AFNAMEMATERIALEN LABORATORIUMONDERZOEKEN

Transcriptie

1 A B C D E F G H I J URINE POTJE FECES POTJE STERIELE BEKER SWAB ZELF- AFNAME URI SWAB STERIEL POTJE SWAB UNISEX E-SWAB CERVIX BORSTEL M-SWAB E-SWAB OBJECT- GLAASJE AFNAMEMATERIALEN LABORATORIUMONDERZOEKEN

2 ALGEMENE INFORMATIE ALGEMENE INFORMATIE De kwaliteit en betrouwbaarheid van microbiologisch of klinisch chemisch onderzoek is direct afhankelijk van de manier van afnemen en bewaren van het materiaal. Alvorens materiaal hiervoor af te nemen, verzoeken wij u deze afnameinstructie nauwgezet door te nemen. Materialen De afnamematerialen worden kosteloos ter beschikking gesteld aan aanvragers van het klinisch chemisch en microbiologisch laboratoriumonderzoek. LET OP Lichaamsmateriaal dient altijd ingeleverd te worden met een volledig ingevuld aanvraagformulier. Indien vermeld in deze instructie of op het aanvraagformulier dienen naam, geboortedatum, plaats, datum en/of afnametijd ook op het afnamemateriaal vermeld te worden door de huisarts/ assistente of patiënt zelf. materiaal, vergezeld van een volledig en correct ingevuld aanvraagformulier, dient zo snel mogelijk afgegeven te worden bij Diagnostiek voor U. Zie voor een overzicht van alle locaties: ALGEMENE INFORMATIE / CONTACT / OVERZICHT MATERIALEN

3 CONTACT CONTACT Medische informatie Voor medische achtergrondinformatie, informatie over de betekenis van een resultaat of advies over de eventueel in te zetten behandeling of vervolgonderzoeken kunt u tijdens kantooruren contact opnemen met onze arts-microbioloog. Voor inhoudelijke vragen over klinische chemie kunt u contact opnemen met onze klinisch chemici. Overzicht contactgegevens Arts-Microbioloog: Telefoonnummer: Klinisch Chemici: Telefoonnummer: Aanvragerslijn voor snelle uitslagen: Telefoonnummer: Bijbestellen materialen (Klantrelatie): Telefoonummer: of via onze website: ALGEMENE INFORMATIE / CONTACT / OVERZICHT MATERIALEN

4 OVERZICHT MATERIALEN OVERZICHT MATERIALEN Huisarts & assistent Alle praktische informatie bij de hand in een klapper Zakjes voor afname door patient zelf (A t/m E) en door huisarts/ assistent (F t/m J) Instructiefolder voor patiënt in zakjes A t/m E: minder uitleg nodig aan patiënten Corresponderende lettercodes op het aanvraagformulier (ZorgDomein en papier) Onze afnamematerialen zijn niet geschikt voor bevolkingsonderzoek. Patiënt materiaal in discreet zakje Duidelijke instructiefolder bijgevoegd in het zakje Opvangsysteem voor feces Instructiefilmpjes op onze website 25. SOA HIV antistoffen (1+2) + p24 Ag Lues serologie (diagnostiek) Lues serologie (na behandeling) Hepatitis B core totaal Hepatitis B surface antigeen (HBsAg) Chlamydia D/G Gonococcen D/G Trichomonas D/G ALGEMENE INFORMATIE / CONTACT / OVERZICHT MATERIALEN Herpes genitalis H Chlamydia (voorkeur A bij mannen, eerste straal) Gonococcen (eerste straal) A 26. SUBFERTILITEIT Vrouwen: Chlamydia IgG Semenanalyse, instructie bij afnamemateriaal hoofdloc. Ehv C A * Afnamematerialen kunnen afwijken

