Belfius Financial Academy November 2013

Transcriptie

1

2 Belfius Financial Academy November 2013

3 Programma 8u - 8u45 : Onthaal met koffie en ontbijt 8u45-9u : Introductie 9u - 10u15 : Workshop Hoe successie plannen binnen uw gezin? De samenstelling van de Belgische gezinnen wordt steeds meer divers en complex. In deze zal dieper worden ingegaan op de verschillende samenlevingsvormen en kwesties die daarmee gepaard gaan op vlak van successieplanning. 10u15-10u45 : Pauze 10u45-12u15 : Workshop Hoe meer pit geven aan uw beleggingen? Overheden zitten voor jaren in besparingsmodus. Dat laat weinig ruimte voor stijgende rentevoeten. Noch bij staatspapier, noch bij het betere bedrijfspapier. Waar kunt u een beter rendement zoeken? In deze workshop wordt zowel ingegaan op het alternatief van obligaties als het alternatief van aandelen. 12u15-13u : Napraten bij een glas 3

4 Praktisch Slides van de presentaties zullen vanaf maandag ter beschikking staan op Evaluatieformulier Uw Beleggingen: onze maandelijkse nieuwsbrief. Interesse? Schrijf u in op Maandelijkse Webinars 03/12. Onderwerp: Converteerbare Obligaties. Inschrijven via 4 Nieuwe editie van de Belfius Financial Academy in voorjaar 2014.

5

6 BELFIUS FINANCIAL ACADEMY HOE SUCCESSIE PLANNEN BINNEN UW GEZIN? Dominique VAN EYGEN Wealth Analysis & Planning Antwerpen, 9 november 2013

7 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Inleiding Een beetje theorie Concrete toepassingen Besluit 7

8 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Inleiding FEITELIJK samenwonenden WETTELIJK samenwonenden gemeenschap scheiding GEEN ERFRECHT VRUCHTGEBRUIK op de GEZINSWONING VRUCHTGEBRUIK op VOLLEDIGE nalatenschap Hoge tarieven < 1 jaar Tarief rechte lijn > 1 jaar Tarief rechte lijn Tarief rechte lijn

9 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Inleiding Een beetje theorie Concrete toepassingen Besluit 9

10 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Het wettelijk erfrecht 4 orden Graden Plaatsvervulling bij vooroverlijden descendent

11 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Het wettelijk erfrecht Orde - graad 1 ste orde 2 de orde 3 de orde 4 de orde kinderen, kleinkinderen,... (+ LLE) broers & zussen (+ ouders) (+ LLE) ouders & grootouders,... (+ LLE) ooms & tantes, neven, nichten,... (+ LLE) B staat 11

12 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Tarief successierechten Fiscale verblijfplaats overledene 5 jaar termijn Graad van verwantschap overledene/erfgenaam Hoegrootheid van erfdeel/ erfenis

13 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Tarief rechte lijn, echtgenoten, wettelijk samenwonend Tarief netto erfdeel/ per erfgenaam 0, boven % Totale belasting Opsplitsen roerende onroerende goederen

14 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Tarief successierechten Voorbeeld 1: X laat 1 kind na. Hij bezit EUR gebouwen en EUR cash Successierechten kind: OG: 3% op EUR + 9% op EUR RG: 3% op EUR + 9% op EUR = EUR Voorbeeld 2: X laat 1 kind na. Hij bezit EUR gebouwen Successierechten kind: 3% op EUR + 9% op EUR + 27% op EUR = EUR

15 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Vrijstelling van successierechten op de gezinswoning Gehuwd Wettelijk samenwonend Feitelijk samenwonend: 3 jaar (!) vόόr overlijden feitelijk samenwonen met erflater (bevolkingsregister, gezamenlijke huishouding) en geen verwant in rechte lijn of daarmee gelijkgesteld

16 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Tarief broers & zussen en andere personen EUR 0, boven broers & zussen (netto per erfgenaam) % anderen (op totaal alle erfdelen) % Opsplitsen roerende onroerende goederen

17 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Successieplanning schenking huwelijkscontract testament verzekering beding van aanwas adoptie - samenwoning

