JAARVERSLAG Op de koffie!

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2011 Op de koffie!

2 Inhoud 1. Midden in de samenleving 1.1 De huurder centraal Opgeleverde nieuwbouw 3.4 Projecten in uitvoering en ontwikkeling Leefbaarheid in de kernen 5.1 Structuur in contactmomenten Nieuwbouw woon-zorgcomplexen 8.4 Samenwerking IrisZorg en Dienstwerk Proloog Verslag directeur-bestuurder Verslag raad van commissarissen Missie, profiel en beleidsthema s Op de koffie 1.3 Onze belanghouders 1.4 Twee Woonlinie Vensters 1.5 Waardevolle inzet vrijwilligers 1.6 Prestatieafspraken met gemeenten 1.7 Woonruimteverdeling 1.8 Vereniging van Eigenaren (VvE) 2. Kwaliteit woningen 2.1 Woningvoorraad 2.2 Woningbezit 2.3 Onrendabele investeringen 2.4 Planmatig onderhoud (PO) Woonmatch 3.6 Deelname aan rechtspersonen 4. Wonen 4.1 Woonruimteverdeelsysteem 4.2 Ruimere inkomensgrenzen 4.3 Toewijzen aan doelgroepen 4.4 Aantal woningzoekenden 4.5 Slaagkans 4.6 Verhuren 4.7 Huurtoeslag 4.8 Tijdelijke bewoning 4.9 Leegstand Kernplannen interactief beschikbaar 5.3 Focus op bewonersparticipatie 5.4 Leefbaarheid in Land van Heusden en Altena 5.5 Leefbaarheid in Zaltbommel 6. Maatschappelijk vastgoed 6.1 Vaste plaats in organisatie 6.2 Ontwikkeling en introductie MFI 6.3 Realisatie maatschappelijk vastgoed 6.4 Ondersteunen maatschappelijke organisaties 7. Leren en werken 7.1 Promotie bouw- en corporatiesector op scholen Energie en duurzaamheid 9.1 Diverse pilotprojecten DuBo-beleid 9.2 Duurzaamheid interne organisatie 9.3 Betrekken bewoners 10. Kwaliteit van de organisatie 10.1 Kwaliteit van dienstverlening 10.2 Goed werkgeverschap 10.3 Medewerkers vinden, binden en boeien 10.4 Bezetting 10.5 Personeelsstatistieken 10.6 Ondernemingsraad Jaarrekening 2011 Accountantsverklaring BijlageN Niet planmatig onderhoud (NPO) Huurbeleid Realiseren werkervaringsplaatsen Interne en externe communicatie Beheer voor derden 2.7 Sloop 3. Nieuw bouwen 3.1 Invloed crisis Klachten Project Wonen, Werken in de Wijk Huurachterstanden Stageplaatsen bij Woonlinie Financiering van de opgaven Ontruimingen Financiële transparantie Welzijn en zorg < 4.14 Verkoop Risicoparagraaf Koopgarant Huisvesten bijzondere doelgroepen Brede toegang tot kapitaalmarkt Kernontwikkelingen Krachten bundelen met zorgaanbieders Maximalisering exploitatieresultaat 77 Hoofdstukken 11.5 Overige verklaring

3 PROLOOG xxx > xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv In 2011 organiseerden wij koffiegesprekken met onze huurders. Uit welgemeende interesse, voor een gesprek van mens tot mens. om onze antenne op ontvangen te zetten in plaats van zenden. Alle medewerkers deden mee, zowel secretaresse, projectontwikkelaar als directeur. Gewapend met stroopwafels en een goed humeur gingen zij op pad. We zijn er een stuk wijzer van geworden en leerden nog beter de leefomgeving van onze klanten begrijpen. De thema s bundelen we in een klein boekje. Dit bieden we aan al onze huurders en belanghouders aan. Het levert een prachtige maatschappelijke agenda op die wij meenemen in ons nieuwe Meerjarenperspectief. Op de koffie! Is dit dan de enige manier waarop Woonlinie huurders benadert? Nee, uiteraard niet. Op vele manieren treden we in contact met onze huurders. Naast de inzet van tal van communicatiemiddelen is persoonlijk contact hierin belangrijk. Bijvoorbeeld tijdens overleg met onze huurdersverenigingen, klantpanels en winteravondgesprekken. Er was ook volop overleg met onze belanghouders. En bij een inspirerende brainstorm, pittige discussie of interessante themabijeenkomst hoort nu eenmaal een kopje koffie. In dit jaarverslag zijn enkele van deze momenten in beelden gevangen. Mocht dit jaarverslag voor u aanleiding zijn met ons in gesprek te gaan, dan bent u van harte welkom. Wij zetten de koffie, of thee zoals u wenst, vast klaar! Juni

