OPTIMALISATIE VAN MPEG-4-WAVELETCODE VOOR DE TRIMEDIAPROCESSOR
|
|
- Karen de Haan
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 E99/EL/VLSI1 Diepenbeek, 1 juni 1999 OPTIMALISATIE VAN MPEG-4-WAVELETCODE VOOR DE TRIMEDIAPROCESSOR Abstract van het eindwerk van Bert BRANS en Benjamin GOYVAERTS Industrieel Ingenieur Elektriciteit optie Elektronica VLSI Promotoren: ing. L. Nachtergaele IMEC dr. ir. J. Genoe Klim
2 1. Inleiding In dit tijdperk van digitale revolutie, waarbij bijna elk gezin op het Internet aangesloten is, neemt de vraag naar meer beschikbare bandbreedte hand over hand toe. De toenemende convergentie van telecommunicatie-, computer- en filmindustrie speelt deze evolutie nog meer in de kaart. Nieuwe toepassingen zoals voice-over-ip, web-tv, streaming audio, video en andere zijn immers een zware belasting voor het Internet. Ondanks de recente ontwikkeling van breedbandnetwerken, ontstaat een nood aan nieuwe flexibele methodes om data weer te geven in toekomstige multimedia-omgevingen. Digitale compressietechnieken zoals MPEG-4 bieden mogelijk een oplossing voor dit probleem en kunnen in de nabije toekomst het verkeer op het Internet aanzienlijk versnellen. MPEG-4, de opvolger van MPEG-1 / MPEG-2 is een eerste echte multimediastandaard voor geavanceerde multimediale beeldcompressie. De belangrijkste eigenschap van MPEG-4 in de context van dit eindwerk is de mogelijkheid tot datacompressie van beelden of video gebaseerd op wavelets. Wavelet-transformaties laten immers toe de datastroom aan te passen aan de beschikbare bandbreedte van een bepaald kanaal. 2. Wat zijn wavelets? Een wavelet is een alternatieve manier om data voor te stellen. We kunnen een vergelijken met een Fourier-analyse van een blokgolf. Net zoals een blokgolf bestaat uit een superpositie van sinussen of cosinussen, bestaat een beeld in onze toepassing uit een superpositie van beelden die de frequentie-informatie bevatten. Figuur 1 : Overeenkomst tussen Fourier-analyse en wavelets Een wavelet-transformatie bestaat in principe uit twee afzonderlijke fasen: een voorwaartse en een wavelet-transformatie. De voorwaartse wavelet-transformatie zet het beeld om in frequentie-informatie. De zet de frequentie-informatie terug om in het originele beeld. Deze transformaties bestaan elk uit een horizontale en een verticale filtering. Bij wijze van voorbeeld werken we hier de horizontale filtering van de voorwaartse transformatie uit. Een horizontale filtering bestaat uit een bemonstering en een filtering (zie figuur 2). Bij de bemonstering splitsen we een beeld op in even en oneven kolommen, die vervolgens bij de filtering door de respectieve hoogdoorlaat- en laagdoorlaatfilters gestuurd worden. De verticale filtering verloopt analoog aan de horizontale, maar de bemonstering gebeurt nu niet volgens de kolommen maar volgens de rijen van het beeld.
3 orizontale filtering van de voorwaartse transformatie kolom 0, 2, 4,... Bemonstering W even Filtering x hoogdoorlaatfilter Beelden samenzetten W kolom 1, 3, 5, oneven laagdoorlaatfilter x L Figuur 2 : orizontale filtering van de voorwaartse transformatie
4 De voorwaartse transformatie, die de beelden omzet in frequentie-informatie, maakt een betere compressie van het beeld mogelijk. Deze compressie gebeurt in een volgende stap (bv. embedded zero tree encoding). De voorwaartse wavelet-transformatie wordt steeds door de zender uitgevoerd, de transformatie door de ontvanger. In figuur 3 werd door de zender meerdere malen een voorwaartse transformatie uitgevoerd op een beeld, het resultaat werd door een datakanaal gestuurd en door de ontvanger teruggetransformeerd tot het originele beeld. voorwaartse wavelettransform Zender datakanaal hoeveelheid data Ontvanger Figuur 3 : Progressief overzenden van data met behulp van wavelets Naarmate de ontvanger meer detailinformatie ontvangt, kan hij een nauwkeurigere benadering maken van het originele beeld. Bij een beperkte bandbreedte ziet de ontvanger, na het binnenhalen van slechts een deel van de informatie, toch een goede benadering van het originele beeld. ij kan vervolgens beslissen om de rest van de informatie niet verder te ontvangen en bandbreedte voor andere toepassingen te sparen. 3. De Trimediaprocessor Terwijl bij vroegere toepassingen het zwaartepunt lag bij de bandbreedte van het datakanaal, ligt het zwaartepunt nu eerder bij de rekenkracht van de ontvanger. De ontvanger moet immers de ontvangen informatie decomprimeren om opnieuw het originele beeld of een benadering ervan te bekomen. Ondanks de toenemende rekenkracht van de huidige processorfamilies van Intel, AMD en Motorola wordt de CPU van de ontvangende computer toch nog zwaar belast. De CPU van een computer draait immers ook een besturingssysteem en andere toepassingen. et nut van een insteekkaart met een speciale multimediaprocessor ligt voor de hand. De extra processor op de insteekkaart verlost de hoofdprocessor van de
