KB Thermische Omgevingsfactoren (TOF) Initiële RIE & beheersplan
|
|
- Renée Hendriks
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 KB Thermische Omgevingsfactoren (TOF) Initiële RIE & beheersplan
2 1. Wat leert ons het KB TOF 2. Praktisch bij Mireille : Inventaris van relevante activiteiten Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid Bekijken van uitgevoerde taken/activiteiten voor klassering in metabolisme categorie (fysieke belasting Bepalen van meetplan hittebelasting voor 2014 Rol PA-AG 3. Effecten van blootstelling aan overmatige warmte- warmtetolerantie
3 KB TOF : Over wat gaat het? Interactie mens / TOF en invloed ervan op de warmtebalans Uitgebreide (soms verwarrende) terminologie rond thermische omgevingsfactoren Wat zijn de geldende definities? Wat zijn de afkortingen, grootheden en eenheden? Verschillende invalshoeken voor een risico-evaluatie thermische omgevingsfactoren Gematigde omstandigheden: comfort Extreme omstandigheden: hitte Extreme omstandigheden: koude Aanpak
4 Warmtebalans (1) S = (M - W) = interne warmteproductie M Het metabolisme M levert energie om het lichaam in staat te stellen W arbeid/werk W te verrichten S is het verschil tussen beiden als maat voor warmteaccumulatie De balans heeft drie basistoestanden S = 0 de balans is in evenwicht kerntemperatuur rond 36,7 C S > 0 = het lichaam accumuleert warmte meer huiddoorbloeding, zweten, S < 0 = het lichaam verliest warmte minder huiddoorbloeding, rillen
5 Warmtebalans (2) S = (M - W) = +/- K +/- C +/- R + E K Conductie of geleiding: warmteuitwisseling (+/-) door rechtstreeks contact met de huid C Convectie: warmteuitwisseling (+/-) tussen lichaam en omgevende lucht Huid (temperatuursverschil huid-lucht en luchtsnelheid) Luchtwegen R Straling: warmteuitwisseling (+/-) door elektromagnetische stralen (infrarood en zichtbaar licht en beetje ultraviolet) E Evaporatie: warmteafgave (+) door verdamping thv huid en luchtwegen afhankelijk van relatieve vochtigheid, luchtsnelheid en temperatuurverschil perspiratio insensibilis : transepidermale diffusie zweten: secretie van water (99%) en NaCl en verdamping op de huid
6 Primaire klimaatfactoren die een rol spelen in de warmtebalans Kennis nodig over fysische grootheden van de thermische omgeving en hoe deze te meten Genormeerd in NBN EN ISO 7726 Basisgrootheden: Luchttemperatuur in Kelvin (Ta) of graden Celsius (ta) Gemiddelde stralingstemperatuur in Kelvin (Tr ) of graden Celsius (tr) en Vlakstralingstemperatuur in Kelvin (Tpr) of graden Celsius (tpr) Absolute luchtvochtigheid uitgedrukt als partieel dampdruk van water in kilopascal (Pa) Luchtsnelheid in meter per seconde (Va)
7 Thermische isolatie (clo) Accurate kennis nodig over kledij: thermische isolatie en effecten op de verdampingssnelheid Genormeerd in NBN EN ISO 9920 Samengevat: Bepalen van de isolatiewaarden van kledij via tabellen: Annex A voor ensembles, Annex B voor stukken via meting: Annex D op een thermische pop, Annex E op echte mensen Bepalen van de dampweerstand van kledij via meting of via tabellen Via tabellen: Annex C voor ensembles Via meting: Annex D op een thermische pop, Annex E op echte mensen Metingen zijn complex, tabellen zeer uitgebreid en specifiek (Annex A C = 70 pagina s)
8 Thermische isolatie Eenvoudige tabel cfr NBN EN ISO 7730 als praktisch handvat
9 ( Fysieke belasting Accurate kennis nodig over het energiemetabolisme Genormeerd in NBN EN ISO 8996 Basis: sobane-principe Screening: classificatie volgens beroepen en activiteiten Annex A Observatie: classificatie volgens workload, betrokken lichaamsdelen, lichaamshouding, activiteiten Annex B Analyse: bepalen metabolisme op basis van hartritme Annex C Expertise: berekenen van het metabolisme op basis van het zuurstofverbruik (VO2 max meting) Annex D
10 Zeer licht werk : < 117 Watt Licht werk : Watt Halfzwaar werk : Watt Zwaar werk : Watt Zeer zwaar werk : > 468 Watt Fysieke werkbelasting
11 Hittebelasting indexen WBGT Genormeerd in NBN EN ISO 7243 Basis: Wijd geaccepteerd, basis voor vele standaarden Er wordt in het nieuwe KB letterlijk naar verwezen
12 Hittebelasting indexen WBGT Genormeerd in NBN EN ISO 7243 Basis: Beoordeling warmtebelasting via WBGT Op groepsniveau Niet voor korte perioden Niet voor het comfortgebied (kantoren) Meting en weging WBGT verschillende hoogten vereist indien een verticale temperatuursgradiënt wijst op >5% verschil
13 Hittebelasting indexen Actiewaarden uit het nieuwe KB: WBGT
14 Inventaris van relevante activiteiten Praktisch bij Mireille Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid Bekijken van uitgevoerde taken/activiteiten voor klassering in metabolisme categorie (fysieke belasting) Bepalen van meetplan hittebelasting voor 2014 Rol PA-AG
15 Praktisch 1.Inventaris van bronnen, identificatie van gevaren Overzicht afdelingen, kledij, activiteiten/taken in een tabel om de volgende stappen te kunnen uitvoeren
16 Praktisch 2. Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid gebruikt voor metingen
17 : Praktisch 3. Bepalen van fysieke belasting: methodologie (1) het metabolisme per arbeidscyclus werd bepaald vanuit het metabolisme van de verschillende taken (deelactiviteiten), de voornaamste lichaamshouding en respectievelijke duur van de taken.
