To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self in Implicit Self-Esteem

Transcriptie

1 THE BRIDGE: UZ Gent avondsymposium 16 oktober 2014 Depressieve klachten tussen onderzoek en praktijk To Be or Want to Be: The Role of Actual versus Ideal Self in Implicit Self-Esteem Jonathan Remue Psychopathology and Affective Neuroscience Lab Department of Experimental Clinical and Health Psychology Ghent University 1

2 Jonathan Remue Assistent van Prof. Dr. Rudi De Raedt Vakgroep Experimenteel- Klinische en Gezondheidspsychologie Universiteit Gent Psychopathology and Affective Neuroscience Lab ( Onderzoek naar de onderliggende kwetsbaarheids- en weerstandsfactoren in depressie. Waarbij we vertrekken van de basisassumptie dat een diepgaander begrip van de ontwrichte informatieverwerking in affectieve stoornissen nood heeft aan een integratie van bevindingen in klinisch, cognitief en neurobiologisch onderzoek. Mijn PhD focust op de relatie tussen: Hersenfunctioneren Zelfwaarde Aandachtsprocessen in depressie 2

3 3

4 Zelfwaarde & Depressie Verhoogd negatief denken over zichzelf: centraal in depressie Lage zelfwaarde in depressieve patiënten (e.g. Williams et al., 1997) Lage zelfwaarde in herstelde depressieve patiënten: gemengde resultaten (e.g. Pardoen et al., 1993) 4

5 Expliciete versus impliciete maten Beck: Negatieve schemata bias informatieverwerking in MDD + zelf-gerelateerde schemata = niet altijd bewust toegankelijk Schemas zijn voornamelijk onderzocht op basis van zelfrapportering => vatbaar voor biases, invloed van demand effects, sociaal wenselijkheid Expliciete (niet-automatisch) versus impliciete (automatisch) evaluaties van het zelf! 5

6 Voorgaand Onderzoek 6 6

7 Positief Impliciete Zelfwaarde in Depressie Implicit Association Test (IAT): een automatische reactie tijd taak die evaluatieve bias meet (see Greenwald et al., 1998) Gemar, Segal, Sagrati & Kennedy (2001) => POSITIEF GEBIASED IMPLICIETE ZELFWAARDE in huidige depressieve patienten, vergelijkbaar met niet depressieve mensen [De Raedt, Schacht, Franck & De Houwer (2006) AND Franck, De Raedt & De Houwer (2008)] 7

8 IAT: Hoe werkt het? Compatibele Block ik waardevol niet-ik waardeloos ik waardevol niet-ik waardeloos JONATHAN COMPETENT Incompatibele Block ik waardeloos niet-ik waardevol ik waardeloos niet-ik waardevol JONATHAN COMPETENT 8

9 ONS ONDERZOEK 9 9

10 Remue, De Houwer, Barnes-Holmes, Vanderhasselt, & De Raedt: Self-esteem revisited (2013)* Follow up De Raedt et al. (2006): IAT effects and other implicit measures of self-esteem might not reflect actual self-esteem but ideal self-esteem Actuele versus Ideale Zelf (Zentner & Renaud, 2007) => Ideale zelf relevant in depressie: Higgins Self-Discrepancy Theory (1987) actual-ideal discrepantie is uniek gerelateerd aan DEPRESSIE William James (1890) internal frames of reference constitute a basis for evaluating objective accomplishments *Remue, et al., Cognition & Emotion (2013) 10

11 The Implicit Relational Assessment Procedure (IRAP) (Barnes-Holmes, 2006) Introductie van PROPOSITIES: IRAP 2 Taken: Ik ben = Actuele Zelf IRAP Ik wil zijn = Ideale Zelf IRAP 2 soorten blokken: Consistent (zelf-positief) vs Inconsistent (zelf-negatief) 4 oefenblokken, 2 test blokken: Elk blok heeft 24 trials ( Ik ben, Ik ben niet met elk van de 12 target stimuli in willekeurige volgorde) Participanten: Lage BDI groep: 27 studenten (non-dysforen) Hoge BDI groep: 29 studenten (dysforen)

