Omgevingsfactoren op de arbeidsplaatsen De temperatuur
|
|
- Kurt de Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Omgevingsfactoren op de arbeidsplaatsen De temperatuur Dr. Maurits De Ridder D.G. Humanisering van de arbeid, FOD WASO Vakgroep maatschappelijke gezondheidkunde, Universiteit Gent Belgian Society for Occupational Hygiene Gent, 28 november 2014
2 Koninklijk Besluit van 10 oktober 2012 tot vaststelling van de algemene basiseisen waaraan de arbeidsplaatsen moeten beantwoorden Afdeling III Verlichting Afdeling IV Verluchting Afdeling V Temperatuur Art 40 2: De temperatuur op de arbeidsplaatsen is afgestemd op het menselijke organisme, rekening houdend met de factoren bedoeld in art 3 1 van het Koninklijk Besluit betreffende de thermische omgevingsfactoren.
3 Art 3 1 van K.B. thermische omgevingsfactoren: Factoren waar men rekening moet mee houden in de risicoanalyse: De luchttemperatuur De relatieve vochtigheid De luchtstroomsnelheid De thermische straling De fysieke werkbelasting De eigenschappen van de werkkledij en van de PBM s De risicoanalyse houdt rekening met de evolutie van deze factoren tijdens de werkduur, met frequent wisselende arbeidsomstandigheden en met seizoenschommelingen. (Metingen over periodes van 1 uur.)
4 activiteit met W/m² Rusten 0,8 46 Ontspannen zitten 1,0 58 Gezeten activiteit (kantoorwerk, op school, in het laboratorium, ) 1,2 70 Staan met lichte activiteit (shoppen, laboratoriumwerk, lichte industrie, ) 1,6 93 Staan met medium activiteit (huishoudelijk werk, machinaal werk in bedrijf, ) 2,0 116 Wandelen op vlak terrein, 2 km/h 1,9 110 Wandelen op vlak terrein, 3 km/h 2,4 140 Wandelen op vlak terrein, 4 km/h 2,8 165 Wandelen op vlak terrein, 5 km/h 3,4 200 werkkledij clo m²k/w dagelijkse kledij clo m²k/w ondergoed, overall, sokken, schoenen 0,7 0,11 licht ondergoed, t-shirt, short, lichte sokken, sandalen 0,3 0,05 ondergoed, shirt met korte mouwen, lichte broek, lichte ondergoed, shirt, overall, sokken schoenen 0,8 0,125 sokken, schoenen 0,5 0,08 ondergoed, shirt, broek, werkschort, sokken, schoenen 0,9 0,14 licht ondergoed, rok, netkousen, jurk, schoenen 0,7 0,105 ondergoed met korte mouwen en broekspijpen, shirt, broek, jas, sokken, schoenen 1,0 0,155 ondergoed, shirt, broek, sokken, schoenen 0,7 0,11 ondergoed met lange mouwen en broekspijpen, thermische jas, sokken, schoenen 1,2 0,185 licht ondergoed, shirt, broek, jasje, sokken, schoenen 1,0 0,155 ondergoed met korte mouwen en broekspijpen, shirt, broek, jas, overjas of overall met zware voering, sokken, schoenen 1,4 0,22 ondergoed met korte mouwen en broekspijpen, shirt, broek, jas, overjas of overall met zware voering, sokken, schoenen, pet, handschoenen 2,0 0,31 ondergoed met lange mouwen en broekspijpen, thermische jas en broek, parka of overall met zware voering, sokken, schoenen, pet, handschoenen 2,55 0,395 licht ondergoed, netkousen, blouse, lange rok, jasje, schoenen 1,1 0,17 ondergoed met korte mouwen en broekspijpen, shirt, broek, V-hals trui, jas, sokken, schoenen 1,3 0,2 ondergoed met lange mouwen en broekspijpen, shirt, broek, dikke trui, dikke jas, sokken, schoenen 1,5 0,23
5 Art 4 van K.B. thermische omgevingsfactoren: De werkgever stelt op basis van de risicoanalyse passende preventiemaatregelen vast 1. die inspelen op de zes factoren en de combinatie ervan 2. die rekening houden met de gangbare voorschriften en gebruiken inzake comfort op de arbeidsplaats. De gangbare voorschriften en gebruiken worden inzonderheid beschreven in de norm NBN EN ISO 7730.
6 Intra- en interindividuele variatie in de lichaamstemperatuur en de perceptie van de omgevingstemperatuur Interindividuele verschillen in kerntemperatuur tot 1 C Kerntemperatuur wijzigt 0,5 1,0 o C in het circadiane ritme Ovulatie veroorzaakt T kern stijging met 0,1-0,4 o C optimale temperatuur verschilt van persoon tot persoon en in functie van de tijd we moeten een gemiddeld optimum zoeken
7 T c of 276 Healthy Resting Adults 60 Number of people SD Mean 1 SD 10 2 SD 2 SD Core temperature ( o C) Source : Taylor reproduced with permission
8 Comfort-indexen van NBN EN 7730 Op basis van de data van Fanger (1972, 1300 proefpersonen) ASHRAE/ISO 7 point Thermal Sensation Scale Percentage of Dissatisfied PD Mean Vote MV Metingen van de omgevingsfactoren t a, t r, v en p a en kledingisolatie clo en activiteit W/m² Op basis van de databank kan verband tussen MV en PD en de 6 factoren in een vergelijking gegoten worden En kunnen voorspellingen gedaan worden Predicted PMV en PPD uitgaande van de 6 omgevingsfactoren.
