Niet aanwezig: mw. A.M.K.D. Folkerts (GroenLinks, voorzitter), mw. L.K. Smit (PvdA)

Transcriptie

1 Verslag van de vergadering van de statencommissie Welzijn, Cultuur en Sociaal beleid, gehouden op 18 januari 2006 van tot uur in de Blauwe Zaal (C319) van het Provinciehuis te Groningen. Aanwezig: dhr. H. Hemmes (SP, plaatsvervangend voorzitter), mw. I.L. Voogd (PvdA), mw. W.J. Mansveld (PvdA), dhr. J.W. Kok (PvdA), mw. C.A. de Lange (PvdA), dhr. J.D. De Vries (D66, plaatsvervangend lid), mw. J.F.W. Boon-Themmen (VVD), dhr. M. Boumans (VVD), dhr. J.G. Abbes (CDA), mw. A.G. van Kleef-Schrör (CDA), mw. A.C.M. de Winter-Wijffels (CDA), dhr. J. Hilverts (ChristenUnie), dhr. T.J. Zanen (PvhN), dhr. E.A. van Zuijlen (GroenLinks), mw. F. Stavast (GroenLinks) Niet aanwezig: mw. A.M.K.D. Folkerts (GroenLinks, voorzitter), mw. L.K. Smit (PvdA) Voorts aanwezig: dhr. J.C. Gerritsen (gedeputeerde), mw. C.A.M. Mulder (gedeputeerde), dhr. J.C.F. Broekhuizen (secretaris), dhr. M.G. Niemeijer (cardioloog Martiniziekenhuis Groningen, inspreker), mw. A. Kwant (Hartpatiëntenvereniging Noord, inspreekster), dhr. M.C. Postma (Verslagbureau Groningen) 1. Opening en mededelingen De voorzitter neemt de voorzittershamer vandaag over van mw. Folkerts, die wegens ziekte verstek moet laten gaan. Hij maakt melding van afwezigheid van mw. Smit en informeert de commissie dat mw. Stavast als vervanger van mw. Folkerts de vergadering zal bijwonen. Na afloop van deze vergadering zal een presentatie worden verzorgd door dhr. Haring van het Educatief Historisch Centrum. Ter inzage ligt in de Statenkast een brief van de Stichting Minderjarigen Noord-Nederland, betreffende de doorstartnotie Voorts hebben de commissieleden een brief ontvangen over het procedurevoorstel Kwartaalrapportagens Jeugdzorg. Hij vraagt of de commissie met dit voorstel akkoord kan gaan. Dat blijkt het geval te zijn. Ten slotte ligt bij de secretaris een nieuwsbrief van het samenwerkingsverband tegen seksueel geweld Groningen ter inzage en ligt daar een uitnodiging van Biblionet voor de feestelijke eerste uitreiking van de nieuwe bibliotheekpas op 6 februari in de bibliotheek te Grootegast. 2. Regeling van werkzaamheden - voorstellen vreemd aan de orde van de dag Voorstellen vreemd aan de orde van de dag hebben de voorzitter niet bereikt. - vaststellen van de agenda De voorzitter deelt mee dat het voorstel van de CDA-fractie bij agendapunt 11 geen initiatiefvoorstel is en daarom op deze agenda staat. Bij agendapunt 12 kan de brief van 6 januari over de WSF-steunfunctie worden betrokken. 1

2 3. Gelegenheid tot spreken voor niet-statenleden (mbt geagendeerde onderwerpen) De voorzitter verduidelijkt dat een drietal insprekers zich hebben gemeld met betrekking tot agendapunt 11. Hij stelt voor de insprekers, voorafgaand aan het agendapunt te laten inspreken. 4. Vaststelling verslag Commissie Welzijn, Cultuur en Sociaal Beleid van 30 november 2005 Dhr. Hilverts (ChristenUnie) haalt blz. 9 aan waar gedeputeerde Gerritsen aangeeft het een goede zaak te vinden als contact wordt opgenomen met het Noord-Nederlands Trein- en Trammuseum. Hij kan dit echter niet terugvinden in de toezeggingenlijst. De voorzitter stelt dat dit zal gebeuren. Dhr. Kok (PvdA) vroeg op de vorige vergadering naar het Masterplan. Dhr. Gerritsen gaf aan daar nog geen precieze datum voor te kunnen geven. Hij vraagt of hier inmiddels wat meer over bekend is. Of komt dit op de lijst met toezeggingen? Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) geeft aan nog geen duidelijk antwoord te hebben over de termijn, maar dit punt staat bij 2. op de toezeggingenlijst. Het is misschien raadzaam het anders te formuleren. Dhr. Kok (PvdA) bracht op de vorige vergadering de Oude Remise in Nieuweschans ter sprake. Hij uitte daar zijn zorgen en die zijn alleen maar groter geworden. De voorzitter duidt aan dat deze kwestie bij de behandeling van de toezeggingenlijst aan de orde zal komen. Dhr. Kok (PvdA) gaat voorts in op de toezegging dat cultuureducatie op 8 maart op de vergadering zou worden geplaatst. Gaat dat lukken? Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) beaamt dat dit mogelijk zal zijn. Mw. De Winter-Wijffels (CDA) leest op bladzijde 18 betreffende de voordacht over de fusie VKDG en VDG: de motie die door haar bij de begrotingsbehandeling is ingediend en dat moet zijn de motie die door de fractie bij de begrotingsbehandeling is ingediend. De voorzitter constateert dat het verslag met inachtneming van deze correctie is vastgesteld. 2

3 5. Toezeggingenlijst Toezegging 1 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) verduidelijkt dat aan de budgetfinancieringsovereenkomst wordt gewerkt. Er is onderhandeling gaande tussen het IPO en het ROOS over een index. Toezegging 2 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) geeft aan dat deze net ter sprake is gekomen, daar heeft hij de vorige keer over gerapporteerd. Het Masterplan is ook net aan de orde geweest. Toezegging 3 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) informeert de commissieleden dat aan deze toezegging gewerkt wordt. Het blijft moeilijk daar een termijn te geven. Toezegging 4 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) constateert dat deze brief op de agenda van deze vergadering staat. Toezegging 5 Mw. Mulder (gedeputeerde) geeft aan dat de provincie Drenthe bereid is om samen met de provincie Groningen de kwestie rondom de telefoontjes, het aantal pupillen wat daar gebruik van maakt, de orde van grootte wat het zou moeten zijn als beide provincies de telefoon in stand willen houden en hoe die verhoudingen zouden moeten liggen, uit te gaan werken. In maart zal de commissie daarover geïnformeerd worden. Toezegging 6 Mw. Mulder (gedeputeerde) verduidelijkt dat deze toezegging is ingelost. Mw. Mansveld (PvdA) weet dat deze brief ingekomen stuk 8c betreft. Mag zij daar nu op reageren of is dit meer opportuun bij de ingekomen stukken? De voorzitter lijkt een reactie bij de bespreking van de ingekomen stukken zinvoller. Toezegging 7 Mw. Mulder (gedeputeerde) weet dat over deze kwestie ook een brief op de agenda is geplaatst. Toezegging 8 Mw. Mulder (gedeputeerde) geeft aan dat getracht is het totale plan te krijgen, dat is ook opgevraagd. De gedeputeerde heeft echter nog geen bericht terug ontvangen. Toezegging 9 Mw. Mulder (gedeputeerde) informeert de commissieleden dat in de commissie van 19 april gekeken zal worden of daar de beschikbare informatie voor aanwezig is. Toezegging 10 Mw. Mulder (gedeputeerde) geeft aan dat dit in de vergadering van 19 april aan de orde zal komen. 3

