versie SWAB CERVIX BORSTEL SWAB ZELFAFNAME STERIELE BEKER URI STERIEL POTJE FECES URINE E-SWAB SWAB UNISEX

Transcriptie

1 versie A B C D E F G H I URINE FECES STERIELE BEKER SWAB ZELFAFNAME URI SWAB STERIEL POTJE SWAB UNISEX E-SWAB CERVIX BORSTEL Laboratoriumonderzoeken

2 ALGEMENE INFORMATIE Algemene informatie Alvorens materiaal voor microbiologisch of klinisch chemisch onderzoek af te nemen, verzoeken wij u deze afnameinstructie nauwgezet door te nemen. De kwaliteit en betrouwbaarheid van het onderzoek is namelijk rechtstreeks afhankelijk van de manier van afnemen en bewaren van het materiaal. Indien een afnameinstructie voor de patiënt beschikbaar is voor de afname van materiaal, staat dit vermeld in deze instructie. Materialen De afnamematerialen worden gratis ter beschikking gesteld aan aanvragers van het klinisch chemisch en (microbiologisch) laboratoriumonderzoek. Materialen zijn te bestellen via de website: of via klantrelatie tel: Zie de eerste pagina s van deze klapper voor een overzicht van de materialen. Aanvraagformulier Op het aanvraagformulier wordt bij bepalingen uit ander lichaamsmateriaal dan bloed door middel van een letter aangegeven welk afnamemateriaal gebruikt moet worden. Let op Het is noodzakelijk dat een aanvraagformulier alle benodigde informatie bevat. Identificatie Lichaamsmateriaal dient altijd ingeleverd te worden met een volledig ingevuld aanvraagformulier. Indien vermeld in deze instructie of op het aanvraagformulier dienen naam, geboortedatum, plaats, datum en/of afnametijd ook op het afnamemateriaal vermeld te worden door de huisarts/assistente of patiënt zelf. materiaal, vergezeld van een volledig en correct ingevuld aanvraagformulier, dient zo snel mogelijk afgegeven te worden bij Diagnostiek voor U. Zie voor een overzicht van alle locaties: ALGEMENE INFORMATIE / CONTACT / VOORDELEN

3 CONTACT Contact Medische informatie Voor medische achtergrondinformatie, informatie over de betekenis van een resultaat of advies over de eventueel op te zetten behandeling of vervolgonderzoeken kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met onze arts-microbioloog Ann Demeulemeester via telefoonnummer: of per ann.demeulemeester@diagnostiekvooru.nl. Voor inhoudelijke vragen over klinische chemie (onder andere semen) kunt u contact opnemen met onze klinisch chemici Karin Nabbe of Etienne Michielsen via telefoonnummer Uitslagen Voor het opvragen van uitslagen kunt u contact opnemen met onze aanvragerslijn via Bestellingen Voor het bestellen van de in deze informatie genoemde materialen kunt u contact opnemen met afdeling klantrelatie via: of via Overige informatie Voor alle overige informatie kunt u direct contact opnemen met uw relatiemanager of (eventueel via) de afdeling klantrelatie ( ). Let op Onze afnamematerialen zijn niet geschikt voor bevolkingsonderzoek. Let op materialen kunnen afwijken van afnamemateriaal dat getoond wordt op de foto in deze klapper. ALGEMENE INFORMATIE / CONTACT / VOORDELEN

4 VOORDELEN Overzicht Huisarts Alle praktische informatie bij de hand in een klapper Corresponderende lettercodes op het aanvraagformulier Handige display in uw praktijk voor afnamemateriaal F t/m I Uw microbioloog Ann Demeulemeester direct bereikbaar op: Directe aanvragerslijn voor snelle uitslagen: Kortere doorlooptijd voor urinekweek (vanaf najaar 2013) Makkelijk alternatief voor urinepotje, de Uriswab (vanaf najaar 2013) Assistent Voorraaddoosjes met afnamemateriaal voor patiënten (A t/m E) Eenvoudig bijbestellen via onze website of telefonisch Instructiefolder in zakje: minder uitleg nodig aan patiënten Patiënt materiaal in discreet zakje Duidelijke instructiefolder bijgevoegd in het zakje Uniek zelfontwikkeld opvangsysteem voor feces Sticker voor NAW gegevens voorkomt kwijtraken van materiaal Instructiefilmpjes op onze website ALGEMENE INFORMATIE / CONTACT / VOORDELEN A