18 : Praktisch 3. Bepalen van fysieke belasting: methodologie (2) Het metabolisme voor een arbeidscyclus kan bepaald worden vanuit het metabolisme van de verschillende deelactiviteiten en van hun respectievelijke duur door: Waar M = het gemiddelde metabolisme van een arbeidscyclus, in watt Mi = het metabolisme van een activiteit i, in watt ti = de duur van een activiteit, in seconden of minuten T = de duur, in seconden, van de desbetreffende arbeidscyclus, deze is gelijk aan de som van de partiële duurtijden ti
19 Praktisch 3. Bepalen van fysieke belasting: voorbeeld Blootstellingsgroep: Sorteren, intekenen, mangel, opgeef, strijk, plooien, herstellingen, inpak Al deze activiteiten zijn onder één noemer geplaatst. Er is hier vanuit gegaan dat het merendeel van de dag, rechtstaande wordt gewerkt gekombineerd met hand- en armbewegingen, een kleiner deel gebeurt voorovergebogen. Het tillen en dragen van de plastiek zakken (tot max 20 kg) is meegenomen en de rest van de shift is stappen. De metabolische waarden per type activiteit zijn opgelijst in de desbetreffende handleiding Thermische Omgevingsfactoren van de FOD WASO en tevens in de internationale norm ISO 8996 "Bepaling van de metabolische warmteproduktie.
20 Nr Taak Metabolisme in Watt v/taak (Mi)Metabolisme in Watt v/taak (Mi) Duur activiteit in minuten (ti Product Mi x tiproduct Mi x ti 1 rechtstaande met hand en armbewegingen voorovergebogen met hand en armbewegingen lopend met gewicht tot 20 kg lopend zonder belasting TOTAAL Gemiddeld Metabolisme 200 Het gemiddeld metabolisme voor deze verschillende activiteiten met hun overeenkomende tijdsduur komt uit op 200 Watts en valt dus in de klasse licht werk (gamma Watts).
21 Praktisch 4. Evaluatie van de risico s, vergelijking met richt- en grenswaarden (1) Gemeten of berekende waarden zijn al ingebracht in de grote overzichtstabel Ook de referentiewaarden waarmee wordt vergeleken worden opgenomen in de tabel Resultaat van de vergelijking wordt eveneens genoteerd in de tabel Zie overzichtstabel
22 Zone Afdeling HEUSDEN 1 burelen 2 receptie 3 garage 4 distributiehal Datum meting Uur meting buiten temp buiten vochtigheid Gemeten WBGT Tocht ( C) (%) ( C-WBGT) (m/sec.) 5 magazijn werkkledij 24,10,13 14h ,9 0 6 tapijten 24,10,13 14h , schoonloopmatten 24,10,13 14h ,07 8 schoenrecyclage 24,10,13 14h ,2 0 9 intekenen / sorteren (eindsortering) A 24,10,13 12h ,7 0,08 10 intekenen / sorteren (reeks klanten) B 24,10,13 12h , intekenen / sorteren (grote klanten) C 24,10,13 12h ,4 0,11 12 wasserij waszone 24,10,13 12h ,5 0,05 13 wasserij mangel (IS03) 24,10,13 11h , wasserij mangel (PL01) 24,10,13 11h , wasserij drogers 24,10,13 11h , wasserij industrie opgeef 24,10,13 10h , wasserij industrie controle 24,10,13 10h , wasserij industrie hemdenautomaat 24,10,13 10h ,7 0,04 19 wasserij industrie plooien 24,10,13 11h , wasserij inpak 24,10,13 11h , nieuwkuis ontvlekking 24,10,13 15h ,9 0,02 22 nieuwkuis strijktafel 24,10,13 15h nieuwkuis draperiepers 24,10,13 15h ,5 0,09 24 nieuwkuis herstellingen 24,10,13 14h , nieuwkuis inpak 24,10,13 14h ,3 0 MERCHTEM 101 burelen 102 receptie 103 garage 104 distributiehal
23 Praktisch 4 Evaluatie van de risico s, vergelijking met richt- en grenswaarden (2) Zoals verwacht in deze periode van het jaar en in relatie met de buitentemperatuur en vochtigheid liggen alle WBGT waarden ruimschoots onder de index 29 voor lichtwerk en 26 voor halfzwaar werk. Tevens bleef de luchtsnelheid duidelijk onder de streefwaarde van 0.5 m/sec. Rusttijden
24 Praktisch 5. Bepalen van meetplan hittebelasting voor 2014 (1) In 2014 zal een meetcampagne uitgevoerd worden vanaf overschrijding van een buitentemperatuur van 26 C (dichtstbijzijnde weerstation of eigen meting). Een of meerdere van volgende activiteiten zal als referentie dienen voor de rest van de activiteiten: nieuwkuis draperiepers wasserij drogers nieuwkuis inpak tapijten
25 Praktisch 5. Bepalen van meetplan hittebelasting voor 2014 (2) Idealiter best 2 maal per dag meten: 11 h am en 14 h pm. Evalueren of overschrijdingen van de toepasselijke WBGT index gebeuren. Desgevallend bekijken of de reeds toegepaste maatregelen voldoende gealigneerd zijn met de regelgeving betreffende extra rusttijden, ventilatie, frisdranken. In het najaar 2014: evaluatie van de resultaten van deze meetcampagne met als doel de relevantie van warmtebelasting bij Mireille N.V. te bepalen en een beheersplan voor de volgende jaren op te stellen.