4 Toezegging 11 Mw. Mulder (gedeputeerde) verduidelijkt dat vanuit het Provinciehuis een brief naar de basisscholen is verstuurd rondom de uitwerking van de nieuwe gewichtenregeling voor het basisonderwijs, als men daar in Groningen mee zou gaan werken. De scholen moeten gaan berekenen wat dat gaat opleveren aan formatie en geld. Zij verwacht daar op korte termijn antwoord op, want het is in aller belang dat in Den Haag een goede lobby neergezet kan worden om die gewichtenregeling dusdanig te krijgen, dat ook autochtone leerlingen daar meer baat bij hebben. Mw. Mansveld (PvdA) stelt dat haar fractie daar op 29 juni een motie over heeft ingediend in de Statenvergadering. Kan bij de verdere beantwoording die motie ook worden betrokken, want daar zijn een aantal specifieke vragen in gesteld? Mw. Mulder (gedeputeerde) zegt dat toe. Toezegging 12 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) is op bezoek geweest bij de kunstbronsgieterij. Duidelijk werd dat de bronsgieterij zich in een lastige situatie bevond qua bedrijfsvoering en financieel. Men gaf aan dat deze schommelingen wel vaker voorkomen en men voorlopig wel verder zou kunnen. Mw. De Winter-Wijffels (CDA) hoorde vanochtend in het nieuws dat faillissement is aangevraagd. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) zal daar nog op terug komen. Het beeld dat uit het gesprek naar voren kwam in december, was dat de situatie lastig was. Men hoopte op betere tijden, maar zag geen acute dreiging. De problemen lagen vooral besloten in de afspraken die waren gemaakt met de Stichting De Oude Remise, een Stichting die gaat over horeca en activiteiten. Vanuit de bronsgieterij was er onvrede over de uitvoering van die afspraken. De gedeputeerde gaf aan het wenselijk te vinden als daar overleg over gevoerd zou worden en dat zal in januari nog plaatsvinden. De bronsgieterij heeft aangegeven graag te willen dat daar een aantal mensen bij aanwezig is. De afspraak staat voor 23 januari in de agenda. Het is juist dat vanochtend bekend werd dat het UWV faillissement heeft aangevraagd in verband met achterstallige werkgeverspremies. Dat plaatst de zaak in een ander daglicht. De rechtbank moet daar uitspraak over doen. Er zal vermoedelijk een curator worden aangesteld en de gedeputeerde denkt dat het goed is dat gekeken gaat worden of er ook mogelijkheden zijn tot een doorstart. Hij baseert zich op een gesprek dat in december heeft plaatsgevonden. Verder ins and outs zijn hem onbekend. Het is onduidelijk of er nog meer zaken spelen, maar dat gesprek zal in elk geval op 23 januari gevoerd gaan worden. Dan zal gekeken worden wat de verdere stappen zouden kunnen zijn. Met subsidiegeld is ervoor zorggedragen dat de hele Remise is opgeknapt (dat geld is dus niet naar het bedrijf gegaan, maar naar de Stichting die de renovatie op zich heeft genomen en het pand heeft verhuurd.) Er zijn twee huurders: ten eerste de kunstbronsgieterij en ten tweede de Stichting. Deze stichting bestaat nog steeds en daar zal nader overleg mee worden gevoerd. De eerste optie moet of bij de kunstbronsgieterij een doorstart mogelijk zou zijn. Dhr. Kok (PvdA) kan zich herinneren dat bij de restauratie de gemeente een zware rol heeft gespeeld bij het initiëren en het uiteindelijk opknappen van het pand. Hij vraagt zich af in hoeverre de gemeente nu nog dezelfde zorg heeft als de provincie en ook probeert tot een oplossing te komen. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) geeft aan dat de gemeente toentertijd een belangrijke rol heeft gespeeld bij het initiëren en het op gang brengen van het project. De gemeente zat in het bestuur van de stichting maar is bezig zich wat terug te trekken. Zij zullen zeker worden aangesproken om te kijken wat nog mogelijk is. 4

5 Toezegging 13 Mw. Mulder (gedeputeerde) deelt mee dat zij dit probleem in GS-verband aan de orde heeft gebracht en dat het daar verder opgepakt zal gaan worden. Het is belangrijk dat er goede huisvesting voor jongeren komt, met name voor jongeren die begeleiding en ondersteuning nodig hebben. Geprobeerd zal worden een inventarisatie te verkrijgen over de behoefte vanuit die gemeenten. Een precies tijdstip kan ze hier niet aan vastknopen. Mw. Mansveld (PvdA) beluistert van de gedeputeerde dat dit ook jongeren betreft die misschien nog wat langer begeleiding nodig hebben. Is het mogelijk dat van deze inventarisatie een rapportage wordt verkregen en ook een beeld van wat die gemeenten daar mee gaan doen en hoe dat aansluit bij de preventie of vroege signalering van Jeugdzorg? Mw. Mulder (gedeputeerde) denkt niet dat dit voor maart mogelijk zal zijn. Het zal wel worden meegenomen in de beleidsnotitie rondom het thema Jeugd en in GS-verband zal men daarmee aan de slag gaan. Toezegging 14 Mw. Mulder (gedeputeerde) geeft aan dat de daling van het aantal telefoontjes vooral besloten ligt in het feit dat men qua openingstijd slechter bereikbaar was. Dat is nu weer op orde en nu blijkt het aantal telefoontjes weer terug te zijn op het niveau voordat die woensdagsluiting actueel werd. De voorzitter concludeert dat deze toezegging van de lijst kan. Toezegging 15 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) stelt de commissieleden mondeling te hebben geïnformeerd dat de provincie zich zorgen maakt over de financiële situatie. Deze is ietwat verbeterd omdat de gemeente tweemaal ,- heeft toegezegd. Er wordt een plan van aanpak gemaakt en daarmee kan goed zicht worden gekregen hoe de stand van zaken is bij museum. In april zal er samen met de gemeente nader naar gekeken worden of dat nieuwe gezichtspunten oplevert en of aanvullende maatregelen noodzakelijk zijn. Wat betreft de financiële stand van zaken is de situatie hetzelfde als de vorige keer. Er heeft overleg plaatsgevonden met de gemeenten en het museum, waar het gaat om het bestuur. Dhr. Abbes stelde terecht dat het bestuur een zaak is van het museum zelf. Er is overleg gevoerd met het bestuur of voor hen aanleiding bestaat naar versterking te kijken, hier valt te denken aan een profiel waarin competenties vertegenwoordigd zijn (lobby, fondsenwerving). Het bestuur heeft daar door de directeur een notitie over laten opstellen. In overleg met de provincie zal gekeken worden of een evaluatie gemaakt kan worden. Het museum functioneert sinds vijf jaar met een nieuwe directeur. Voorts zal gekeken worden of er aanleiding is om die veranderingen in het bestuur versneld te laten doorvoeren. De provincie heeft aangeboden het maken van de bestuurlijke evaluatie te gaan faciliteren, op grond waarvan maatregelen getroffen kunnen worden en misschien ook in een wat snellere vorm. Het is van belang dat het bestuur niet alleen beschikt over een breed scala van mensen dat actief is in de lokale omgeving, maar ook over mensen die beschikken over netwerken en specialisaties. Het bestuur, de gemeente en de provincie zitten bestuurlijk op een lijn. Die evaluatie zal op gang worden gezet, vervolgens zal het bestuur beslissen wat men met die evaluatie gaat doen. Maar dan wordt vanuit extern een advies neergelegd over hoe daarin stappen ondernomen kunnen worden. Dhr. Kok (PvdA) constateert dat het nieuwe jaar al is begonnen en hij weet dat men meerdere tienduizenden euro s tekort zal hebben. Betekent dat zolang men nog met elkaar in gesprek is en er nog geen oplossing is, de tering naar de nering wordt gezet, of moet de provincie zich hier grotere zorgen maken? 5

6 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) geeft aan dat een toezichthouder vanuit de provincie aanwezig is. Scherp zal worden gemonitord hoe men met het geld omgaat en voorts wordt een plan van aanpak opgesteld. Op dit moment loopt alles en is er geen sprake van een acuut problematische situatie. Toezegging 17 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) stelt dat voor het eerste deel geldt dat de commissie van GS het plan van aanpak tegemoet kan zien wat het museum heeft gemaakt met commentaar van de provincie. Dit in het verlengde van de discussie die heeft plaatsgevonden een à twee commissievergaderingen geleden. De andere musea vinden de term moederrol uiterst ongelukkig gekozen. Men ziet dat meer als ondersteunend en faciliterend. In de notitie die de vorige vergadering is gepresenteerd staat ook vermeld dat deze term niet zozeer wordt ingevuld, als dat alleen maar zaken in bruikleen ter beschikking worden gesteld, maar ook dat gebruik wordt gemaakt van expertise, ondersteuning op educatiebehoud etc. Het depot is nog niet definitief geregeld, maar daar zijn de Groninger Archieven serieus in beeld. Zij wachten op een beslissing van het Rijk, maar alles lijkt er redelijk uit te zien. Met betrekking tot het vierde punt zijn GS op dit moment van mening dat de gelden besteed worden, conform het budgetcontract. De voorzitter meent te mogen concluderen dat het eerste deel als toezegging blijft staan, het tweede van de lijst kan, het derde blijft staan en dat dhr. Kok misschien nog wel wat heeft op te merken over het vierde deel. Mw. Kok (PvdA) wenst eerst kort terug te komen op toezegging 16, want van de verdere planning is hem niets bekend. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) geeft aan dat aan de uitvoering hard wordt gewerkt en dat gedaan is wat in de toezegging stond. Dhr. Kok (PvdA) stelt hier ongeduldig te zullen afwachten. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) verduidelijkt dat de voordacht is aangepast en dat was de toezegging. Dhr. Kok (PvdA) meent dat de Kunstraad per 1 januari van start zou gaan en de subsidieaanvragen stromen wellicht al weer binnen. Hoe snel wordt de commissie weer geïnformeerd over vooral het programma? Mw. Boon-Themmen (VVD) refereert aan het bezoek van de commissieleden aan het Groningen Museum. Daar is duidelijk geworden dat het museum het afgelopen jaar extra onkosten heeft gehad in het kader van educatie en voor extra benodigde docenten in verband met cultuureducatie voor jongeren. In hoeverre steekt dat in elkaar? Er wordt provinciaal toch veel geld uitgegeven aan cultuureducatie en aan Kunststation C? Kan de gedeputeerde uitdiepen in hoeverre het museum uitgaven doet die eigenlijk op het bord van de bonnen van de leerlingen zou moeten komen. De voorzitter lijkt dit eerder een punt voor de rondvraag. Dhr. Abbes (CDA) weet dat op de eerstvolgende vergadering cultuureducatie aan bod komt. Dergelijke vragen leven bij zijn fractie ook, maar het lijkt hem zinvoller die vraag op de eerstvolgende vergadering samen met andere vragen op tafel te leggen. Mw. Boon-Themmen (VVD) lijkt het zinvol dat de gedeputeerde alvast weet dat deze vragen leven, zodat hij hieraan in zijn overleg met het museum aandacht kan besteden. 6