18 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Limieten van de planning! Reservataire erfgenamen: kinderen/afstammelingen: 1/2 2/3 3/4 & + ouders/ascendenten: in principe 1/4 overlevende echtgenoot : vruchtgebruik 1/2 nalatenschap & minstens vruchtgebruik gezinswoning & huisraad Beschikbaar deel = deel van uw nalatenschap waarover u vrij kan beschikken 18

19 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Roerende schenkingen Civielrechtelijk overdracht: - onmiddellijk - onherroepelijk (in principe) soorten schenking: - notarieel - onrechtstreeks (bankgift) - handgift Fiscaal niet registreren: geen fiscale gemoedsrust gedurende 3 jaar of registreren aan vlak tarief 3% 7% Rechte lijn, echtgenoten, wettelijk samenwonenden, feitelijk > 1 jaar Alle anderen 19

20 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Een beetje theorie Onroerende schenkingen Tarief rechte lijn, echtgenoten, samenwonenden EUR 0, % boven 30 Totale belasting

21 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Concrete toepassingen 21

22 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Concrete toepassingen 22

23 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Voorbeeld 1 Max Julie Wettelijk stelsel zonder specifieke clausule 70 jaar 70 jaar Vruchtgebruik EUR waarvan EUR Ella Blote eigendom Nalatenschap = EUR Successierechten Julie Ella 700 EUR EUR EUR 5,4 % van de nalatenschap 23

24 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Voorbeeld 1 Max wettelijke stelsel zonder specifieke clausule Julie 70 jaar 70 jaar EUR EUR waarvan EUR EUR Ella Geregistreerde schenking (3%) = EUR : 2 24

25 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Voorbeeld 1 Max Julie wettelijk stelsel zonder specifieke clausule Blote 70 jaar 70 jaar eigendom Vruchtgebruik EUR Nalatenschap EUR = waarvan EUR EUR Ella Geregistreerde schenking (3%) = EUR : 2 Successierechten Julie Kind 0 EUR (180 EUR-belastingkrediet) EUR EUR EUR = EUR 4,7 % EUR (zonder schenking) 25

26 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Concrete toepassingen 26

27 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Voorbeeld 2 Peter 65 jaar 49 jaar Wettelijk stelsel Zonder specifieke clausule Blote eigendom op volledige nalatenschap Katrien Katrien heeft vetorecht Vruchtgebruik op de nalatenschap Mogelijkheid om omzetting vruchtgebruik te vragen Andere goederen Katrien heeft geen vetorecht! duur gezien leeftijd Katrien beschermende maatregelen tav kinderen vorige relatie 27

28 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Kan wettelijk erfdeel van echtgenoot worden beperkt? via testament! reserve overlevende echtgenoot vruchtgebruik 1/2 nalatenschap & minstens vruchtgebruik gezinswoning + huisraad JA via huwelijkscontract «Valkeniers-beding» huwelijkscontract of wijzigend huwelijkscontract minstens één echtgenoot heeft een kind uit vorige relatie wederkerigheid niet verplicht! vruchtgebruik kan nooit ontnomen worden 28

29 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Kan wettelijk erfdeel van echtgenoot worden uitgebreid? via testament JA via schenking via huwelijkscontract «huwelijksvoordelen»! Reserve kinderen reserve = 3/4 blijft 1/4 29

30 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Kan deel van mijn nalatenschap aan stiefkind worden gegeven? via testament JA via schenking! Beschikbaar deel Tarieven??? Successie : rechte lijn Schenking : rechte lijn Successie : rechte lijn (bepaalde voorwaarden!) Schenking : rechte lijn Successie : rechte lijn Schenking : rechte lijn 31

31 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Voorbeeld 3 Peter Katrien Feitelijk samenwonenden 65 jaar 49 jaar Volle eigendom op volledige nalatenschap Niets Peter zou testament kunnen opmaken tvv Katrien, maar : niveau erfrecht risico inkorting niveau fiscaal hoge tarieven < 1 jaar tarief rechte lijn > 1 jaar (niet in Wallonië en Brussel) 32

32 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Voorbeeld 3 voorstel Peter Katrien Wettelijk samenwonenden 65 jaar 49 jaar Blote eigendom + volle eigendom overige goederen + tarief rechte lijn Vruchtgebruik op gezins- Inkorting of omzetting zonder akkoord

