Anatomie / fysiologie. Functies van de huid. Temperatuurregulatie AFI1. Eliminatie en regulatie Warmteregulatie 1

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Anatomie / fysiologie. Functies van de huid. Temperatuurregulatie AFI1. Eliminatie en regulatie Warmteregulatie 1"

Transcriptie

1 Anatomie / fysiologie Eliminatie en regulatie Warmteregulatie 1 FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 1 Functies van de huid FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 2 De mens behoort tot de warmbloedige organismen (homeotherm). Temperatuur wordt constant gehouden bij wisselende omgevingstemperatuur. Geldt met name voor lichaamsholten (kern). Ledematen en huid varieren in temperatuur. FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 3

2 Een constante lichaamstemperatuur is noodzakelijk voor het optimaal functioneren van de enzymen in de organellen Het lichaam produceert warmte, neemt warmte op en geeft warmte af aan de omgeving FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 4 Koude zintuigen en warmte zintuigen bevinden zich in resp. lederhuid en onderhuidbindweefsel Waarneming temperatuur alleen verandering ervan! Pijnervaring bij > 45º C of bij < 0º C FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 5 De warmtebalans is in evenwicht als de warmteafgifte gelijk is aan de som van warmteproductie en warmteopname warmteproductie warmteopname warmteafgifte FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 6

3 Warmteproductie rust Energie-omzetting In rust >50% inwendige organen Huid/spieren ca. 20% Bij inspanning huid en spieren ca. 90% huid/spieren ingewanden hersenen rest inspanning FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 7 Temperatuurzones Kerntemperatuur (centrale) en schiltemperatuur (perifere) A: tijdens rust of koude B: tijdens inspanning of warmte Temperatuur beeld menselijk lichaam in A koude en B warme omgeving FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 8 Kerntemperatuur Inwendige of kerntemperatuur. Is normaal 37,2 C (± 0,5 C) = instelpunt Dag-en-nachtritme. Ochtend (3 uur) laag en de vooravond (17 uur) hoog (0,5 tot max. 1 º C verschil) Menstruele cyclus, na ovulatie ca. 0,5 º C verschil hoger Lichamelijke inspanning, kerntemperatuur evenredig hoger met de mate van inspanning. (1-2 º C) FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 9

4 Tot de schil horen: huid, onderhuids bindweefsel, oppervlakkige spieren en bij extreme kou de hele extremiteit De lichaamsschil kent een variabele dikte; binnenste van de romp en hersenen horen altijd tot de kern Schiltemperatuur in rust is mede afhankelijk van de omgevingstemperatuur. FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 10 Kern / schil / Delta temperatuur Het verschil tussen kern en schil is de DELTA temperatuur. Beeld van perifere circulatie Normaal ca. 1,5 C of perifere circulatoire compensatie Indien extreem of perifere circulatoire insufficiëntie FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 11 Afwijkingen in delta temperatuur > 4 C perifere vasoconstrictie Sterke afkoeling / onderkoeling Hypovolemie FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 12

5 Afwijkingen in delta temperatuur <= 0 C perifere vasodilatatie Zeer warme omgeving / warmtestuwing Hyperthermie Gevaar hypovolemie FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 13 Warmte uitwisseling met de omgeving vindt plaats door: Radiatie (straling) ~ ~ Conductie (geleiding) Convectie (stroming) Evaporatie (verdamping) FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 14 Fysisch = regulatie huidvaten en zweetklieren (afgifte warmte van de longen is vrij constant) Chemisch = stofwisseling vooral spieren Regulatie onder invloed van temperatuurregulatiecentrum in de tussenhersenen. FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 15

6 Warmte-opname Radiatie (straling) en conductie (geleiding) Warmte neem je op als de temperatuur van de omgeving hoger is dan die van de huid. Radiatie (straling) Conductie (geleiding) ~ ~ ~ ~ FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 16 Warmteafgifte Inwendige warmte wordt door bloed naar lichaamsoppervlak getransporteerd. Alleen mogelijk als de huidtemperatuur lager is als de kerntemperatuur. Radiatie (straling) Conductie (geleiding) Convectie (stroming) Evaporatie (verdamping) ~ ~ ~ ~ FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 17 Radiatie ~ ~ ~ ~ Indien voorwerp in omgeving kouder dan huid of geen stralingsbron (nachtelijke hemel) -> huid kan stralingswarmte afgeven. Straling heeft geen vervoermiddel nodig nauwelijks beïnvloed door luchttemperatuur. Warme kamer met koude muur -> afgifte Vrieskou met lekker zonnetje -> opname FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 18

7 Conductie en convectie Directe geleiding naar lucht of voorwerpen die kouder zijn dan de huid. Conductie (geleiding) Indien de luchtlaag ook verplaatst wordt dan convectie Convectie (stroming) FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 19 Evaporatie Bij hoge buitentemperaturen en zware arbeid; radiatie, conductie en convectie niet effectief. Verdamping -> diffusie H 2 O door huid Perspiratio insensibilis Zweetklieren -> neuronale activatie Perspiratio sensibilis. Buitentemperatuur > 36 C warmteafgifte alleen door evaporatie. FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 20 Evaporatiemaxima Indien de buitentemperatuur nog verder stijgt: Warmteopname (straling, geleiding) Evaporatie nog meer opvoeren Voorwaarde Omgevingslucht relatief droog (woestijn, sauna) Bij vochtige omgevingslucht in rust zijn temperaturen tot 33 C te verdragen. FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 21

8 Bij koude prikkels uit koude sensoren in de huid. naarmate de huid kouder is des te sterker worden de prikkels. langsstromend kouder wordend bloed. thermosensoren in koudecentrum in de hypothalamus -> prikkels naar warmteproducerende processen en remming warmteafgifte. FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 22 bij koude Koudeprikkels bereiken de hersenschors:. koudegevoel; warmer kleden verwarming hoger klein maken Koudesensoren prikkelen koudecentrum in hypothalamus prikkeling van spieren; rillen klappertanden FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 23 bij koude Door sympaticus prikkeling vetweefselmetabolisme stijgt (rilvrije warmteproductie bruin vetweefsel -> pasgeborenen) adrenaline concentratie stijgt: gevolg metabolisme stijgt + perifere vasoconstrictie kippenvel (rudimentair) thyroxine concentratie stijgt: gevolg metabolisme stijgt FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 24

