Jaarverslag Leraar in de 21 eeuw

Transcriptie

1 Jaarverslag 2014 Leraar in de e 21 eeuw

2 2

3 Jaarverslag

4 Inhoud Vooraf... 6 Algemene karakteristiek...8 Samenwerkingsverbanden Onderwijsaanbod Voortgezette professionalisering, advisering en ondersteuning Kennisinstelling Duurzame ontwikkeling Kwaliteitszorg Personeel Bedrijfsbureau Continuïteitsparagraaf Governance Prestatieafspraken Verslag Raad van Toezicht Het jaar in cijfers Balans per 31 december Staat van baten en lasten over 2014: Kasstroomoverzicht over Toelichting behorende bij de jaarrekening Immateriële en materiële vaste activa

5 Vorderingen Liquide middelen Eigen vermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Niet in de balans opgenomen verplichtingen Rijksbijdragen Collegegelden Baten werk in opdrachten van derden Overige baten Personeelslasten Afschrijvingen op immateriële en materiële vaste activa Huisvestingslasten Overige instellingslasten Honoraria van de accountant Bezoldiging van bestuurders en toezichthouders Overige gegevens

6 Vooraf De Marnix Academie vierde in 2014 haar 30-jarig bestaan. De academie is in die 30 jaar uitgegroeid tot een van de grootste lerarenopleidingen basisonderwijs in Nederland. Het jubileum was natuurlijk aanleiding voor diverse festiviteiten voor studenten, medewerkers en externe relaties. Daarnaast stond het afgelopen jaar voor een groot deel in het teken van de invoering van onze nieuwe digitale leer- en werkomgeving. Met de introductie daarvan hebben we een omgeving die past bij het leren, werken en onderzoeken in de 21 e eeuw. De integratie van het rooster in Office 365 helpt studenten en medewerkers bijvoorbeeld bij een goede planning. En via een nieuw systeem kunnen studenten nu ook digitale wetenschappelijke literatuur raadplegen. De digitale leer- en werkomgeving zorgt er bovendien voor dat in de bedrijfsvoering een aantal processen vergemakkelijkt en geoptimaliseerd wordt. We blijven voortdurend onderzoeken in hoeverre er bijstelling nodig is of dat er zich anderszins kansen voordoen om het onderwijs een nieuwe impuls te geven. In dit jaarverslag zijn nog veel meer ontwikkelingen beschreven. Ontwikkelingen die studenten, medewerkers en partners verder helpen. Kortom, we hebben in 2014 de brug geslagen naar het opleiden van de leraar van de 21 e eeuw. Joke Snippe en Gerard Veerbeek College van Bestuur 6

7 7

8 1. Algemene karakteristiek De Marnix Academie is een gespecialiseerde hogeschool die zich richt op de opleiding en voortgezette professionalisering van leraren en de ondersteuning van scholen in hun ontwikkeling. De hogeschool behoort met circa 160 medewerkers tot de kleinere hbo-instellingen in Nederland, maar heeft met circa 1350 studenten een grote lerarenopleiding voor het basisonderwijs. De hogeschool wordt in stand gehouden door de Stichting Protestants-christelijk Hoger Beroepsonderwijs Utrecht. De Marnix Academie bestaat sinds In 2014 vierde de academie dus haar 30-jarig jubileum! Maar de ontstaansgeschiedenis van het protestants-christelijke opleidingsonderwijs gaat terug tot de negentiende eeuw. De hogeschool is in haar huidige vorm ontstaan uit een fusie van de opleiding voor kleuterleidsters Marnixkweekschool (waarvan de geschiedenis teruggaat tot 1854), de Hervormde Pedagogische Academie Jan van Nassau (opgericht in 1914) en de Christelijke Pedagogische Academie Rehoboth (opgericht in 1924). De hogeschool verzorgt het volgende opleidings- en ondersteuningsaanbod: de initiële bacheloropleiding Leraar basisonderwijs met de varianten voltijd en deeltijd en academische lerarenopleiding de masteropleiding Special Educational Needs in voltijd en deeltijd (de Marnix Academie is uitvoeringslocatie van hogeschool Windesheim), de masteropleiding Leren & Innoveren (samen met Interactumpartners) en de masteropleiding Educational Leadership (samen met de Penta Nova-partners); met de Penta Nova-partners ook opleidingen voor schoolleiders voortgezette professionalisering in specifieke en post-hbo-leergangen en kortere, gerichte cursussen, advisering en ondersteuning van leerkrachten, teams, scholen en besturen praktijkgericht onderzoek, gebundeld in het Centrum voor Praktijkonderzoek, waarin ook de lectoraten participeren; er zijn lectoraten in drie domeinen: identiteitsontwikkeling en interactie & taalbeleid en leiderschap in het onderwijs 1.1 Missie De Marnix Academie beschouwt het als haar kerntaak om goede leerkrachten op te leiden en verder te professionaliseren, om zo een bijdrage te leveren aan kwalitatief goed basisonderwijs. Daartoe verzorgt zij lerarenopleidingen op bachelor- en masterniveau, biedt zij mogelijkheden voor voortgaande professionalisering 8

9 van onderwijsgevenden en leidinggevenden, ondersteunt en adviseert zij en verricht zij praktijkgericht onderzoek. De missie van de Marnix Academie is nauw verbonden met haar identiteit: de hogeschool is een open christelijke instelling die samenhang beoogt te realiseren tussen levensbeschouwelijke, pedagogische en onderwijskundige uitgangspunten. 1.2 Goed leraarschap: Bekwaam, betrokken, bevlogen De verwoording van de missie roept de vraag op wat onder goed leraarschap kan worden verstaan. De Marnix Academie heeft haar visie hierop vervat in drie woorden: bekwaam, betrokken en bevlogen. Deze woorden zijn tevens de kernwaarden van waaruit de academie haar activiteiten vorm geeft. Bekwaam Een leraar dient in de eerste plaats een vakman of vrouw te zijn. Hij/zij dient over voldoende kennis te beschikken en over de juiste vaardigheden en dus competent te zijn in alle dimensies van het vak. In de Nederlandse onderwijscontext dient het niveau van bekwaamheid voor het vak van leraar basisonderwijs minimaal hbo-niveau te zijn. Dat betekent dat de vakbekwaamheid ook vertaald wordt in zogeheten hbo-kwalificaties die gerelateerd kunnen worden aan hogere-ordedenken en aan geldende Dublin-descriptoren. De Marnix Academie is een lerende organisatie die aansluit bij de dagelijkse onderwijspraktijk, bij de ontwikkelingen in het onderwijs én in de samenleving. De Marnix Academie richt zich op de toerusting van de studenten voor modern onderwijs dat zich blijvend vernieuwt en dat inspeelt op de veranderingen in de samenleving. Dat houdt in dat studenten aan het eind van de opleiding startbekwaam c.q. competent zijn om kwalitatief hoogwaardig onderwijs te verzorgen en in staat zijn zich te blijven ontwikkelen in hun persoonlijk meesterschap. Tevens zijn zij in staat een professionele bijdrage te leveren aan de schoolontwikkeling. De kernwaarde bekwaam geldt ook volledig voor de medewerkers van de hogeschool. Zij zijn toegerust voor hun werk en blijven zich in dat werk ontwikkelen. Daarbij speelt een leven lang leren om bekwaam te worden en te blijven een belangrijke rol. De Marnix Academie wil ook als organisatie bekwaamheid realiseren door zich - op basis van de aanwezige en onderhouden kennis en bekwaamheid - te profileren als een erkende kennispartner ten behoeve van (de ontwikkeling van) leraren en scholen. Betrokken Kwalitatief hoogwaardig onderwijs kenmerkt zich door betrokkenheid (van de leraar) bij de leerling en zijn omgeving. Daarom is een goede leraar in de visie van de Marnix Academie ook een betrokken leraar: dat is de leraar die vorm geeft aan verantwoord pedagogisch handelen, aan een verantwoorde pedagogische relatie, gericht op de optimale 9