4 VERSLAG xxx VAN DE DIRECTEUR-BESTUURDER > xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv zeer bittere nasmaak heeft. In 2011 had circa 91% van de mensen die in een huur- te doen hebben om onze woningen energetisch beter te laten presteren. Daar gaan we in de komende periode ook 74 appartementen en in het plan De BinnenVergt 59 wooneenheden, terwijl we in Woudrichem zijn gestart met OP DE KOFFIE! In 2011 hebben alle medewerkers van Woonlinie in totaal woning van Woonlinie zijn gaan wonen, een inkomen van of lager. Dat is een prettige bijkomstigheid voor Woonlinie, omdat hiermee eventuele strafmaatre- aan werken. De analyse heeft tevens geresulteerd in een aantal woningen dat bij leegkomen zal worden verkocht. Het betreft doorgaans kleinere eengezinswoningen in de bouw van t Kwartier (12 huur- en starterskoopwoningen). Daardoor kan Woonlinie echt iets betekenen voor de gemeenten waarin ze werkzaam is, als een maatschappe- honderd koffiegesprekken gevoerd. Honderd verschil- gelen vanuit de Rijksoverheid nu in ieder geval even zijn verschillende kernen die geschikt zijn voor starters op de lijke organisatie met een brede taakopvatting. lende gesprekken met klanten die aangaven het prettig uitgesteld. Toch blijft Woonlinie zich, ook in 2012, houden koopwoningmarkt. Hierdoor hebben aspirant-kopers met te vinden om met mensen van Woonlinie te praten over aan het convenant uit 2011 dat we samen met andere een smalle beurs nog enigszins een kans. Naast het ontwikkelen van woningen is Woonlinie in veel de dingen die hen raken. Natuurlijk over de woning en de woonomgeving, maar meer misschien nog wel over gezondheid, zorgen, familie et cetera. Gesprekken zonder targets, zonder meetbare resultaten, gewoon van mens tot mens. corporaties, huurdersverenigingen en gemeenten hebben opgesteld. Zo kunnen we ook mensen met een inkomen tot huisvesten, omdat deze groep in ons werkgebied geen reëel alternatief heeft. WONINGEN BOUWEN Het bouwen van huur- en koopwoningen doen we steeds meer op de Senseo-manier, namelijk in nauwe samenwerking met andere partners in de bouwkolom. In 2011 gevallen de partij om samen maatschappelijk vastgoed mee te ontwikkelen. MEER DAN BOUWEN EN BEHEREN Woonlinie doet meer dan alleen maar bouwen en beheren. Mede door deze tijdelijke regeling diensten van algemeen is het eerste experiment gestart met Lean bouwen. Door We investeren op verschillende manieren in de leefbaar- Eenzelfde soort gesprekken voeren we ook wel eens economisch belang toegelaten instellingen volkshuisves- vooraf alle partners te betrekken in het bouwproces, reali- heid van kernen. Het merendeel van onze bouwlocaties is met onze belanghouders, tijdens een Woonlinie Venster. ting zien we een terugval in het aantal verhuizingen: van seren we faalkostenreductie en verkorten we de bouwtijd. leerling bouwplaats en we hadden in 2011 maar liefst medewerkers vorm en inhoud heeft gegeven aan het van Weliswaar meer gestructureerd, want we zijn allemaal 6,0% in 2010 naar 5,2% in Dit betekent eenvoudig- Met het ontwikkelen van Woonmatch is Woonlinie er in 9 stagiaires. Mede dankzij de inspanningen van Woonlinie huis uit persoonlijk betrokken zijn. Net zoals we graag professionals, maar we vinden elkaar bij datzelfde kopje weg 35 minder verhuizingen, ofwel elke maand 3 huishou- geslaagd een concept te bedenken dat, juist in een tijd kunnen de eilanden Saba en Sint Eustatius nu de vruchten anderen willen betrekken in ons beleid. Voor alle belang- koffie. En ook daar ontstaat wederzijds begrip voor elkaars dens die niet kunnen doorstromen of kunnen starten. van crisis, zorgt dat er woningen verkocht en gebouwd plukken van een nieuwe woonvisie. En op het gebied van houders en klanten geldt dan ook: de koffie staat klaar! standpunten. kunnen worden. Kijk maar eens op wonen en zorg is er een nieuw convenant opgesteld met WONINGEN BEHEREN Hoe goed de koffie in ons gebied ook smaakt, we blijven op volkshuisvestelijk