33 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Voorbeeld 3 voorstel Beding van aanwas? kanscontract schenking geen inkorting bij overlijden successierechten wel : registratierechten (10% ) herroepelijk behoudens gemeenschappelijk akkoord GEZINSWONING Erfrecht/testament vrijgesteld van successierechten Beding van aanwas 10% registratierechten niet altijd voordelig TIP beding van aanwas mét optie gecombineerd met testament Keuze tussen 10% registratierechten Of 0% voor gezinswoning 3% à 27% andere onroerende goederen

34 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Voorbeeld 4 Peter Katrien Wettelijk samenwonenden 65 jaar 49 jaar En indien Peter de 4 kinderen gelijk wenst te behandelen? 1 / 3 1 / 3! reserve = 2/3 van nalatenschap Peter

35 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Adoptie volle : burgerrechtelijk vlak: volledige gelijkstelling met biologische kids fiscaal vlak: tarief successie-/schenkingsrechten: rechte lijn gewone : burgerrechtelijk vlak : gelijkstelling met biologische kinderen enkel ten opzichte van adoptant tarief sucessie-/schenkingsrechten : rechte lijn enkel ten opzichte van adoptant Voorwaarden: Kind van echtgenoot van adoptant Pleegkind/zorgkind Vóór 21 jaar gedurende 3 opeenvolgende jaren opgevoed 36

36 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Concrete toepassingen 37

37 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Marcel 65 jaar EUR + Neven/nichten Testament in het voordeel van neven/nichten Successierechten = EUR 63 % van de nalatenschap Blijft netto EUR Hetzij elk EUR Oplossing? 38

38 Hoe successie plannen binnen uw gezin? a. Roerende geregistreerde schenking schenkingsrechten = EUR (7%) successierechten = EUR = EUR EUR 39

39 Hoe successie plannen binnen uw gezin? b. Duolegaat Wanneer? Techniek Laat toe een persoon te bevoordelen zonder graad van verwantschap of met verre graad van verwantschap hoogste tarieven successierechten legaat n 1 legaat n 2 Legataris minder zwaar belast vb. VZW (8,8%) Tweede legataris successierechten 12,5 of 25% 7 % 40

40 Hoe successie plannen binnen uw gezin? b. Duolegaat legaat EUR EUR = 3 x EUR VZW - - = (8,8 %) Fiscale besparing = 3 x EUR voor = EUR voor VZW 41

41 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Besluit Elk uitgangspunt = uniek Oplossing op maat!!! Verschillende wensen en doelstellingen 42

42 Hoe successie plannen binnen uw gezin? Vragen? 43

43 BELFIUS FINANCIAL ACADEMY HOE SUCCESSIE PLANNEN BINNEN UW GEZIN? Dominique VAN EYGEN Wealth Analysis & Planning Antwerpen, 9 november 2013

44

45 Geef meer pit aan uw beleggingsportefeuille Belfius Financial Academy

46 Workshop beleggen Geef meer pit aan uw beleggingsportefeuille Deel 1: Dynamiseer uw obligatieportefeuille Via obligaties van groeilanden Via obligaties in vreemde munten Via hoogrentende obligaties Via converteerbare obligaties Deel 2: Krik uw rendement op via aandelen Waarom aandelen in uw portefeuille opnemen? Het ABC van aandelen (basisprincipes) Hoe beleg je erin? Plaats in onze referentieportefeuille Onze huidige voorkeuren (sectoren, regio s, thema s ) 47

47 Huidige beleggingsomgeving Rentevoeten nog steeds dicht bij historisch dieptepunt US - 10 Year Euro - 10 Year

48 Huidige beleggingsomgeving Rendement op klassieke renteproducten staat onder druk Spaarboekje Gemiddeld rendement in België 0,70 % Kasbon op 5 jaar 1,80 % Kwaliteitsvol bedrijfspapier (Iboxx Euro Corporate AA-papier) 1,95 % En inflatie? 0,7% in België «Rente blijft nog lange tijd laag» (Mario Draghi, voorzitter ECB, 4/7/13) Inflatieverwachting 2014: 1,4% (Belfius Research) 49

49 Huidige beleggingsomgeving «Zoek rendement buiten de obligate veilige havens» maar... (De Standaard, 10/3/12) «There s no such thing as a free lunch!» Milton Friedman 50