9 Enkele voorbeelden
10 In de beste mogelijke situatie zijn er nog steeds 5% ontevredenen. Een nobele doelstelling is minder dan 10 % ontevredenen hebben
11
12 1. Wat is de ideale temperatuur voor deze lokalen? Meten of schatten van Welke kledij Welke activiteit Welke luchtvochtigheid Is er tocht Is er warmtestraling Opzoeken in de tabellen van de norm Opzoeken met webtool calculator
13 2. Is deze gemeten temperatuur aanvaardbaar? Meten of schatten van Welke kledij Welke activiteit Welke luchtvochtigheid Is er tocht Is er warmtestraling Berekenen met webtool calculator Indien binnen PMV 0,5 tot + 0,5 marge: aanvaardbaar
14
15 3. Zijn de temperatuurschommelingen niet te groot? Bij cyclische schommelingen mag het piek tot piek verschil niet groter zijn dan 1 C Bij stijgende of dalende temperatuur mag de verandering niet groter zijn dan 2 C per uur
16 4. Zijn de verticale temperatuurverschillen aanvaardbaar? Index waarmee op basis van het verschil in luchttemperatuur ter hoogte van hoofd en enkels een voorspelling kan worden gemaakt van het percentage personen dat ontevreden is over het verticaal verschil in temperatuur in een ruimte. Liefst minder dan 3 C
17 5. Is de warmtestraling en stralingsassymetrie niet te groot? Meting van vlak stralingstemperatuur is nodig!! PD index waarmee op basis van de stralingstemperatuur assymetrie met warme / koele wanden (ramen) een voorspelling kan worden gemaakt van het percentage personen dat ontevreden is over de warme / koele wanden (ramen) in een ruimte.
18 6. Is de vloer niet te koud of te warm? Voor staand en zittend werk. Op basis van de contacttemperatuur met de vloer kan men een voorspelling maken van het percentage personen dat ontevreden is over de temperatuur van de vloer in een ruimte
19 7. Is er te veel tocht? Bepaling van de Draught Rate op basis van: - luchtsnelheid - luchttemperatuur - turbulentie intensiteit Dit is een maat voor het percentage ontevreden personen ten gevolge van tocht. Een DR van 25% betekent dat gemiddeld genomen 1 op de 4 blootgestelden ontevreden zal zijn over de tocht. Maximum toegelaten luchtsnelheid
20 Individuele controle van klimaatparameters Er is minder ontevredenheid en er zijn minder klachten dan voorspeld met de norm als men zelf de omgeving kan beïnvloeden (psychologische aanpassing) Elk bureau zijn eigen thermostaat Ramen kunnen openen Afscherming aan vensters (zonnestraling en koudestraling) Individuele ventilator Individuele bijverwarming Keuze van kledij
21 Evaluatie van het comfort van de omgevingstemperatuur en het binnenklimaat 1. Door metingen en vergelijken met criteria van NBN EN ISO 7730 (referentie zijn de gegevens van Fanger) 2. Door subjectieve beoordelingsschalen van ISO 28820:2012 (referentie zijn eigen mensen)
22
23
24 Evaluatie van het behaaglijkheidsgevoel en comfort van de omgevingstemperatuur 1. Door metingen en vergelijken met criteria van NBN EN ISO 7730 (referentie zijn de gegevens van Fanger) 2. Door subjectieve beoordelingsschalen van ISO 28820:2012 (referentie zijn eigen mensen) Subjectieve evaluatie van de klimaatomstandigheden door de werknemers zelf Gestandaardiseerde vragenlijst met schalen Vragenlijst door de werknemer in te vullen op de werkplek (momentopname, hic et nunc) Vooral nuttig voor comfortomstandigheden van grote kantoren Link met PMV en PPD
25
26 6 vragen van ISO (2012) Hoe voelt u zich op dit ogenblik: -3 koud -2 koel -1 lichtjes koel 0 noch warm noch koud +1 lichtjes warm +2 warm +3 heet Vindt u dit: 1 niet oncomfortabel 2 lichtjes oncomfortabel 3 oncomfortabel 4 zeer oncomfortabel Hoe zou u zich op dit ogenblik willen voelen: 1 veel koeler 2 koeler 3 lichtjes koeler 4 hetzelfde, niet kouder niet warmer 5 lichtjes warmer 6 warmer 7 veel warmer
27 Vindt u de omgeving zwoel, vochtig, plakkerig? 1 niet zwoel 2 licht zwoel 3 zwoel 4 zeer zwoel Vindt u de omgeving tochtig? 1 niet tochtig 2 licht tochtig 3 tochtig 4 zeer tochtig Vindt u de omgeving droog? 1 niet droog 2 licht droog 3 droog 4 zeer droog
28 Groepsresultaten maken Mediaan (centrale tendens) 1 ste en 3 de kwartiel (spreiding) Outlyers identificeren (en eventueel bevragen indien niet anonieme bevraging) Gemiddelde vergelijken met PMV van Fanger
29 Landschapskantoor met centrale klimaatregeling Hoe voelt u zich op dit ogenblik? n = 39-3 koud 0-2 koel 8-1 lichtjes koel 12 0 noch warm noch koud lichtjes warm 2 +2 warm 7 +3 heet 0 20 Mediaan: Q1: Q3: 0 Gemiddelde: -0,31 Outlyers: 7 werknemers met +2 warm (aan de venster in de zon?) Besluit: het zou iets warmer mogen en er zijn enkele probleemplaatsen
30 Besluit van 11 juni 2004 van de Vlaamse Regering houdende maatregelen tot bestrijding van de gezondheidsrisico s door verontreiniging van het binnenmilieu In dit besluit wordt verstaan onder binnenmilieu : de fysische of chemische factoren, of biotische factoren in het binnenmilieu, van de omgeving binnenin woningen en publiek toegankelijke gebouwen (gebouw of deel van een gebouw dat krachtens zijn bestemming of vast gebruik functioneel openstaat voor het publiek zoals, en in eerste instantie, scholen, kinderdagverblijven, buurtcentra) Richtwaarden (= meetbare grootheid die overeenkomt met een kwaliteitsniveau van het binnenmilieu dat zoveel mogelijk moet worden bereikt of gehandhaafd) : Temperatuur winter C zomer C Tocht winter < 0,10 m/s zomer < 0,25 m/s Relatieve vochtigheid winter % zomer %