9 Reacties bij extreme koude perifere vasoconstrictie waardoor bevriezing van extremiteiten (vingers, tenen) op kan treden. Om de ca. 10 min. treedt er een korte vasodilatatie op Cold induced vasodilation (CIVD). Het optreden van een CIVD is te trainen, (visfileerders, Eskimo s). FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 25 Bij warmte langsstromend warmer wordend bloed prikkels uit warmtesensoren in de huid thermosensoren in warmtecentrum in de hypothalamus FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 26 bij warmte Warmteprikkels bereiken de hersenschors gevolg: warmtegevoel; kleren uit verwarming lager groot maken Vanuit CZS verlaging van de spiertonus rustig aan doen FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 27

10 Arterioveneuze warmte-uitwisseling d.m.v. Tegenstroom uitwisseling arterie Warme omgeving vene Koude omgeving , , FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 28 Regeling - omgeving Omgevingstemperatuur / Temperatuurregeling (naakt) Gebied tussen rillen en zweten is de neutrale zone (27-32 C naakt) Regulatie alleen door huiddoorbloeding te variëren. Door smal regulatiemechanisme is gedrag belangrijk. Bij extreme temperaturen is gedrag doorslaggevend Alleen door gedrag Zweten Thermisch neutraal kippenvel Rillen Klappertand en Alleen door gedrag FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 29 Thermosensorische functie De waarneming van de kerntemperatuur oftewel lichaamstemperatuur, is gelegen in de hypothalamus Normale temperatuur > 36,5º en < 37,5º C Pyrexie / febris >38 C Hypothermie < 35º C (overlevingskans!) Hyperpyrexie > 41º C FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 30

11 Thermosensorische functie Setpoint (instelpunt) in hypothalamus Normaal > 36,5º en < 37,5º C Thermostaatfunctie Wordt bij koorts op hoger niveau ingesteld FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 31 Koorts Koorts: instelpunt wordt verhoogd door toxische stoffen (pyrogenen) Pyrogeen = koortsverwekkend Pyrogenen zijn stoffen (eiwitten) die de temperatuur verhogen, ook wel koortsopwekkende middelen genoemd FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 32 Oorzaken koorts Pyrogenen (koortsopwekkende) stoffen Exogene pyrogenen (Toxinen) van bacteriën (Toxinen) van virussen Sommige geneesmiddelen Endogene pyrogenen Stoffen vrijkomend bij weefselbeschadiging Stoffen vrijkomend afbraak witte bloedlichaampjes Dehydratie, waardoor transpiratie in gevaar komt. FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 33

12 Verhoging instelpunt Koorts = verhoogde kern temperatuur bij een hoger instelpunt Setpoint 38,5º C Lichaamstemp = 38,5º C Lichaamstemp = 37,5º C pyrogenen Setpoint 37,5º C Lichaamstemp = 37,5º C FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 34 bij koorts Gevolg: alle maatregelen worden genomen om de warmteproductie op te voeren en de warmteafgifte te beperken gevolg: patiënt krijgt het koud. Na het bereiken van het nieuwe setpoint komt warmteafgifte op gang door vasodilatatie en radiatie (rode droge huid). Bij einde koorts: setpoint weer normaal, verhoogde warmteafgifte door evaporatie FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 35 Koude rilling Snelle stijging van lichaamstemperatuur, door bijvoorbeeld bacteriemie? Of setpoint snel veel hoger? 3 stadia snelle temp stijging, met rillen van de kou (extra dekens, kruik, elektrische deken) hoge koorts stabiele temperatuur (extra dekens verwijderen) daling temp met heftig zweten (opfrissen) Einde koorts: instelpunt is gedaald, lichaamstemperatuur is te hoog, men gaat zweten FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 36

13 Verloop koude rilling FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 37 Hyperthermie = verhoogde centrale lichaamstemperatuur bij hetzelfde instelpunt. (hoger dan setpoint) Hypothermie = verlaagde centrale lichaamstemperatuur bij hetzelfde instelpunt. (lager dan setpoint) FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 38 Hyperthermie lichamelijke inspanning stijgt; warmteafgifte verloopt te traag Hitteberoerte (warmtestuwing / zonnesteek) lichaamstemperatuur blijft stijgen, tot ± 41 C en niet in staat tot transpireren gevolg regelcentra werken niet meer: levensbedreigend Hitte uitputting door overmatig zweten ontstaat dehydratie en zouttekort FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 39

14 Afterdrop bij onderkoeling Perifeer koud Opwarmen schil (alcohol inname!) Vasodilatatie perifeer (koud) langsstromend bloed koelt af en mengt zich met centraal bloed Daling van de kerntemperatuur FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 40 Afterdrop bij hitteberoerte Kern warm Perifeer warm (transport) Snel afkoelen schil Vasoconstrictie perifeer; minder langsstromend bloed waardoor warmteafvoer belemmert wordt Bovendien wordt verdamping door koelen minder Verdere stijging van de kerntemperatuur FHV2009 / Cxx / Anatomie & Fysiologie - Warmteregulatie 41

Trekkerhand en kou. Hoe behoud je maximaal gevoel en fijnmotoriek

Trekkerhand en kou. Hoe behoud je maximaal gevoel en fijnmotoriek Trekkerhand en kou Hoe behoud je maximaal gevoel en fijnmotoriek Lokale lichaamswarmte regulatie tijdens het schieten in koude Sporten in een koude omgeving beïnvloed je prestatie en kan aanleiding geven

Nadere informatie

Prof. Dr. H.A.M. (Hein) Daanen. Warm Aanbevolen. Defensie en Veiligheid. Faculteit Bewegingswetenschappen, VU Amsterdam

Prof. Dr. H.A.M. (Hein) Daanen. Warm Aanbevolen. Defensie en Veiligheid. Faculteit Bewegingswetenschappen, VU Amsterdam Prof. Dr. H.A.M. (Hein) Daanen Warm Aanbevolen Defensie en Veiligheid Faculteit Bewegingswetenschappen, VU Amsterdam Overzicht TNO Thermoregulatie Warmtebalans Problemen met kou en hitte Normen 2 TNO is

Nadere informatie

Lesinhoud. Thermo regulatie. homeothermie vs. poikilothermie. Anatomie & Fysiologie. warmteproduktie. kerntemperatuur vs.