5 rekenintensieve taak van de terugtransformatie, zodat er voldoende rekenkracht overblijft voor normale toepassingen. Vanuit dit oogpunt ontwikkelde Philips de Trimediaprocessor, de TM1000. Deze low-cost processor is de eerste in een reeks van programmeerbare multimedia-processoren en is bedoeld als een grafische accelerator voor computers met PCI-architectuur. ij werd speciaal ontwikkeld voor de bewerking van audio- video- en datastromen en is dus ook uitermate geschikt voor videoconferentie-toepassingen. De Trimediaprocessor maakt gebruik van een VLIW-instructieset (Very Long Instruction Word). Aan de hand van één VLIW-instructie kunnen vijf operaties in parallel uitgevoerd worden. Naast de traditionele microprocessoroperaties bevat de VLIW-instructieset ook een aantal specifieke multimedia-instructies om de compressie en decompressie van video a.h.v. algoritmes te versnellen. Elk van deze speciale instructies kan tot 11 traditionele microprocessorinstructies vervangen. Een juist gebruik kan tot een enorme doorvoersnelheid voor multimediatoepassingen leiden. et doel van dit eindwerk was een bestaande waveletcode te optimaliseren voor de Trimedia. Zo kon IMEC nagaan of de Trimedia een geschikt platform voor wavelet-transformaties is. De uitdaging was om de snelheid van een eerder geoptimaliseerde waveletcode voor de PentiumII MMX te evenaren en liefst te overtreffen. 4. Optimalisatie van de waveletcode De uitgevoerde optimalisaties kunnen we ruwweg onderverdelen in twee groepen : - globale optimalisatie van de C-code door data en controle transformaties - optimalisatie van innerloop code door middel van de hardwarespecifieke functies Naast eenvoudige verbeteringen zoals het verminderen van het aantal functie-oproepen in de code werd bij de optimalisatie in C veel aandacht besteed aan meer complexe verbeteringen zoals nieuwe methodes voor data-opslag, data-extrapolatie, ophaling van elementen uit het geheugen en lusverbeteringen. Deze optimalisaties in C zijn voor alle mogelijke hardwareplatformen toepasbaar. Bij de hardwarespecifieke optimalisaties, die enkel voor de Trimediaprocessor uitvoerbaar zijn ging de aandacht vooral uit naar een speciale vorm van geheugenbeheer voor de Trimediaprocessor, nl. restricted pointers. Ook de specifieke operaties van de Trimedia, de zogenaamde custom operations werden onder de loep genomen. 5. Resultaten In een vorig eindwerk op IMEC werd de waveletcode reeds geoptimaliseerd voor de PentiumII MMX en de Sharc. Een ongeoptimaliseerde waveletcode werd getest op de Trimedia. Om een juiste vergelijking te kunnen maken, hebben we onze waveletcode in dezelfde omstandigheden getest als voor de andere platformen. We hebben dezelfde resoluties en figuren gebruikt, een volledige voorwaartse en transformatie uitgevoerd en het
6 aantal frames op dezelfde manier gemeten. We hebben metingen gedaan voor de volgende resoluties: beeld breedte hoogte aantal kleuren SQCIF bit QCIF bit CIF bit 4CIF bit Tabel 1: De gebruikte resoluties in aantal pixels Wanneer we nu de prestaties van de drie verschillende platformen onderling vergelijken, bekomen we volgende grafiek: Prestaties over de drie platform en fp s 60.0 Trimedia nieuw 100 Mz PII MMX 266 Mz Trimedia oud 100 Mz Sharc 40 Mz 4CIF CIF QCIF SQCIF Grafiek 1: Prestaties over de drie platformen uitgedrukt in frames per seconde De hoogte van de balken komt overeen met het aantal keer dat per seconde een voorwaartse en wavelet-transformatie op de drie kleurkanalen kan uitgevoerd worden. De drie platformen die we hier vergelijken zijn : de Pentium II van Intel, een Sharc multiprocessor systeem van Analog Devices en de Trimedia TM1000 van Philips. De balkenrij naast Trimedia oud 100 Mz komt overeen met de snelheid verkregen door hercompilatie van de snelste C code voor de Pentium. Dit was het startpunt van onze thesis. Na de door ons uitgevoerde optimalisaties blijkt de Trimedia veel beter te presteren dan voorheen(trimedia oud). De prestaties overtreffen zelfs deze van de PentiumII MMX en dit ondanks de lagere kloksnelheid van de Trimedia. et uiteindelijke doel van dit eindwerk, de prestaties van de PentiumII MMX evenaren of overtreffen, werd bereikt. Ter illustratie werd een camerademonstratie uitgewerkt voor de Trimedia, waarbij de voorwaartse en transformatie van video ongeveer realtime uitgevoerd werden. 6. Besluit Optimalisaties van programmacode hebben een duidelijke impact op de resultaten. Zowel globale als hardwarespecifieke optimalisaties leiden tot betere resultaten. Zo kan de low-cost Trimedia na optimalisatie aan een aanvaardbare snelheid de transformatie van beelden of video uitvoeren.
