Welkom! Presentatie ondernemingsplannen Sociaal aan de slag met voedseloverschotten

Transcriptie

1 Welkom! Presentatie ondernemingsplannen Sociaal aan de slag met voedseloverschotten In opdracht van Met steun van

2 Agenda 13u30: Voorwoord 13u45: Ondernemingsplan Samenwerking tussen een groenteveiling, sociale economie organisaties en voedselhulpinitiatieven 14u25: Ondernemingsplan Integratie van voedseloverschotten uit de supermarkt in de werking van een sociaal restaurant 15u10: Pauze 15u25u: Debat Wat is er nodig om deze ondernemingsplannen waar te maken? 16u15: Slotwoord 16u30: Receptie

3 Agenda Voorwoord Greet Valck, kabinet van Minister van Armoedebestrijding Mark Vanhumbeeck, directeur InC Lunch met groentenoverschotten met dank aan

4 Presentatie ondernemingsplan 1 Samenwerking tussen een groenteveiling, sociale economie organisaties en voedselhulpinitiatieven In opdracht van Met steun van

5 Agenda Inleiding, context en probleemstelling / huidige situatie Ondernemingsplan Wat willen we? Wat hebben / kennen we? Hoe willen we dat bereiken? Financieel plan Conclusies en next steps

6 Algemeen doel Ondernemingsplan voor hefboomprojecten rond sociaal aan de slag met voedseloverschotten realiseren economische baten (verminderen van afvalverwerkingskosten, lagere aankoopkosten ) én grote (directe of indirecte) maatschappelijke winsten: 1. bestrijding van voedselverlies 2. bestrijding van armoede (emancipatorisch) 3. bevordering van kwalitatieve en gezonde (verse) voeding in de voedselhulp 4. creatie van sociale tewerkstelling voor kansengroepen en opleidings- en doorstromingskansen (in keuken, logistiek)

7 Context 1.Landschap veilingen Omzet Belgische coöperatieve veilingen, 2013

8 Context 2. Uit markt neming groenten Structureel gegeven i.f.v. afstemming vraag en aanbod op veiling Specifiek voor groenten. Meest voorkomende: sla, tomaat, bloemkool, komkommer, courgette, kool, prei Wettelijk kader EU en Vlaams Deze overschotten moeten bij voorrang/voorkeur gaan naar gratis uitreiking aan minderbedeelden (= type1) Veiling krijgt hogere steun voor gratis uitreiking dan voor laagwaardigere toepassingen. Geen wijziging in Europees beleid verwacht volgens Ag.L&V Liefdadigheidsorganisaties kunnen toegangspas aanvragen voor ophaling bij de veiling (div. erkenningsvoorwaarden). 100tal organisaties uit Vl., Bsl of Wall hebben zo n pas.

9 Huidige situatie voor voedselhulpinitiatieven t.a.v. gratis uitreiking bij veiling Veiling Koelk. Koelk. cradle-to-c of veevoer Koelk.

10 Ons idee Toekomst-situatie veiling SE-bedrijf cradle-to-c of veevoer

11 Kan sociale economie deel van de oplossing zijn?

12 Opbouw van dit ondernemingsplan Volgt standaard structuur van ondernemingsplan Wat willen we? Wat hebben / kennen we? Hoe willen we dat bereiken? Marketingplan Productieplan Personeelsplan Scenario s Financieel plan Implementatieplan Wettelijke / praktisch

13 Een innovatief samenwerkingsmodel Wat willen we? Missie / productidee tussen sociale economie organisatie(s), sociale organisaties actief in voedselhulp en de groente- en fruitveilingen in Vl. Voldoende en gevarieerd aanbod, vraaggericht Hefboomproject met win-win op 4 terreinen! Een oplossing voor huidige pijnpunten 3 kernonderdelen in dit concept

14 1 Wat willen we? Productidee 3 2

15 Wat hebben / kennen we? Marktvraag Voorlopige resultaten bevraging 2014 Noden van sociale organisaties ikv. voedseloverschotten, i.s.m. Innovatieproject SE (73 antwoorden) 8 op 10 bieden al verse groenten aan. 45% biedt meer dan 5 verschillende soorten, 22% <5, 5% = 5. Wenst u in de toekomst...? 24% wil meer soorten groenten/fruit aan te bieden 7% meer groenten/fruit aan te bieden in kg 39% beide 19% geen van beide. i.f.v. BelOrta: In welke mate interesseert bovenstaand aanbod u? 40% eerder niet (24%) of helemaal niet (15%) 60% eerder wel (27%) of ten zeerste (34%).

