Onderwijs en onderzoek Inventarisatie opleidingen, stageplaatsen en afstudeerprojecten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onderwijs en onderzoek Inventarisatie opleidingen, stageplaatsen en afstudeerprojecten"

Transcriptie

1 Onderwijs en onderzoek Inventarisatie opleidingen, stageplaatsen en afstudeerprojecten Auteurs: Annemie Spooren (Hogeschool PXL) Jan Jacobs (UC Leuven-Limburg) Frederik Houben (Hogeschool PXL)

2 INDEX 1. Inleiding 2. Inventarisatie vormingsaanbod NAH binnen Vlaanderen a. Vormingsaanbod NAH binnen de reguliere opleidingen b. Navormingen c. Brochures d. Occasionele studiedagen 3. Inventarisatie stageplaatsen en afstudeerprojecten a. Methode b. Resultaten i. Stageplaatsen ii. Afstudeerprojecten c. Conclusie 4. Methodiek rond afstudeerprojecten 5. Bachelorproeven en afstudeerprojecten in kader van ERNAH 6. Conclusie

3 1. Inleiding Een Niet-Aangeboren Hersenletsels (NAH) is een brede en tevens complexe problematiek binnen het hulpverleningslandschap. Naast de vaak zichtbare symptomen vb. stoornissen op vlak van het fysiek of het sensorisch functioneren, gaan deze hersenletsels meermaals gepaard met neuropsychologische gevolgen. Deze neuropsychologische gevolgen, ook wel onzichtbare symptomen genoemd, stoten bij de buitenwereld evenals de hulpverlening op veel onbegrip. Personen met NAH voelen zich hierdoor maar al te vaak niet begrepen, minderwaardig en geïsoleerd. Inzicht hebben in de neuropsychologische gevolgen van een hersenletsel is zowel belangrijk voor de persoon met NAH, zijn naaste omgeving als de hulpverlening. Hierdoor kunnen bepaalde gedragingen en situaties beter begrepen worden (Jennekens, 2009) 1, het begrepen voelen zorgt bij personen met NAH voor een gevoel van erkenning en een versterking van zijn eigenwaarde. Uit de studie van Jennekens [1] blijkt dat personen met NAH geen goede ervaringen hebben met hulpverlening. Er is tevens een vraag naar meer kennis en competentievergroting in het domein van het NAH. Zo wordt er bijvoorbeeld binnen de basisopleiding verpleegkunde te weinig aandacht besteed aan het begrip NAH en worden samenhangende neuropsychologische gevolgen maar al te vaak niet belicht. De problematiek NAH is echter een multidisciplinaire problematiek die we terugvinden in de verschillende geledingen van de hulpverlening (revalidatiecentra, VAPHvoorziening, geestelijke gezondheidszorg, etc.). Het oprichten van een postgraduaat biedt in deze optiek mogelijkheden om zich eventueel te specialiseren in het domein van NAH. Hierbij is het belangrijk om deze kennis niet te zien als een kookboek, het belang situeert zich erin deze kennis toe te passen op de individuele cliënt. Dit onderzoek focust op de inventarisatie van het vormingsaanbod, mogelijke stageplaatsen en afgeronde afstudeerprojecten rond het thema NAH. 2. Inventarisatie vormingsaanbod NAH binnen Vlaanderen a. Vormingsaanbod NAH binnen de reguliere opleidingen Vanuit deze optiek werd er vanuit het Euregionaal Project Niet-Aangeboren Hersenletsels (ERNAH) een inventarisatie gemaakt van het aanbod aan opleiding en vorming betreffende NAH binnen Vlaanderen. Binnen de verschillende basisopleidingen (verpleegkunde, kinesitherapie, ergotherapie, logopedie, psychologie, orthopedagogiek, etc.) wordt NAH wel benoemd, maar meestal zonder voldoende diepgang en met weinig aandacht het neuropsychologische aspect. Een interdisciplinaire benadering is hierbij te verwaarlozen. Voorbeelden: Kinesitherapie (masteropleiding KULeuven, module bachelor): opleidingsonderdeel ziekteleer en onderzoek neurologische patiënt (7 studiepunten); neuromotorische revalidatie bij volwassenen (7 studiepunten). Logopedie (masteropleiding KULeuven, module bachelor): opleidingsonderdeel neurologische taal- en spraakstoornissen; logopedisch deel (4 studiepunten) en medisch deel (4 studiepunten). Gezamenlijk organiseren RevaKi (Universiteit Gent) en FaBeR (Universiteit Leuven) een postgraduaat Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen (30 studiepunten). Een na-

4 opleiding voor kine, ergo, logo en audiologie, waarbij de focus zich eveneens voornamelijk richt op het motorische aspect van een NAH. b. Navormingen Naast het beperkte (inhoudelijke) aanbod in de reguliere opleidingen proberen verschillende voorzieningen, overkoepelende organisaties en hogescholen in te spelen op deze lacune, nl. de aandacht voor de neuropsychologische gevolgen en hoe hier mee om te gaan. Onderstaande tabel (tabel 1) is een niet exhaustieve lijst van navormingen binnen Vlaanderen (en Nederland). Tabel 1: Navormingen NAH binnen Vlaanderen (en Nederland) KHLim & PXL (Hasselt) KHLIM & PXL (Hasselt) KATHO (Kortrijk) SIG Hulpverlening voor personen met NAH: - Basismodule (algemeen, beweging, ADL, gedrag, emancipatorische omgang, ) - Verdiepingsmodule (diverse thema s) NAH: Hoe ga ik ermee om? Basisbegrippen en omgang Basisinformatie NAH: gevolgen, verwerkingsproblematiek en zorgplanning (laatst aangeboden 2012) Wat moet u weten over NAH (a.d.h.v. casus)? - Cognitief - Gedragsmatig en emotioneel Doelgroep = professionele hulpverleners Kostprijs = ± 50 per onderdeel Doelgroep = polyvalente verzorgenden, logistiek personeel Kostprijs = 210 (2 dagen) Doelgroep = professionele hulpverleners en leerkrachten Kostprijs = 175 (4 dagen) Doelgroep = professionele hulpverleners Kostprijs = 66 (1 dag) Vzw Stijn Werken met personen met een NAH Doelgroep = (niet-) professionele hulpverleners en mantelzorgers Kostprijs = 15 (1 dag) Vzw Stijn Ondersteunde communicatie bij NAH Doelgroep = rechtstreekse medewerkers van zorggebruikers met een NAH Kostprijs = 40 (1 dag) Vzw Stijn (outreach) Kennisoverdracht van specifieke knowhow vanuit thuisbegeleiding HANA Doelgroep = scholen, VAPHvoorzieningen, etc. (groepen van minimaal 3 personen) Kostprijs = 5 (1uur); 10 (2uur) SEN Basisvorming voor thuiszorg: Doelgroep = medewerkers in de (i.s.m. SIG) - Verplichte basismodule thuiszorg - Optionele modules (op maat): slikstoornissen, epilepsie, mobiliteit, ontremd gedrag, afhankelijkheid en depressie, niet-zichtbare gevolgen, Kostprijs = 300 (½ dag) (op aanvraag) SEN (i.s.m. KHK) SEN (i.s.m. Domus Medica en Rondpunt) Cognitive disability reconsidered model: diverse niveaus van cognitief functioneren Omgaan met verkeersslachtoffers (basisvorming en 3 modules) Doelgroep = professionele hulpverleners Kostprijs = 300 (½ dag) (op aanvraag) Doelgroep = huisartsen (LOK) (op aanvraag)