5 A URINE materiaal kan afwijken URINEPOTJE: OVERZICHT Middenstroom urine Voor kweek bij verdenking urineweginfectie Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. Maximaal 24 uur bij 2-8 C. Eerste stroom urine Voor onderzoek op Chlamydia/ Gonococcen Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. Maximaal 24 uur bij kamertemperatuur, of 4 dagen bij 2-8 C. Ochtendurine (middenstroom) Volledig urineonderzoek Micro-albumine Kreatinine Zwangerschapstest Drugsurines Volledig urineonderzoek Dezelfde dag inleveren Micro-albumine 6 dagen bij 2-8 C Kreatinine 6 dagen bij 2-8 C Zwangerschapstest 48 uur bij 2-8 C Drugsurines 7 dagen bij 2-8 C A URINE

6 A Urinekweek Urinepotje. Voor een betrouwbaar resultaat moet gebruik worden gemaakt van middenstroom urine die minstens 3 uur in de blaas aanwezig is. instructie voor patiënt: Urineonderzoek. In de koelkast (2-8 C). Chlamydia/Gonococcen Chlamydia trachomatis en Neisseria gonorrhoeae (Gonococcen) worden aangetoond met de DNA-amplificatietechniek; de Polymerase Chain Reaction (PCR). Urinepotje. Opvangen van eerste stroom urine. In tegenstelling tot de urinekweek maken we hier gebruik van de eerste portie urine (overige urine lozen in toilet). Opmerking 1 Bij mannen is een PCR onderzoek op urine voor Chlamydia en Gonococcen net zo gevoelig als een urethrale swab. Urine wordt daarom geadviseerd bij onderzoek naar Chlamydia en Gonococcen bij mannen. Bij vrouwen ligt de gevoeligheid van een PCR onderzoek op urine lager voor Gonococcen dan de gevoeligheid op een genitale swab. De swab zelfafname wordt daarom gead viseerd als afnamemateriaal bij onderzoek naar Chlamydia en Gonococcen bij vrouwen. A URINE Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag. Opmerking Een goed alternatief voor de urinekweek is de Uriswab (zie E). Beschikbaar vanaf najaar instructie voor patiënt: Urineonderzoek. Opmerking 2 Verricht een kweek op Gonococcen met resistentie bepaling bij aanhoudende klachten na behandeling, bij een zwangere patiënte en bij een PID (zie informatie bij e-swab). > verder op volgende pagina

7 A Chlamydia/Gonococcen (VERVOLG) Opmerking 3 Serologische diagnostiek naar Chlamydia heeft voor de huisarts alleen een plaats bij fertiliteitsproblemen, zie de NHG-Standaard Subfertiliteit. Opmerking 4 De NHG-standaard maakt voor de diagnostiek van Chlamydia een onderscheid tussen symptomatisch en asymptomatisch. Voor het uitsluiten van een chlamydia-infectie en Gonococcen bij asymptomatische vrouwen is PCR-diagnostiek op urine ook sensitief genoeg, evenals een zelf afgenomen uitstrijk met een vaginale wat (swab zelfafname). Bij gebruik van deze methode hoeft dus maar eenmaal materiaal afgenomen te worden voor de PCR-diagnostiek van een chlamydia-infectie én Gonococcen. Verricht een kweek op Neisseria Gonococcen met resistentiebepaling bij aanhoudende klachten na behandeling, bij een zwangere patiënte en bij een PID (Zie e-swab - Gonococcen) Bij aanwezigheid van symptomen (bij zowel mannen als vrouwen) altijd PCR onderzoek op een genitale swab eventueel samen met PCR onderzoek in urine. In de koelkast (2-8 C). Binnen 4 dagen, of binnen 24 uur wanneer bewaard op kamertemperatuur. TRICHOMONAS Trichomonas is een test die ook door middel van de PCR techniek in urine bepaald kan worden. Let hierbij wel op onderstaande opmerkingen! Opmerking 1 Trichomonas is niet gevalideerd in urine voor mannen. Indien u een mannelijke patiënt wilt testen op Trichomonas kunt u contact opnemen met onze medisch microbioloog. Opmerking 2 Trichomonas kan in urine bepaald worden voor vrouwen, maar geadviseerd wordt gebruik te maken van de swab zelfafname in verband met een hogere gevoeligheid. Zeer relevant hierbij is dat de urine binnen 24 uur op het lab aanwezig moet zijn. A URINE > verder op volgende pagina

8 A TRICHOMONAS (VERVOLG) OVERIGE URINEBEPALINGEN A Urinepotje, hierop dient afnamedatum en -tijd vermeld te worden door de patiënt! Opvangen van eerste stroom urine. Onder andere: Volledig urineonderzoek, microalbumine, kreatinine, zwangerschapstest, drugsen. Op het aanvraagformulier van Diagnostiek voor U staat vermeld welke testen in urine bepaald kunnen worden. Voor alle onderzoeken, in de koelkast (2-8 C). Volledig urineonderzoek Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag URINE instructie voor patiënt: Urineonderzoek. Urinepotje. Micro-albumine Binnen 6 dagen Op kamertemperatuur. Bij voorkeur middenstroom ochtendurine Ochtendurine moet minimaal 3 uur in de blaas hebben gezeten. Kreatinine Zwangerschapstest Binnen 6 dagen Binnen 48 uur Dezelfde dag! instructie voor patiënt: Urineonderzoek. Drugsen Binnen 7 dagen