10 ontplooiing en ontwikkeling van de leerlingen. Betrokkenheid is ook gericht op de context: ouders, school en samenleving. Betrokkenheid is (daarom) ook gerelateerd aan duurzame ontwikkeling. In de beschreven strategische koers zal vooral op het aspect van de veranderende samenleving verder worden ingegaan. De Marnix Academie realiseert in haar onderwijsactiviteiten een omgeving waarin studenten zich optimaal kunnen ontplooien. Deze betrokkenheid is vooral zichtbaar in de wijze waarop de pedagogische en didactische rol die de academie heeft, wordt vervuld. De Marnix Academie realiseert een omgeving waarin ieder gekend en erkend wordt. Betrokkenheid als kernwaarde speelt ook een rol voor de medewerkers van de academie. Van medewerkers wordt verwacht dat zij (ook klantgericht) inspelen op signalen en leervragen vanuit studenten, cursisten en het beroepenveld. De academie geeft als organisatie vorm aan betrokkenheid door een lerende organisatie te zijn die aansluit bij de dagelijkse onderwijspraktijk, bij de ontwikkelingen in het onderwijs en in de samenleving. Essentieel daarbij is het partnerschap met scholen, waarin het volgende centraal staat: het opleiden van aankomende en zittende leraren de inhoudelijke schoolontwikkeling zorg en aandacht voor de kwaliteit van het onderwijs innovatie van onderwijs en opleiding Bevlogen Gevoed door de christelijke traditie (waarmee de academie zich verbonden weet) voegt de Marnix Academie aan haar beroepsbeeld het begrip bevlogen toe. Een goede leraar is die leraar die vorm geeft aan waardenvol en ook inspirerend onderwijs. Inspirerend handelen komt voort uit geïnspireerd worden door bronnen, door anderen en door de Ander. Het inspirerend handelen krijgt vorm in een betrokken en op inspiratie gerichte ontmoeting met leerlingen. In de lijn van de christelijke traditie wil de Marnix Academie geïnspireerde en inspirerende leraren opleiden, die vorm geven aan waardenvol onderwijs. De academie verwacht van haar studenten dat zij hun (pedagogisch) handelen verantwoorden vanuit hun persoonlijke normatieve kader en zich bewust zijn van wat hen inspireert en drijft en hoe zijzelf kunnen inspireren en motiveren. De medewerkers van de opleiding begeleiden de studenten in deze ontwikkeling en dragen zorg voor een inspirerende, stimulerende en uitdagende leer- en werkomgeving. Ook voor medewerkers geldt de bezinning op en realisatie van wat hen drijft en motiveert in hun werk. Op organisatieniveau krijgt bevlogen onder meer vorm in bijzondere kenmerken, zoals de aandacht voor (ook christelijk) geïnspireerd en inspirerend onderwijs, voor duurzame ontwikkeling en voor een benadering waarin vraagsturing en er zijn ten dienste van de ander vorm en betekenis krijgen. 10

11 2. Samenwerkingsverbanden De Marnix Academie participeert in diverse netwerken en werkt samen met meerdere partners. In de eerste plaats binnen het domein van het basisonderwijs, maar ook met scholen en instellingen buiten het primair onderwijs. Die samenwerkingsverbanden zijn zowel nationaal als internationaal. 2.1 Basisonderwijs Het opleiden van studenten gebeurt in zeer nauwe samenwerking met de basisscholen, die zijn aangesloten bij het partnerschap van de Marnix Academie: Partners in Opleiding en Ontwikkeling. Als monosectorale lerarenopleiding voor het primair onderwijs onderhoudt de Marnix Academie intensieve contacten met basisscholen in Midden-Nederland. Dit gebeurt via het praktijkleren, het partnerschap met scholen en via de nascholingsactiviteiten. De Marnix Academie werkt met 37 schoolbesturen samen in Partners in Opleiding en Ontwikkeling (met daaronder ressorterend 340 basisscholen). Vrijwel alle studenten van de Marnix Academie worden in opleidingsscholen opgeleid, met de bijbehorende infrastructuur. In het partnerschap worden gemeenschappelijk afspraken gemaakt over de ontwikkeling van studenten en zittend personeel vanuit de eigen schoolontwikkeling, de vorming van leerwerkgemeenschappen en gezamenlijke kwaliteitsborging.in 2014 zijn 60 partnerscholen gecertificeerd tot opleidingsschool. Deze scholen voldoen aan de criteria van Opleiden in de school. Internationalisering De Marnix Academie en de partnerscholen werken ook op internationaal terrein samen. Zo heeft er in 2014 een werkvergadering in Utrecht plaatsgevonden met lerarenopleidingen en basisscholen uit Denemarken, België en Oostenrijk. Ook hebben vertegenwoordigers van partnerscholen en de Marnix Academie contacten gelegd in Finland. Het doel was steeds om basisscholen en lerarenopleidingen bij elkaar te brengen om tot samenwerking te komen. Denk daarbij aan het samenwerken met leerlingen in het buitenland via Skype. Ook zijn er uitwisselingsreizen mogelijk. De komende jaren wordt hier verder aan gewerkt. Samen opleiden Ten slotte is er de subsidie versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen verkregen. Het gaat hierbij om het komen tot een gezamenlijk curriculum op de thema s als anti-pesten, ouderbetrokkenheid, passend onderwijs en 11