26 Rol PA-AG KB 4 juni 2012 Adviserend Meet-en berekeningsmethodes Technische en organisatorische maatregelen Rusttijden Verfrissende dranken Gevoelige risicogroepen Beslissend Korte blootstelling aan ernstige overmatige warmte bij interventies Bepalen max. blootstellingsduur en werkorganisatie
27 Rol PA-AG - Mireille Multidisciplinaire samenwerking RIE TOF Hygiënist (CLB), IPA Meerwaarde via medisch toezicht Inventariseren - aandachtspunten vanuit werkvloer Informeren - maatregelen plan hittebelasting 2014 Adviseren - kledij, vochtinname Aandacht voor medewerkers met risicoprofiel
28 Effecten van blootstelling aan overmatige warmte Huidaandoeningen Zonnebrand, Hitte-rash, hitte-urticaria, intertrigo Hittesyncope Hittekramp Hitte-uitputting Hitteslag
29 Gewicht, conditie, leeftijd Alcohol, drugs, medicatie Medische problematiek Warmtegewenning Warmtetolerantie Langzaam en geleidelijk, >15dg Verdwijnt vlug, 3-4dg
RISICOANALYSE THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN. Ing Christa Inghelbrecht April - mei 2016
RISICOANALYSE THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN Ing Christa Inghelbrecht April - mei 2016 Inhoudstafel Overzicht wetgeving Elementen risicoanalyse Praktische aanpak Provikmo 2 Overzicht wetgeving : KB TOF (4/6/2012
Nadere informatieCirculaire THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN
OVERMATIGE KOUDE EN WARMTE PRINCIPE Codex V.1 behandelt de blootstelling aan thermische omgevingsfactoren tijdens het en heeft tot doel de nemers te beschermen tegen extreme thermische omgevingsfactoren.
Nadere informatieKoninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren (Belgisch Staatsblad van 21 juni 2012)
Koninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren (Belgisch Staatsblad van 21 juni 2012) Lieve Ponnet Adviseur-generaal Algemene directie humanisering van de arbeid Afdeling normen welzijn
Nadere informatieCirculaire THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN
OVERMATIGE KOUDE EN WARMTE K.B. van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren Principe Het K.B. van 4 juni 2012 betreffende het welzijn van de nemers bij de uitvoering van hun en inzonderheid
Nadere informatieCodex over het welzijn op het werk. Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia. Titel 1. Thermische omgevingsfactoren
Codex over het welzijn op het werk Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia Titel 1. Thermische omgevingsfactoren Hoofdstuk I.- Risicoanalyse en preventiemaatregelen Art.V.1-1.- 1. Overeenkomstig
Nadere informatieKoninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren Koninklijk besluit van 14 oktober 2012 arbeidsplaatsen
Koninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren Koninklijk besluit van 14 oktober 2012 arbeidsplaatsen Maurits De Ridder Algemene directie Humanisering van de arbeid Afdeling van de normen
Nadere informatieKlimaat: wetgeving, risicoanalyse en maatregelen
Klimaat: wetgeving, risicoanalyse en maatregelen Wetgeving De wetgeving i.v.m. het klimaat op het werk is voor het grootste deel terug te vinden in het Koninklijk Besluit Thermische Omgevingsfactoren van
Nadere informatieKoninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren (B.S. 21.6.2012)
Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren (B.S. 21.6.2012) Afdeling I.- Toepassingsgebied en definities Artikel 1.- Dit besluit is van toepassing op de werkgevers en
Nadere informatieNIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise
SOBANE methode: Thermische omgevingsfactoren NIVEAU 3: ANALYSE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Het risico van thermische belasting of ongemak evalueren onder de omstandigheden die tijdens
Nadere informatieThermische omgevingsfactoren
Thermische omgevingsfactoren boek V, Omgevingsfactoren en fysische agentia, titel 1, Thermische omgevingsfactoren van de CODEX over het welzijn op het werk http://www.werk.belgie.be/moduledefault.aspx?id=1958
Nadere informatieWanneer is het te warm om te werken?
Bewaakt permanent het binnenklimaat van gebouwen Evalueert van op afstand de werking van de installaties Optimaliseert samen met u het energieverbruik Wanneer is het te warm om te werken? METIZ T. +32
Nadere informatieThermische omgevingsfactoren. Gezondheidseffecten, normen en actiewaarden
Thermische omgevingsfactoren Gezondheidseffecten, normen en actiewaarden Dr. Maurits De Ridder Arbeidsgezondheidkunde, Universiteit Gent Humanisering van de Arbeid, FOD WASO Menu Lichaamstemperatuur Warmtebalans
Nadere informatieDe een heeft het warm, de ander te warm en de ander heeft het veel te warm, en dat in dezelfde werkruimte.
Hittestress: werken en warm weer Inleiding De een heeft het warm, de ander te warm en de ander heeft het veel te warm, en dat in dezelfde werkruimte. De gevoelstemperatuur wordt, behalve door de luchttemperatuur
Nadere informatieKoninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren 21 juni 2012)
Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren 21 juni 2012) Contents Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren 21 juni 2012)... 1 Afdeling
Nadere informatieProf. Dr. H.A.M. (Hein) Daanen. Warm Aanbevolen. Defensie en Veiligheid. Faculteit Bewegingswetenschappen, VU Amsterdam
Prof. Dr. H.A.M. (Hein) Daanen Warm Aanbevolen Defensie en Veiligheid Faculteit Bewegingswetenschappen, VU Amsterdam Overzicht TNO Thermoregulatie Warmtebalans Problemen met kou en hitte Normen 2 TNO is
Nadere informatieFEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk.