9 B FECES materiaal kan afwijken FECESPOTJE MET LEPELTJE: OVERZICHT Feceskweek Wormen en wormeieren Maximaal 24 uur bij 2-8 C. Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. H.pylori antigeentest 72 uur bij 2-8 C. Occult bloed 72 uur bij 2-8 C. Vertering 7 dagen bij 2-8 C. Parasitologie 7 dagen bij kamertemperatuur. B FECES

10 B FECES feceskweek Volgens de NHG richtlijn acute diarree wordt een feceskweek aangevraagd in de volgende situaties: Bij zieke patiënten, met aanhoudende of hoge koorts, frequente waterdunne diarree, bloed en slijm bij de ontlasting, zodat bij een eventuele opname of behandeling met antimicrobiële middelen de verwekker eerder bekend is; Bij immuungecompromitteerden, zodat zo nodig een specifieke behandeling kan worden ingezet; Bij patiënten met verhoogd besmettingsgevaar voor anderen wanneer naar het oordeel van de huisarts gevaar voor verspreiding van de infectie aanwezig is. Bij de feceskweek wordt naast 3 bacteriële verwekkers (Salmonella/Shigella/Campylobacter) ook gekeken naar 2 parasitaire verwekkers van acute diarree (Giardia en Cryptosporidia). De detectie vindt plaats middels moleculaire diagnostiek (PCR). Bij een positieve PCR wordt voor de bacteriële verwekkers een kweek ingezet voor het bepalen van de gevoeligheid. Fecespotje met lepeltje. Diagnostiek voor U heeft voor uw patiënt een speciaal opvangzakje ontwikkeld voor het opvangen van ontlasting: deze zit bij het fecespotje. Een kleine hoeveelheid materiaal in het potje brengen met behulp van het lepeltje (potje tot de helft vullen). Dekseltje goed vastdraaien. instructie voor patiënt: Ontlastingonderzoek In de koelkast (2-8 C). Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag. B FECES > verder op volgende pagina

11 B FECES feceskweek (VERVOLG) Opmerking 1 Afhankelijk van de consistentie van het monster en de leeftijd van de patiënt worden zo nodig bijkomende testen aangemeld (adeno/rotavirus, Enterohemorragische, E. coli, Clostridium difficile etc.). Opmerking 2 Het kweken van Yersinia enterocolitica, Vibrio speciës, Plesiomonas shigelloides en Listeria monocytogenes gebeurt alleen na specifieke aanvraag. Wormen en wormeieren Wormen en wormeieren betreft het microscopisch onderzoek naar o.a. Enterobius vermicularis, Taenia speciës etc. Fecespotje met lepeltje. Diagnostiek voor U heeft voor uw patiënt een speciaal opvangzakje ontwikkeld voor het opvangen van ontlasting: deze zit bij het fecespotje. Een kleine hoeveelheid materiaal in potje brengen met behulp van het lepeltje (potje tot de helft vullen). Dekseltje goed vastdraaien. instructie voor patiënt Ontlastingonderzoek. In de koelkast (2-8 C). Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag. B FECES

12 B FECES Helicobacter pylori (HP) antigeentest Fecespotje met lepeltje. Diagnostiek voor U heeft voor uw patiënt een speciaal opvangzakje ontwikkeld voor het opvangen van ontlasting: deze zit bij het fecespotje. Een kleine hoeveelheid materiaal in potje brengen met behulp van het lepeltje (potje tot de helft vullen). Dekseltje goed vastdraaien. instructie voor patiënt: Ontlastingonderzoek. In de koelkast (2-8 C). Binnen 72 uur. Opmerking Een goed alternatief voor de Helicobacter pylori antigeentest in feces, is de Helicobacter pylori ademtest (hp ademtest). Deze kan op afspraak uitgevoerd worden op de diverse hoofdlocaties van Diagnostiek voor U. Kijk voor meer informatie op de website: Overige fecesbepalingen Onder andere: occult bloed, vertering, parasitologisch onderzoek. Fecespotje met lepeltje. Diagnostiek voor U heeft voor uw patiënt een speciaal opvangzakje ontwikkeld voor het opvangen van ontlasting: deze zit bij het fecespotje. Een kleine hoeveelheid materiaal in potje brengen met behulp van het lepeltje (potje tot de helft vullen). Dekseltje goed vastdraaien. B FECES instructie voor patiënt: Ontlastingonderzoek. > verder op volgende pagina