31 RA Tools Chemische Agentia INRS-methode (2011/06/24)
32
33
34
35 Bedankt voor de aandacht.
RISICOANALYSE THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN. Ing Christa Inghelbrecht April - mei 2016
RISICOANALYSE THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN Ing Christa Inghelbrecht April - mei 2016 Inhoudstafel Overzicht wetgeving Elementen risicoanalyse Praktische aanpak Provikmo 2 Overzicht wetgeving : KB TOF (4/6/2012
Nadere informatieKoninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren Koninklijk besluit van 14 oktober 2012 arbeidsplaatsen
Koninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren Koninklijk besluit van 14 oktober 2012 arbeidsplaatsen Maurits De Ridder Algemene directie Humanisering van de arbeid Afdeling van de normen
Nadere informatieCodex over het welzijn op het werk. Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia. Titel 1. Thermische omgevingsfactoren
Codex over het welzijn op het werk Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia Titel 1. Thermische omgevingsfactoren Hoofdstuk I.- Risicoanalyse en preventiemaatregelen Art.V.1-1.- 1. Overeenkomstig
Nadere informatieKoninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren (B.S. 21.6.2012)
Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren (B.S. 21.6.2012) Afdeling I.- Toepassingsgebied en definities Artikel 1.- Dit besluit is van toepassing op de werkgevers en
Nadere informatieKoninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren (Belgisch Staatsblad van 21 juni 2012)
Koninklijk besluit van 4 juni 2012 thermische omgevingsfactoren (Belgisch Staatsblad van 21 juni 2012) Lieve Ponnet Adviseur-generaal Algemene directie humanisering van de arbeid Afdeling normen welzijn
Nadere informatieBinnenklimaat in de zorg wie z n zorg?! Roberto Traversari TNO Centrum Zorg en Bouw
Binnenklimaat in de zorg wie z n zorg?! Roberto Traversari TNO Centrum Zorg en Bouw Heeft u het warm? Wellicht wel na het beantwoorden van de volgende vragen voor uw situatie Wat is volgens U het binnenklimaat?
Nadere informatieCirculaire THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN
OVERMATIGE KOUDE EN WARMTE PRINCIPE Codex V.1 behandelt de blootstelling aan thermische omgevingsfactoren tijdens het en heeft tot doel de nemers te beschermen tegen extreme thermische omgevingsfactoren.
Nadere informatieThermische omgevingsfactoren
Thermische omgevingsfactoren boek V, Omgevingsfactoren en fysische agentia, titel 1, Thermische omgevingsfactoren van de CODEX over het welzijn op het werk http://www.werk.belgie.be/moduledefault.aspx?id=1958
Nadere informatieWanneer is het te warm om te werken?
Bewaakt permanent het binnenklimaat van gebouwen Evalueert van op afstand de werking van de installaties Optimaliseert samen met u het energieverbruik Wanneer is het te warm om te werken? METIZ T. +32
Nadere informatieNIVEAU 3: ANALYSE. INLEIDING Expertise
SOBANE methode: Thermische omgevingsfactoren NIVEAU 3: ANALYSE INLEIDING Expertise PREVENTION Doelstellingen Het risico van thermische belasting of ongemak evalueren onder de omstandigheden die tijdens
Nadere informatieKlimaat: wetgeving, risicoanalyse en maatregelen
Klimaat: wetgeving, risicoanalyse en maatregelen Wetgeving De wetgeving i.v.m. het klimaat op het werk is voor het grootste deel terug te vinden in het Koninklijk Besluit Thermische Omgevingsfactoren van
Nadere informatieTHERMISCH COMFORT VAN TUFSTENEN LEEFRUIMTES IN CAPPADOCIË
THERMISCH COMFORT VAN TUFSTENEN LEEFRUIMTES IN CAPPADOCIË Petra Briggen en Lisje Schellen, Technische Universiteit Eindhoven, unit Building Physics and Systems Binnen dit onderzoek is het thermisch comfort
Nadere informatieCirculaire THERMISCHE OMGEVINGSFACTOREN
OVERMATIGE KOUDE EN WARMTE K.B. van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren Principe Het K.B. van 4 juni 2012 betreffende het welzijn van de nemers bij de uitvoering van hun en inzonderheid
Nadere informatieKantoorinrichting en lichamelijke klachten
Kantoorinrichting en lichamelijke klachten Overzicht 1. INLEIDING 2. INRICHTING VAN DE KANTOORRUIMTE 3. SICK BUILDING SYNDROOM 4. WAT DOE JE ALS IPA? 22/01/2019 KANTOORINRICHTING EN LICHAMELIJKE KLACHTEN
Nadere informatieWat kun je meten én verbeteren bij klimaatklachten in gebouwen?
Wat kun je meten én verbeteren bij klimaatklachten in gebouwen? Pagina 1 van 6 Inhoud Inhoud... 2 Klimaatklachten... 3 Welke klachten zijn het meestal?... 3 Klimaatonderzoek kan klimaatklachten verbeteren...
