Leiderschapsprofielen

Transcriptie

1 Leiderschapsprofielen

2 In de Visie op HRM en Leiderschap zijn 6 hoofdrollen geïdentificeerd voor de leidinggevenden op 3 niveaus van leiderschap, te weten strategisch, tactisch en operationeel. Brandweer vakman Manager Persoonlijk leiderschap staat aan de basis van deze 6 rollen en bestaat uit persoonlijke eigenschappen, waarden en overtuigingen. Specifiek voor de brandweer kijken we naar: empathie, betrouwbaarheid, zelfreflectie, boegbeeld en stabiliteit & veerkracht. Persoonlijk Leiderschap Coach Team coach De 6 hoofdrollen die zijn geïdentificeerd, worden beschreven aan de hand van competenties en gedragsindicatoren. De rollen zijn in principe op leidinggevenden van toepassing. Bij specialisten zijn de rollen van (Team)coach en Manager minder aan de orde en is de rol van Expert toegevoegd.

3 3 Persoonlijk leiderschap Waarden en persoonlijke eigenschappen Empathie: van nature invoelend en meelevend, kan zich verplaatsen in de belevingswereld van de ander. Betrouwbaarheid: is transparant, doet wat hij/ zij belooft en biedt de medewerkers een basis om op terug te vallen. Persoonlijk Leiderschap Zelfreflectie: heeft zelfkennis, kan reflecteren op het eigen gedrag en gaat actief op zoek naar feedback, van zowel onder- als bovengeschikten. Weet daar op een constructieve manier mee om te gaan en gebruikt de feedback ter ondersteuning van de eigen persoonlijke ontwikkeling. Stabiliteit & veerkracht: heeft ruggengraat, neemt positie in, fungeert (als leidinggevende) als hitteschild naar de lagen onder hem/haar binnen de brandweer/vr. Beschikt over voldoende veerkracht om niet star of rigide te worden en staat open voor verandering. Kan ook leiding accepteren. Boegbeeld: is zich bewust van het effect dat zijn of haar positie heeft op de brandweer/vr en de omgeving en maakt daar op positieve wijze gebruik van ten behoeve van de eigen organisatie.

4 Strategisch leidinggevende

5 Strategisch leidinggevende Positioneert de brandweer/vr in de politieke, bestuurlijke en maatschappelijke omgeving, beïnvloedt en werkt samen met partners en partijen in het netwerk. Brandweer vakman Vertaalt op hoofdlijnen bestuurlijke en maatschappelijke trends en ontwikkelingen naar het eigen vak en vice versa; geeft blijk van betrokkenheid met de kernprocessen en trots voor het brandweervak. Stimuleert en inspireert de brandweer/vr en mensen tot beweging en heeft daarbij oog voor snelheid, vermogen, bereidheid en noodzaak van veranderen. Persoonlijk leiderschap Manager Stelt de strategische doelstellingen (waaronder continuïteit) vast en stuurt (via o.a. mensen en middelen) op het behalen ervan. Onderkent talenten bij mensen, zet mensen in hun kracht en geeft ze de kans om te groeien met oog voor het resultaat van de brandweer/vr. Coach Team coach Zet alle lagen van de brandweer/vr in positie, creëert verticale en horizontale samenhang en stuurt op een cultuur van samenwerken.

6 6 Strategisch leiderschap: competentieprofiel Hoofdrol Competenties Brandweer vakman Manager Teamcoach Coach Persoonlijk Leiderschap Visie Conceptueel denken Plannen & delegeren Resultaatgerichtheid Groepsgericht leiderschap Voorbeeldgedrag tonen Ontwikkelen Coachen Inspireren & meenemen Innoveren Politiek-bestuurlijke sensitiviteit Verbindend vermogen op relatie en inhoud

