Pijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Pijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector"

Bram Lemmens
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Pijn aan mijn lijf! Praktische tools ter voorkoming van overbelastingsletsels in de bouwsector Wettelijk kader Musculoskeletale Aandoeningen Yves De Groeve FOD WASO RD TWW Oost-Vlaanderen Kennisdirectie Ergonomie Provinciaal comité voor de bevordering van de arbeid Oost-Vlaanderen 21/04/2015

2 Problematiek 2

3 Problematiek Beroepsziekten Arbeidsongevallen 2012 FBZ FAO aantal erkenningen aantal overleden uitgaven (.10 6 ) 281,54 218,12 3

4 Problematiek Beroepsziekten (eerst cijfers erkenningen 2014) 4

5 Problematiek Beroepsziekten : evolutie aanvragen (T, C, S, L) 5

6 Erkenningen beroepsziekten per sector voor pathologie T Som bouwsectoren: ca. 17% 6

7 Relevante wetgeving MSA in bouwsector (P.C. 124) Welzijnswet (04/08/1996) Beleid (27/03/1998) Gezondheidstoezicht (28/05/2003) IDPBW (27/03/1998) EDPBW (27/03/1998) CPBW (03/05/1999) Manueel hanteren van lasten (12/08/1993) Trillingen (07/07/2005) TMB (25/01/2001) CAO Bouw (04/10/2001) 7

8 Welzijnswet (04/08/1996) Welzijn wordt nagestreefd door maatregelen die betrekking hebben op o.m. ergonomie (art. 4) Daartoe past de werkgever de algemene preventiebeginselen toe (art.5): De aanpassing van het werk aan de mens = ERGONOMIE Inrichting werkposten Keuze van de werkuitrusting Keuze van werken productiemethoden Monotone en tempogebonden arbeid draaglijker maken de gevolgen voor gezondheid beperken 8

9 KB Beleid (27/03/1998) Dynamisch risicobeheersingsysteem (art. 7) = strategie in verband met het verrichten van een risicoanalyse op basis waarvan preventiemaatregelen worden vastgesteld De risicoanalyse (art. 8): op niveau van de organisatie in haar geheel elke groep van werkposten of functies en van het individu. 9

10 KB Beleid (27/03/1998) De preventiemaatregelen hebben betrekking op: 1 de organisatie van de onderneming of instelling met inbegrip van de gebruikte werken productiemethoden; 2 de inrichting van de arbeidsplaats; 3 de conceptie en aanpassing van de werkpost; 4 de keuze en het gebruik van arbeidsmiddelen 5 de bescherming tegen de risico s voortvloeiende uit fysische agentia; 10 de bekwaamheid, de vorming en de informatie van alle werknemers, met inbegrip van aangepaste instructies; 11 de coördinatie op de arbeidsplaats; 10

11 KB Gezondheidstoezicht (28/05/2003) Gezondheidstoezicht afhankelijk van respectievelijke KB s. Voor activiteiten met welbepaald risico Op basis van permanente risicoanalyse lijst opstellen van werknemers die onderworpen zijn Welbepaald risico : Indien identificeerbaar risico aanwezig is voor de gezondheid te wijten aan fysisch agens Indien er een verband is tussen de fysieke of mentale werkbelasting en de blootstelling aan een belasting van ergonomische aard of verbonden aan zwaarte van het werk of aan monotoon en tempogebonden werk,,, 11

12 KB IDPBW (27/03/1998) Opdrachten interne dienst: Deelnemen aan de analyse van de oorzaken van beroepsziekten Bijdragen tot en meewerken aan de aanpassing van de techniek en arbeidsomstandigheden aan de menselijke fysiologie de voorkoming van overmatige professionele fysieke en mentale vermoeidheid de analyse van de oorzaken van aandoeningen te wijten aan de werkdruk Advies verlenen over de organisatie van de arbeidsplaats, werkpost, omgevingsfactoren en fysische agentia 12

13 KB EDPBW (27/03/1998) Opdrachten externe dienst: Onderzoeken wisselwerking mens en arbeid en bijdragen tot betere afstemming van de mens op zijn taak en de aanpassing van het werk aan de mens Afdeling risicobeheer dient preventieadviseurs deskundig op het vlak van ergonomie te hebben 13

14 KB CPBW (03/05/1999) Opdrachten comité: adviseren WG omtrent planning en invoering nieuwe technologieën wat betreft de gevolgen voor de veiligheid en gezondheid van de werknemers en de arbeidsomstandigheden elke maatregel die overwogen wordt om de technieken en de arbeidsvoorwaarden aan de mens aan te passen en om de beroepsvermoeidheid te voorkomen de inrichting van de arbeidsplaats; CBM s en PBM s 14

15 KB Manueel hanteren van lasten (12/08/1993) 15

16 KB Manueel Hanteren van Lasten (12/03/1993) Definitie manueel hanteren van lasten: elk vervoer of elke ondersteuning van een last door 1 of meerdere werknemers zoals optillen, neerzetten, duwen, trekken, dragen of verplaatsen die vanwege de kenmerken ervan of de ongunstige ergonomische omstandigheden gevaren inhoudt voor de werknemers met name voor rugletsels 16