Lesinhoud. Thermo regulatie. homeothermie vs. poikilothermie. Anatomie & Fysiologie. warmteproduktie. kerntemperatuur vs. Thermo regulatie Lesinhoud Anatomie/fysiologie Meetmethoden Hyperthermie/ Oorzaken Verschijnselen Behandeling VICV/BVF/SEH Jan Pouwels april 2013 Jan Pouwels 1 april 2013 Jan Pouwels 2 Anatomie & Fysiologie

Nadere informatie

De een heeft het warm, de ander te warm en de ander heeft het veel te warm, en dat in dezelfde werkruimte.

De een heeft het warm, de ander te warm en de ander heeft het veel te warm, en dat in dezelfde werkruimte. Hittestress: werken en warm weer Inleiding De een heeft het warm, de ander te warm en de ander heeft het veel te warm, en dat in dezelfde werkruimte. De gevoelstemperatuur wordt, behalve door de luchttemperatuur

Nadere informatie

Koelen en opwarmen. Lennart Teunissen, PhD Saxion, Enschede

Koelen en opwarmen. Lennart Teunissen, PhD Saxion, Enschede Koelen en opwarmen Lennart Teunissen, PhD Saxion, Enschede Mijn achtergrond 2 3 Het 2-compartimentenmodel Schil Huid en onderliggende structuren Temperatuur varieert met doorbloeding en omgeving Bij kamertemperatuur

Nadere informatie

Inleiding. De zomer is weer in volle gang. Daarbij hopen we op mooi weer. Maar dit kan tijdens ons werk een risico vormen.

Inleiding. De zomer is weer in volle gang. Daarbij hopen we op mooi weer. Maar dit kan tijdens ons werk een risico vormen. WERKEN IN DE ZOMER Inleiding De zomer is weer in volle gang. Daarbij hopen we op mooi weer. Maar dit kan tijdens ons werk een risico vormen. Hoe reageert de mens op warmte? Normaal bedraagt de lichaamstemperatuur

Nadere informatie

- verminderen warmteafgifte: - vernauwing bloedvaten in de bovenste laag van de huid - vermindering van de zweetproductie

- verminderen warmteafgifte: - vernauwing bloedvaten in de bovenste laag van de huid - vermindering van de zweetproductie Antwoorden ISBN 978 90 313 7922 4 Hoofdstuk 1: Medische achtergrondkennis 1.1 Temperatuurschommelingen Redenen voor (tijdelijke) verhoging lichaamstemperatuur - tijdstip op de dag - lichamelijke activiteit

Nadere informatie

Opdrachten, woordenlijsten en stellingen behorende bij Cxx55 Vocht en elektrolyten huishouding, uitscheiding, warmteregulatie en hormonaal stelsel

Opdrachten, woordenlijsten en stellingen behorende bij Cxx55 Vocht en elektrolyten huishouding, uitscheiding, warmteregulatie en hormonaal stelsel Opdrachten, woordenlijsten en stellingen behorende bij Cxx55 Vocht en elektrolyten huishouding, uitscheiding, warmteregulatie en hormonaal stelsel Inleiding Uit recent startbekwaamhedenonderzoek en uit

Nadere informatie

Protocol Oververhitting

Protocol Oververhitting Inleiding Oververhitting (hyperthermie, hitteletsel) ontstaat wanneer het lichaam meer warmte produceert dan dat het kan afgeven. Hierdoor kan de lichaamstemperatuur oplopen tot boven de normale waarden.

Nadere informatie

Paragraaf 6.1 en 6.2. 2. Osmotische waarde, ph weefselvloeistof, glucosegehalte

Paragraaf 6.1 en 6.2. 2. Osmotische waarde, ph weefselvloeistof, glucosegehalte Paragraaf 6.1 en 6.2 1. Neem de volgende begrippen over in je schrift en geef een omschrijving Homeostase In stand houden van het interne milieu opperhuid Bovenste laag van de huid chitine Koolhydraat

Nadere informatie

DE HUID. 1 Bouw en functie

DE HUID. 1 Bouw en functie DE HUID 1 Bouw en functie De huid is het grootste orgaan van je lichaam.het is ook een soort "visitekaartje". Vandaar dat je je huid goed moet verzorgen. Je huid beschermt je tegen beschadiging, infecties,

Nadere informatie

Les 3 Bloed en Temperatuur. Scheikunde of chemie. Bloed en functies bloed 1. Bloed, stolling, temperatuurregulatie, koude rilling

Les 3 Bloed en Temperatuur. Scheikunde of chemie. Bloed en functies bloed 1. Bloed, stolling, temperatuurregulatie, koude rilling Les 3 Bloed en Temperatuur Bloed, stolling, temperatuurregulatie, koude rilling ANZN 1e leerjaar - Les 03 - Matthieu Berenbroek, 2000-2011 1 Scheikunde of chemie Na 2 = Natrium = vast metaal, wat spontaan

Nadere informatie

KOUDE EN VOEDING. Medische Commissie Mieke Acda & Rianne van der Spek. 16 november 2014

KOUDE EN VOEDING. Medische Commissie Mieke Acda & Rianne van der Spek. 16 november 2014 KOUDE EN VOEDING Medische Commissie medisch@nkbv.nl Mieke Acda & Rianne van der Spek 16 november 2014 MEDCOM? Gezondheid in de bergen promoten praatjes en workshops kenniscentrum NKBV.nl hoogtelijn facebook

Nadere informatie

Als we het hebben over onderkoeling worden twee typen onderscheiden

Als we het hebben over onderkoeling worden twee typen onderscheiden Onderkoeling Inleiding De normale lichaamstemperatuur van de mens is 36,9º Celsius Om zeker te zijn van lichamelijke en geestelijke fitheid moet de temperatuur op dit peil worden gehandhaafd, met een marge

Nadere informatie

In dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw.

In dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw. De basis van isolatie en hoe INSULd8eco werkt in uw gebouw In dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw. Om de werking van onze isolatie oplossing goed te begrijpen,

Nadere informatie

Onderkoeling en bevriezing

Onderkoeling en bevriezing Onderkoeling en bevriezing Auteur: Heleen J. Meijer, lid Medische Commissie NKBV Datum: 23 oktober 2012 Onderkoeling en bevriezing zijn niet exclusief voor klimmers die extreme omstandigheden opzoeken.