13 B FECES Overige fecesbepalingen (VERVOLG) en inlevertermijn Occult bloed In koelkast (2-8 C) binnen 72 uur Vertering In koelkast (2-8 C) binnen 7 dagen Parasitologie Bij kamertemperatuur binnen 7 dagen Opmerking 1 Bij parasitologisch onderzoek wordt gekeken naar Blastocystis hominis/cryptosporidium parvum/ Dientamoeba fragilis/ Entamoeba histolytica en Giardia lamblia door middel van PCR en antigeendetectie. Opmerking 2 Bij verdenking op Schistosoma (Bilharzia) of Strongyloides stercoralis graag dit duidelijk vermelden op het aanvraagformulier. B FECES

14 C STERIELE BEKER materiaal kan afwijken Steriele beker met schroefdeksel: OVERZICHT Semenanalyse na vasectomie Semenanalyse bij fertiliteit Binnen 1 uur na productie afgeven op hoofdlocatie Eindhoven, Stratumsedijk 28a. Op lichaamstemperatuur houden en vervoeren! (bijvoorbeeld in broekzak). Onderzoek enkel op afspraak Altijd dichtbij C STERIELE BEKER

15 C semen, Na vasectomie Steriele beker met schroefdeksel. De patiënt dient een afspraak te maken voor minimaal drie maanden na de ingreep. Als beschreven in uitgebreide afnameinstructie voor patiënt. Belangrijk is dat de gehele zaadlozing wordt opgevangen. Wanneer de patiënt meer dan 39 C koorts heeft gehad in de week voorafgaand aan het onderzoek kan het onderzoek niet betrouwbaar uitgevoerd worden. Het materiaal moet zo snel mogelijk, binnen 1 uur na productie, op de hoofdlocatie in Eindhoven worden afgegeven. Indien dit niet gebeurt, kan het onderzoek niet betrouwbaar uitgevoerd worden. instructie voor patiënt: Spermaonderzoek. Op lichaamstemperatuur. Binnen 1 uur op afspraak na productie op hoofdlocatie Eindhoven, Stratumsedijk 28a. C STERIELE BEKER

16 C semen, Bij fertiliteit Steriele beker met schroefdeksel. De patiënt dient een afspraak te maken om materiaal in te leveren. Als beschreven in uitgebreide afnameinstructie voor patiënt. Belangrijk is dat de gehele zaadlozing wordt opgevangen. Wanneer de patiënt meer dan 39 C koorts heeft gehad in de week voorafgaand aan het onderzoek kan het onderzoek niet betrouwbaar uitgevoerd worden. Het materiaal moet zo snel mogelijk, binnen 1 uur na productie op de hoofdlocatie in Eindhoven worden afgeleverd. Indien dit niet gebeurt, kan het onderzoek niet betrouwbaar uitgevoerd worden. instructie voor patiënt: Spermaonderzoek. Op lichaamstemperatuur. Binnen 1 uur na productie op afspraak op hoofdlocatie Eindhoven, Stratumsedijk 28a. C STERIELE BEKER

17 D SWAB ZELFAFNAME materiaal kan afwijken Swab zelfafname PCR Chlamydia Gonococcen Trichomonas Max 7 dagen bij kamertemperatuur. Voor zelfafname bij vrouwen instructie: SOA-onderzoek zelfafname. Met 1 afnamesetje kan getest worden op 3 SOA s: Chlamydia, Gonococcen en Trichomonas. Swab zelfafname. Als beschreven in uitgebreide afnameinstructie voor patiënt. instructie voor patiënt: Zelfafname. Bij kamertemperatuur. Binnen 7 dagen. D SWAB ZELFAFNAME

18 E URISWAB materiaal kan afwijken URIswab: OVERZICHT Een uriswab is een makkelijk alternatief voor het urinepotje voor patiënten waarbij enkel een urinekweek nodig is. Middenstroom urine Voor kweek bij verdenking urineweginfectie Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. Maximaal 48 uur bij kamertemperatuur, of 48 uur bij 2-8 C. VerkrijgbaaR vanaf najaar 2013 Let op Een uriswab omvat een plastic buisje met schroefdop en een stick met vooraan een polyurethaan watje, welke boorzuur en natriumformaat bevat. Beide worden actief zodra ze in contact komen met urine en voorkomen overgroei van bacteriën, wat van groot belang is voor de diagnostiek van urineweginfecties. Voordelig is de eenvoudige afname en dat het 48 uur op kamertemperatuur bewaard kan blijven. E URISWAB

19 E URISWAB URInekweek Uriswab Voor een betrouwbaar resultaat moet gebruik worden gemaakt van middenstroom urine die minstens 3 uur in de blaas aanwezig is. instructie voor patiënt: Urineonderzoek met de Uriswab. E URISWAB Bij kamertemperatuur of in de koelkast (2-8 C). Binnen 48 uur, bij voorkeur dezelfde dag.