50 Huidige beleggingsomgeving En toch rendement lage risico-beleggingen vandaag zeer laag weinig verlies door die gedeeltelijk links te laten liggen en uw portefeuille aan te vullen met hoger risico-beleggingen beleggen aan 2% of 4% geeft een groot verschil in resultaat en des te meer naarmate er meer tijd verstrijkt EUR Belegd aan 2% per jaar Belegd aan 4% per jaar verschil Na 1 jaar Na 5 jaar Na 10 jaar

51 En dus... Deel 1: Dynamiseer uw obligatieportefeuille Stop wat meer pit in uw portefeuille 52

52 Geef meer pit aan uw beleggingsportefeuille! Deel 1: Dynamiseer uw obligatieportefeuille 1.1. Via obligaties van groeilanden 53

53 1.1. obligaties van groeilanden Een indrukwekkend parcours rendement sinds 1994 (geannualiseerd) Groeilandobligaties: 9,66 % Overheidsobligaties België: 6,24 % Global Emerging Markets Bonds index (JP morgan) Government Bond index Belgium (JP Morgan) 2013

54 1.1. obligaties van groeilanden Een interessante rentevergoeding Risicopremie 55 Bron: Aberdeen

55 1.1. obligaties van groeilanden En gezonde fundamenten Lagere schulden dan Westerse landen Maastricht-norm 56

56 1.1. obligaties van groeilanden En gezonde fundamenten Lagere schulden dan Westerse landen Inflatie beter onder contrôle Argentinië, Brazilië, Chili, Polen, Bulgarije, Rusland, 57

57 1.1. obligaties van groeilanden En gezonde fundamenten Lagere schulden dan Westerse landen Inflatie beter onder contrôle -4-6 Lagere overheidstekorten dan ontw. -8 landen -10 Maastrichtnorm net lending / borrowing ontwikkelde landen net lending/borrowing emerging 58

58 1.1. obligaties van groeilanden En gezonde fundamenten Lagere schulden dan ontwikkelde landen Inflatie beter onder contrôle Lagere overheidstekorten dan ontwikkelde lndn 5 à 6% 2 à 2,5% Hogere econ groei 59

59 1.1. obligaties van groeilanden 20 jaar van upgrades 60 en betere kwaliteit vertaalt zich in meer geïnteresseerde beleggers en dus hogere koersen

60 1.1. obligaties van groeilanden Perceptie versus realiteit 61 Bron: Aberdeen (gegevens eind 2012)

61 1.1. obligaties van groeilanden Hoe erin beleggen? Via individuele uitgiftes Moeilijke toegang Kennis van zaken Munten niet altijd vrij verhandelbaar Illiquide obligaties Spreiding 62

62 1.1. obligaties van groeilanden Hoe erin beleggen? Via Fonds van obligaties van groeilanden Extern schuldpapier In «harde» munten Binnenlands schuldpapier In «lokale» munten Iets langere looptijden (+/- 6j) Kortere looptijden (+/- 4j) Gemiddelde rating BBB- Gemiddelde rating BBB Profiteren van ontwikkeling groeilanden YTM: 5,4% Profiteren van ontwikkeling + mogelijke muntstijging YTM: 6,4% 63

63 1.1. obligaties van groeilanden Plaats in een obligatieportefeuille? Kwalitatieve Bedrijfsobligaties 18% Overheidsobligaties ontwikkeld 10% Gestructureerde Producten 28% Tip: 50/50 verdelen over obligaties in lokale en externe schuld Vastrentend Belfius 29% Hoogrentende Obligaties 7% Obligaties groeilanden 7% 64

64 Geef meer pit aan uw beleggingsportefeuille! Deel 1: Dynamiseer uw obligatieportefeuille 1.1. Via obligaties van groeilanden 1.2. Via obligaties in vreemde munten 65

65 Rentevoordeel 1.2. obligaties in vreemde munten «Extra rendement mogelijk met obligaties in vreemde munt» (Oblis, 28/11/11) 66

66 1.2. obligaties in vreemde munten «Ga vreemd, maar let op voor de risico s» (De standaard, 5/5/12) 0,48 0,46 0,44 0,42 0,4 0,38 0,36 0,34-33 % 0,32 0,3 0,28 01/10 04/10 07/10 10/10 01/11 04/11 07/11 10/11 01/12 04/12 07/12 10/12 01/13 04/13 07/13 10/13 Euro per Brazilian Real 67

