Comfortklachten. Hoe objectief meten en hoe de oorzaak vaststellen?

Transcriptie

1 Comfortklachten Hoe objectief meten en hoe de oorzaak vaststellen?

2 Wie is Testo? Opgericht in 1957 Wereldwijd marktleider in de productie en verkoop van draagbare meetapparatuur medewerkers wereldwijd > 130 medewerkers in Research, Development en product management > 10% van omzet wordt jaarlijks in de ontwikkeling van nieuwe producten geïnvesteerd

3 Testo België testo Ternat Industrielaan 19 Tel. 02/ Fax. 02/ testo Luik Rue Eugène Vandenhoff Grivegnée Tel: 02/ testo GDL Route des Trois Cantons WINDHOF Tel: Fax: info@testo.lu

4 Testo België

5 Testo België 30 jaar

6 Testo klanten HVACR Energie Gezondheid Voeding Industrie

7 Service en kalibratie

8 Inhoud Wat is thermische behaaglijkheid Wetgeving Thermische onbehaaglijkheid PMV/PPD Lokale onbehaaglijkheid CO 2

9 De ideale comfort condities Luchtsnelheid 0,13 0,22 m/sec Temperatuur C Licht lux Vochtigheid %RV Luchtkwaliteit ppmco2 Luchtdruk hpa Geluid db/a

10 Temperatuur

11 Het thermisch comfort

12 Het thermisch comfort luchttemperatuur tussen 18 en 22 C relatieve luchtvochtigheid tussen 35 en 64 %RV MAAR Dit verschilt van persoon tot persoon DUS Men streeft naar een optimaal thermisch comfort

13 Het thermisch comfort Het algemeen thermisch comfort: de luchttemperatuur de gemiddelde stralingstemperatuur de luchtvochtigheid de luchtsnelheid de menselijke activiteit de thermische isolatie van de kleding thermisch behaaglijkheid in een gebouw

14 Overmatige warmte - gevoelstemperatuur

15 Overmatige warmte - gevoelstemperatuur Onweer nat : luchttemperatuur 30 C en relatieve luchtvochtigheid 80 %RV Onweer doog : luchttemperatuur 30 C en rv 95 % (neerslag is verdampt alvorens ze het aardoppervlak raken.

16 Overmatige koude - gevoelstemperatuur m/s km/h / 3,6 km/h m/s x 3,6

17 Overmatige koude - gevoelstemperatuur luchttemperatuur -5 c en windsnelheid 35 km/h (10m/s bebladerde takken bewegen) voelt aan als -15 C,

18 Weersomstandigheden Windsnelheid Schaal van m/s km/u Beaufort Benaming Omschrijving 0,0-0,4 0,0-1,44 0 Stil Rook gaat bijna recht omhoog 0,4-1,8 1,44-6,48 1 Zwakke wind Windrichting herkenbaar aan rookpluimen 1,8-3,6 6,48-12,96 2 Zwakke wind Wind merkbaar in het gezicht, bladeren ritselen. Windturbines beginnen te draaien 3,6-5,8 12,96-20,88 3 Matige wind Bladeren en takken bewegen, licht vlag wappert 5,8-8,5 20,88-30,6 4 Matige wind Stof en papier dwarrelt op 8, ,6-39,6 5 Vrij krachtige wind Bebladerde takken zwaaien ,6-50,4 6 Krachtige wind Wind fluit in de draden, paraplu lastig hanteerbaar ,4-61,2 7 Harde wind Gehele bomen bewegen, lastig tegen de wind inlopen ,2-75,6 8 Stormachtig Takken van de bomen bewegen hevig, zware wind , Stormachtig Schoorstenen en dakpannen worden afgerukt, lichte schade in de bossen ,4 10 Zware storm Klinke schade aan de gebouwen, bomen worden ontworteld. Windturbines worden stilgelegd ,4-122,4 11 Zeer zware storm Zware schade in steden en gebouwen > 34 > 122,4 12 Orkaan Komt vrijwel nooit in Europa voor

19 Straling Het rendement daalt als de effectieve stralingstemperatuur stijgt WEL Koelplafond Radiator

20 Straling Het rendement daalt als de effectieve stralingstemperatuur stijgt NIET Convector Ventiloconvector

21 Prestatie van personen daalt bij stijgende temperatuur

22 Rusttijden KB 4/6/2012 Afwisseling in het werk WBGT-indexen Licht werk Halfzwaarw erk Zwaar werk Zeer zwaar werk 45 min werk 15 min rust 29, min werk 30 min rust ,5 21