20 F STERIEL POTJE materiaal kan afwijken Steriel potje voor overige materialen: overzicht Sputum (bacteriologische kweek) Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. Maximaal 24 uur bij 2-8 C. Huid/Haar/Nagel (schimmelkweek) 4 dagen bij kamertemperatuur. Altijd dichtbij CF STERIELE POTJE BEKER

21 F STERIEL POTJE Sputum (bacteriologische kweek) Een sputumkweek wordt verricht om een infectie van de lagere luchtwegen met (potentieel) pathogene microorganismen aan te tonen en om het gevoeligheidspatroon van de verwekkers te bepalen, teneinde een adequate therapie te kunnen geven. Mogelijke toepassingen Bij pneumonie, als de patiënt zonder al te veel moeite purulent (gelig) sputum ophoest. Bij exacerbaties van chronisch obstructief longlijden, als de patiënt niet reageert op de standaard therapie. Bij acute bronchitis (meestal viraal) is insturen van sputum voor kweek op bacteriën niet geïndiceerd. Steriel potje 30ml (voor overige materialen). Het beste is om ochtendsputum uit de bronchiën te verzamelen (een goede opgehoeste fluim, geen speeksel!). In de koelkast (2-8 C). Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag. Huid/haar/nagel (schimmelkweek) Een schimmelkweek kan uitgevoerd worden op huid, haar en nagel. Steriel potje 30ml (voor overige materialen). Huidschilfers: van de aangetaste plaatsen huidschilfers afkrabben en in een steriel potje doen. Haren: de aangetaste haren met een pincet uittrekken en in een steriel potje doen. Haren niet afknippen! Nagels: de aangetaste nagels zo kort mogelijk afknippen en in een steriel potje doen. F STERIEL POTJE Op kamertemperatuur. Binnen 4 dagen. Let op Vermeld plaats van afname op aanvraagformulier en potje.

22 G SWAB UNISEX materiaal kan afwijken Swab unisex: overzicht PCR Chlamydia Gonococcen Trichomonas Max. 7 dagen bij kamertemperatuur. Altijd dichtbij G SWAB UNISEX

23 G Swab unisex G SWAB UNISEX Met 1 afnamesetje kan getest worden op 3 SOA s: Chlamydia, Gonococcen en Trichomonas. Let op Voor vrouwen is afname mogelijk door de arts en ook door de vrouw zelf (hiervoor is een andere swab beschikbaar, zie zakje D, swab zelfafname). Opmerking 1 Een vaginale afname door de vrouw zelf blijkt even gevoelig te zijn als de cervicale afname op de huisartsenpraktijk. De werkwijze is identiek aan wat hierboven staat, alleen wordt de wattenstok/swab dan door de vrouw zelf ± 5 cm vaginaal ingebracht. Voor de zelfafname dient materiaal D swab zelfafname te worden gebruikt. Opmerking 2 Voor het opsporen van Chlamydia en Gonococcen bij mannen volstaat een eerste portie urine (zie tekst urine). De gevoeligheid van Chlamydia en Gonococcen op een eerste portie urine is net zo hoog als op een urethra uitstrijk. Voor het opsporen van Chlamydia, Gonococcen en Trichomonas bij vrouwen wordt geadviseerd de swab te gebruiken. Deze kan zowel door de huisarts (zakje F, swab unisex) als door de patiënte zelf (zakje D, swab zelfafname) worden afgenomen. Opmerking 3 Voor het opsporen van Trichomonas bij vrouwen wordt de swab geadviseerd omdat deze methode gevoeliger is dan in urine. De bepaling in urine is wel mogelijk, maar dan moet het materiaal dezelfde dag worden ingeleverd. Daarnaast dient de afnamedatum en -tijd vermeld te staan op het potje (zie Urine - Trichomonas). Opmerking 4 Voor de diagnostiek van fluor vaginalis wordt een kweek op bacteriën en gisten verricht en wordt een smerend Grampreparaat beoordeeld op bacteriële vaginose (zie afbeelding). Gebruik voor volledig onderzoek (fluor vaginalis kweek + Chlamydia/Gonococcen) een swab zelfafname of unisex EN een e-swab. Swab unisex: afname door arts. Hierin bevinden zich twee wattenstokken. De witte wattenstok is voor het verwijderen van overtollig mucus, deze moet direct na gebruik worden weggegooid. De tweede blauwe swab is voor de afname van het materiaal, zowel bij vrouwen als bij mannen. SWAB UNISEX > verder op volgende pagina