Nadere informatie

1. Temperatuurregeling

1. Temperatuurregeling 1. Temperatuurregeling Afb. 1 Als je het warm hebt, wordt je gezicht rood. Dit komt doordat de bloedvaatjes net onder je huid wijder worden doordat bepaalde spieren zich samentrekken. Zo staat je lichaam

Nadere informatie

TOOLBOX Werken bij vriezend weer

TOOLBOX Werken bij vriezend weer TOOLBOX Werken bij vriezend weer 6 januari 2012 Niek Groenendijk Kort overzicht van risico s en maatregelen Aan werken in winterse omstandigheden zijn risico s aan verbonden. Risico s: - Onderkoeling (lichaamstemperatuur

Nadere informatie

1 De huid en bescherming Waar beschermt onze huid ons eigenlijk allemaal tegen?

1 De huid en bescherming Waar beschermt onze huid ons eigenlijk allemaal tegen? Samenvatting door Y. 1076 woorden 27 januari 2015 8,9 6 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou 1 De huid en bescherming Waar beschermt onze huid ons eigenlijk allemaal tegen? Onze huid

Nadere informatie

1. Temperatuurregeling

1. Temperatuurregeling 1. Temperatuurregeling Afb. 1 Als je het warm hebt, wordt je gezicht rood. Dit komt doordat de bloedvaatjes net onder je huid wijder worden doordat bepaalde spieren zich samentrekken. Zo staat je lichaam

Nadere informatie

Gevaren van blootstelling aan koude

Gevaren van blootstelling aan koude Gevaren van blootstelling aan koude Inhoudsopgave De mens en koude Hoe blijven we warm productie van warmte autonoom spieractiviteit rillen afgifte van warmte straling stroming geleiding verdamping Eigen

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 3. Zintuigen

GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 3. Zintuigen GEZONDHEIDSKUNDE-AFP LES 3 Zintuigen 1 INLEIDING Zintuigcellen Reuk-, smaak- en PH-sensoren Smaakzintuig Warmte- en koudesensoren Tast-, druk- en pijnsensoren Fotosensoren 2 ZINTUIGEN VORMEN DE VERBINDING

Nadere informatie

WHITE PAPER. Hittestress. Zo blijf je gezond en productief

WHITE PAPER. Hittestress. Zo blijf je gezond en productief WHITE PAPER Hittestress Zo blijf je gezond en productief INHOUD 1. Wat is hittestress? 2. Welke regelgeving geldt er? 3. Welke factoren hebben invloed? 4. Symptomen 5. Zelf hittestress meten 6. Effectieve

Nadere informatie

KB Thermische Omgevingsfactoren (TOF) Initiële RIE & beheersplan

KB Thermische Omgevingsfactoren (TOF) Initiële RIE & beheersplan KB Thermische Omgevingsfactoren (TOF) Initiële RIE & beheersplan 1. Wat leert ons het KB TOF 2. Praktisch bij Mireille : Inventaris van relevante activiteiten Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid

Nadere informatie

Integrated Management System

Integrated Management System Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 1 1. Doel... 1 2. Toepassingsgebied... 1 3. Referentie... 1 4. Definities... 1 5. Werkinstructie... 2 5.1 Blootstelling aan extreme koude belasting... 2 5.2 Blootstelling

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Zweten Inleiding Hallo allemaal ik houd mijn spreekbeurt over zweten ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik er niet zoveel over wist en het wel interessant leek ik vond het leuk om er aan te werken. Ik

Nadere informatie

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------- 17 maart 2014 Efficiënt verwarmen zonder thermische isolatie De thermische isolatie van een gebouw wordt fundamenteel geacht voor een efficiënt verwarmingssysteem. Dat is echter alleen maar zo als een

Nadere informatie

Waterrecreatie? je kan hooguit nat worden

Waterrecreatie? je kan hooguit nat worden Waterrecreatie? je kan hooguit nat worden Nou en??? Richtlijnen van de vereniging, preventie, zie de website Eerste Hulp, onderkoeling en oververhitting, in deze presentatie. Presentatie door: Jeannette

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie

Anatomie / fysiologie Anatomie / fysiologie Cxx53 7 en 8 Hart 1 FHV2009 / Cxx53 7+8 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1 Ligging van het hart Kegelvormig, hol, gespierd orgaan. Ca. 10 cm lang en omvang vuist FHV2009 / Cxx53

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Regeling

Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting Biologie Regeling Samenvatting door P. 1319 woorden 20 maart 2016 10 1 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Biologie samenvatting Regeling SE2 Het zenuwstelsel Het zenuwstelsel

Nadere informatie

Drenkelingen en onderkoeling

Drenkelingen en onderkoeling Drenkelingen en onderkoeling Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 Warmte huishouding 3 Onderkoeling 4 Snelle, complete onderkoeling 5 Verdrinking 6 Hulpverleningsrisico s 7 Samenvatting 8 Hulpdiagram onderkoeling

Nadere informatie

Inspanningsfysiologie. Energiesystemen. Fosfaatpool. Hoofdstuk 5. 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem

Inspanningsfysiologie. Energiesystemen. Fosfaatpool. Hoofdstuk 5. 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem Inspanningsfysiologie Hoofdstuk 5 Energiesystemen 1. Fosfaatpool 2. Melkzuursysteem 3. Zuurstofsysteem Fosfaatpool Anaërobe alactische systeem Energierijke fosfaatverbindingen in de cel Voorraad ATP en

Nadere informatie

Na leren van paragraaf 5.1 kun je

Na leren van paragraaf 5.1 kun je Oefentoets Hieronder zie je leerdoelen en toetsopdrachten Kruis de leerdoelen aan als je denkt dat je ze beheerst. Maak de toetsopdrachten om na te gaan of dit inderdaad zo is. Na leren van paragraaf 5.

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Taken circulatiestelsel. Onderverdeling bloedvaten. Cxx53 5 en 6 Bloedvaten Lymfe

Anatomie / fysiologie. Taken circulatiestelsel. Onderverdeling bloedvaten. Cxx53 5 en 6 Bloedvaten Lymfe Anatomie / fysiologie Cxx53 5 en 6 Bloedvaten Lymfe FHV2009 / Cxx53_5_6 / Anatomie & Fysiologie - Circulatie 1 Taken circulatiestelsel Voedingsstoffen, nadat ze verteerd (in stukken gedeeld) zijn, opnemen

Nadere informatie

Basisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie

Basisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie Basisprincipes Labo Hygrothermie Informatiesessie Binnenisolatie Deel 1 9 oktober 2018 Groot potentieel voor na-isolatie van muren 3,7 miljoen woningen 1946-1970 Vooral ongeïsoleerde spouwmuren 23 % 38

Nadere informatie

Verklarende woordenlijst Inleiding Begrippen Lichaamstemperatuur Onderkoeling Warmteverlies...

