in de ambitie om als kennisinstelling te functioneren ten behoeve van de ontwikkeling van leraren en scholen. Betrokken Kwalitatief hoogwaardig onderwijs kenmerkt zich door betrokkenheid bij de leerling en zijn omgeving. De Marnix Academie verwacht van haar studenten dat zij vormgeven aan verantwoord pedagogisch handelen, waardoor kinderen zich optimaal kunnen ontplooien. Van medewerkers wordt verwacht dat zij klantgericht inspelen op signalen en leervragen vanuit studenten, cursisten en het beroepenveld. De academie geeft op organisatieniveau vorm aan betrokkenheid door een lerende organisatie te zijn die aansluit bij de dagelijkse onderwijspraktijk en bij de ontwikkelingen in onderwijs en samenleving. Essentieel daarbij is het partnerschap met scholen bij het opleiden van aankomende en zittende leraren en op het gebied van de inhoudelijke schoolontwikkeling. Bevlogen In lijn met de protestants-christelijke traditie wil de Marnix Academie geïnspireerde en inspirerende leraren opleiden die vormgeven aan waardenvol onderwijs. Inspirerend handelen Blad 7/38

8 ontspringt niet vanzelf aan wat je weet, maar met name aan wie je bent in een betrokken en bewogen ontmoeting met kinderen. De academie verwacht van haar studenten dat zij hun handelen verantwoorden vanuit hun persoonlijke normatieve kader. De medewerkers van de opleiding begeleiden de studenten in deze ontwikkeling en dragen zorg voor een stimulerende en uitdagende leer- en werkomgeving. Op organisatieniveau krijgt deze waarde onder meer vorm in bijzondere kenmerken zoals de aandacht voor christelijk geïnspireerd onderwijs, voor duurzame ontwikkeling en voor dienstverlening aan de scholen. 2. Samenwerkingsverbanden De Marnix Academie kiest bewust voor een zelfstandige positie als gespecialiseerde hogeschool. Deze positie is mogelijk door goed samen te werken met meerdere partners, in de eerste plaats binnen het domein van het basisonderwijs. Ook met scholen en instellingen buiten het primair onderwijs wordt inhoudelijk samengewerkt, zowel nationaal als internationaal. 2.1 Partnerschap Als monosectorale lerarenopleiding voor het primair onderwijs onderhoudt de Marnix Academie via het praktijkleren, het partnerschap met scholen en via de nascholingsactiviteiten intensieve contacten met een groot aantal scholen in Midden-Nederland. De contacten worden onderhouden door relatiebeheerders en door adviseurs van het Marnix Onderwijscentrum. In 2011 is door 38 schoolbesturen (met daaronder ressorterend 310 basisscholen) met de academie samengewerkt in Partners in Opleiding en Ontwikkeling. Met dit aantal is de doelstelling voor 2011 gerealiseerd en worden vrijwel alle studenten opgeleid in opleidingsscholen met de bijbehorende infrastructuur. In het partnerschap worden gemeenschappelijk afspraken gemaakt over de ontwikkeling van aankomend (studenten) en zittend personeel vanuit de eigen schoolontwikkeling, de vorming van leergemeenschappen en gezamenlijke kwaliteitsborging. De samenwerking met de partnerscholen heeft in 2011 een verdiepend karakter gehad. Er is gestart met het certificeren van partnerscholen door middel van audits. Ook is het werken in leerwerkgemeenschappen onderwerp van aandacht geweest. Het aantal leerwerkgemeenschappen - waarin opleidingsdocenten, studenten en leerkrachten uit de beroepspraktijk gezamenlijk en al onderzoekend kennis creëren - is uitgebreid naar Interactum De Marnix Academie maakt onderdeel uit van een samenwerkingsverband van vijf monosectorale lerarenopleidingen basisonderwijs: de Educatieve Federatie Interactum. Met de partners in Interactum de hogescholen Ipabo Amsterdam/Alkmaar, De Kempel in Helmond, Iselinge in Doetinchem en Katholieke Pabo Zwolle werd in 2011 vooral het volgende gerealiseerd: Het gemeenschappelijke en daarmee omvangrijke lectoraat Kantelende Kennis werd medio 2011 afgesloten. Binnen het lectoraat is een cyclus voor collectieve kennisontwikkeling ontwikkeld. Deze cyclus werkt met name door in de leerwerkgemeenschappen waarin de Blad 8/38

9 Marnix Academie samenwerkt met het beroepenveld en in de hbo-masteropleiding Leren en Innoveren. Meer over dit lectoraat is te lezen op pagina 18. In 2011 studeerden de eerste studenten af van de in samenwerking aangeboden hbomasteropleiding Leren en Innoveren. Via de gezamenlijke elektronische leeromgeving werden verdere Kennisobjecten beschikbaar gesteld. Via gemeenschappelijke loketten werd een omvangrijke internationale studentenmobiliteit gerealiseerd. Binnen onderscheiden vakdomeinen onderhielden docenten onderlinge inhoudelijke netwerken. Op het terrein van kwaliteitszorg werd samengewerkt. In 2011 betrof dit vooral het in samenwerking doorlopen van een voorbereidend traject gericht op verkrijging van validering van de onderzoekstaakstelling. Kennisuitwisseling vond plaats tussen de binnen de hogescholen ondergebrachte lectoraten. Ook ten aanzien van de bedrijfsvoering wordt expertise uitgewisseld en wordt soms ook samengewerkt. Waar mogelijk proberen de hogescholen hun belangen gemeenschappelijk te behartigen. 2.3 Andere hogescholen Onder de naam Penta Nova, Academie voor Schoolleiderschap werkt de Marnix Academie samen met hogescholen INHolland, Christelijke Hogeschool Ede, Driestar Educatief en Gereformeerde Hogeschool Zwolle. Vanuit dit samenwerkingsverband zijn ook in 2011 de cursussen Basisvaardigheden Onderwijsmanagement, Directeur Primair Onderwijs en ook de hbomasteropleiding Educational Leadership aangeboden. Penta Nova heeft inmiddels een sterke en erkende positie verworven en ontwikkelt zich verder tot een algemeen expertisecentrum op het terrein van schoolleiderschap. Onder licentie van de Hogeschool Windesheim verzorgt de Marnix Academie de lesplaats Utrecht voor de hbo-masteropleiding Special Educational Needs. Samenwerking met een aantal relatief kleine, niet specifiek monosectorale hogescholen vindt plaats in het zogenaamde Ede Beraad, waarin gezocht wordt naar mogelijkheden om gemeenschappelijk belangen te behartigen. 2.4 Universiteiten De Marnix Academie werkt samen met het Expertisecentrum Nederlands (voorheen onderdeel van de Radboud Universiteit te Nijmegen), met name in het lectoraat Interactie en taalbeleid. Tevens wordt samengewerkt met het Landelijk Expertisecentrum Opleidingen Nederlands en Diversiteit (LEONED). Met de Universiteit Utrecht wordt samengewerkt ten behoeve van de Academische variant lerarenopleiding van de Marnix Academie; onder meer is de pre-master Onderwijskunde ingedaald in het programma. In het kader van stimulering Bêta-Techniek op basisscholen wordt samengewerkt met het Wetenschapsknooppunt van de Universiteit Utrecht. Enkele medewerkers van de Marnix Academie doorlopen een promotietraject, met bijbehorende begeleiding vanuit een universiteit. Enkele van de Marnix-lectoren treden soms op als copromotor. In 2011 zijn gesprekken gestart met de Vrije Universiteit, gericht op een eventuele geïntensiveerde samenwerking bij de onderzoekstaakstelling van de Marnix Academie. Blad 9/38

10 2.5 Mbo De Marnix Academie heeft, met het oog op een soepele doorstroming voor mbo-studenten, actief bijgedragen aan de totstandkoming van een regionaal netwerk voor ROC s en de lerarenopleidingen basisonderwijs. Speciale contacten worden onderhouden met het mbo van de Amarantisgroep (voorheen ROC ASA), met name voor de doorstroom van onderwijsassistenten (niveau 4). In het kader van de invoering van de kennisbases zijn de contacten van groot belang. 2.6 Internationale contacten De Marnix Academie onderhoudt internationale contacten met instellingen voor hoger onderwijs in tweeëntwintig landen: België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Letland, Litouwen, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Spanje, Tsjechië, Turkije, Verenigd Koninkrijk, Zweden en Zwitserland. Vanuit het samenwerkingsverband Interactum worden tevens contacten onderhouden met vijf lerarenopleidingen in België (Interactum Vlaanderen). 3. Onderwijsaanbod 3.1 Bacheloropleiding De basis van de Marnix Academie bestaat uit de bacheloropleiding, die wordt aangeboden in een voltijd- en een deeltijdprogramma. De voltijdopleiding is er behalve in de reguliere lerarenopleiding basisonderwijs in een academische variant. Resultaat 2011 Belangrijke terreinen van aandacht in 2011 waren kwaliteit en instroom, doorstroom en rendement. De gestelde doelstellingen zijn in ruim voldoende mate gerealiseerd: Kwaliteit Opnieuw kwam uit programma-evaluaties en kwaliteitsoverleggen met studenten naar voren dat studenten uitermate tevreden zijn over de Marnix Academie. De studenttevredenheid scoort een ruime 8. Studenten waarderen het opleidingsprogramma van zowel de voltijd als de deeltijd in zijn totaliteit waar het gaat om samenhang, hbo-niveau, ruimte voor zelfsturing en voorbereiding op de beroepspraktijk. Ook over docenten zijn studenten zeer tevreden. In de keuzegids Hoger Onderwijs, die haar beoordeling deels baseert op de Nationale Studenten Enquête, resulteerde dit in een gedeelde vijfde plaats voor de voltijdopleiding en een tweede plaats voor de deeltijdopleiding. Zie voor de resultaten van de tevredenheidsmetingen ook pagina 20. Studentenaantallen In de majorfase is opnieuw veel aandacht besteed aan de instroom. Dit resulteerde in 366 inschrijvingen (per 1 september) voor het eerste jaar in de voltijd, inclusief 25 inschrijvingen in de academische variant. Blad 10/38