17 KB Manueel Hanteren van Lasten Met name? (12/03/1993) Andere letsels niet uitgesloten : MSA!!! 17

18 KB Manueel Hanteren van Lasten (12/03/1993) Identificatie risicofactoren Last ( te zwaar, te groot, onhandig, onstabiel, ) Lichamelijke inspanning (te groot, draaien romp, ) Taak ( langdurige inspanningen, onvoldoende rustperioden, vervoer over te lange afstanden, niet zelf te bepalen werktempo, ) Werkomgeving (te weinig vrije ruimte, onaangepaste hoogte, aard bodem niet aangepast, temperatuur, luchtvochtigheid, ) 18

19 KB Manueel Hanteren van Lasten (12/03/1993) WG moet organisatorische maatregelen nemen & passende middelen gebruiken of zulke middelen, met name mechanische uitrustingen, bezorgen aan zijn werknemers Om manueel hanteren van lasten te voorkomen Indien manueel hanteren van lasten niet vermeden kan worden (vooraf) beoordeling veiligheids- en gezondheidsaspecten van het werk, inzonderheid kenmerken last = RISICOANALYSE 19

20 KB Manueel Hanteren van Lasten Werkposten inrichten Op grond van RA Zodanig dat het hanteren zo veilig en zo gezond mogelijk gebeurt, rekening houden met: Arbeidsplaats & -omstandigheden Eisen taak Onverminderd: in kennis stellen werknemers van genomen maatregelen. Onverminderd : elke werknemer belast met MHL : adequate opleiding. Voor elke werknemer belast met MHL : Voorafgaand gezondheidstoezicht (onderzoek spierstelsel, beendergestel & hart- en bloedvaten Periodiek gezondheidstoezicht Driejaarlijks > 45 jaar : jaarlijks Gezondheidsdossier opmaken (12/03/1993) 20

21 KB Trillingen (07/07/2005) Hand-armtrillingen (ledematen) en lichaamstrillingen (rugaandoeningen) Maatregelen: risico s wegnemen aan bron of tot minimum verkleinen alternatieve werkmethoden keuze juiste arbeidsmiddelen, ergonomisch goed ontworpen en zo weinig mogelijk trillingen veroorzakend hulpmiddelen om risico op schade te voorkomen (trillingdempend) passende onderhoud voor AM en arbeidsplaats ontwerp en indeling van arbeidsplaatsen en werkposten blootstellingsduur en intensiteit verminderen passende werkschema s, voldoende rustpauzes 21

22 KB TMB (25/01/2001) Art. 50: voor alle aannemers (bijlage III, deel B, afdeling II) 8.a. Alle voertuigen en grondverzet en materiaalverladingsmachines moeten ten 1 e ) vakkundig ontworpen en geconstrueerd zijn waarbij zoveel mogelijk rekening is gehouden met de beginselen van de ergonomie 9.a. Installaties, machines en uitrusting, met inbegrip van al dan niet gemotoriseerde handwerktuigen moeten ten 1 e ) vakkundig ontworpen en geconstrueerd zijn waarbij zoveel mogelijk rekening is gehouden met de beginselen van de ergonomie Art erkende cursus specifieke aanvullende vorming voor coördinatoren: inhoud cfr. bijlage IV, deel B, afdeling II Regelgeving: relevante aspecten van de welzijnswet en zijn uitvoeringsbesluiten Regelgeving: relevante aspecten van andere reglementering betreffende c) arbeidsongevallen en beroepsziekten De risico s en voorkomingsmaatregelen: algemeen d) ergonomie Specifiek : fysische agentia 22

23 CAO Bouw (04/10/2001) 23

24 Andere wetgeving ivm ergonomie KB Vorming en bijscholing preventieadviseurs KB Deskundigheden van preventieadviseurs EDPB KB Arbeidsplaatsen KB Veiligheids- en gezondheidssignalering op het werk KB Thermische omgevingsfactoren KB Risi KB Arbeidsmiddelen KB Werken met beeldschermapparatuur KB Arbeidsmiddelen voor tijdelijke werkzaamheden op hoogte KB Werkkledij KB Persoonlijke beschermingsmiddelen KB Moederschapsbescherming KB Jongeren op het werk KB Uitzendkrachten KB Nacht- en ploegenarbeid 24

25 Nuttige links Publicaties MSA : 25

26 Dank voor uw aandacht 26

27 27

Vergelijkbare documenten

Ergonomie in de welzijnswetgeving

Ergonomie in de welzijnswetgeving 6 november 2014 Ir. Pieter De Munck Adviseur-generaal / Directiehoofd RD Limb.-Vl.-Brabant Toezicht op het Welzijn op het Werk DE WELZIJNSDOMEINEN Welzijn op het werk