5 A URINE POTJE AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN URINEPOTJE: OVERZICHT Middenstroom urine Voor kweek bij verdenking urineweginfectie Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. Maximaal 24 uur bij 2-8 C. Eerste stroom urine Voor onderzoek op Chlamydia/ Gonokokken Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. Maximaal 24 uur bij kamertemperatuur. Ochtendurine (bij voorkeur) Volledig urineonderzoek Micro-albumine Kreatinine Zwangerschapstest Drugsbepalingen Volledig urineonderzoek Dezelfde dag inleveren Micro-albumine 6 dagen bij 2-8 C Kreatinine 6 dagen bij 2-8 C Zwangerschapstest 48 uur bij 2-8 C Drugsbepalingen 7 dagen bij 2-8 C A URINE POTJE

6 A URINE POTJE URINEKWEEK Urinepotje. Afname Voor een betrouwbaar resultaat moet gebruik worden gemaakt van middenstroom urine die minstens 3 uur in de blaas aanwezig is (bij voorkeur ochtendurine). Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder Urineonderzoek. Aandachtspunt Een goed alternatief voor de urinekweek is de Uriswab (zie E). A URINE POTJE In de koelkast (2-8 C). Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag.

7 A URINE POTJE CHLAMYDIA/GONOKOKKEN Chlamydia trachomatis en Neisseria gonorrhoeae (Gonokokken) worden aangetoond met de RNA-amplificatietechniek; de Polymerase Chain Reaction (PCR). Urinepotje. Afname Opvangen van eerste stroom urine. In tegenstelling tot de urinekweek maken we hier gebruik van de eerste portie urine (overige urine lozen in toilet). Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder Urineonderzoek. Algemene opmerkingen Bij vrouwen ligt de gevoeligheid van een PCR onderzoek voor Gonokokken hoger met een genitale (zelfafname) swab dan met urine. Bij mannen is een PCR onderzoek op urine voor Chlamydia en Gonokokken net zo gevoelig als PCR middels een urethrale swab. Voor een kweek op Gonokokken is de E-swab (zakje H) nodig. Dit is alleen noodzakelijk bij aanhoudende klachten na behandeling, bij een zwangere patiënte en PID. Serologische diagnostiek naar Chlamydia heeft voor de huisarts alleen een plaats bij fertiliteitsproblemen, zie de NHG-Standaard Subfertiliteit. voor een test op chlamydia en gonorroe bij de vrouw wordt afgenomen met een vaginale wattenstok (door de vrouw zelf of door de huisarts). Afname van materiaal uit cervix/urethra of urineonderzoek bij asymptomatische vrouwen wordt niet meer geadviseerd. Bij de man is onderzoek van de eerste-straal urine eerste keus bij tests op Chlamydia en Gonorroe. In de koelkast (2-8 C). Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag. A URINE POTJE

8 A OVERIGE URINEBEPALINGEN A URINE POTJE Onder andere: Volledig urineonderzoek, microalbumine, kreatinine, zwangerschapstest, drugs. Op het aanvraagformulier van Diagnostiek voor U staat vermeld welke testen in urine bepaald kunnen worden. Urinepotje. Afname Bij voorkeur middenstroom ochtendurine Ochtendurine moet minimaal 3 uur in de blaas hebben gezeten. Voor alle onderzoeken, in de koelkast (2-8 C). Volledig urineonderzoek Micro-albumine Kreatinine Zwangerschapstest Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag Binnen 6 dagen Binnen 6 dagen Binnen 48 uur URINE POTJE Drugsbepalingen Binnen 7 dagen Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder Urineonderzoek.

9 B FECES POTJE FECESPOTJE MET LEPELTJE: OVERZICHT Feces: bacterieel of parasitair Wormen en wormeieren Maximaal 72 uur, bij voorkeur binnen 24 uur, bij 2-8 C (koelkast). H. Pylori antigeentest 72 uur bij 2-8 C. B FECES POTJE AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN Occult bloed 72 uur bij 2-8 C. Vertering 72 uur bij 2-8 C. Parasitologie Maximaal 72 uur bij 2-8 C (koelkast).