Verklarende woordenlijst Inleiding Begrippen Lichaamstemperatuur Onderkoeling Warmteverlies... Onderkoeling Inhoudsopgave Verklarende woordenlijst... 3 1 Inleiding... 4 2 Begrippen... 5 2.1 Lichaamstemperatuur... 5 2.2 Onderkoeling... 6 2.3 Warmteverlies... 7 3 Reactie van het lichaam op koude...

Nadere informatie

Richtlijn Lichaamstemperatuur bij pasgeborenen

Richtlijn Lichaamstemperatuur bij pasgeborenen Richtlijn Lichaamstemperatuur bij pasgeborenen Herzien door: Simone Pauëlsen Nicole van de Molengraft Eindhoven, augustus 2012 1 Kraamverzorgenden en verloskundigen hanteren dezelfde werkwijze en begrippen

Nadere informatie

Perioperatieve hypothermie. H. Abasbassi Dr. E. Van Gerven

Perioperatieve hypothermie. H. Abasbassi Dr. E. Van Gerven Perioperatieve hypothermie H. Abasbassi Dr. E. Van Gerven Inleiding Normaal thermoregulatiesysteem Thermoregulatie onder AA Thermoregulatie onder LRA Voordelen/Nadelen van peri-operatieve hypothermie TEMMP

Nadere informatie

Arbocatalogus pkgv-industrie Heatstress

Arbocatalogus pkgv-industrie Heatstress Arbocatalogus pkgv-industrie Heatstress De arbocatalogus PKGV-industrie is een in fasen ontwikkelde catalogus die beheerd wordt door het Verbond Papier- en Kartonproducerende en -verwerkende industrieën.

Nadere informatie

Masterproef Joachim Gidts Convectie vs Conductie: Warmtegeleiding Review. Inhoud presentatie

Masterproef Joachim Gidts Convectie vs Conductie: Warmtegeleiding Review. Inhoud presentatie Masterproef Joachim Gidts 15-04-2016 Convectie vs Conductie: Warmtegeleiding Review Dienst Anesthesie Promotor: Dr. E. Van Gerven Joachim Gidts Inleiding Inhoud presentatie Thermoregulatie pathofysiologie

Nadere informatie

In de huidige sauna s wordt de omgevingstemperatuur verhoogd opdat het lichaam gaat zweten.

In de huidige sauna s wordt de omgevingstemperatuur verhoogd opdat het lichaam gaat zweten. Wat is een sauna Wij adviseren je dit artikel te lezen. De oorsprong van de sauna ligt in Finland, de eerste sauna s waren waarschijnlijk kuilen in de helling van een heuvel en deze ruimtes werden gebruikt

Nadere informatie

vwo hormoonstelsel 2010

vwo hormoonstelsel 2010 vwo hormoonstelsel 2010 Integratie In onderstaande afbeelding is schematisch de regulatie van een aantal animale en vegetatieve functies bij de mens weergegeven. Al deze functies spelen een rol bij het

Nadere informatie

Klimaatbeheersing (1)

Klimaatbeheersing (1) Klimaatbeheersing (1) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) Uitgave 2016 1 Introductie klimaatbeheersing Verwarming en koeling als klimaatbeheersing zijn zaken die te maken hebben met het behaaglijkeidsgevoel

Nadere informatie

Klimaatbeheersing (2)

Klimaatbeheersing (2) Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) Uitgave 2016 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur

Nadere informatie

Invloed (koude) klimaat op prestaties

Invloed (koude) klimaat op prestaties Invloed (koude) klimaat op prestaties Een mens kan alleen functioneren als de temperatuur van de vitale lichaamsdelen (hart, longen, hersenen) rond de 30 C is. Wordt de kerntemperatuur hoger, dan spreekt

Nadere informatie

Informatieavond Eerste Hulp

Informatieavond Eerste Hulp Informatieavond Eerste Hulp 2012 Het Nederlandse Rode Kruis Waterrecreatie? je kan hooguit nat worden Presentatie door: Jeannette Heerschop Informatieavond Eerste Hulp 2012 Het Nederlandse Rode Kruis Richtlijnen

Nadere informatie

Workshop Renovatiebeurs 14 t/m 16 mei

Workshop Renovatiebeurs 14 t/m 16 mei Workshop Renovatiebeurs 14 t/m 16 mei 2019 Workshop Renovatiebeurs 14 t/m 16 mei 2019 Agenda voor vandaag Even voorstellen Gasloos Nederland biedt vooral veel kansen Hoe creëer je een optimaal binnenklimaat?

Nadere informatie

EEN BRANDWOND FRANCISCUS VLIETLAND

EEN BRANDWOND FRANCISCUS VLIETLAND EEN BRANDWOND FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Uw huid kan redelijk goed tegen warmte, zoals van een warm bad. Maar bij echte hitte, bijvoorbeeld in een te heet bad, kan de huid verbranden. De huid doet

Nadere informatie

Beide helften van de hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk. De hersenstam en de kleine hersenen omvatten de rest.

Beide helften van de hersenen zijn met elkaar verbonden door de hersenbalk. De hersenstam en de kleine hersenen omvatten de rest. Biologie SE4 Hoofdstuk 14 Paragraaf 1 Het zenuwstelsel kent twee delen: 1. Het centraal zenuwstelsel bevindt zich in het centrum van het lichaam en bestaat uit de neuronen van de hersenen en het ruggenmerg

Nadere informatie

Leven en trainen met een wintervacht; scheren is zo gek nog niet.