5 Aditi Dynahmiek Professionals in NAH (NL: Lochem) Centrum voor advies, informatie en ondersteuning rond seksualiteit en handicap Ontmoetingscentrum en vrijetijdsbesteding voor personen met een NAH (praatavonden) Diverse cursussen (training op aanvraag): - Supervisie en begeleide intervisie voor medewerkers rondom een persoon met NAH - Basiscursus NAH (re-integratie en arbeid) - Gesprekken voeren met personen met NAH - Coaching van medewerkers, coördinatoren en leidinggevenden van personen met NAH - Omgaan met agressie en grensoverschrijdend gedrag Cursus NAH algemeen: gedragsverandering na hersenbeschadiging Doelgroep = personen met een beperking, familie, professionelen, studenten, etc. (op aanvraag) Doelgroep = personen met een NAH en familie. Doelgroep = professionele hulpverleners c. Brochures Dit aanbod aan navormingen betreffende NAH wordt binnen het hulpverleningslandschap aangevuld met enkele brochures. SEN: Tips voor thuiszorgers over NAH. SEN: Brochurereeks NAH: o Een NAH, wat nu? o Revalideren na een NAH. o Terug naar school. o Terug naar werk. o Terug naar huis. Christophe Lafosse: Ik herken je niet meer (voorlichtingsmap: informatie en adviezen over het samenleven na een NAH). Provinciaal samenwerkingsverband NAH-Antwerpen: Mijn trajectboekje. d. Occasionele studiedagen Tot slot zijn er eveneens occasionele studiedagen dit zich richten tot een grote doelgroep waarbij het de bedoeling is een sensibiliserend effect te creëren. In tabel 2 staan enkele voorbeelden. Tabel 2: Occasionele studiedagen Neuro Interessegroep Wie staat centraal: jij of ik? Communiceren en motiveren Dynahmiek Limburg Hoe omgaan met veranderd gedrag na NAH PC Caritas Omgaan met emoties en gedrag na NAH Samenspraak West-Vlaanderen Meer zicht krijgen op de gevolgen van een hersenletsel of NAH Dynahmiek Oost-Vlaanderen Een persoon met NAH in huis, veranderen er veel relaties?

6 Dynahmiek Oost-Vlaanderen Mijn vrienden, familie, collega s, partner reageren ander op mijn NAH, hoe ga ik ermee om? 3. Inventarisatie stageplaatsen en afstudeerprojecten Aanvullend op de bestaande opleidingen (regulier en navorming) werden mogelijke stageplaatsen geïnventariseerd. Dit is een andere manier om kennis en competenties omtrent NAH op te bouwen door hen tijdens hun opleiding meer in contact te brengen met de doelgroep NAH. Hiervoor is er een goede wisselwerking en netwerk nodig tussen kennisinstellingen en instellingen in het werkveld NAH. Een aantal van de stakeholders binnen het ERNAH project werkte reeds nauw samen met de kennisinstellingen op gebied van stage en afstudeerprojecten zoals bv. Jessa en Revalidatie & MS Overpelt. Om het netwerk uit te breiden en om meer mogelijkheden te creëren om via stage en afstudeerprojecten de kennis en expertise omtrent NAH te verhogen, werd een bevraging van het werkveld gedaan, gericht op deze instellingen die nog weinig of geen band hadden met de kennisinstellingen, om de mogelijkheden m.b.t. stageplaatsen en topics over afstudeerprojecten te inventariseren. a. Methode Er werd een enquête opgesteld en verspreid onder de stakeholders in het NAH-zorglandschap. Deze enquête peilde naar interesse voor stageplaatsen en afstudeerprojecten voor volgende opleidingen: Ergotherapie Verpleegkunde Kinesitherapie Sociaal agogische werk (eindwerken al dan niet in samenspraak met IT-richting) b. Resultaten i. Stageplaatsen De meeste van instellingen (n=5) die geantwoord hebben op de enquête, meldden dat NAH een beperkte doelgroep is in hun instelling en daarom geen (uitbreiding) van stageplaatsen nodig is. Twee instellingen melden dat ze geen echte stageplaatsen hebben voor studenten (GTB en CM). Eén instelling (St. Trudo) geeft aan in toekomst ook studenten Kine te kunnen ontvangen. Eén instelling (Mané) heeft studenten SAW en ergo. Voor Kine en verpleegkunde zijn er mogelijk in toekomst stageplaatsen. ii. Afstudeerprojecten Eén instelling (St. Trudo) meldt dat ze interesse hebben voor een afstudeerproject rond neurologische revalidatie. Zij hebben een ruim aanbod aan neurologische pathologie (stroke unit,

7 afdeling neuro, sp-afdeling en ambulante reva). Dit moet evenwel nog verder intern besproken worden. Eén respondent (van Aster) meldt dat ze wil betrokken worden indien er ASP zijn rond neuropsychologie en NAH (wel slechts beperkte doelgroep in haar instelling/afdeling). Eén instelling toonde interesse voor een afstudeerproject rond PEG-sondes. Alle respondenten zijn opnieuw aangeschreven om te bedanken voor bijdragen en met vraag dat men altijd opnieuw contact kan opnemen indien de situatie wijzigt en er vragen naar stagiaires of afstudeerprojecten zijn. c. Conclusie Uit de enquête blijkt dat er weinig respons vanuit het werkveld is. Een aantal partners lijkt slechts een kleine NAH populatie te hebben. Er werd de mogelijkheid is geboden voor uitbreiding stageplaatsen of voor input via afstudeerprojecten, maar blijkbaar is dit geen dringende nood vanuit het werkveld. Voor de instellingen die aangegeven hebben dat ze uitbreiding van stageplaatsen willen, hebben de onderzoekers de gegevens over uitbreiding stageplaatsen of nieuwe stageplaatsen doorgegeven aan betrokken opleiding. Wat betreft eindwerken of onderzoek, zullen de instellingen die nu aangegeven hebben wel interesse te hebben, maar nog niet goed het topic gedefinieerd hebben in toekomst mogelijk betrokken worden bij afstudeerprojecten. Op basis van deze enquête, kan men besluiten dat het werkveld misschien wel vragen heeft en interesse om mee te werken rond bepaalde afstudeerprojecten, maar dat mogelijke topics via een moment-opname moeilijk te definiëren zijn. Misschien biedt een persoonlijk contact of uitwisseling van ideeën omtrent afstudeerprojecten meer mogelijkheden om tot zinvolle projecten te komen. 4. Methodiek rond afstudeerprojecten Op basis van de bevraging van de stakeholders werd er besloten om binnen de opleiding ergotherapie, bij wijze van piloot, een methodiek uit te werken waarbij NAH relateerde topics een vaste plaats krijgen binnen de afstudeerprojecten. De methodiek omvat een aantal stappen: Erkenning van belang van de NAH-problematiek en het engagement als opleiding om hierop in te gaan. Dit leidde tot 2 gevolgen: o erkenning van NAH als doelgroep binnen departementaal onderzoeksluik o aantal personen binnen opleiding met ervaring/affiniteit binnen NAH, die als opdracht krijgen om binnen NAH aantal afstudeerprojecten te begeleiden In kaart brengen van mogelijkheden vanuit opleiding o Stageplaatsen NAH o Projectstage NAH: Mogelijkheid bieden aan studenten om projectstages (in het werkveld) te doen m.b.t. NAH. Een projectstage biedt de mogelijkheid om naast de reguliere patiëntenzorg (zoals gebruikelijk is in een gewone stage) tijd te