10 B FECES POTJE FECES: BACTERIEEL EN PARASITAIR Volgens richtlijn acute diarree wordt een feceskweek aangevraagd in de volgende situaties: Bij zieke patiënten, met aanhoudende of hoge koorts, frequente waterdunne diarree, bloed en slijm bij de ontlasting, zodat bij een eventuele opname of behandeling met antimicrobiële middelen de verwekker eerder bekend is; Bij immuungecompromitteerden, zodat zo nodig een specifieke behandeling kan worden ingezet; Bij patiënten met verhoogd besmettingsgevaar voor anderen wanneer naar het oordeel van de huisarts gevaar voor verspreiding van de infectie aanwezig is. Bij fecesdiagnostiek wordt naar vijf bacteriele verwekkers (Salmonella/Shigella/Campylobacter/ Yersinia en STEC/EHEC) gezocht en naar drie parasieten (Giardia lamblia/cryptosporidium en Entamoeba histolytica). Bij een positieve PCR wordt voor de bacteriele verwekkers indien relevant een kweek ingezet voor het bepalen van de gevoeligheid. Diagnostiek naar Clostridium difficile is geïndiceerd na ziekenhuisopname en antibioticumgebruik. Indien u dit aanvraagt dit s.v.p. duidelijk vermelden op het aanvraagformulier. Fecespotje met lepeltje. Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder Ontlastingonderzoek. In de koelkast (2-8 C). Binnen 72 uur, bij voorkeur binnen 24 uur. B FECES POTJE > VERDER OP VOLGENDE PAGINA

11 B FECES POTJE WORMEN EN WORMEIEREN Wormen en wormeieren betreft het microscopisch onderzoek naar o.a. Enterobius vermicularis, Taenia speciës etc. Bij verdenking op Schistosoma (Bilharzia) of Strongyloides stercoralis graag dit duidelijk vermelden op het aanvraagformulier. Fecespotje met lepeltje. Afnameinstructie voor patiënt Zie folder Ontlastingonderzoek. B FECES POTJE In de koelkast (2-8 C). Maximaal 72 uur, bij voorkeur binnen 24 uur.

12 B FECES POTJE HELICOBACTER PYLORI (HP) ANTIGEENTEST Fecespotje met lepeltje. Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder Ontlastingonderzoek. In de koelkast (2-8 C). Binnen 72 uur. Opmerking Een goed alternatief voor de Helicobacter pylori antigeentest in feces, is de Helicobacter pylori ademtest (hp ademtest). Deze kan op afspraak uitgevoerd worden op de diverse hoofdlocaties van Diagnostiek voor U. Kijk voor meer informatie op de website: B FECES POTJE

13 B FECES POTJE OVERIGE FECESBEPALINGEN Onder andere: occult bloed en vertering. Fecespotje met lepeltje. Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder Ontlastingonderzoek. en inlevertermijn Occult bloed In koelkast (2-8 C) binnen 72 uur Vertering In koelkast (2-8 C) binnen 7 dagen LET OP Gebruik voor bevolkingsonderzoek alleen afnamemateriaal van een door het RIVM geselecteerd laboratorium. B FECES POTJE

14 C STERIELE BEKER AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN STERIELE BEKER MET SCHROEFDEKSEL: OVERZICHT Semenanalyse na vasectomie Semenanalyse bij fertiliteit Binnen 1 uur na productie op afspraak afgeven op hoofdlocatie Eindhoven, Boschdijk 1119 (ingang Steenoven). Op lichaamstemperatuur houden en vervoeren! (bijvoorbeeld in broekzak) Onderzoek enkel op afspraak C STERIELE BEKER

15 C STERIELE BEKER SEMEN, NA VASECTOMIE Steriele beker met schroefdeksel. Aandachtspunten De patiënt dient een afspraak te maken voor het inleveren van materiaal, niet eerder dan drie maanden na de ingreep. Belangrijk is dat de gehele zaadlozing wordt opgevangen. Wanneer de patiënt meer dan 39 C koorts heeft gehad in de week voorafgaand aan het onderzoek kan het onderzoek niet betrouwbaar uitgevoerd worden. Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder Semenonderzoek. Op lichaamstemperatuur. Binnen 1 uur na productie op afspraak op hoofdlocatie Eindhoven, Boschdijk 1119 (ingang Steenoven). Onderzoek enkel op afspraak C STERIELE BEKER