7 Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) verduidelijkt dat bij gesubsidieerde instellingen educatie vaak een onderdeel is van het totale pakket. Dat geldt voor rijksgesubsidieerde instellingen et cetera, en vermoedelijk ook voor het Groninger Museum. Het punt van de extra kosten zal onderzocht worden. Mw. Mansveld (PvdA) constateert dat bij het punt cliënten en patiëntenparticipatie een aantal vergaderingen geleden aan de orde is geweest dat de gedeputeerde zou gaan praten over hoe dat is geregeld in Noord-Nederland en hoe partijen zaken met elkaar afstemmen. Dat is daarna niet meer aan de orde geweest en staat ook niet op de toezeggingenlijst. Op de vorige vergadering is erover gesproken hoeveel moeite bureau Jeugdzorg heeft met het instellen van een cliëntenraad. Zij zou het wenselijk achten dat naar aanleiding van al die besprekingen dit punt of op de toezeggingenlijst komt of dat zij dit bij de rondvraag nogmaals aan de orde stelt of hier een rapportage over kan komen. De voorzitter lijkt de laatste optie het meest wenselijk. 6. Mededelingen gedeputeerde(n) De gedeputeerden hebben geen mededelingen. 7. Rondvraag Mw. Mansveld (PvdA) wil graag dat de gedeputeerde toezegt terug te zullen koppelen hoe de stand van zaken is met cliëntenraden en de participatie in de provincie Groningen. Specifiek ook naar aanleiding van de vorige vergadering, met betrekking tot de vraag hoe Bureau Jeugdzorg omgaat met het oprichten van een cliëntenraad. Mw. Voogd (PvdA) heeft uit de pers berichten vernomen dat het COS-Groningen de provincie Drenthe erbij gaat doen. Mocht dat invloed hebben op het provinciale beleid, dan wenst zij daar als commissielid van op de hoogte gesteld te worden. Dhr. Kok (PvdA) verneemt graag hoe de gedeputeerde aankijkt tegen het vraagstuk rond Aduard (waarover na de vergadering een presentatie verzorgd gaat worden). De voorzitter stelt voor dat de gedeputeerde gewoon aanwezig zal zijn bij die presentatie. Dan kan die vraag worden gesteld. Dhr. Kok (PvdA) is benieuwd naar de stand van zaken vanuit GS. De presentatie zal niet worden bijgewoond door de notulist, dus eventuele reacties van de gedeputeerde komen dan niet op papier. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) hoort graag van de gedeputeerde wanneer het project Lekker in je schoolvel van start gaat. 7

8 Mw. Mulder (gedeputeerde) antwoordt op de vraag van mw. Mansveld dat er een stuk zal komen rondom de cliëntenparticipatie binnen de Jeugdzorg. De vraag die daarna gesteld werd kan daaraan gekoppeld worden. Wat betreft het COS verduidelijkt de gedeputeerde dat COS-Nederland de subsidie aan Drenthe heeft stopgezet en aan Groningen heeft gevraagd of zij een aantal zaken en programma s wil uitvoeren voor Drenthe. Dat is aan het COS zelf. Het is een organisatie die voor de eigen inrichting de verantwoordelijkheid moet nemen. De provincie heeft voor een aantal jaren een budgetcontract met het COS. Daarin worden een aantal programma s opgesteld die uitgevoerd gaan worden en daaraan moet men zich houden. Lekker in je schoolvel is teruggespeeld richting GGZ, omdat de provincie niet de enige drager mag zijn voor dit project. Aangegeven is dat meerdere participanten gezocht moeten worden die hierin willen meefinancieren. Geluiden dat er een aantal organisaties of scholen zijn die dit willen oppakken hebben de gedeputeerde nog niet bereikt. Mocht die aanvraag wel komen, dan staan GS daar positief tegenover. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) vraagt of de provincie niet juist het initiatief zou kunnen nemen in het vinden van participanten? Mw. Mulder (gedeputeerde) geeft aan dat GGZ eigenaar is van dit concept en dit project. Zij zitten in het veld en zij wenst dit bij het GGZ te laten. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) gaat in op de uitnodiging om aanwezig te zijn bij de presentatie. Toch zal hij in hoofdlijnen aangeven hoe de stand van zaken is. In Aduard zijn initiatieven geweest om iets te doen met het verleden van het klooster. De gedachte ging uit naar een educatief-historisch centrum en er is LEADER-subsidie voor beschikbaar gekomen om naar een dergelijk concept een haalbaarheidsstudie te doen. Dat heeft niet alleen geleid tot allerlei verdeelde meningen in Aduard zelf, maar ook bij de gemeente Zuidhorn over hoe de exploitatie zou moeten verlopen. Het zou volgens de plannen vrij fors opgetuigd moeten worden met circa 16 fte. De gemeente leek de realisatie hiervan ingewikkeld. De Historische Vereniging Aduard heeft daarop een andere insteek gekozen. De abdijkerk in Aduard is namelijk van de Rijksgebouwendienst (een rijksmonument), de Vereniging heeft contact opgenomen met het atelier van de Rijksbouwmeester en die heeft een geheel andere invalshoek gekozen: hoe kan je het verleden van het klooster zichtbaar maken in de huidige openbare ruimte van Aduard? Hoe heeft het plein gestalte gekregen? Hoe lopen de contouren van het klooster? In december heeft de gedeputeerde hieromtrent een inspirerende presentatie meegemaakt. De vraag is wel hoe dat geconcretiseerd gaat worden, hoe het verdere verloop zal zijn en hoe alles gestalte zal gaan krijgen. Na die presentatie hebben de gemeente Zuidhorn en de gedeputeerde afgesproken gesprekken te zullen voeren over de voortzetting. Een direct punt dat aandacht verdient is dat er een klein gebouw staat in de buurt van de kerk, welke een relatie heeft met dat plan, en dat gebouw staat nu te koop. De vraag is of voorafgaand aan die planontwikkeling dat gebouw veilig gesteld moet gaan worden, zodat in de planvorming geen extra hindernissen worden opgeworpen. De gedeputeerde heeft daar met het College van Zuidhorn over van gedachten gewisseld, maar duidelijke overeenstemming is daar nog niet over bereikt. Over een paar weken zal daar verder over gesproken gaan worden. Het verhaal dat het atelier van de Rijksbouwmeester heeft gemaakt is uitermate interessant, daar kan iets mee gebeuren in het kader van Het Verhaal van Groningen en sluit dus aan op thema s in de Cultuurnota. Maar het is allemaal nog wel conceptueel en moet nog concreet gemaakt worden. Het College is er samen met het College van Zuidhorn mee bezig, het is nog niet afgerond, maar zodra dat is gebeurd zal hij daar mededelingen over doen. Dhr. Kok (PvdA) begrijpt met die laatste toezegging de komende tijd geïnformeerd te worden. 8

9 Dhr. Abbes (CDA) vraagt of bij het overleg van de komende weken ook rekening is gehouden met de mogelijkheid dat het gebouwtje verkocht kan worden. Niet dat men ineens voor een voldongen feit wordt geplaatst dat het verkocht is. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) geeft aan dat contact zal worden opgenomen of de verkoop in elk geval nog aangehouden kan worden, zodat de provincie daar niet voor voldongen feiten komt te staan. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) beluisterde van de gedeputeerde dat nog geen overeenstemming was bereikt tussen de gemeente Zuidhorn en de provincie. Kan dat nader geëxpliciteerd worden? Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) heeft afgesproken niet nader naar buiten te treden over de inhoud, zolang het College daar nog geen klap op heeft gegeven. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) vraagt of de gemeente Zuidhorn al wel een standpunt heeft waarmee naar buiten mag worden getreden. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) is van mening dat dit aan de gemeente Zuidhorn zelf gevraagd moet worden. Mw. Boon-Themmen (VVD) hoopt dat wel in de gaten wordt gehouden dat de gemeente Zuidhorn hier zelf ook een taak heeft. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) lijkt dat een heldere en terechte constatering. Het is natuurlijk niet zo dat de provincie iets gaat doen op het grondgebied van Zuidhorn, zonder dat Zuidhorn daarbij betrokken is of ook verantwoordelijkheid in neemt. Mw. Boon-Themmen (VVD) is van mening dat de provincie al behoorlijk financieel betrokken is. Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) duidt aan dat de betrokkenheid niet veel meer is geweest dan dat er een LEADER-subsidie is geweest voor het eerste haalbaarheidsonderzoek. 8. Ingekomen stukken a. Brief van GS van 24 november 2005, nr /47/a.18, CW, betreffende antwoord op de vraag van de heer Hilverts over aanpak probleem loverboys b. Brief van GS van 3 november 2005, nr a/44/A.15, CW, betreffende afschriften brieven naar aanleiding van ingediende motie inzake ontbreken sluitend terugkeerbeleid asielzoekers c. Brief van GS van 24 november 2005, nr /47/A.21, CW, betreffende reactie op inzet bonusgelden Base Groep Mw. De Winter-Wijffels (CDA) leest dat een voorschot wordt gegeven voor 2006, maar er zijn ook prestatieafspraken, hoe verhoudt dat zich tot elkaar? Worden de prestatieafspraken terzijde geschoven of is eventueel terugvordering mogelijk? 9