16 Wat hebben / kennen we? Marktvraag (vervolg) Hoeveel kg groenten verwacht u ongeveer te bestellen per maand? (22 op 35 gaven een concreet cijfer) in totaal potentieel bestelvolume van ton Groot verschil qua grootte van bestellingen (50 tot kg) Welke leveringswijze verkiest u? Van de respondenten (54/71) wil: 79% de groenten 'aan huis' geleverd krijgen 16,5% de groenten zelf afhalen bij de veiling BelOrta De interesse om zelf te verwerken is niet erg groot, maar wel om verwerkte producten af te nemen als ze goedkoop zijn (68%)

17 Hoe willen we dat bereiken? Marketingplan: de 4 P s Product 1. Verse groenten: de sociale organisaties ontzorgen met een all-in service USP: oplossing voor (al?) uw pijnpunten (zie hoger) 2. Verwerkte producten: keuze voor: 1. Geblancheerde diepvriesgroenten 2. Vacuüm verpakte gekookte groenten 3. Soepen na uitgebreider onderzoek over productie, voedselveiligheid en marketing/afzetmarkt

18 Hoe willen we dat bereiken? Marketingplan: de 4 P s Prijs Marktprijs in div. supermarkten genoteerd op div. momenten in t jaar: 0,6 à 1 voor basis-/seizoensgroenten 1,2 à 1,8 voor luxegroenten / buiten seizoen 1 à 1,5 / kg voor diepgevroren groenten 2 à 3 / l. voor verse soep Betalingsbereidheid voedselhulpinitiatieven prijs max. 50% van marktprijs? (o.b.v. bevraging 2014 Noden van sociale organisaties i.k.v. v-overschotten )

19 Hoe willen we dat bereiken? Marketingplan: de 4 P s Plaats 1. Sector voedselhulp in brede zin (al wie ook in aanmerking komt voor gratis uitreiking) Aangesloten verenigingen Aantal begunstigden 5 prov. voedselbanken p. (2013) Sociale kruideniers Vl gezinnen (maart 04) Sociale restaurants 90 à 120? OCMW s (308), SEorganisaties Levering aan huis bij de organisatie Afhaling bij de SE-organisatie vlak naast veiling

20 Hoe willen we dat bereiken? Marketingplan: de 4 P s Plaats 2. Op de reguliere markt? Aangekochte producten aan klokprijs: geen probleem Overschotten? Voorwaarden: EU, verordening 543/2011 art. 80, GMO G&F als in natura betaling voor de verwerking, mag de verwerker in principe doen met die hoeveelheid in natura wat hij wil, ook verwerken en op de markt brengen. (onder voorwaarden en toestemming van lidstaten) veiling akkoord? Afhankelijk van marktpotentieel van het product Bv. verse soep als premium-merk, met mooie naam

21 Hoe willen we dat bereiken? Marketingplan: de 4 P s Promotie Website / webshop Klassieke communicatie (flyer, tel., mailings + per post) Bestaande communicatiekanalen (voedselbank nieuwtjes, lerend netwerk SKV )

22 Hoe willen we dat bereiken? Marketingplan: de 4 P s Partners Partners van het SE-bedrijf: De veiling(en) als leverancier De sociale / voedselhulp sector als klanten overeenkomst met elke vereniging/sociale organisatie draagvlak en steun van alle federaties/groepen bv. via stuurgroep efficiëntie Soc. resto Logistieke partner(s)

23 Hoe willen we dat bereiken? Marketingplan: de 4 P s Partners Partners van het SE-bedrijf: Maar ook: Institutionele partners Lokaal prov - Vlaams federaal vanuit de 4 relevante beleidsdomeinen Steungevers: overheid, bedrijfsstichtingen, Europa FAVV Concurrenten/concullegae