7 Rol Competentie Gedrag Brandweervakman Manager Visie Ontwikkelen en uitdragen toekomstbeeld. Afstand nemen van de dagelijkse praktijk. Onderkennen van feiten, trends, mogelijke innovaties en toekomstige ontwikkelingen en die vertalen naar het eigen werkterrein Conceptueel denken Nadenken over het vakmanschap in een strategische context, op een conceptuele manier en vanuit meerdere perspectieven. Plannen & delegeren Op effectieve wijze doelen en prioriteiten bepalen en benodigde tijd, activiteiten en middelen aangeven en inzetten om bepaalde doelen te bereiken. Resultaatgerichtheid Het helder stellen van doelen (SMART) en het realiseren van resultaten conform tijdpad, normen en afspraken. Is in staat een visie te definiëren. Schat het belang in van juridische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, onderkent trends en vertaalt deze naar strategische keuzes en acties voor de brandweer/vr. Draagt actief en op inspirerende wijze de organisatievisie uit (in- en extern). Kan daarbij het doel en het waarom goed uitleggen. Ziet complexiteit van de context in en kan out of the box en grensoverstijgend denken. Legt onderlinge verbanden en vertaalt deze naar brede samenhangende oplossingen. Komt los van de dagelijkse operationele en bestuurlijke drukte, neemt afstand en heeft een helikopterview. Maakt lange termijn planningen en doelstellingen, deelt deze met medewerkers en delegeert taken en verantwoordelijkheden. Stuurt hier op door regelmatig voortgangsgesprekken te houden. Benoemt stuurindicatoren (KPI s) en zorgt dat deze inzichtelijk worden. Kent eigen beperkingen en durft gebruik te maken van kennis en expertise van anderen. Anticipeert op relevante ontwikkelingen, ook op politiek-bestuurlijk niveau, die van invloed zijn op de eigen brandweer/vr en vertaalt dit in aangepaste doelstellingen en planningen. Bepaalt algemene doelstellingen en stuurt aan op concrete vertaling en toepassing binnen de brandweer/vr. Spreekt mensen aan op al dan niet behalen van resultaten. Teamcoach Groepsgericht leiderschap Richting en sturing geven aan één of meerdere teams. Samenwerkingsrelaties tot stand brengen en in stand houden Voorbeeldgedrag tonen Voorbeeldgedrag tonen in lijn met geldende normen en waarden en is een boegbeeld voor alle lagen binnen de brandweer/vr. Geeft ruimte en stimuleert verschillende denkwijzen in het team teneinde het team te versterken, ten bate van het organisatie belang. Definieert met de groep de gezamenlijke team en organisatiewaarden en kijkt naar de individuele aansluiting van medewerkers hierop. Indien nodig wordt actie ondernomen. Stuurt actief op verbinding van verschillende onderdelen in de organisatie. Draagt de normen en waarden van de brandweer/vr uit. Is congruent in zeggen en doen. Neemt actief initiatief om zichtbaar, aanspreekbaar en benaderbaar te zijn.

8 Rol Competentie Gedrag Coach Ontwikkelen Een stimulerende leeromgeving creëren ten behoeve van een lerende organisatie. Coachen Het stimuleren en motiveren van anderen gericht op hun persoonlijke ontwikkeling en het geven en ontvangen van feedback. Hanteren van een dienende / faciliterende stijl van leiderschap. Inspireren & meenemen Aanvoelen van wat er speelt en het toepassen van de juiste veranderingsaanpak/ stijl om mensen binnen en buiten de brandweer/vr mee te krijgen in relevante veranderingen binnen en buiten de organisatie Daagt mensen uit de gehele brandweer/vr uit om uit hun comfort zone te komen, om zich te ontwikkelen. Creëert een veilige omgeving die open staat voor verschillende denkbeelden en fouten tolereert. Handelt hier zelf naar en draagt dit ook actief uit. Vertaalt het belang van ontwikkeling concreet in geld en tijd op organisatieniveau. Stelt eigen oordeel uit. Neemt verantwoordelijkheid voor persoonlijke ontwikkeling niet over van de betreffende medewerker. Luistert actief (LSD luisteren, samenvatten, doorvragen). Geeft feedback op functioneren en ontwikkelen. Faciliteert mensen in hun ontwikkeling. Kan op een aansprekende manier de stip op de horizon in beeld brengen. Heeft oog, oor en begrip voor emoties die veranderingen met zich meebrengen en weet hoe je met emoties om moet gaan. Enthousiasmeert tot verandering bij de relevante partijen in en buiten de brandweer/vr. Innoveren Het hebben en stimuleren van nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen. Open staan voor en initiëren van toekomstige vernieuwing van strategie, werkwijzen en bedrijfsvoering. Geeft ruimte in de zin van tijd en geld en stimuleert grote en kleine verander initiatieven. Beloont (positieve response) als mensen buiten de kaders en gebaande paden denken. Is actief op zoek naar nieuwe ontwikkelingen binnen en buiten hun eigen werkveld en vertaalt deze naar relevante initiatieven voor de eigen organisatie. Politiek-bestuurlijke sensitiviteit Zich bewust zijn van zijn omgeving, met name ook op het politiek-bestuurlijke vlak. Relevante ontwikkelingen volgen in de omgeving van de brandweer/vr en deze kennis benutten ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied Is aanwezig op het juiste moment op de juiste plek, vooral ook in het politieke en bestuurlijke domein. Volgt actief moderne media om goed geïnformeerd te blijven over wat er speelt. Stimuleert actief netwerken van medewerkers, ook buiten de brandweer/vr. Is actief in verschillende formele en informele netwerken ook buiten het brandweer domein. Verbindend vermogen op relatie en inhoud In staat zijn op zowel de relatie als de inhoud verbinding te maken met belangrijke stakeholders. Bouwt en onderhoudt relaties met mensen en groepen in het netwerk (zowel binnen als buiten de eigen brandweer/vr). Gaat op zoek naar gezamenlijke belangen in de relatie met stakeholders en is daardoor in staat eigen doelstellingen te realiseren.