67 1.2. obligaties in vreemde munten Welke criteria bepalen de evolutie van een munt? Kapitaalstromen Wisselkoers Waardering Economische en politieke omgeving 68

68 1.2. obligaties in vreemde munten Welke criteria bepalen de evolutie van een munt? Economische en politieke omgeving 0,45 0,44 0,43 «Turkse lira onder druk door aanhoudende protesten tegen regering» (algemeen dagblad, 20/6/2013) 0,42 0,41 0,4 0,39 0,38 Ratingverhoging Turkije 0,37 0,36 0,35 10/12 11/12 12/12 01/1302/1303/13 04/13 05/13 06/13 07/13 08/1309/13 10/13 Euro per Turkish Lira 69

69 1.2. obligaties in vreemde munten Welke criteria bepalen de evolutie van een munt? Kapitaalstromen Totale schuldgraad Lopende rekening: tekort/overschot? Geeft aan of er in een land meer geld binnenkomt dan buitengaat Begroting in evenwicht? Rentevoordeel? Inflatie 70

70 1.2. obligaties in vreemde munten Welke criteria bepalen de evolutie van een munt? Waardering Big Mac-index Koopkracht -pariteit (PPP) Bron: The economist 71

71 1.2. obligaties in vreemde munten 72 Welke munten zijn interessant? Noorse Kroon Politieke omgeving Groei Inflatie Rente Lopende rekening Waardering Schuldgraad Begroting Totaalscore /- + Kopen US Dollar +/ = - Kopen (lange termijn) Austral. Dollar Japanse Yen + + +/- +/ /- - Kopen + +/- = Houden Turkse Lira Beperkt aankopen Zuid-Afr Rand Verkopen Meer info per munt? Raadpleeg onze Muntfiches! > Sparen en beleggen > Info en publicaties > Muntfiches

72 1.2. obligaties in vreemde munten Plaats in een portefeuille? Maximum 5% per vreemde munt Maximum 30% vreemde munten Minimum 70% EURO 73

73 1.2. obligaties in vreemde munten Hoe erin beleggen? Via individuele uitgiftes Nieuwe uitgiftes (= primaire markt) Bestaande uitgiftes (= secundaire markt) 74 > sparen en beleggen > beleggen > obligaties

74 1.2. obligaties in vreemde munten Hoe erin beleggen? Via obligatiefondsen Obligaties van euro-convergerende landen 75

75 Geef meer pit aan uw beleggingsportefeuille! Deel 1: Dynamiseer uw obligatieportefeuille 1.1. Via obligaties van groeilanden 1.2. Via obligaties in vreemde munten 1.3. Via hoogrentende obligaties 76

76 1.3. Hoogrentende obligaties Hoogrentende obligaties? Investment Grade Non- Investment Grade of High Yield 77

77 1.3. Hoogrentende obligaties Op zoek naar hoge coupons? Jan-99 Jan-01 Jan-03 Jan-05 Jan-07 Jan-09 Jan-11 Jan-13 Euro High Yield B - YTM Euro High Yield BB - YTM Euro High Yield C - YTM C-rating : 10,3% B-rating : 6,9% BB-rating : 4,2% 78 «high yield-obligaties in trek» (Morningstar, 3/9/13)

78 1.3. Hoogrentende obligaties 30 hoogrentende obligaties hebben nog troeven Jan-01 Jan-03 Jan-05 Jan-07 Jan-09 Jan-11 Jan-13 Euro High Yield - YTM IRS EUR 5 Year Risicopremie (= extra rentevergoeding) High Yield

79 1.3. Hoogrentende obligaties hoogrentende obligaties hebben nog troeven «Moody s reduces global default rate forecast for 2013» (Bloomberg, 9/8/13) Spreiding!!! 80

80 1.3. Hoogrentende obligaties Spreiding via hoogrentende obligaties? Een voorbeeld Ratingverdeling in de portefeuille 10 grootste posities in de portefeuille Looptijdverdeling in de portefeuille 23,58% YTM : 5,9% 81

81 1.3. Hoogrentende obligaties Plaats in een obligatieportefeuille? Kwalitatieve bedrijfsobligaties 18% Overheidsobligaties ontwikkeld 10% Gestructureerde producten 28% Obligaties groeilanden 7% Vastrentend Belfius 29% Hoogrentende of High Yield-obligaties 7% 82