16 C STERIELE BEKER SEMEN, BIJ FERTILITEIT Steriele beker met schroefdeksel. Afname De patiënt dient een afspraak te maken voor het inleveren van materiaal. Belangrijk is dat de gehele zaadlozing wordt opgevangen. Wanneer de patiënt meer dan 39 C koorts heeft gehad in de week voorafgaand aan het onderzoek kan het onderzoek niet betrouwbaar uitgevoerd worden. Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder Semenonderzoek. Op lichaamstemperatuur. Binnen 1 uur na productie op afspraak op hoofdlocatie Eindhoven, Boschdijk 1119 (ingang Steenoven). Onderzoek enkel op afspraak C STERIELE BEKER

17 D SWAB ZELFAFNAME AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN SWAB ZELFAFNAME PCR Chlamydia Gonokokken Trichomonas Max 7 dagen bij kamertemperatuur. Voor zelfafname bij vrouwen Afnameinstructie: SOA-onderzoek zelfafname. Met 1 afnamesetje kan getest worden op 3 SOA s: Chlamydia, Gonokokken en Trichomonas. Swab zelfafname. Afname Zoals beschreven in uitgebreide afnameinstructie voor patiënt. Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder SOA-onderzoek zelfafname. Bij kamertemperatuur. Binnen 7 dagen. D SWAB ZELFAFNAME

18 E URISWAB AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN URISWAB Een uriswab is een makkelijk alternatief voor het urinepotje voor patiënten waarbij enkel een urinekweek nodig is. Middenstroom urine Voor kweek bij verdenking urineweginfectie Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. Maximaal 48 uur bij kamertemperatuur, of bij 2-8 C. LET OP Een uriswab omvat een plastic buisje met schroefdop en een stick met vooraan een polyurethaan watje, dat boorzuur en natriumformaat bevat. Beide worden actief zodra ze in contact komen met urine en voorkomen overgroei van bacteriën, wat van groot belang is voor de diagnostiek van urineweginfecties. Voordelig is de eenvoudige afname en dat het 48 uur op kamertemperatuur bewaard kan blijven. URINEKWEEK Uriswab Afname Voor een betrouwbaar resultaat moet gebruik worden gemaakt van middenstroom urine die minstens 3 uur in de blaas aanwezig is. Afnameinstructie voor patiënt: Zie folder Urineonderzoek met de Uriswab. Bij kamertemperatuur of in de koelkast (2-8 C). Binnen 48 uur, bij voorkeur dezelfde dag. E URISWAB

19 F STERIEL POTJE AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN STERIEL POTJE VOOR OVERIGE MATERIALEN: OVERZICHT Sputum (bacteriologische kweek) Bij voorkeur dezelfde dag inleveren. Maximaal 24 uur bij 2-8 C. Huid/Haar/Nagel (schimmelkweek) 4 dagen bij kamertemperatuur. CF STERIELE POTJE BEKER

20 F STERIEL POTJE SPUTUM (BACTERIOLOGISCHE KWEEK) Een sputumkweek wordt verricht om een infectie van de lagere luchtwegen met (potentieel) pathogene microorganismen aan te tonen en om het gevoeligheidspatroon van de verwekkers te bepalen, teneinde een adequate therapie te kunnen geven. Steriel potje 30ml (voor overige materialen). Afname Het beste is om ochtendsputum uit de bronchiën te verzamelen (een goede opgehoeste fluim, geen speeksel!). In de koelkast (2-8 C). Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag. HUID/HAAR/NAGEL (SCHIMMELKWEEK) Een schimmelkweek kan uitgevoerd worden op huid, haar en nagel. Steriel potje 30ml (voor overige materialen). Afname Huidschilfers: van de aangetaste plaatsen huidschilfers afkrabben en in een steriel potje doen. Haren: de aangetaste haren met een pincet uittrekken en in een steriel potje doen. Haren niet afknippen! Nagels: de aangetaste nagels zo kort mogelijk afknippen en in een steriel potje doen. Op kamertemperatuur. Binnen 4 dagen. LET OP Vermeld plaats van afname (huid, haar of nagels) op aanvraagformulier en potje. F STERIEL POTJE