9 Strategisch specialist

10 Zoals aan het begin gesteld zijn er 4 hoofdrollen geïdentificeerd voor de specialist op het strategische niveau. Brandweer vakman Persoonlijk Leiderschap Expert

11 Strategisch specialist Positioneert de brandweer/vr in de politieke, bestuurlijke en maatschappelijke omgeving, beïnvloedt en werkt samen met partners en partijen in het (externe en interne) netwerk. Brandweer vakman Vertaalt op hoofdlijnen bestuurlijke en maatschappelijke trends en ontwikkelingen naar het eigen vak en vice versa; is betrokken bij de kernprocessen en heeft trots voor het brandweervak. Persoonlijk leiderschap Stimuleert en inspireert de brandweer/vr en mensen tot beweging en heeft daarbij oog voor snelheid, vermogen, bereidheid en noodzaak van veranderen. Expert Vervult een toonaangevende expertrol in de organisatie. Geeft strategisch advies omtrent het eigen vakgebied.

12 12 Strategisch specialist: competentieprofiel Hoofdrol Competenties Brandweer vakman Visie Conceptueel denken Expert Analyseren Adviseren Inspireren & meenemen Innoveren Politiek-bestuurlijke sensitiviteit Verbindend vermogen op relatie en inhoud Persoonlijk Leiderschap

13 Rol Competentie Gedrag Brandweervakman Expert Visie Ontwikkelen en uitdragen toekomstbeeld. Afstand nemen van de dagelijkse praktijk. Onderkennen van feiten, trends, mogelijke innovaties en toekomstige ontwikkelingen en die vertalen naar het eigen werkterrein Conceptueel denken Nadenken over het vakmanschap in een strategische context, op een conceptuele manier en vanuit meerdere perspectieven. Analyseren Signaleren van problemen, verbanden zien, gegronde conclusies trekken en consequenties inschatten Adviseren Adviezen opstellen, onderbouwen en op overtuigende wijze overbrengen aan anderen. Inspireren & meenemen Aanvoelen van wat er speelt en het toepassen van de juiste veranderingsaanpak/ stijl om mensen binnen en buiten de brandweer/vr mee te krijgen in relevante veranderingen binnen en buiten de organisatie Is in staat een visie te definiëren. Legt daarbij de verbinding tussen ontwikkelingen op het vakgebied en de gevolgen daarvan op de organisatie en vice versa. Schat het belang in van juridische, politieke en maatschappelijke ontwikkelingen, onderkent trends en vertaalt deze naar strategische keuzes en acties voor de brandweer/vr. Draagt actief en op inspirerende wijze de organisatievisie uit (in- en extern). Kan daarbij het doel en het waarom goed uitleggen. Ziet complexiteit van de context in en kan out of the box en grensoverstijgend denken. Legt onderlinge verbanden en vertaalt deze naar brede samenhangende oplossingen. Komt los van de dagelijkse operationele en bestuurlijke drukte, neemt afstand en heeft een helikopterview. Overziet gevolgen op lange termijn Heeft inzicht in (onderliggende) belangentegenstellingen Plaatst het probleem in een ruimere context dan zijn/haar eigen vakgebied Ziet grote lijnen en tilt vraagstukken op een hoger abstractieniveau Brengt complexe, soms tegenstrijdige informatie terug tot de kern Weet door voorbereiding, vasthoudendheid en het uitstralen van geloof in het eigen standpunt weerstanden te overwinnen. Onderbouwt adviezen met relevante argumenten die aansluiten bij de belevingswereld van de gesprekspartner, kiest de juiste tactiek in adviestrajecten. Maakt complexe onderwerpen begrijpelijk voor anderen. Kan op een aansprekende manier de stip op de horizon in beeld brengen. Heeft oog, oor en begrip voor emoties die veranderingen met zich meebrengen en weet hoe je met emoties om moet gaan. Enthousiasmeert tot verandering bij de relevante partijen in en buiten de brandweer/vr. Innoveren Het hebben en stimuleren van nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen. Open staan voor en initiëren van toekomstige vernieuwing van strategie, werkwijzen en bedrijfsvoering. Geeft ruimte in de zin van tijd en geld en stimuleert grote en kleine verander initiatieven. Beloont (positieve response) als mensen buiten de kaders en gebaande paden denken. Is actief op zoek naar nieuwe ontwikkelingen binnen en buiten hun eigen werkveld en vertaalt deze naar relevante initiatieven voor het eigen vakgebied. Genereert, samen met anderen, nieuwe ideeën voor de ontwikkeling van het vak