Departement industriële wetenschappen en technologie
Departement industriële wetenschappen en technologie Universitaire Campus, gebouw B B-3590 DIEPENBEEK Tel.: 011-23 07 90 Fax: 011-23 07 99 Aansturen en testen van een hybride infrarood beeldopnemer Abstract
Nadere informatieinformatica. hardware. overzicht. moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo)
informatica hardware overzicht moederbord CPU RAM GPU architectuur (vwo) 1 moederbord basis van de computer componenten & aansluitingen chipset Northbridge (snel) Southbridge ("traag") bussen FSB/HTB moederbord
Nadere informatieHardware-software Co-design
Jan Genoe KHLim Versie: maandag 10 juli 2000 Pagina 1 Wat is HW/SW Co-design Traditioneel design: De verdeling tussen de HW en de SW gebeurt bij het begin en beiden worden onafhankelijk ontwikkeld Verweven
Nadere informatieIEEE 1394 firewire. Jan Genoe KHLim. I-link DV (digital video)
IEEE 1394 firewire I-link DV (digital video) Jan Genoe KHLim 1 Traditionele video bewerkingswerkwijze In draagbare video camera's worden beelden reeds lang aan de hand van CCD opgenomen, dit wil zeggen
Nadere informatieBijlage: Toelichting gebruikte terminologie
Bijlage: Toelichting gebruikte terminologie Er zijn veel mogelijkheden op het gebied van camerabewaking en daarom is het soms erg lastig om te weten waardoor er verschillen in kwaliteit en prijs ontstaan.
Nadere informatieCover Page. Author: Vu, Van Thieu Title: Opportunities for performance optimization of applications through code generation Issue Date:
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/18622 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Vu, Van Thieu Title: Opportunities for performance optimization of applications
Nadere informatieElektor Live Software Defined Radio. Pascal Schiks & Martin Dudok van Heel
Elektor Live Software Defined Radio Pascal Schiks & Martin Dudok van Heel Software Defined Radio Wat is dat? Een radio zend- of ontvanginstallatie waarin: Elektronica is vervangen door software Het radiosignaal
Nadere informatie1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Met bandje vraagt veel minder rekenkracht van de PC (Zowel in DV=Avials HD= MPEG2). HDV1=1280x720p HDV2=1440x1080i. Een bandje moet vanaf de camera via Firewire(ook
Nadere informatiehttp://www.playgarden.com/ Inleiding 8
http://www.playgarden.com/ Inleiding 8. Inleiding.. Wat is zippen? Regelmatig moet je grote bestanden van de ene computer naar de andere doorgegeven. Dit doe je dan via het internet, via een netwerk, met
Nadere informatieBasisbegrippen i.v.m. kleur op beeldschermen, afbeeldingsformaten en resoluties
Basisbegrippen i.v.m. kleur op beeldschermen, afbeeldingsformaten en resoluties Kleurdiepte De hoeveelheid kleurinformatie die een pixel op een beeldscherm kan bevatten wordt bepaald door de bitdiepte.
Nadere informatien-queens minimale dominantie verzamelingen Chessboard Domination on Programmable Graphics Hardware door Nathan Cournik
n-queens minimale dominantie verzamelingen Chessboard Domination on Programmable Graphics Hardware door Nathan Cournik Rick van der Zwet 4 augustus 2010 Samenvatting Dit schrijven zal
Nadere informatieDe allereerste Intel microprocessor de i4004 uit 1971
Processortechnologie Een echte nieuwsbrief deze maal met de nadruk op nieuws! In deze uitgave wil ik het even hebben over de veranderingen die zich de laatste 2 jaar hebben voorgedaan op de PC-industrie.
Nadere informatiecomputerarchitectuur antwoorden
2017 computerarchitectuur antwoorden F. Vonk versie 1 2-8-2017 inhoudsopgave hardware... - 3 - CPU... - 3 - bussen... - 4 - bridges... - 4 - RAM... - 4 - hardware architectuur... - 5 - Dit werk is gelicenseerd
Nadere informatieFilm in de pc laden.
Film in de pc laden. Wat is er nodig: De hardeschijf moet voldoende ruimte hebben om het ruwe beeldmateriaal te kunnen bewerken en te bewaren. 1 uur digitale video= 3600 sec. X 3,6 MB/sec.= 12.960 MB =
Nadere informatieHardware. Word. Anna van Kommer M3A
Hardware Word Anna van Kommer M3A Inhoudsopgave Pagina Inleiding... 2 Hoofdstuk 1: Het Beeldscherm... 3 Hoofdstuk 2: De processor... 4 Hoofdstuk 3: Het geheugen... 5 Hoofdstuk 4: De harde schijf... 6 Hoofdstuk
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/28464 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Jeroen Bédorf Title: The gravitational billion body problem / Het miljard deeltjes
Nadere informatieHardware Beginners. Processoren. Door Theo De Paepe
Hardware Beginners Processoren Merken en types Intel AMD * Pentium * Pentium II * Pentium III * Pentium 4 * Celeron * K6 * K7 / Athlon (64 BIT) * Duron * Sempron Opbouw En nog: * FPU * Datalijnen * Adreslijnen
Nadere informatieSEFICA camerabewaking. Voor een beter zicht op uw toekomst
SEFICA camerabewaking Voor een beter zicht op uw toekomst Sefica, een professioneel en Belgisch kwaliteitsmerk De producten van Sefica zijn aanwezig in verschillende productlijnen (camerabewaking, inbraakdetectie,
Nadere informatieNederlandse samenvatting (Dutch summary)
Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Ditproefschriftpresenteerteen raamwerk voorhetontwikkelenvanparallellestreaming applicaties voor heterogene architecturen met meerdere rekeneenheden op een chip.