Nadere informatieVerlichting en luchtverversing. K.B. algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden
Verlichting en luchtverversing K.B. algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden Dr. Maurits De Ridder Vakgroep maatschappelijke gezondheidkunde, Universiteit Gent A.D. Humanisering
Nadere informatieThermische comfortonderzoek nabij de balie in Flux Technische Universiteit Eindhoven van Aarle, M.A.P.; Diepens, J.F.L.
Thermische comfortonderzoek nabij de balie in Flux Technische Universiteit Eindhoven van Aarle, M.A.P.; Diepens, J.F.L. Gepubliceerd: 17/04/2015 Document Version Uitgevers PDF, ook bekend als Version of
Nadere informatie2. EISEN BINNENKLIMAAT
2. EISEN BINNENKLIMAAT 2.1 Kwaliteit Als veel van het binnenklimaat afhangt, zoals bij de productie van micro-elektronische componenten, teelt van klimaatgevoelige gewassen, conservering van onvervangbare
Nadere informatieKoninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren 21 juni 2012)
Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren 21 juni 2012) Contents Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren 21 juni 2012)... 1 Afdeling
Nadere informatieComfortklachten. Hoe objectief meten en hoe de oorzaak vaststellen?
Comfortklachten Hoe objectief meten en hoe de oorzaak vaststellen? Wie is Testo? Opgericht in 1957 Wereldwijd marktleider in de productie en verkoop van draagbare meetapparatuur 2.300 medewerkers wereldwijd
Nadere informatieAANBEVELINGEN VOOR FYSISCHE PARAMETERS IN HET VLAAMS BINNENMILIEUBESLUIT
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// AANBEVELINGEN VOOR FYSISCHE PARAMETERS IN HET VLAAMS BINNENMILIEUBESLUIT 17.09.2018 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Nadere informatie1 Beschrijving. Infofiche Nr /2017. Kleedkamers, refters, wastafels en toiletten in de werkplaatsen en burelen 1/5
Infofiche Nr. 3015 12/2017 Kleedkamers, refters, wastafels en toiletten in de werkplaatsen en burelen 1 Beschrijving Er moeten sociale voorzieningen (kleedkamers, refters, wastafels, toiletten, rustlokalen,...)
Nadere informatie1 Beschrijving. Infofiche Nr /2017. Kleedkamers, refters, wastafels en toiletten in de werkplaatsen en burelen 1/5
Infofiche Nr. 3015 09/2017 Kleedkamers, refters, wastafels en toiletten in de werkplaatsen en burelen 1 Beschrijving Er moeten sociale voorzieningen (kleedkamers, refters, wastafels, toiletten, rustlokalen,...)
Nadere informatieFEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk.
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. ------ Advies nr. 160 van 21 oktober 2011 over het ontwerp van koninklijk
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE
OPLEIDING DUURZAAM GEBOUW : PASSIEF EN (ZEER) LAGE ENERGIE Dag 1.4 Comfortcriteria LENTE 2013 Stéphan Truong Beheerder van de opleiding voor rekening van Leefmilieu Brussel TRAINING.IBGEBIM@ecorce.be 2
Nadere informatiePijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector
Pijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector Wettelijk kader Musculoskeletale Aandoeningen Yves De Groeve FOD WASO RD TWW Oost-Vlaanderen Kennisdirectie
Nadere informatieRgd. Thermohygrisch comfort
Rgd 2 Thermohygrisch comfort Het thermohygrisch comfort in de huisvesting moet zodanig zijn dat de gezondheid van gebruikers en bezoekers niet nadelig beïnvloed wordt en een optimale uitvoering van het
Nadere informatieIntegrated Management System
Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Doel... 1 2. Toepassingsgebied... 1 3. Referentie... 1 4. Definities... 1 5. Werkinstructie... 2 5.1 Blootstelling aan extreme koude belasting... 2 5.2 Blootstelling
Nadere informatieOververhitting THERMISCH COMFORT. Seminarie Duurzame gebouwen. 21 juni 2019
Seminarie Duurzame gebouwen Oververhitting 21 juni 2019 THERMISCH COMFORT Van subjectieve definitie naar objectieve benadering Muriel BRANDT Studiebureau écorce INLEIDING Sedert het begin van de jaren
Nadere informatieBewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort
Bewoners ervaringen & energiemetingen Poorters van Montfoort BBA Binnenmilieu ir. Eline Vermeulen ev-bba@binnenmilieu.nl 1 ACTIVE HOUSE RADAR (bron: ActivehouseNL.info) Berekende prestatie voor de renovatie
Nadere informatieAuditieve oefeningen thema kleding
Auditieve oefeningen thema kleding Boek van de week: 1; 2; 3; 4; Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik de volgende vragen: Wat staat er op de voorkant Hoe zou het boek heten Waarom denk je dat? Wat staat
Nadere informatieWarm en koud. 8/26/2013 Leen Peeters
Warm en koud 8/26/2013 1 Overzicht Inleiding Thermisch comfort Hoe? Conclusie 8/26/2013 2 Inleiding Warm en koud?! Binnenklimaat Verwarmen, koelen, ventileren Buitenklimaat 8/26/2013 3 Inleiding Binnenklimaat
Nadere informatieChecklist beeldschermwerk : ontwerp en aankoop
Checklist beeldschermwerk : ontwerp en aankoop 1. Kantoorruimte NEN 1824 (2001) 4 m 2 Basiswerkplek (stoel en circulatieruimte) + 1 m 2 Werkvlak met flatscreen + 2 m 2 Werkvlak met CRT scherm + 1 m 2 Lees-
Nadere informatieNatuurlijke toevoer en comfort Een samenvatting van nationaal en internationaal onderzoek
Natuurlijke toevoer en comfort Een samenvatting van nationaal en internationaal onderzoek W.F.de Gids TNO Bouw en Ondergrond Symposium 12 november 2008 Etten Leur Tocht Te koude relatief hoge luchtsnelheid
Nadere informatieCodex over het welzijn op het werk. Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia. Titel 1. Thermische omgevingsfactoren