23 WBGT-sonde Voor het berekenen van de WBGT-index moeten 3 verschillende temperaturen gemeten worden: de stralingstemperatuur, tg de omgevingstemperatuur ta (droge natuurlijke temperatuur) de vochttemperatuur twb (natte natuurlijke temperatuur) ta tg twb De berekening gebeurt als volgt: WBGT (zonder zonnestraling) = 0,7 x twb+ 0,3 x tg WBGTS (met zonnestraling) = 0,7 x twb+ 0,2 x tg + 0,1 x ta

24 Meten van relatieve vochtigheid in ruimtes Waar meten? 50% RV (bij 25 C) OF 66 % RV (bij 20 C)? Minimum afstand muur/meetpunt voor een representatieve omgevingsmeting

25 De ideale comfort condities Een snelle temperatuur-en vochtmeting zou al een eerste oplossing kunnen bieden COMFORTDIAGRAM

26 Comfort diagram

27 Parameters voor het meten van het comfort 2. RELATIEVE VOCHTIGHEID Conform norm ISO 7730 Conform lastenboek Temperatuur in C Behaaglijkheidsniveau DIN 1946 T2 Vochtigheidsgraad x

28 Mollier diagram Het Mollier diagram staat ook wel bekend als H-X diagram met de letter H voor enthalpie en X voor de relatieve waterdampfractie. De grafiek wordt begrensd door de lijn van de volledige verzadiging van de lucht met water. Op deze lijn, de verzadigingslijn, heeft de lucht de maximale hoeveelheid water opgenomen. Hierbij is de procentuele vochtigheid V p, alsook de procentuele

29 Mollier diagram - voorbeeld Stel we hebben temperatuur van 15 C Relatieve vochtigheid van 60% Op kruispunt van deze 2 naar de verzadigingslijn gaan Op verticale as het dauwpunt aflezen Dauwpunt = 7,3 C Indien temperatuur stijgt tot 20 C bij een relatieve vochtigheid van 60 % 100% Bekomen we een dauwpunt van 12 C

30 Mollier diagram - voorbeeld Stel we hebben temperatuur van 15 C Relatieve vochtigheid van 60% Op kruispunt van deze 2 naar de verzadigingslijn gaan Op verticale as het dauwpunt aflezen Dauwpunt = 7,3 C Als relatieve vochtigheid daalt tot 40% 100% Bekomen we een dauwpunt van 1,5 C

31 Mollier diagram - comfortzone De Comfort Zone is een gebied in het Mollier diagram waarin de mens zich behaaglijk voelt. Dit is een ISO norm (ISO7730) waarin is vastgelegd binnen welke grenzen, afhankelijk van een zomeren winterseizoen, de %RV en temperatuur zich moeten bevinden zodat de mensen het als behaaglijk ervaren. Wel opletten voor gevaarzone van huistofmijt

32 Langdurige meting Flirten met dauwpunt. Soms geen probleem bij meting en dringt een langdurige meting zich op. Dit kan met dataloggers die over een langere periode alle waarden vastleggen.

33 Wat bepaalt het comfort? RUSTTIJDEN BEPALEN: - Norm (ISO 7730,ASHRAE ) - Arbeidsgeneesheer - CAO - En dan pas KB 4/6/ Aangename luchttemperatuur - Relatieve vochtigheid - Geen thermische straling - Geen tocht - Luchtverversingen / h (CO2) - Geluid

34 Tocht

35 Maximaal toegelaten m/s norm ASHRAE Turbulentiegraad T

36 Thermisch comfort DIN 1946, deel 2 Luchtsnelheid Temperatuur van het lokaal

37 Turbulentiegraad Formule turbulentiegraad Turbulentie = 1 π (υ υ)² υ

38 Geregistreerde logging

39 Meting luchtsnelheid en stralingstemperatuur Gedurende 8 uur Gem. luchtsnelheid: 0,13 m/s Gem. stralingstemp: 22,9 C Conclusie: Pieken luchtsnelheid boven de 0,2 m/s, turbulenties kunnen klachten veroorzaken

40 Meting luchtsnelheid en stralingstemperatuur Gedurende 8 uur Gem. luchtsnelheid: 0,15 m/s Gem. stralingstemp: 23,7 C Conclusie: Pieken luchtsnelheid boven de 0,2 m/s

41 PMV / PPD

42 Index thermisch comfort ISO 7730 A

43 Thermische onbehaaglijkheid PMV/PPD Categorie A: Dit is de strengste klasse. De PPD-maxis 6%. De ISO/TS 14415:2005 (ergonomics of the thermal environment application of international standards of people with special requirements) voorziet deze categorie voor een aantal doelgroepen zoals ouderen, kinderen, zwangere vrouwen, Categorie B: De PPD-maxis 10%. Dit is de standaardcategorie. In de categorie vallen alle nieuwe gebouwen bestemd voor gezonde mensen Categorie C: De PPD-maxis15%. De kans op ernstige hinder is wel nog beperkt, maar er is geen garantie voor algemene tevredenheid of een comfortabele werkomgeving. Deze categorie mag enkel toegepast worden op bestaande gebouwen of tijdelijk bij renovatie.