10 Mw. Mulder (gedeputeerde) verduidelijkt dat deze brief naar de commissieleden is verstuurd omdat de Base Groep de gevraagde gegevens in eerste instantie niet konden leveren, waarop het College stelde de prestaties niet te kunnen meten en het moeilijk zou worden om de bonus te geven. Men heeft toegezegd dat de gevraagde gegevens wel geleverd kunnen worden, of de prestaties gehaald kunnen worden moet nog bekeken worden. Als die gehaald zijn, dan zal nog een verrekening plaatsvinden over 2005 en krijgen zij alsnog de bonus. Wat betreft 2006 stelt de gedeputeerde het volgende: aan het begin van het jaar wordt een voorlopige beschikking gegeven. Deze bestaat vaak uit een minder bedrag dan uiteindelijk toegekend wordt aan het eind van het jaar. Dat heeft met allerlei ontwikkelingen in onder meer de prijsstijgingen te maken. Er is gevraagd door de Base Groep om het geld alvast in te zetten om die wachtlijsten naar beneden te krijgen, maar als de behaalde resultaten niet gehaald worden, dan wordt er gekort bij de eindafrekening. Dan wordt het plusbedrag minder. Het zou misschien geen bonus moeten worden genoemd, maar een andere naam verdienen, maar er wordt wel afgerekend op prestaties. Mw. Mansveld (PvdA) stelt voor het dan geen bonus te noemen, een bonus is voor haar iets extra s, waar iets leuks mee gedaan kan worden, als beloning voor iets dat goed is gedaan. Mw. Mulder (gedeputeerde) geeft aan dat in de beschikking niet kan worden gesteld van: doe er maar iets leuks mee. Dat is vrij strak georganiseerd. Mw. Mansveld (PvdA) weet dat de bonus van extra zou zijn en de Base Groep heeft de commissie toen via een brief op de hoogte gesteld dat ze wellicht niet voor de bonus in aanmerking kwamen, maar het toch wel op prijs stelden als ze dat geld zouden krijgen. Toen is duidelijk gesteld dat ze dat bedrag alleen zouden krijgen, als ook daadwerkelijk aan de prestaties was voldaan. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) geeft aan de logica niet te begrijpen. Als men vooraf een bedrag beschikbaar stelt en vervolgens blijkt dat de prestatie niet gehaald wordt waarvoor dat bedrag beschikbaar werd gesteld en vervolgens moet men ook nog eens gaan terugbetalen, wordt alles toch alleen maar erger? Mw. Mulder (gedeputeerde) stelt dat de eindafrekening dan wordt, dat het extra bedrag dat nog betaald moet worden lager wordt. Mw. Mansveld (PvdA) vraagt of die ,- in de schikking kan komen en het woord bonus eruit gehaald kan gaan worden? Mw. Mulder (gedeputeerde) stelt mw. Mansveld gerust dat een elegant woord voor deze prikkel gevonden zal gaan worden. d. Brief van GS van 21 november 2005, nr /46/A.19, CW, betreffende projectplan acute zorg buiten kantooruren Mw. Van Kleef-Schrör (CDA) leest in de brief dat het definitieve projectplan de commissieleden zal worden toegezonden, wordt het dan als bespreekpunt op de agenda geplaatst? Wanneer zal het klaar zijn? Mw. Mulder (gedeputeerde) antwoordt dat informatie die wordt toegezonden altijd besproken kan worden. Het is aan de Staten zelf of daar behoefte aan is. De gedeputeerde kan er nog geen duidelijkheid over verschaffen wanneer de definitieve plannen verwacht mogen worden, dat zal via de griffie bekend worden gemaakt. 10

11 Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) leest dat het UMCG de uitkomst van het debat over de Wet Toelating Zorginstellingen in de Eerste Kamer wil afwachten. Dat is de grootste zorginstelling in de regio, en deze doet dus nu niet helemaal mee? Welke consequenties heeft dat voor dit project? Menzis (zorgkantoor) blijkt mee te doen. Hier betreft het echter acute zorg (commerciële dienstverlening), daarom komt de voorkeur voor Menzis hem wat vreemd over. Is een afweging gemaakt tussen verschillende zorgverzekeraars? Hoe komt die relatie tot stand? Waar wordt op getoetst? Er blijken verschillende partners in het project te zijn, maar de financiering vindt slechts plaats door enkelen (Menzis en de provincie). Waarom leveren de andere zorgaanbieders geen bijdrage, al is het maar een kleine? Mw. Mulder (gedeputeerde) stelt dat het initiatief is genomen omdat het zorgkantoor (toentertijd nog GOV/RZG) samen met de provincie heeft besloten dit op te pakken met de ziekenhuizen. Voor de provincie was het moeilijk om die ziekenhuizen rondom een thema om de tafel te krijgen en zich daar voor in te zetten. Dat had alles te maken met het feit dat de provincie vond dat men vanuit het Stimuleringsfonds Zorg een belang had voor Groningen, namelijk dat in acute situaties die hulp beschikbaar en bereikbaar moet worden. Het initiatief is in een vroeg stadium genomen. Toen is besloten het project verder te trekken, dat is ook eindig, want daar is het Stimuleringsfonds Zorg niet voor om dat structureel neer te zetten. Maar men heeft met name vanuit het Provinciehuis die impuls willen geven. Wat betreft het UMCG heeft overleg plaatsgevonden, en die doet natuurlijk mee. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) begrijpt nog steeds niet wat Menzis daar doet als het om acute zorg gaat. Dan zit Menzis daar als particuliere verzekeraar en niet meer als zorgkantoor, laatstgenoemde gaat namelijk over AWBZ en dat is dit niet. Mw. Mulder (gedeputeerde) verduidelijkt dat Menzis wel het zorgkantoor voor Groningen is. In eerste instantie is dit punt gezamenlijk met het zorgkantoor opgepakt. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) is nog steeds van mening dat Menzis hier niet zit in de rol van zorgkantoor. Mw. Mulder (gedeputeerde) stelt dat Menzis toentertijd een toezegging heeft gegeven om dat project verder te trekken en dat zal ook gebeuren. Of heeft dhr. Van Zuijlen moeite met het scheiden van belangen in deze kwestie? Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) beaamt dit. De voorzitter stelt dat deze brief beter op de volgende agenda kan worden geplaatst, wenst men daar nog langer over te discussiëren. Schriftelijke beantwoording is natuurlijk ook mogelijk. e. Brief van GS van 10 november 2005, nr /45/A.26, CW, betreffende reactie op de financiële rapportage en het jaarverslag van het Grafisch Museum 2004 f. Brief van Bureau Jeugdzorg van 1 december 2005 betreffende 3e kwartaalrapportage 2005 Mw. De Winter-Wijffels (CDA) constateert dat nu tweemaal per jaar het commentaar van het College wordt verkregen, omtrent de hele situatie. Kan daar ook de wachtlijstvervuiling eventueel in worden meegenomen, zij leest dat daar niet altijd duidelijkheid over is. 11

12 Mw. Mulder (gedeputeerde) stelt wat betreft de wachtlijstvervuiling niet te weten of dit een technisch probleem betreft, bestudeerd zal worden of dat recht getrokken kan worden. g. Brief van Base Groep van 1 december 2005 betreffende 3e kwartaalrapportage 2005 h. Brief van Leger deze Heils van 2 december betreffende 3e kwartaalrapportages 2005 i. Brief van Pleeg-, maat-, zorg boerderijen van 2 december betreffende 3e kwartaalrapportages 2005 j. Brief van GS van 15 december 2005, nr /50/A.15, CW, betreffende Project Woordenstroom, tracé 1, sluis bij Delfzijl. Dhr. Kok (PvdA) maakt zich zorgen over het feit dat tracé 2 en tracé 5 niet meer uitgevoerd gaan worden. Hoe groot is de kans dat dit daadwerkelijk bewaarheid gaat worden? Dhr. Gerritsen (gedeputeerde) moet daar het antwoord op schuldig blijven. Er wordt hard gewerkt om die financiering rond te krijgen. 9. Brief van GS van 13 oktober 2005, nr a/41/A.15, RP, betreffende eindrapportage quick scan wonen, welzijn en zorg en vervolgstappen Mw. Voogd (PvdA) vond de presentatie heel duidelijk. Tevens was zij onder de indruk van het gedeelte Zorgen voor Morgen en is zij verheugd dat dit onderdeel in het vervolgtraject is opgenomen. Alle onderzochte partijen lijken van goede wil en dat is positief. De twee pilots moeten uiteindelijk leiden tot concrete projecten. Zij heeft begrepen dat over een half jaar de eerste resultaten bekend zijn, komt hier dan weer een vervolg? Voorts heeft ze begrepen dat de werkplaats doorgaat en dat verheugt haar. Dhr. Boumans (VVD) geeft aan dat het enige tijd heeft geduurd voordat de quick scan de commissie heeft bereikt. Hij denkt dat het College hier snel mee aan de slag moet, want het is een helder stuk dat voor zich spreekt. Het wordt door de VVD-fractie vooral geïnterpreteerd als een overzicht van activiteiten. Het zou goed zijn als men in de volgende fase zou kijken naar doelstellingen die men wenst te bereiken. Het is prima om daar eens naar te kijken, maar allereerst lijkt het hem het beste als aan de slag wordt gegaan. 12