82 Geef meer pit aan uw beleggingsportefeuille! Deel 1: Dynamiseer uw obligatieportefeuille 1.1. Via obligaties van groeilanden 1.2. Via obligaties in vreemde munten 1.3. Via hoogrentende obligaties 1.4. Via converteerbare obligaties 83

83 1.4. Converteerbare obligaties Definitie? Een obligatie die door de houder kan worden omgezet in een vooraf bepaald aantal aandelen. Mee profiteren van stijging aandeel Bescherming als aandeel daalt Lagere rentevergoeding dan gewone obligatie van dezelfde emittent Meer weten over converteerbare obligaties? 84 Webinar 3 december om 20u

84 1.4. Converteerbare obligaties Plaats in een obligatieportefeuille? Converteerbare obligaties 8% Kwalitatieve bedrijfsobligaties 10% Overheidsobligaties ontwikkeld 10% Gestructureerde producten 28% Obligaties groeilanden 7% Vastrentend Belfius 29% Hoogrentende obligaties 7% 85

85 Geef meer pit aan uw beleggingsportefeuille Dynamiseer uw obligatieportefeuille Via obligaties van groeilanden Lichte voorkeur voor lokale munten Via obligaties in vreemde munten Vb Noorse Kroon, US en Aus Dollar, Turkse lire Via hoogrentende of High Yield obligaties Niet te lange looptijden en voldoende uitgiftes Via converteerbare obligaties Bekijk onze webinar op 3/12 om 20u! 86 Zorg steeds voor voldoende spreiding!

86 Workshop beleggen Deel 2: Krik uw rendement op via aandelen Stop wat meer pit in uw portefeuille 87

87 Geef meer pit aan uw beleggingsportefeuille Deel 2: Krik uw rendement op via aandelen Waarom aandelen opnemen? Hoe begin je eraan? Het ABC Basisprincipes Hoe beleg je erin? Aandelen in onze referentieportefeuille? Onze huidige voorkeuren 88

88 2.1. Waarom aandelen in portefeuille opnemen? «Onderzoek toont aan dat een obligatieportefeuille met 10% aandelen minder risico bevat dan een 100% obligatieportefeuille... en toch een hoger rendement opbrengt.» (stichting financiële kennisbank, definanciëlesite.nl) 89

89 2.1. Waarom aandelen in portefeuille opnemen? Waarom aandelen in portefeuille opnemen? «Aandelen stijgen, obligaties dalen» (De standaard, 23/03/2011) STOXX Index iboxx Euro Bond Index 90

90 2.1. Waarom aandelen in portefeuille opnemen? Waarom aandelen in portefeuille opnemen? % aandelen krikt al het rendement op STOXX Index iboxx Euro Bond Index 10 % of STOXX % of iboxx Euro Bond Index + 18,4% + 6,1% + 2,3%

91 2.2. Hoe begin je eraan? Het ABC van aandelen 92

92 Het ABC van aandelen Aandeel? Een aandeel is een bewijs van mede-eigendom van een bedrijf. Het geeft recht op een deel van de winst van het bedrijf - het dividend en een meer- of minwaarde bij verkoop. Een obligatiehouder heeft een lening verstrekt en is dus schuldeiser. Hij heeft recht op een rentevergoeding en terugbetaling van zijn kapitaal op vervaldag. 93

93 Het ABC van aandelen Waarde aandeel Waarde bedrijf Boekwaarde Marktwaarde Werkelijke waarde van de bezittingen en schulden van een bedrijf zoals ze in de boekhouding zijn opgenomen 94 Vb. Colruyt: 1,8 miljard eur 11,5 eur per aandeel Vb. Colruyt: 6,6 miljard eur 42 eur per aandeel

94 Het ABC van aandelen Marktwaarde Prijs of koers aandeel Waarderingsmodellen Vb. Dividend Discount Model : (DDM) Div 1 Div 2 Div 3 Nu +1j +2j +3j 95

95 Het ABC van aandelen Marktwaarde Prijs/koers aandeel Vraag & aanbod - Bedrijfsnieuws - Economisch nieuws - Marktsentiment 46 Colruyt SA - Price «Beleggers hebben Colruyt beloond voor beter dan verwacht resultaat» (De Morgen, 26/6/13) winstwaarschuwing / / / / / / / / / /