24 Productieplan bestelling tot levering in 2 à 3d. dag 1 + dag 2

25 Productieplan Layout sorteeratelier

26 Productieplan Layout verwerkingsatelier

27 Productieplan Uitrusting verwerkingsatelier

28 Productieplan Transport Zelf transport doen of uitbesteden? Advies Flanders Logistics (21/08/2014): Zoek naar match met privé-transportfirma met zelfde werkingsgebied, zelfde producten en klanten. Voedingsverdelers (bv. VAWI.) Vervoerders = meest efficiënt want laagste meerkost Hun offertes = nuttige benchmark

29 Aankoopproces Voedselveiligheid Productieplan Andere beschreven aandachtspunten FAVV-registratie, heffingen en retributies Autocontrolegids sorteeractiviteiten vs verwerkingsactiviteit koeling (opslag en transport) verpakking inrichting v.d. ruimte, gereedschap en machines registratie en traceerbaarheid Materiaalbenodigdheden Administratief proces van bestelling tot facturatie Hoe de piekperiode in de zomer opvangen en de winterperiode met veel lager productaanbod?

30 2 scenario s : Productieplan Locatie van het nieuwe SE-bedrijf Vestiging van de SE-werkplaats op of vlak naast de veilingsite Vestiging van de SE-werkplaats bij een sociale economie organisatie buiten de site met voor- en nadelen bv. WEBO vzw verhuist eind 2016 zijn hoofdkwartier vlak naast de veiling Belorta.

31 Personeelsplan Functies en organogram Coördinator sociaal begeleider omkadering sorteeratelier omkadering afd.2: verwerkingsatelier administratief bediende Netwerk-animator en aankoper x doelgroepmedewerkers x doelgroepmedewerkers

32 Personeelsplan Meest geschikte werkvormen in SE: WEP+, BW, SW actief in voeding Opleidingen Technische vaardigheden: initiatie in logistiek, vorkheftruck, IT-vaardigheden koken en voedselveiligheid Sociale vaardigheden: werkattitudes, motivatie, Algemeen: veiligheid.. Doorstroming als doelstelling naar logistieke functies, keuken/horeca regio rond veiling biedt potentieel voor tewerkstelling in NEC

33 Implementatieplanning Hoe en wanner starten we? Welk haalbaar stappenplan voor opstart en groei van activiteiten? Consensus op partneroverleg 30/06 voor opstart in 2 of 3 fazen: 1 e 3 e 2 e

34 Risico s en scenario s (fluctuaties en variatie in) aanbod zijn redelijk gekend ~ weinig risico Vraagzijde is grootste onbekende Prijs = 1/hoeveelheden bijk. marktbevraging, steun van federaties, promotie Diverse alternatieve scenario s zijn mogelijk: geen aankoop, geen verwerking

35 Financieel plan Rapporteringswerkbladen Berekeningswerkbladen Inputwerkbladen

36 Financieel plan Het resultaat is sterk afhankelijk van uw instellingen o.b.v. uw eigen specifieke situatie Voorbeeld van voorlopige algemene resultatenrekening Better case, transport zelf, Scenario 2 (sortering + verwerking)

37 Voorbeeld van resultatenrekening Transport zelf, better case, scenario 2a

38 Voorbeeld van resultatenrekening Transport zelf, better case, scenario 2a

39 Next steps Verdere verbetering van specifieke onderdelen van het plan is zeker nog mogelijk en wenselijk : Productiviteit / tijden opzet van testcases Administratief proces, registratie & traceerbaarheid/it Offertes van externe transportfirma(s) als benchmark Verpakking(smachines) voor soepen Marketingplan (marktonderzoek reguliere verkoop ) Aftoetsing bij mensen in armoede Toolbox Financieel plan op maat van specifieke veiling

40 Next steps Maar essentiële vraag = Hoe krijgen het financieringsplan rond? Partners die zich engageren willen een duurzame vooruitzicht hebben. Vinden we het maatschappelijk belangrijk dat dit hefboomproject gerealiseerd wordt? Wat is onze LT-visie? Zo ja: Welke engagement / rol / bijdrage kunnen we van elke partner verwachten?