44 PMV/PPD meting ISO 7730 PMV (Predicted Mean Vote) is een schaal van de subjectieve beoordeling van een persoon in een ruimte. Het is de gemiddelde waarde van een grote groep mensen op een 7-puntenschaal voor hun thermisch gevoel. De schaal gaat van -3 koud tot +3 warm. Parameters die gemeten worden : Meetparameter Meetbereik Stralingstemperatuur C Omgevingstemperatuur C Luchtsnelheid Relatieve vochtigheid 0 +1 m/s % RV Subjectief : (ref Van Daele): Parameters manueel in te voeren Meetparameter Meetbereik : Kledij(CLO) 0,1 +3,0 clo Beïnvloed door je persoonlijke mening en gevoelens! Activiteit (MET) 0,1 +4,0 met

45 PMV/PPD meting ISO 7730 PMV (Predicted Mean Vote) Ideaal is de score 0 of neutraal. Er is dan een thermisch evenwicht van het menselijk lichaam. Omdat een neutrale omgeving niet constant mogelijk is, wordt gestreefd naar +0.5 en Heel warm +2 Warm +1 Beetje warm 0 Neutraal -1 Koel -2 Koud -3 Heel koud

46 PMV/PPD meting ISO 7730 PPD (Predicted Percentage Dissatisfied) Bekijkt hoeveel % van de mensen zich niet comfortabel voelen met de temperatuur. Dat zijn de personen die het koud, koel, warm of heet vinden.

47 PMV/PPD meting ISO 7730 PPD (Predicted Percentage Dissatisfied) Het is onmogelijk om iedereen tevreden te stellen. Er zijn altijd 5% ontevreden mensen. Door de individuele verschillen is het onmogelijk voor iedereen een thermische omgeving te creëren die iedereen tevreden stemt. Een acceptabel comfortniveau is waarbij minder dan 10% van de mensen een thermische onbehagen ervaart (PMV +0.5 tot -0.5)

48 PMV/PPD meting ISO 7730 Activiteit (met) Het menselijk lichaam produceert meer hitte bij het uitvoeren van een bepaalde activiteit tov een lichaam in rust. Men spreekt hierbij over het metabolisme. Deze term betekent de biologische processen in het lichaam waardoor er warmte wordt geproduceerd. Activiteit MET Zitten, ontspannen 1,0 Zittende activiteit(bureau, school, labo) 1,2 Staand, lichte activiteit(winkelen, labo, lichte industrie) 1,6 Staand, medium activiteit(huishoudelijk werk, machinewerk, winkelassistent) 2,0

49 PMV/PPD meting ISO 7730 Kleding (clo) De kledij van een persoon heeft ook een belangrijke invloed. De berekening van de warmteoverdracht door de kleding zou omslachtig zijn. Daarom deze tabel voor de isolatiewaarde van kleding. Kledij CLO Geen kledij 0 Licht 0,5 Medium 1,0 Warm 2,0

50 Thermische onbehaaglijkheid PMV/PPD testo 480 en zijn sondes Turbulentiesonde Vochtvoeler Zwarte bol voeler

51 PMV/PPD meting ISO 7730 Speciaal meetprogramma voor PMV/PPD voor de testo 480 Selectie van sondes Invoeren van de andere parameters (met / clo) Automatische berekening: PMV (Predicted Mean Vote) PPD (Predicted Percentage Dissatisfied) Weergave van de waarden in een diagram PMV/PPD-protocol met de software EasyClimate

52 PMV/PPD meting ISO 7730

53 CO 2 CO 2 -concentraties en -richtwaarden

54 CO2

55 CO 2 Indien er een tekort is aan ventilatie/luchtverversing: CONCENTRATIEVERLIES MOEHEID AFNEMEND PRESTATIEVERMOGEN SICK BUILDING SYNDROME

56 CO2 concentratie na een nacht slapen Slaapkamer(ZONDER VENTILATIE) CO 2 (ppm) Vocht (%) Temperatuur ( C)

57 CO2 concentratie na een nacht slapen Slaapkamer(MET BALANSVENTILATIE - Type D) CO 2 (ppm) Temperatuur ( C) Vocht (%) Vocht (%) Temperatuur ( C) CO 2 (ppm)

58 CO2 concentratie in een leefruimte CO 2 (ppm) Temperatuur ( C) Vocht (%)

59 Bedankt