8 o o o investeren om antwoorden te zoeken op praktijkgerichte vragen/problemen die vanuit het werkveld gesteld worden of die vanuit literatuur beschreven zijn. Een projectstage kan gekoppeld zijn aan een afstudeerproject, maar dit is niet noodzakelijk. Interne onderzoeksprojecten: Vanuit de hogeschool is er de mogelijkheid om onderzoeksprojecten uit te voeren waarbij men een antwoord tracht te vinden op relevante praktijkgerichte vragen. Binnen de opleiding ergotherapie wil men een aantal praktijkgerichte vragen m.b.t. NAH opnemen. Dit biedt zowel studenten als docenten de mogelijkheid om expertise te verruimen op gebied van NAH. Via de samenwerking tussen kennisinstellingen en werkveldinstellingen binnen zo n projecten wordt dit netwerk verstevigd. Verder wordt ook in de werkveldinstellingen de expertise verruimd. Externe onderzoeksprojecten: indien in overleg met het werkveld blijkt dat er belangrijke onderzoekstopics zijn die vallen binnen de doelstellingen van externe onderzoeksfondsen, kan de kennisinstelling (meestal samen met de werkveldinstelling) een projectaanvraag uitschrijven en indienen. Indien dit project dan wordt goedgekeurd, kunnen hieraan afstudeerprojecten gekoppeld worden. Dit biedt zowel studenten als docenten de mogelijkheid om expertise te verruimen op gebied van NAH. Via de samenwerking binnen zo n projecten wordt het netwerk verstevigd en wordt ook in de werkveldinstellingen de expertise verruimd. Dienstverlening: indien werkveldinstellingen of bedrijven een aantal vragen hebben of problemen die niet via afstudeerprojecten of externe financiering kan opgelost worden, biedt de kennisinstelling de mogelijkheid om deze vragen op te lossen via dienstverleningscontract. D.w.z. dat de kennisinstellingen een expert aanstelt om de vraag te onderzoeken en te beantwoorden. Hierbij kan zijn er verschillende gradaties van expertise-inbreng: Een onderzoeker voert het volledige project zelf uit of een onderzoeker stelt onderzoeksplan op, maar laat zich bij de uitvoering assisteren door studenten. Identificeren van noden werkveld of praktijkgerichte problemen m.b.t. NAH. Stagebezoeken en netwerkevents bieden de mogelijkheid tot wisselwerking en mondelinge uitwisselingen van noden binnen het werkveld en mogelijkheden van opleiding. De kennisinstelling kan ook vanuit de literatuur beschreven noden zoeken naar werkveldinstellingen om samen te werken rond de beschreven problemen Koppeling tussen praktijkgerichte vraag of vraag vanuit werkveld en mogelijkheden binnen opleiding. Vanuit de omvang en inhoud van de vraag, wordt een bepaalde werkwijze (beschreven in 2) gekozen. De verschillende stappen van de methodiek werden doorlopen binnen de opleiding ergotherapie. Dit had tot gevolg dat: De doelgroep NAH is erkend als belangrijke doelgroep binnen het departementaal onderzoeksbureau. Binnen de opleiding ergotherapie zijn aantal docenten aangesteld om het netwerk met NAH te onderhouden en om in overleg met het werkveld afstudeerprojecten in te dienen omtrent NAH

9 Vanuit de opleiding ergotherapie worden de verschillende mogelijkheden ingevuld op gebied van NAH: o stageplaatsen NAH; o projectstages NAH; o mogelijkheid interne onderzoeksprojecten omtrent NAH o mogelijkheid externe onderzoeksprojecten omtrent NAH o dienstverlening: door expertise opbouw binnen NAH is dienstverlening binnen deze problematiek mogelijk. Echter zal elke vraag tot dienstverlening afgetoetst worden aan de nodige en aanwezige expertise alvorens beslist wordt om op de vraag naar dienstverlening in te gaan Vanuit de wisselwerking met het NAH-netwerk en literatuur werden een aantal praktijkgerichte vragen/noden geïdentificeerd. Hieronder worden een greep uit de vragen opgesomd: Competentieprofielen voor ergotherapie en andere disciplines omtrent NAH Cliënt- en taakgerichte revalidatie m.b.v. technologie Samenwerking tussen revalidatie en psychiatrie binnen NAH Executief functioneren en iadl activiteiten Nood aan sensibilisatie rond NAH bij o.a. logistiek personeel of verzorgenden Deze wisselwerking tussen afstudeerprojecten, interne en externe onderzoeksprojecten in kader van de opleiding Ergotherapie hebben geleid tot een aantal onderzoeksprojecten die hieronder staan opgelijst. Tabel 3: topic 1314 Het bio-psycho-sociaal redeneren in de chronische zorg NAH en preventie van agressie Bewegingsdetectiesystemen en Kinect binnen een cliënt- en taakgerichte revalidatie bij personen met neurologische aandoeningen Competentieprofielen binnen NAH instelling diverse stakeholders NAH diverse stakeholders NAH Jessa, Reva&MS Overpelt aantal studenten projectstage afstudeerprojecten intern onderzoek extern onderzoek 2 x x 1 x 5 x x x diverse 3 x x stakeholders NAH totaal Van competentieprofielen tot vormings/sensibilisatiepakketten omtrent NAH vzw Stijn 2 x x

10 NAH en psychiatrie diverse stakeholders NAH 2 X x Evaluatie van ICF illustraties voor het vzw Mane, Jessa 1 x x x gebruik in meetinstrumenten in de gezondheidszorg Mobiele aplicatie als hulpmiddel voor vzw Stijn 2 x x x het bevorderen van de zelfstandigheid in iadl Het gebruik van Blue Assist en Claudina diverse 5 x x door personen met een beperking stakeholders NAH Bewegingsdetectiesystemen en Kinect Jessa, Reva&MS 4 x x x x binnen een cliënt- en taakgerichte revalidatie Overpelt, MS Melsbroek, UZ Pellenberg, Adelante totaal FINAH 6 x x Mobiele applicatie als hulpmiddel voor vzw Stijn 3 x x x het bevorderen van de zelfstandigheid in iadl Het gebruik van Blue Assist en Claudina diverse 5 x x door personen met een beperking stakeholders NAH Bewegingsdetectiesystemen en Kinect Jessa, Reva&MS 5 x x x x binnen een cliënt- en taakgerichte revalidatie Overpelt, MS Melsbroek, UZ Pellenberg, Adelante Levenslang wonen en NAH UD woonlabo 3 x x Het bio-psycho-sociaal redeneren in de diverse 3 x x x chronische zorg stakeholders NAH Gebruik van Saeboflex binnen privépraktijk 2 x x handrevalidatie bij NAH Weer-Werk: arbeidsreïntegratie na NAH Jessa 3 x x Een gestructureerde aanpak van diverse 2 x x incontinentie bij kinderen met NAH stakeholders NAH totaal 32

11 5. Bachelorproeven en afstudeerprojecten in kader van ERNAH De twee betrokken kennisinstellingen (Hogeschool PXL en UC Leuven-Limburg) hebben meerdere bachelorproeven en afstudeerprojecten opgestart in de opleidingen ergotherapie en verpleegkunde. In onderstaande tabel wordt een overzicht gegeven van de praktijkgerichte onderwerpen waaraan afstudeerprojecten en projectstages gekoppeld werden. Tabel 4: AJ topic instelling 1314 Het bio-psycho-sociaal redeneren in de chronische PXL x zorg NAH en preventie van agressie PXL x Bewegingsdetectiesystemen en Kinect binnen een PXL x cliënt- en taakgerichte revalidatie bij personen met neurologische aandoeningen Competentieprofielen binnen NAH PXL x De sociale muur rond NAH doorbreken PXL x De opleiding Bachelor in de Verpleegkunde aan de KHLim versus het onbegrip bij patiënten met een NAH. UCLL x ergotherapie verpleegkunde 1415 Van competentieprofielen tot PXL x vormings/sensibilisatiepakketten omtrent NAH NAH en psychiatrie PXL x Evaluatie van ICF illustraties voor het gebruik in meetinstrumenten in de gezondheidszorg PXL x Mobiele aplicatie als hulpmiddel voor het bevorderen van de zelfstandigheid in iadl Het gebruik van Blue Assist en Claudina door PXL x personen met een beperking Bewegingsdetectiesystemen en Kinect binnen een PXL x cliënt- en taakgerichte revalidatie NAH, wat erna? UCLL x PXL x 1516 FINAH x Mobiele applicatie als hulpmiddel voor het bevorderen van de zelfstandigheid in iadl PXL x Het gebruik van Blue Assist en Claudina door personen met een beperking Bewegingsdetectiesystemen en Kinect binnen een cliënt- en taakgerichte revalidatie PXL PXL x x

12 Levenslang wonen en NAH PXL x Het bio-psycho-sociaal redeneren in de chronische PXL x zorg Gebruik van Saeboflex binnen handrevalidatie bij PXL x NAH Weer-Werk: arbeidsreïntegratie na NAH PXL x Een gestructureerde aanpak van incontinentie bij kinderen met NAH PXL x 6. Conclusie De beperkte inventarisatie van opleidingen, stageplaatsen en afstudeerprojecten legt duidelijk de lacune bloot die de personen met een NAH en hun omgeving al geruime tijd aankaarten, namelijk een gebrek aan basisopleiding (en basiskennis) betreffende NAH. Er blijkt een duidelijke vraag naar meer basiscompetenties in reguliere opleidingen, een multidisciplinair postgraduaat en verdere navorming en vorming op maat. Vanuit dit oogpunt zijn competentieprofielen ontwikkeld die aansluiten bij diverse beroepsdisciplines (zie hoofdstuk 5.4 Competentieprofielen). Vanuit deze competentieprofielen zal er een opsplitsing gemaakt worden tussen competenties voor een basismodule en een gespecialiseerde module. In de opleiding ergotherapie binnen departement gezondheidszorg aan Hogeschool PXL is de NAH doelgroep met zijn specifieke problematiek opgenomen als vast thema binnen de werking van afstudeerprojecten en stage. Het goede contact of wisselwerking tussen docenten van de opleiding en het werkveld staat garant voor een duurzame werking omtrent relevante afstudeerproject topics binnen de NAH problematiek. Deze methodiek kan als voorbeeld dienen voor andere opleidingen om NAH problematiek een vaste plaats toe te kennen binnen de afstudeerprojecten. Referenties 1. Jennekens, N. (2009) PWO: Professionalisering van hulpverleners van personen met een Niet Aangeboren Hersenletsels (NAH). KHLim, Hasselt.

Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH

Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH Onderwijs & Onderzoek Interdisciplinair postgraduaat deskundige NAH Auteurs: Annemie Spooren (Hogeschool PXL) Els Knippenberg (Hogeschool PXL) Frederik Houben (Hogeschool PXL) 1 INDEX 1. Doelstellingen

Nadere informatie

Onderwijs & Onderzoek. Annemie Spooren (PXL) Greet De Beuckeleer (Pulderbos)

Onderwijs & Onderzoek. Annemie Spooren (PXL) Greet De Beuckeleer (Pulderbos) Onderwijs & Onderzoek Annemie Spooren (PXL) Greet De Beuckeleer (Pulderbos) Onderwijs & Onderzoek Wat hebben we gedaan? Wat betekent dit voor werkveld? Waar het begon nood aan Kennis en competenties voor

Nadere informatie

Onderwijs & Onderzoek Inleiding, doelstellingen en resultaten

Onderwijs & Onderzoek Inleiding, doelstellingen en resultaten Onderwijs & Onderzoek Inleiding, doelstellingen en resultaten Auteurs: Frederik Houben (Hogeschool PXL) Annemie Spooren (Hogeschool PXL) 1 INDEX 1. Vraag uit het voortraject naar meer opleiding en expertise

Nadere informatie

Opleiding FINAH (Functioneringsinstrument NAH) Frederik Houben Rudi Ghysels Danny Mennen Loeka Vanderborcht Roel Bosmans

Opleiding FINAH (Functioneringsinstrument NAH) Frederik Houben Rudi Ghysels Danny Mennen Loeka Vanderborcht Roel Bosmans Opleiding FINAH (Functioneringsinstrument NAH) Frederik Houben Rudi Ghysels Danny Mennen Loeka Vanderborcht Roel Bosmans Hogeschool PXL Elfde-Liniestraat 24 B-3500 Hasselt www.pxl.be - www.pxl.be/facebook

Nadere informatie

FINAH (Functioneringsinstrument NAH) Frederik Houben: coördinator ERNAH

FINAH (Functioneringsinstrument NAH) Frederik Houben: coördinator ERNAH FINAH (Functioneringsinstrument NAH) Frederik Houben: coördinator ERNAH Korte schets ERNAH-project 2010: Initiatiefname vanuit Mané vzw tot Euregionaal Project Niet- Aangeboren Hersenletsel (ERNAH) 2011

Nadere informatie

Competentieprofiel NAH voor de opleiding professionele bachelor in sociaal-agogisch werk

Competentieprofiel NAH voor de opleiding professionele bachelor in sociaal-agogisch werk Competentieprofiel NAH voor de opleiding professionele bachelor in sociaal-agogisch werk In kader van het ERNAH-onderzoeksproject is er een studie gevoerd over de competenties en vaardigheden die orthopedagogen

Nadere informatie

Functioneren van personen met NAH in de thuissituatie

Functioneren van personen met NAH in de thuissituatie Functioneren van personen met NAH in de thuissituatie Catherine De Vos, vakgroep Audiologie, Logopedie en Ergotherapie, onderzoekslijn Persoons- en Netwerkgerichte Ondersteuning Symposium Recente tendensen

Nadere informatie

Zorginnovatieforum

Zorginnovatieforum Zorginnovatieforum 11.01.2013 Agenda NAH? Voorgeschiedenis ERNAH Project ERNAH Onderwijs & Onderzoek Screeningsinstrument Zorgtraject Partners en stakeholders Structuur & Organisatie Rondvraag NAH? NAH

Nadere informatie

12/10/2016. Nieuwe NAH LIGA vzw Vlaams Hersenletselplan Beni Kerkhofs Voorzitter NAH LIGA vzw Directeur zorg Pulderbos vzw

12/10/2016. Nieuwe NAH LIGA vzw Vlaams Hersenletselplan Beni Kerkhofs Voorzitter NAH LIGA vzw Directeur zorg Pulderbos vzw Nieuwe NAH LIGA vzw Beni Kerkhofs Voorzitter NAH LIGA vzw Directeur zorg Pulderbos vzw Nieuwe NAH LIGA vzw Beni Kerkhofs Voorzitter NAH LIGA vzw Directeur zorg Pulderbos vzw 1 Historiek SEN RSWV SIG Rond

Nadere informatie

SYNAPS. 8 mei 2014, Beernem. Studiemoment Doorverwijzen van mensen met een Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)

SYNAPS. 8 mei 2014, Beernem. Studiemoment Doorverwijzen van mensen met een Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) SYNAPS West-Vlaams samenwerkingsverband NAH i.s.m. Studiemoment Doorverwijzen van mensen met een Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Hoe mensen met een NAH helpen bij het zoeken naar de best passende ondersteuning

Nadere informatie

POSTGRADUAAT Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen. Academiejaar 2013-2014 ABBV BOBATH

POSTGRADUAAT Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen. Academiejaar 2013-2014 ABBV BOBATH POSTGRADUAAT Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen Academiejaar 2013-2014 ABBV BOBATH Inschrijving en inschrijvingsgeld Het studiegeld bedraagt 123 euro per studiepunt plus een vast jaarlijks

Nadere informatie

Onderwijs & Onderzoek Competentieprofielen

Onderwijs & Onderzoek Competentieprofielen Onderwijs & Onderzoek Competentieprofielen Auteurs: Jan Jacobs (UC Leuven-Limburg Frederik Houben (Hogeschool PXL) Annemie Spooren (Hogeschool PXL) Katrien Lannoy (Hogeschool PXL) 1 INDEX 1. Inleiding

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch. Specialistische Cognitieve Revalidatie. Informatie voor verwijzers

Libra R&A locatie Blixembosch. Specialistische Cognitieve Revalidatie. Informatie voor verwijzers Libra R&A locatie Blixembosch Specialistische Cognitieve Revalidatie Informatie voor verwijzers Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch heeft voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)

Nadere informatie

5/22/2017 Expertisecentrum dementie Memo

5/22/2017 Expertisecentrum dementie Memo Van droom tot realiteit Start: ECD Memo ruim 10 jaar ervaring met JD Eerste zaadje: voorjaar 2015 Lancering ZC op 14/06/2016 N.a.v. Vele noodkreten van families met JD Weinig aangepaste zorgverlening voor

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 11 Stille epidemie 14 Onmogelijk afscheid 16

Inhoud. Voorwoord 11 Stille epidemie 14 Onmogelijk afscheid 16 Inhoud Voorwoord 11 Stille epidemie 14 Onmogelijk afscheid 16 Hoofdstuk 1 Achtergronden van een hersenletsel. Op weg naar een tweede leven na een Niet-Aangeboren Hersenletsel 17 1.1 Volwassenen met een

Nadere informatie

ABBV BOBATH. Postgraduaatopleiding Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen

ABBV BOBATH. Postgraduaatopleiding Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen Postgraduaatopleiding Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen Welkom Prof.dr.C.Van den Broeck Jos De Cat Prof.dr.H.Feys Ann Govaere Patrick Algoet Zoë Clasen Wendy Van Daele Inhoud 1. Doel

Nadere informatie

INFONAMIDDAG VOOR VERWIJZERS

INFONAMIDDAG VOOR VERWIJZERS INFONAMIDDAG VOOR VERWIJZERS Komt u in contact met gezinnen met een kind of jongere met een beperking? Krijgt u vragen van ouders, zoals: Hoe kunnen we samenleven met onze zoon/ dochter met een beperking?