41 Veilingen: Next steps mogelijk rol partners steun vanuit brede mogelijkheden GMO G&F operationeel programma: haalbaarheidsstudie, pilootprojecten Kapitaalsinvestering? Compensatie voor vermindering afvalverwerkingskosten? Vertegenwoordigers van voedselhulp: Engagement tot medewerking + promotie bij leden Promotie gezonde voeding (groenten!) bij begunstigden Sociale economie bedrij(f)(ven): Operationele rol in de uitvoering van de ateliers opnemen (beperkt) ondernemersrisico dragen Samen: Zorgen voor betere koel- en vriescapaciteit

42 Overheid: Als institutionele of subsidiërende partner? federaal Next steps (overheid) Minister v. landbouw Borsus / POD MI beheert het fonds voor voedselhulp FEAD Vlaams: Kan deel(tje) besteed worden voor dit hefboomproject? Beleidsdomeinoverschrijdend i.k.v. roadmap Voedselverlies 2020 Landbouw&V.: toelating + gunstige bepalingen vr verwerking SE: zekerheid voor contingent doelgroepmedewerkers Milieu/omgeving: beste optie in cascade v. waardebehoud Armoede: zie beleidnota (zie volgende slide) Samen: Zorgen voor betere koel- en vriescapaciteit

43 Beleidsnota armoede van Minister Homans hfst 2. Strategische doelstelling: Armoede op een effectieve manier bestrijden De toegang tot voldoende en gezonde voeding voor mensen in armoede wordt gegarandeerd Bijzondere aandacht schenk ik aan voldoende en gezonde voeding.... Ik investeer in hefboomprojecten, in het bijzonder binnen de Sociale Economie, die voedseloverschotten kanaliseren richting sociale redistributie (bv. inzake samenwerking met veilingen of lokale samenwerking met supermarkten). Deze kunnen naast economische baten (lagere aankoopkosten, verminderen van afvalverwerkingskosten) ook grote (directe en indirecte) maatschappelijke winsten realiseren onder meer op het vlak van tewerkstelling en voldoende gezond voedsel beschikbaar maken voor iedereen.

44 Wat plant KOMOSIE nog: Next steps Half december is ondernemingsplan klaar > zie onze website Aftoetsing o-plan met GMO experten Ag. L&V (11/12) Uitwerking case BelOrta i.k.v. lopend Innovatieproject SE tegen eind januari 15 Geïnteresseerd? Wat u kan doen: Partnerschappen vormen SE voedselhulpsector veiling Graag komt KOMOSIE het o-plan aan deze groep toelichten. Verdere begeleiding op maat en opzet pilootprojecten? Projectvoorstel ingediend bij kabinet Minister Homans

45 Dank aan de volgende partners Projectpartners: ANDES BelOrta FdSS, Groupe One, Welzijnsconsortium Z-W-Vl. Betrokken sociale organisaties Leren Ondernemen, Sociaal Winkelpunt, MIVAS afd. Goed Gevoel Metsense Voedselbank Brussel-Brabant, WEBO en Entiris, RIMO Limburg Overheid: in-c, Vlaamse overheid, dep. L&V, FAVV, Flanders Logistics Privé-bederijven: Van Riel grootkeukens, Nisbets, Metro, (VAWI) En vele anderen

46 Presentatie ondernemingsplan 2 Integratie van overschotten uit de supermarkt in de werking van sociale restaurants In opdracht van Met steun van

47 Atelier Groot Eiland

48 Leren Ondernemen

49 Goed Gevoel

50 Sociale Restaurants Studie van Tuur Ghys en Stijn Oosterlynck (OASeS-UA, 2014) 90 Sociale restaurants in Vlaanderen Maaltijden/jaar Maaltijd/dag Gemiddeld Mediaan Mediaan Tarieven 1/3 slechts 1 tarief 2/3 minimum 2 tarieven Laagste tarief gemiddeld laagste hoogste 3,1 1 7,5

51 Waarom voedseloverschotten? Stijgende voedingsprijzen Goedkope maaltijden Stijgend aantal cliënteel - mensen in armoede Onzekerheid qua financiering Bevraging vanuit UA OASes sociale restaurants zien kansen in voedseloverschotten. Bovendien Maatschappelijke meerwaarde Meerwaarde voor milieu

52 Wat zijn de voordelen? Financiëel plan Inkomsten Uitgaven (incl. investering) Cijfers voor het 1 ste jaar (Scenario 1) Best Case Base Case Worst Case Cijfers voor het 1 ste jaar (Scenario 2) Best Case Base Case Worst Case