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. ------ Advies nr. 160 van 21 oktober 2011 over het ontwerp van koninklijk
Nadere informatieNieuwe wetgeving 2012
Nieuwe wetgeving 2012 Prebes 22 januari 2013 1 Nieuwe wetgeving 2012 KB 26 april 2012: aanpassing KB ARBIS: bescherming tegen ioniserende stralingen(20/07/2001) KB 4 juni 2012: thermische omgevingsfactoren
Nadere informatieIntegrated Management System
Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Doel... 1 2. Toepassingsgebied... 1 3. Referentie... 1 4. Definities... 1 5. Werkinstructie... 2 5.1 Blootstelling aan extreme koude belasting... 2 5.2 Blootstelling
Nadere informatieThermische omgevingsfactoren
Thermische omgevingsfactoren FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG Het Hoofdbestuur van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal
Nadere informatieOmgevingsfactoren op de arbeidsplaatsen De temperatuur
Omgevingsfactoren op de arbeidsplaatsen De temperatuur Dr. Maurits De Ridder D.G. Humanisering van de arbeid, FOD WASO Vakgroep maatschappelijke gezondheidkunde, Universiteit Gent Belgian Society for Occupational
Nadere informatieToelichting KB 25/03/2016 tot wijziging v/h KB 10/10/2012 tot vaststelling v/d algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden
Toelichting KB 25/03/2016 tot wijziging v/h KB 10/10/2012 tot vaststelling v/d algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden AD Humanisering van de Arbeid Ernest Blerotstraat 1 1070 Brussel
Nadere informatieConcordantietabel boek V Omgevingsfactoren en fysische agentia van de codex welzijn op het werk
Concordantietabel boek V Omgevingsfactoren en fysische agentia van de codex welzijn op het werk Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren KB 4/6/2012 thermische omgevingsfactoren
Nadere informatieCodex over het welzijn op het werk. Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia. Titel 1. Thermische omgevingsfactoren
Codex over het welzijn op het werk Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia Titel 1. Thermische omgevingsfactoren Hoofdstuk I.- Risicoanalyse en preventiemaatregelen Art.V.1-1.- 1. Overeenkomstig
Nadere informatie10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte.
1 Materie en warmte Onderwerpen - Temperatuur en warmte. - Verschillende temperatuurschalen - Berekening hoeveelheid warmte t.o.v. bepaalde temperatuur. - Thermische geleidbaarheid van een stof. - Warmteweerstand
Nadere informatieWerken bij warm weer
Werken bij warm weer De werkgever moet zijn werknemers beschermen tegen overmatige warmte. Deze kan van zowel van klimatologische oorsprong zijn, de zon dus, of van technologische aard, zijnde lampen,
Nadere informatieFiche 1 (Observatie): Algemene inleiding
Fiche 1 (Observatie): Algemene inleiding De lichaamstemperatuur moet gelijk blijven aan 37 C. Om dit te bereiken, moet het lichaam: warmte produceren: dit is het metabolisme dat verhoogt naarmate de fysieke
Nadere informatieDe zomer, wie kijkt er niet naar uit. Maar werken wanneer het zeer warm is, valt niet mee.
1 Te warm? De zomer, wie kijkt er niet naar uit. Maar werken wanneer het zeer warm is, valt niet mee. Afhankelijk van de aard van het werk wordt de warmte als overmatig beschouwd en moet de werkgever een
Nadere informatieFiche 9 (Analyse): Technische verbeteringen
Fiche 9 (Analyse): Technische verbeteringen Vermindering van de temperatuur van de lucht en de vochtigheid Het doel is om alle risico's die de gezondheid (hypo- of hyperthermie of deshydratatie) kunnen
Nadere informatieHittestress op de werkplek
Hittestress op de werkplek Beheersing van hittestress wordt steeds belangrijker: warmer klimaat; vergrijzende arbeidspopulatie; pensioenleeftijd naar 67 jaar. 26 januari 2010 2 Hittestress is afhankelijk
Nadere informatieAnatomie / fysiologie. Functies van de huid. Temperatuurregulatie AFI1. Eliminatie en regulatie Warmteregulatie 1
Anatomie / fysiologie Eliminatie en regulatie Warmteregulatie 1 FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 1 Functies van de huid FHV2009 / Cxx55 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie
Nadere informatieComfortklachten. Hoe objectief meten en hoe de oorzaak vaststellen?
Comfortklachten Hoe objectief meten en hoe de oorzaak vaststellen? Wie is Testo? Opgericht in 1957 Wereldwijd marktleider in de productie en verkoop van draagbare meetapparatuur 2.300 medewerkers wereldwijd
Nadere informatieWat kun je meten én verbeteren bij klimaatklachten in gebouwen?
Wat kun je meten én verbeteren bij klimaatklachten in gebouwen? Pagina 1 van 6 Inhoud Inhoud... 2 Klimaatklachten... 3 Welke klachten zijn het meestal?... 3 Klimaatonderzoek kan klimaatklachten verbeteren...
Nadere informatieVoorbeeld. Preview NEN-ISO Instrumenten en methoden voor het meten van fysische omgevingsgrootheden. Thermische binnencondities.