11 2009/ / /2012 Voltijd Deeltijd Totaal Tabel 1: Instroomgroepen en totale instroom per 1 oktober / / /2012 Voltijd Duaal Deeltijd Totaal Tabel 2: Totaal aantal ingeschreven studenten per 1 oktober 2011 Niet alleen de verhoging van de instroom had de aandacht, ook het terugdringen van de uitval staat hoog op de agenda. Om nieuwe studenten beter voor te bereiden op de landelijke taal- en rekentoetsen zijn ook in 2011 voortrajecten georganiseerd. Ruim 85% van de studenten die aan een voortraject deelnam slaagde in één keer voor één of beide toetsen. De invoering van voortgangsgesprekken met studenten en het monitoren van studievoortgang heeft erin geresulteerd dat 60% van de studenten binnen één jaar de Propedeuse behaalde. Ondanks de inspanningen is de uitval in het eerste jaar van de voltijdopleiding in 2011 licht gestegen. Een groot deel van de uitvallers (ruim 30%) geeft aan geen leraar te willen worden. Het percentage negatieve bindende studieadviezen ligt met 18% hoger dan in Dit is het gevolg van hogere eisen in het eerste jaar om uitval in latere jaren te voorkomen. In de deeltijdopleiding is de uitval wel gedaald. Cohort 2008/2009 % 2009/2010 % Voltijd 35,6 25,2 28,2 Deeltijd 27,7 38,5 23,0 Totaal 34,2 27,5 26,3 Tabel 3: Som van de uitval in één jaar 2011/2012 % Cohort 2004/2005 % 2005/2006 % Voltijd 56,6 58,7 42,7 Deeltijd 72,4 59,2 36,7 Totaal 59,3 58,8 41,9 Tabel 4: Studierendement in vijf jaar 2006/2007 % Blad 11/38

12 Cohort 2007/ / /2010 Instroom propedeuse voltijd Propedeuse in twee jaar Propedeuse rendement 45,4% 58,3% 64,70% Tabel 5: Opleidingsrendement propedeuse voltijd in twee jaar Afstudeerjaar 2008/ / /2011 Voltijd 50,0 48,4 50,6 Deeltijd 33,4 41,9 39,8 Gemiddeld 47,7 47,5 49,4 Tabel 6: Gemiddelde studieduur geslaagden in maanden Afstudeerjaar 2008/ / /2011 Voltijd 19,8 21,3 16,8 Deeltijd 21,4 16,2 15,7 Gemiddeld 20,1 20,0 16,4 Tabel 7: Gemiddelde studieduur gestopte studenten in maanden Inhoudelijke veranderingen In het eerste studiejaar is een start gemaakt met de invoering van de kennisbases Nederlands en rekenen en wiskunde. Voor de studiejaren 2 en 3 is het onderwijs ontwikkeld en deels getest, zodat studenten in een doorgaande lijn vanaf het eerste tot en met het derde jaar worden voorbereid op het behalen van de landelijke kennistoetsen. In het kader van de implementatie van de kennisbases zijn ontwikkelgroepen gestart om de hele minorfase kennisbases proof te maken. In het collegejaar wordt gestart met een pilot in het derde studiejaar. De academische variant is in 2011 voor het derde jaar aangeboden, waarmee ook het derde studiejaar voor het eerst is uitgevoerd. Studenten hebben kennis gemaakt met het Research & Designatelier Special Educational Needs. Het grootste deel van de studenten heeft het programma in het buitenland gevolgd. Een klein deel bleef thuis en maakte deel uit van een internationale groep studenten die op de Marnix Academie een Engelstalig programma volgde. Internationale uitwisseling De Marnix Academie had in 2011 een bilaterale overeenkomst met negenendertig buitenlandse instellingen. De academie continueerde de Engelstalige minor Humanities in het reguliere curriculum. In 2011 werd het programma gevolgd door drieëntwintig buitenlandse studenten uit onder meer Griekenland, Duitsland, Litouwen en Spanje. Voor het eerst werd een tweede Engelstalig programma aangeboden op het terrein van Special Educational Needs. Vijf studenten uit de Litouwen, Oostenrijk en Finland namen daaraan deel. In 2011 was sprake van uitwisseling in de vorm van internationale themaweken, internationale programma s, internationale studie en stage en docentenmobiliteit. De themaweken werden Blad 12/38

13 gehouden in: Rhethymnon (Griekenland), Bradford (Engeland), Halden (Noorwegen), Kaunas (Litouwen), Krems (Oostenrijk), Boedapest, Brussel, Madrid en Utrecht. Per week namen zes tot vijfentwintig studenten van de Marnix Academie deel, vaak aangevuld met studenten van de gastinstellingen. Veelvuldig maakten studenten gebruik van de voucherregeling ter stimulering van internationale uitwisseling. Erasmusprogramma s De Marnix Academie participeerde ook in een bekostigd Erasmusprogramma, te weten Citifola (Krems, Oostenrijk). De academie was enerzijds betrokken bij de ontwikkeling van het programma, anderzijds participeerden vier studenten en twee docenten in Citifola. Studentenmobiliteit Zevenentwintig studenten verbleven voor hun studie in het buitenland in het kader van het Erasmusprogramma. Van januari tot eind mei/juni of van september tot januari studeerden de studenten onder andere in Oslo, Madrid of Boedapest. In 2011 waren er negen studenten voor hun praktijkperiode leraar in opleiding voor drie of vijf maanden naar het buitenland met de volgende bestemmingen: België. Curaçao, Suriname, Zuid Afrika. Docentenmobiliteit In 2011 gingen twintig docenten naar partnerinstellingen in Brussel, Bradford, Boedapest, Kreta, Halden, Kaunas, Krems en Madrid. Ook werd door de lokethouders binnen het Interactumverband een bezoek gebracht aan Suriname en Curaçao. In 2011 heeft de Marnix Academie meerdere bezoeken gebracht aan partnerinstellingen in Krems (Oostenrijk), Madrid (Spanje), Mondragon (Baskenland) en Malmö (Zweden). Drie docenten uit Kreta, Oostenrijk en Litouwen namen deel aan onze internationale week Utrecht. In juni ontvingen wij een groep docenten en studenten uit Ludwigsburg. Diploma Christelijk Basisonderwijs Sinds 1999 wordt het Diploma Christelijk Basisonderwijs (DCBO) als opvolger van het Diploma Bijbels Onderwijs (DBO) door pabo s uitgegeven. Een DCBO-gediplomeerde dient, naast het vormgeven aan godsdienstige vorming, in staat te zijn om als lid van het schoolteam mee te werken aan de brede identiteit van een (protestants-)christelijke school. Die identiteit heeft niet alleen levensbeschouwelijke aspecten, maar ook pedagogisch-didactische. Aan het diploma hebben studenten veel wanneer ze leraar worden in het (protestants-)christelijk onderwijs. Zij kunnen zich persoonlijk verdiepen, maar ook hun marktwaarde vergroten met dit extra diploma. In 2011 hebben 158 afgestudeerden, naast het diploma van de Marnix Academie, het Diploma Christelijk Basisonderwijs ontvangen. 3.2 Masteropleidingen De Marnix Academie biedt drie masteropleidingen in verschillende samenwerkingsverbanden aan. Voor twee opleidingen bezit de Marnix Academie de licentie (Leren en Innoveren en Educational Leadership). De opleidingen worden aangeboden in samenwerkingsverbanden. De derde wordt door de Marnix Academie in Utrecht aangeboden onder licentie van Hogeschool Windesheim. Blad 13/38

14 Resultaten in 2011 Educational Leadership In januari 2011 is een kleine groep van acht studenten in Utrecht gestart met de master Educational Leadership. In het tweede jaar zijn negen studenten ingestroomd die het nieuwe upgrade-programma hebben gevolgd. Zij participeren in het reguliere tweede jaar van de masteropleiding. De groep die in 2010 in Groningen is gestart in een in-company traject, is eveneens van start gegaan met het tweede studiejaar. Het curriculum van de master Educational Leadership is in 2011 bijgesteld. Ook het toetsplan met de beoordelingsformats is herzien. De Opleidingscommissie en de Examencommissie zijn ingericht. De docenten van de verschillende hogescholen die gezamenlijk Penta Nova vormen, zijn erg gemotiveerd en zeer betrokken bij de opleiding. De kwaliteitszorg van de opleiding is onder de loep genomen en wordt verder uitgebouwd. Special Educational Needs In 2011 zijn minder studenten gestart met de Masteropleiding Special Educational Needs (SEN) dan het jaar ervoor. Door een scherpere intake wordt beoogd de instroom op een kwalitatief hoger niveau te krijgen. Het betreft de door de Marnix Academie verzorgde lesplaats Utrecht, onder licentie van Hogeschool Windesheim. voltijd 1e jaar voltijd ouderejaars Deeltijd 1e jaar Deeltijd 2e jaar Deeltijd ouderejaars Totaal 2007/ / / / / Tabel 8: Aantal studenten master Special Educational Needs in in de lesplaats Utrecht Met de reorganisatie van de coördinatie van de SEN is in 2011 een start gemaakt. De coördinatie is niet meer in handen van één persoon, maar wordt verdeeld over meerdere personen met als deelgebieden: regiocoördinatie, coördinatie onderzoek en coördinatie assessments. In het collegejaar is de studie aan enkele groepen masterstudenten in deeltijd aangeboden volgens het leerlijnenmodel. De opleiding is in november 2011 beoordeeld door een visitatiecommissie. Dit resulteerde in een positief advies voor NVAO accreditatie. Docenten in de master SEN vinden het werk een uitdaging, maar ervaren veel werkdruk. Met name het begeleiden van onderzoek vergt veel tijd en inspanning. Leren en Innoveren In 2011 is het eerste cohort uit 2009 van de master Leren en Innoveren (MLI) afgestudeerd. In totaal behaalden 28 studenten hun mastergraad Leren en Innoveren. In 2011 zijn 26 studenten aan de opleiding gestart. In het tweede jaar zijn er nu 28 studenten. Blad 14/38

15 In 2011 is de elektronische leeromgeving van de opleiding uitgebreid en gebruiksvriendelijker gemaakt. Ook wordt er extra aandacht besteed aan de communicatie met studenten. Er is een plan gemaakt om de website van de MLI te vernieuwen. Deze wordt begin 2012 opgeleverd. Er is extra onderling overleg tussen docenten en tutoren ingepland om te komen tot goede afstemming van het curriculum van de opleiding op de beoordeling van studenten. De opleiding wordt in interne evaluaties door de studenten positief beoordeeld. Ook externe evaluatie (NSE) geeft aan dat studenten positief zijn over de opleiding, met name over de inhoud en de docenten. jaar po vo/mbo hbo totaal afgestudeerd e jaars e jaars e jaars e jaars Tabel 9: Aantal studenten master Leren en Innoveren in het collegejaar , gerelateerd aan het type onderwijs waaraan de deelnemers zijn verbonden. 3.3 Voortgezette professionalisering, advisering en ondersteuning Het aanbod voor voortgezette professionalisering en ondersteuning van leraren, schoolleiders, teams en besturen in het primair onderwijs wordt verzorgd door het Marnix Onderwijscentrum (MOC). Het gaat hier om marktgerichte activiteiten: deze vormen van scholing worden door deelnemers en werkgevers bekostigd. Resultaten in 2011 De omzet in 2011 van het MOC is uitgekomen op bijna Dit is 5% boven de begroting en een stijging van 14% ten opzichte van vorig verslagjaar. Het aandeel inkomsten uit de marktgerichte activiteiten is hiermee uitgegroeid tot ruim 18% van de totale inkomsten van de Marnix Academie. De professionaliseringsvragen komen steeds meer uit scholen of besturen die als partner verbonden zijn aan de Marnix Academie. De aanvragen variëren van cursussen en opleidingen tot begeleiding bij integrale schoolontwikkeling. Vooral de post-hbo-opleidingen zijn meer dan begroot uitgevoerd. Dit geldt met name voor opleidingen op het gebied van taal en rekenen en de leerlingenzorg. Ook de omzet van maatwerkopdrachten is vooral op deze gebieden boven de begroting gerealiseerd. Tegenvallend waren de resultaten op het terrein van individuele begeleiding van leraren en directies. De omzet bleef hier ruim 50% achter bij de begroting. In het domein van onderwijsmanagement waren het vooral de cursussen en assessments die goed liepen, terwijl de maatwerktrajecten in dit domein substantieel achterbleven bij de verwachting. Daarentegen was er boven verwachting belangstelling voor de maatwerkactiviteiten gericht op het jonge kind in de voor- en vroegschoolse periode. Blad 15/38