Nadere informatieTECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT DER TECHNISCHE NATUURKUNDE
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FACULTEIT DER TECHNISCHE NATUURKUNDE Tentamen Computers bij fysische experimenten (3BB20) op dinsdag 25 oktober 2005 Het tentamen duurt 90 minuten en wordt gemaakt zonder
Nadere informatieVoorbeeld casus mondeling college-examen
Voorbeeld casus mondeling college-examen Examenvak en niveau informatica vwo Naam kandidaat Examennummer Examencommissie Datum Voorbereidingstijd Titel voorbereidingsopdracht 20 minuten van analoog naar
Nadere informatieIntroductieles Videometen met Coachthuis
Introductieles Videometen met Coachthuis Inleiding Neem zelf een film op en verricht hieraan metingen. Stapsgewijs leer je hoe dit moet en wat er voor nodig is. Deze handleiding is als volgt opgebouwd:
Nadere informatiePercentage afwijkingen groter dan vijf decibel
Om beter op zoek te kunnen gaan waar er verbeteringen kunnen toegevoegd worden aan de algoritmes heb ik een hulpfunctie gemaakt die in plaats van het interpoleren tussen fingerprints slechts de positie
Nadere informatieOpgave Tussentijdse Oefeningen Jaarproject I Reeks 4: Lcd Interface & Files
Opgave Tussentijdse Oefeningen Jaarproject I Reeks 4: Lcd Interface & Files 1 Introductie In deze oefening zal je je LCD display leren aansturen. Je controleert deze display door er instructies naar te
Nadere informatieNaam: Mohamed Markouch Naam: Faizal Lartey Naam: Zumer Cankaya Klas: M44 ITTL. Docent: Meneer De Lange.
Naam: Mohamed Markouch Naam: Faizal Lartey Naam: Zumer Cankaya Klas: M44 ITTL. Docent: Meneer De Lange. - inleiding -wanneer is de pc uitgevonden? - Wat hadden, of hebben, de volgende bedrijven met pc
Nadere informatieNetwerk Interfacing Data Logging.
Handleiding Netwerk Interfacing Data Logging. EduTechSoft.nl 2009-2010 H.O.Boorsma. Pagina - 2 - Netwerk Interfacing Data Logging Pagina - 3 - Inhoud Inleiding.... 4 Beschrijving van het programma....
Nadere informatieUSB 2.0 DRAADLOZE WEBCAM
USB 2.0 DRAADLOZE WEBCAM Gebruikershandleiding DA-71814 Inleiding Dank u voor het gebruiken van de nieuwe generatie draadloze camera. Het kan worden gebruikt worden, zodra deze is geplaatst. Het is het
Nadere informatieNaadloze beeldkwaliteit van 60 frames per seconde
High-definition PCIe-opnamekaart HDMI VGA DVI & component 1080P bij 60 f/s StarTech ID: PEXHDCAP60L Met deze alles-in-1 PCI Express opnamekaart kunt u 1080p HD-video en stereoaudio op uw computersysteem
Nadere informatiePCI Ontwikkelplatformen
PCI Ontwikkelplatformen Jan Genoe KHLim In dit deel bespreken we de verschillende ontwikkelplatformen die ter beschikking staan om een PCI kaart te ontwikkelen. 1 Ontwikkelplatformen van PCI kaarten Gebruik
Nadere informatieHoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld
Hoe draadloze communicatie zich de afgelopen 20 jaar explosief heeft ontwikkeld PLOT presentatie, Juni 2016, Oegstgeest Dr. ir. Jaap C. Haartsen Senior Expert, Wireless Systems Simply Smarter Communications
Nadere informatie11011 Processor MMI Intro. Binaire representatie. Computer: Logische opbouw (Von Neumann) 3-input 1-hot detector.
NOT NOT NOT NOT NOT NOT 9-09-7 Intro MMI The Digital World 2 Peter van Kranenburg Vandaag: Terugblik vorige week Werking CPU Soorten instructies Werking CPU Cache Pipelining Digitale representatie Tekst
Nadere informatiePracticum Videometen dr. Nassau College 03
Practicum Videometen dr. Nassau College 03 Doel: - maken en analyseren van een videofilmpje, - bestuderen van een eenparig en eenparig versnelde beweging Materiaal: - Webcam, computer met internetaansluiting
Nadere informatieHoofdstuk 3 - Transformaties
Hoofdstuk - Transformaties Voorkennis: Standaardfuncties bladzijde 70 V-a f () = g () = sin h () = k () = log m () = n () = p () = b D f = [0, en B f = [0, ; D g = en B g =[, ] ; D h = en B h = 0, ; D
Nadere informatieDigitale systemen. Hoofdstuk 6. 6.1 De digitale regelaar
Hoofdstuk 6 Digitale systemen Doelstellingen 1. Weten dat digitale systemen andere stabiliteitsvoorwaarden hebben In deze tijd van digitalisatie is het gebruik van computers in regelkringen alom.denk maar
Nadere informatieProefstuderen Informatica
Proefstuderen Informatica Raphael kena Poss Introductie 1. Open een terminal, dan vor het volgende commando uit: mkdir opdracht-jouwnaam Vervang JOUWNAAM door je naam en/of die van je werkpartner. Tip
Nadere informatieBouwstenen van signalen
Bouwstenen van signalen Docent : Anton Stoorvogel E-mail: A.A.Stoorvogel@utwente.nl Zonder wiskunde geen snelle communicatie 1/27 Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica EWI We sturen steeds meer informatie
Nadere informatieHet besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware.