gebied toch last houden van Den Haag (zeg maar een Haags bakkie ) dat qua uitwerking een Verder hebben we in 2011 gewerkt aan het opstellen van een hernieuwd strategisch voorraadbeleid. Daarbij is onder andere gekeken naar de streefhuren bij mutatie, het energetisch niveau van de woningvoorraad en de leefomgeving. Deze analyse leerde ons dat we nog genoeg hoe dat werkt. Verder was Woonlinie in 2011 actief in een aantal grote en kleine nieuwbouwprojecten. In Zaltbommel realiseren we het project Portage, met m² winkelruimte en de gemeente Zaltbommel. Allemaal zaken die Woonlinie oppakt omdat ze haar rol in de keten serieus neemt. TOT SLOT Al met al kunnen we vaststellen dat Woonlinie met al haar Juni 2012 Mr. P.A.W. van den Heuvel Directeur-bestuurder 6 7

5 VERSLAG xxx VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN > xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv De raad van commissarissen (RvC) is belast met het toezicht op de algemene gang van zaken binnen OVERLIJDEN RVC LID CEES MIKHOUT Op 3 oktober 2011 is Cees Mikhout overleden. Cees was sinds 1998 commissaris en daarmee het langstzittende lid. Hij zou per 1 januari 2012 aftreden, maar dat heeft hij dus helaas niet meer kunnen meemaken. Cees was lid Om de toezichthoudende taak goed uit te kunnen voeren laat de RvC zich goed door het bestuur van Woonlinie informeren over de financiële en volkshuisvestelijke resultaten. Als kader voor het uitoefenen van de toezichtstaak hanteert de RvC het Bbsh, de missie, het Meerjarenper- Benoeming van de bestuurder voor een (her-)benoemingsperiode van maximaal vier jaar. De huidige bestuurder van Woonlinie is benoemd vóór de invoering van de code; Woonlinie is daarmee gebonden aan een contract voor onbepaalde tijd. Woonlinie en op het beleid van de directeur-bestuurder. namens Huurdersvereniging Inbreng. We hebben hem leren spectief, de jaarplannen, de begroting en de manage- Benoeming van leden van de RvC voor maximaal drie Tevens adviseert de RvC het management van Woonlinie kennen als een warm en betrokken mensenmens, die bij mentrapportages. Daarnaast licht de accountant elk jaar termijnen van vier jaar. en vervult de RvC voor de directeur-bestuurder de werkgeversrol. Woonlinie hecht belang aan goed ondernemingsbestuur. Daarom onderschrijft de RvC de Aedescode en de principes uit de Corporate Governance-code voor woningcorporaties. Deze code bevat normen voor goed bestuur en toezicht, transparantie, externe verantwoording en financiële beheersing. In dit hoofdstuk legt zijn inbreng altijd het belang van de huurder voorop stelde en bovenal persoonlijk betrokken was bij ons allemaal. We zullen zijn betrokkenheid en deskundigheid enorm gaan missen. TAAK EN WERKWIJZE RVC De taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de het rapport van bevindingen toe in de vergadering waarin de jaarrekening wordt vastgesteld. Ook is er overleg met de OR van Woonlinie. De commissarissen die vanuit de huurdersverenigingen in de RvC zitting hebben, brengen informatie vanuit die doelgroepen in. Ook wonen commissarissen bij toerbeurt bijeenkomsten van de huurdersvereniging bij. De leden van de RvC bezoeken relevante Leden van de RvC werden benoemd voor maximaal 3 termijnen van 3 jaar. Met ingang van 2012 is dit overigens gewijzigd naar 2 x 4 jaar. Beperking van de ontslagvergoeding tot het vaste deel van de bezoldiging over een jaar. De huidige bestuurder is benoemd vóór de invoering van de code; Woonlinie is daarmee gebonden aan de bestuur betrokken waren. Alle leden van de RvC zijn onafhankelijk in de zin van de Governance-code. SAMENSTELLING RAAD VAN COMMISSARISSEN De RvC bestaat uit minimaal 5 personen en maximaal 7 personen. Binnen de raad is een diversiteit aan expertise aanwezig, waarmee ook de RvC vorm en inhoud kan geven de RvC verantwoording af over de wijze waarop hij in RvC staan omschreven in artikel 11 tot en met 