12 opbrengstgericht werken. Basisscholen uit het partnerschap en de Marnix Academie onderzoeken de mogelijkheden te komen tot nog betere afstemming en samenwerking zodat het leren van studenten, maar ook de kwaliteit van de lerarenopleiding en van het basisonderwijs versterkt wordt. Onderzoeksmatig werken speelt hierbij een rol van betekenis. 2.2 Hogescholen Interactum De Educatieve Federatie Interactum is het samenwerkingsverband tussen hogeschool de Kempel in Helmond, de Iselinge in Doetinchem, de Ipabo in Amsterdam/Alkmaar, de Katholieke Pabo in Zwolle en de Marnix Academie. Het betreft vijf monosectorale lerarenopleidingen basisonderwijs. In het afgelopen jaar heeft in dit samenwerkingsverband de voorbereiding op de visitatie van de bacheloropleiding Lerarenopleiding basisonderwijs plaatsgevonden. Zo is de keuze voor de visiterende instantie en de samenstelling van de visitatiecommissie in onderlinge afstemming gemaakt. Vanuit de samenwerkende instellingen binnen het Interactum-verband is ook het contact met de hogeschool VIAA te Zwolle (voorheen Gereformeerde Hogeschool Zwolle), de Christelijke Hogeschool Ede en Driestar Educatief te Gouda verstevigd. De intentie is om tot meer samenwerking te komen op die onderwerpen waar de afzonderlijke instellingen in gezamenlijkheid een meerwaarde kunnen realiseren. Inmiddels is ook Thomas Moore uit Rotterdam bij het overleg aangesloten. De overeenkomst tussen de negen hogescholen ligt in het feit dat het lerarenopleidingen basisonderwijs betreft die kleinschalig van aard zijn, dichtbij en in het werkveld opleiden, hoge kwaliteit onderwijs leveren en waardenvol onderwijs verzorgen. Op politiek-strategisch terrein wordt inmiddels samen opgetrokken en wordt de belangenbehartiging in gezamenlijkheid opgepakt. Verder is het onderwerp internationalisering een voorbeeld waarop de krachten van de instellingen worden gebundeld. Op inhoudelijk gebied vindt in het verband van deze negen instellingen intensieve doordenking plaats van de huidige opzet van de lerarenopleiding. Met name de vraag in hoeverre deze opzet in het licht van het leren in de 21e eeuw voldoet, speelt een prominente rol in deze discussie. Center of Expertise Persoonlijk Meesterschap (CEPM) Het landelijk Center of Expertise Persoonlijk Meesterschap is tot stand gekomen op basis van een samenwerking tussen hogeschool de Kempel in Helmond, de Iselinge in Doetinchem, de Katholieke Pabo in Zwolle, Driestar Educatief, Christelijke Hogeschool Ede en de Marnix Academie. Aanvankelijk hebben vanuit dit expertisecentrum vooral onderzoeksactiviteiten plaatsgevonden op het terrein van de inspiratie van de leraar. Het gaat dan met name om de professional die onder strak gereguleerde en geprotocolleerde condities zijn werk moet doen. Terwijl hij zijn inspiratie 12

13 haalt uit de omgang met kinderen, de waardering van ouders en de gedachte dat hij een belangrijke rol kan spelen in de ontwikkeling van kinderen in een bepalende fase van hun leven. Dat zijn zaken die minder goed meetbaar zijn. De professionele spanningen die deze tegenstelling kan opleveren, spelen ook op het terrein van de jeugdzorg. In het afgelopen jaar is dan ook de verbreding ingezet richting de jeugdzorg. Een van de projecten van het afgelopen jaar heeft zich gericht op het voeren van gesprekken met leraren om te achterhalen waar hun passie voor het leraarsvak ligt. Maar ook hoe ze omgaan met de discrepanties die ze ervaren tussen hetgeen van hen wordt gevraagd en hetgeen ze vanuit hun eigen professionele identiteit belangrijk vinden. Het bevragen van zowel beginnende als ervaren leraren heeft een bloemlezing opgeleverd onder de titel Een leraar blijf je altijd. Penta Nova Onder de naam Penta Nova, Academie voor Schoolleiderschap werkt de Marnix Academie samen met de Christelijke Hogeschool Ede, Driestar Educatief en de hogeschool VIAA. In 2014 zijn de voorbereidingen getroffen om Penta Nova per 1 januari 2015 uit te breiden met Hogeschool Inholland en Hogeschool Leiden. Ook is een samenwerkingsovereenkomst gesloten met ASK, een organisatie in Jordanië die zich bezighoudt met de professionalisering van leerkrachten en schoolleiders in het Midden Oosten. De vraag of de opzet van lerarenopleiding voldoet in het licht van het leren in de 21e eeuw speelt een prominente rol in de discussie. Penta Nova biedt opleidingen voor schoolleiders aan op meerdere locaties. De academie heeft inmiddels een sterke en erkende positie verworven en ontwikkelt zich verder tot een algemeen expertisecentrum op het terrein van schoolleiderschap. Daarin speelt het lectoraat Leiderschap in het onderwijs een belangrijke rol. Hogeschool Windesheim De Marnix Academie verzorgt de hbo-masteropleiding Special Education Needs (SEN), onder licentie van de Hogeschool Windesheim. In 2014 zijn 30 studenten afgestudeerd. 2.3 Universiteiten Met de Universiteit Utrecht wordt voor de cohorten 2013, 2012 en 2011 samengewerkt ten behoeve van de academische variant van de Lerarenopleiding basisonderwijs van de Marnix Academie. Zo is de pre-master Onderwijskunde ingedaald in het programma. Voor het cohort dat gestart is in september 2014 werkt de Marnix Academie samen met de Open Universiteit. Hier betreft het het schakelprogramma Onderwijswetenschappen (pre-master). 13

14 2.4 Mbo Met de mbo-instellingen die veel studenten aanleveren is er nauw samengewerkt om de doorstroom van het mbo naar de pabo mogelijk te blijven maken. Dit is vooral urgent geworden door de invoering van de instroomtoetsen voor de pabo vanaf de zomer van Aspirant-studenten moeten hun beginniveau op het gebied van de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuur & techniek aantonen door een toets te maken of havo-eindexamen in dat vak te doen. In het project Instroom pabo wordt er onder meer samengewerkt met ROC Midden Nederland, MBO Utrecht en het ID-college en wordt er een intensief trainingstraject aangeboden aan de studenten die willen instromen uit het mbo. 2.5 Internationale contacten De Marnix Academie onderhoudt internationale contacten met instellingen voor hoger onderwijs in 22 landen: België, Denemarken, Duitsland, Estland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Ierland, Italië, Letland, Litouwen, Noorwegen, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slowakije, Spanje, Tsjechië, Turkije, Verenigd Koninkrijk, IJsland, Zweden en Zwitserland. Vanuit het samenwerkingsverband Interactum worden tevens contacten onderhouden met vijf lerarenopleidingen in België (Interactum Vlaanderen). 14