12 The Implicit Relational Assessment Procedure (IRAP) (Barnes-Holmes, 2006) Consistent (zelf-positief) Blok Press d for Juist Ik ben Succesvol Press k for Fout Press d for Juist Ik ben niet Succesvol Press k for Fout Ik ben Ik ben niet Incompetent Incompetent Press d for Juist Press k for Fout Press d for Juist Press k for Fout 12

13 The Implicit Relational Assessment Procedure (IRAP) (Barnes-Holmes, 2006) Inconsistent (zelf-negatief) Blok Press d for Juist Ik ben Succesvol Press k for Fout Press d for Juist Ik ben niet Succesvol Press k for Fout Ik ben Ik ben niet Incompetent Incompetent Press d for Juist Press k for Fout Press d for Juist Press k for Fout Een D-IRAP score weerspiegelt het verschil in reactietijd tussen consistente en inconsistente blokken: Een hogere D-IRAP score is indicatief voor een hogere zelfwaarde 13

14 Mean Dirap Results: Self-esteem revisited 0,5 0,45 0,4 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 Low BDI High BDI DIRAP-Actual-Self DIRAP-Ideal-Self IRAP Condition Type 14

15 15

16 Discussie: onderzoeksmatig Dysforen hebben een positiever ideale zelfbeeld, terwijl nietdysforen een hoger actuele zelfbeeld hebben. Beyond De Raedt et al. (2006) => IAT ~ hoge ideale zelfwaarde (MDD), en hoge actuale zelfwaarde (gezonde control). PROPOSITIES! What s next? In MDD populatie 16

17 Discussie: klinisch Volgens de Self-Discrepancy Theory (Higgins, 1987): Depressie wordt veroorzaakt door een verschil tussen iemands actuele zelf en ideale zelf... met gevoelens van mislukking, teleurstelling, devaluatie en schaamte. Laag zelfbeeld wordt geassocieerd met een hoge actualeideale zelf-discrepantie 17

18 Vertaling naar het klinische veld: Ideale Zelfbeeld Belang van de actuele vs ideale zelf-discrepantie theorieën = Therapeutische interventies Ideale Zelfbeeld + link met perfectionisme => het gevoel vast te komen zitten! = Therapeutische target! EN het verschil met expliciete maten van zelfwaarde, frequent gebruikt in therapie! 18

19 Achtergrond 19 19

20 Vertaling naar het klinische veld: achtergrond ZELFWAARDE William James (1890) internal frames of reference constitute a basis for evaluating objective accomplishments Carl Rogers (1951) introjection of conditions of worth from significant others leads to high actualideal discrepancy Tory Higgins (1987) actual-ideal discrepancy is uniquely related to depression 20

21 Vertaling naar het klinische veld: SDT Self-Discrepancy Theory (Higgins, 1987) Drie basis domeinen van het zelf Actual Self Ideal Self Ought Self Twee standpunten Own Other Verschillende soorten discrepanties induceren verschillende soorten onbehagen Actual-Ought discrepantie is uniek gerelateerd aan ANGST Actual-Ideal discrepantie is uniek gerelateerd aan DEPRESSIE 21

22 Vertaling naar het klinische veld: SDT Self-Discrepancy Theory (Higgins, 1987) Beschikbaarheid en toegankelijkheid van zelf-discrepanties (niet altijd bewust!) Depressie wordt veroorzaakt door een verschil tussen iemands actuele zelf en ideale zelf... met gevoelens van mislukking, teleurstelling, devaluatie en schaamte. Laag zelfbeeld wordt geassocieerd met een hoge actual-ideal discrepantie Echter, inconsistenties rond deze SDT in de literatuur (e.g., Ideal vs Ought) 22