Leven en trainen met een wintervacht; scheren is zo gek nog niet. Leven en trainen met een wintervacht; scheren is zo gek nog niet. In de herfst krijgen paarden die buiten leven een lange dichte vacht waardoor het gemakkelijker wordt om in de wintermaanden hun lichaam

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Centraal/perifeer zenuwstelsel AFI1. Autonoom zenuwstelsel algemeen. Zenuwstelsel 5. Staat niet onder invloed van de wil

Anatomie / fysiologie. Centraal/perifeer zenuwstelsel AFI1. Autonoom zenuwstelsel algemeen. Zenuwstelsel 5. Staat niet onder invloed van de wil Anatomie / fysiologie Zenuwstelsel 5 FHV2009 / Cxx56 9+10 / Anatomie & Fysiologie - Zenuwstelsel 5 1 Centraal/perifeer centraal perifeer medulla spinalis autonoom somatisch sympatisch parasympatisch FHV2009

Nadere informatie

GHOR. Checklist maatregelen en adviezen bij hitte

GHOR. Checklist maatregelen en adviezen bij hitte Checklist maatregelen en adviezen bij hitte GHOR Nu de warme dagen van de zomer er weer gaan aankomen, is het verstandig om als organisator voorbereid te zijn op de mogelijke gevolgen van hitte op medewerkers,

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 6

Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting Biologie Thema 6 Samenvatting door Saar 879 woorden 10 april 2018 0 keer beoordeeld Vak Biologie Aantekeningen Biologie P3: Homeostase en regelkringen: Bij meercellige organismen: de cellen

Nadere informatie

1. Anatomie en fysiologie van de huid

1. Anatomie en fysiologie van de huid 1. Anatomie en fysiologie van de huid Huid - Epidermis =opperhuid met hoornlaag, epidermiscellen en pigmentcellen. Continue vernieuwing. - Dermis= lederhuid met haarzakjes, talgklieren, zweetklieren, zenuwuiteinden,

Nadere informatie

Alpine rescue Wat te doen bij een lawine? E.M. van der Heijden ANIOS IC

Alpine rescue Wat te doen bij een lawine? E.M. van der Heijden ANIOS IC Alpine rescue Wat te doen bij een lawine? E.M. van der Heijden 13-03-2018 ANIOS IC Lawine-gevaar 5123 doden in 31 winters tussen 1983 en 2015 165 doden per jaar in Europa en Noord Amerika. Waarvan gemiddeld

Nadere informatie

Dit document geeft advies over handelen bij extreme kou waardoor de Marathonschaatssport verantwoord beoefend kan worden.

Dit document geeft advies over handelen bij extreme kou waardoor de Marathonschaatssport verantwoord beoefend kan worden. 2010. Dit document geeft advies over handelen bij extreme kou waardoor de Marathonschaatssport verantwoord beoefend kan worden. Een samenwerking tussen: Woord van dank Ik wil de heren Geert Groen en Rob

Nadere informatie

Menu. Inleiding Algemene informatie Toepassingen Berekening van warmteoverdracht. 360º aanzicht platenwarmtewisselaar

Menu. Inleiding Algemene informatie Toepassingen Berekening van warmteoverdracht. 360º aanzicht platenwarmtewisselaar Menu Inleiding Algemene informatie Toepassingen Berekening van warmteoverdracht 360º aanzicht platenwarmtewisselaar demontage van platenwarmtewisselaar vloeistofstromen door platenwarmtewisselaar Warmtewisselaar:

Nadere informatie

GEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam

GEZONDHEIDSKUNDE. Het menselijk lichaam GEZONDHEIDSKUNDE Het menselijk lichaam 1 KENMERKEN VAN HET LEVEN Anatomie à wetenschap die zich bezighoudt met de bouw van het menselijk lichaam (waar ligt wat?). Fysiologie à Wetenschap die zich bezighoudt

Nadere informatie

helpt genezen. Koorts? Meer weten Beter meten

helpt genezen. Koorts? Meer weten Beter meten helpt genezen. Koorts? Meer weten Beter meten Koorts : een hot topic? Wat is koorts? Koorts is geen ziekte. Het is een symptoom dat aangeeft dat het afweermechanisme van het lichaam actief vreemde indringers

Nadere informatie

Bij het uitscheiden helpen de nieren om de samenstelling van je bloed constant te houden. Uitscheiding is het

Bij het uitscheiden helpen de nieren om de samenstelling van je bloed constant te houden. Uitscheiding is het Samenvatting door R. 1946 woorden 10 maart 2016 7 37 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Nectar Bio samenvatting H9 9.1 WAT WORDT ER BINNENIN JE LICHAAM GEREGELD? Je lichaam probeert vanbinnen om constant

Nadere informatie

Lichte opwarming van de huid, een methode om slaap en waakzaamheid te veranderen zonder medicijnen.

Lichte opwarming van de huid, een methode om slaap en waakzaamheid te veranderen zonder medicijnen. 249 Nederlandse Samenvatting Lichte opwarming van de huid, een methode om slaap en waakzaamheid te veranderen zonder medicijnen. Ondanks medicatie, gedragstherapie en tal van huis-, tuin- en keukenmiddeltjes

Nadere informatie

Het lichaam maakt teveel warmte aan of raakt te weinig warmte kwijt.

Het lichaam maakt teveel warmte aan of raakt te weinig warmte kwijt. Leerbladen EHBO Hoofdstuk 1 + 7 + 8 Herhaling Hoofdstuk 1: 5 belangrijke punten: 1) Let op gevaar! van jezelf, omstanders en slachtoffer(s). Als het niet veilig is, kan je niet helpen. 2) Ga na wat er

Nadere informatie

Samenvatting SAMENVATTING

Samenvatting SAMENVATTING SAMENVATTING Samenvatting Vogeltrek heeft altijd een grote fascinatie op de mens uitgeoefend. Veel vogelsoorten leveren indrukwekkende prestaties door over grote afstanden van de overwinteringsgebieden

Nadere informatie

Deel 1 : Mechanica. 2 de jaar 2 de graad (2uur) Inhoudstafel. - a -

Deel 1 : Mechanica. 2 de jaar 2 de graad (2uur) Inhoudstafel. - a - - a - Deel 1 : Mechanica Hoofdstuk 1: Hoofdstuk 2: Hoodstuk 3: Hoodstuk 4: Inleiding grootheden en eenheden Gebruik voorvoegsels... Wetenschappelijke notatie... Lengtematen, oppervlaktematen en inhoudsmaten...

Nadere informatie

Hete werkomgevingen in de horeca

Hete werkomgevingen in de horeca 27 1. Inleiding Hete werkomgevingen Werknemers (hotels, restaurants en catering) hebben kans op thermische belasting bij het uitladen van leveringen, het werken in keukens en het bedienen van klanten.

Nadere informatie

Daar voel ik wel iets.