17 van de symposia, cursussen en congressen en zijn aanwezig bij contractbepalingen op dit gebied. aan één van de kernwaarden van Woonlinie: mensen 2011 invulling heeft gegeven aan de uitvoering van zijn statuten van Woonlinie. Deze statuten zijn te vinden op de Woonlinie Vensterdag. Daarnaast ontvangen de leden Er zijn een klokkenluidersregeling en een integriteitcode kleuren wonen. taken en bevoegdheden. van de RvC veel informatie over wat er zich regionaal en vastgesteld die zowel voor het bestuur en de medewer- Woonlinie heeft als hoofddoel werkzaam zijn binnen de landelijk afspeelt in de sector van de volkshuisvesting. kers van Woonlinie, als voor de leden van de RvC gelden. Binnen de RvC kunnen de leden in een drietal commissies volkshuisvesting in het Land van Heusden en Altena en Dit komt iedere vergadering aan de orde. Deze documenten zijn te vinden op actief zijn: de Bommelerwaard. Dit met inachtneming van wat in het Besluit beheer sociale-huursector (Bbsh) is vastgelegd. Het betreft het huisvesten van de primaire doelgroep, het betrekken van alle bewoners bij beheer en beleid, leefbaarheid, kwaliteit van het woningbezit, wonen en zorg en het TOEPASSEN GOVERNANCE-CODE In de Governance-code is vastgelegd wat de sector verstaat onder goed bestuur. Woonlinie onderschrijft deze Aedes-code. Er is een aantal punten waarop Woonlinie De beide regelingen zijn in 2011 opnieuw beoordeeld en vastgesteld. Tegenstrijdige belangen In 2011 is geen sprake geweest van (transacties met) Remuneratiecommissie. Hierin zitten de voorzitter en de vicevoorzitter. Werving- en selectiecommissie. Hierin zitten de voorzitter, de vicevoorzitter en de directeur-bestuurder. Auditcommissie. Hierin zitten twee leden, de directeur- waarborgen van de financiële continuïteit. afwijkt van deze code. tegenstrijdige belangen waarbij leden van de RvC of het bestuurder en de manager Backoffice. 8 9

6 > xxx xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxv Naam Functie Geb. jaar (Her)benoemd per samenstelling raad van commissarissen per 31 december 2011 Samenstelling raad van commissarissen per 31 december 2011 Benoemd t/m Beroep Herbenoembaar Deskundigheidsgebied Lid auditcommissie Lid remuneratiecommissie Lid wervingen selectiecommissie NevenfunCties Dhr. J.T.M. van den Broek Voorzitter Gepens. directeur NWR Nee Volkshuisvesting en Zorg Ja Ja Voorzitter programmaraad zorgvernieuwing psychogeriatrie Mevr. W.J.J.H. Ademavan der Pol Vicevoorzitter Directeur adviesbureau; projectleider onderwijsontwikkeling ROC Midden Nederland Ja Onderwijs, Strategische communicatie Ja Ja Gecertificeerd assessor OCC Remuneratiecommissie Aan het einde van het jaar heeft er een beoordelings- en Werving- en selectiecommissie De selectie van nieuwe leden van de RvC is gebaseerd Auditcommissie De auditcommissie is in 2011, door ziekte van een van Dhr. A.A. van Dalen Lid Commercieel directeur Coöperatieve Rabobank Altena U.A. Mevr. A.E.A.M. van Eijkeren Lid Communicatie-adviseur gemeente Maasdriel Ja Financiën en Commercieel Ja Voorzitter Bedrijvenkring Altena; lid van de Raad van Toezicht Zorgplein Maaswaarden Ja Overheid, PR en Communicatie functioneringsgesprek plaatsgevonden tussen de remuneratiecommissie en de directeur-bestuurder. Dit gesprek heeft plaatsgevonden aan de hand van de resultaten van een vergadering van de RvC waarin het eigen functioneren van de RvC en het functioneren van de directeur-bestuurder is besproken (de zogeheten zelfevaluatievergadering ). op een actuele profielschets en een procedure werving en selectie van nieuwe leden. De RvC streeft op dit punt naar een transparante aanpak. Onderdeel van deze procedure is dat, naast het eigen netwerk, vacatures ook extern bekend worden gemaakt. Nieuwe leden worden beoordeeld door de werving- en selectiecommissie. In de profielschets is aandacht voor de samenstelling, de gewenste deskundigheid en de achtergrond