14 Rol Competentie Gedrag Politiek-bestuurlijke sensitiviteit Zich bewust zijn van zijn omgeving, met name ook op het politiek-bestuurlijke vlak. Relevante ontwikkelingen volgen in de omgeving van de brandweer/vr en deze kennis benutten ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied. Is aanwezig op het juiste moment op de juiste plek, vooral ook in het politieke en bestuurlijke domein. Volgt actief moderne media om goed geïnformeerd te blijven over wat er speelt. Stimuleert actief netwerken van medewerkers, ook buiten de brandweer/vr. Is actief in verschillende formele en informele netwerken ook buiten het brandweer domein. Verbindend vermogen op relatie en inhoud In staat zijn op zowel de relatie als de inhoud verbinding te maken met belangrijke stakeholders. Bouwt en onderhoudt relaties met mensen en groepen in het netwerk (zowel binnen als buiten de eigen brandweer/vr). Gaat op zoek naar gezamenlijke belangen in de relatie met stakeholders en is daardoor in staat eigen doelstellingen te realiseren.

15 Tactisch leidinggevende

16 Tactisch leidinggevende Beïnvloedt en positioneert het vakgebied in de inen externe omgeving. Werkt samen met partners en partijen in het netwerk. Brandweer vakman Legt de verbinding tussen de visie en de uitvoering en vice versa - als het gaat om de professie. Neemt mensen, middelen en structuur in gepast tempo en op professionele wijze mee in de verandering, in het bijzonder door mensen te motiveren en inspireren. Geeft ruimte voor nieuwe initiatieven. Persoonlijk leiderschap Manager Plant en schept de juiste randvoorwaarden voor een succesvolle uitvoering. Zet zijn of haar mensen in hun kracht en laat hen groeien. Heeft oog voor talent en zet talent in ten behoeve van ontwikkeling en resultaat. Adviseert over en aan talent. Coach Team coach Schept randvoorwaarden waardoor zijn of haar team optimaal presteert.

17 17 Tactisch leiderschap: competentieprofiel Hoofdrol Competenties Brandweer vakman Manager Teamcoach Coach Persoonlijk Leiderschap Verbinden met het vakmanschap Visie Resultaatgerichtheid Aansturen Inspireren Teamgericht coachen Inlevingsvermogen Ontwikkelen Overtuigen & beïnvloeden Innoveren Omgevingsbewustzijn Verbindend vermogen op relatie en inhoud