Codex over het welzijn op het werk Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia Titel 1. Thermische omgevingsfactoren Hoofdstuk I.- Risicoanalyse en preventiemaatregelen Art.V.1-1.- 1. Overeenkomstig
Nadere informatieNIVEAU 2: OBSERVATIE
SOBANE methode: Thermische omgevingsfactoren NIVEAU 2: OBSERVATIE INLEIDING Doelstellingen Bestuderen van de situatie in het algemeen en op de werkvoer, voor wat betreft de arbeidsomstandigheden de klimatologische
Nadere informatieChecklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop
Checklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop 1. Werkruimte Volgens het KB Werken met beeldschermapparatuur (1993) moet de ruimte, wat afmetingen en inrichting betreft, voldoende plaats bieden om veranderingen
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 21 november 2003 betreffende het preventieve gezondheidsbeleid, artikel 30, 2, artikel 39, 51 en 55;
Besluit van de Vlaamse Regering tot wijziging van diverse bepalingen van het Binnenmilieubesluit van 11 juni 2004 en tot opheffing van het ministerieel besluit van 16 maart 2006 tot vaststelling van het
Nadere informatie1 Beschrijving. 2 Risico s. 3 Regelgeving
1 Beschrijving In deze fiche komt de beschermings- en signalisatiekledij op bouwwerven aan bod. De fiche geeft een overzicht van de risico s, de regelgeving die van kracht is in België en de preventiemaatregelen.
Nadere informatie1 Beschrijving. 3 Regelgeving
Preventiefiche PBM005 12/2015 Beschermings- en signalisatiekledij 1 Beschrijving In deze fiche komt de beschermings- en signalisatiekledij op bouwwerven aan bod. De fiche geeft een overzicht van de risico
Nadere informatieToelichting KB 25/03/2016 tot wijziging v/h KB 10/10/2012 tot vaststelling v/d algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden
Toelichting KB 25/03/2016 tot wijziging v/h KB 10/10/2012 tot vaststelling v/d algemene basiseisen waaraan arbeidsplaatsen moeten beantwoorden AD Humanisering van de Arbeid Ernest Blerotstraat 1 1070 Brussel
Nadere informatieNieuwe wetgeving 2012
Nieuwe wetgeving 2012 Prebes 22 januari 2013 1 Nieuwe wetgeving 2012 KB 26 april 2012: aanpassing KB ARBIS: bescherming tegen ioniserende stralingen(20/07/2001) KB 4 juni 2012: thermische omgevingsfactoren
Nadere informatieIs het te heet in school? 1
Is het te heet in school? 1 In scholen loopt de temperatuur vaak erg hoog op. Een binnentemperatuur boven 25 graden heeft een duidelijk ongunstige invloed op het leerproces. Als de temperatuur dagen lang
Nadere informatieDeze vragenlijst kan daarbij helpen. Checklist binnenklimaat I. Informatie over de werkplek. jaar
Bijlage 2A hoofdstuk 6 Checklist Binnenklimaat Klachten over het binnenklimaat van een werkruimte worden veel gehoord. Een eerste inventarisatie van optredende klachten geeft zelden een eenduidig beeld.
Nadere informatieProfessionele klimaatmeter
Professionele klimaatmeter testo 480 VAC-professional voor klimaatmetingen PMV-PPD-Meetprotocol Bureau 1 Grafiek Datum / jd 26.05.2014 9:35 PMV PPD +0.46 9.4 % Meting van alle relevante klimaatparameters:
Nadere informatieStalklimaat en ventilatie Gevolgen bij varkens. R. Geers FBIW Biosystemen DVK ZTC
Stalklimaat en ventilatie Gevolgen bij varkens R. Geers FBIW Biosystemen DVK ZTC Inhoud Inleiding Definitie van een slecht klimaat Waarom ventileren? Hoe ventileren? Normen Capaciteit Luchtinlaatoppervlakte
Nadere informatieDE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK. Hitte en ruimtelijke adaptatie. Lisette Klok 5 april 2017
DE KLIMAATBESTENDIGE STAD: INRICHTING IN DE PRAKTIJK Hitte en ruimtelijke adaptatie Lisette Klok 5 april 2017 HITTE OP CLIMATESCAN? 2 HITTE OP RUIMTELIJKEADAPTATIE.NL 3 WATEROVERLAST OP RUIMTELIJKEADAPTATIE.NL
Nadere informatieResultaten monitoring
RenoseeC: renovaties met sociale, ecologische en economische meerwaarde via collectieve aanpak Resultaten monitoring Afdeling Bouwfysica KU Leuven / EnergyVille Evi Lambie & Dirk Saelens Cayman 1 Uitgevoerde
Nadere informatieConcordantietabel boek V Omgevingsfactoren en fysische agentia van de codex welzijn op het werk
Concordantietabel boek V Omgevingsfactoren en fysische agentia van de codex welzijn op het werk Koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren KB 4/6/2012 thermische omgevingsfactoren
Nadere informatieONE. Simulations. Onderzoeksrapport CFD Simulaties. Klimaat in een klaslokaal voorzien van een Easy-Klima klimaatplafond. Datum: 17 oktober 2012
Onderzoeksrapport CFD Simulaties Klimaat in een klaslokaal voorzien van een Easy-Klima klimaatplafond Datum: 17 oktober 2012 BV T: +31 (0)715680900 Schipholweg 103 F: +31 (0)715289559 2316 XC Leiden E:
Nadere informatieVoorstelling OCMW Waregem
Voorstelling OCMW Waregem Technische dienst Administratieve medewerker (1 : 0,5 fte) de technici (9 : 8,1 fte) de groendienst (1 : 1 fte) de technische logistiek (2 : 1,5 fte) Voorstelling OCMW Waregem
Nadere informatieOPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN
OPLEIDING DUURZAME GEBOUWEN VENTILATIE: ONTWERP EN AFSTELLING LENTE 2019 Berekening van de ventilatiedebieten voor niet-residentiële gebouwen Muriel BRANDT 2 DOELSTELLINGEN VAN DE PRESENTATIE N De regels
Nadere informatieKB Thermische Omgevingsfactoren (TOF) Initiële RIE & beheersplan
KB Thermische Omgevingsfactoren (TOF) Initiële RIE & beheersplan 1. Wat leert ons het KB TOF 2. Praktisch bij Mireille : Inventaris van relevante activiteiten Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid
Nadere informatieDe zomer, wie kijkt er niet naar uit. Maar werken wanneer het zeer warm is, valt niet mee.