Daar voel ik wel iets. Thema: Mini Moeilijkheid : *** Biologie Tijdsduur : ** De mens Juf Nelly De huid Daar voel ik wel iets. Doel: Na deze opdracht weet je meer over de werking van je huid en weet je waarom je huid zo belangrijk

Nadere informatie

Klimaatbeheersing (2)

Klimaatbeheersing (2) Klimaatbeheersing (2) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) 1 Natuurkundige begrippen 1.1 Warmte () Warmte is een vorm van energie welke tussen twee lichamen met een verschillende temperatuur kan worden

Nadere informatie

Een persoon raakt opgewonden en begint te hyperventileren. Om de hyperventilatie te stoppen, pakt hij een plastic zak.

Een persoon raakt opgewonden en begint te hyperventileren. Om de hyperventilatie te stoppen, pakt hij een plastic zak. Examentrainer Vragen Hyperventilatie Het overmatig snel verversen van de lucht in de longen wordt hyperventilatie genoemd. Door bewust of onbewust snel in en uit te ademen, daalt de concentratie van CO

Nadere informatie

Uitscheiding en afweer

Uitscheiding en afweer Uitscheiding en afweer De lever: slokdarm galblaas maag 12-ving. darm dunne darm ligging van de lever Functies van de lever: bloedsuikerspiegel (glucosegehalte in bloed) op peil houden overtollige eiwitten

Nadere informatie

Anatomie / fysiologie. Team anatomie/fysiologie AFI1. Anatomie / fysiologie / pathologie. Cxx53 1 en 2. Milieu interieur Uitwisseling van stoffen

Anatomie / fysiologie. Team anatomie/fysiologie AFI1. Anatomie / fysiologie / pathologie. Cxx53 1 en 2. Milieu interieur Uitwisseling van stoffen Anatomie / fysiologie Cxx53 1 en 2 Milieu interieur Uitwisseling van stoffen 1 Team anatomie/fysiologie Alfabetische volgorde achternaam Matthieu Berenbroek Jan Borm Simone Egberts Eric van Roon Nol van

Nadere informatie

======================================================================================

====================================================================================== ====================================================================================== Toelichting Dit is een fraaie casus van een aandoening die vaker voorkomt dan gedacht. Zorgvuldige anamnese, relatie

Nadere informatie

Fiche 1 (Observatie): Algemene inleiding

Fiche 1 (Observatie): Algemene inleiding Fiche 1 (Observatie): Algemene inleiding De lichaamstemperatuur moet gelijk blijven aan 37 C. Om dit te bereiken, moet het lichaam: warmte produceren: dit is het metabolisme dat verhoogt naarmate de fysieke

Nadere informatie

Nieuwsbrief Mei 2015. Deze maand in de nieuwsbrief. Honden en Warmte Juni chipmaand Nieuwe collega *Actie* Huisdieren ras van de maand

Nieuwsbrief Mei 2015. Deze maand in de nieuwsbrief. Honden en Warmte Juni chipmaand Nieuwe collega *Actie* Huisdieren ras van de maand Nieuwsbrief Mei 2015 Deze maand in de nieuwsbrief Honden en Warmte Juni chipmaand Nieuwe collega *Actie* Huisdieren ras van de maand Honden en Warmte Honden transpireren niet Honden kunnen niet zoals mensen

Nadere informatie

biologie voor jouw ; klas 5 havo ; hoofdstuk 7 bescherming en evenwicht Hoofdstuk 7 paragraaf 1 de huid beschermd tegen invloeden van buitenaf en

biologie voor jouw ; klas 5 havo ; hoofdstuk 7 bescherming en evenwicht Hoofdstuk 7 paragraaf 1 de huid beschermd tegen invloeden van buitenaf en biologie voor jouw ; klas 5 havo ; hoofdstuk 7 bescherming en evenwicht Hoofdstuk 7 paragraaf 1 de huid beschermd tegen invloeden van buitenaf en gaat waterverlies door verdamping tegen. 1. de opperhuid:

Nadere informatie

mitochondria kern vet Het verschil in functie van witte en bruine vetcellen komt tot uiting in de verschillen in bouw van beide celtypen.

mitochondria kern vet Het verschil in functie van witte en bruine vetcellen komt tot uiting in de verschillen in bouw van beide celtypen. Bruin vet In de winter kun je een minder warme trui aantrekken en de thermostaat een graadje lager zetten. Bruin vet zorgt er dan voor dat je extra vet verbrandt om warmte op te wekken. Maar lukt het ook

Nadere informatie

Protocollen bij te verwachten letsels bij Elfstedentochten

Protocollen bij te verwachten letsels bij Elfstedentochten Protocollen bij te verwachten letsels bij Elfstedentochten Met adviezen van R. Buimer Oogarts MCL en Dr. J.S. de Graaf Traumachirurg MCL door Bob Velthuis Instructeur Eerste Hulp Bevroren ogen Inleiding

Nadere informatie

De aardse atmosfeer. Robert Parson Associate Professor Department of Chemistry and Biochemistry University of Colorado

De aardse atmosfeer. Robert Parson Associate Professor Department of Chemistry and Biochemistry University of Colorado De aardse atmosfeer Robert Parson Associate Professor Department of Chemistry and Biochemistry University of Colorado Vertaling en tekstbewerking: Gjalt T.Prins Cdß, Universiteit Utrecht Inleiding De ozonlaag

Nadere informatie

Anabolisme: anabole processen: opbouwstofwisseling Energie wordt toegevoegd: assimilatie

Anabolisme: anabole processen: opbouwstofwisseling Energie wordt toegevoegd: assimilatie Fysiologie les 2 BIO-ENERGETICA Celstofwisseling = cel metabolisme Basis metabolisme: stofwisseling in rust Anabolisme: anabole processen: opbouwstofwisseling Energie wordt toegevoegd: assimilatie Katabolisme:

Nadere informatie

Werken bij hitte? Wat kan je doen!

Werken bij hitte? Wat kan je doen! Werken bij hitte? Wat kan je doen! Heerlijk zo n zonnetje toch? In de bouw werk je vaak buiten. Lekker, vooral in de zomer, de zon schijnt en de temperatuur loopt op. Maar gevaar ligt op de loer. Werken

Nadere informatie

Thema 4.2.1: Anatomie en fysiologie van de thorax, longen en het respiratoirsysteem

Thema 4.2.1: Anatomie en fysiologie van de thorax, longen en het respiratoirsysteem Take-home toets Thema 4.2.1: Anatomie en fysiologie van de thorax, longen en het respiratoirsysteem 1. Welke van de onderstaande spieren speelt (spelen) een rol bij de ademhaling? a. diafragmaspieren b.