13 Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) vindt het verheugend dat uit dit onderzoek niet naar voren komt dat er nog meer onderzoek gedaan moet worden, maar dat er beperkingen op worden gezet vanuit het veld. Tegelijkertijd wenst hij daar wel een kwalificatie bij te maken. In de conclusies wordt erover gesproken dat vooral een actiegerichte benadering moet worden gekozen, en dat betekent op de hele korte termijn. Dat is een terechte conclusie, aldus dhr. Van Zuijlen, maar de provincie heeft natuurlijk in het kader van de ruimtelijke ordening juist ook te maken met de lange termijneffecten! Het gaat niet aan om de komende jaar heel veel seniorenwoningen te bouwen, terwijl deze in 2040 niet meer nodig blijken te zijn. De lange termijn is voor de provincie wel van belang, maar hij neemt aan dat dit een open deur is. Bij de aanbevelingen - de rij vragen rond proces en financiering op bladzijde 23 - mist dhr. Van Zuijlen de vraag hoe nu permanent kan worden gemonitord wat de behoefte is van de klanten. Dit rijtje herbergt het risico dat het vooral weer gaat over de aanbieders en diegenen die ervoor moeten zorgen. Gelukkig komt hij vervolgens op bladzijde 26 bij het doel van het onderzoek wel uitdrukkelijk tegen: zo goed mogelijk inzicht krijgen in de toekomstige vraag. Maar dat kan zijn vormgegeven als een macrovraag, waar zit nu die individuele klant? Op bladzijde 16 wordt de rol van de provincie gedefinieerd, dat gebeurt gelukkig ook in het rapport rond de vergrijzing op bladzijde 8. Datgene wat hier niet in staat en bij de vergrijzing wel is dat de provincie stimulerend is en niet faciliterend en dergelijke. Het zou mooi zijn als dat met het oog op de toekomst wordt meegenomen. Dhr. Zanen (PvhN) vindt het benutte systeem uitermate interessant. Dat men lokaliseert en op grond daarvan definieert wat men wil gaan doen. Dit houdt wel een gevaar in, namelijk dat men daarmee wel de concrete situaties die bijvoorbeeld op het platteland aanwezig zijn, vergeet. Als men een klein dorp heeft, dan zal dat in aantal niet echt aanzetten voor een dergelijke benadering, terwijl toch de wens bestaat het ouderen mogelijk te maken in hun dorp te blijven wonen en dat de bereikbaarheid van voorzieningen moet worden gegarandeerd. Dat is een moeilijkheid als men dit probleem louter op geografische wijze benadert. Mw. Van Kleef-Schrör (CDA) struikelt ook over de tegenstrijdigheid in het stuk. Aan de ene kant wordt erover gesproken dat partijen meer willen weten en verderop dat partijen niet meer willen weten, maar dat heeft misschien meer te maken met een stukje uitwisseling van kennis en ervaring. Duidelijk is dat de partijen meer willen realiseren, de CDA-fractie hoort graag van de gedeputeerde wat, waar en wanneer gerealiseerd moet worden. Wat is voorts de wens van de toekomstige oudere? Mw. Van Kleef wil ook graag een nadere reactie op het aanvullende onderzoek. De rol van de provincie zoals beschreven in de quick scan - mag kritisch bekeken en getoetst worden, in het beleidsplan Welzijn is Wonen, Welzijn en Zorg zelfs een van de speerpunten. Voorts ligt er nog een Regiovisie Zorg in Samenhang en ook de nota Bouwen en Wonen is onlangs gereed gekomen. In hoeverre is het vastgestelde beleid in overeenstemming met de uitkomsten van deze quick scan? Voort verneemt zij graag van de gedeputeerde welk document leidend is geworden voor uitvoering van beleid. Met de uitkomst van deze quick scan moeten misschien ook weer wijzigingen worden aangebracht in bestaand beleid. Worden de uitkomsten van de quick scan verwerkt en vertaald in het nieuwe sociale rapport dat onderweg is? De woningbouwcorporaties en de projectontwikkelaars stellen te voldoen aan de basisvragen en zorgen voor de lange termijn voor kwalitatieve en passende woonruimte. In de afgelopen jaren valt een terughoudender beleid ten aanzien van verzorgingstehuizen en een actiever beleid ten aanzien van zo lang mogelijk zelfstandig wonen, waar te nemen. De CDA-fractie is van mening dat de welzijnscomponent hierin niet mag ondersneeuwen, en zij doelt dan met name op de alleenstaande ouderen met de nodige thuiszorg of nodige zorgbehoefte. Deze vallen nog net onder de noemer zelfstandig wonen, want dan komt de sociale vereenzaming om de hoek kijken en daarmee ook de welzijnscomponent. Ouderen hebben behoefte aan zelfstandig wonen, maar niet aan eenzaamheid. Hoe kan de provincie de ouderen met de grote zorgbehoefte uit die eenzaamheid halen? 13

14 Voorts leest zij dat vanuit diverse regiobijeenkomsten de vraag is gerezen of het huidige steunsteeconcept nog wel geschikt is om verder uit te rollen. Speelt de provincie hier ook een rol in, of ligt die verantwoordelijkheid volledig bij de gemeenten? Is er tevens voldoende aandacht en regie op de kleine kernen? Voorts heeft haar fractie vanuit de presentatie vernomen dat er een kring van voorzieningen is waarbinnen woonzorgcombinaties gerealiseerd gaan worden. Momenteel valt echter een verschuiving van voorzieningen waar te nemen, waarbij steeds meer faciliteiten naar de rand van de dorpen verhuizen. Hoe wordt dat in combinatie gebracht met de woon-zorgcombinaties? Dhr. De Vries (D66) stelt dat het zijn fractie ook gelijk opviel dat geen behoefte was aan nieuw onderzoek. Dat verheugde de D66-fractie, betekende dat toch dat er eindelijk wat meer concreet gedaan kan worden in plaats van dat men in onderzoeken blijft hangen. Tegelijkertijd baart het stuk zijn fractie zorgen. Opvallend is dat heel veel wordt opgehangen aan de cofinanciering van Menzis. Zeker nu de zorgverzekeraars commercieel gaan werken, kan men zich afvragen of ophangen aan een zorgverzekeraar wel verstandig is. Wat is over een tijd de rol van Menzis in Groningen? Blijft deze zo? Verandert deze? Daar is nog te weinig inzicht over. Als alles aan een zorgverzekeraar wordt opgehangen worden grote risico s genomen. Voorts was het opvallend dat er regionale verschillen waren in de kennis die er her en der was en de kennisbehoefte. Heeft dat ook effect op het beleid? Betekent dat ook dat er in de ene regio heel andere concepten moeten worden neergezet dan in de andere? In het rapport wordt hier wel iets over gezegd, maar daar kan wel meer aandacht aan worden besteed. Voorts leest hij in het rapport dat het zorgkantoor zelf verantwoordelijk is om bepaalde ontbrekende gegevens boven water te krijgen. In de bijbehorende tabel staat echter dat dit afhankelijk is van de andere partijen. Naar zijn idee is dit tegenstrijdig, of men kan het zelf of men is afhankelijk van andere partijen, maar beide is niet mogelijk. Of moeten zij zorgen dat de regiefunctie zelf wordt opgepakt en dat ze dat bij de andere partijen gaan ophalen? Over de commercialisering van de welzijnsinstellingen stelt het rapport dat deze nog geen automatische partners zijn bij het ontwikkelen van nieuwe concepten. Maar als een welzijnsinstelling commercieel wil zijn, zullen ze dat moeten doen! Hoe denken ze dat te gaan doen? Zeker ook omdat op bladzijde 12 in het rapport de vraag wordt gesteld welke rol private partijen mogen en kunnen spelen en welke kennis er daartoe met hen gedeeld moet worden. Als zij nieuwe concepten moeten ontwikkelen zullen zij die kennis moeten krijgen, anders heeft men een patstelling. Wat dat betreft is die vraag onzinnig, want die vraag moet komen. Bij de Algemene Beschouwingen had D66 aangekaart dat de vergrijzing ook een economische impuls voor een provincie zou kunnen zijn. Dat mist hij geheel in dit stuk. Wordt daar nog iets mee gedaan? Mw. Mulder (gedeputeerde) constateert dat het rapport na langere tijd voorligt. Intussen is men druk doende te bestuderen hoe dit een vervolg kan krijgen, met name in de uitwerking om daadwerkelijk iets te kunnen betekenen voor die Groningers die langer in hun eigen omgeving willen wonen en dat uiteindelijk ook onder goede omstandigheden willen doen. De provincie is druk bezig met het vervolg op de quick scan en de gedeputeerde geeft aan dat zij over een half jaar de commissie weer zal informeren over de stand van zaken is rondom het thema wonen, welzijn, zorg, want dat is meer dan alleen het antwoord op die quick scan. Tijdens de informatiebijeenkomst hebben de commissieleden een mapje ontvangen met informatie over allerlei projecten die over dit thema lopen, ook daar wenst het College de commissie over te blijven informeren. 14