24 G SWAB UNISEX Swab unisex (VERVOLG) bij vrouwen Lamp instellen en handschoenen aandoen. Speculum (een kwartslag draaiend) inbrengen (nat of met speciale glijstof). Verwijder eerst met de witte swab eventueel overtollig mucus. Gooi dit afnamestokje weg. Breng de andere blauwe swab cm in het cervicale kanaal en draai deze gedurende 10 tot 30 seconden kloksgewijs tegen rond de endocervicale wand. Haal na afname de swab voorzichtig uit cervicale kanaal, zonder de huid te raken. Verwijder de dop van het buisje en plaats de zojuist gebruikte swab direct hierin. Breek de swab voorzichtig bij het breekpunt af tegen de zijkant van het buisje. Het onderste gedeelte in het buisje achterlaten. Gooi het bovenste gedeelte van de swab weg. Schroef de dop op het buisje en draai deze goed dicht. bij mannen De patiënt mag ten minste 1 uur voorafgaand aan het onderzoek niet geplast hebben. Breng de blauwe swab 2 tot 4 cm in de urethra. Roteer voorzichtig 2 tot 3 seconden onder lichte druk, zodat een goed contact met de urethrale wand wordt verkregen. Verwijder de swab voorzichtig uit de urethra. Verwijder de dop van het buisje en plaats de zojuist gebruikte swab direct hierin. Breek de swab voorzichtig bij het breekpunt af tegen de zijkant van het buisje. Het onderste gedeelte van de swab in het buisje achterlaten. Gooi het bovenste gedeelte van de swab weg. Bij kamertemperatuur. Binnen 7 dagen. G SWAB UNISEX

25 H E-SWAB E-SWAB: Overzicht Alle overige kweken, o.a.: Genitaal Pus MRSA ESBL Gonococcen Let op Gonococcen bij voorkeur dezelfde dag inleveren! H E-SWAB Max. 48 uur bij kamertemperatuur. materiaal kan afwijken Alle virus/bacteriële PCR oa: HSV, Influenza, Bordetella Maximaal 48 uur bij kamertemperatuur. Altijd dichtbij

26 H E-SWAB GENITALE KWEEK / FLUOR VAGINALIS Wanneer u een genitale kweek aanvraagt, wordt standaard gekeken naar Gonococcen/-gisten/-Gardnerella/ Trichomonas/ -Streptococcen groep B/bacteriën in overmaat aanwezig + gevoeligheidsbepaling van de bacteriën. E-Swab. Algemene opmerkingen 1 uur voor afname niet urineren. Tijdens de menstruatie wordt bij voorkeur geen materiaal afgenomen. bij vrouwen Lamp instellen en handschoenen aandoen. Speculum (een kwartslag draaiend) inbrengen (nat of met speciale glijstof). Open de e-swab verpakking. Breng de e-swab in contact met de te onderzoeken fluor. Draai de wattenstok een slag rond. De wattenstok na afname in de vloeistof plaatsen en afbreken. Sluit goed af. bij mannen Breng de swab 2 tot 4 cm in de urethra. Roteer 5 seconden onder lichte druk, zodat een goed contact met de urethrale wand wordt verkregen. De swab na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en niet in medium achterlaten. Bij kamertemperatuur. Binnen 48 uur. H E-SWAB

27 H E-SWAB Pus (uitstrijkjes voor kweek wond, oog, oor, etc.) E-Swab. Open de e-swab verpakking. Breng de wattenstok in contact met de te onderzoeken pus. Draai of wrijf de wattenstok over het te onderzoeken oppervlak, zorg ervoor geen gezonde huid te raken (contaminatie met huid commensalen). Indien mogelijk pus uit de diepte van een wond nemen. De wattenstok na afname in de vloeistof plaatsen en afbreken. Bij kamertemperatuur. Binnen 48 uur. MRSA screening Voor het opsporen van dragerschap van Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus (MRSA) wordt op verschillende plaatsen materiaal afgenomen, met name neus, keel, perineum en eventueel andere geïnfecteerde plaatsen. Gebruik voor elke afname een aparte afnameset! E-Swab. Opmerking 1 Bij een catheter à demeure in de voorgeschiedenis tevens urine inleveren (urinepotje). Let op Bij identificatie van MRSA kweken s.v.p. ook de plaats van afname vermelden op buis én aanvraagformulier. Opmerking 2 Voor diagnose MRSA zijn 3 afnames nodig; uit de neus, keel en perineum. Hiervoor dient u dus 3 afnamesets te gebruiken. Draag handschoenen. Open de e-swab verpakking. Strijk in een draaiende beweging volgende plaatsen uit: neus: Binnenzijde beide neusvleugels (neuspeutergebied); keel: De beide tonsillen, of tonsilbogen; perineum: gebied vanaf vagina of testikels tot anus. Bij aanwezigheid wonden, huidlaesies, sputum of catheter à demeure deze uitstrijken en of materiaal opvangen in het daarvoor bestemde recipiënt. De wattenstok na afname in de vloeistof plaatsen en afbreken. Plaats iedere swab in een apart buisje. H E-SWAB > verder op volgende pagina