Het besturingssysteem of operating system, vaak afgekort tot OS is verantwoordelijk voor de communicatie van de software met de hardware. Het vormt een schil tussen de applicatiesoftware en de hardware
Nadere informatieVoorbeeld casus mondeling college-examen
Voorbeeld casus mondeling college-examen Examenvak en niveau informatica havo Naam kandidaat Examennummer Examencommissie Datum Voorbereidingstijd Titel voorbereidingsopdracht 20 minuten van analoog naar
Nadere informatieFactsheet KICKSTARTERS Mirabeau
Factsheet KICKSTARTERS Mirabeau KICKSTARTERS We lanceren binnen twee maanden een nieuw digitaal platform waarmee u in hoog tempo business value genereert. De digitale transformatie is in volle gang. Consumenten
Nadere informatieNoordhoff Uitgevers bv
V-a Hoofdstuk - Transformaties Voorkennis: Standaardfuncties bladzijde 70 f () = g () = sin h() = k () = log p () = m () = n () = b D f = [0, en B f = [0, ; D g = en B g =[, ] ; D h = en B h = 0, ; D k
Nadere informatieBeeldcompressie. VWO Masterclass 08. 21 oktober 2008
Beeldcompressie VWO Masterclass 08 21 oktober 2008 1 Voorbereiding In dit practicum doen we hetzelfde als in het hoorcollege (Fourier-transformatie op geluid), maar dan voor plaatjes. Jullie werken in
Nadere informatieMulti-core systemen. door Alexander Melchior
Multi-core systemen Multi-cpu & Multi-core Multi cpu & Multi core door Alexander Melchior Toevoeging aan GDP Overdragen Capita Selecta Waarom? Een stukje geschiedenis 2005: Introductie eerste consumenten
Nadere informatie1 Aanvulling cosy deeltijd
1 Aanvulling cosy deeltijd 1.1 Multiprocessor versus multicomputer Het kenmerk van een multiprocessor is dat meer CPU hetzelfde geheugen delen. Voordeel van deze aanpak is het relatief eenvoudige programmeermodel.
Nadere informatieDe bepaling van de positie van een. onderwatervoertuig (inleiding)
De bepaling van de positie van een onderwatervoertuig (inleiding) juli 2006 Bepaling positie van een onderwatervoertuig. Inleiding: Het volgen van onderwatervoertuigen (submersibles, ROV s etc) was in
Nadere informatieWat zien we in deze cursus
Algemeen patrick.dujardin@hetcvo.be Educatief verlof Opleidingscheques Pauze tussen 19h45 en 20h15 Elke week van 18h tot 21h20 (uitgezonderd schoolvakanties) op dinsdagavond 4 tussen evaluaties en 1 eindevaluatie
Nadere informatieNV-2040-EU. 4 kanalen NAS - NVR NV-4080-EU. 8 kanalen NAS - NVR. Eigenschappen
NV-2040-EU NV-4080-EU NV-2040-EU 4 kanalen NAS - NVR NV-4080-EU 8 kanalen NAS - NVR Eigenschappen Linux Embedded Vrij van PC instabiliteit en virus aanvallen Server Cliënt architectuur Web gebaseerd Netwerk
Nadere informatieVan persona s en scenario s naar wireframes. Lay-out met grid
Interaction Design Van persona s en scenario s naar wireframes Lay-out met grid Louis Klomp LHJ.Klomp@windesheim.nl X8.10 / X7.96 Tel (088-469) 9908 Wat gaan we doen deze week? Persona s Scenario s Conceptueel
Nadere informatieVak naam : Beeldbewerking Docent : Lb Vak code : BBW1N1 Datum : Klas : NH43 Tijd : uur Aantal bladzijden : 2 Lok : T40
Vak naam : Beeldbewerking Docent : Lb Vak code : BBW1N1 Datum : 04-01-2000 Klas : NH43 Tijd : 15.05 uur Aantal bladzijden : 2 Lok : T40 Bij dit tentamen is het toegestaan gebruik te maken van dictaten,
Nadere informatieOntwikkeld voor optimale fotoproductie
Epson OrderController-software Ontwikkeld voor optimale fotoproductie Draaien onder kleine hoek Helderheid, contrast, huideffening en vele andere fantastische functies Rodeogeneffect onderdrukken Geavanceerde
Nadere informatieHOOFDSTUK 4: GONIOMETRISCHE FUNCTIES
1 HOOFDSTUK 4: GONIOMETRISCHE FUNCTIES 1 Periodieke functies 2 1.1 Op verkenning 2 1.2 Periodieke functie 2 1.3 Periode-interval, evenwichtslijn en amplitude 4 1.4 De perioderechthoek 4 1.5 Oefeningen
Nadere informatieDe computer als processor
De computer als processor DE FYSIEKE COMPUTER Componenten van de computerconfiguratie Toetsenbord Muis Scanner Microfoon (Extern geheugen) Invoerapparaten Uitvoerapparaten Monitor Printer Plotter Luidspreker
Nadere informatieHoofdstuk 3: Processen: Beschrijving en Besturing. Wat is een proces? Waarom processen? Wat moet het OS ervoor doen? Is het OS zelf een proces?