15 Benadrukt werd door de commissie dat het project actiegericht moest zijn. Van eindeloze papierbergen is de Groninger niet gediend. In de bijeenkomst voorafgaand aan deze vergadering is aangegeven dat de methodiek van Zorgen van Morgen zal worden gebruikt: een inventarisatie van de behoefte rondom het hele thema zorg vanuit de cliënt en vervolgens inzoomen op een wat meer lokale situatie (bijv. in kleine kernen die minder bevolkt zijn of in wijken). Zoiets zou er in een wijk als Paddepoel totaal anders uit kunnen gaan zien als in het Oldambt, waar wordt gewerkt met steunstee s en waar verschillende functies op een punt op kleinere schaal bij elkaar zitten. Daarom is het voor het College belangrijk dat onderzoek wordt gedaan naar een verstedelijkt gebied (wetende dat daar wat kleinere gemeenten worden meegepakt, bijvoorbeeld Slochteren, Marum en Grootegast) Deze zitten nu uiteindelijk bij het project van de Regiovisie Groningen-Assen, maar dat onderzoek zal juist ook bij een landelijk gebied plaatsvinden om er te bestuderen wat de uitkomsten zijn. Zij onderstreept het belang van de pilot voor de kleine kernen, maar wie die pilot uiteindelijk krijgt zal met alle gemeenten tezamen worden bekeken. Er gebeurt veel meer dan alleen de quick scan en het vervolgonderzoek. Zo wenst men ook het virtuele kenniscentrum daar te plaatsen. Dat gebeurt omdat de provincie denkt dat men veel van elkaar kan leren. Bij de gemeenten geldt dit vooral met betrekking tot het neerzetten van de WMO. Dat is altijd maatwerk, men kan niet stellen een concept te hebben en dat simpelweg maar toe te passen in het Westerkwartier en op identieke wijze in Noord, richting Delfzijl en omstreken. Hier zal altijd maatwerk geleverd moeten worden, vandaar dat men gecharmeerd is van de methodiek Zorgen voor Morgen, waar deze materie in de breedste zin van het woord wordt opgepakt. Als die projecten uitgewerkt zijn, heeft de provincie de Regiovisie Zorg in Samenhang dat loopt tot 2007, waarin de combinatie wordt gevonden met verkeer, vervoer en wonen. Zij stelt voor dit document als leidraad te nemen, het is aan het begin van deze periode in 2003 afgetimmerd en nu is met volop bezig met al die projecten om dat vorm te geven. Daarnaast bestaat de nota Ruimte en Wonen, waar voor het bieden van zorg en het bouwen voor zorg zelfs een speciale uitzondering is gemaakt. Dat is geaccordeerd beleid waar mee verder gegaan kan worden. De gedeputeerde denkt dat uit de effecten van het onderzoek en de behoeftepeiling die wordt opgepakt (wat samen met de bewoners gebeurt) ook naar voren zal komen dat de cliënten nauw worden betrokken bij de vormgeving van het concept dat er in het bewuste gebied moet komen. Cliënten vinden ook een goede plek bij de lokale loketten. Dat is van belang omdat de cliënten die gemeenten moeten voeden in de ideeën die er moeten komen rondom de voorzieningenstructuur, maar ook rondom de zorg en de welzijnscomponent die geleverd kan worden. Op dit moment heeft de provincie vanuit de Regiovisie Zorg in Samenhang voor welzijn drie projecten toegewezen gekregen, dat moet nog helemaal worden opgestart. Dat is ook de zorg die de gedeputeerde had, welzijn is zo n belangrijk element, soms is een verkapte zorgvraag eigenlijk een welzijnsvraag. Daar moet harder aan getrokken worden en dat heeft alles te maken met de positie van die welzijnsinstellingen. Daar rondom liggen nu ideeën en dat zal opgepakt worden. De gedeputeerde zal de commissieleden over een half jaar op de hoogte brengen over die projecten die met name gaan om het element welzijn te sluizen in al die projecten rondom zorg en wonen. Wat betreft de positie van Menzis stelt mw. Mulder dat deze organisatie eigenlijk in een heel vroege fase - ongeveer drie jaar geleden - degene is geweest die aan de provincie had aangegeven, dat het ook hun belang was dat het element wonen, welzijn en zorg voor de bewoners van Groningen goede vorm zou krijgen. De positie verandert met het nieuwe zorgstelsel en de nieuwe ziektekostenverzekeringen wel iets, maar de provincie wenst Menzis wel aan de afspraken te houden. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) geeft aan hier geen vragen bij te hebben, want dit is de rol van Menzis als zorgkantoor. Hier worden overheidstaken uitgevoerd op het gebied van wonen, welzijn en zorg, wat iets heel anders is dan de particuliere ziektekosten. 15

16 Mw. Mulder (gedeputeerde) verduidelijkt dat er meer verzekeringsmaatschappijen zijn in Nederland die beide rollen hebben. Dat kan op een gegeven moment een plus voor die verzekeraar betekenen, maar dat valt vanuit het Provinciehuis natuurlijk niet te regelen of te reguleren. De gedeputeerde heeft al aangegeven welke documenten voor de provincie fundamenteel zijn. Dat is het beleid rondom wonen en zorg, wonen en ruimte en de Regiovisie Zorg in Samenhang. De voorzitter neemt niet aan dat behoefte is aan een tweede termijn, omdat dit een eindrapportage betreft. Dhr. Van Zuijlen (GroenLinks) constateert dat de gedeputeerde in haar betoog wel de cliënt en het zorgloket heeft genoemd, maar hij had gehoopt dat ze zou erkennen dat als er wordt gesproken over het proces bij de dertien vragen, de allereerste vraag eigenlijk zou moeten zijn hoe permanent de vraag van de cliënten gemonitord zou worden en dat dit een integraal deel zou uitmaken van het proces en niet ergens anders vandaan komt. Hij bedoelt helemaal niet dat GS dit rapport gaan veranderen, maar hij zou wel graag de toezegging krijgen dat de gedeputeerde er op gaat letten dat vanaf heden dit altijd vooraan staat. Mw. Mulder (gedeputeerde) geeft aan dat dit ook de bedoeling is, daarmee heeft de provincie eigenlijk haar Regiovisie Zorg in Samenhang waarin de cliënt samen wordt gesteld. Dat moet het eerste zijn waaraan men denkt als zaken op poten worden gezet en de provincie zal dat in een volgend onderdeel aanvullen en prominent gaan neerzetten. Het gaat om de vraag en niet om het aanbod, want de vraag is hierin sturend. Mw. Van Kleef-Schrör (CDA) had het steunsteeconcept nog ter sprake gebracht. In de quick scan rees de vraag op of het huidige steunsteeconcept nog wel geschikt was om dat verder uit te rollen. Hoe ziet de gedeputeerde dat? De voorzitter verduidelijkt dat het steunsteeconcept met name in het Oldambt duidelijk is neergezet. Het is niet zo dat die functie van die steunstee ineens zou verdwijnen, het is natuurlijk wel de vraag of dat concept overal toegepast zou moeten worden en dat moet beantwoord worden als gekeken gaat worden op lokaal niveau. Maar dat betekent niet dat het steunsteeconcept ineens niet meer van toepassing zou zijn. Hij constateert dat dit stuk als C-stuk naar de statenvergadering kan. 16