28 H E-SWAB MRSA screening (VERVOLG) Bij kamertemperatuur. Binnen 48 uur. ESBL screening Voor het opsporen van dragerschap van Extended Spectrum Beta-lactamase producerende gramnegatieve staven (ESBL) wordt op verschillende plaatsen materiaal afgenomen, met name keel en rectum. Gebruik voor elke afname een nieuwe afnameset! E-Swab. Opmerking 1 Bij productieve hoest tevens sputum verzamelen. Draag handschoenen. Open de e-swab verpakking. Strijk in een draaiende beweging volgende plaatsen uit: keel: de beide tonsillen, of tonsilbogen; anaal/rectaal. Bij aanwezigheid wonden, huidlaesies, sputum of catheter à demeure deze uitstrijken en of materiaal opvangen in het daarvoor bestemde recipiënt. De wattenstok na afname in de vloeistof plaatsen en afbreken. Plaats iedere swab in zijn eigen buisje. H E-SWAB Opmerking 2 Bij een catheter à demeure in de voorgeschiedenis tevens urine inleveren (urinepotje). Let op Bij identificatie van ESBL kweken s.v.p. ook de plaats van afname vermelden. Bij kamertemperatuur. Binnen 48 uur.

29 H E-SWAB Gonococcen (kweek) E-Swab. Opmerking 1 Flexibelere e-swabs met minitip (voor betere bereikbaarheid van moeilijk te bereiken plaatsen) zijn aan te vragen via klantrelatie Diagnostiek voor U: Opmerking 2 Kweek op Gonoccocen enkel aanvragen voor zwangeren en mensen die niet reageren op therapie (volgens NHG standaard SOA). Bij alle andere patiënten Gonoccocen bepalen met PCR in urine of door middel van de swab Aptima. Voor mannen wordt urine geadviseerd, voor vrouwen de swab Aptima. Voor meer informatie zie de informatie bij respectievelijk Urine - Chlamydia/ Gonococcen en swab zelfafname/unisex. bij vrouwen Lamp instellen en handschoenen aandoen. Speculum (een kwartslag draaiend) inbrengen (nat of met speciale glijstof). Open de e-swab verpakking. Breng de e-swab in contact met de te onderzoeken fluor. Draai de wattenstok een slag rond. De wattenstok na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Sluit goed af. bij mannen Voor kweek gonococcen bij mannen urethrale afname. Op aanvraag zijn e-swabs met een minitip verkrijgbaar. Breng de swab 2 tot 4 cm in de urethra. Roteer 5 seconden onder lichte druk, zodat een goed contact met de urethrale wand wordt verkregen. De wattenstok na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Sluit goed af. Bij kamertemperatuur. Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag. H E-SWAB

30 H E-SWAB Alle virus/bacteriële PCR Hieronder vallen onder andere Herpes Simplex virus (HSV) type 1/2, Influenza, Bordetella Pertussis (kinkhoest). E-Swab. Opmerking Flexibelere e-swabs met minitip (voor betere bereikbaarheid van moeilijk te bereiken plaatsen) zijn aan te vragen via klantrelatie Diagnostiek voor U: HSV Lamp instellen en handschoenen aandoen. Open de e-swab verpakking. Blaasje openprikken met een fijne steriele naald. Roteer swab 5 seconden, onder lichte druk, over de bodem van het ulcus (cave pijnlijk!). De wattenstok na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Sluit goed af. overig Lamp instellen en handschoenen aandoen. Open de e-swab verpakking. Roteer swab 5 seconden onder lichte druk, over de geïnfecteerde plaats (Influenza en Bordetella Pertussis in de keel). De wattenstok na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Sluit goed af. Bij kamertemperatuur. Binnen 48 uur. H E-SWAB

31 I CERVIX BORSTEL materiaal kan afwijken cervixborstel: overzicht HPV cervixcytologie Bewaren bij kamertemperatuur. Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. Let op Diagnostiek voor U voert dit onderzoek niet uit in het kader van bevolkingsonderzoek. U dient in dat geval het afnamemateriaal van het betreffend laboratorium te gebruiken. Altijd dichtbij I CERVIX BORSTEL