21 G SWAB UNISEX AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN SWAB UNISEX: OVERZICHT PCR Chlamydia Gonokokken Trichomonas Max. 7 dagen bij kamertemperatuur. G SWAB UNISEX

22 G SWAB UNISEX SWAB UNISEX Met 1 afnamesetje kan getest worden op 3 SOA s: Chlamydia, Gonokokken en Trichomonas. LET OP Voor vrouwen is afname mogelijk door de arts en ook door de vrouw zelf (zakje D, swab zelfafname). Algemene opmerkingen Een vaginale afname door de vrouw zelf blijkt even gevoelig te zijn als de cervicale afname op de huisartsenpraktijk. Bij mannen wordt voor Chlamydia en Gonokokken PCR onderzoek op urine geadviseerd. Trichomonas is niet gevalideerd in urine voor mannen. Indien u een mannelijke patiënt wilt testen op Trichomonas kunt u contact opnemen met onze arts-microbioloog. Swab unisex: afname door arts. Hierin bevinden zich twee wattenstokken. De witte wattenstok is voor het verwijderen van overtollig mucus, deze moet direct na gebruik worden weggegooid. De tweede blauwe swab is voor de afname van het materiaal, zowel bij vrouwen als bij mannen. G SWAB UNISEX > VERDER OP VOLGENDE PAGINA

23 G SWAB UNISEX SWAB UNISEX (VERVOLG) Afname bij vrouwen Lamp instellen en handschoenen aandoen. Speculum (een kwartslag draaiend) inbrengen (nat of met speciale glijstof). Verwijder eerst met de witte swab eventueel overtollig mucus. Gooi dit afnamestokje weg. Breng de andere blauwe swab cm in het cervicale kanaal en draai deze gedurende 10 tot 30 seconden kloksgewijs tegen rond de endocervicale wand. Haal na afname de swab voorzichtig uit cervicale kanaal, zonder de huid te raken. Verwijder de dop van het buisje en plaats de zojuist gebruikte swab direct hierin. Breek de swab voorzichtig bij het breekpunt af tegen de zijkant van het buisje. Het onderste gedeelte in het buisje achterlaten. Gooi het bovenste gedeelte van de swab weg. Schroef de dop op het buisje en draai deze goed dicht. Afname bij mannen De patiënt mag ten minste 1 uur voorafgaand aan het onderzoek niet geplast hebben. Breng de blauwe swab 2 tot 4 cm in de urethra. Roteer voorzichtig 2 tot 3 seconden onder lichte druk, zodat een goed contact met de urethrale wand wordt verkregen. Verwijder de swab voorzichtig uit de urethra. Verwijder de dop van het buisje en plaats de zojuist gebruikte swab direct hierin. Breek de swab voorzichtig bij het breekpunt af tegen de zijkant van het buisje. Het onderste gedeelte van de swab in het buisje achterlaten. Gooi het bovenste gedeelte van de swab weg. Bij kamertemperatuur. Binnen 7 dagen. G SWAB UNISEX

24 H E-SWAB E-SWAB: OVERZICHT Alle overige kweken, o.a.: Gonokokken gevoeligheidsbepaling Pus (bacteriële kweek, gisten) MRSA ESBL Max. 48 uur bij kamertemperatuur. Gonokokken kweek dezelfde dag inleveren. LET OP Gonokokken kweek dezelfde dag inleveren! Alleen uitvoeren bij: - persisterende klachten na behandeling - zwangere patiënte - PID H E-SWAB AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN Alle virale/bacteriële PCR: o.a HSV, Influenza, Bordetella Maximaal 48 uur bij kamertemperatuur.