Hoofdstuk 3: Processen: Beschrijving en Besturing Wat is een proces? Waarom processen? Wat moet het OS ervoor doen? Is het OS zelf een proces? 1 Wat is een proces? Een proces is een programma in uitvoering
Nadere informatiecomputerarchitectuur F. Vonk versie
2017 computerarchitectuur F. Vonk versie 1 2-8-2017 inhoudsopgave 1. inleiding... - 3-2. hardware... - 4-3. moederbord... - 5-4. CPU... - 7-5. bussen... - 12-6. bridges... - 15-7. RAM... - 16-8. hardware
Nadere informatieHigh Performance Computing
High Performance Computing Kristian Rietveld (krietvel@liacs.nl, kamer 138) Groep Computer Systems High-Performance Computing Optimizing compilers (generieke codes, maar ook specifieke rekenkernels). Parallel
Nadere informatieM.Objects V7.1 (Build 2343)
M.Objects V7.1 (Build 2343) Doorlezen voor u begint Bij de ontwikkeling van m.objects v7.1 werd de nadruk gelegd op maximale compatibiliteit met bestaande toepassingen. Hardware waarmee met voorgaande
Nadere informatien-queens Local Search met Conflict Minimalizatie
n-queens Local Search met Conflict Minimalizatie Efficient Local Search with Conflict Minimalization: A Case Study of the n-queens Problem, door Rok Sosič en Jun Gu. Sjoerd van Egmond svegmond@liacs.nl
Nadere informatieMethode voor een vlotte montage van UHD beeldmateriaal op een normale 2K montage PC.
Methode voor een vlotte montage van UHD beeldmateriaal op een normale 2K montage PC. Het probleem bij UHD montage Het probleem bij het editeren van UHD beelden schuilt in het feit dat die beelden opgenomen
Nadere informatieVectoren, matrices en beeld. Figuur: Lena. Albert-Jan Yzelman
Vectoren, matrices en beeld Figuur: Lena Vectoren, matrices en beeld Hoe coderen we foto s zodat ze te gebruiken zijn op computers? Wat verwachten we van de bestandsgrootte? Hoe verkleinen we de benodigde
Nadere informatieKleurencode van weerstanden.
Kleurencode van weerstanden. x1 x2 x3 n t TC R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t% +/- TC 1 Kleurencode van weerstanden. R = x1 x2 (x3) 10 n +/- t [%] +/- TC [ppm] x n t TC x n t TC zilver - -2 10 goud - -1 5 Zwart
Nadere informatie+31 (0)900 1200 003 E:
Datalogger voor temperatuur PCE-T 800 met real-time datalogging op SD-kaart, LCD-scherm 4,5 " voor grafieken, USB-poort, software voor gegevensoverdracht en -evaluatie. De datalogger PCE-T 800 is een 8-kanaals
Nadere informatievoor hoge resolutie astrofotografie
voor hoge resolutie astrofotografie 1: hoe komt de kleurinformatie tot stand bij digitale fotografie 2: bouw van de camera 3: resultaten Hoe komt de kleurinformatie tot stand? De pixels van een ccd zijn
Nadere informatieVuistregels voor energie-efficiënte robotprogrammatie
Vuistregels voor energie-efficiënte robotprogrammatie Inleiding Energie-efficiëntie is zelden de primaire zorg bij het programmeren van een robot. Hoewel er in onderzoek reeds methodes werden ontwikkeld
Nadere informatieTRILLINGEN EN GOLVEN HANDOUT FOURIER
TRILLINGEN EN GOLVEN HANDOUT FOURIER Cursusjaar 2009 / 2010 2 Inhoudsopgave 1 FOURIERANALYSE 5 1.1 INLEIDING............................... 5 1.2 FOURIERREEKSEN.......................... 5 1.3 CONSEQUENTIES
Nadere informatieDell Inspiron 560/570: Uitgebreide specificaties
Dell Inspiron 560/570: Uitgebreide specificaties Dit document bevat informatie over de installatie van de computer, het bijwerken van stuurprogramma's en het upgraden van de computer. OPMERKING: Aanbiedingen
Nadere informatieComputer architecturen: Hard Disk technologie
: Hard Disk technologie Jan Genoe KHLim Versie : dinsdag 11 juli 2000 1 Historisch perspectief 1973: 1. 7 Mbit/square inch 140 MBytes 1979: 7. 7 Mbit/square inch 2 300 MBytes Bron: New York Times, 2/23/98,
Nadere informatieWat is een digitale foto
Inleiding: basiskennis We beoefenen allemaal de fotografie in de hobbysfeer. Sommigen al jaren, anderen sinds kort. Maar we weten allemaal wat een camera is, en een computer, en een printer. We weten allemaal
Nadere informatieKlasse B output buffer voor een Flat Panel Display Kolom aansturing
Gevalstudie 1 Klasse B output buffer voor een Flat Panel Display Kolom aansturing IEEE Journal of Solid-state circuits, Vol 34, No 1, Januari 1999, pp 116-119 Jan Genoe KHLim Flat Panel display kolom driver
Nadere informatieProduct catalogus Coolstream
Product catalogus Coolstream HET MERK COOLSTREAM STAAT BEKEND OM ZIJN HOOGWAARDIGE LINUX GESTUURDE KABEL EN SATELLIET ONTVANGERS. DE MODELLEN ZIJN UITGERUST MET HET ZEER DEUGDELIJKE BESTURINGSSYSTEEM NEUTRINO