96 Het ABC van aandelen Is een aandeel nu eigenlijk duur of goedkoop? «Europese aandelen zijn goedkoop gewaardeerd» (belegger.nl, 12/08/2013) «Amerikaanse aandelen overgewaardeerd» (belegger.nl, 19/08/2013) 97

97 Het ABC van aandelen Basisratio s voor elke belegger: A) Koers/winstverhouding (K/W) of Price/Earnings (P/E) Koers aandeel Winst per aandeel Vb. Colruyt: Koers aandeel : 42,2 Winst per aandeel : 2,4 = 17,6 P/E of K/W 2013 (schatting) P/E of K/W Colruyt Delhaize Ahold Carrefour ,6 10,9 15,8 20, ,5 10,2 13,7 16,9 Bron: factset

98 Het ABC van aandelen Basisratio s voor elke belegger: B) Price/Earnings Growth (PEG-ratio) Verwachte K/W Groeiratio winst per aandeel komende 5 jaar Vb. Colruyt Verwachte K/W: 17,6 Groeiratio : 5,01% = 3,5 PEGratio Colruyt Delhaize Ahold Carrefour ,5 3,0 2,5 1,2 99

99 Het ABC van aandelen Basisratio s voor elke belegger: C) Dividendrendement of Dividend Yield (DY) Dividend per aandeel Aandelenprijs Vb. Colruyt Dividend : 0,97 Aandelenprijs : 42,2 = 2,3 % DY Colruyt Delhaize Ahold Carrefour ,3% 3,3% 3,4% 2,2% 100 Obligatie Delhaize: Ter vergelijking: 2,57%

100 Het ABC van aandelen Is een aandeel nu eigenlijk duur of goedkoop? ratio Europa (Stoxx600) VS (S&P500) Japan (Nikkei 225) Groeilanden (MSCI EM) K/W 13,57 14,84 13,50 11,23 PEG 1,30 1,36 0,85 - DY 3,57% 2,15% 2,13% 2,74% «Europese aandelen zijn goedkoop gewaardeerd» (belegger.nl, 12/08/2013) «Amerikaanse aandelen overgewaardeerd» (belegger.nl, 19/08/2013) 101

101 2.2. Hoe begin je eraan? Drie gouden regels: 1. Verwachtingen 2. Beleggingshorizon 3. Spreiding 102

102 2.2. Hoe begin je eraan? - Basisprincipes 1. Wees realistisch in uw verwachtingen «Zie beleggen niet als een snelle manier om rijk te worden» Morningstar Gemiddeld jaarlijks rendement: 5,99% 103

103 2.2. Hoe begin je eraan? - Basisprincipes 2. Beleggingshorizon 60,00% 51,25% «Ik ben er absoluut van overtuigd dat je aandelen moet kopen met de bedoeling ze tien à twintig jaar in portefeuille te houden» (Stefan Duchateau) 40,00% 39,83% 35,94% 29,07% 31,14% 25,73% 24,27% 22,00% 20,74% 19,79% 20,00% 0,00% -20,00% -40,00% -42,01% -26,11% -18,23% -9,38% -5,48% -0,95% -2,83% -3,97% -4,84% -2,48% -60,00% 1 jaar 2 jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar 9 jaar 10 jaar Worst Best 104 Gegevens: MSCI World (total return) sinds 1970

104 2.2. Hoe begin je eraan? - Basisprincipes 3. Spreiding! «If you are not a professional investor, ( ), then I believe in extreme diversification. So I believe 98 or 99 % of people who invest should extensively diversify and not trade» Warren Buffett 105

105 2.2. Hoe begin je eraan? - Basisprincipes 3. Spreiding? / / / / / /2013 Belgacom Telenet MSCI Europe / Telecom

106 2.2. Hoe begin je eraan? - Basisprincipes 3. Spreiding? «Diversificatie vereist ten minste 50 aandelen» (Nico van der Sar, Erasmusuniversiteit Rotterdam, 31/5/2011) 107

107 2.3. Hoe beleg je erin? Fonds? Individueel aandeel? Gespreid instappen? Tak 44? Gestructureerd product? 108