15 3. Onderwijsaanbod 3.1 Instroom In 2014 is opnieuw veel werk gemaakt van de werving van aspirant-studenten. Dat zorgde voor een instroom van 390 voltijdstudenten, waarvan 26 studenten voor de Academische lerarenopleiding basisonderwijs. In de deeltijdopleiding stroomden 82 studenten in. Hiermee is de ambitienorm van 450 instromende studenten ruimschoots gehaald. In totaal studeerden er in september bachelorstudenten. De studenten ontwerpen onderwijs waarbij ze de 21st century skills bij kinderen stimuleren. 3.2 Deeltijd Met de instroom van 82 studenten blijft de deeltijdopleiding studenten aantrekken. In 2014 werd gestart met de verkorte opleidingsroute van 180 EC voor hbo- en wo-afgestudeerden. In deze opleiding worden studie- en onderzoeksvaardigheden als behaald verondersteld en daarmee kan de studie met 60 EC worden verkort. 3.3 Academische lerarenopleiding basisonderwijs In de academische variant van de opleiding is in 2014 de samenwerking gestart met de Open Universiteit. In het eerste jaar volgen de academische studenten de module Informatievaardigheden voor sociale wetenschappers. Op deze manier krijgen zij onmiddellijk een aanbod op universitair niveau. 3.4 Studiekeuzeactiviteit In 2014 is de verplichte studiekeuze-activiteit in werking getreden. Aspirant-studenten moeten deelnemen aan een studiekeuzeactiviteit. Deze activiteit richt zich op het beroepsbeeld, op het theoretische niveau van de opleiding, op de interpersoonlijke competentie en op de inspiratiebronnen van de aspirant-student. Aan het eind van deze middag ontvangt de student een studiekeuzeadvies: positief dan wel negatief. Als de inschrijving na 1 mei heeft plaatsgevonden, is het studiekeuzeadvies bindend. Op basis van de nieuwe procedure hebben een tiental studenten een negatief advies gekregen. Zes van deze studenten hebben daarna hun inschrijving ingetrokken. 3.5 Kennisbases De kennisbases zijn in 2014 volledig geïmplementeerd in de opleiding. In september zijn er zes afstudeerprofielen van start gegaan: dit zijn respectievelijk het profiel Jonge Kind, het Oudere Kind, Cultuur en Identiteit, Kunst en Cultuur, Wereld, Wetenschap & Techniek en het profiel Focus van leerkrachten op onderwijs- en ondersteuningsbehoeften. In ieder afstudeerprofiel is een profieldeel uit de kennisbases van Meijerink opgenomen. In 2015 zal het eerste cohort 15

16 studenten afstuderen dat de kennisbases volledig in het curriculum aangeboden heeft gekregen. Er komt meer zicht op de resultaten van de kennisbasistoetsen rekenen/wiskunde en Nederlandse taal. De studenten van de Marnix Academie scoren iets boven gemiddeld op deze toetsen. Dat neemt niet weg dat er ook actie ondernomen wordt richting studenten die de toets niet in twee of drie keer halen. De Marnix Academie heeft in 2014 in Interactum-verband deelgenomen aan peer reviews op het gebied van de kennisbases aardrijkskunde, geschiedenis en natuur en techniek. Het idee van de peer reviews is dat deze de implementatie van de kennisbases in de opleiding kunnen borgen en dat het beoogde eindniveau van de studenten door deze reviews geborgd kan worden. Het grote doel hierbij is het voorkomen van een derde kennisbasistoets in het derde jaar van de opleiding. 3.6 Curriculumontwikkelingen Op basis van het strategisch beleidsplan Nieuwe Leer-kracht zijn er in 2014 curriculumontwikkelingen in gang gezet. Het programma Leerkracht 4 heeft als hoofdthema creativiteit gekregen. De studenten ontwerpen onderwijs waarbij ze de 21st century skills bij kinderen stimuleren. Zij doen dit vanuit het oogpunt dat juist deze vaardigheden in de toekomst belangrijk zullen zijn, nu de rol en plaats van kennis steeds verandert. De pedagogische rol van de leerkracht wordt sterker: in het derde en vierde jaar krijgt de pedagogische rol van de leerkracht meer aandacht in de programma s (minoren en profielen). Het project Wetenschap en Technologie geeft een extra impuls aan het vernieuwen van het beroepsprofiel in het curriculum. Alle studenten worden geschoold op het gebied van het stimuleren van een nieuwsgierige, onderzoekende en experimenterende houding bij de leerlingen op de basisschool. Op zoek gaan naar de vragen in plaats van het uit je hoofd leren van antwoorden. 3.7 Rooster Aan de logistieke kant van de opleiding zijn er in 2014 mooie resultaten bereikt. Het project waarin het rooster verbeterd werd, heeft geleid tot positieve resultaten. De studenten zijn zeer tevreden over het rooster en de manier waarop zij over het rooster geïnformeerd worden via een app. Meer hierover is te lezen in hoofdstuk 7, Kwaliteitszorg. 3.8 Toetsing Ook op het gebied van de toetslogistiek (inschrijving en afname) zijn positieve resultaten te noemen. Inmiddels is inschrijving voor toetsen via Trajectplanner mogelijk. 16