32 I CERVIX BORSTEL Cervixborstel Humaan papillomavirus (HPV) detectie + cervixcytologie Cervixborstel. Opmerking HPV onderzoek wordt door Diagnostiek voor U enkel uitgevoerd buiten het bevolkingsonderzoek om. Voor het bevolkingsonderzoek wordt geadviseerd het afnamemateriaal van een RIVM gecontracteerd laboratorium te gebruiken. Lamp instellen en handschoenen aandoen. Speculum (een kwartslag draaiend) inbrengen (nat of met speciale glijstof). Eventueel overtollig slijm verwijderen met een gaasje. De cervixborstel inbrengen met de borstelharen tot in het endocervicale kanaal. Onder zachte druk 4 tot 5 maal ronddraaien met de wijzers van de klok mee. Verwijder de cervixborstel, trek hem van het steeltje en doe hem in het medium. Potje goed sluiten. Bij kamertemperatuur. I CERVIX BORSTEL Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag.

33 zoeken op ziektebeeld/bepaling Ziektebeeld Bepaling Zakje Acute diarree (feceskweek) Adenovirus antigeendetectie B fecespotje met lepetje Campylobacter PCR B Cryptosporidium parvum PCR B Giardia lambliae PCR B Norovirus PCR B Rotavirus antigeendetectie B Salmonella PCR B Shigella PCR B Adenovirus Adenovirus in feces B fecespotje met lepeltje Bof virus Anti bof IgG/IgM - serum Bof virus H e-swab Chlamydia Chlamydia trachomatis PCR D / A swab zelfafname (v) of urinepotje (m) of evt bloed* Chronische diarree (parasitologisch onderzoek) Blastocystis hominis antigeen B fecespotje met lepeltje Cryptosporidium parvum PCR B Dientamoebe fragilis PCR B Entamoeba hystolytica PCR B Giardia lambliae PCR B CMV CMV IgG/ IgM - serum Dengue virus Dengue antistoffen IgG/IgM - serum ESBL oa Escherichia coli en Klebsiella pneumoniae H / A / F e-swab (keel-rectaal) evt. urine/sputum Gonococcen Gonococcen PCR D / A swab zelfafname (v) of urinepotje (m)* > verder op volgende pagina ZOEKEN OP ZIEKTEBEELD / BEPALING

34 zoeken op ziektebeeld/bepaling Ziektebeeld (vervolg) Bepaling Zakje Helicobacter pylori Helicobacter pylori aantonen B ademtest (op afspraak) of fecespotje met lepeltje, of serologie Hepatitis A, B en C Anti Hepatitis A, B of C - serum Herpes simplex virus type 1 of 2 Herpes simplex type 1 of 2 PCR (evt.serologie) H e-swab (blaasjesbodem), evt. serum HIV HIV 1/2 antistoffen + p24 antigeen - serum Influenza Influenza PCR H e-swab neus/keel Kattekrabziekte Bartonella henselae IgM/IgG - serum Kinkhoest Bordetella Pertussis (serologie of PCR) H serum of e-swab neus/keel** Legionella (sneltest) Legionella pneumophila serotype 1 A urinepotje Ziekte van Lyme Borrelia Burgdorferi IgG/IgM - serum MRSA MRSA keel/ neus/ perineum H 3x e-swab (keel/neus/perineum) Parvovirus Anti parvovirus IgG/IgM - serum Q koorts Anti Coxiella Burnetii fase 1 en 2 IgG/IgM - serum Rode hond Anti rubella IgG/IgM - serum Syfilis/ Lues Treponema Pallidium IgG/IgM - serum Toxoplasma Toxoplasma IgG/IgM - serum Trichomonas Trichomonas PCR D / A swab zelfafname (voorkeur) of urinepotje (binnen 24u op het lab!)* Wormen en wormeieren Worm en wormeieren B fecespotje met lepeltje * Voor de juiste keuze van afnamemateriaal verwijzen wij u naar de afnameinstructie. ** PCR aanbevolen voor kinderen <1 jaar. Bij uitzonderlijke gevallen neem voor advies contact op met onze microbioloog Ann Demeulemeester via ZOEKEN OP ZIEKTEBEELD / BEPALING

35 Snel terecht voor diagnostisch onderzoek, dichtbij huis en in een prettige sfeer. Vraag naar Diagnostiek voor U, voor o.a.: bloedonderzoek, onderzoek op urine of ontlasting, röntgen, (zwangerschaps)echo s, ECG. Kijk op de website voor alle onderzoeken en locaties