53 Wat zijn de voordelen? Sociale economie Doelgroepmedewerker Begeleiding 25% VTE 20% VTE Meer diversiteit in ingrediënten Evenwichtige Maaltijden Opleidingsniveau

54 Wat is de activiteit?

55 Afstand (tijd km) Producten klaar Ondernemingsplan - 3 cases Best Case Base Case Worst Case 10min 5km 10min 5km 20min-10km x Prod n scannen x x Samenwerking x - - Invest kost x x x Statuut dgwn Art60 - LDE Soc WP LDE (geen SINE) Inkomsten (25%verlies)

56 Investeringen Voorbereidings- en opstart fase: Opstarten samenwerking Keuze van de supermarkt Nabijheid Soort Grootte Keuze van de producten Procedure voor ophaling & transport Aanpassen aankoopprocedure Afspraken maken met de supermarkt incl overleg Opleiding doelgroepmedewerkers

57 Investeringen Voorbereidings- en opstartfase: Personeel 3 interne overlegmomenten 2 overlegmomenten met de supermarkt 3 werkdagen voorbereiding Opleiding doelgroepmedewerkers Personeelstijd (2 maanden) uren Best case Base case Worst case Doelgroepmedewerker Begeleider

58 Investeringskosten Loonkosten Euro Best case Base case Worst case Doelgroepmedewerker Begeleider

59 Voorbereidings- en opstart fase: Aankoop materiaal Investeringskosten Koelboxen Etiketteermachine Vacuümeerapparaat Diepvriezers extra (2 of 3) Totale investeringskost Best case Base case Worst Case

60 Personeelskost Ophaling van de producten Sorteren en inventariseren van de producten Kost dagelijkse werking Uren (mnd)/ Euro (jr) Doelgroepmedewerker Best case Base case Worst case Begeleider Jaarlijkse afschrijvingen: 180 à 360 Euro Kosten transport 500 à 1000 Euro (jaarlijks)

61 Investeringsfase Resultaat Scenario 1 Euro Best Case Base Case Worst Case Totale invest kost Dagelijkse werking Tot kost (excl afschr) Tot kost (incl afschr) Inkomsten Per jaar Resultaat In uit (incl afschr) Terugverdientijd invest kosten 16 d 33 d 164 d

62 Investeringsfase Resultaat Scenario 2 Best Case Base Case Worst Case Totale invest kost Dagelijkse werking Tot kost excl afschr Tot kost incl afschr Inkomsten Per jaar Resultaat In uit (incl afschr) Terugverdientijd tot invest kosten d 65 d 1344 d (3,7jr)

63 Waar de overschotten halen?

64 Nathalie Bosmans Goed Gevoel

65

66

67 Medewerking personeel Flexibiliteit & creativiteit keukenverantwoordelijke Keuze van de supermarkt Aandachtspunten Voedselveiligheid Autocontrolegids Horeca Versoepelingen

68 Conclusies Ondernemingsplan biedt een goeie basis om met voedseloverschotten te starten Financiële meerwaarde is er, afhankelijk van basis van vergelijking van aankoopprijzen Meerwaarde sociale economie Diversiteit in de maaltijden

69 Blik op de toekomst Afhankelijk van supermarkten Visie Stijgende efficiëntie Regels voedselveiligheid Datum van ophaling tav TGT, moment van invriezen en bestemming van ingevrozen producten Financiële stimulantia vanwege de overheid Open trekken van de vrijstelling van BTW Regelgeving Verplichtingen? Maatwerkdecreet

70 Wat kan u nog van KOMOSIE verwachten? Sociale restaurants Lerend netwerk sociale restaurants 16 december Opleidingen sociale restaurants Januari & februari Supermarkten Voorstelling ondernemingsplan aan de individuele supermarkten Plannen: Pilootproject met logistieke partner (Levanto), sociale kruideniers/restaurants en Makro Verdere begeleiding Sociale restaurants

71 In opdracht van Met steun van

72 Wat is er nodig om deze ondernemingsplannen waar te maken? Debat Moderator Sven Pichal (VRT) InC Katrien Seynaeve Leren Ondernemen vzw Caroo Torfs MetSense Jan Van Roie VBT (verbond Belgische tuinbouwveilingen) Laurien Danckaerts

73 In opdracht van Met steun van