25 H E-SWAB Als tevens PCR onderzoek op Gonokokken en Chlamydia gewenst is, dan dient er naast een E-swab ook een Swab D (zelfafname) of G gedaan te worden! Voor onderzoek op Mycoplasma genitalium kunt u een M-Swab uit zakje J (urethra-/cervix-/vagina-uitstrijk) of urine (potje A) insturen. E-Swab. Algemene opmerkingen Tijdens de menstruatie wordt bij voorkeur geen materiaal afgenomen. Afname bij vrouwen Lamp instellen en handschoenen aandoen. Speculum (een kwartslag draaiend) inbrengen (nat of met speciale glijstof). Open de e-swab verpakking. Breng de e-swab in contact met de te onderzoeken fluor. Draai de e-swab een slag rond. De e-swab na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Afname bij mannen Breng de e-swab 2 tot 4 cm in de urethra. Roteer 5 seconden onder lichte druk, zodat een goed contact met de urethrale wand wordt verkregen. Bij kamertemperatuur. Binnen 48 uur. H E-SWAB

26 H E-SWAB GONOKOKKEN (KWEEK VOOR RESISTENTIEBEPALING) E-Swab. Algemene opmerkingen Kweek op Gonokokken enkel aanvragen voor zwangeren en mensen die niet reageren op therapie (volgens NHG standaard SOA). Bij alle andere patiënten Gonokokken bepalen met PCR in urine (mannen) of swab D/G. Flexibelere e-swabs met minitip (voor betere bereikbaarheid van moeilijk te bereiken plaatsen) zijn aan te vragen via klantrelatie Diagnostiek voor U: Afname bij vrouwen Lamp instellen en handschoenen aandoen. Speculum (een kwartslag draaiend) inbrengen (nat of met speciale glijstof). Open de e-swab verpakking. Breng de e-swab in contact met de te onderzoeken fluor. Draai de e-swab een slag rond. De e-swab na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Afname bij mannen Breng de e-swab 2 tot 4 cm in de urethra. Roteer 5 seconden onder lichte druk, zodat een goed contact met de urethrale wand wordt verkregen. De e-swab na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Bij kamertemperatuur. Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag. H E-SWAB

27 H E-SWAB PUS (uitstrijkjes voor kweek wond, oog, oor, etc.) E-Swab. Algemene opmerkingen Indien mogelijk pus uit de diepte van een wond nemen. Afname Open de e-swab verpakking. Breng de e-swab in contact met de te onderzoeken pus. Draai of wrijf de e-swab over het te onderzoeken oppervlak, zorg ervoor geen gezonde huid te raken (contaminatie met huid commensalen). De e-swab na afname in de vloeistof plaatsen en afbreken. Bij kamertemperatuur. Binnen 48 uur. H E-SWAB

28 H MRSA SCREENING H E-SWAB Voor het opsporen van dragerschap van Methicilline Resistente Staphylococcus Aureus (MRSA) wordt op verschillende plaatsen materiaal afgenomen, met name neus, keel, perineum en eventueel andere geïnfecteerde plaatsen. Gebruik voor elke afname een aparte afnameset! E-Swab. Algemene opmerkingen Voor diagnose MRSA zijn 3 afnames nodig; uit de neus, keel en perineum. Hiervoor dient u dus 3 afnamesets te gebruiken. Bij een catheter à demeure in de voorgeschiedenis tevens urine inleveren (urinepotje). LET OP Bij identificatie van MRSA kweken s.v.p. ook de plaats Afname van afname vermelden op buis én aanvraagformulier. Draag handschoenen. Open de e-swab verpakking. Strijk in een draaiende beweging volgende plaatsen uit: neus: Binnenzijde beide neusvleugels (neuspeutergebied); keel: De beide tonsillen, of tonsilbogen; perineum: gebied vanaf vagina of testikels tot anus. Bij aanwezigheid wonden, huidlaesies, sputum of catheter à demeure deze uitstrijken en of materiaal opvangen in het daarvoor bestemde recipiënt. De e-swab na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Plaats iedere e-swab in een apart buisje. Bij kamertemperatuur. Binnen 48 uur. E-SWAB

29 H E-SWAB ESBL SCREENING Voor het opsporen van dragerschap van Extended Spectrum Beta-lactamase producerende gramnegatieve staven (ESBL) wordt een rectumkweek aanbevolen. Bij aanwezigheid van wonden, huidlaesies, sputum of catheter à demeure deze uitstrijken en of materiaal opvangen in het daarvoor bestemde recipient. E-Swab. Afname Draag handschoenen. Open de e-swab verpakking. Strijk in een draaiende beweging het rectum uit. Bij aanwezigheid wonden, huidlaesies, sputum of catheter à demeure deze uitstrijken en of materiaal opvangen in het daarvoor bestemde recipiënt. De e-swab na afname in de vloeistof plaatsen en afbreken. Bij kamertemperatuur. H E-SWAB Binnen 48 uur. LET OP Bij identificatie van ESBL kweken s.v.p. ook de plaats van afname vermelden.