18 Rol Competentie Gedrag Brandweervakman Verbinden met het vakmanschap Op generiek niveau beschikken over voldoende brandweerinhoudelijke kennis en kunde om deze rol goed in te kunnen vullen. Kijkt door de ogen van de vakman naar het toekomstbeeld van de organisatie en levert daarmee een bijdrage aan de visievorming. Manager Visie Het toekomstbeeld uitdragen en de visie vertalen van de organisatie naar de vakmensen in het team/ eigen organisatieonderdeel Resultaatgerichtheid Het helder stellen van doelen (SMART) en het behalen van resultaten conform tijdpad, normen en afspraken. Vertaalt op een concrete en aansprekende wijze visie naar uitvoering en geeft hierbij concrete mogelijkheden en beperkingen aan. Kan de visie enthousiast vertalen naar concrete beelden en voorstellingen. Maakt zich de visie eigen en vertaalt deze op enthousiaste wijze naar een verhaal voor zijn/haar organisatiedeel. Stelt heldere doelen voor de eigen afdeling, in overleg met medewerkers en leidinggevenden. Vertaalt de doelen naar concrete resultaatafspraken met mensen ten aanzien van tijd, middelen en geld. Aansturen Zorgen dat medewerkers bijdragen aan de doelstellingen, de juiste randvoorwaarden scheppen daarvoor en zorgen voor de juiste middelen. Bewaakt de voortgang en stuurt bij op resultaat of proces waar nodig. Schept de juiste voorwaarden in het organisatie onderdeel om resultaat te kunnen behalen (bijvoorbeeld budget regelen). Teamcoach Inspireren Medewerkers inspireren het beste uit zichzelf te halen en uit het team. Teamgericht coachen Coachen van één of meerdere teams. Duurzame samenwerkingsrelaties tot stand brengen. Legt enthousiast het doel van de visie en het waarom uit. Enthousiasmeert en brengt medewerkers in beweging door beelden te schetsen en verhalen te vertellen die aansluiten bij de belevingswereld van het team. Bevordert zelfsturing en zelfregulering in het team en houdt tegelijkertijd het doel van het team in zicht. Schept een open, respectvolle, veilige en transparante omgeving voor het optimaal functioneren van het team. Geeft ruimte aan verschillende meningen en biedt de mogelijkheid te leren van (elkaars) fouten. Creëert voldoende gelegenheid om de team effectiviteit te bespreken (kwaliteit van de teamleden, de samenstelling en de randvoorwaarden).

19 Rol Competentie Gedrag Coach Inlevingsvermogen Luisteren naar en meedenken met anderen, onderkennen van gevoelens en behoeften van anderen, zich verplaatsen in anderen en bewust omgaan met verschillende achtergronden en belangen. Legt gemakkelijk contact en maakt verbinding met mensen. Staat open voor de ideeën en meningen van anderen, ook als deze niet overeenkomen met het eigen standpunt, neemt de tijd voor mensen en luistert actief. Signaleert (in)directe signalen en weerstand en speelt daar actief en effectief op in door contact te zoeken met de medewerker. Ontwikkelen Anderen stimuleren en ondersteunen bij hun persoonlijke ontwikkeling. Een stimulerende leeromgeving creëren ten behoeve van een lerende organisatie. Overtuigen & beïnvloeden De juiste veranderingsaanpak/ stijl toepassen om mensen binnen en buiten de organisatie mee te krijgen met relevante veranderingen binnen en buiten de organisatie. In staat zijn om instemming te krijgen voor ideeën en voorstellen. Bespreekt kwaliteiten, talenten en beperkingen met de medewerker en geeft feedback op gedrag. Faciliteert individuele ontwikkeling, enerzijds door de juiste voorwaarden te scheppen, anderzijds door medewerkers te stimuleren. Zorgt ervoor dat de individuele ontwikkeling van medewerkers in lijn ligt met de organisatie behoefte, stuurt waar nodig bij. Past de juiste veranderstijl toe (zowel top down als bottom up) Enthousiasmeert en zet aan tot verandering bij de relevante partijen binnen en buiten de brandweer. Innoveren Ruimte geven in de zin van tijd en geld en nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen stimuleren. Deze zelf ook hebben. Open staan voor en initieren van toekomstige vernieuwing van strategie, werkwijzen en bedrijfsvoering. Geeft ruimte aan initiatieven en nieuwe ontwikkelingen, zowel top down als bottom up. Stimuleert een omgeving waarin medewerkers lef tonen, risico s durven nemen en waar mislukkingen niet bestaan ( fouten maken mag ). Is maatschappelijk sensitief, volgt de ontwikkelingen in de buitenwereld en ziet de verbanden met en mogelijkheden voor de brandweerwereld. Omgevingsbewustzijn Relevante ontwikkelingen volgen in de omgeving van de organisatie en deze kennis benutten ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied. Heeft goed zicht op de ontwikkelingen in interne en externe netwerken en participeert actief in deze netwerken. Is zich bewust van zijn omgeving, met name ook op het politiek-bestuurlijke vlak. Is bekend met de agenda s en belangen van de netwerkpartners en kan hierop anticiperen ten einde een win-win situatie te creëren. Verbindend vermogen op relatie en inhoud In staat zijn op zowel de relatie als de inhoud verbinding te maken met belangrijke stakeholders. Is zich bewust van relaties en verhoudingen in het netwerk, zowel tussen individuen als tussen groepen in het netwerk. Gaat op zoek naar gezamenlijke belangen in de relatie met stakeholders en is daardoor in staat eigen doelstellingen te realiseren. Is een teamspeler in de samenwerking met andere tactische leiders binnen de organisatie.