17 11. Initiatiefvoorstel van het CDA betreffende defibrillatoren in sportkantines De voorzitter geeft het woord aan dhr. Niemeijer, de eerste inspreker. Dhr. Niemeijer (cardioloog Martiniziekenhuis Groningen): Geachte commissie, ik wil het graag met u hebben over de automatische externe defibrillator, ofwel de AED en hoe naar mijn mening een begin kan worden gemaakt met een Hartveilige Provincie Groningen. Een AED op alle plaatsen in de Groninger samenleving waar veel mensen samenkomen. Met andere woorden, waar een brandblusser hangt hoort ook een AED te hangen. In Nederland worden per jaar meer dan mensen getroffen door een plotselinge hartstilstand. Stelt u zich dat eens op een andere manier voor: dat is een voetbalstadion vol! Daar tegenover staan ca verkeersdoden. Dat is nogal wat. Minder dan 10% van deze slachtoffers overleeft. Bij een plotselinge hartstilstand is namelijk tijd de grootste vijand. Binnen 4 è 5 minuten moet, met een defibrillator, een elektroshock worden toegediend, anders wordt onherstelbare schade aangericht. Bij mensen die getroffen worden door een hartstilstand, zijn de oorzaken van hart- en vaatziekten reeds op jonge leeftijd ontstaan. De toename van overgewicht, inactiviteit en slechte voeding is schrikbarend. De acute hartdood is vaak het topje van de ijsberg! De provincie Groningen laat de grootste sterfte aan hart- en vaatziekten zien van heel Nederland! Dat is alarmerend. We moeten ons dus met man en macht inzetten voor preventie. Zoals u allen weet, is er op dit gebied in Veendam een uitstekend initiatief genomen. Een initiatief dat u hopelijk een vervolg gaat geven. Stelt u zich eens voor: als er geen AED in de buurt is, is de kans 50 keer groter om te overlijden bij een hartstilstand, als wanneer er wel direct een AED beschikbaar is! Zonder AED in de buurt gaan er dus gewoon mensen onnodig dood! Veel mensen vertrouwen blindelings op de ambulance. In de praktijk is echter bewezen dat deze in veel gevallen niet op tijd kan komen. Ondanks dat het ambulancepersoneel verschrikkelijk haar best doet, is de gemiddelde aanrijdtijd vaak wel 10 tot 15 minuten. Als de ambulance niet op tijd kan arriveren, dan zullen er locaal voorzieningen getroffen moeten worden. Voorzieningen die het risico op een fatale afloop zoveel mogelijk beperken. Dat kan door een schakel in de hulpverlening te creëren, die naadloos aansluit op de ambulancezorg. Hierdoor kunnen veel mensenlevens worden gered. Daar kan de provincie bij helpen. De Nederlandse Hartstichting maakt zich sterk voor snellere hulp ter plaatse. Voor deze snelle hulp wordt de AED ingezet. Een handzaam, veilig en betrouwbaar apparaat, dat via simpele, duidelijk gesproken instructies zegt wat u moet doen om zo snel mogelijk het hart van het slachtoffer weer enigszins normaal te laten kloppen. Maar een goed AED programma is meer dan het ophangen van een AED apparaat alleen. Ik pleit er daarom voor dat de provincie kiest voor steun aan een integrale aanpak, een aanpak waarin alle schakels die belangrijk zijn in de keten van overleven op een verantwoorde manier aan bod komen. Er mag gewoon niets aan het toeval worden overgelaten. Een goed voorbeeld is de luchthaven Schiphol. Wie daar een hartstilstand krijgt heeft nu al een overlevingskans van 50%. Als u op de term AED intikt in het "zoeken" vakje, komt u vanzelf bij de informatie. Een goed AED programma is dus meer dan alleen maar een apparaat aanschaffen. Ik vind het daarom van groot belang, dat u als commissie, in het vormgeven van het uiteindelijke besluit, aandacht besteedt aan de volgende aspecten: 1.Kies een AED van een leverancier die alle schakels van de keten beheerst en niets aan het toeval overlaat. Alleen maar een apparaat ophangen is, zoals ik eerder al zei, niet de oplossing. Dat creëert schijnveiligheid. 2.Plaats met behulp van experts AED's op strategische punten en zorg dat er gebruikers zijn die altijd weten wat ze moeten doen. 3.Informeer iedereen hoe ze in geval van nood alarm moeten slaan. 4.Kies een leverancier die ervoor zorgt, dat er rondom het slachtoffer en de hulpverleners optimale zorg verleend kan worden. Een leverancier die dus actief meedoet om iedere schakel goed te laten functioneren en te laten aansluiten op de volgende schakel. Dat betekent dat er moet worden gekeken naar een totaaloplossing. Ik zal u in het kort aangeven, hoe die totaaloplossing er volgens mij uit zou moeten zien. Natuurlijk gaan wij uit van een kwalitatief goede AED. Die zijn er voldoende te krijgen. In principe doen alle apparaten wat ze moeten doen. Toch is het belangrijk om een onderscheid te maken in het gebruik op het kritieke moment. Er zijn namelijk halfautomatische AED's op de markt en volautomatische AED's. Ik pleit nadrukkelijk voor het inzetten van een volautomatisch type. Waarom? Zelfs voor een getrainde leek zal het emotioneel zeer belastend zijn om in een acute situatie een AED te gebruiken. 17

18 Populair gezegd, "dat hakt er behoorlijk in!" Er zijn helaas gevallen bekend dat de computerstem van de AED meer dan een minuut heeft gevraagd om de knop in te drukken en op deze wijze de noodzakelijke schok toe te dienen. De hulpverlener "durfde dat niet te doen". Ik kan u vertellen dat de kans om te overleven met 10 tot 12% per minuut afneemt. Een volautomatische AED daarentegen bepaalt zelf of een schok noodzakelijk is en dient deze zo nodig zelf toe. Zonder tussenkomst van de hulpverlener. Ik vind dat een belangrijk gegeven. Omdat tijd de belangrijkste factor is in een kritieke situatie, is het van groot belang om te kijken naar de plaats waar de AED wordt opgehangen. De leverancier zal daar op een verantwoorde wijze advies over moeten kunnen geven. Ook het aantal AED's is dan belangrijk, want die bepalen uiteindelijk het gebied dat effectief bestreken wordt. U moet namelijk zo mogelijk binnen 4 minuten beginnen met reanimeren. Na de eerste schrik en kijken wat er met het slachtoffer aan de hand is, is er al minstens een minuut verstreken voordat er adequaat gehandeld zal worden. Dan moet de hulpverlener snel naar de plaats waar de AED zich bevindt en weer terug. De kleding van het slachtoffer moet worden losgemaakt en de elektroden op de borst van het slachtoffer aangebracht. Dit hele proces duurt met gemak 4 minuten. Dus zijn de plaats en het aantal belangrijk, wil je een zo veilig mogelijk gebied creëren. De loopafstanden dienen dus zo kort mogelijk te zijn. Shell Nederland bijvoorbeeld, hanteert de norm dat al haar personeelsleden binnen 4 minuten eerste hulp moeten kunnen krijgen. Dat zou ook voor iedere bewoner van de provincie Groningen moeten gelden! De opleiding en training van de potentiële hulpverleners is een belangrijk onderdeel van het totaalconcept zoals ik dat voor ogen heb. Zorg dat zoveel mogelijk mensen leren hoe ze met de AED moeten omgaan. Dat moet een onlosmakelijk geheel zijn van de implementatie van de AED. Niet alleen het bedienen in een stresssituatie is van belang. Nadat de AED het hart weer normaal heeft laten kloppen, moet er nog steeds intensief worden gereanimeerd. Het hart klopt namelijk wel, maar de pompfunctie is veelal nog niet hersteld. De hulpverlener zal het hart als het ware moeten helpen, om weer voldoende bloed rond te pompen. Dat moet doorgaan totdat de ambulancebroeders het slachtoffer overnemen. Ook reanimeren moet je leren en vooral onderhouden. Ik adviseer dan ook om de opleiding en training zo laagdrempelig mogelijk te maken. Toegankelijk voor een zo groot mogelijke groep. Per slot van rekening, uw buurman kan uw leven redden! Ook hiervoor dient de leverancier een oplossing aan te dragen, omdat in mijn optiek het één niet los gezien kan worden van het andere. Hoe maak je dat laagdrempelig? Door bijvoorbeeld e-learning. Daar kunnen grote groepen mensen, in hun eigen tijd, aan meedoen. Daarna moeten hun vaardigheden worden getest in geclusterde bijeenkomsten, onder leiding van gecertificeerde trainers. Vervolgens wordt er een officieel erkend diploma uitgereikt. Ook deze afsluitende trainingsbijeenkomsten moeten onderdeel zijn van het totaalprogramma. Het merendeel van de mensen die zijn getraind in het gebruik van de AED en het toepassen van reanimatie, zullen dat in de praktijk niet vaak hoeven doen. Ondanks het feit dat een plotselinge hartstilstand jaarlijks keer voorkomt. Kennis en vaardigheden vervagen echter met de tijd. Een jaarlijkse opfriscursus is daarom zeer aan te bevelen. Ook dat hoort naar mijn mening bij het totaalconcept. Een ander belangrijk punt is de opvang van de hulpverlener. Degene die de AED gebruikt wordt veelal vergeten! Als cardioloog heb ik veel te maken met patiënten die moeten worden gereanimeerd. Het hoort bij mijn vak. Ik kan u verzekeren dat een hulpverlener die dat voor het eerst in een levensbedreigende situatie heeft toegepast, hier psychisch niet onaangedaan uit komt. Voor hem of haar moet daarom gestructureerde opvang beschikbaar zijn. Het doel hierbij is tweeledig: het voorkomen van ziekteverzuim door de bevordering van een optimale traumaverwerking en het vroegtijdig signaleren en aanpakken van verwerkingsproblemen. Een ander belangrijk aspect is onderhoud. Een apparaat kan alleen maar optimaal functioneren als het goed wordt onderhouden. Kies dus voor een leverancier die dat in zijn programma heeft. De meeste AED's testen zelf dagelijks hun batterij en elektroden. Wat een AED echter niet zelf kan testen is de oplaadtijd van de condensator en de juiste energieafgifte. Jaarlijks wordt alle apparatuur in ambulances en ziekenhuizen nauwgezet gecontroleerd en opnieuw gekalibreerd. Zorg ervoor dat er op dit gebied uniformiteit tot stand komt! We hebben het ten slotte over een apparaat dat een mensenleven kan redden. Je moet er niet aan denken dat het op het kritieke moment niet functioneert. De AED die wordt gekozen moet de mogelijkheid hebben om regelmatig geüpgraded te worden volgens de meest recente richtlijnen van de Reanimatieraad. De leverancier moet hiervoor zorgen. Deze richtlijnen worden namelijk regelmatig aangepast, conform voortschrijdend medisch inzicht. Veel mensen krijgen in hun bedrijf al opleidingen in bedrijfshulpverlening, de zogenaamde BHV. 18

