Ergonomie Metaalsector: focus op opleiding en werkpostaanpassing

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ergonomie Metaalsector: focus op opleiding en werkpostaanpassing"

Transcriptie

1 Top secret Secret Internal use only Public Ergonomie Metaalsector: focus op opleiding en werkpostaanpassing Kortrijk, 24 september 2015

2 Belang van Ergonomie Begrippen cao 104 werkgelegenhiedsplan oudere werknemers : ½ van arbeiders is 45 + Leeftijdsbewust personeelsbeleid = werken aan inzetbaarheid: aanpak bevraging werkgoesting: Beweging Roken Alcohol Voeding Ontspanning Problematiek: Job rotatie: aangepast werk aangepast werkrooster: - Factory Reform Plan: 25 acties: Stabiliteit in aanwezigheid Stabilitiet in levering onderdel Stabiliteit in werking machinepark 2

3 Praktische implementatie van ergonomie: Technische benadering: * bij ontwerp van nieuwe installaties * verbeteringen aan bestaande installaties Methode evaluatie ergonomie. Organisatorische benadering. Menselijke benadering. 3

4 Technische aanpak Ergonomie bij ontwerp: Montagelijn R1: montage van toestellen op werkstukdrager. 4

5 Technische aanpak Ergonomie bij ontwerp: Assembling of High temperature heatpumps: 1732 mm 5

6 Technische aanpak Bestaande werkposten: Voorbeeld: Afnemen van fins aan een fin pers: Toepassing can Checklijst fysieke belasting: Tillen en Dragen Werkhoudingen Lichaamstrillingen Energetische overbelasting Energetische onderbelasting Hand arm taken Beeldschermwerk Trekken en duwen Gezondheidskalchten Knielen bukken staan 6

7 Manueel afnemen van fins: 7 Powerpoint style update Internal use only

8 Evaluatie ergonomie bij bestaande werkposten: Ontwikkelen van methode om werkposten te beoordelen op het vlak van ergonomie in Daikin Europe NV Eisen: Uitdrukken in een nummerieke waarde Toepasbaar op alle werkposten universeel Totaal beeld geven van de werkpost Ergonomische belasting op de verschillende lichaamsdelen kunnen weergeven Efficiënt makkelijk toepasbaar zijn Doel van de methode: Prioriteiten kunnen bepalen Juiste tegenmaatregelen uitwerken op technische en/of organisationeel vlak. Mogelijkheid bieden voor aanbieden van tijdelijk aangepast werk om medische redenen. Beoordeling voor en na verbetering 8

9 Evaluatie ergonomie bij bestaande werkposten: Analyse met gebruik van: Renault methode ISO11226 NEN EN Saltsa Report Belgische wetgeving Internationale standarden Opinie van de werknemer Objectieve Subjectieve Principe van bepaling nummerieke waarde: Gebruik van weegfactor: Fysische belasting krijgt hogere gewicht (score van 5 tot 10) Andere criteria lagere gewicht (score = 1) Hoe hogere de score, hoe hoger de ergonomische belasting Score van 16 criteria Score = som van waarden procentueel omrekenen 9

10 Werkplaatsdata: Score: 1 4: Score: 5 17: % Ideale situatie Aanvaardbare situatie Mogelijk Verhoogd Som: 1. Werkhoogte Cfr. Renault 2. Reikwijdte Cfr. Renault Variabel of tussen 1000 en 1300 mm Tussen mm Tussen mm of tussen 1300 en 1500 mm Lager dan 800 mm of hoger dan 1500 mm 0 1,25 5 Tussen 300 en 500 mm Meer dan 500 mm 0 1, Voorarm en handen (verticale lijn tussen major en C7) 0 (indien niet extreem) 5 (indien extreem en dus niet aanvaardbaar 3.6. Knieën 0 (indien niet extreem) 5 (indien extreem en dus niet aanvaardbaar 3. Statische lichaamshouding (cfr. ISO11226) duurtijd: meer dan 4 sec. Van Toepassing Niet Van Toepassing 4. Repeterende handelingen (cfr. NEN EN en Saltsa rapport (Sluiter e.a. 2000)) (herhaling beweging om 90 sec) Van Toepassing 3.1 Romp 4.1. Verzwarende omstandigheden NEEN JA Niet Van Toepassing 0 1,25 3, Romp 0 2,5 5 indien 100 % van de. indien 75 % van de indien 25 % van de Indien < 25 %van de Indien Ok Indien mogelijk Indien verhoogd 3.2 Nek 4.3. Nek/hoofd 0 2, ,25 3,75 5 Indien Ok Indien mogelijk indien 100 % van de. indien 75 % van de indien 25 % van de Indien < 25 %van de Indien verhoogd 3.3. Nek (wanneer ook romp gebogen) 4.4. Schouder/bovenarmen 0 2, ,25 3,75 5 Indien Ok Indien mogelijk indien 100 % van de. indien 75 % van de indien 25 % van de Indien < 25 %van de Indien verhoogd 3.4. Schouder (lijn door gewricht acromion cluvicula en humerus radius) 4.5. Ellebogen/onderarmen 0 2, ,25 3,75 5 Indien Ok Indien mogelijk indien 100 % van de. indien 75 % van de indien 25 % van de Indien < 25 %van de Indien verhoogd 10