UDC 1.4:5.08:628.86 I Thermische binnencondities Instrumenten en methoden voor het meten van fysische omgevingsgrootheden NEN-ISO 7726 Thermal environments Instruments and methods for measuring physical
Nadere informatievervolg VEILIG werken in de buurt van antennes
ELEKRTOMAGNETISCH SPECTRUM Het elektromagnetische spectrum bevat de volgende frequenties, gerangschikt van uiterst lage tot ultrahoge frequentie: extreem lage frequenties laagfrequente golven radiogolven
Nadere informatieWerken met eenheden. Introductie 275. Leerkern 275
Open Inhoud Universiteit Appendix B Wiskunde voor milieuwetenschappen Werken met eenheden Introductie 275 Leerkern 275 1 Grootheden en eenheden 275 2 SI-eenhedenstelsel 275 3 Tekenen en grafieken 276 4
Nadere informatieKlimaatbeheersing (2)
Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) Uitgave 2016 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur
Nadere informatiep V T Een ruimte van 24 ºC heeft een dauwpuntstemperatuur van 19 ºC. Bereken de absolute vochtigheid.
8. Luchtvochtigheid relatieve vochtigheid p e 100 % p absolute vochtigheid = dichtheid van waterdamp dauwpuntstemperatuur T d = de temperatuur waarbij de heersende waterdampdruk de maximale dampdruk is.
Nadere informatieWorkshop Renovatiebeurs 14 t/m 16 mei
Workshop Renovatiebeurs 14 t/m 16 mei 2019 Workshop Renovatiebeurs 14 t/m 16 mei 2019 Agenda voor vandaag Even voorstellen Gasloos Nederland biedt vooral veel kansen Hoe creëer je een optimaal binnenklimaat?
Nadere informatieArbocatalogus pkgv-industrie Heatstress
Arbocatalogus pkgv-industrie Heatstress De arbocatalogus PKGV-industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en Kartonproducerende en -verwerkende industrieën.
Nadere informatieRapport nr. H.0611.S.393. EMCP-productiehallen
Verwarming van industriehallen: vergelijking van plafond stralingspanelen en industriële vloerverwarming pagina 1/11 Rapport nr. H.0611.S.393. EMCP-productiehallen Verwarming van industriehallen Gecomputeriseerde
Nadere informatieResultaten monitoring
RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak Resultaten monitoring Afdeling Bouwfysica KU Leuven / EnergyVille Evi Lambie & Dirk Saelens Cayman 1 Uitgevoerde
Nadere informatie1 Beschrijving. Infofiche Nr /2017. Kleedkamers, refters, wastafels en toiletten in de werkplaatsen en burelen 1/5
Infofiche Nr. 3015 12/2017 Kleedkamers, refters, wastafels en toiletten in de werkplaatsen en burelen 1 Beschrijving Er moeten sociale voorzieningen (kleedkamers, refters, wastafels, toiletten, rustlokalen,...)
Nadere informatie1 Beschrijving. Infofiche Nr /2017. Kleedkamers, refters, wastafels en toiletten in de werkplaatsen en burelen 1/5
Infofiche Nr. 3015 09/2017 Kleedkamers, refters, wastafels en toiletten in de werkplaatsen en burelen 1 Beschrijving Er moeten sociale voorzieningen (kleedkamers, refters, wastafels, toiletten, rustlokalen,...)
Nadere informatieKlimaatbeheersing (2)
Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur kan worden
Nadere informatieIn dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw.
De basis van isolatie en hoe INSULd8eco werkt in uw gebouw In dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw. Om de werking van onze isolatie oplossing goed te begrijpen,
Nadere informatieInleiding. De zomer is weer in volle gang. Daarbij hopen we op mooi weer. Maar dit kan tijdens ons werk een risico vormen.
WERKEN IN DE ZOMER Inleiding De zomer is weer in volle gang. Daarbij hopen we op mooi weer. Maar dit kan tijdens ons werk een risico vormen. Hoe reageert de mens op warmte? Normaal bedraagt de lichaamstemperatuur
Nadere informatieWHITE PAPER. Hittestress. Zo blijf je gezond en productief
WHITE PAPER Hittestress Zo blijf je gezond en productief INHOUD 1. Wat is hittestress? 2. Welke regelgeving geldt er? 3. Welke factoren hebben invloed? 4. Symptomen 5. Zelf hittestress meten 6. Effectieve
Nadere informatieIndien er bij 2 objecten sprake is van een temperatuurverschil, is er sprake van warmteoverdracht.
Indien er bij 2 objecten sprake is van een temperatuurverschil, is er sprake van warmteoverdracht. Indien er bij 2 objecten sprake is van een temperatuurverschil, is er sprake van warmteoverdracht. Warmteoverdracht
Nadere informatieVEILIG WERKEN MET LASERBRONNEN
VEILIG WERKEN MET LASERBRONNEN VEILIG WERKEN MET LASERBRONNEN In april 2010 is de Europese Richtlijn Kunstmatige optische straling, als verdere uitwerking van de ARBO-richtlijn, in werking getreden. Dit
Nadere informatieNieuwe wegen in comfort van kantoorgebouwen. Door: ir. E.N. t Hooft
Nieuwe wegen in comfort van kantoorgebouwen Door: ir. E.N. t Hooft 1 INHOUD PRESENTATIE Inleiding Binnenmilieu Thermisch comfort Beoordelingsmethoden Consequenties ATG-methode Conclusie 2 FASEN IN BOUWPROCES
Nadere informatieWarmtetransport & thermische isolatie
Warmtetransport & thermische isolatie Hoofdstuk 1 Cauberg-Huygen 1 Warmte De drie warmtetransport-mechanismen mechanismen Warmteoverdracht van/naar constructies Berekening warmteweerstand constructies
Nadere informatieOpgesteld door: drs. G.W. Brandsen. Gecontroleerd door: ing. N.G.C.M. Quaijtaal. Projectnummer: B02015.000151.0100. Ons kenmerk: 077443609:A
MEMO ARCADIS NEDERLAND BV Mercatorplein 1 Postbus 1018 5200 BA 's-hertogenbosch Tel 073 6809 211 Fax 073 6144 606 www.arcadis.nl Onderwerp: Gebruik Heatsavr in Buitenbad De Bercken in Reuver 's-hertogenbosch,
Nadere informatie4VMBO H2 warmte samenvatting.notebook September 02, Warmte. Hoofdstuk 2. samenvatting. Vaak zetten we Chemische energie om in Warmte
Warmte Hoofdstuk 2 samenvatting Warmte is Energie Vaak zetten we Chemische energie om in Warmte Brandstoffen verbranden: Brandstof Zuurstof voldoende hoge temperatuur (ontbrandingstemperatuur) Iedere brandstof
Nadere informatieVoorbeeld. Preview NEN-EN-ISO Gematigde thermische binnenomstandigheden.