30 H E-SWAB VIRALE/BACTERIËLE PCR Hieronder vallen onder andere Herpes Simplex virus (HSV) type 1/2, Influenza, Bordetella Pertussis (kinkhoest). E-Swab. Algemene opmerkingen Flexibelere e-swabs met minitip (voor betere bereikbaarheid van moeilijk te bereiken plaatsen) zijn aan te vragen via klantrelatie Diagnostiek voor U: Afname HSV Lamp instellen en handschoenen aandoen. Open de e-swab verpakking. Blaasje openprikken met een fijne steriele naald. Roteer e-swab 5 seconden, onder lichte druk, over de bodem van het ulcus. De e-swab na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Afname overig Lamp instellen en handschoenen aandoen. Open de e-swab verpakking. Roteer e-swab 5 seconden onder lichte druk, over de geïnfecteerde plaats (Influenza en Bordetella Pertussis in de keel). De e-swab na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Bij kamertemperatuur. Binnen 48 uur. H E-SWAB

31 I CERVIX BORSTEL AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN CERVIXBORSTEL HPV cervixcytologie Humaan papillomavirus (HPV) detectie + cervixcytologie Cervixborstel. Opmerking HPV onderzoek wordt door Diagnostiek voor U enkel uitgevoerd buiten het bevolkingsonderzoek om. LET OP Gebruik voor bevolkingsonderzoek alleen afnamemateriaal van een door het RIVM geselecteerd laboratorium. Afname Lamp instellen en handschoenen aandoen. Speculum (een kwartslag draaiend) inbrengen (nat of met speciale glijstof). Eventueel overtollig slijm verwijderen met een gaasje. De cervixborstel inbrengen met de borstelharen tot in het endocervicale kanaal. Onder zachte druk 4 tot 5 maal ronddraaien met de wijzers van de klok mee. Verwijder de cervixborstel, zorg hierbij dat al het afgenomen slijm achterblijft in het medium en gooi de borstel weg. Potje goed sluiten. Bij kamertemperatuur. Binnen 24 uur, bij voorkeur dezelfde dag. I CERVIX BORSTEL

32 J E-Swab/M-Swab/Objectglaasje met afnameswab AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN E-SWAB/M-SWAB/OBJECTGLAASJE MET AFNAMESWAB : - E-swab - M-swab - Objectglaasje met afnameswab - 2 wattenstokjes Vaginale Kweek Wanneer u een vaginale kweek aanvraagt, wordt er standaard gekeken naar: gisten/ Streptokokken Groep B/ Trichomonas vaginalis/ Bacteriële vaginose. J E-Swab/M-Swab/Objectglaasje met afnameswab

33 J E-Swab/M-Swab/Objectglaasje met afnameswab AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN GISTEN/ STREPTOKOKKEN GROEP B E-Swab. Algemene opmerkingen Tijdens de menstruatie wordt bij voorkeur geen materiaal afgenomen. Afname bij vrouwen Lamp instellen en handschoenen aandoen. Speculum (een kwartslag draaiend) inbrengen (nat of met speciale glijstof). Open de e-swab verpakking. Breng de e-swab in contact met de te onderzoeken fluor. Draai de e-swab een slag rond. De e-swab na afname in de vloeistof plaatsen, goed uitdrukken en afbreken. Bij kamertemperatuur Binnen 48 uur J E-Swab/M-Swab/Objectglaasje met afnameswab