Nadere informatie

Algemene situering en inleiding van het ERNAHproject

Algemene situering en inleiding van het ERNAHproject Algemene situering en inleiding van het ERNAHproject Auteurs: Frederik Houben (Hogeschool PXL) Annemie Spooren (Hogeschool PXL) Mariet Janssen (Hogeschool PXL, vzw Mané) INDEX 1. Algemene uitleg over NAH

Nadere informatie

Medewerker aan kwaliteitszorg. Sociaal communicator. bewaker. schriftelijk rapporteren naar het team of naar

Medewerker aan kwaliteitszorg. Sociaal communicator. bewaker. schriftelijk rapporteren naar het team of naar BEROEPSSPECIFIEKE COMPETENTIES De pas afgestudeerde kan: 1.1 via dossierstudie en specifiek ergotherapeutisch assessment de mogelijkheden en de beperkingen van de cliënt en het cliëntsysteem exploreren

Nadere informatie

Expertisecentrum E-QUAL. Inhuldiging E-QUAL leerstoelen

Expertisecentrum E-QUAL. Inhuldiging E-QUAL leerstoelen Expertisecentrum E-QUAL Inhuldiging E-QUAL leerstoelen 20 november 2014 Expertisecentrum E-QUAL URL: fmw.hogent.be/e-qual Coördinator: dr. Jessica De Maeyer Opgericht in de loop van het AJ 2011-2012 Is

Nadere informatie

ABBV BOBATH. Postgraduaatopleiding Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen

ABBV BOBATH. Postgraduaatopleiding Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen Postgraduaatopleiding Pediatrische revalidatie bij neurologische aandoeningen Welkom Prof.dr.C.Van den Broeck Jos De Cat Prof.dr.H.Feys Eveline Himpens Patrick Algoet Zoë Clasen Wendy Van Daele Inhoud

Nadere informatie

Gedragsverandering na NAH ERGOTHERAPIE BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG

Gedragsverandering na NAH ERGOTHERAPIE BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG STUDIEDAG 6 september 2018 STUDIEDAG Gedragsverandering na NAH ERGOTHERAPIE BIJ ROUW EN PALLIATIEVE ZORG 27 NOVEMBER 2014 Je moet langzaamaan alles verwerken Je krijgt langzaamaan alles op een rij Steeds

Nadere informatie

Project Mantelzorg- en netwerkondersteuning

Project Mantelzorg- en netwerkondersteuning Project Mantelzorg- en netwerkondersteuning 23 januari 2012 Aanleiding Project Goeie Snap van elkaar Collega werd mantelzorger NAH Project Goeie Snap van elkaar Communicatie in de driehoek: mantelzorger

Nadere informatie

Traject Maatschappelijk Werk (90 studiepunten) Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders. Sociale agogiek 1 2 3

Traject Maatschappelijk Werk (90 studiepunten) Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders. Sociale agogiek 1 2 3 Verkort programma Sociaal Werk 015-016 Bachelor in het Onderwijs - Kleuteronderwijs, Bachelor in het Onderwijs - Lager Onderwijs, Bachelor in het Onderwijs - Secundair Onderwijs, Bachelor in de Verpleegkunde,

Nadere informatie

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING NIEUWSBRIEF MULTIPLUS januari 2009 Is dit de eerste keer dat u onze nieuwsbrief ontvangt? Neem dan zeker onze vorige nieuwsbrieven eerst even door, ze zijn terug te vinden op http://www.multiplus.be/nieuwsbrief.php.

Nadere informatie

PSYCHOSOCIALE REVALIDATIE

PSYCHOSOCIALE REVALIDATIE OVERZICHT VAN DE CONVENTIES ONDER DE VLAAMSE OVERHEID RESSORTEREND: PSYCHOSOCIALE REVALIDATIE EN VERSLAVINGSZORG Elke Frans en Tineke Oosterlinck - beleidsmedewerkers Zorg en Gezondheid PSYCHOSOCIALE REVALIDATIE

Nadere informatie

Academiejaar 2014/2015. bachelor. ergotherapie. ergotherapie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen

Academiejaar 2014/2015. bachelor. ergotherapie. ergotherapie. Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Academiejaar 2014/2015 bachelor ergotherapie ergotherapie Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor ergotherapie ergotherapie Je ideale opleiding kiezen uit het ruime aanbod aan onze hogeschool is

Nadere informatie

Neuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek

Neuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek Neuropsychologie en neuropsychologisch onderzoek Inleiding Neuropsychologie is het vakgebied dat de relatie bestudeert tussen gedrag en de werking van de hersenen. De neuropsycholoog stelt met een psychologisch

Nadere informatie

NAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli

NAH-poli Heliomare en E-mental health. Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli NAH-poli Heliomare en E-mental health Mechteld Dijkman, klinisch psycholoog coördinator NAH-poli Opzet workshop Wat doet de NAH-poli Heliomare? E-mental health: waarom en hoe? Ervaringen patiënten Ervaringen

Nadere informatie

Stage Stage in interdisciplinaire setting 7 portfolio kijkstage integratie

Stage Stage in interdisciplinaire setting 7 portfolio kijkstage integratie module voortgezette neurologische zorg datum Inhoud uren evaluatie vorm vak Lesdag 1 15/01/2019 Brein en handelen: een holistische benadering op basis van het biopsychosociaal model 7 examen les herstelgerichte

Nadere informatie

OPEN THERAPEUTICUM LEUVEN HEET JE VAN HARTE WELKOM!

OPEN THERAPEUTICUM LEUVEN HEET JE VAN HARTE WELKOM! OPEN THERAPEUTICUM LEUVEN HEET JE VAN HARTE WELKOM! Niet-Aangeboren Hersenletsel en Verkeersslachtoffers Multifunctioneel centrum like OTL Jeugd Private Stichting Inhoud Begrip NAH (Niet-Aangeboren Hersenletsel)

Nadere informatie

Voor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl

Voor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70. Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Voor informatie over Meer Mens: meermens@prismanet.nl 06-21 86 47 70 Meer info? 0800-2357747 www.prismanet.nl Meer Mens Zorg voor kwaliteit van leven In de zorgsector wordt een breed pakket aan zorg- en

Nadere informatie

Techniek in de Zorg. Bart Jacobs

Techniek in de Zorg. Bart Jacobs Techniek in de Zorg Bart Jacobs Opdracht Techniek in de Zorg is een multidisciplinair opleidingstraject van studententeams in samenwerking met bedrijven, zorgactoren en zorgbehoevenden. Hogeschoolstudenten

Nadere informatie

Emotionele ontwikkeling van personen met een verstandelijke beperking

Emotionele ontwikkeling van personen met een verstandelijke beperking Emotionele ontwikkeling van personen met een verstandelijke beperking Een vormingspakket van SEN vzw ontwikkeld in samenwerking met regiegroep SEN-SEO Emotionele ontwikkeling van personen met een verstandelijke

Nadere informatie

WEEK VAN NAH /10/2017

WEEK VAN NAH /10/2017 WEEK VAN NAH 2017 16-22/10/2017 Niet Aangeboren Hersenletsel Vaak onzichtbaar, wel aanwezig Beni Kerkhofs Voorzitter NAH Liga vzw Directeur Zorg Pulderbos Revalidatiecentrum voor Kinderen en Jongeren WEEK

Nadere informatie

Even voorstellen: Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel van de Amarant Groep

Even voorstellen: Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel van de Amarant Groep Even voorstellen: Pauwer biedt zorg op maat aan kinderen, jongeren en volwassenen met een lichamelijke beperking, een meervoudige beperking of met nietaangeboren hersenletsel. Vanaf 2015 is Pauwer onderdeel

Nadere informatie

V raag naar nieuwe kennis. Professional, clië nten, branches, zorginst ellingen, kenniscentra en ond erzoekers. Kennis verspreiden

V raag naar nieuwe kennis. Professional, clië nten, branches, zorginst ellingen, kenniscentra en ond erzoekers. Kennis verspreiden Landelijke Kenniskring Fysiotherapie bij EMB cliënten Gecoördineerd en gestimuleerd door het landelijk Platform EMG KennisCirkel V raag naar nieuwe kennis Kennis gebruiken Kennis im p lem en te re n Professional,