19 Er moet dan ook voor worden gezorgd dat de opleidingen voor de AED altijd aansluiten op die van de bedrijfshulpverlener. Ook dat hoort bij het totaalconcept. Het zou een goede zaak zijn om zelfs de schoolgaande jeugd al vertrouwd te maken met het gebruik van een AED. Een heel belangrijk aspect is de aansluiting van de AED op de apparatuur van de ambulance. Deze moet uniform zijn! Snelheid van handelen is van levensbelang. De ambulancebroeders moeten geen tijd verspillen met het eerst afhalen van reeds bevestigde plakkers en het vervolgens opnieuw moeten plakken van hun eigen elektroden. Ambulances zullen nooit adapters of verloopkabels gebruiken. Het risico van storingen en het niet goed functioneren van hun eigen apparatuur is dan veel te groot. Tenslotte zou ik willen zeggen, een AED is geen huishoudelijk apparaat, zoals een broodrooster. Een goed werkende AED kan het verschil maken tussen leven en dood. Het is daarom van het grootste belang dat met alle aspecten die ik hiervoor heb genoemd rekening wordt gehouden. Mocht de provincie AED projecten gaan ondersteunen, wat ik natuurlijk van harte hoop, dan moet er naar mijn mening een strak programma van eisen worden opgesteld waaraan een project moet voldoen. Een ding is zeker, u heeft hiermee de gelegenheid om mensenlevens te redden, misschien wel u eigen leven... Dank u voor uw aandacht. Mw. Kwant (voorzitter Hartpatiëntenvereniging Noord): mijn naam is Annelies Kwant en ik ben voorzitter van de hartpatiëntenvereniging Noord (Groningen, Friesland, Drenthe) en als vereniging zijn wij blij met het voorstel van het CDA voor cofinanciering van defibrillatoren bij sportvoorzieningen en evenementen. Als men ziet dat in het FC- Groningen stadion - waar zondags mensen zitten - nergens een defibrillator aanwezig is, ook niet bij andere sportevenementen dan is dat zorgelijk. Veendam heeft nu vijf defibrillatoren gekocht, Grootegast volgt ook, dus alles is wel in beweging. Als beweging wensen wij dat heel graag te ondersteunen. Het is niet zo dat dit alleen bij sportverenigingen aanwezig zou moeten zijn, de Hartpatiëntenvereniging ziet ze ook graag in openbare ruimtes geplaatst waar veel mensen zijn: Martiniplaza, de Schouwburg, V&D, verzorgings- en verpleeghuizen. In deze ruimtes hangen deze apparaten niet, terwijl toch in verpleeg- en verzorgingstehuizen zelfs 24 uur per dag mensen aanwezig zijn om dit apparaat te bedienen! Voorts is het juist dat mensen per jaar overlijden door een hartstilstand. De ambulance heeft een aanrijdtijd van een kwartier, terwijl een politiewagen 5 à 6 minuten aanrijdtijd heeft, de Hartpatiëntenvereniging is ook bezig om in de politieauto s te kijken of daar defibrillatoren geplaatst kunnen worden, maar dat is ook een zaak van de landelijke korpsbeheerders. Dhr. Hilverts (ChristenUnie) vraagt hoe het is gesteld met het onderhoud van deze apparatuur. Hij weet dat bij hem op het werk de brandblussers eens in de zoveel tijd worden gecontroleerd. Hij hoopt dat ze net als de defibrillatoren nooit gebruikt hoeven te worden, maar na verloop van tijd zal dat toch moeten, hoe gaat dat dan in zijn werk? Dhr. Niemeijer (cardioloog Martiniziekenhuis Groningen) verduidelijkt dat er een flink aantal merken op de markt is. Daarom moet goed oriënterend werk worden gedaan welk merk gekozen gaat worden, maar er bestaan merken die de gehele controle op zich nemen, waar ook de hele juridische verantwoordelijkheid in handen van de leverancier wordt gelegd. Het is belangrijk dat men niet zelf moet gaat lopen modderen en er opeens bijvoorbeeld nog batterijen verwisseld moeten worden. De hele verantwoordelijkheid ligt in handen van de leverancier. Dhr. Hilverts (ChristenUnie) vraagt of daar onderhoudscontracten over kunnen worden afgesloten? Dhr. Niemeijer (cardioloog Martiniziekenhuis Groningen) stelt dat dit het geval is. De nacontrole is inbegrepen in de prijs bij aankoop, en in het contract dat wordt afgesloten. De leveranciers kunnen het zich niet permitteren om een apparaat te leveren dat na 2 jaar een leeglopende batterij heeft of een condensator die niet kan worden opgeladen. Dhr. Hilverts (ChristenUnie) vraagt of hij goed heeft gehoord dat mw. Kwant stelde dat bij de Euroborg geen defibrillatoren aanwezig zijn? 19

20 Mw. Kwant (hartpatiëntenvereniging Noord) beaamt dit. Mw. De Lange (PvdA) begrijpt dat beide insprekers ervoor pleiten om dit apparaat in alle openbare ruimten toegankelijk te maken. Zij zag laatst Vinger aan de Pols waar een cardioloog van de UVA stelde dat de meeste hartinfarcten thuis plaatsvinden, hij pleitte er daarom juist voor om de plaatsing bij de politie onder te brengen, daar deze mensen overal kunnen komen. Deze mensen hebben ook EHBO in hun pakket, weten hoe hiermee om te gaan. Hoe kijken beide insprekers daar tegen aan? Voorts is zij benieuwd naar het aantal hartinfarcten wat in de provincie Groningen plaatsvindt, als daar 50% van gered zouden kunnen worden Zij begrijpt dat Holland Casino deze apparatuur al wel binnen de muren heeft, dat lijkt haar een voorbeeld dat opvolging verdient! Mw. Kwant (Hartpatiëntenvereniging Noord) verduidelijkt dat men al geruime tijd probeert om de politiekwestie landelijk georganiseerd te krijgen, maar minister Remkes is daar niet voor en vindt dat een taak van de GGD. Hij is bang dat de taken over zouden gaan naar de politie en dat is niet de bedoeling. Het is echter wel bewezen dat een politieauto een kortere aanrijdtijd heeft dan een ambulance. Drenthe en Friesland hebben helaas al negatief gereageerd, Groningen wenst hier nog over van gedachten te wisselen, maar een beslissing is nog lang niet gevallen. Mw. De Lange (PvdA) vraagt of mw. Kwant het dan niet zinvoller acht als men vanuit de Staten bij de minister gaat pleiten om dit juist bij de politie onder te brengen, in plaats van specifiek bij sportkantines. Dhr. Niemeijer (cardioloog Martiniziekenhuis Groningen) weet dat dit in de politiek ook een hot issue is. Natuurlijk zou op alle strategische plaatsen rekening houdend met de tijd dat het apparaat bereikt kan worden door de hulpverlener - een AED aanwezig moeten zijn. Hij denkt hier ook aan winkelcentra en de sportclub waar gymnastiek wordt georganiseerd voor ex-hartpatiënten. Als nu blijkt dat het FC-Groningen stadion helemaal geen defibrillator binnen de stadiongrenzen heeft, dan blijken de verhoudingen wel zoek te zijn. De politie heeft in bijna alle omringende landen (België, Duitsland, Frankrijk en Spanje) wel een AED aan boord, omdat zij tegen het verkeer in kunnen rijden en heel snel ter plekke kunnen zijn. Bij de top van het ministerie ligt hier het probleem. Minister Remkes wil er in principe wel aan, hij laat het echter aan zijn collega Hoogervorst over en die ziet concurrentie met de ambulancediensten. Dat is echter geen item, als duidelijk kan worden aangegeven waar het om gaat en dat met de rest van Europa moet worden meegedaan in een stuk zorgverlening (waarbij de politieauto AED aan boord heeft), zou veel gewonnen zijn. Dhr. Zanen (PvhN) beluisterde dat werd gesproken over half- en volautomatisch, kan dhr. Niemeijer het verschil tussen beiden verklaren? Dhr. Niemeijer (cardioloog Martiniziekenhuis Groningen) verduidelijkt dat het verschil erin ligt besloten dat als de plakkers worden bevestigd de technieken tegenwoordig dermate geavanceerd zijn dat men door het gehele proces heen wordt geleid. Een AED geeft geen schok af als er bijvoorbeeld een normaal hartritme is. Iemand kan flauwvallen en een te lage bloedsuiker hebben, en als bij een dergelijk persoon de plakkers worden aangebracht zal geen schok worden afgegeven omdat hij het ritme zelf kan detecteren. Het apparaat voelt het ventrikel fibrilleren en dan geeft het automatisch een schok af. Dat gaat wezenlijk sneller. Het gevaar bestaat dat men anders na drie-vier minuten ventrikelfibrilleren een asystolie een streep - kan krijgen en dan heeft een schok al geen effect meer. Men moet kiezen voor snelheid, adequate technieken kunnen dat tegenwoordig leveren en dan maken de prijzen niet eens zoveel uit. 20