16 Cursistenaantallen Totaal aantal cursisten Percentage van het totaal dat 32% 40,4% 40% 42,9% 43,6% 55% 68% deelneemt aan een opleidingstraject. Tabel 10: Totaal aantal cursisten Marnix Onderwijscentrum in Kennisinstelling De Marnix Academie wil zich verder ontwikkelen als kennisinstelling op het gebied van leren en opleiden. Sleutelbegrippen hierbij zijn: kenniscreatie en kenniscirculatie via lectoraten en bijbehorende kenniskringen; kennisleergemeenschappen met het scholenveld; kennisdienstverlening vanuit het Marnix Onderwijscentrum. Resultaten in 2011 De doelstellingen zoals geformuleerd in het strategisch beleidsplan zijn voor een deel gerealiseerd. In 2011 kende de Marnix Academie vier lectoraten met bijbehorende kenniskringen en praktijkgericht onderzoek in de beroepspraktijk en de opleiding: Dynamische identiteitsontwikkeling; Interactie en taalbeleid; Leiderschap in het onderwijs (Penta Nova); Kantelende kennis (Interactum). De ontwikkeling tot een kennisinstelling is overigens niet uitsluitend gerelateerd aan de lectoraten, maar kwam ook tot uiting in de vorming van leergemeenschappen in het partnerschap met scholen. In 2011 zijn 37 leerwerkgemeenschappen binnen partnerscholen van start gegaan. Binnen het Marnix Onderwijscentrum zijn kenniscentra ingericht, waarin op specifieke gebieden gewerkt wordt aan innovatie en kennisontwikkeling. In 2011 is een start gemaakt met het traject dat moet leiden tot het voldoen aan de eisen van de BKO (Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek). Dat betekent concreet dat duidelijk wordt gemaakt wat de inbedding en aansturing is van het onderzoek dat in de lectoraten wordt verricht. Om de Marnix Academie scherper als kennisinstelling te kunnen profileren is een start gemaakt met het definiëren van een samenhangend onderzoeksprogramma. Via een brede interne (opleidingsdocenten) en externe (partnerscholen) consultatie is een inventarisatie gemaakt van relevante onderzoeksthema s. In 2012 wordt het programma vastgesteld en uitgevoerd. In 2011 is ten slotte weer verder gewerkt aan de afstemming en verdere ontwikkeling van onderzoek in de opleidingen. Er is een onderzoekslijn vastgesteld, met aandacht voor training van onderzoeksvaardigheden, het doen van praktijkgericht onderzoek en voor een doorgaande lijn Blad 16/38

17 tussen de bachelor- en masteropleidingen. De partnerscholen zijn en worden nauw betrokken bij het vaststellen van de onderzoeksthema s. 4.1 Lectoraat Dynamische identiteitsontwikkeling identiteit staat volop in de belangstelling. Ook op scholen. De persoonlijke identiteit van kinderen en leraren én het opnieuw vormgeven aan de identiteit staan daarbij centraal. Het lectoraat Dynamische identiteitsontwikkeling van de Marnix Academie doet onderzoek op basisscholen naar de identiteitsontwikkeling van leraren en leerlingen. Het lectoraat Dynamische Identiteitsontwikkeling en de aangesloten kenniskring onderzoeken hoe waarden en inspiratiebronnen die het handelen van de professional drijven, verhelderd kunnen worden. De resultaten van onderzoeken leveren een substantiële bijdrage aan het ontwikkelen van nieuw onderwijs op het gebied van identiteit, levensbeschouwing en zingeving, binnen en buiten de Marnix Academie. Een uitgebreid overzicht van de activiteiten van het lectoraat Dynamische identiteitsontwikkeling is te vinden in bijlage Lectoraat Interactie en taalbeleid Het College van Bestuur heeft het lectoraat verlengd met een tweede periode: februari 2011 tot en met januari Gezien de signalen uit het veld en de ontwikkelingen in de eerste lectoraatsperiode, verschuift het lectoraat in de tweede termijn haar focus naar alle leerlingen en naar de combinatie van interactiedidactiek met de specifieke didactiek van andere vakken. Het lectoraat beperkt zich niet langer tot multiculturele scholen en heeft daarom haar naam ingekort tot Interactie en taalbeleid. De kenniskring is uitgebreid met een hogeschooldocent geschiedenis en concentreert zich zo op de combinatie met geschiedenisdidactiek, een relatief nieuw veld in het primair onderwijs. Het onderzoek van de kenniskring betreft nu twee niveaus van de beroepspraktijk: de opleidingsdocent met zijn pabo-studenten en de leerkrachten in het primair onderwijs. Er is een reeks van op elkaar voortbouwende pilots opgezet voor deze tweede periode. Er is een plan opgesteld voor deze tweede termijn. De combinatie van interactie-didactiek en zaakvakdidactiek worden uitgewerkt in een drietal intensieve pilots. Met deze pilots beoogt het lectoraat te achterhalen welke interactiekenmerken in deze gecombineerde didactiek essentieel zijn. Bovendien moeten de pilots inzicht opleveren in de aard en opbrengsten van training in die gecombineerde didactiek. Een uitgebreid overzicht van de activiteiten van het lectoraat Dynamische identiteitsontwikkeling is te vinden in bijlage Lectoraat Leiderschap in het onderwijs Het lectoraat beschikt over een kenniskring, bestaande uit vijf medewerkers van de samenwerkende hogescholen in Penta Nova en vier schoolleiders, onder leiding van de lector. De leden van de kenniskring werken nauw samen met schoolleiders, zowel in de voorbereiding als in de uitvoering van hun onderzoek naar het ontwikkelen van onderzoeksmatig leiderschap en de effecten daarvan. Het belangrijkste doel van praktijkonderzoek is het zoeken van oplossingen voor praktische problemen in de scholen. Drie kenniskringleden nemen hun eigen hogeschool Blad 17/38

18 mee in hun onderzoek. De pabo van Gereformeerde Hogeschool Zwolle is een van de casussen in het onderzoek. Aan de Christelijke Hogeschool Ede wordt onderzocht hoe professionele leergemeenschappen worden ontwikkeld in het kader van het project Opleiden in de School. Bij InHolland is de scan een opbrengstgerichte opleidingscultuur die door de onderzoeker werd ontwikkeld, uitgezet op de pabo. De leden van de Kenniskring implementeren de opgedane kennis in hun Hogescholen. Zij verspreiden hun kennis tevens door lezingen en presentaties op congressen. De lector verricht onderzoek naar de invloed van schoolleiderschap op het onderzoeksmatig handelen van leraren en op het leren van leerlingen. Zij is daarnaast betrokken bij het project Duurzaam leren in de Veenkoloniën: elf schoolbesturen, 120 basisscholen en twee scholen in het voortgezet onderwijs nemen deel aan dit project, dat is ontwikkeld in samenwerking met Michael Fullan. De lector is tevens betrokken bij een onderzoek van de Academische PABO van de Hogeschool van Amsterdam: Bêtatechniek en Opbrengt gericht werken in basisscholen. Ook werkt zij mee aan een onderzoek van het APS in opdracht van het ministerie van OCW naar leervragen van schoolleiders met betrekking tot opbrengstgericht leiderschap. De lector geeft colleges in de opleidingen van Penta Nova, met name in de Master Educational Leadership. Zij adviseert de ontwikkelgroep MEL en tevens de in 2011 gestarte ontwikkelgroep voor de vernieuwing van de opleidingen binnen Penta Nova. In 2011 is een masterstudent onderwijskunde van de Universiteit van Amsterdam als stagiaire verbonden geweest aan Penta Nova. Zij heeft een rapport opgeleverd met aanbevelingen voor de verbetering van de kwaliteitszorg voor de Penta Nova opleidingen. De lector houdt presentaties en workshops op uitnodiging voor diverse groepen in het beroepenveld. Zij is lid van de Adviescommissie Leergang voor schoolleiders PO in het Programma Kwaliteitsaanpak Basisonderwijs Amsterdam van de Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling in Amsterdam. Zij geeft leiding aan het project actualisering van competenties voor Schoolleiders PO in opdracht van OCW. Een uitgebreid overzicht van de activiteiten van het lectoraat Leiderschap in het onderwijs is te vinden in bijlage Lectoraat Kantelende kennis Het lectoraat Kantelende kennis, waarin de Marnix Academie samen met de overige Interactumpabo s (zie pagina 8) participeerde, is geëindigd per 1 juni Op 20 april 2011 heeft het lectoraat Kantelende Kennis acht lectoraatsjaren afgesloten met het evenement De Verleiding. Tijdens deze slotconferentie heeft het lectoraat laten zien wat de opbrengsten zijn en hoe die te gebruiken zijn in de onderwijspraktijk. Het evenement was bedoeld voor iedereen die samen leren vorm wil geven. In het november 2011 is een laatste publicatie verschenen met als titel Onderwijs is van ons, collectief leren in school en opleiding. In dit boekje staat samen leren centraal. De digitale kennisbank (kennisbank.lectoraat.nl) die door het lectoraat is opgebouwd is nog steeds te raadplegen. Via de kennisbank zijn complete procesbeschrijvingen terug te lezen. Er wordt gebruik gemaakt van een vaste opbouw: theorie casuïstiek analyse instrumenten. Blad 18/38