17 Het project Vreemde ogen dwingen heeft veel aandacht gehad in Binnen de lerarenopleidingen zijn onder leiding van 10 voor de Leraar landelijke kennistoetsen ingevoerd (rekenen en taal). De Marnix Academie houdt zich aan de afspraken die hierover worden vastgelegd in bindingsbesluiten. De examencommissie bachelor neemt deel aan de Landelijke overleggen Examencommissies (LoEx) dat in het kader van deze landelijke toetsen is opgericht. De voorzitter van de examencommissies van de Marnix Academie is tevens voorzitter van de landelijke vaststellingscommissie die van het LoEx het mandaat heeft de cesuur van de landelijke kennistoetsen vast te stellen. De kennisbases van de overige vakken wordt getoetst met toetsen die door vakdocenten van de Marnix Academie zelf zijn ontworpen, bijgestaan door de toetscommissie en goedgekeurd door de examencommissie bachelor. Lerarenopleidingen hechten waarde aan eindwerkstukken waarin de identiteit van de opleiding tot uiting komt. De laatste fase van de opleiding op de Marnix Academie wordt afgesloten met verschillende eindwerkstukken: het eindassessment, het praktijkonderzoek, en de profieltoets (voorheen minorgebonden toets). De hbo-kernkwalificaties en de SBL-competenties vormen steeds uitgangspunt voor het vaststellen van het niveau en de bijbehorende criteria. In het nieuwe toetsbeleid van de Marnix Academie dat in 2015 wordt vastgesteld krijgt externe validering een plaats. Eind 2013 is het landelijke profiel BKE-SKE (basis- en seniorkwalificatie examinering) gepresenteerd. Hogescholen zijn zelf verantwoordelijk voor de invoering van het profiel. De Marnix Academie heeft in juni 2014 een eigen profiel vastgesteld waarin enkele formuleringen zijn aangepast zodat ze van toepassing zijn op de organisatie en waarin enkele competentie-aspecten zijn toegevoegd die de Marnix Academie van belang acht voor de kwalificatie van examinatoren. In het studiejaar is gestart met het invoeren van het profiel in bachelor en masters. De voorzitter en toetsdeskundige van de examencommissies van de Marnix Academie zijn aangesloten bij de landelijke expertgroep die zich bezighoudt met het implementeren van het protocol. Scholing van docenten maakt hier belangrijk onderdeel van uit. Tijdens de visitatie van de bacheloropleiding in oktober 2014 werd veel aandacht besteed aan de toetsing en de borging van het eindniveau. Het oordeel van het panel over deze onderwerpen was positief. Naar aanleiding van de versterking van de rol van examencommissies maakt sinds 2011 een toetsdeskundige deel uit van de examencommissie bachelor en sinds 2012 van de examencommissie masters. De toetsdeskundige is tevens voorzitter van de toetscommissie bachelor, die onder verantwoordelijkheid van de examencommissie een proactieve adviserende rol heeft in de ontwikkeling en evaluatie van toetsen. Met de invoering van BKE-SKE zal ook in de masters 17

18 een senior-gekwalificeerde examinator een proactieve rol gaan spelen in de ontwikkeling en evaluatie van toetsen in de masteropleidingen. Sinds september 2014 is een extern lid toegevoegd aan de examencommissie bachelor (een examencommissielid van de Driestar in Gouda). De voorzitter van de examencommissies van de Marnix Academie is lid van de examencommissie van de Driestar in Gouda. Op deze manier vindt externe validering plaats in beide examencommissies. Aan het einde van het studiejaar wordt dit geëvalueerd. In de examencommissie masters vindt externe validering plaats doordat van beide masters één docent lid is van de examencommissie. Zij zijn dus vreemde ogen voor elkaars opleiding. Naar aanleiding van de evaluatie in de bachelor en de jaarplannen van beide examencommissies zal worden besloten in welke vorm extern lidmaatschap zal worden vormgegeven volgend studiejaar. De Marnix Academie heeft in 2007 en in 2010 een notitie toetsbeleid vastgesteld. Eind 2012 is het evaluatierapport verschenen van het toetsbeleid. Op basis van deze notities en het evaluatierapport wordt in 2015 een nieuwe notitie toetsbeleid vastgesteld. Hierin worden de bevindingen van het onderzoek door (lectoraten van) andere hogescholen, alsmede de bevindingen van het SURF-onderzoek naar de authenticiteit van het portfolio dat door de Marnix Academie en De Kempel is uitgevoerd, verwerkt. 3.9 Internationale uitwisseling Internationalisering werd in 2014 gekarakteriseerd door de overgang naar nieuw beleid waarbij wereldburgerschap een prominente plek krijgt. Maar ook door het koppelen van internationalisering aan het herontwerp van het beroepsprofiel, het herontwerp van het onderwijskundig model en de pedagogische opdracht. Dit beleid wordt in 2015 uitgevoerd. De Marnix Academie heeft een bilaterale overeenkomst met 36 buitenlandse instellingen. De internationale studenten van die instellingen kunnen deelnemen aan de twee Engelstalige programma s: de minor Humanities (in het reguliere curriculum) en het Research & Designprogramma Special educational needs in het curriculum van de Academische lerarenopleiding basisonderwijs. Er namen respectievelijk 20 en 7 studenten uit het buitenland deel aan de programma s. In 2014 was er sprake van uitwisseling in de vorm van internationale themaweken, internationale programma s, internationale studie en stage en docentenmobiliteit. De internationale themaweken werden gehouden in: Bradford (Engeland), Halden (Noorwegen), Kaunas (Litouwen), Krems (Oostenrijk), Kecskemet (Hongarije), Brussel (België), 18

19 Roskilde (Denemarken), Zürich (Zwitserland), Reading (Engeland) en Utrecht. Per week namen vijftien tot twintig studenten van de Marnix Academie deel, vaak aangevuld met studenten van de gastinstellingen. Studentenmobiliteit Er verbleven 35 studenten voor hun studie in het buitenland, in het kader van het Erasmusprogramma. Van januari tot eind mei/juni of van september tot december studeerden de studenten onder andere in Brussel (België), Budapest (Hongarije), Saouliai (Litouwen), Bradford (UK), Brno (Tsjechië), Malmö (Zweden), Krakow (Polen), Mondragon (Spanje), Reijkjavik (IJsland), Roskilde (Denemarken) en Kopenhagen (Denemarken). Daarnaast verbleven er 14 studenten voor hun studie/stage gedurende drie of vijf maanden in Bonaire, Curaçao, Suriname en Zuid-Afrika. Docentenmobiliteit Ook docenten nemen deel aan de genoemde internationale weken. In 2014 waren dat 22 docenten. Daarnaast brachten de coördinatoren binnen het Interactum-verband een bezoek aan Suriname en Curaçao. In 2014 heeft de Marnix Academie bovendien bezoeken gebracht aan partnerinstellingen in Zwitserland, Oostenrijk en Japan. In het kader van het partnerschap met het basisonderwijs werd door de docenten en collega s uit het partnerschap een bezoek gebracht aan Kecskemét in Hongarije. Erasmusprogramma s De Marnix Academie participeerde voor het eerst in EXPEDUCOM. Dat is een nieuw Erasmus+ programma, waarin negen instituten uit verschillende Europese landen vertegenwoordigd zijn, een zogenaamde strategische alliantie. Centrale thema s daarbij zijn: burgerschap, het jonge kind en het 21e eeuws leren Diploma s In 2014 ontvingen 222 studenten het bachelor-diploma. Alle voltijd en een deel van de deeltijdstudenten kregen daarnaast het Diploma Christelijk Basisonderwijs (DCBO). Sinds 1999 wordt het DCBO door lerarenopleidingen basisonderwijs uitgegeven. Een DCBO-gediplomeerde moet, naast het vormgeven aan godsdienstige en levensbeschouwelijke vorming, in staat zijn om als lid van het schoolteam mee te werken aan de brede identiteit van een (protestants-) christelijke school. Die identiteit heeft niet alleen levensbeschouwelijke aspecten, maar ook pedagogisch-didactische. Het diploma is belangrijk voor studenten die in het (protestants-) christelijk onderwijs willen gaan werken. 19