34 J E-Swab/M-Swab/Objectglaasje met afnameswab AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN TRICHOMONAS VAGINALIS PCR M-Swab Afname vagina Haal zonodig met een van de wattenstokjes het overvloedig slijm weg. Strijk met de M-Swab langs de vaginawand, terwijl deze swab om zijn lengteas roteert. Trek de M-Swab terug en beweeg vervolgens deze swab in de vloeistof in de buis stevig heen en weer gedurende 15 seconden. Druk vloeistof uit de M-Swab door deze tegen de binnenzijde van de buis te duwen. Verwijder de M swab binnen 15 seconden uit het buisje. Langer beinvloedt het testresultaat negatief. Eventueel nog aanwezig slijm moet verwijderd worden met de tweede wattenstok. binnen 5 dagen. De M-Swab is - op dezelfde wijze - ook te gebruiken voor PCR Mycoplasma genitalium. De indicatie voor deze PCR is nog niet opgenomen in de NHG-standaard. s: In koelkast (2-8 C) : Binnen 5 dagen J E-Swab/M-Swab/Objectglaasje met afnameswab

35 J E-Swab/M-Swab/Objectglaasje met afnameswab AFNAMEMATERIAAL KAN AFWIJKEN BACTERIËLE VAGINOSE Objectglaasje Wattenstaafje Afname Maak met het meegeleverde wattenstokje een uitstrijk van de vaginawand op het preparaatglas. Stuur het preparaatglas vervolgens op in de beschermhuls. s: In koelkast (2-8 C) of bij kamertemperatuur : Binnen 24 uur. J E-Swab/M-Swab/Objectglaasje met afnameswab

36 ZOEKEN OP ZIEKTEBEELD/BEPALING Ziektebeeld Bepaling Zakje Diarree Adenovirus antigeendetectie B fecespotje met lepetje Campylobacter PCR B Cryptosporidium parvum PCR B Clostridium B Giardia lambliae PCR B Norovirus PCR B Rotavirus antigeendetectie B Salmonella PCR B Shigella PCR B Yersinia PCR B EHEC/STEC PCR B Entamoeba hystolytica PCR B Adenovirus Adenovirus in feces B fecespotje met lepeltje Bacteriële vaginose Microscopie J Objectglaasje met afnameswab Bof Anti bof IgG/IgM - serum Bof virus PCR H e-swab Chlamydia Chlamydia trachomatis PCR D / A Swab zelfafname (v) of urinepotje (m) of evt bloed* ESBL dragerschap o.a. ESBL en bacteriën H / A / F e-swab (keel-rectaal) evt. urine/sputum Gonokokken infectie Gonokokken PCR D / A Swab zelfafname (v) of urinepotje (m)* > VERDER OP VOLGENDE PAGINA ZOEKEN OP ZIEKTEBEELD / BEPALING

37 ZOEKEN OP ZIEKTEBEELD/BEPALING Ziektebeeld (vervolg) Bepaling Zakje Helicobacter pylori Helicobacter pylori aantonen B ademtest (op afspraak) of fecespotje met lepeltje of serologie Herpes simplex virus type 1 of 2 Herpes simplex type 1 of 2 PCR (evt.serologie) H e-swab (blaasjesbodem), evt. serum Influenza Influenza PCR H e-swab neus/keel Kinkhoest Bordetella Pertussis (serologie of PCR) H serum of e-swab neus/keel** Legionella (sneltest) Legionella pneumophila serotype 1 A urinepotje MRSA MRSA keel/ neus/ perineum H 3x e-swab (keel/neus/perineum) Mycoplasma genitalium M. genitalium J M-Swab Trichomonas Trichomonas PCR D/G/J swab Wormen en wormeieren Worm en wormeieren B fecespotje met lepeltje * Voor de juiste keuze van afnamemateriaal verwijzen wij u naar de afnameinstructie. ** PCR aanbevolen voor kinderen <1 jaar. Bij uitzonderlijke gevallen neem voor advies contact op met onze arts-microbioloog via telefoonnummer: ZOEKEN OP ZIEKTEBEELD / BEPALING

38 Diagnostisch onderzoek dichtbij huis. Vraag naar Diagnostiek voor U voor laboratoriumonderzoek, beeldvormend onderzoek, zwangerschapsonderzoek en/of functieonderzoek. Kijk op de website voor alle onderzoeken en locaties