Nederlandse NEN-EN-ISO 7730 Gematigde thermische binnenomstandigheden. Bepaling van de PMV- en de PPD-waarde en specificatie van de voorwaarden voor thermische behaaglijkheid (ISO 7730:1994) Moderate thermal
Nadere informatie16. Klimaat: temperatuur, tocht en luchtvochtigheid
Het arbothemablad Klimaat is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Dit arbothemablad is bedoeld voor werkgevers en medewerkers om te voldoen aan de verplichtingen uit de Arbo-wet. Het arbothemablad
Nadere informatieHitte bestrijdings beleid
Hitte bestrijdings beleid 1 Het probleem Hitte veroorzaakt ongevallen Slechtere grip door zweet handen Slechter zicht door beslagen glazen van brillen Mensen worden minder alert Hitte bedreigt de gezondheid
Nadere informatieNIVEAU 2: OBSERVATIE
SOBANE methode: Thermische omgevingsfactoren NIVEAU 2: OBSERVATIE INLEIDING Doelstellingen Bestuderen van de situatie in het algemeen en op de werkvoer, voor wat betreft de arbeidsomstandigheden de klimatologische
Nadere informatie--------------------------------------------------------------------------------------------------------
17 maart 2014 Efficiënt verwarmen zonder thermische isolatie De thermische isolatie van een gebouw wordt fundamenteel geacht voor een efficiënt verwarmingssysteem. Dat is echter alleen maar zo als een
Nadere informatieErgonomie Metaalsector: focus op opleiding en werkpostaanpassing
Top secret Secret Internal use only Public Ergonomie Metaalsector: focus op opleiding en werkpostaanpassing Kortrijk, 24 september 2015 Belang van Ergonomie Begrippen cao 104 werkgelegenhiedsplan oudere
Nadere informatieBinnenklimaat in de zorg wie z n zorg?! Roberto Traversari TNO Centrum Zorg en Bouw
Binnenklimaat in de zorg wie z n zorg?! Roberto Traversari TNO Centrum Zorg en Bouw Heeft u het warm? Wellicht wel na het beantwoorden van de volgende vragen voor uw situatie Wat is volgens U het binnenklimaat?
Nadere informatieDruk is de stuwende kracht per oppervlakte eenheid die de lucht nodig heeft om te circuleren. Er zijn 3 soorten druk
Wat is lucht? Lucht is een gas wat hier op aarde essentieel is voor alle leven. Het is een mix van verschillende gassen, meestal in dezelfde samenstelling en verhouding, en waarin N stikstof en O2 zuurstof
Nadere informatieFiche 11 (Analyse): Fysieke arbeidsbelasting
Fiche 11 (Analyse): Fysieke arbeidsbelasting 1. Inleiding Het metabolisme staat voor het energieverbruik door musculaire belasting. Deze energie is afkomstig van de omzetting van suikers en vetten in mechanische
Nadere informatieStalklimaat en ventilatie Gevolgen bij varkens. R. Geers FBIW Biosystemen DVK ZTC
Stalklimaat en ventilatie Gevolgen bij varkens R. Geers FBIW Biosystemen DVK ZTC Inhoud Inleiding Definitie van een slecht klimaat Waarom ventileren? Hoe ventileren? Normen Capaciteit Luchtinlaatoppervlakte
Nadere informatieLuchtvochtigheid. maximale luchtvochtigheid; relatieve luchtvochtigheid; vochtdeficit. Absolute luchtvochtigheid (AV)
Luchtvochtigheid Luchtvochtigheid is belangrijk voor de groei. Een te hoge luchtvochtigheid betekent geringe verdampingsmogelijkheden voor de plant. De plant neemt dan niet zoveel water op en dus ook minder
Nadere informatieLuchtvochtigheid en temperatuur
Luchtvochtigheid en temperatuur Een plant moet groeien. Voor die groei heeft de plant onder meer voedingszouten en water nodig uit de bodem of het substraat. De opname van voedingszouten en water gebeurt
Nadere informatieToelichting risico-inventarisatie en evaluatie (RIE)
Toelichting risico-inventarisatie en evaluatie (RIE) De risico s per risicoveld worden in kaart gebracht aan de hand van twee werkbladen. Het eerste werkblad is een analytische registratie van de werkomstandigheden.