Nadere informatie

Doelgroep De doelgroep voor de methode Meer Mens is onder te verdelen in drie hoofdgroepen. Dit sluit niet uit dat de methode niet van toepassing is

Doelgroep De doelgroep voor de methode Meer Mens is onder te verdelen in drie hoofdgroepen. Dit sluit niet uit dat de methode niet van toepassing is Inleiding In de zorgsector wordt een breed pakket aan zorg- en dienstverlening aangeboden aan mensen met een beperking. Hulpvragen van deze mensen variëren in aard en complexiteit. Deze vragen hebben betrekking

Nadere informatie

DE CONSULENTENWERKING IN VLAANDEREN & BRUSSEL

DE CONSULENTENWERKING IN VLAANDEREN & BRUSSEL DE CONSULENTENWERKING IN VLAANDEREN & BRUSSEL Rosien Mesdag, Consulentenwerking Onada, Gouverneur Kinsbergencentrum Stéphanie Danckaert, Consulententeam Vlaams-Brabant & Brussel, UPC St.- Kamillus Inhoudstafel

Nadere informatie

INFORMATIEVERSPREIDING- EN UITWISSELING

INFORMATIEVERSPREIDING- EN UITWISSELING NIEUWSBRIEF MULTIPLUS mei 2007 De eerste nieuwsbrief van Multiplus sinds onze start Dat u zich op deze nieuwsbrief geabonneerd heeft, betekent dat u intussen al van Multiplus gehoord heeft. U heeft misschien

Nadere informatie

Contact. DyNAHmiek Antwerpen organiseert in samenwerking met SIG:

Contact. DyNAHmiek Antwerpen organiseert in samenwerking met SIG: Contact Voor meer informatie kan je terecht bij: Annick Fransen, coördinator Samenwerkingsverband NAH provincie Antwerpen. Doornstraat 331 2610 Wilrijk annick_fransen@vzwkinsbergen.be Elke dag telefonisch

Nadere informatie

POST- GRADUAAT. professionele coach

POST- GRADUAAT. professionele coach POST- GRADUAAT professionele coach POSTGRADUAAT PROFESSIONELE COACH Je wil coaching inzetten als een krachtig instrument om resultaten te verbeteren, en communicatie en samenwerking te optimaliseren? Je

Nadere informatie

DE VIJF FUNCTIES BINNEN HET VERNIEUWDE MODEL GEESTELIJKE GEZONDHEID

DE VIJF FUNCTIES BINNEN HET VERNIEUWDE MODEL GEESTELIJKE GEZONDHEID DE VIJF FUNCTIES BINNEN HET VERNIEUWDE MODEL GEESTELIJKE GEZONDHEID Functie 1 Activiteiten op het vlak van preventie; geestelijke gezondheidszorgpromotie; vroegdetectie, -interventie en -diagnosestelling

Nadere informatie

Postgraduaat Orthoptie FAQ Veel gestelde vragen

Postgraduaat Orthoptie FAQ Veel gestelde vragen Postgraduaat Orthoptie FAQ Veel gestelde vragen 1. Kan ik met een ander bachelordiploma dan verpleegkunde, kinesitherapie, ergotherapie en logopedie ook de opleiding volgen? In de studiecontract van de

Nadere informatie

Limburgse Stichting Autisme

Limburgse Stichting Autisme Limburgse Stichting Autisme Jaarverslag 214 Limburgse Stichting Autisme Donkweg 49 352 Zonhoven 2 . Inhoudstafel. Inhoudstafel 3 1. Erkenningen 4 2. Wat is autisme? 4 3. Doelstellingen van thuisbegeleiding

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch)

Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) Nederlandse samenvatting (Summary in Dutch) 159 Ouders spelen een cruciale rol in het ondersteunen van participatie van kinderen [1]. Participatie, door de Wereldgezondheidsorganisatie gedefinieerd als

Nadere informatie

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont

Visie WZC Hof van Egmont 10/08/2015. De toepassing van het ICF in een WZC. Korte schets: WZC Hof van Egmont De toepassing van het ICF in een WZC Korte schets: WZC Hof van Egmont Gelegen in Mechelen 300 tal bewoners Verschillende afdeling Voor personen met dementie Gesloten afdeling Kleinschalig wonen Open afdeling

Nadere informatie

Verkorte trajecten bachelor in de ergotherapie

Verkorte trajecten bachelor in de ergotherapie Verkorte trajecten bachelor in de ergotherapie Academiejaar 2016 2017 Bachelor in de orthopedagogie, Bachelor in het sociaal werk, Bachelor in de toegepaste psychologie, Bachelor in de gezinswetenschappen,

Nadere informatie

Maatschappelijk werk. Specialisatie Audiologie. NVA maatschappelijk werk 2007 Mary van der Heijden

Maatschappelijk werk. Specialisatie Audiologie. NVA maatschappelijk werk 2007 Mary van der Heijden Maatschappelijk werk Specialisatie Audiologie Inhoud Wat is maatschappelijk werk Doelstelling maatschappelijk werk Kennis maatschappelijk werk Specialisatie Werkwijze maatschappelijk werk Welke technieken

Nadere informatie

Evi Knuts projectcoördinator

Evi Knuts projectcoördinator Evi Knuts projectcoördinator 3e GoLeWe-projectconferentie Hasselt, 9 december 2010 Dubbele probleemstelling Onderwijs Werkveld Professionele gerichtheid van de bacheloropleiding Onderzoek en innovatie

Nadere informatie

Functioneringsinstrument NAH (FINAH): Handboek voor professionele zorgverleners

Functioneringsinstrument NAH (FINAH): Handboek voor professionele zorgverleners Functioneringsinstrument NAH (FINAH): Handboek voor professionele zorgverleners Meetinstrument voor het functioneren van personen met NAH op vlak van activiteiten en participatie vanuit het standpunt van

Nadere informatie

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING NIEUWSBRIEF MULTIPLUS maart 2010 Is dit de eerste keer dat u onze nieuwsbrief ontvangt? Neem dan zeker onze vorige nieuwsbrieven eerst even door. Deze zijn terug te vinden op http://www.multiplus.be/nieuwsbrief.php.

Nadere informatie

Het thuisbegeleidingsaanbod vanuit Dienst Ambulante Begeleiding gebeurt vanuit verschillende teams, ieder met hun eigen handicap specifieke kennis:

Het thuisbegeleidingsaanbod vanuit Dienst Ambulante Begeleiding gebeurt vanuit verschillende teams, ieder met hun eigen handicap specifieke kennis: Donkweg 9, 3520 Zonhoven, 0/55 99 60 dab@wegwijs.stijn.be - www.dab.stijn.be Als thuisbegeleidingsdienst bevinden we ons in een zich wijzigend en evoluerend landschap waarvan de grote contouren getrokken

Nadere informatie

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING NIEUWSBRIEF MULTIPLUS september 2010 Is dit de eerste keer dat u onze nieuwsbrief ontvangt? Neem dan zeker onze vorige nieuwsbrieven eerst even door. Deze zijn terug te vinden op http://www.multiplus.be/nieuwsbrief.php.

Nadere informatie

Sociaal Werk. Bachelor of Social Work - Voltijd

Sociaal Werk. Bachelor of Social Work - Voltijd 2019 2020 Sociaal Werk Bachelor of Social Work - Voltijd In het kort Als sociaal werker bied jij ondersteuning aan mensen die in de problemen zitten en er, ook met hulp van familie en bekenden, niet meer

Nadere informatie

STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN

STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN EVALUATIE - 5 maart 2015 PROJECT DIENSTEN VOOR GEZINSZORG - DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN OOST-VLAANDEREN

Nadere informatie

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING

INFORMATIEVERSPREIDING EN -UITWISSELING NIEUWSBRIEF MULTIPLUS november 2009 Is dit de eerste keer dat u onze nieuwsbrief ontvangt? Neem dan zeker onze vorige nieuwsbrieven eerst even door. Deze zijn terug te vinden op http://www.multiplus.be/nieuwsbrief.php.