20 In 2014 hebben 182 afgestudeerden het Diploma Christelijk Basisonderwijs ontvangen. 2009/ / / / / /2015 Voltijd Deeltijd Totaal Tabel 1: Instroomgroepen en totale instroom op 1 oktober 2009/ / / / / /2015 Voltijd Duaal Deeltijd Totaal Tabel 2: Totaal aantal ingeschreven studenten op 1 oktober 3.11 Masteropleidingen De Marnix Academie biedt drie masteropleidingen in verschillende samenwerkingsverbanden aan. Van twee masteropleidingen heeft de Marnix Academie de licentie: Leren & Innoveren en Educational Leadership. De master Special Educational Needs wordt in Utrecht aangeboden onder licentie van Hogeschool Windesheim te Zwolle. Resultaten in 2014 Master Leren en Innoveren In Zwolle zijn in september eerstejaars en 39 tweedejaars studenten gestart met het nieuwe studiejaar. De reguliere instroom in september 2014 in Utrecht bestond uit 31 studenten, waarvan er 6 voor een deel het programma op Hogeschool de Kempel volgt. Dat gebeurt in het kader van Vierslagleren. In Utrecht startten 34 tweedejaarsstudenten. 20

21 Wat is Vierslagleren? Een zittende en een startende leerkracht vormen samen een lerarenduo en hebben (bij voorkeur) samen een klas en leren van elkaar. Beiden volgen een zelfgekozen master met de Lerarenbeurs en werken samen aan de schoolontwikkeling. De zittende leerkracht wordt daarvoor maximaal twee dagen per week vrijgesteld van lesgevende taken. De startende leerkracht vult de vrijgekomen uren in van de ervaren leraar. Per lerarenduo ontvangt het bestuur een tegemoetkoming in de verletkosten van de ervaren leerkracht. 2009/ / / / / /2015 Eerstejaars Tweedejaars Totaal Tabel 3: Aantal studenten master Leren en Innoveren in de lesplaats Utrecht Master Educational Leadership Landelijk groeit de belangstelling voor de master Educational Leadership. In 2014 zijn er groepen gestart in Goes, Zwolle, Utrecht en Friesland met in totaal 65 studenten. In het kader van de groepsvisitatie in 2018 zijn er afspraken gemaakt met andere aanbieders van masteropleidingen op het gebied van leiderschap Eerstejaars Tweedejaars Totaal Tabel 4: Aantal studenten master Educational Leadership 21

22 Master Special Educational Needs In 2014 ontvingen 30 studenten hun diploma. De master Special Educational Needs startte in september 2014 met 94 studenten. In het kader van de nota helderheid in bekostiging in het hoger onderwijs werden de docenten en de lesplaatscoördinator van de master voor hun inzet gedetacheerd naar Windesheim. 2009/ / / / / /2015 voltijd 1e jaar Voltijd ouderejaars deeltijd 1e jaar deeltijd 2e jaar deeltijd ouderejaars Totaal Tabel 5: Aantal studenten master Special Educational Needs in de lesplaats Utrecht 22

23 4. Voortgezette professionalisering, advisering en ondersteuning Het Marnix Onderwijscentrum (MOC) is onderdeel van de Marnix Academie. Het is de afdeling die gespecialiseerd is in het verzorgen van nascholingscursussen en opleidingen voor leraren en leidinggevenden in het primair onderwijs. Daarnaast kunnen scholen er terecht voor advies. In 2014 werd gestart met een groep post-hbostudenten in de opleiding specialist 21e eeuws leren. 4.1 Resultaten in 2014 Het Marnix Onderwijscentrum (MOC) realiseerde in 2014 een omzet van nagenoeg 2,5 miljoen euro. Een stijging van ruim 10% ten opzicht van 2013 en ruim boven de begroting. Het aandeel inkomsten uit marktgerichte activiteiten is uitgekomen op de gewenste 16% van de totale inkomsten van de Marnix Academie. Het aantal studenten steeg in 2014 met 39%. Daarvan was 68% ingeschreven voor een opleidingstraject en 32% voor een kortlopende cursus. Er is sprake van een toenemende belangstelling voor langduriger opleidingstrajecten in plaats van kortlopende cursussen. Studentenaantallen Totaal aantal studenten Percentage van het totaal dat deelneemt aan opleidingstraject 55% 68% 53% 63% 68% Tabel 6: Totaal aantal studenten Marnix Onderwijscentrum De belangstelling voor de master SEN was boven begroting en ook de opleiding voor zij-instromende leerkrachten nam substantieel toe. Er is een toenemende belangstelling voor de opleidingen vanuit verder weg gelegen provincies. Het aantal maatwerktrajecten daalde met 10%. In 2014 werd gestart met een groep post-hbo-studenten in de opleiding specialist 21e eeuws leren. De opleiding werd aan de Stichting Post HBO Nederland ter registratie gezonden. De uitslag wordt in 2015 verwacht. Hiermee zijn alle post-hbo-opleidingen geregistreerd. Er is een start gemaakt met het ombouwen van het curriculum van de post-hboopleiding Intern begeleider naar een meer blended variant van online en offline leren. 23

24 24 Het MOC is nauw betrokken bij het netwerk Landelijk Platform Nascholingsinstituten Primair Onderwijs (LPNPO). Hierin werken 24 nascholingsinstanties van pabo s samen. Het voortouw werd genomen in het ontwikkelen van het curriculum van de post-hbo-opleiding Jonge Kind Specialist, dat door alle LPNPO-partners uitgevoerd kan worden. Ook de opleiding Cultuurbegeleider is een gemeenschappelijke opleiding die vanaf volgend schooljaar door het MOC uitgevoerd zal worden.