1 Te warm? De zomer, wie kijkt er niet naar uit. Maar werken wanneer het zeer warm is, valt niet mee. Afhankelijk van de aard van het werk wordt de warmte als overmatig beschouwd en moet de werkgever een
Nadere informatieWERKEN BIJ VERSCHILLENDE WEERSOMSTANDIGHEDEN
WERKEN BIJ VERSCHILLENDE WEERSOMSTANDIGHEDEN Bij buitenwerkzaamheden kunnen klimaatomstandigheden zorgen voor onveilige of ongezonde situaties. Denk bijvoorbeeld aan onweer, harde wind, sneeuw en gladheid
Nadere informatieBBA. Boerstra Binnenmilieu Advies
! BBA Boerstra Binnenmilieu Advies 1 " # $ % "&''( 2 )* * Meten weten? Of is weten meer dan meten? 3 +, -. / 0+ & 1 2 3 4 56 / + 5 5 5 4 ! / 7 8 : 7 9 0 / 3 7 ; 8 00 9 7 0 9 5 ! 0/ : 0 + 0-00 : 6 4 5 Discomfort,
Nadere informatieVan meten tot weten. Totaaloplossingen voor werkplek en ruimtemanagement
Van meten tot weten Totaaloplossingen voor werkplek en ruimtemanagement werkplekbezettings- en ruimtebenuttings Detectie In traditionele kantoor- en schoolomgevingen, waar iedereen een eigen werkplek of
Nadere informatiePresentatie CFD-simulatie
Presentatie CFD-simulatie Raadhuis Gemeente Castricum Martin Eimermann en Robert Rodenburg maandag 1 oktober 2007 Inleiding Vintis installatieadviseurs BV Het ontwerp Doel simulatie 2 Agenda Wat is comfort?
Nadere informatieProfessionele klimaatmeter
Professionele klimaatmeter testo 480 VAC-professional voor het binnenklimaat PMV-PPD-Meetprotocol Bureau 1 Grafiek Datum / tijd 26.05.2014 9:35 PMV PPD +0.46 9.4 % Meting van alle relevante klimaatparameters:
Nadere informatiePersoonlijke controle van installaties op de werkplek
Conferentie Gebouwautomatisering 2016 Persoonlijke controle van installaties op de werkplek dr.ir. Atze Boerstra TU Eindhoven & BBA Binnenmilieu HOE HET BEGON 2 Persoonlijke controle van installaties op
Nadere informatieVerbetering Thermische Omgevingskwaliteit
Verbetering Thermische Omgevingskwaliteit installatietechniek Wil Roulaux 27 juni 2013 1 Waarom? Gebouwen als productiemiddel Functionaliteiten van gebouwen o Kwaliteit o Imago o Kostenbesparing Veranderde
Nadere informatie1 Beschrijving. 2 Risico s. Preventiefiche N PBM003 04/2016. Bescherming van de voeten 1/5
Preventiefiche N PBM003 04/2016 Bescherming van de voeten 1 Beschrijving In deze fiche komt de bescherming van de voeten op bouwwerven aan bod. De fiche geeft een overzicht van de risico s, de regelgeving
Nadere informatieKlimaat onderzoek Mobiliteitsbranche 2010
Definitief Klimaat onderzoek Mobiliteitsbranche 2010 De heer M. Bakker, senior consultant/arbeidshygiënist: projectleider Paraaf Datum: februari 2011 KeurCompany Postbus 10.000 1970 CA IJmuiden Telefoonnummer
Nadere informatieFiche 6 (Analyse): Réglementering
Fiche 6 (Analyse): Réglementering De Belgische reglementering In België, is er momenteel een Koninklijk Besluit (december 2003) in voorbereiding teneinde de Europese Richtlijn 2002/44/CE in Belgisch recht
Nadere informatieLowergy Concept wandverwarmingsmodule; laboratoriumonderzoek thermisch comfort en geluidwering. Datum 22 februari 2013 Referentie 20121847-05
Lowergy Concept wandverwarmingsmodule; laboratoriumonderzoek thermisch comfort en geluidwering Datum 22 februari 2013 Referentie 20121847-05 Referentie 20121847-05 Rapporttitel Lowergy Concept wandverwarmingsmodule;
Nadere informatiePersoonlijke beïnvloeding van het binnenklimaat: effect op comfort, gezondheid & productiviteit
Bouwfysica Kennisdag NVBV 14 juni 2017 Persoonlijke beïnvloeding van het binnenklimaat: effect op comfort, gezondheid & productiviteit dr.ir. Atze Boerstra HOE HET BEGON IN AUTO S BIJNA NOOIT BINNENKLIMAATKLACHTEN,
Nadere informatieNieuwe wegen in comfort van kantoorgebouwen. Door: ir. E.N. t Hooft
Nieuwe wegen in comfort van kantoorgebouwen Door: ir. E.N. t Hooft 1 INHOUD PRESENTATIE Inleiding Binnenmilieu Thermisch comfort Beoordelingsmethoden Consequenties ATG-methode Conclusie 2 FASEN IN BOUWPROCES
Nadere informatieWHITE PAPER. Hittestress. Zo blijf je gezond en productief
WHITE PAPER Hittestress Zo blijf je gezond en productief INHOUD 1. Wat is hittestress? 2. Welke regelgeving geldt er? 3. Welke factoren hebben invloed? 4. Symptomen 5. Zelf hittestress meten 6. Effectieve
Nadere informatieVoorbeeld. Preview NEN-EN-ISO Gematigde thermische binnenomstandigheden.