Nadere informatiePijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector
Pijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector Wettelijk kader Musculoskeletale Aandoeningen Yves De Groeve FOD WASO RD TWW Oost-Vlaanderen Kennisdirectie
Nadere informatieWerkbaar werk & Ergonomie
Werkbaar werk & Ergonomie F Mathias De Waele Participatief ergonomiebeleid Fysieke belasting in kaart Inhoudstabel CLB EDPB Ergonomiebeleid Participatieve aanpak Case Re-integratie Re-integratie en ergonomie
Nadere informatieSamenvattig. Het effect van pre-cooling op koelefficiëntie en duursportprestaties
Samenvattig Het effect van pre-cooling op koelefficiëntie en duursportprestaties Duursportprestaties worden negatief beïnvloed in een warme omgeving. Deze invloed kan worden verminderd door het toepassen
Nadere informatieMethode voor de berekening van de ontwerpwarmtebelasting
Methode voor de berekening van de ontwerpwarmtebelasting NBN EN 12831:2003 prnbn EN 12831 ANB Christophe Delmotte, Ir Laboratorium Prestatiemetingen Technische Installaties WTCB - Wetenschappelijk en Technisch
Nadere informatieKoelen en opwarmen. Lennart Teunissen, PhD Saxion, Enschede
Koelen en opwarmen Lennart Teunissen, PhD Saxion, Enschede Mijn achtergrond 2 3 Het 2-compartimentenmodel Schil Huid en onderliggende structuren Temperatuur varieert met doorbloeding en omgeving Bij kamertemperatuur
Nadere informatieNaam: Klas: Versie A REPETITIE GASSEN EN DAMPEN 3 VWO
Naam: Klas: Versie A REPETITIE GASSEN EN DAMPEN 3 VWO Bij deze toets hoort een blad met enige gegevens van stoffen. OPGAVE 1 Twee Maagdenburger halve bollen zijn tegen elkaar gezet en de lucht tussen de
Nadere informatieMaxXfan Klimaatsontwikkelingen van de afgelopen decennia
Klimaatsontwikkelingen van de afgelopen decennia Geschreven door: Raymond van Benthem In opdracht van: Inleiding De jaren 1990, 1999 en 2000 voeren de lijst aan van warme jaren sinds 1901. Direct daarna
Nadere informatieRaam isolatie. Ton Knaapen Warmteverlies door verschillende soorten glas (U-waarde)
Raam isolatie Ton Knaapen Warmteverlies door verschillende soorten glas (U-waarde) Waarom raamisolatie? Veel woningen en gebouwen van voor 1995 zijn nog voorzien van ramen met enkel glas of in het beste
Nadere informatieTHERMISCH COMFORT VAN TUFSTENEN LEEFRUIMTES IN CAPPADOCIË
THERMISCH COMFORT VAN TUFSTENEN LEEFRUIMTES IN CAPPADOCIË Petra Briggen en Lisje Schellen, Technische Universiteit Eindhoven, unit Building Physics and Systems Binnen dit onderzoek is het thermisch comfort
Nadere informatieHulpfiches. SOBANE methoden: Thermische omgevingsfactoren Hulpfiches. fiches_kli.doc 04/11/03 1
Hulpfiches SOBANE methoden: Thermische omgevingsfactoren Hulpfiches Fiche 1 (Observatie): Algemene inleiding... 2 Fiche 2 (Observatie): Technische verbeteringen... 3 Fiche 3 (Observatie): Fysieke arbeidsbelasting...
Nadere informatieDOSIS SOLA FACIT VENEMUM
DOSIS SOLA FACIT VENEMUM Misverstanden over de wetgevingen Een paar reacties Regelgeving Chemische stoffen Classificering indeling is gebaseerd op de gevaareigenschap van een stof REACH & CLP Wat is REACH?
Nadere informatieHITTEKAART VLAANDEREN: HUIDIG EN TOEKOMSTIG KLIMAAT
HITTEKAART VLAANDEREN: HUIDIG EN TOEKOMSTIG KLIMAAT Dirk Lauwaet (dirk.lauwaet@vito.be), Koen De Ridder, Hans Hooyberghs, Bino Maiheu, Filip Lefebre VITO Not for distribution 1 ACHTERGROND Hittestress
Nadere informatieMaisonette woning links Maisonette woning rechts
Temperatuuroverschrijding berekening Om te bepalen of het in de zomer te warm wordt in de woningen is ervoor gekozen om een temperatuuroverschrijding berekening te maken. Deze berekening geeft aan hoe
Nadere informatieSamenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton)
Samenvatting Natuurkunde Verwarmen en isoleren (Newton) Samenvatting door een scholier 1404 woorden 25 augustus 2003 5,4 75 keer beoordeeld Vak Natuurkunde Verwarmen en isoleren Warmte en energie 2.1 Energievraag
Nadere informatieHitte in de stad - adaptatiemaatregelen
Hitte in de stad - adaptatiemaatregelen dr.ir. Marjolein Pijpers-van Esch 1 Thermisch comfort Belangrijkste klimaatvariabelen die het thermisch comfort beïnvloeden: Luchttemperatuur (Zonne)Straling Wind
Nadere informatiewww.warmtepanelen.nl verwarmen als de zon! infrarood warmtepanelen
www.warmtepanelen.nl infrarood warmtepanelen verwarmen als de zon! Infrarood warmtepanelen geven het gevoel dat ieder moment de zon schijnt. De gelijkmatige warmte voelt weldadig aan. Infrarood warmtepanelen
Nadere informatieSofie Debaere Gangmaker Topsport & Wetenschap
Sofie Debaere Gangmaker Topsport & Wetenschap KOELENDE KLEDIJ VOOR TOPSPORTERS Een blik op de toekomst WBGT index for sports: Flag/Risk WBGT Good < 10 C Low 10 C 18 C Medium 18 C 23 C High 23 C 28 C Extreme