25 5. Kennisinstelling De Marnix Academie wil zich verder ontwikkelen als kennisinstelling op het gebied van leren en opleiden. Sleutelbegrippen hierbij zijn: kenniscreatie en kenniscirculatie via lectoraten en bijbehorende kenniskringen; daarnaast is er een Centrum voor Praktijkgericht Onderzoek (waarin ook de lectoraten zijn gepositioneerd) kennisleergemeenschappen met het scholenveld kennisdienstverlening vanuit het Marnix Onderwijscentrum 5.1 Resultaten in 2014 Er is verder gewerkt aan het realiseren van de doelstellingen uit het strategisch plan voor De Marnix Academie heeft drie lectoraten met bijbehorende kenniskringen en praktijkgericht onderzoek in de beroepspraktijk en de opleiding: Dynamische identiteitsontwikkeling Interactie en taalbeleid Leiderschap in het onderwijs (Penta Nova) De summit voor alle medewerkers van de Marnix Academie stond in het teken van leren en werken in de 21e eeuw. De ontwikkeling tot een kennisinstelling kwam ook tot uiting in de vorming van leerwerkgemeenschappen in het partnerschap met scholen. In 2014 hebben 64 leerwerkgemeenschappen binnen de partnerscholen gefunctioneerd. Binnen het Marnix Onderwijscentrum functioneren kenniscentra, waarin op specifieke gebieden gewerkt wordt aan innovatie en kennisontwikkeling. Centrum voor Praktijkgericht Onderzoek In 2014 is het traject dat moest leiden tot het voldoen aan de eisen van de BKO (Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek) afgerond. Dit traject heeft nu geleid tot een onvoorwaardelijke validering van de onderzoeksfunctie van de hogeschool. Tijdens en na het traject BKO zijn stappen gezet om te komen tot een samenhangend onderzoeksprogramma, ondergebracht in het Centrum voor Praktijkgericht Onderzoek. Vanuit dit centrum is een onderzoeksprogramma geformuleerd en er is gewerkt aan een overzicht van te hanteren onderzoeksmethodieken. Voor het centrum is een perspectief voor 2017 geschetst en er is vanuit dat perspectief een jaarplan voor 2013/2014 en 2014/2015 opgesteld. Het centrum houdt zich op dit moment bezig met een positionering die moet garanderen dat binnen het centrum gewerkt wordt aan onderzoeksvragen die vanuit de beroepspraktijk afkomstig zijn. 25

26 Promotietrajecten Evenals in voorgaande jaren maakte de Marnix Academie het voor drie medewerkers mogelijk om aan een promotieonderzoek te werken: een onderzoek gericht op onderzoekend leiderschap, een onderzoek naar betekenisvol leren in de academische lerarenopleidingen en een onderzoek naar een model voor creatieve en verbeeldende levensbeschouwelijke vorming. Het laatste onderzoek heeft tot een daadwerkelijke promotie geleid op basis van een proefschrift met als titel: Speelruimte voor dialoog en verbeelding 1. Inmiddels is een volgend promotietraject opgepakt, dat betrekking heeft op de ontwikkeling van de levensbeschouwelijke identiteit van de Marnix Academie. Onderzoek in de opleidingen Ten slotte is verder gewerkt aan de afstemming en verdere ontwikkeling van onderzoek in de opleidingen. Er is een onderzoekslijn vastgesteld, met aandacht voor training van onderzoeksvaardigheden, het doen van praktijkgericht onderzoek en voor een doorgaande lijn tussen de bachelor- en masteropleidingen. Vanuit de visitatie door NQA (zie ook hoofdstuk 3, Onderwijsaanbod) is de aanbeveling gekomen om toch nog verder aandacht te besteden aan (de begeleiding van) het praktijkgericht onderzoek. Op dat punt ligt er ook een taak voor het Centrum voor Praktijkgericht Onderzoek. RAAK-subsidies In 2014 werden opnieuw twee RAAK-subsidie trajecten verworven. Een traject op het terrein van werken aan taal- en gespreksdoelen tijdens het spel in kindercentra en kleutergroepen en een traject met als onderzoeksvraag: hoe kunnen leerkrachten leerlingen van 4-12 jaar begeleiden in hun levensbeschouwelijke ontwikkeling. Aan de onderzoeken zal samen met leerkrachten uit het basisonderwijs tot 2016 gewerkt worden. 5.2 Lectoraat Interactie en Taalbeleid Het lectoraat Interactie en Taalbeleid richt zich op gesprekken in de klas die taal- en denkontwikkeling van leerlingen bevorderen. Alle kinderen in de basisschool moeten de kans krijgen om te leren door middel van kwalitatief hoogwaardige interactie. Resultaten in 2014 In 2014 werd een vervolg gegeven aan het onderzoek naar hoe geschiedenisdidactiek en interactiedidactiek gecombineerd kunnen worden. Er is samen met leraren een didactiekmodel ontworpen dat leraren steun geeft om binnen geschiedenislessen de moderne geschiedenisdidactiek toe te passen en tegelijkertijd ervoor te zorgen dat er 1 Berg, B.W. van den (2014). Speelruimte voor dialoog en verbeelding. Narratio: Gorinchem 26

27 taal-denk-gesprekken gevoerd worden. Er is inmiddels gewerkt met dit model en daar zijn uitgebreide video-opnames van gemaakt. Het lectoraat analyseert nu deze videodata om na te gaan of kinderen met deze aanpak inderdaad meer zijn gaan denken en meer van geschiedenis zijn gaan begrijpen. Het onderzoek wordt in 2015 afgerond. Het lectoraat heeft de eerste bevindingen gepresenteerd op een congres in Padua (Italië). Er zijn mooie voorbeelden besproken van de manier waarop basisschoolleerlingen dankzij taal-denk-gesprekken tot historisch redeneren komen. Per november 2014 voert het lectoraat met het Marnix Onderwijscentrum een nieuw tweejarig RAAK-project uit: Kansen in spel. Het lectoraat werkt daarin samen met een drietal andere organisaties: ipabo, Kohnstamm Instituut en De Activiteit. Het onderzoek loopt op dit moment op scholen en peuterinstellingen in Utrecht, Amsterdam en Schagen. Tijdens spel vinden leraren en pedagogisch medewerkers het lastig een gesprek te voeren met jonge kinderen. Terwijl je daar juist kansen kunt benutten. Een flink deel van de tijd spelen ze immers. De hamvraag is: hoe krijg je de kinderen zover dat ze gaan praten, nadenken en ideeën gaan uitwisselen. Dit onderzoek wil leraren en pedagogisch medewerkers tegemoet komen bij hun handelingsverlegenheid en ze helpen het spel te verdiepen met taal-denkgesprekken. Het lectoraat is ook weer gestart met de opleiding van docenten van de Marnix Academie tot trainer Taal en uitdagend onderwijs (TUO). Zij kunnen dan - samen met de al eerder opgeleide collega s - de TUO-training verzorgen, waarmee alle derdejaarsstudenten op de Marnix Academie toegerust worden om taal-denk-gesprekken met leerlingen te voeren. 5.3 Lectoraat Dynamische identiteitsontwikkeling Het lectoraat Dynamische identiteitsontwikkeling doet al tien jaar wetenschappelijk onderbouwd praktijkonderzoek. Het gaat om onderzoek op en met basisscholen naar de identiteitsontwikkeling van leraren en leerlingen en naar creatieve levensbeschouwelijke vorming. Maar ook naar zingeving in het werken op de basisschool. Resultaten in 2014 Een van de plekken waar het lectoraat heel zichtbaar was in 2014, was in de masteropleiding Leren en Innoveren. De professionele identiteit speelt binnen de master een belangrijke rol. De uitbreiding van de opleiding naar hogeschool De Kempel en de Katholieke Pabo Zwolle in 2014, betekende ook een uitbreiding van werkzaamheden van de lector, als eindverantwoordelijke voor het identiteitsdeel van de master. 27