23 Vertaling naar het klinische veld: SDT Self-Discrepancy Theory (Higgins, 1987): Behandeling van emotionele problemen: extension of CBT Aanpassen van iemands aanhoudende prestaties en interpretaties daarvan Verlagen van iemands niveau/gepercipieerde relevantie van hun ideaal zelfbeeld (e.g. invraagstelling van de eerlijkheid, legitimiteit en bruikbaarheid) Verlagen van de toegankelijkheid, door het verminderd blootstellen aan situatie/sociale interacties geassocieerd met hun problemen + vervangen door positieve attitudes en overtuigingen 23

24 Vertaling naar het klinische veld: SDT Voorbeeld: 24

25 Vertaling naar het klinische veld: Zelfwaarde & Depressie Self-Esteem (In)stabiliteit Relatief hoge fluctuaties en reactiviteit in zelfwaarde over tijd, als reactie op dagelijkse stressoren (Kernis et al., 1993) Fragiel of kwetsbaar zelfwaarde speelt een belangrijke rol bij het ontstaan, het onderhoud en de herhaling van een depressieve stoornis (Kernis et al., 1998) Onstabiel zelfbeeld, eerder dan het niveau van zelfwaarde op een bepaald punt in de tijd, zou een belangrijkere kwetsbaarheidsmarker voor depressie kunnen zijn (e.g. Franck & De Raedt, 2007) 25

26 Vertaling naar het klinische veld: Zelfwaarde & Depressie Leidt lage zelfwaarde tot depressie OF leidt depressie tot een lage zelfwaarde? The Vulnerability Model: Negatieve zelf-evaluaties van het zelf (i.e, een laag zelfbeeld) vormen een causale risicofactor voor depressie The Scar Model: Lage zelfwaarde is een gevolg van depressie, aangezien depressieve episodes permanente littekens in het zelfbeeld kunnen achterlaten Deze twee modellen sluiten elkaar niet uit! Meta-Analyse van 77 longitudinale studies (Sowislo & Orth, Psychological Bulletin, 2013) 1. Consistent en sterke ondersteuning voor the Vulnerability Model 2. Zwakke ondersteuning voor the Scar Model 3. Geen moderatie effecten van geslacht of leeftijd 26

27 Vertaling naar het klinische veld: Zelfwaarde & Depressie Psychologische Implicaties: Kwetsbaarheidseffect van lage zelfwaarde op depressie via interpersoonlijke en intrapersoonlijke psychologische pathways: Interpersoonlijk: Individuen met lage zelfwaarde zoeken excessief bevestiging van vrienden/partner => sociale verstoringen die op hun beurt depressieve symptomen stimuleren Individuen met lage zelfwaarde zoeken negatieve feedback van vrienden/partner om het negatieve zelfbeeld te verifiëren => mogelijke afwijzing => verhoogd risico op depressie Intrapersoonlijk: Individuen met een grote (actuele vs ideale) zelf-discrepantie zijn gevoelig voor ruminatie rond negatieve aspecten van het zelf (Carver & Scheier, 1998), wat op zich weer de kans depressie verhoogt. 27

28 Vertaling naar het klinische veld: Zelfwaarde & Depressie Biologische Implicaties: Biologische factoren (e.g verminderd hippocampal volume, hogere cortisol stress respons, specifieke patronen van prefrontale electroencephalography alpha activiteit) Vulnerability model: implicaties voor onderzoek naar depressie in de kindertijd => Zelfwaarde van kinderen is fragiel en onderworpen aan veranderingen tijdens de ontwikkeling 28

29 Ask the audience! Wat zijn jullie ervaringen met zelfwaarde in de praktijk? Wat herkennen jullie uit het wetenschappelijke? Wat willen jullie nog onderzocht zien? 29

30 30

31 Bedankt voor Uw aandacht! Vragen? Dank aan: Dr. Sean Hughes Dr. Marie-Anne Vanderhasselt Prof. De Houwer Prof. Barnes-Holmes Prof. De Raedt 31