19 De werkgroep Partnerschap in Opleiding en Ontwikkeling (POO) heeft kennisgemaakt met het gedachtegoed van het lectoraat. Daarbij was er specifiek aandacht voor het opzetten van en werken met leerwerkgemeenschappen. De voormalige kenniskring organiseert intervisiebijeenkomsten voor docenten die in een leerwerkgemeenschap participeren. De werkgroep is zelf onderzoek gestart naar hoe een leerwerkgemeenschap het best kan worden opgestart. Er wordt een handreiking geschreven waarin ook de onderzoekscyclus en werkvormen van de kennisbank terug te vinden zijn. Deze handreiking wordt op 21 maart 2012 gepresenteerd aan de partnerscholen. 4.5 Onderzoekslijn In 2011 kreeg de ontwikkeling van de onderzoekslijn een vervolg. Vanuit de doorgaande leerlijn is een verdieping gegeven aan het beoordelen van onderzoeksverslagen. Vanuit een gemeenschappelijk gekozen boek zijn verdere stappen gezet om standaardisering te vergroten. Ook zijn de lectoraten nadrukkelijker betrokken bij het onderwijs. Gastcolleges zijn daar een voorbeeld van. 5. Duurzame ontwikkeling In 2011 is de Marnix Academie verder gegaan met de ontwikkeling richting duurzame pabo. Beleid op dit gebied komt voort uit de missie en visie van de Marnix Academie op mens en samenleving. De Marnix Academie gebruikt hierbij de volgende werkdefinitie ten aanzien van duurzame ontwikkeling: bewust zijn van, respect hebben voor, verantwoordelijkheid (willen en kunnen) nemen voor jezelf, De Ander en het andere, hier en daar, in verleden, heden en toekomst. Binnen de Marnix Academie werkt een taakgroep aan het voorbereiden van en ondersteunen bij initiatieven in de richting van verduurzaming van de Marnix Academie. Doel daarbij is vooralsnog een duurzaamheidsniveau aishe3 1. De taakgroep heeft nader vorm en inhoud gegeven aan het beleidsplan zoals geformuleerd in 2010, in de richting van aishe3: Er is gewerkt aan een milieuzorgplan. In dat plan wordt ingegaan op het verduurzamen van materiaalstromen binnen de Marnix Academie, zoals energie, papier en voedsel; daarnaast is onder andere aandacht voor de wijze van dienstreizen en het personeelsbeleid. Er is een personeelsbeleidsplan opgeleverd dat voldoet aan de vereisten voor aishe3. Er is een curriculumscan gemaakt, waarin alle onderwijsprogramma s worden gescreend ten aanzien van facetten van duurzame ontwikkeling. Daarbij is uitgegaan van de acht thema s ten aanzien van duurzame ontwikkeling uit Vensters op de wereld (NCDO 2006). Elk van deze thema s is of zal worden gebruikt als jaarthema van de Marnix Academie. Er zijn gegevens bekend over de waardering door het personeel en het veld over duurzame ontwikkeling en Marnix Academie. Van de medewerkers vindt 51% dat het duurzaamheidbeleid zichtbaar verweven is in het onderwijs; 8% vindt van niet. Op de vraag 1 Aishe is het auditing instrument for sustainable higher education, zie Blad 19/38

20 of duurzame ontwikkeling terug te zien is in de organisatie, antwoordt 61% dat zij dit ziet; 8% niet. Uit de resultaten van het onderzoek in het veld blijkt, net als voorgaande jaren, dat aan studenten slechts matig merkbaar is dat duurzaamheid bij de Marnix Academie hoog op de agenda staat. De Marnix Academie organiseerde op 26 oktober een dag voor studenten en mentoren rondom het jaarthema mensenrechten, poëtischer benoemd als adem voor het kind. Doel van de dag was aanwezigen instrumenten aan te reiken om met mensenrechteneducatie in het onderwijs aan de slag te gaan. Ruim 500 aanwezigen konden kiezen uit meer dan 26 workshops. Er waren plenaire bijdragen van HKH prinses Laurentien en Herman van Veen. Tijdens de studiecoachgesprekken en assessments in 2012 wordt bezien wat het rendement van deze dag is. De Marnix Academie participeert in het netwerk duurzame pabo. In dit netwerk heeft de Marnix Academie een aantoonbare voorbeeldfunctie waar het gaat om het initiëren en uitvoeren van beleid op het gebied van duurzame ontwikkeling binnen een pabo. Het netwerk krijgt steeds meer een internationaal karakter. 6. Kwaliteitszorg 6.1 Brancheprotocol kwaliteitszorg onderzoek (BKO) In 2011 hebben, in het kader van BKO, in het voorjaar collegiale audits tussen Interactumpartners plaatsgevonden. De audit, waarbij de kwaliteit van de onderzoeken van de lectoraten centraal stond, leverde de Marnix Academie bruikbare informatie op ter voorbereiding van het bezoek van een externe evaluatiecommissie. Deze evaluatiecommissie heeft aan het eind van het jaar een audit uitgevoerd. 6.2 Evaluaties De ambitie was om de stelselmatige verbetering van de kwaliteit tot uiting te laten komen in de tevredenheid van studenten en beroepenveld. Doel was, evenals in voorgaande jaren, hoog in de top-10 van de Keuzegids Hoger Onderwijs te staan. Bij het vaststellen van de ranglijst heeft de Keuzegids Hoger Onderwijs gebruik gemaakt van uiteenlopende bronnen zoals vaststaande cijfers, expertoordelen van de NVAO en de uitkomsten van landelijk studenttevredenheidsonderzoek, de Nationale Studente enquête (NSE). De Keuzegids Hoger Onderwijs ordent de opleidingen regionaal. De Marnix Academie staat in de Keuzegids HBO Voltijd op de tweede plaats in de ranglijst van pabo s in de regio Midden en Oost. De Marnix Academie staat in het totaaloverzicht van alle pabo s op een gedeelde vijfde plaats. In de Keuzegids Deeltijdopleidingen staat de Marnix Academie op de tweede plaats. In de onderwijseditie van het tijdschrift Elsevier staat de Marnix Academie in 2011 op de vijfde plaats van de pabo s. Dat is twee plaatsen hoger dan een jaar eerder. Met een 7,3 als totaalscore scoort de Marnix Academie significant boven het landelijk gemiddelde (6,9). Ook deze ranglijst is gebaseerd op de resultaten van de NSE. Blad 20/38

21 Kwaliteitszorg coördineert en evalueert de onderwijsevaluaties van de Marnix Academie. Er zijn online evaluaties afgenomen onder voltijd- en deeltijdstudenten, cursisten en opdrachtgevers van het MOC. Daarnaast zijn alle studenten van de Marnix Academie uitgenodigd voor deelname aan de Nationale Studenten Enquête (NSE). Met betrekking tot alumni heeft de Marnix Academie net als voorgaande jaren, ook deelgenomen aan de HBO-Monitor. Om de twee jaar houdt de Marnix Academie onderzoek onder eigen medewerkers (Medewerkers tevredenheidsonderzoek) en onder alle partnerscholen (Werkveldtevredenheidsonderzoek). Beide onderzoeken zijn in 2011 uitgevoerd. Jaarmeting Publicatie Gemiddelde totaalscore Studenten algemeen (NSE) 2011 Juni ,0 (voltijd) 4,2 (deeltijd) (op 5-puntschaal) Alumni (HBO Monitor 2010) Medewerkers tevredenheidsonderzoek (MTO) door ArboUnie Werkveldtevredenheidsonderzoek (onder partnerscholen) Afgestudeerd in Juni (voltijd) (op 10-puntschaal) deeltijd te lage respons (n=18) Interpretatie oordeel Goed Boven landelijk gemiddelde Redelijk goed Voltijd hoger dan landelijk gemiddelde ,0 Redelijk goed 2011 December 2011 Tabel 11: Tevredenheidsmetingen onder de doelgroepen 7,5 (op 10- puntschaal) Voortzetting van stijgende tevredenheid 7. Personeel In 2011 is het aantal personeelsleden toegenomen. Tegenover zeven medewerkers die zijn uitgestroomd staan zestien nieuwe medewerkers ingestroomd; de toename in fte s is echter slechts 3,2 fte. Dit grote verschil wordt met name verklaard vanuit het feit dat er relatief veel (vijf) collega s met kleine aanstellingen zijn ingestroomd, onder andere collega s uit het beroepenveld die als studiecoach zijn aangetrokken. De stijging van het aantal medewerkers heeft te maken met de groeiende studentenaantallen, waardoor met name meer studiecoaches nodig zijn. Professionele ruimte Aan de dialoog over Professionele Ruimte is verder vorm gegeven door het oprichten van een Denktank Professionele Ruimte. Een van de tussen-uitkomsten hiervan is dat binnen de Marnix Academie ook het onderwijsondersteunend personeel betrokken zal worden bij dit project. De denktank richt zich verder op de voorbereiding van een Marnix-brede tweedaagse in Tijdens de tweedaagse staat in ieder geval de strategische koers van de academie voor op de agenda. Blad 21/38

22 Salaris- en functiemix Met betrekking tot de salaris- en functiemix zijn in 2011 goede stappen gezet in de richting van geformuleerde streefpercentages. Zo is bijvoorbeeld ten opzichte van het basisjaar (2008) het aantal functies in schaal 11 afgenomen met 10,6% en is het aantal functies in schaal 12 met 8,8% gestegen. Beoordelen en belonen Begin 2011 heeft een evaluatie plaatsgevonden van de regeling Beoordelen en Belonen. Collega s zijn tevreden over de regeling als zodanig. Minder positief was men over het gebrek aan onderscheid tussen een voldoende en een goede beoordeling. Het decentrale cao-overleg is niet akkoord gegaan met het voorstel tot wijziging. Genoemde verbeterpunten op het gebied van verheldering en vereenvoudiging van de regeling zijn meegenomen in de bijgestelde regeling. De bijgestelde regeling is geaccordeerd door het lokale cao-overleg. Tevredenheid Rond de zomer van 2011 is een medewerkertevredenheidsonderzoek gehouden (uitgevoerd door een externe partij). 91% van de medewerkers gaf aan in zijn algemeenheid (zeer) tevreden te zijn over het werken bij de Marnix. Ook zaken als collegialiteit, werksfeer en de uitdaging/afwisseling in het werk scoorden zeer goed. Verbeterpunten liggen met name op het gebied van werkdruk (als belangrijkste aandachtspunt), communicatie en ontwikkelmogelijkheden. De aanbevelingen zijn vertaald in een plan van aanpak waarmee door de medezeggenschapsraad is ingestemd. Delen van het onderzoek zijn uitgevoerd in het kader van een risico-inventarisatie en evaluatie. Er heeft in dit kader ook een rondgang door een arbeidsdeskundige plaatsgevonden. Er zijn geen significante punten uit dit onderzoek naar voren gekomen. Ontwikkeling Voor wat betreft de ontwikkelactiviteiten op Hogeschool- en Teamniveau, lag ook in 2011 de nadruk op toetsing, de kennisbases, onderzoeksvaardigheden en het doen van onderzoek. Voor de persoonlijke ontwikkelbudgetten geldt dat ongeveer de helft van alle medewerkers hun budget hebben aangesproken. Andere collega s kiezen ervoor om met hun leidinggevende de afspraak te maken om het budget door te schuiven zodat op een later moment een duurdere opleiding in lijn met het persoonlijk ontwikkelplan kan worden gevolgd. 8. Bedrijfsbureau De grootste uitdaging voor het bedrijfsbureau was het streven naar de afstemming van de diensten en producten op de wensen en eisen van de gebruikers. Hiervoor is al eerste een effectieve communicatiestructuur opgezet waarbij op vaste momenten overleg en afstemming plaats heeft gevonden. In 2011 is er een start gemaakt met het vastleggen van procedures en werkafspraken voor zover dat nog niet was gebeurd. Dit zal in 2012 worden voortgezet. Om de samenwerking binnen het bedrijfsbureau te optimaliseren hebben begin 2011 alle medewerkers deelgenomen aan de training het geven van feedback. Daarnaast zijn er individueel ook coachingstrajecten opgezet. Blad 22/38