Nederlandse NEN-EN-ISO 7730 Gematigde thermische binnenomstandigheden. Bepaling van de PMV- en de PPD-waarde en specificatie van de voorwaarden voor thermische behaaglijkheid (ISO 7730:1994) Moderate thermal
Nadere informatieProf. Dr. H.A.M. (Hein) Daanen. Warm Aanbevolen. Defensie en Veiligheid. Faculteit Bewegingswetenschappen, VU Amsterdam
Prof. Dr. H.A.M. (Hein) Daanen Warm Aanbevolen Defensie en Veiligheid Faculteit Bewegingswetenschappen, VU Amsterdam Overzicht TNO Thermoregulatie Warmtebalans Problemen met kou en hitte Normen 2 TNO is
Nadere informatieOverheid verscherpt de binnenklimaat normen
Bewaakt permanent het binnenklimaat van gebouwen Evalueert van op afstand de werking van de installaties Optimaliseert samen met u het energieverbruik Overheid verscherpt de binnenklimaat normen METIZ
Nadere informatieMeer informatie: NEN 1824:2010 Ergonomie - Ergonomische eisen voor de oppervlakte van (werkplekken in) administratieve ruimtes en kantoren.
Kantooromgeving Dit infoblad gaat over de volgende onderwerpen: 1. Werkoppervlak 2. Geluidshinder 3. Klimaat 4. Verlichting 1. Werkoppervlakte Uitgangspunt is dat er voldoende ruimte is om het werk goed
Nadere informatieTechnical Inspection Service
Technical Inspection Service Bijlage XX bij de Vraagspecificatie Werkzaamheden TIS Gebouwinstallaties Versie 2.0 13-04-2012 Van Auteur TIS Branchevereniging R.G.D. Kenmerk Versie 2.0 Datum 13/04/2012 Bestand
Nadere informatieNatuurlijke ventilatie van leslokalen
Natuurlijke ventilatie van leslokalen Seminar Actiflow - CFD in de bouw 20 mei 2011 ir. Henk Versteeg Inhoud presentatie Introductie LBP SIGHT Binnenmilieu basisscholen Ventilatie basisschool De Schakel
Nadere informatieThermische Omgevings Factoren. Dirk Wellens april 2016
Thermische Omgevings Factoren Dirk Wellens april 2016 Inhoud INLEIDING: TOO HOT OR NOT TOO HOT? METEN = WETEN OPLOSSINGEN? REALISME!! Productfiche Binnenmilieuanalyse Verloop Binnenmilieuanalyse Bepaling
Nadere informatie1 Beschrijving. 2 Risico s
Preventiefiche Bescherming van de voeten 1 Beschrijving In deze fiche komt de bescherming van de voeten op bouwwerven aan bod. De fiche geeft een overzicht van de risico s, de regelgeving die van kracht
Nadere informatieKlimaat op de arbeidsplaats
Interne instructie Arbeidsinspectie Klimaat op de arbeidsplaats INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Algemeen 2.1. Extreem warmtesituaties t.g.v. aard van het werk 2.2. Extreem koudesituaties t.g.v. aard van
Nadere informatie3D bodyscans voor comfortabele en veilige werkkledij
3D bodyscans voor comfortabele en veilige werkkledij Studiedag Belgian Ergonomics Society Brussel, 24 januari 2013 Alexandra De Raeve, vakgroep mode-, textiel- en houttechnologie 1 Inhoud Comfort: definitie
Nadere informatieDeel 1: Eindelijk een werkbare ZorgRie? Simone van Wijk Arbeidshygiënist / Arbo-adviseur
Deel 1: Eindelijk een werkbare ZorgRie? Deel 2: Binnenklimaat in de zorg Simone van Wijk Arbeidshygiënist / Arbo-adviseur Eenduidige uitvoering? Soorten gebouwen: g Overzichtelijk Complex Rond Vierkant
Nadere informatieThermische omgevingsfactoren
Thermische omgevingsfactoren FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG Het Hoofdbestuur van de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal
Nadere informatieTechnisch bureau van Eeden Arbeidsomstandighedenbesluit secties geluid en trillingen
Afdeling 3. Lawaai 1. Algemeen Artikel 6.6. Definities In deze afdeling wordt verstaan onder: a. piekgeluidsdruk (Ppiek): maximumwaarde van de «C»-frequentiegewogen momentane lawaaidruk; b. dagelijkse
Nadere informatieHet concept HPEE in een notendop
M+P Müller-BBM Groep Mensen met oplossingen Gezonde en productieve gebouwen Het concept HPEE in een notendop juli 2018, M+P Concept HPEE Het concept HPEE (Healthy, Productive and Energy Efficient, spreek
Nadere informatie1. Behaaglijkheid. 1.1 inleiding. 1.2 Thermische behaaglijkheid
1. Behaaglijkheid 1.1 inleiding In het menselijk lichaam bevinden zich allerhande min of meer gevoelige sensibele elementen, die op een of andere manier beïnvloed worden of reageren op een zeer groot aantal
Nadere informatieDe risicoanalyse voor het bepalen van de nodige EHBO voorzieningen
De risicoanalyse voor het bepalen van de nodige EHBO voorzieningen Dr. Maurits De Ridder Arbeidsgezondheidkunde, Universiteit Gent A.D. Humanisering van de arbeid, FOD WASO http://www.co-prev.be/page?orl=1&ssn=&lng=1&pge=8&sare=440
Nadere informatieTe Koud om te werken?