108 2.3. Hoe beleg je erin? Via individuele aandelen? Laat toe om te profiteren van de groei van één specifiek bedrijf Maar opgelet! - Geen spreiding -> hoog risico! - Kosten - Opvolging! - Doe uw huiswerk (of laat het door iemand doen) - Vergeet uw portefeuille niet regelmatig te herbalanceren - Sla nooit in paniek Wees een belegger, geen speculant 109

109 2.3. Hoe beleg je erin? Via beleggingsfondsen - Geen kapitaalsgarantie - Kosten (instap- en beheer) Maar een reeks troeven Gemak Ruime spreiding Professioneel beheer Toegang tot moeilijk toegankelijke markten 110

110 2.3. Hoe beleg je erin? Via gestructureerde producten? Gestructureerd product Obligatie Optie-structuur 100% kapitaalsbescherming Meeprofiteren van de evolutie van - Een beurs, - Een aandelenkorf - Een fondsenkorf - 111

111 2.3. Hoe beleg je erin? Via gestructureerde producten? Koers van het product daalt onder 100 % Beurs doet het beter Uw deelname aan de beursstijging Daling van de beurs Tijdens de looptijd veroorzaakt een stijging van de rente een daling van de obligatiekoers... maar op eindvervaldag hebt u kapitaalbescherming Kapitaal terugbetaald aan 100 % Obligatie Opties 112

112 2.3. Hoe beleg je erin? Via Tak 44? Tak 44 Zekerheid Rendement Tak 21 Zorgt voor gewenste kapitaalsbescherming (5%, 50%, 100%) Gegarandeerde 2% Mogelijke winstdeelname Tak 23 Keuze uit meerdere kwalitatieve fondsen Rendement gelinkt aan evolutie fondsen 113

113 2.3. Hoe beleg je erin? Via Tak 44? Toegang tot meerdere internationale kwalitatieve fondsen Beperking risico s via opties (stop loss, lock win) Flexibel beheer: interne arbitragemogelijkheden Mogelijkheid begunstigde bij overlijden aan te duiden Robeco Templeton Carmignac BlackRock Fidelity Aberdeen 114

114 2.3. Hoe beleg je erin? Gespreid instappen «Rijk worden dankzij regelmaat» (De Standaard, 3/8/2013) «Gespreid beleggen is de beste remedie tegen zenuwachtige beurzen» (De Tijd, 1/6/2013) 115

115 2.3. Hoe beleg je erin? Gespreid instappen gespreid instappen in Europese aandelen tussen en : eindkapitaal: euro (rendement 8% per jaar) Kapitaal via storting van 1,666,67 euro elke 3 maanden 116

116 2.3. Hoe beleg je erin? Gespreid instappen via Flex Invest Plan Vroeg begonnen = half gewonnen Gespreid beleggen = beleggen tegen gemiddelde koersen Flexibiliteit: kies zelf hoeveel en wanneer u belegt Ruime keuze aan fondsen 117

117 2. Krik uw rendement op via aandelen Plaats in een portefeuille? 118

118 2. Krik uw rendement op via aandelen Plaats in onze referentieportefeuille? Immo 3% Liquiditeiten 7% Aandelen 34% Obligaties 56% 119

119 2. Krik uw rendement op via aandelen Spreiding! 34% aandelen Geografisch N-Amerika 18% Azië-Oceanië 9% Groeilanden 8% Europa 65% 120

120 2. Krik uw rendement op via aandelen Spreiding! 34% aandelen Sectoraal Def cons 13% Energie 8% Farma 13% Cycl cons 9% Fin sect. 20% Basismat. 6% Nutsbedr. 4% Techno 10% Telecom 3% Industrie 13% 121

121 2. Krik uw rendement op via aandelen Onze huidige voorkeuren: Regionaal: nadruk op Europa Japan Thematisch: Kleine en middelgrote ondernemingen Demografie Innoverende bedrijven Sectoraal: Farma / Biotech Industriële bedrijven 122

122 2.4. Samenvatting Obligaties 56 % Belfius vastrentend (in EUR of vreemde munt) Obligaties van groeilanden (in lokale munten) Hoogrentende obligaties Converteerbare obligaties Aandelen 34 % Thema demografie Europese kleine en middelgrote bedrijven Europese innoverende bedrijven Japanse aandelen Aandelen van groeilanden Of all-in-one: Via Tak 44 of gemengde fondsen 123

123 vragen? 124

124 Wij danken U voor uw aandacht!