Nadere informatieSEPTEMBERCURSUS CHEMIE HOOFDSTUK 3: STOICHIOMETRIE
SEPTEMBERCURSUS CHEMIE HOOFDSTUK 3: STOICHIOMETRIE 1 OVERZICHT 1. Basisgrootheden en eenheden 2. Berekening van het aantal mol 3. Berekening in niet-normale omstandigheden 4. Oplossingen 5. Berekeningen
Nadere informatieBasisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie
Basisprincipes Labo Hygrothermie Informatiesessie Binnenisolatie Deel 1 9 oktober 2018 Groot potentieel voor na-isolatie van muren 3,7 miljoen woningen 1946-1970 Vooral ongeïsoleerde spouwmuren 23 % 38
Nadere informatieVoorbeeld. Preview NVN-ISO/TR vereiste warmte-isolatie van kleding (IREQ) (\SOfTR 11079:1993) Nederlands voorwoord
Nederlandse NVN-ISO/TR 11079 Beoordeling van koude klimaatomstandigheden. Bepaling van de vereiste warmte-isolatie van kleding (IREQ) (\SOfTR 11079:1993) Evaluation of cold environments. Determination
Nadere informatieKHB Kwaliteitsbeleid: Visietekst Drugsbeleid
KHB Kwaliteitsbeleid: Visietekst Drugsbeleid De hulpverlening in KIDS is gericht op de maximale ontplooiing van de totale persoon. Communicatie neemt daarin een belangrijke plaats, en is zowel middel als
Nadere informatieHitte op sportvelden
Hitte op sportvelden Natalie Theeuwes Post Doc stadsklimaat Meteorologie en Luchtkwaliteit Met dank aan Bert Heusinkveld, Bert Holtslag, Reinder Ronda, Gert-Jan Steeneveld Gevolgen voor gezondheid Huidaandoeningen
Nadere informatieAanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen
Natuur-scheikunde Aanvulling hoofdstuk 1 uitwerkingen Temperatuur in C en K Metriek stelsel voorvoegsels lengtematen, oppervlaktematen, inhoudsmaten en massa Eenheden van tijd 2 Havo- VWO H. Aelmans SG
Nadere informatieHittestress, hoe ventileren?
Hittestress, hoe ventileren? Hittestress kan de melkproductie sterk verminderen. Bovendien krijgen de koeien last van gezondheidsproblemen zoals bijvoorbeeld pensverzuring en een negatieve energiebalans.
Nadere informatieAanvulling hoofdstuk 1
Natuur-Scheikunde Aanvulling hoofdstuk 1 Temperatuur in C en K Metriek stelsel voorvoegsels lengtematen, oppervlaktematen, inhoudsmaten en massa Eenheden van tijd VMBO- Tl2 H. Aelmans SG Groenewald 1.
Nadere informatieBrandweeractiviteiten in de hitte HANDREIKING OMGAAN MET WARMTE EN HITTE
Brandweeractiviteiten in de hitte HANDREIKING OMGAAN MET WARMTE EN HITTE INHOUDSOPGAVE Inleiding 3 1 Belastende omstandigheden 4 2 Hitte gerelateerde aandoeningen 6 3 Maatregelen ter voorkoming 8 INLEIDING
Nadere informatieSamenvatting SAMENVATTING
SAMENVATTING Samenvatting Vogeltrek heeft altijd een grote fascinatie op de mens uitgeoefend. Veel vogelsoorten leveren indrukwekkende prestaties door over grote afstanden van de overwinteringsgebieden
Nadere informatiePresentatie CFD-simulatie
Presentatie CFD-simulatie Raadhuis Gemeente Castricum Martin Eimermann en Robert Rodenburg maandag 1 oktober 2007 Inleiding Vintis installatieadviseurs BV Het ontwerp Doel simulatie 2 Agenda Wat is comfort?
Nadere informatieKOUDE EN VOEDING. Medische Commissie Mieke Acda & Rianne van der Spek. 16 november 2014
KOUDE EN VOEDING Medische Commissie medisch@nkbv.nl Mieke Acda & Rianne van der Spek 16 november 2014 MEDCOM? Gezondheid in de bergen promoten praatjes en workshops kenniscentrum NKBV.nl hoogtelijn facebook
Nadere informatieMASSIEF PASSIEFBOUW IN DE PRAKTIJK voorjaar 2011
Studienamiddag MASSIEF PASSIEFBOUW IN DE PRAKTIJK voorjaar 2011 Massief passiefwoning in Bottelare: lessen uit een gerealiseerd project Prof.dr.ir.arch. Staf Roels K.U.Leuven, Afdeling Bouwfysica Kasteelpark
Nadere informatie1 Beschrijving. 2 Risico s. 3 Wetgeving. Preventiefiche O /2017. Kleedkamers, refters, wasplaatsen en toiletten op bouwplaatsen 1/6
Preventiefiche O-011 12/2017 Kleedkamers, refters, wasplaatsen en toiletten op bouwplaatsen 1 Beschrijving Er moeten sociale voorzieningen ter beschikking van de werknemers op de bouwplaatsen gesteld worden.
Nadere informatieDe initiële investering en installatie van onze infrarood panelen zijn laag in vergelijking met conventionele verwarmingssystemen.
Here comes the Over Onze Producten Onze infrarood panelen behoren kwalitatief tot de absolute wereldtop en geven duurzame energie een extra dimensie. De filosofie achter deze energiebesparende producten
Nadere informatieMethode voor de berekening van de ontwerpwarmtebelasting
Methode voor de berekening van de ontwerpwarmtebelasting NBN EN 12831:2003 prnbn EN 12831 ANB Christophe Delmotte, Ir Laboratorium Prestatiemetingen Technische Installaties WTCB - Wetenschappelijk en Technisch
Nadere informatie