20 Tactisch specialist

21 Tactisch specialist Beïnvloedt en positioneert het vakgebied in de in- en externe omgeving. Werkt samen met partners en partijen in het netwerk. Brandweer vakman Legt de verbinding tussen de visie en de uitvoering en vice versa - als het gaat om de professie. Persoonlijk leiderschap Neemt mensen, middelen en structuur in gepast tempo en op professionele wijze mee in de verandering, in het bijzonder door mensen te motiveren en inspireren. Geeft ruimte voor nieuwe initiatieven. Expert Vervult een toonaangevende expertrol in de organisatie. Geeft strategisch advies omtrent het eigen vakgebied.

22 22 Tactisch specialist: competentieprofiel Hoofdrol Competenties Brandweer vakman Verbinden met het vakmanschap Visie Expert Analyseren Adviseren Overtuigen & beïnvloeden Innoveren Omgevingsbewustzijn Verbindend vermogen op relatie en inhoud Persoonlijk Leiderschap

23 Rol Competentie Gedrag Brandweervakman Expert Verbinden met het vakmanschap Op specialistisch niveau beschikken over voldoende brandweerinhoudelijke kennis en kunde om deze rol goed in te kunnen vullen Visie Het toekomstbeeld uitdragen en vertaalt visie van de organisatie naar de vakmensen in het team/ eigen organisatieonderdeel Analyseren Problemen en verbanden zien, gegronde conclusies trekken en consequenties inschatten. Kijkt als vakman en expert naar het toekomstbeeld van de organisatie en levert daarmee een bijdrage aan de visievorming. Is actief gericht op het delen van eigen vakkennis met anderen en maakt ook gebruik van de vakkennis van anderen. Bewaakt de kwaliteit van vakmanschap in het eigen organisatieonderdeel op het eigen vakgebied. Vertaalt op een concrete en aansprekende wijze visie naar het eigen vakgebied en geeft hierbij concrete mogelijkheden en beperkingen aan. Kan de visie enthousiast vertalen naar concrete beelden en voorstellingen. Maakt zich de visie eigen en vertaalt deze op enthousiaste wijze naar een verhaal voor zijn/haar organisatiedeel c.q. vakgebied. Heeft oog voor (onderliggende) belangentegenstellingen Plaatst het probleem in een ruimere context dan zijn/haar eigen vakgebied Brengt complexe, soms tegenstrijdige informatie terug tot de kern Adviseren Adviezen opstellen, deze onderbouwen en ze op overtuigende wijze overbrengen op anderen. Overtuigen & beïnvloeden De juiste veranderingsaanpak/ stijl toepassen om mensen binnen en buiten de organisatie mee te krijgen met relevante veranderingen binnen en buiten de organisatie. In staat zijn om instemming te krijgen voor ideeën en voorstellen. Weet door voorbereiding, vasthoudendheid en het uitstralen van geloof in het eigen standpunt weerstanden te overwinnen. Onderbouwt adviezen met relevante argumenten die aansluiten bij de belevingswereld van de gesprekspartner, kiest de juiste tactiek in adviestrajecten. Maakt complexe onderwerpen begrijpelijk voor anderen. Past de juiste veranderstijl toe (zowel top down als bottom up) en weet ook op horizontaal niveau op de goede manier te beïnvloeden. Enthousiasmeert en zet aan tot verandering bij de relevante partijen binnen en buiten de brandweer. Innoveren Ruimte geven in de zin van tijden en geld en nieuwe, originele ideeën, werkwijzen en toepassingen stimuleren. Deze ook zelf hebben. Open staan voor en het initiëren van toekomstige vernieuwing van strategie, werkwijzen en bedrijfsvoering. Is maatschappelijk sensitief, volgt de ontwikkelingen in de buitenwereld en ziet de verbanden met en mogelijkheden voor de brandweerwereld. Benadert vraagstukken vanuit nieuwe en onverwachte invalshoeken Bedenkt (nieuwe) oplossingen voor complexe problemen Genereert, samen met anderen, nieuwe ideeën voor de ontwikkeling van het vak Komt regelmatig met ongebruikelijke en innovatieve voorstellen en ideeën