23 De verschillende werkgroepen hebben zich, naast veel andere werkzaamheden, in 2011 onderscheiden door onderstaande activiteiten die van belang zijn voor de organisatie: Studentenadministratie: De bestaande softwareapplicatie voor studentenadministratie was verouderd en gaf onvoldoende informatie op een aantal terreinen. Voor de vervanging van de software is een project opgestart waarbij eind 2011 de nieuwe software is geïmplementeerd. De facilitaire dienst heeft hiervoor een collectieve Europese aanbesteding gedaan. Communicatie en Publicaties: Middels een project web optimalisatie zijn aanpassingen gedaan aan de verschillende websites en de werkwijze om meer relevante bezoekers te trekken naar de bestaande websites en het rendement van de websites te vergroten. Roostering: Door het vaststellen van de organisatie van het roosterproces, roosterafspraken en roostercyclus is er in 2011 een verbeterslag gemaakt in het samenstellen van de rooster. Uitgangspunt hierbij was een voor de student optimaal rooster samen te stellen. ICT/AV: Aanpassingen hebben plaatsgevonden aan de opslaginfrastructuur. Deze was verouderd en was een potentieel risico voor de beschikbaarheid van de database-omgeving. Mediatheek: In 2011 is een start gemaakt met de visiebepaling voor de mediatheek. De mediatheek zal een kennisontmoetingsplaats moeten zijn waar studenten en docenten kennis nemen van informatiebronnen en deze kennis ook met elkaar delen. In 2012 zal dit verder uitgewerkt moeten gaan worden. Facilitaire Dienst: Samen met een externe adviseur heeft de facilitaire dienst een meerjarenonderhoudsplan (MJOP) opgesteld met het daarbij behorende meerjaren investeringsplan. Het MJOP is de basis voor een planmatige aanpak van het onderhoud van het gebouw. De facilitaire dienst heeft verder een collectieve Europese aanbesteding gedaan voor elektriciteit. Per 31 december 2011 is overgestapt op een andere leverancier. 9. Governance 9.1 College van Bestuur Het College van Bestuur is belast met het besturen van de hogeschool. Het college legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De Marnix Academie kent een tweehoofdig College van Bestuur. Naam Functie Portefeuilles Dhr. drs. G.J. Veerbeek voorzitter Algemeen beleid, post-initieel onderwijs, lectoraten, kwaliteitszorg, financiën, facilitair beheer Mw. drs. B.E. de Kort lid Onderwijs (innovatie en uitvoering initieel), studentenzaken, lectoraten, personeelsbeleid, internationalisering Tabel 12: Samenstelling en portefeuilleverdeling College van Bestuur in 2011 De Marnix Academie volgt de Uitwerking bezoldiging bestuurders hogescholen van de Hay Group. Conform het bezoldigingsbeleid van de Marnix Academie is de honorering ingeschaald in salarisgroep B van de Uitwerking bestuurders hogescholen. Pensioenopbouw vindt plaats bij het Blad 23/38

24 ABP, conform de in het hbo geldende voorwaarden. Dit beleid is in 2011 onverkort voortgezet. In de jaarrekening is een overzicht van de bezoldiging en overige vergoedingen van de leden van het College van Bestuur opgenomen conform het format van de HBO-raad (Hoofdstuk 23, Jaarrekening). De leden van het College van Bestuur zijn niet betrokken geweest bij transacties waarbij sprake kon zijn van (potentieel) tegenstrijdige belangen. 9.2 Horizontale dialoog In het kader van de horizontale dialoog voert de Marnix Academie overleg met twee klantgroepen, de studenten en het beroepenveld. Studenten Met vertegenwoordigers van de studenten wordt gesproken over de uitwerking van het opleidingsprogramma en de inrichting van de leerwerkomgeving. Dit overleg vindt plaats met de Studentenraad en in het zogeheten kwaliteitsoverleg. Beroepenveld Met het beroepenveld onderhoudt de Marnix Academie voor de bacheloropleiding intensief contact door middel van overleg in de Veldadviesraad, de stuurgroep van het Partnerschap in Opleiding en Ontwikkeling en het regionale bestuurlijk overleg (PIO). In Veldadviesraad bespreken de Marnix Academie en een aantal vertegenwoordigers van partnerscholen de ontwikkelingen in het beroepenveld en de opleiding teneinde deze op elkaar af te stemmen. Belangrijke gespreksonderwerpen in 2011 waren: meer jongens op de pabo; tussentijdse uitval/bindend studieadvies; ontwikkelingen op de arbeidsmarkt; leergang bewegingsonderwijs; nieuwe post-hbo opleidingen. Naam Functie J.C. IJntema Adjunct-directeur/ico SBO De Brug te Vianen C.J. Bruggeman Algemeen Directeur VPCO Boskoop en Waddinxveen L. van Oosten-Bekendam Adjunct-directeur De Morgenster te Sleeuwijk A.D. de Jong Meerscholendirecteur de Fontein 1 en 2 te Alphen aan den Rijn M. F. van der Ploeg Directeur Koningin Beatrixschool te Nijkerk P. Stassen Algemeen begeleider, bovenschools opleidingscoördinator PCOU te Utrecht B. Lindemulder-Hendriks Directielid SBO De Windroos te Veenendaal H.M. de Vink Voorzitter College van Bestuur SPCO Groene Hart Woerden en omstreken Tabel 13: Samenstelling veldadviesraad in 2011 Vanaf 2012 worden voor de masteropleidingen eveneens veldadviesraden ingericht. De Stuurgroep Partners in Opleiding en Ontwikkeling is een bestuurlijk overleg waarin de besluiten worden genomen over het Partnerschap. De stuurgroep is in 2011 twee keer bij elkaar gekomen en heeft onder andere gesproken over de notitie Identiteit en over de startbekwame leraar. Blad 24/38

Vooraf... 6 Algemene karakteristiek... 8 Samenwerkingsverbanden... 11 Onderwijsaanbod... 15 Voortgezette professionalisering, advisering en

Vooraf... 6 Algemene karakteristiek... 8 Samenwerkingsverbanden... 11 Onderwijsaanbod... 15 Voortgezette professionalisering, advisering en Jaarverslag 2013 2 Jaarverslag 2013 3 4 Vooraf... 6 Algemene karakteristiek... 8 Samenwerkingsverbanden... 11 Onderwijsaanbod... 15 Voortgezette professionalisering, advisering en ondersteuning... 22 Kennisinstelling...

Nadere informatie

Jaarverslag 2010 Datum Kenmerk

Jaarverslag 2010 Datum Kenmerk Jaarverslag 2010 Datum 29 juni 2011 Kenmerk Jaarverslag 2010 Inhoud 1. Algemene karakteristiek en missie 1 1.1 Algemene karakteristiek 1 1.2 Missie 1 2. Samenwerkingsverbanden 3 2.1 Beroepenveld/werkgevers

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL OPLEIDINGSMANAGER MARNIX ACADEMIE

FUNCTIEPROFIEL OPLEIDINGSMANAGER MARNIX ACADEMIE FUNCTIEPROFIEL OPLEIDINGSMANAGER MARNIX ACADEMIE Inhoudsopgave 1 De Marnix Academie 3 De organisatie 3 De missie 3 Visie 3 De thema s 3 Organogram 4 2 Opleidingsmanager 5 Plaats in de organisatie 5 Taken

Nadere informatie

Integriteitscode van de Marnix Academie Integriteit, verbonden aan bekwaam, betrokken, bevlogen

Integriteitscode van de Marnix Academie Integriteit, verbonden aan bekwaam, betrokken, bevlogen Integriteitscode van de Marnix Academie Integriteit, verbonden aan bekwaam, betrokken, bevlogen Ten geleide Bij de uitoefening van hun werkzaamheden, kunnen medewerkers geconfronteerd worden met situaties,

Nadere informatie

Jaarverslag 2014. Leraar in de 21 eeuw

Jaarverslag 2014. Leraar in de 21 eeuw Jaarverslag 2014 Leraar in de e 21 eeuw 2 Jaarverslag 2014 3 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. Inhoud Vooraf... 6 Algemene karakteristiek...8 Samenwerkingsverbanden...

Nadere informatie

Partnerschap. en scholen werken op basis van een gezamenlijke verantwoordelijkheid samen met studenten aan hun ontwikkeling tot professional.