Nadere informatie

Competenties Eerste Hulp

Competenties Eerste Hulp Onderdeel 01. Vijf belangrijke punten bij het verlenen van Eerste Hulp de vijf belangrijke punten toepassen. maatregelen te nemen om de veiligheid van zichzelf, medehulpverleners, omstanders en slachtoffer(s)

Nadere informatie

Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4

Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting Natuurkunde hoofdstuk 4 Samenvatting door Jel 1075 woorden 17 maart 2018 8 3 keer beoordeeld Vak Methode Natuurkunde Nova 1 Warmtebronnen en brandstoffen. Warmtebronnen thuis en op school.

Nadere informatie

16. Klimaat: temperatuur, tocht en luchtvochtigheid

16. Klimaat: temperatuur, tocht en luchtvochtigheid Het arbothemablad Klimaat is onderdeel van de Arbocatalogus Tuincentra. Dit arbothemablad is bedoeld voor werkgevers en medewerkers om te voldoen aan de verplichtingen uit de Arbo-wet. Het arbothemablad

Nadere informatie

10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte.

10 Materie en warmte. Onderwerpen. 3.2 Temperatuur en warmte. 1 Materie en warmte Onderwerpen - Temperatuur en warmte. - Verschillende temperatuurschalen - Berekening hoeveelheid warmte t.o.v. bepaalde temperatuur. - Thermische geleidbaarheid van een stof. - Warmteweerstand

Nadere informatie

Verwarming en koeling met warmtepomp d.m.v. vloerverwarming / koeling. Werking van de warmtepomp

Verwarming en koeling met warmtepomp d.m.v. vloerverwarming / koeling. Werking van de warmtepomp BEWONERSINSTRUCTIE Verwarming en koeling met warmtepomp d.m.v. vloerverwarming / koeling Voor de opwekking van benodigde warmte en koude in uw woning wordt gebruik gemaakt van een warmtepomp van het fabrikaat

Nadere informatie

Samenvatting Biologie Thema 4:

Samenvatting Biologie Thema 4: Samenvatting door L. 717 woorden 19 juni 2013 4,8 5 keer beoordeeld Vak Methode Biologie Biologie voor jou Samenvatting Biologie Thema 4: Zintuig Ligging Prikkel Waarneming Gezichts~ In de ogen Licht Zien

Nadere informatie

1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen.

1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken van energie. Kortom alle processen in organismen. THEMA 1 1 Stoffen worden omgezet 2 Fotosynthese 3 Glucose als grondstof 4 Verbranding 5 Fotosynthese en verbranding 1 Stoffen worden omgezet. Stofwisseling is het vormen van nieuwe stoffen en het vrijmaken

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Ross-syndroom

Kinderneurologie.eu. www.kinderneurologie.eu. Ross-syndroom Ross-syndroom Wat is het Ross-syndroom? Het Ross syndroom is een aandoening waarbij kinderen aan een oog een kleinere pupil hebben in combinatie met een rode verkleuring en verminderd zweten van dezelfde

Nadere informatie

Samenvattingen. Samenvatting Thema 6: Regeling. Basisstof 1. Zenuwstelsel regelt processen:

Samenvattingen. Samenvatting Thema 6: Regeling. Basisstof 1. Zenuwstelsel regelt processen: Samenvatting Thema 6: Regeling Basisstof 1 Zenuwstelsel regelt processen: - regelen werking spieren en klieren - verwerking van impulsen van zintuigen Zintuigcellen: - staan onder invloed van prikkels

Nadere informatie

Samenvatting NaSk Hoofdstuk 4

Samenvatting NaSk Hoofdstuk 4 Samenvatting NaSk Hoofdstuk 4 Samenvatting door L. 1264 woorden 2 juli 2014 3,9 15 keer beoordeeld Vak NaSk 1 Warmtebronnen en brandstoffen. Warmtebronnen thuis en op school. Om iets te verwarmen heb je

Nadere informatie

Regeling. Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: Zenuwstelsel.

Regeling. Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: Zenuwstelsel. Regeling Regeling is het regelen van allerlei processen in het lichaam. Regeling vindt plaats via twee orgaanstelsels: (1) Zenuwstelsel (2) Hormoonstelsel Verschillen in bouw en functie: bestaat uit functie

Nadere informatie

Luchtbeweging. Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm

Luchtbeweging. Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm Luchtbeweging Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm Het verloop van de Presentatie Luchtbeweging Wat weten we van luchtbeweging in de kas Luchtbeweging door winddruk en windsnelheid

Nadere informatie

Hitte bestrijdings beleid

Hitte bestrijdings beleid Hitte bestrijdings beleid 1 Het probleem Hitte veroorzaakt ongevallen Slechtere grip door zweet handen Slechter zicht door beslagen glazen van brillen Mensen worden minder alert Hitte bedreigt de gezondheid

Nadere informatie

inh oud Huid en haar 1. De huid in lagen 2. Nieuwe huid 3. De huid in kleurtjes 4. Voelen met je huid 5. Zweet 6. Haartjes en kippenvel 7.

inh oud Huid en haar 1. De huid in lagen 2. Nieuwe huid 3. De huid in kleurtjes 4. Voelen met je huid 5. Zweet 6. Haartjes en kippenvel 7. Huid en haar inhoud Huid en haar 3 1. De huid in lagen 4 2. Nieuwe huid 5 3. De huid in kleurtjes 6 4. Voelen met je huid 7 5. Zweet 8 6. Haartjes en kippenvel 9 7. Littekens 10 8. Huid en haarweetjes

Nadere informatie

INVLOED VAN HITTE BELASTING OP BRANDWEER INTERVENTIE - TEAMS. Kamiel VANWONTERGHEM Cergo International - Mensana

INVLOED VAN HITTE BELASTING OP BRANDWEER INTERVENTIE - TEAMS. Kamiel VANWONTERGHEM Cergo International - Mensana INVLOED VAN HITTE BELASTING OP BRANDWEER INTERVENTIE - TEAMS Kamiel VANWONTERGHEM Cergo International - Mensana PROBLEMEN bij BRANDBESTRIJDING zijn GEKOPPELD AAN HITTE BLOOTSTELLING = WERK - MENS SYSTEEM

Nadere informatie