Nadere informatie

Post-hbo opleiding autismespecialist

Post-hbo opleiding autismespecialist Post-hbo opleiding autismespecialist mensenkennis De docente is duidelijk, enthousiast en motiverend. Ik heb inzicht gekregen in wat ik in mijn rol als hulpverlener kan doen en waar ik rekening mee moet

Nadere informatie

Post-mbo opleiding autisme

Post-mbo opleiding autisme Post-mbo opleiding autisme mensenkennis De docent zocht aansluiting bij onze wensen en dat is erg prettig. Post-mbo opleiding autisme Wie werkt met mensen met autisme, weet dat zij een heel eigen benadering

Nadere informatie

Visie Vlaams Expertisecentrum NAH (VENAH)

Visie Vlaams Expertisecentrum NAH (VENAH) Visie Vlaams Expertisecentrum NAH (VENAH) Index: 1) Missie Vlaams Expertisecentrum Niet-Aangeboren Hersenletsels (VENAH) 2) Ontstaansgeschiedenis VENAH 3) Visie op NAH 4) Strategische doelstellingen VENAH

Nadere informatie

Stap voor stap weer aan het werk

Stap voor stap weer aan het werk Stap voor stap weer aan het werk Re-integratie en diagnose van arbeidsbelastbaarheid Volwassenenrevalidatie Kinderrevalidatie Arbeidsrevalidatie Rijndam Rijndam is hét medisch geneeskundig revalidatiecentrum

Nadere informatie

Libra R&A locatie Blixembosch. Specialistische Cognitieve Revalidatie. Informatie voor verwijzers

Libra R&A locatie Blixembosch. Specialistische Cognitieve Revalidatie. Informatie voor verwijzers Libra R&A locatie Blixembosch Specialistische Cognitieve Revalidatie Informatie voor verwijzers Libra Revalidatie & Audiologie locatie Blixembosch heeft voor mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)

Nadere informatie

VAK STUDIE PUNTEN LESUREN EVALUATIE De normale werking van het zenuwstelsel 3 14 Schriftelijk examen Anatomie en fysiologie van het zenuwstelsel Diagnostiek binnen de neurologie (kliniek beeldvorming)

Nadere informatie

DEELNEMEN AAN ONDERZOEK

DEELNEMEN AAN ONDERZOEK DEELNEMEN AAN ONDERZOEK DRAAG BIJ AAN DE WETENSCHAP Een bijdrage leveren aan de wetenschap? Dat kan! De KU Leuven doet onderzoek naar cognitieve beperkingen ten gevolge van een beroerte. Wij zijn steeds

Nadere informatie

Leergang ZelfVerzorgd

Leergang ZelfVerzorgd Leergang ZelfVerzorgd Waar gaat het over? Zuidwester heeft besloten te gaan werken met ondersteuningslijnen. Op deze manier willen we meer gespecialiseerde ondersteuning bieden aan onze cliënten, binnen

Nadere informatie

Traject Maatschappelijk Werk. Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders

Traject Maatschappelijk Werk. Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders Verkort programma Sociaal Werk 2015-2016 Bachelor in de Orthopedagogie, Bachelor in de Toegepaste psychologie, Bachelor in de Gezinswetenschappen, Bachelor in de Pedagogie van het jonge kind, Bachelor

Nadere informatie

Post-hbo opleiding seksuologie

Post-hbo opleiding seksuologie Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo

Nadere informatie

BEVRAGING WERKVELD ERGOTHERAPIE IN DE PSYCHIATRIE

BEVRAGING WERKVELD ERGOTHERAPIE IN DE PSYCHIATRIE BEVRAGING WERKVELD ERGOTHERAPIE IN DE PSYCHIATRIE Geachte, Beste, Voor u ligt een bevraging m.b.t. uw werk als ergotherapie in de psychiatrie. Met deze bevraging willen wij graag meer zicht krijgen op

Nadere informatie

Eindrapport ERNAH-project

Eindrapport ERNAH-project Eindrapport ERNAH-project Met financiële steun van: Hasselt, 17 september 2015 1 INDEX Hoofdstuk 1: Algemene situering en inleiding p7-13 1. Algemene uitleg over NAH p9 2. Voorgeschiedenis (voortraject

Nadere informatie

Dienstgebonden informatiebrochure diëtisten

Dienstgebonden informatiebrochure diëtisten Dienstgebonden informatiebrochure diëtisten 1 Voorwoord Beste nieuwe medewerker, Beste student, Welkom bij de diëtisten. Met deze brochure willen we je wegwijs maken. Het is een handleiding over het reilen

Nadere informatie

Zorg voor mantelzorg. Context in beweging 10/03/19. Opbouw. Mantelzorg: van vroeger.

Zorg voor mantelzorg. Context in beweging 10/03/19. Opbouw. Mantelzorg: van vroeger. Opbouw Zorg voor mantelzorg Dr. Benedicte De Koker Lector en onderzoeker Hogeschool Gent Vakgroep Audiologie, Logopedie, Ergotherapie Context in beweging Samenwerken in een driehoek Zorg voor mantelzorg

Nadere informatie

Curriculum Vitae. Personalia: Auto rijbewijs B + auto. U kunt met mij contact opnemen via mijn website: www.lindabaars.com.

Curriculum Vitae. Personalia: Auto rijbewijs B + auto. U kunt met mij contact opnemen via mijn website: www.lindabaars.com. Curriculum Vitae Personalia: Naam: Voornamen: Roepnaam: Woonplaats: Rijbewijs: Baars Linda Lisette Linda Utrecht Auto rijbewijs B + auto U kunt met mij contact opnemen via mijn website: www.lindabaars.com.

Nadere informatie

Opbouw. Multidisciplinaire samenwerking NAH in de eerste lijn. Aanleiding. Geschiedenis. Visie: Missie: 18-6-2015

Opbouw. Multidisciplinaire samenwerking NAH in de eerste lijn. Aanleiding. Geschiedenis. Visie: Missie: 18-6-2015 Opbouw Multidisciplinaire samenwerking NAH in de eerste lijn Jetty van Lieshout ergotherapie CPCRT Mariolein Boerrigter, ergotherapie CPCRT Aanleiding samenwerkingsverband Geschiedenis EENW Casuïstiek

Nadere informatie

Master in de logopedische en audiologische wetenschappen

Master in de logopedische en audiologische wetenschappen Master in de logopedische en audiologische wetenschappen Faculteit Geneeskunde De masteropleiding logopedische en audiologische wetenschappen is vandaag meer dan ooit een noodzaak. Onze maatschappij is

Nadere informatie

Revalidatietraject voor arbeidsre-integratie

Revalidatietraject voor arbeidsre-integratie Weer-Werk Revalidatietraject voor arbeidsre-integratie Jessa Ziekenhuis Hasselt, campus St-Ursula ACT Désiron, GTB Limburg WEER-WERK Doelstelling: Geïntegreerd revalidatietraject voor arbeidsre-integratie

Nadere informatie

Onderzoek Muziektherapie in Nederland

Onderzoek Muziektherapie in Nederland Onderzoek Muziektherapie in Nederland Nederlandse Vereniging voor Muziektherapie Onderzoeksdoelstelling Tweeledige doelstelling Inventarisatie van muziektherapeuten in het vak Hoeveel muziektherapeuten

Nadere informatie

Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs

Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: een netwerk van sterke partners Groep T, KHLeuven en KHLim bereiden een fusie voor Facts & figures 4% % 45% 49% 95.000

Nadere informatie

NIEUWE CAMPUS ACADEMIEJAAR 2017/2018 BACHELOR ERGOTHERAPIE ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN

NIEUWE CAMPUS ACADEMIEJAAR 2017/2018 BACHELOR ERGOTHERAPIE ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN NIEUWE CAMPUS ACADEMIEJAAR 2017/2018 BACHELOR ERGOTHERAPIE ARTESIS PLANTIJN HOGESCHOOL ANTWERPEN BACHELOR ERGOTHERAPIE Je ideale opleiding kiezen uit het ruime aanbod aan onze hogeschool is niet gemakkelijk.