Partnerschap. en scholen werken op basis van een gezamenlijke verantwoordelijkheid samen met studenten aan hun ontwikkeling tot professional. Sinds een tiental jaren hebben we opleidingsvormen ontwikkeld die recht doen aan zowel vakbekwaamheid als praktijkkennis van aanstaande leraren. In toenemende mate doen we dat op basis van opleiden in

Nadere informatie

1. De opbrengsten van de aanbevelingen van de commissie Bruijn

1. De opbrengsten van de aanbevelingen van de commissie Bruijn Bestuurlijke afspraken tussen de HBO-raad en de Minister van Onderwijs Cultuur en Wetenschap, naar aanleiding van het advies Vreemde ogen dwingen van de Commissie externe validering examenkwaliteit hoger

Nadere informatie

Masteropleiding Leren en Innoveren Locatie Helmond

Masteropleiding Leren en Innoveren Locatie Helmond Masteropleiding Leren en Innoveren Locatie Helmond Michael Bots, Opleidingsmanager Monique van der Heijden, Academic director Opzet presentatie Vierslagleren Master Leren en Innoveren Selectie en toelating

Nadere informatie

Op weg naar de (academische) opleidingsschool

Op weg naar de (academische) opleidingsschool Discussienota Nationalgeographic.nl Adviescommissie ADEF OidS Mei 2014 1 Inhoudsopgave Inleiding 1. Uitgangspunten Samen Opleiden 2. Ambities van (academische) opleidingsscholen 3. Concept Samen Opleiden

Nadere informatie

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Vastgesteld door het college van bestuur op 4 januari 2016 Positief advies beleidsoverleg 13 oktober 2015 Goedgekeurd door de raad van toezicht 18 december 2015

Nadere informatie

Dubbelspoor, traject voor zij-instromende directeuren in het primair onderwijs

Dubbelspoor, traject voor zij-instromende directeuren in het primair onderwijs Informatiebrochure Dubbelspoor 2014-2016 Marnix Onderwijscentrum, Utrecht Dubbelspoor, traject voor zij-instromende directeuren in het primair onderwijs Blad 1/8 Waarom Dubbelspoor? De arbeidsmarkt vertoont

Nadere informatie

spoorzoeken en wegwijzen

spoorzoeken en wegwijzen spoorzoeken en wegwijzen OVERZICHT OPLEIDINGEN OPBRENGSTGERICHT LEIDERSCHAP Opbrengstgericht leiderschap Opbrengstgericht werken en opbrengstgericht leiderschap zijn termen die de afgelopen jaren veelvuldig

Nadere informatie

Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova. Middenmanagement (MMOT)

Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova. Middenmanagement (MMOT) Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova Middenmanagement (MMOT) Doelgroep Inhoud Docenten die belangstelling hebben voor een functie als team- of afdelingsleider. Oriëntatie op management is bedoeld

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs 2010 1 Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs 2010 Ten opzichte van 2009 is de instroom stabiel: -0,3 procent

Nadere informatie

MANAGER INNOVATIECENTRUM

MANAGER INNOVATIECENTRUM FUNCTIEPROFIEL MANAGER INNOVATIECENTRUM MARNIX ACADEMIE Inhoudsopgave 1 De Marnix Academie 3 De organisatie 3 De missie 3 Visie 3 De thema s 3 Organogram 4 2 Opleidingsmanager 5 Plaats in de organisatie

Nadere informatie

Marnix Academie. voorjaar 2012 voor te leggen aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap

Marnix Academie. voorjaar 2012 voor te leggen aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Marnix Academie voorstel PRESTATIEAFSPRAKEN voorjaar 2012 voor te leggen aan de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Blad 1/51 Blad 2/51 Inhoud Voorblad 5 Voorwoord 7 1. Hogeschool Marnix

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. juni 2011

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. juni 2011 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs juni 2011 2 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Meer dan zeven op de tien studenten

Nadere informatie

Factsheet Toelatingstoets PABO

Factsheet Toelatingstoets PABO Pabo-opleidingen zitten in de lift De pabo s hebben de afgelopen jaren veel stappen gezet om de kwaliteit verder te versterken, onder meer door de invoering van de toelatingstoetsen. Deze maatregelen betalen

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs. februari 2010

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs. februari 2010 Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs februari 2010 1 Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs Inleiding Deze factsheet geeft informatie over het

Nadere informatie

1. Leerwerkplekovereenkomst Master Educational Needs (Master EN) Seminarium voor Orthopedagogiek HU

1. Leerwerkplekovereenkomst Master Educational Needs (Master EN) Seminarium voor Orthopedagogiek HU 1. Leerwerkplekovereenkomst Master Educational Needs (Master EN) Seminarium voor Orthopedagogiek HU school Schooltype: PO, SO, VO, VSO, MBO Adres Telefoon werkplekbegeleider E-mail (Werkplekbegeleider)

Nadere informatie

SAMEN OPLEIDEN: impact van leren in beeld. Meerjarenplan Opleiden in de School

SAMEN OPLEIDEN: impact van leren in beeld. Meerjarenplan Opleiden in de School SAMEN OPLEIDEN: impact van leren in beeld Meerjarenplan Opleiden in de School 2015-2018 Opleidingsteam, 2015 Samen opleiden: impact van leren in beeld Meerjarenplan 2015-2018 Inleiding Goed onderwijs staat

Nadere informatie

OPLEIDER IN DE SCHOOL, COACH en OPLEIDINGSCOÖRDINATOR Post-HBO opleidingen

OPLEIDER IN DE SCHOOL, COACH en OPLEIDINGSCOÖRDINATOR Post-HBO opleidingen Professionaliseringsaanbod Pabo 2010 2011 OPLEIDER IN DE SCHOOL, COACH en OPLEIDINGSCOÖRDINATOR Post-HBO opleidingen Inleiding Nieuw in ons aanbod! Een vervolg op de Post-HBO Coach en opleider in de school!

Nadere informatie

Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010

Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010 Studentenhuisvesting Feiten en trends 2010 Studentenhuisvesting - Feiten en trends 2010-1- Studenten Aantal ingeschreven voltijd studenten in bekostigde HBO- en WO-instellingen in Nederland 2009-2010 2008-2009

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. mei 2010

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. mei 2010 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs mei 2010 1 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Inleiding Deze factsheet geeft informatie

Nadere informatie

Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013

Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013 Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013 NVAO 10 juni 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 6 3 Toetsingskaders 7 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding 1.1 Vooraf Beoordeling kwaliteit opleidingsschool

Nadere informatie

1,4% ten opzichte van studiejaar

1,4% ten opzichte van studiejaar 1 februari 2018 Feiten & Cijfers Stijgende lijn in instroom, inschrijvingen en aantal gediplomeerden hbo houdt stand. Grote toename instroom associate degrees. De instroom in het hbo in studiejaar 2017-2018

Nadere informatie

Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour

Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour Cijfermatige achtergrondinformatie ten behoeve van Slotconferentie HO-tour In deze bijlage zijn feiten en cijfers opgenomen over het hoger onderwijs die illustratief kunnen zijn voor de discussies in de

Nadere informatie

IselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie

IselingeAcademie. Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie IselingeAcademie post-hbo, masters en teamscholing Je verder specialiseren in onderwijs doe je bij Iselinge Academie 2019-2020 Iselinge Academie Iselinge Academie realiseert samen met Iselinge Hogeschool

Nadere informatie

Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische opleidingsschool (RAOS)

Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische opleidingsschool (RAOS) Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische (RAOS) Wat? (Kwaliteitsstandaarden NVAO) Hoe? Wanneer? Door wie? Bij wie? Output Standaard 1: Beoogde eindkwalificaties 1. De heeft een geëxpliciteerde

Nadere informatie

Uitkomsten CFO-bijeenkomst Prestatieafspraken in het HBO

Uitkomsten CFO-bijeenkomst Prestatieafspraken in het HBO Uitkomsten CFO-bijeenkomst Prestatieafspraken in het HBO Eind september ging Deloitte met CFO s uit het hoger onderwijs in gesprek over de uitdagingen om de prestatieafspraken te realiseren, ook al is

Nadere informatie

Jaarplan SOPOH 2014-2018. Personeel. Onderwijs. Organisatie. Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit.

Jaarplan SOPOH 2014-2018. Personeel. Onderwijs. Organisatie. Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit. SOPOH Jaarplan 2014-2018 Voor ieder kind het beste bereiken, met passie, plezier en professionaliteit Personeel Onderwijs Organisatie Huisvesting Pr-Marketing Financiën 1 Voorwoord Stichting Openbaar Primair

Nadere informatie

Samen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl

Samen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl Samen werken aan stevige ambities www.schoolaanzet.nl School aan Zet biedt ons kennis en inspiratie > bestuurder primair onderwijs Maak kennis met School aan Zet School aan Zet is de verbinding tussen

Nadere informatie

MASTERS POST-HBO MAATWERK KENNISKRINGEN LEERGEMEENSCHAPPEN LEIDERSCHAPSOPLEIDINGEN TEAMONTWIKKELING

MASTERS POST-HBO MAATWERK KENNISKRINGEN LEERGEMEENSCHAPPEN LEIDERSCHAPSOPLEIDINGEN TEAMONTWIKKELING MASTERS POST-HBO MAATWERK KENNISKRINGEN LEERGEMEENSCHAPPEN LEIDERSCHAPSOPLEIDINGEN TEAMONTWIKKELING KIES VOOR PROFESSIONALISERING OP KPZ KPZ vormt niet alleen studenten, maar geeft ook vorm aan de toekomst.

Nadere informatie

Volg de Master Leren en Innoveren

Volg de Master Leren en Innoveren Starten met onderwijsvernieuwing? Volg de Master Leren en Innoveren Utrecht 2011-2012, 3e leergang Vind jij nieuwe ontwikkelingen en veranderingen in het onderwijs belangrijk en wil jij daarin een voortrekkersrol

Nadere informatie

Onderwi Leren en Levensb

Onderwi Leren en Levensb Onderwi Leren en Levensb Leren en Innoveren Masteropleiding deeltijd Amsterdam Den Haag Onderwijs, Leren en Levensbeschouwing Masteropleiding Leren en Innoveren Het onderwijs is altijd in beweging. Kinderen

Nadere informatie

Masteropleiding Leren en Innoveren Locatie Helmond

Masteropleiding Leren en Innoveren Locatie Helmond Masteropleiding Leren en Innoveren Locatie Helmond Michael Bots, Opleidingsmanager Monique van der Heijden, Academic director Opzet presentatie Vierslagleren Master Leren en Innoveren Selectie en toelating

Nadere informatie

Dubbelspoor, traject voor zij-instromende directeuren in het primair onderwijs. Informatiebrochure Dubbelspoor 2016 Marnix Onderwijscentrum, Utrecht

Dubbelspoor, traject voor zij-instromende directeuren in het primair onderwijs. Informatiebrochure Dubbelspoor 2016 Marnix Onderwijscentrum, Utrecht Informatiebrochure Dubbelspoor 2016 Marnix Onderwijscentrum, Utrecht Dubbelspoor, traject voor zij-instromende directeuren in het primair onderwijs Blad 1/7 Waarom Dubbelspoor? De arbeidsmarkt vertoont

Nadere informatie

Factsheet. Instroom hbo toegenomen, lichte groei aantal inschrijvingen en aantal gediplomeerden neemt gestaag toe.

Factsheet. Instroom hbo toegenomen, lichte groei aantal inschrijvingen en aantal gediplomeerden neemt gestaag toe. 30 januari 2017 Feiten & Cijfers Instroom hbo toegenomen, lichte groei aantal inschrijvingen en aantal gediplomeerden neemt gestaag toe. Het aantal beginnende studenten in het hbo is in 2016-17 gegroeid

Nadere informatie

Begeleiden en opleiden van studenten door partnerscholen van de Marnix Academie

Begeleiden en opleiden van studenten door partnerscholen van de Marnix Academie Begeleiden en opleiden van studenten door partnerscholen van de Marnix Academie 2017-2018 Inhoudsopgave Intern Coördinator Opleiden in de school (ico)... 04 Update Intern Coördinator Opleiden in de school...