Nadere informatieInstallatiegids Registratie Hardware specificaties
Installatiegids Installatiegids... 1 Registratie... 2 Hardware specificaties... 3 Waarschuwing ivm Poorten die open moeten staan... 3 Configuratie voor gebruik op Citrix, Terminal Server,...... 4 Windows
Nadere informatieHOOFDSTUK 4: Video. 1. Videosignalen
HOOFDSTUK 4: Video 1. Videosignalen component video [analoog] principe 3 analoge signalen fysiek gescheiden splitsing in RGB, YCbCr (digitaal) of YPbPr (analoog), geen crosstalk (interferentie) => beste
Nadere informatieZwart-wit en grijstinten
Zwart-wit en grijstinten 1. Kleur elk vakje dat een stukje lijn bevat zwart. Opdracht 1 is een eenvoudige opdracht vergelijkbaar met wat de computer op het beeldscherm ook doet. Normaal zie je dit niet
Nadere informatieFrontPage 2000. Websites voor iedereen
FrontPage 2000 Websites voor iedereen Andy Camps, 2001 Inhoud 2 Inhoud Inhoud...2 Woord vooraf...7 Hoe met deze cursus werken?...8 1. Proloog webtechno, rauwkost...9 1.1. Internetadres...9 1.1.1. Domein
Nadere informatiePC95DOV/IR-IP Neptune IP series cam
Neptune IP series cam 1/2.8 3.0M CMOS FULL HD vandaalbestendige vaste IP domecamera met geïntegreerde IR verlichting 3 megapixel camera met Sony Exmor CMOS Varifocal lens 4.5 tot 10mm Mechanische dag/nacht
Nadere informatieUitleg. Welkom bij de Beverwedstrijd 2006. Je krijgt 15 vragen, die je in maximaal 45 minuten moet beantwoorden.
Uitleg Welkom bij de Beverwedstrijd 2006 Je krijgt 15 vragen, die je in maximaal 45 minuten moet beantwoorden. Je krijgt 5 vragen van niveau A, 5 vragen van niveau B en 5 vragen van niveau C. Wij denken
Nadere informatieUSB 3.0 videorecorder - HDMI / DVI / VGA / Component HD video-opname apparaat p 60 fps
USB 3.0 videorecorder - HDMI / DVI / VGA / Component HD video-opname apparaat - 1080p 60 fps Product ID: USB3HDCAP Met dit USB 3.0 externe video-opnameapparaat kunt u 1080p HD-video en stereoaudio op uw
Nadere informatiePCTV Hybrid Pro Stick hardware
PCTV Hybrid Pro Stick hardware PCTV Hybrid Pro Stick Hardware NL februari 2006 Pinnacle Systems GmbH 2006 Alle rechten voorbehouden Niets uit dit Handboek mag zonder uitdrukkelijke schriftelijke toestemming
Nadere informatieExtra oefeningen goniometrische functies. Juist of fout? Leg uit. Indien fout, volstaat het een tegenvoorbeeld te geven. ...
Extra oefeningen goniometrische functies Oefening 1: Juist of fout? Leg uit. Indien fout, volstaat het een tegenvoorbeeld te geven. a. Elke periodieke functie heeft een (kleinste) periode. b. Er bestaat
Nadere informatieOntwerp van een beeldverwerkingsprocedure voor kwantificering en karakterisering van vlokken en draden in actief slibsystemen.
Ontwerp van een beeldverwerkingsprocedure voor kwantificering en karakterisering van vlokken en draden in actief slibsystemen. Het actief slibsysteem : Influent Aëratie Sedimentatie Effluent Recirculatieslib
Nadere informatieToegang tot HiSPARC gegevens jsparc bibliotheek Data retrieval 3.1 Downloaden van data
Data analyse HiSPARC Data retrieval A.P.L.S. de Laat 1 Toegang tot HiSPARC gegevens De data opslag van HiSPARC meetgegevens gebeurt op het Nikhef en bestaat uit een paar databases. Als eerst is er de ruwe
Nadere informatieHerconfigureerbare Hardware in Ieders Bereik
Herconfigureerbare Hardware in Ieders Bereik Prof. Dirk Stroobandt Universiteit Gent Vakgroep ELIS Onderzoeksgroep PARIS http://www.elis.ugent.be/~dstr/ Overzicht Nood aan digitale verwerking van gegevens
Nadere informatieOpgave Tussentijdse Oefeningen Jaarproject I Reeks 3: Tijd, licht en warmte
Opgave Tussentijdse Oefeningen Jaarproject I Reeks 3: Tijd, licht en warmte Voor deze oefeningenles heb je de handleiding van de uitgedeelde ARM processor nodig. Je kan deze vinden op de website van het
Nadere informatieAxoft Managed Router Rapportage
Axoft Managed Router Rapportage Toelichting week rapportage Als onderdeel van de Axoft managed router dienst monitoren wij 24 uur per dag, 7 dagen per week uw router en uw verbindingen. Onze bevindingen
Nadere informatieResoluties van camera s
Verschil CIF resolutie tov 1080P resolutie Eén van de voordelen die we hebben met IP- en HD-SDI camera s tov analoge camera s is de beeldresolutie. Met IP- en HD-SDI camera s zijn we namelijk in staat
Nadere informatieDEC SDR DSP project 2017 (2)