24 Rol Competentie Gedrag Omgevingsbewustzijn Relevante ontwikkelingen volgen in de omgeving van de organisatie en deze kennis benutten ten behoeve van de organisatie en/of het vakgebied. Heeft goed zicht op de ontwikkelingen in interne en externe netwerken en participeert actief in deze netwerken. Is zich bewust van zijn omgeving, met name ook op het politiek-bestuurlijke vlak. Is bekend met de agenda s en belangen van de netwerkpartners en kan hierop anticiperen ten einde een win-win situatie te creëren. Verbindend vermogen op relatie en inhoud In staat zijn op zowel de relatie als de inhoud verbinding te maken met belangrijke stakeholders. Is zich bewust van relaties en verhoudingen in het netwerk, zowel tussen individuen als tussen groepen in het netwerk. Gaat op zoek naar gezamenlijke belangen in de relatie met stakeholders en is daardoor in staat eigen doelstellingen te realiseren.

25 Operationeel leidinggevende

26 Operationeel leidinggevende Beïnvloedt en positioneert het vakgebied in de interne omgeving. Werkt samen met partners en partijen in het netwerk. Brandweer vakman Stuurt de uitvoering door professionals aan. Heeft gedegen kennis van het vakgebied. Geeft betekenis en invulling aan een verandering voor de individuele medewerker op de werkvloer. Geeft ruimte voor nieuwe initiatieven. Persoonlijk leiderschap Manager Stuurt op het behalen van concrete resultaten binnen vastgestelde kaders. Zet zijn of haar mensen in hun kracht zet en laat hen groeien door hen te begeleiden en op te leiden. Coach Team coach Laat zijn of haar team optimaal presteren.

27 27 Operationeel leiderschap: competentieprofiel Hoofdrol Competenties Brandweer vakman Manager Teamcoach Coach Persoonlijk Leiderschap Vakmanschap Kwaliteitsbewaking Verantwoording afleggen Resultaatgerichtheid Teamgericht coachen Stimuleren Inlevingsvermogen Ontwikkelen van het individu Overtuigen en beïnvloeden Luisteren Organisatiebewustzijn Omgevingsbewustzijn

28 Rol Competentie Gedrag Brandweervakman Manager Vakmanschap Bevorderen van kennisdeling en bewustzijn over de eisen die worden gesteld aan het vakmanschap. Kwaliteitsbewaking Ondernemen van actie om de kwaliteit van het eigen werk te verbeteren. Medewerkers aansturen om de kwaliteit van hun werkzaamheden te verbeteren. Verantwoording afleggen Doordacht en weloverwogen handelen, in lijn met geldende regels en procedures. Verantwoording nemen voor het handelen. Resultaatgerichtheid Het helder stellen van doelen (SMART) en het realiseren van resultaten conform tijdpad, normen en afspraken. Laat zien over voldoende kennis en vaardigheden te beschikken om zelfstandig uitvoering te kunnen geven aan het rode vakmanschap. Past zijn of haar kennis en vaardigheden adequaat toe en draagt zijn of haar vakmanschap ook over aan collega s. Zorgt ervoor dat zijn of haar vakkennis en vaardigheden op peil blijven en motiveert collega s hier ook aan te werken. Brengt ideeën in voor verbetering teneinde de kwaliteit van dienstverlening te verbeteren. Communiceert de correcte werkwijze aan collega s en spreekt anderen er op aan als ze niet volgens de geldende regels en protocollen werken. Geeft het goede voorbeeld als het gaat om vakbekwaam handelen, werkt volgens de geldende regels, voorschriften en protocollen. Stelt duidelijke kaders en regels voor het uitvoeren van de werkzaamheden. Volgt zelf deze regels en stuurt ook het team hier op aan. Neemt doordacht en weloverwogen beslissingen, weegt daarbij voor- en nadelen en mogelijk risico s zorgvuldig af, ook onder druk. Licht beslissingen toe aan het team en onderbouwt, met inhoudelijke argumenten, waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt. Geeft ruimte aan het team om hier ook vragen over te stellen. Draagt de verantwoordelijkheid voor het eigen handelen en het handelen van het team, ook als zaken niet goed zijn verlopen. Stelt heldere, concrete en haalbare doelen voor zichzelf en voor het team in lijn met de organisatiedoelstellingen. Vertaalt deze doelen naar concrete resultaatafspraken in termen van tijd, middelen en geld. Bewaakt de voortgang en spreekt mensen aan op het al dan niet behalen van resultaten. Teamcoach Teamgericht coachen Coachen van één of meerdere teams. Samenwerkingsrelaties tot stand brengen en in stand houden. Stimuleren Medewerkers stimuleren zich in te zetten voor het groepsresultaat. Bevordert zelfsturing en zelfregulering in het team door medewerkers duidelijke taken en verantwoordelijkheden te geven en hen zelf oplossingen aan te laten dragen bij problemen of lastige situaties. Geeft ruimte en stimuleert verschillende denkwijzen in het team teneinde het team te versterken, ten bate van het organisatie belang. Versterkt het groepsgevoel. Geeft medewerkers vertrouwen. Weet anderen te motiveren het beste uit zichzelf en het team te halen. Creëert een open, veilige en respectvolle werksfeer. Stimuleert en stuurt aan op teamprestaties.