Nadere informatie

Inspirerend onderwijs

Inspirerend onderwijs Inspirerend onderwijs Voor u ligt de verkorte versie van het strategisch beleidsplan 2006 2010 van de Una Scholengroep. Het spoorboekje voor de komende jaren. Er staat in wie we zijn en wat we willen.

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. Mei 2015 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Mei 2015 Feiten en cijfers 2 Inleiding Op 19 mei 2015 hebben de hogescholen hun strategische agenda #hbo2025: wendbaar & weerbaar1

Nadere informatie

Profiel. Opleidingsmanager HBO-Rechten. 10 mei Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht

Profiel. Opleidingsmanager HBO-Rechten. 10 mei Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht Profiel Opleidingsmanager HBO-Rechten 10 mei 2017 Opdrachtgever Hogeschool van Amsterdam Faculteit Maatschappij en Recht Voor meer informatie over de functie Jeannette van der Vorm, adviseur Leeuwendaal

Nadere informatie

Stichting Empowerment centre EVC

Stichting Empowerment centre EVC I N V E N T A R I S A T I E 1. Inleiding Een inventarisatie van EVC trajecten voor hoog opgeleide buitenlanders in Nederland 1.1. Aanleiding De Nuffic heeft de erkenning van verworven competenties (EVC)

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs. februari 2009

Feiten en cijfers. Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs. februari 2009 Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs februari 2009 1 Feiten en cijfers Studentenaantallen in het hoger beroepsonderwijs Inleiding Deze factsheet geeft informatie over het

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. juni 2008

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. juni 2008 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs juni 2008 Meer gedetailleerde informatie kunt u vinden op de website www.hbo-raad.nl, via Feiten en Cijfers. Deze webpagina

Nadere informatie

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. juni 2008

Feiten en cijfers. Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs. juni 2008 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs juni 2008 1 Feiten en cijfers Afgestudeerden en uitvallers in het hoger beroepsonderwijs Inleiding Deze factsheet geeft informatie

Nadere informatie

Definitief, 22 maart 2007 School of Social Work Rotterdam, Hogeschool INHOLLAND.

Definitief, 22 maart 2007 School of Social Work Rotterdam, Hogeschool INHOLLAND. Definitief, 22 maart 2007 School of Social Work Rotterdam, Hogeschool INHOLLAND. In de meta-evaluatie 2005 2006 is een aantal onderzoeken naar de stand van zaken op de School of Social Work Rotterdam gebundeld.

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Expertleerkracht Primair Onderwijs van de Hogeschool

Nadere informatie

Leren & Innoveren. Informatiedossier ten behoeve van en verzoek tot inschrijving voor de masteropleiding

Leren & Innoveren. Informatiedossier ten behoeve van en verzoek tot inschrijving voor de masteropleiding (niet invullen) Inschrijfnummer: datum van binnenkomst: datum intakegesprek: Informatiedossier ten behoeve van en verzoek tot inschrijving voor de masteropleiding Leren & Innoveren Hogeschool Inholland

Nadere informatie

Strategisch HRM in het voortgezet onderwijs. Peter Leisink

Strategisch HRM in het voortgezet onderwijs. Peter Leisink Strategisch HRM in het voortgezet onderwijs Peter Leisink Opzet van deze leergang Introductie Strategisch HRM in het voortgezet onderwijs: inhoudelijke verkenning Programma en docenten leergang strategisch

Nadere informatie

De begeleidings- en beoordelingstrajecten zijn schriftelijk vastgelegd en te raadplegen door anderen. ILS en Radboud Docenten Academie.

De begeleidings- en beoordelingstrajecten zijn schriftelijk vastgelegd en te raadplegen door anderen. ILS en Radboud Docenten Academie. Rapportageformat Instrument Keurmerk HAN ILS en samenwerkingsscholen Versie VO, oktober 2014 Standaard 1. De samenwerkingsschool in relatie tot de kwaliteit van de leerwerkomgeving van de lerende Deze

Nadere informatie

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 9 O K TO B E R 20 1 5

DAG VAN DE BEROEPSKOLOM 9 O K TO B E R 20 1 5 DAG VAN DE BEROEPSKOLOM MBO-HBO 9 O K TO B E R 20 1 5 Doelen Kijken wat al goed werkt Nagaan of iets bijdraagt aan de kwaliteit van de aansluiting en doorstroom Aangeven wat kan verder worden uitgewerkt

Nadere informatie

Contextschets Techniek

Contextschets Techniek Contextschets Techniek Nationaal Techniekpact 2020... 2 Welke activiteiten ondernemen de hbo-instellingen?... 2 Welke activiteiten ondernemen de universiteiten?... 3 Welke activiteiten onderneemt de 3TU?...

Nadere informatie

Opzet voor een plan van aanpak. Tweedegraads PLUS. doorscholing van tweedegraads bevoegde docenten

Opzet voor een plan van aanpak. Tweedegraads PLUS. doorscholing van tweedegraads bevoegde docenten Opzet voor een plan van aanpak Tweedegraads PLUS doorscholing van tweedegraads bevoegde docenten Den Haag, juni 2012 Doelstelling & Achtergrond Alle onderzoeken naar de onderwijsarbeidsmarkt in Den Haag

Nadere informatie

Veel gestelde vragen - Studenten

Veel gestelde vragen - Studenten Tegemoetkoming Studiekosten Onderwijsmasters PO Veel gestelde vragen - Studenten Vraag Aanmelding en voorwaarden 1 Wanneer moet ik zijn afgestudeerd aan de pabo om in aanmerking te komen voor de regeling?

Nadere informatie

CONVENANT OPLEIDING LERAARPLUS

CONVENANT OPLEIDING LERAARPLUS CONVENANT OPLEIDING LERAARPLUS Onderwijsstichting Arcade (openbaar primair onderwijs Coevorden Hardenberg) Openbaar primair onderwijs gemeente Emmen Stenden Hogeschool (PABO Emmen) 1 INHOUDSOPGAVE PREAMBULE...3

Nadere informatie

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juni 2014

Feiten en cijfers. HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo. juni 2014 Feiten en cijfers HBO-Monitor 2013: De arbeidsmarktpositie van afgestudeerden van het hbo juni 2014 Honderden Feiten en cijfers 2 Inleiding In deze factsheet staan de arbeidsmarktresultaten van hbo-afgestudeerden

Nadere informatie

Samen Opleiden. Pabo Stenden en Basisonderwijs

Samen Opleiden. Pabo Stenden en Basisonderwijs Samen Opleiden Pabo Stenden en Basisonderwijs Samen opleiden De toekomstige leraar wordt beter opgeleid als het basisonderwijs en Pabo Stenden vanuit een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid investeren

Nadere informatie

OPLEIDINGSMANAGER MARKETING, SALES & TRADE

OPLEIDINGSMANAGER MARKETING, SALES & TRADE FUNCTIEPROFIEL OPLEIDINGSMANAGER MARKETING, SALES & TRADE HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM FACULTEIT BUSINESS EN ECONOMIE Inhoudsopgave 1.Hogeschool van Amsterdam 3 De organisatie 3 De missie 3 Faculteit Business

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2018-2019 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

SKPO Profielschets Lid College van Bestuur

SKPO Profielschets Lid College van Bestuur SKPO Profielschets Lid College van Bestuur 1 Missie, visie SKPO De SKPO verzorgt goed primair onderwijs waarbij het kind centraal staat. Wij ondersteunen kinderen om een stap te zetten richting zelfstandigheid,

Nadere informatie

FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1

FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1 FUWA-VO Voorbeeldfunctie docent LD Type 1 Functie-informatie Functienaam Docent LD Type 1 Salarisschaal 12 Functiebeschrijving Context De werkzaamheden worden uitgevoerd binnen een instelling voor voortgezet

Nadere informatie

PROFIEL. Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool

PROFIEL. Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool PROFIEL Adviseur Onderwijs HAS Hogeschool 1. De organisatie Dit profiel wordt gebruikt om potentiële kandidaten in het kort te informeren over de functie Adviseur Onderwijs, HAS Hogeschool en haar context.

Nadere informatie

Informatie werkplekleren

Informatie werkplekleren Informatie werkplekleren Pabo Venlo 2014-2015 Inhoudsopgave Inleiding Blz. 3 Stagedagen Blz. 4 Stageweken Blz. 4 Jaaroverzicht 2014-2015 Blz. 5 Opleidingsprogramma Blz. 6 Propedeusefase Hoofdfase Afstudeerfase

Nadere informatie

Lectoraat natuurbeleving en ontwikkeling kind

Lectoraat natuurbeleving en ontwikkeling kind Lectoraat natuurbeleving & ontwikkeling kind 1 Aanleiding Als kinderen van vijf tot twaalf jaar hun speelplek mogen kiezen, gaat de voorkeur voornamelijk uit naar braakliggende terreinen. Daarbij kijken

Nadere informatie

Factsheet. Totale hbo-instroom, inschrijvingen en diploma s

Factsheet. Totale hbo-instroom, inschrijvingen en diploma s Instroom, inschrijvingen en diploma s 2018/19 De instroom in het hbo is dit studiejaar toegenomen met 3,4% tot 110.307 eerstejaars aan een associate degree, bachelor of masteropleiding. Dit is de hoogste

Nadere informatie

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en

Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en Duurzaam toerusten voor arbeidsmarkt en samenleving Stel hogere eisen aan het arbeidsmarktperspectief Handhaaf het startkwalificatieniveau met extra aandacht aan studiekeuze mbo niveau 2 studenten. Biedt

Nadere informatie

Overzicht curriculum VU

Overzicht curriculum VU Overzicht curriculum VU Opbouw van de opleiding Ter realisatie van de gedefinieerde eindkwalificaties biedt de VU een daarbij passend samenhangend onderwijsprogramma aan. Het onderwijsprogramma bestaat

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Inleiding 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. Wat kan de 6 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning

Nadere informatie

Nieuwsbrief December 2018

Nieuwsbrief December 2018 Nieuwsbrief December 2018 Inhoudsopgave 2018 Ook in het afgelopen jaar hebben we weer gemerkt dat het samen opleiden van leerkrachten basisonderwijs ons steeds weer voor nieuwe uitdagingen plaatst. En

Nadere informatie

Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden

Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden Informatiebrief wetgeving bepaling hoogte collegegelden In het Hoger Onderwijs wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk en instellingscollegegeld. Het wettelijk collegegeld wordt door de minister vastgesteld