28 Twee kenniskringleden hebben een belangrijke rol als het gaat om het thema leren en werken in de 21e eeuw. Zij houden zich voornamelijk bezig met de vraag: hoe krijg je diepgang in het thema? Een belangrijk moment was de summit voor alle medewerkers van de Marnix Academie op 5 december Die dag stond in het teken van leren en werken in de 21e eeuw. Het lectoraat was intensief betrokken bij de voorbereidingen. Daarnaast houdt een van de kenniskringleden zich bezig met onderzoek naar het ontwikkelen van kritische denkvaardigheden. Hij schreef in 2014 ook een boek over kritisch denken en dialoog. Een praktisch boek over de pedagogische opdracht van iedere leraar. Het boek wordt in 2015 uitgegeven. Op 1 oktober 2014 werd een subsidie-aanvraag van het lectoraat door RAAK gehonoreerd: Leren voor het leven. Het onderzoek is gericht op de ontwikkeling van nieuwe vormen van levensbeschouwelijk onderwijs op de basisschool. Het gaat om een project met drie hogescholen: Hogeschool Zeeland, Windesheim en de Marnix Academie. De lector van de Marnix Academie is inhoudelijk eindverantwoordelijk. Er wordt in dit project zuiloverstijgend gewerkt. Per regio zijn er drie scholen betrokken (steeds één openbare en één bijzondere school). In professionele leergemeenschappen komen de betrokkenen bij elkaar. Er is inmiddels een start gemaakt. Het project heeft een looptijd van twee jaar. De Marnix Academie heeft een open christelijke identiteit. In 2014 is uitgesproken dat er behoefte is aan gesprekken hierover en aan een nieuwe verwoording van de open christelijke identiteit. Het lectoraat speelt hierin een leidende rol. Dat sluit mooi aan op het onderzoek van het lectoraat naar de beleving van de identiteit op partnerscholen. Hierin is het lectoraat een samenwerking aangegaan met de Universiteit Leuven. Er lopen sinds 2014 pilots in Alphen aan den Rijn op zowel een middelbare school als een basisschool. In 2015 wordt dit naar andere scholen uitgebreid, ook naar de Marnix Academie zelf. In 2014 bestond het lectoraat tien jaar. De lector promoveerde datzelfde jaar aan de Universiteit Utrecht tot doctor in de geesteswetenschappen. Zijn proefschrift heeft als titel Speelruimte voor dialoog en verbeelding. Basisschoolleerlingen maken kennis met religieuze verhalen. Er wordt gewerkt aan een vertaling van het proefschrift voor de partnerscholen. 5.4 Lectoraat Leiderschap in het onderwijs Het lectoraat Leiderschap in het onderwijs ontwikkelt en ondersteunt leiderschap in scholen. Leidraad is daarbij de internationale ontwikkeling naar nieuw leiderschap - met name onderzoeksmatig leiderschap - en onderzoekende 28

29 scholen. Het lectoraat wil een centrum zijn voor schoolleiders waar door middel van (praktijk)onderzoek kennis wordt gecreëerd, waar kennis wordt verspreid en waar deling van kennis en ervaringen plaatsvindt. De verbinding met wetenschappelijk onderzoek is daarbij uitgangspunt. De lector staat, samen met een ontwikkelgroep, aan de basis van de master Educational Leadership. Resultaten in 2014 Binnen het lectoraat werd veel onderzoek verricht. De kenniskringleden hielden zich met vijf verschillende onderzoeksprojecten bezig. Dit zijn allen nog lopende onderzoeken. In januari 2014 is het boek Leidinggeven aan de onderzoekende school uitgegeven bij Coutinho. Dit boek is geschreven door de kenniskringleden, onder redactie van de lector. De lector werkte sinds 2013 mee aan een onderzoek van de Onderwijsinspectie naar de kwaliteit van schoolleiders in Nederland. Dat onderzoek is in 2014 afgerond. De kwaliteit van schoolleiders bleek nog niet voldoende te zijn. Dit onderzoek heeft daarmee ruimschoots de pers gehaald. Net als in 2013 werd er meegewerkt aan de schoolleidersregisters. Eerder ging het om de formulering van de basiscompetenties, die de basis vormen voor het beroepsregister. In 2014 werd er gewerkt aan de vorming van de registers. Binnen de VO-academie is de lector betrokken bij de notities die worden geschreven en bij trainingen van adviseurs. Ook is er een digitaal instrument gemaakt voor schoolleiders, om de eigen competenties te koppelen aan de basiscompetenties. De lector heeft daarnaast een adviserende rol in de wetenschappelijke raad van Schoolleidersregister PO. Er werd ook gewerkt aan een opdracht voor School aan Zet waarbij een digitaal instrument werd ontwikkeld waarmee scholen in alle lagen (bestuur, schoolleiding, leraren) kunnen werken aan de ontwikkeling naar een lerende organisatie. In de Community of Practice Onderzoeksmatig leiderschap, door de lector opgezet in 2013, is onderzoek gestart door de elf betrokken schoolleiders in de eigen scholen. Er is onderzoek verricht naar de perceptie van hun leraren op onderzoeksmatig leidinggeven en werken. De data zijn na de zomer van 2014 geanalyseerd en in schoolrapporten terug gegeven aan de scholen. De resultaten van de onderzoeken worden door de leden van de Community of Practise teruggekoppeld naar hun leraren en vormen de basis voor het verder werken aan een onderzoekende cultuur in hun scholen. 29

30 30 Binnen het lectoraat neemt de masteropleiding Educational Leadership een belangrijke plaats in. De belangstelling voor deze masteropleiding groeide in In januari 2014 waren er vijf groepen: twee in Utrecht, één in Goes, één in Zwolle en één in Drachten. In de evaluatie afgenomen in februari 2014 beoordeelden de alumni, afgestudeerd in 2013, de opleiding met gemiddeld een 8,2. Lees meer over deze masteropleiding in hoofdstuk 3, Onderwijsaanbod.