11 4.6. Polsen/handen 0 2, Trillingen Indien OK Indien mogelijk Indien verhoogd Lichaamstrillingen Hand arm trillingen: <of= 0,5 m/s² > 0,5 m/s² > 1, 4.7. Benen 0 2,5 5 <of= 2,5 m/s² > 2,5 m/s² > Indien OK Indien mogelijk Indien verhoogd 0 0,75 5. Vrije beenruimte bij staand werk Van Toepassing Niet Van Toepassing 10. Klimaat Van Toepassing Niet Van Vrije ruimte van 15 cm in de hoogte en 15 cm in de breedte Bij zittend werk: tafelbladdikte min 5,5 mm. Vrije ruimte van 80 cm diep en minstens 12 cm hoog. OK =0 NOK= 1 Thermische binnenklimaat (afh. Van lucttemperatuur, luchtvochtigheid en snelheid) Luchtkwaliteit: Binnen vooropgestelde range: 0 Binnen vooropgestelde range: 0 Buiten vooropgestelde rang 1 Buiten vooropgestelde rang 1 6. Heffen en Tillen (frequent) <16 kg = 0 > 16 kg = Afwisseling van binnen en buitenklimaat Van Toepassing Niet Van Correcte houding = 0 Geen correcte houding = 5 Grote temperatuurverschillen (vanaf 4 6 C): Binnen vooropgestelde range: 0 Buiten vooropgestelde rang 1 Correct gebruik manipulator = 0 Geen correct gebruik manipulator = Verlichting werkpost Verlichtingssterkte: Binnen vooropgestelde range (interne normen): 0 Buiten vooropgestelde rang normen): 1 7. Trekken en duwen (frequent) Van Toepasssing Niet Van Toepassing 13. Aanwezigheid chemische produkten Binnen de grenswaarden 1à 1,5x grenswaarden > 1,5x grenswaarden Geen: 0 Beperkt in aantal, beperkte blootstelling : 0,5 Meerdere produkten, aan z bloostelling,dragen van PBM noodzakelijk : Werk en rusttijden 8. Lawaai < 80 db(a) db(a) db(a) > 87 db(a) 1 7, : Pauze : 15 minuten na 6 uur (enkel indien 14.2 niet van toepassing) OF Staand werk volgens analyse rustzitplaatsen. Rusttijd bedraag 15 minuten per helft van de arbeidsdag, ten vroegste na 1,5 uur en ten laatste na 2,5 uur. OK : ,25 0, Werkinstructies: (duidelijk en toereikend) CBM en PBM voorhanden Geen PBM, enkel CBM Geen CBM, enkel PBM Geen CBM of PBM OK: 0 NOK: 1

12 Evaluatie ergonomie bij bestaande werkposten: 45,00% 40,00% 35,00% 30,00% 25,00% 20,00% 15,00% 10,00% 5,00% 0,00% Voorbeeld: score van montagelijn: Prioriteiten: Score > %: tegenmaatregelen noodzakelijk (job rotatie technische maatregelen). (Pareto : regel) Score < 20 %: ruimte voor verbeteringen (nice to have) 12

13 Voorbeeld: isoleren van oil seperator: Voorbeeld R2X : 1. Nemen van oil seperator van toevoerlijn 2. Plaatsen in jig 3. Isoleren van buizen aan oil separator 4. Nemen van oil separator uit jig 5. Plaatsen in toestel voor montage 13

14 Werkpost R2X isoleren oil seperators/assy uit jig halen en op conveyor plaatsen (rechtover Opzet) Oil seperator uit jig halen Toelichting Met jobrotatie (2*2u/shift) Methode Daikin: Statische belasting: Mogelijk : schouders/bovenarmen Tilgewicht cfr. Daikin regel (16 kg 40 kg) Maar: geen optimale hanteerbaarheid Geen manipulator voorzien Fysische klachten Score > 25%: verhoogd Oil seperatoropconveyorplaatsen

15 Werkpost Toelichting R2X isoleren assy uit jig halen recht tegenover opzet Met jobrotatie (2*2u/shift) Methode Daikin: Geen repetitieve of statische belasting, die een vormt Score: 3,57% Besluit: OK Initiële score: 25,24% tillen maximaal gewicht Installatie balancer

16 Opzetten van warmtewisselaar op montagelijn: 16 Powerpoint style update Internal use only

17 Montage van zijplaten op R2 montagelijn: 17 Powerpoint style update Internal use only

18 Organisationele Aanpak: Jobrotatie tussen werkposten ifv ergonomisch belasting van het lichaamsdeel: Visualisatie van de lichaamsbelasting via kleuren : Grijs : lichaamsbelasting maar geen ergonomisch probleem (score < 25) Oranje : ergonomisch Bij posten met oranje : rotatie om de 4 uur. Zoeken naar een technische oplossing om het weg te nemen. ergonomisch 18

19 Organisationele Aanpak: Jobrotatie tussen werkposten: 19

20 Menselijke Aanpak: Opleiding heffen en tillen voor medewerkers. 4 SAP en tekeningen: 4 SAP (4 stappen Accident Preventie) Doel: bewustwording, inzien dat de mees voor de hand liggende s niet altijd het gevaar bepalen! 1X/maand In groepjes van 4 20

21 Menselijke Aanpak: 21 Specifieke acties: Powerpoint style update Internal use only

22 EINDE 22