Nadere informatie

Het verhaal van KPZ. LPNPO 07 februari 2019

Het verhaal van KPZ. LPNPO 07 februari 2019 Het verhaal van KPZ LPNPO 07 februari 2019 Kennismaken Sinds 2016 opl.manager Trainer-procesbegeleider Gespreksonderwerpen Korte schets geschiedenis KPZ Missie en Ambities Toelichting ambities Centrum

Nadere informatie

Evenredige verdeling man / vrouw bij het Veenplaspersoneel

Evenredige verdeling man / vrouw bij het Veenplaspersoneel Evenredige verdeling man / vrouw bij het Veenplaspersoneel Opgesteld : maart 2006 Vastgesteld : juni 2006 0 Inhoudsopgave Inleiding 2 2005 vergeleken met 1999 2 Genomen maatregelen vanaf 1999 3 Nieuwe

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst Opleidingsschool Utrecht Amersfoort

Samenwerkingsovereenkomst Opleidingsschool Utrecht Amersfoort Samenwerkingsovereenkomst Opleidingsschool Utrecht Amersfoort 2016-2019 Opleiden doe je niet alleen Deze overeenkomst is een uitbreiding van het Convenant Academische basisschool Utrecht-Amersfoort 2012-2016

Nadere informatie

NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN

NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN NAAR VERNIEUWD TOEZICHT EXCELLENTE SCHOLEN juni 2016 1 Inleiding 1.1 Achtergrond In 2012 heeft de toenmalige minister van Onderwijs het predicaat Excellente School in het leven geroepen om goed presterende

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2015-2016 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR. Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden

COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR. Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden COMMUNICATIEPLAN EN STRUCTUUR Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Drechtsteden Concept versie; d.d. 28.01.2014 Inhoud: 1. Verantwoording 2. Doelen en gebruikswaarde van het Communicatieplan 3. Organisatie

Nadere informatie

Doorkijkjes W&T in de Pabo

Doorkijkjes W&T in de Pabo Doorkijkjes W&T in de Pabo Pabo Hogeschool Rotterdam mei 2015 Algemeen De pabo van de Hogeschool van Rotterdam kent een voltijd, deeltijd en een academische variant en verzorgt daarmee onderwijs voor circa

Nadere informatie

KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan 2015-2018. SKO Flevoland en Veluwe. Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw

KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan 2015-2018. SKO Flevoland en Veluwe. Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw SKO Flevoland en Veluwe Ontwerpers van onderwijs voor de 21ste eeuw KINDEREN LATEN LEREN Strategisch beleidsplan 2015-2018 Strategisch beleidsplan SKO Flevoland en Veluwe 1 KINDEREN LATEN LEREN Onze droomschool

Nadere informatie

De hbo er aan het werk

De hbo er aan het werk De hbo er aan het werk Hogescholen leiden op voor de arbeidsmarkt. Dat doen zij met succes. Het overgrote deel van de studenten vindt binnen 3 maanden een baan op minimaal hbo-niveau. Beroepen en functies

Nadere informatie

Leren & Innoveren. Informatiedossier ten behoeve van en verzoek tot inschrijving voor de masteropleiding

Leren & Innoveren. Informatiedossier ten behoeve van en verzoek tot inschrijving voor de masteropleiding (niet invullen) Inschrijfnummer: datum van binnenkomst: datum intakegesprek: Informatiedossier ten behoeve van en verzoek tot inschrijving voor de masteropleiding Leren & Innoveren Hogeschool Inholland

Nadere informatie

Ontdek je wereld. Koersplan THUIS IN DE WERELD. Hoogen Dries 3, 5051 WK Goirle

Ontdek je wereld. Koersplan THUIS IN DE WERELD. Hoogen Dries 3, 5051 WK Goirle Ontdek je wereld Koersplan 2019-2023 THUIS IN DE WERELD Hoogen Dries 3, 5051 WK Goirle 013-530 25 48 info@edu-ley.nl www.edu-ley.nl Betekenis geven aan ambities Missie: Waar staan onze scholen voor? Edu-Ley

Nadere informatie

Leren en Innoveren Masteropleiding deeltijd. Amsterdam Den Haag

Leren en Innoveren Masteropleiding deeltijd. Amsterdam Den Haag Leren en Innoveren Masteropleiding deeltijd Amsterdam Den Haag Onderwijs & Innovatie Masteropleiding Leren en Innoveren Het onderwijs is voortdurend in beweging. De ontwikkeling van talenten van kinderen

Nadere informatie

Instituut voor Sociale Opleidingen

Instituut voor Sociale Opleidingen Instituut voor Sociale Opleidingen Naar een nieuwe opleiding Social Work In september 2016 start Hogeschool Rotterdam met de nieuwe opleiding Social Work. Dit betekent dat eerstejaars studenten (die in

Nadere informatie

Veel gestelde vragen - Studenten

Veel gestelde vragen - Studenten Tegemoetkoming Studiekosten Onderwijsmasters PO Veel gestelde vragen - Studenten Vraag Aanmelding en voorwaarden 1 Wanneer moet ik zijn afgestudeerd aan de pabo om in aanmerking te komen voor de regeling?

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO

Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO Onderwijs- en examenregeling Hoofdstuk 3 Opleidingsdeel LVO 2016-2017 Opleidingsdeel voor de bachelor lerarenopleidingen voortgezet onderwijs van Driestar hogeschool (onderdeel van Driestar educatief)

Nadere informatie

Veel gestelde vragen - Studenten

Veel gestelde vragen - Studenten Versie 02-11-2015 Tegemoetkoming Studiekosten Onderwijsmasters PO Veel gestelde vragen - Studenten Vraag Aanmelding en voorwaarden 1 Wanneer moet ik zijn afgestudeerd aan de pabo om in aanmerking te komen

Nadere informatie

Studenten en leerkrachten leren praktijkgericht onderzoek doen. Anje Ros, Lector Leren & Innoveren Anja van Wanrooij, Basisschool Het Mozaïek

Studenten en leerkrachten leren praktijkgericht onderzoek doen. Anje Ros, Lector Leren & Innoveren Anja van Wanrooij, Basisschool Het Mozaïek Studenten en leerkrachten leren praktijkgericht onderzoek doen Anje Ros, Lector Leren & Innoveren Anja van Wanrooij, Basisschool Het Mozaïek Tijdschema Inleiding Anje (15 minuten) Praktijk casus Anja (10

Nadere informatie

Jaarverslag Kwaliteitszorg CMD

Jaarverslag Kwaliteitszorg CMD Jaarverslag Kwaliteitszorg CMD 2014-2015 INHOUD WAARDERING... 2 RENDEMENT... 2 AUDIT/ACCREDITATIE... 3 BIJLAGEN WAARDERING Rapportcijfers Propedeusevakken... 4 Rapportcijfers kernvakken V1... 4 Rapportcijfers

Nadere informatie

Profiel. Strategisch HR adviseur. 8 december 2015. Opdrachtgever Stichting Openbaar Onderwijs Noord

Profiel. Strategisch HR adviseur. 8 december 2015. Opdrachtgever Stichting Openbaar Onderwijs Noord Profiel Strategisch HR adviseur 8 december 2015 Opdrachtgever Stichting Openbaar Onderwijs Noord Voor meer informatie over de functie Erik Frieling, adviseur Leeuwendaal Telefoon (070) 414 27 00 evt. mobielnummer

Nadere informatie

Hoofd Personeel & Organisatie

Hoofd Personeel & Organisatie Organisatie- en functieprofiel Hoofd Personeel & Organisatie Stichting Markland College Eindhoven, 5 februari 2012 Drs. M.J. (Rien) Fait Vooraf Het organisatie- en functieprofiel wordt door BeteoR opgesteld

Nadere informatie

Nieuwe talentvolle leerkrachten via DIT IS WIJS voor de Rotterdamse Schoolbesturen

Nieuwe talentvolle leerkrachten via DIT IS WIJS voor de Rotterdamse Schoolbesturen Nieuwe talentvolle leerkrachten via DIT IS WIJS voor de Rotterdamse Schoolbesturen Betreft : Informatie versneld naar nieuwe aanwas van groepsleerkrachten 1. Informatie DIT IS WIJS Talents Traject DIT

Nadere informatie

Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt. Onderzoek met impact. Hbo als emancipatiemotor. Hbo in vogelvlucht. #hbocijfers

Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt. Onderzoek met impact. Hbo als emancipatiemotor. Hbo in vogelvlucht. #hbocijfers Investeren in kwaliteit Kansrijk op arbeidsmarkt Hbo als emancipatiemotor Onderzoek met impact Hbo in vogelvlucht #hbocijfers Februari 2018 Hbo als emancipatiemotor 453.354 Ingeschreven studenten in studiejaar

Nadere informatie

De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden:

De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden: Marco Snoek over de masteropleiding en de rollen van de LD Docenten De curriculum van de masteropleiding PM MBO kan op verschillende niveau s bekeken worden: Het intended curriculum : welke doelen worden

Nadere informatie

Protocol PDG en educatieve minor

Protocol PDG en educatieve minor Protocol PDG en educatieve minor 28 april 2014 Inhoud Protocol voor beoordelingen door de NVAO van de kwaliteit van de afstudeerrichtingen algemeen vormend onderwijs en beroepsgericht onderwijs, het traject

Nadere informatie

Kwaliteitstandaarden opleidingsschool en academische opleidingsschool

Kwaliteitstandaarden opleidingsschool en academische opleidingsschool Kwaliteitstandaarden opleidingsschool en academische opleidingsschool Als advies (aan de HBO-RAAD) vastgesteld door het SAC (Sector Adviescollege Hoger Pedagogisch Onderwijs). Met instemming besproken

Nadere informatie

Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen

Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen 19 JUNI 2014 Flexibilisering van het onderwijs aan volwassenen kan alleen door het systeem volledig anders te gaan opzetten en is niet gebaat bij het veranderen van de bestaande situatie Flexibilisering

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL PROGRAMMADIRECTEUR ACADEMISCHE OPLEIDINGSSCHOOL MIDDEN-BRABANT

FUNCTIEPROFIEL PROGRAMMADIRECTEUR ACADEMISCHE OPLEIDINGSSCHOOL MIDDEN-BRABANT FUNCTIEPROFIEL PROGRAMMADIRECTEUR ACADEMISCHE OPLEIDINGSSCHOOL MIDDEN-BRABANT Inhoudsopgave 1 Academische Opleidingsschool Midden-Brabant 3 Academische Opleidingsschool 3 Visie en doelstelling 3 Organisatie

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER

NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER NIEUW LEADERSHIP IN EDUCATION MASTER Leadership IN EDUCATION (MASTER) Van leidinggevenden in het onderwijs wordt verwacht dat zij in staat zijn duurzame schoolontwikkeling te realiseren en onderwijsinnovatie

Nadere informatie