DEC SDR DSP project 2017 (2) Inhoud: DSP software en rekenen Effect van type getallen (integer, float) Fundamenten onder DSP Lezen van eenvoudige DSP formules x[n] Lineariteit ( x functie y dus k maal
Nadere informatieHandleiding CD-Rom Engelse Spelling Bijlage bij het eindwerk van Veerle Tielemans
Inhoudsopgave Inhoudsopgave...i 1. Installatie Engelse Spelling, versie 1.0...1 1.1 Systeemeisen...1 1.1.1 Minimum systeemeisen...1 1.1.2 Aanbevolen systeemeisen...1 1.2 Installatie starten....1 1.3 Het
Nadere informatieGridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert
GridPix: Development and Characterisation of a Gaseous Tracking Detector W.J.C. Koppert Samenvatting Deeltjes Detectie in Hoge Energie Fysica De positie waar de botsing heeft plaatsgevonden in een versneller
Nadere informatieSERVICE LEVEL AGREEMENT SERVICE LEVEL AGREEMENT ADDENDUM VIRTUALISATIE VERSIE
SERVICE LEVEL AGREEMENT SERVICE LEVEL AGREEMENT ADDENDUM VIRTUALISATIE VERSIE 2014-05-28 Inhoudsopgave 1. Definities...3 1.1. Control Panel...3 1.2. CPU...3 1.3. CPU core...3 1.4. Dienst...3 1.5. I/O-operaties...3
Nadere informatieDigitale en analoge technieken
Digitale en analoge technieken Peter Slaets February 14, 2006 Peter Slaets () Digitale en analoge technieken February 14, 2006 1 / 33 Computerarchitectuur 1 Processors 2 Primair geheugen 3 Secundair geheugen
Nadere informatiePCIe HDMI video opname kaart - HDMI, DVI, VGA of component video P bij 60 fps
PCIe HDMI video opname kaart - HDMI, DVI, VGA of component video - 1080P bij 60 fps Product ID: PEXHDCAP60L2 Met deze PCIe video opname kaart kunt u 1080p HD-video en 2-kanaals stereoaudio (HDMI/RCA) op
Nadere informatieWat is Elektrotechniek?
Wat is Elektrotechniek? Welke ingenieursproblemen vragen een elektrotechnisch profiel? Typische elektrotechnische voorbeelden: Cochleair implantaat (Cochlear) Chemische industrie (BASF) Elektronische wagen
Nadere informatieOpdracht 3: Baanintegratie: Planeet in een dubbelstersysteem
PLANETENSTELSELS - WERKCOLLEGE 3 EN 4 Opdracht 3: Baanintegratie: Planeet in een dubbelstersysteem In de vorige werkcolleges heb je je pythonkennis opgefrist. Je hebt een aantal fysische constanten ingelezen,
Nadere informatieSECURITY & DATA PROTECTION ARCHIVING & BACKUP IN 5 STAPPEN NAAR EEN IDEALE SITUATIE
SECURITY & DATA PROTECTION ARCHIVING & BACKUP IN 5 STAPPEN NAAR EEN IDEALE SITUATIE POWERED BY DATA DIE U WILT BEWAREN EN DATA DIE U MOET BEWAREN Het opslaan van data, zoals archiveren en back-up, is een
Nadere informatieDe seriële poort Jan Genoe KHLIM
De seriële poort Jan Genoe KHLIM De seriële poort 1 De seriële poort Een PC bezit een aantal seriële poorten: COM1, COM2,... Er zijn 1 of 2 seriële poorten voorzien op het moederbord Plug-in kaarten laten
Nadere informatieIJkingstoets Industrieel Ingenieur. Wiskundevragen
IJkingstoets Industrieel Ingenieur Wiskundevragen juli 8 Deel. Basiskennis wiskunde Vraag Het gemiddelde van de getallen 7 4 6, en 4 is Vraag en g met voorschrift g() =. Waaraan is Beschouw de functie
Nadere informatieInhoud Vervolgcursus. Word 2010 NL-NL. Inhoudsopgave
Inhoud Vervolgcursus Word 2010 NL-NL Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Vertalen... 3-33 Tekst vertalen... 3-33 Procedures... 3-37 Hoofdstuk 2 Redigeren... 3-39 Redigeren algemeen... 3-39 Opmerking toevoegen...
Nadere informatieFactsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau
Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau CONTINUOUS VALUE DELIVERY We zorgen ervoor dat u in elke volwassenheidsfase van uw digitale platform snel en continu waarde kunt toevoegen voor eindgebruikers.
Nadere informatieJen Kegels, Eveline De Wilde, Inge Platteaux, Tamara Van Marcke. Hardware. De computer in een oogopslag. 1 / 11 Cursusontwikkeling
Hardware De computer in een oogopslag 1 / 11 Cursusontwikkeling Opslag Er worden verschillende apparaten gebruikt om gegevens op te slaan. Dit zijn de meest voorkomende apparaten. Harde schijf; CD / DVD;
Nadere informatieLES 3 Analoog naar digitaal conversie
LES 3 Analoog naar digitaal conversie Misschien is het goed om eerst te definiëren wat analoog en digitaal is en wat de de voor en nadelen hiervan zijn. Analoog naar digitaal conversie wordt voor veel
Nadere informatieLaptop Folder. April 2014
Laptop Folder April 2014 Dit is onze laptop folder, hierin vindt u verschillende merken maar altijd met minimaal 2 jaar garantie. Deze garantie is op "hardware" en wij geven deze garantie aan "huis". De
Nadere informatie