29 Rol Competentie Gedrag Coach Inlevingsvermogen Luisteren naar en meedenken met anderen, onderkennen van gevoelens en behoeften van anderen, zich verplaatsen in anderen en bewust omgaan met verschillende achtergronden en belangen. Heeft oog voor het welzijn van zijn of haar medewerkers en handelt indien nodig. Legt gemakkelijk contact en maakt verbinding met mensen. Neemt de tijd voor mensen, staat open voor de ideeën en meningen van anderen en luistert actief. Signaleert (in)directe emoties en speelt daar actief en effectief op in door contact te zoeken met de medewerker en begrip te tonen. Ontwikkelen van het individu Anderen stimuleren en ondersteunen bij hun persoonlijke ontwikkeling. Een stimulerende leeromgeving creëren ten behoeve van een lerende organisatie. Coacht medewerkers op het verbeteren en optimaliseren van hun individuele prestaties. Bespreekt kwaliteiten, talenten en beperkingen met de medewerker en geeft feedback op gedrag. Daagt medewerkers uit om zich te ontwikkelen en geeft daarvoor de ruimte. Overtuigen en beïnvloeden Op het juiste moment en met een passende stijl instemming verkrijgen voor ideeën en voorstellen. Luisteren Actief luisteren. Het in gesprekken zodanig structureren, optreden en interveniëren dat het beoogde resultaat op effectieve wijze wordt bereikt. Vertaalt besluiten, ideeën en beelden (beleving) zowel naar boven als naar beneden in de organisatie. Beïnvloedt medewerkers door voorbeeld gedrag te laten zien en een passende communicatiestijl te gebruiken. Sluit in zijn of haar communicatie aan op de belevingswereld van de medewerkers. Luistert actief en vraagt indien nodig door. Is benaderbaar, gaat respectvol om met andere zienswijzen en stelt eigen oordeel uit. Luistert naar ervaringen en heeft begrip voor emoties die teweeg worden gebracht door veranderingen. Organisatiebewustzijn Het vermogen om relaties en verschillende belangen binnen (en buiten) de organisatie in te schatten, te begrijpen en op basis hiervan te handelen. Omgevingsbewustzijn Volgen van relevante ontwikkelingen in de omgeving van de organisatie en benutten voor de eigen werksituatie. Kent de formele en informele structuur van de organisatie, heeft oog voor de verschillende belangen en begrijpt de eigen positie. Heeft oog voor de organisatiecultuur. Is een teamspeler in de samenwerking met andere operationele leiders. Stelt zich op de hoogte van maatschappelijke ontwikkelingen, zowel binnen de eigen regio als op landelijk niveau. Stelt zich op hoogte van ontwikkelingen binnen het eigen vakgebied. Signaleert relevante ontwikkelingen en vertaalt deze, indien mogelijk, naar de eigen werksituatie.

30 Operationeel specialist Op operationeel niveau is geen leiderschapsprofiel voor de specialist geformuleerd. In principe mogen alle vakmensen op dit niveau min of meer beschouwd worden als specialisten en vakmensen (met eigen kwalificatieprofielen) die hun vak verstaan, zonder daarbij direct een leiderschapstaak te hebben naar andere niveaus binnen de organisatie of daarbuiten.