Te Koud om te werken? Daar zijn oplossingen voor Vraag het aan je vakbondsafgevaardigde van de Algemene Centrale van het ABVV. Te Koud om te werken... BBrrr, de winter. Het gure weer, de koude temperaturen,
Nadere informatieKlimaatbeheersing (1)
Klimaatbeheersing (1) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) Uitgave 2016 1 Introductie klimaatbeheersing Verwarming en koeling als klimaatbeheersing zijn zaken die te maken hebben met het behaaglijkeidsgevoel
Nadere informatieDe invloed van een dynamisch binnenklimaat op thermisch comfort en productiviteit
De invloed van een dynamisch binnenklimaat op thermisch comfort en productiviteit ir. Lisje Schellen L.Schellen@tue.nl NVvA 27-11-2009 Inhoud Inleiding Experiment Methoden Resultaten Discussie Conclusie
Nadere informatieHet perfecte arbeidsklimaat
PMV-PPD-Meetprotocol Bureau 1 Grafiek Datum / Tijd 11.05.2015 15:12 Het perfecte arbeidsklimaat Professionele meetapparatuur voor de analyse van de werkplek testo 480 Behaaglijkheidsmetingen op de werkplek
Nadere informatieAfdeling I. - Toepassingsgebied en definities
Koninklijk besluit van 16 januari 2006 betreffende de bescherming van de gezondheid en de veiligheid van de werknemers tegen de risico s van lawaai op het werk (B.S. 15.2.2006) Afdeling I. - Toepassingsgebied
Nadere informatieTekst: Cees van de Sande
Het lijkt zo vanzelfsprekend als we zeggen dat klaslokalen zijn gemaakt om optimaal te kunnen leren. Helaas is dat niet altijd het geval. Het klimaat in klaslokalen kan zelfs een negatief effect op de
Nadere informatieMODULE 9 Arbeidshygiëne
MODULE 9 Arbeidshygiëne Opleiding preventie en bescherming op het werk Niveau III Arbeidshygiëne HISTORIEK VAN DE ARBEIDSHYGIËNE Oudheid : Hippocrates loodvergiftiging in de mijnen Plinius de Oude gevaren
Nadere informatieChecklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop
Checklist beeldschermwerk: ontwerp en aankoop 1. Werkruimte Volgens het KB Werken met beeldschermapparatuur (1993) moet de ruimte, wat afmetingen en inrichting betreft, voldoende plaats bieden om veranderingen
Nadere informatieDit document wordt opgesteld na advies van de stagegever, stagementor en stagebegeleider.
Risicoanalyse voor stagiairs van de Universiteit Gent. In uitvoering van het Koninklijk Besluit van 21/09/2004 betreffende de bescherming van stagiairs en het Koninklijk Besluit van 03/05/1999 betreffende
Nadere informatieRisicoanalyse van een werkpost bij een zelfstandige
Risicoanalyse van een werkpost bij een zelfstandige voor stagiairs uit het secundair, buitengewoon secundair, hoger en volwassenenonderwijs Model B (zachte sector) Afdelingen: zie de lijst op de website:
Nadere informatieWat kost een nieuwe verwarmingsinstallatie?
Presentatie op KERKENBEURS NEDERLAND Wat kost een nieuwe verwarmingsinstallatie? Arie van Middelkoop Uit onze ervaringen (1) Er is een idee, wens of noodzaak om de kerk aan te passen. Er volgt een summier
Nadere informatieKunnen we leren van traditionele tropische architectuur?
Kunnen we leren van traditionele tropische architectuur? Koeling van gebouwen Brussel, 16 januari 2009 Structuur Inleiding: Klimaatbewust bouwen Een voorbeeld De traditionele comfortanalyse Van Olgyay
Nadere informatieLeesboekje de kleding
Leesboekje de kleding Leesboekje De Kleding Pagina 1 Dit is de broek. Dit is de trui. Dit is de rok. Dit is de jurk. Dit is de bh. Dit is de onderbroek. Dit is het T-shirt. Dit is de panty. Dit is het
Nadere informatieFEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk.
FEDERALE OVERHEIDSDIENST WERKGELEGENHEID, ARBEID EN SOCIAAL OVERLEG ------ Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. ------ Advies nr. 117 van 13 maart 2007 betreffende het ontwerp van koninklijk
Nadere informatieCodex over het welzijn op het werk. Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia. Titel 3. Trillingen
Codex over het welzijn op het werk Boek V.- Omgevingsfactoren en fysische agentia Titel 3. Trillingen Omzetting in Belgisch recht van de Richtlijn 2002/44/EG van het Europees Parlement en de Raad van 25
Nadere informatie