Nadere informatie

EERSTELIJN EN DE MIDDELENGEBRUIK: DE ROL VAN EEN HUISARTS IN EEN REGIONAAL NETWERK

EERSTELIJN EN DE MIDDELENGEBRUIK: DE ROL VAN EEN HUISARTS IN EEN REGIONAAL NETWERK EERSTELIJN EN DE MIDDELENGEBRUIK: DE ROL VAN EEN HUISARTS IN EEN REGIONAAL NETWERK Van een kijk als solist naar interdisciplinair samenwerken Rita Verrando, huisarts Brussel, 14 november 2014 De rol van

Nadere informatie

POLIKLINIEK JONGVOLWASSENEN

POLIKLINIEK JONGVOLWASSENEN POLIKLINIEK JONGVOLWASSENEN Transitie van kind naar volwassene Mw.dr. Jetty van Meeteren revalidatiearts, Erasmus MC Waarom aandacht voor transitie? Zowel uit de klinische praktijk als uit het wetenschappelijk

Nadere informatie

GGzE centrum autisme volwassenen

GGzE centrum autisme volwassenen GGzE centrum autisme volwassenen GGzE centrum autisme volwassenen Centrum voor specialistische zorg, kennis en ontwikkeling op het gebied van autisme Informatie voor verwijzers >> GGzE centrum autisme

Nadere informatie

Bijzondere beroepstitel:

Bijzondere beroepstitel: 2012 2013 Bijzondere beroepstitel: Verpleegkundige gespecialiseerd in de intensieve zorg en spoedgevallenzorg Hogeschool West-Vlaanderen Departement Rijselstraat 5 8200 Brugge T 050 38 12 77 Wouter.Decock@howest.be

Nadere informatie

ZO dichtbij Zorg & Onderwijs passend in de reguliere leeromgeving

ZO dichtbij Zorg & Onderwijs passend in de reguliere leeromgeving ZO dichtbij Zorg & Onderwijs passend in de reguliere leeromgeving Informatiegids voor ouders Wat kan ZO dichtbij voor u betekenen? Adelante ZO dichtbij versterkt het regulier onderwijs en ondersteunt leerlingen

Nadere informatie

PWO Blend Agressie Algemeen Overzicht Onderzoek

PWO Blend Agressie Algemeen Overzicht Onderzoek PWO Blend Agressie Algemeen Overzicht Onderzoek Situering onderzoek UC Leuven-Limburg Overzicht onderzoeksteam Onderzoekers Empowering People: Stijn Custers Hanne Leirs Jori De Coster stijn.custers@ucll.be

Nadere informatie

Inzet van ervaringskennis van studenten

Inzet van ervaringskennis van studenten Inzet van ervaringskennis van studenten Simona Karbouniaris, docent-onderzoeker, Kenniscentrum Sociale Innovatie, Hogeschool Utrecht. Het Kenniscentrum Sociale Innovatie is een samenwerkingsverband van

Nadere informatie

Mijn trajectboekje N W O Z fi

Mijn trajectboekje N W O Z fi Mijn trajectboekje N W O Z fi Mijn persoonlijke gegevens Dit trajectboekje is een product van SEN, ZEBRA en Rondpunt en werd gerealiseerd in samenwerking met het Coördinatiecentrum NAH Antwerpen, Pulderbos

Nadere informatie

Doelstellingen, hefbomen, indicatoren en acties betreffende vorming vzw Stijn

Doelstellingen, hefbomen, indicatoren en acties betreffende vorming vzw Stijn 1 Doelstellingen, hefbomen, indicatoren en acties betreffende vorming vzw Stijn Vzw Stijn biedt vorming om het realiseren van haar doelstellingen te ondersteunen HEFBOOM A VORMING OM COMPETENTIE EN KENNIS

Nadere informatie

Behandel- en expertisecentrum Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH)

Behandel- en expertisecentrum Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Behandel- en expertisecentrum Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Bavo Europoort helpt specialist in psychiatrie Inhoudsopgave Behandel- en expertisecentrum Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH) Doelgroep

Nadere informatie

Toekomstwijzer Sectie Revalidatie SPS-NIP

Toekomstwijzer Sectie Revalidatie SPS-NIP Toekomstwijzer Sectie Revalidatie 2019-2020 SPS-NIP 1 Toekomstwijzer: De weg naar psycholoog in de Revalidatiesetting Wat houdt het in? Als psycholoog in de Revalidatiesetting onderzoek en behandel je

Nadere informatie

1. Overzicht neuropsychologische revalidatie. 2. Ziekte inzicht. 3. casus. 4. Specifieke cognitieve problemen. 5. Relevante informatie

1. Overzicht neuropsychologische revalidatie. 2. Ziekte inzicht. 3. casus. 4. Specifieke cognitieve problemen. 5. Relevante informatie 18 mei 2017 1. Overzicht neuropsychologische revalidatie 2. Ziekte inzicht 3. casus 4. Specifieke cognitieve problemen 5. Relevante informatie Klinische Neuropsychologie wetenschappelijk onderzoek diagnostiek

Nadere informatie

Opleiding consulent seksuele gezondheid NVVS

Opleiding consulent seksuele gezondheid NVVS Dat vind ik een van de mooiste dingen aan de seksuologie: dat de geestelijke en de somatische gezondheidszorg erin samen komen. evaluatie deelnemer mensenkennis Opleiding consulent seksuele gezondheid

Nadere informatie

Master in de seksuologie

Master in de seksuologie Master in de seksuologie Faculteit Geneeskunde Kiezen voor de opleiding seksuologie De seksuologie is een erg jonge wetenschap amper iets meer dan een eeuw oud, waarvan de ontwikkeling lang heeft geleden

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

OOF Toetskoffer. Startbagage voor toetscommissies. HGZO maart 2013 Greet Fastré & Lies Wijnants

OOF Toetskoffer. Startbagage voor toetscommissies. HGZO maart 2013 Greet Fastré & Lies Wijnants OOF Toetskoffer Startbagage voor toetscommissies HGZO maart 2013 Greet Fastré & Lies Wijnants Partners project 3 Kernopleidingen - Lessius: Ba communicatiemanagement - KHLim: Ba orthopedagogie - KHLeuven:

Nadere informatie

STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN

STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN STUDIEDAG IN SAMENSPRAAK PROJECT DIENST ONDERSTEUNINGSPLAN DIENSTEN GEZINSZORG PROVINCIE OOST-VLAANDEREN 5 maart 2015 DE DEINING - 1 05/03/2015 DE DEINING - 2 WAT? De Deining is een ontwikkeling van Netwerk

Nadere informatie

Traject Maatschappelijk Werk (90 studiepunten) Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders. Sociale agogiek 1 2 3

Traject Maatschappelijk Werk (90 studiepunten) Opleidingsonderdelen Trajectschijf Semester Studiepunten Totaal. Denkkaders. Sociale agogiek 1 2 3 Verkort programma Sociaal Werk 015-016 Bachelor in de Orthopedagogie, Bachelor in de Toegepaste psychologie, Bachelor in de Gezinswetenschappen, Bachelor in de Pedagogie van het jonge kind, Bachelor in

Nadere informatie

Omgaan met hooggevoelige pubers WELKOM. De Vlaamse vereniging voor Hooggevoelige Personen vzw HSP Vlaanderen Linda T'Kindt - www.gevoeligopvoeden.

Omgaan met hooggevoelige pubers WELKOM. De Vlaamse vereniging voor Hooggevoelige Personen vzw HSP Vlaanderen Linda T'Kindt - www.gevoeligopvoeden. Omgaan met hooggevoelige pubers WELKOM De Vlaamse vereniging voor Hooggevoelige Personen vzw HSP Vlaanderen Linda T'Kindt - 1 Wat is HSP? Highly Sensitive Person of hooggevoelig persoon 15 tot 20 % is

Nadere informatie

CAW Brussel - PROJECT WINTEROPVANG. Tijdelijke halftijdse vacature voor psychologisch hulpverlener

CAW Brussel - PROJECT WINTEROPVANG. Tijdelijke halftijdse vacature voor psychologisch hulpverlener - PROJECT WINTEROPVANG Tijdelijke halftijdse vacature voor psychologisch hulpverlener Contract bepaalde duur van 3 december 2018 tot 31 maart 2019 Het Centrum Algemeen Welzijnswerk te Brussel is een dynamische,

Nadere informatie