van de leden van de RvC. De profielschets is in 2011 beoordeeld en opnieuw gewijzigd vastgesteld. De werving- en selectiecommissie is in 2011 tweemaal bij elkaar gekomen in verband met het benoemen van een nieuw lid per 1 januari 2012 op voordracht van Huurdersvereniging Inbreng. haar leden, één keer bij elkaar gekomen. Normaal gesproken komt de auditcommissie tenminste 2 keer bijeen. Er is onder andere gesproken over: wijzigingen RJ 645 en de mogelijke gevolgen voor Woonlinie; tax control framework; lenen in de nieuwe realiteit. Dhr. C. J. Ambachtsheer Lid Gepens. directeur SNS REAAL Invest N.V. + DGA Alm Investment BV + DGA Alm Aktief BV Dhr. D. Tangemann Dhr. C.J. Mikhout (*) Lid vanuit HV Bommelerwaard Lid vanuit HV Inbreng Vicepresident HR Performance Management ABN-AMRO + DGA icaryou International BV + directeur Comoveo GmbH Ja Ja Financiën en Organisatiekunde HRM, Financiën en Technische Innovaties Voorzitter raad van commissarissen Skala Home Electronics bv te Culemborg; voorzitter Stichting Ontwikkeling Woudrichem; lid Raad van Advies DAS Legal Finance te Amsterdam; voorzitter Stichting Muziektent te Almkerk; vicevoorzitter Rivierenlandfonds te Gorinchem; lid raad van commissarissen Handel und Kredit GmbH; lid raad van commissarissen Honeywell Bull Nederland Bestuurslid Stichting Capacitor Gepens. teamchef politie Nee Financiën en Leefbaarheid Ja Voorzitter seniorenraad Woudrichem; vrijwillig ouderenadviseur gemeente Woudrichem; lid commissie Algemeen Financiële Aangelegenheden ACP (*) de heer Mikhout is op 3 oktober 2011 overleden 10 11

7 > Wijzigingen per 1 januari 2012 De heer Van den Broek heeft tot en met 31 december 2011 Verbindingen De rol van de RvC strekt zich ook uit tot de verbindingen Honorering leden raad van commissarissen gaan voor onbepaalde tijd. De directeur-bestuurder had in 2011 een belastbaar loon van alsmede een 13e gekomen op basis van de pensioenregeling van de Stichting Pensioenfonds Woningcorporaties. Het inkomen de rol van voorzitter vervuld. Hij was voor een periode van Woonlinie. Deze verbindingen betreffen voornamelijk De honorering van de individuele leden van de RvC was in maand van Deze 13e maand betreft een toeken- wordt conform de vereisten van de Wet Openbaarma- van 3 jaar benoemd en niet herkiesbaar. Met ingang van een zevental Verenigingen van Eigenaren maar ook een per jaar. Voor de voorzitter en de vicevoorzitter ning over 2010 die in 2011 is uitbetaald. Over 2011 zal geen king uit Publieke middelen gefinancierde Topinkomens, januari 2012 is mevrouw Adema-Van der Pol benoemd tot deelname in een Commanditaire Vennootschap Partners was de honorering De vergoeding is in overeen- 13e maand worden uitgekeerd. In onderling overleg tussen gemeld aan het Ministerie van Binnenlandse Zaken en voorzitter en de heer Van Dalen tot vice-voorzitter. De heren Uithof III CV in Utrecht, een project in het kader van stemming met de richtlijnen zoals deze zijn vastgelegd remuneratiecommissie en bestuur is overeengekomen om in Koninkrijksrelaties. Ambachtsheer en Tangemann zijn benoemd tot lid van de matching van taken en middelen. Verder heeft Woonlinie binnen de adviescommissie Meijering. De RvC heeft geen 2012 een verlaging van het salaris door te voeren van 8%. auditcommissie per 1 januari Als plaatsvervanger 100% van de aandelen van Bouwlinie B.V.. Bouwlinie apart budget voor advies of andere onkosten. De vergoeding De afdracht aan het pensioenfonds bedroeg in totaal De directeur-bestuurder heeft als nevenfunctie het voorzit- voor de heer Mikhout is de heer De Joode benoemd, op voor- B.V. neemt deel in twee vennootschappen onder firma. In voor de RvC leden is niet gekoppeld aan de prestaties van waarvan als werkgeversdeel en terschap van de raad van commissarissen van Stichting dracht van Huurdersvereniging Inbreng. vof Beersteeg heeft Bouwlinie een aandeel van 50% en Woonlinie als werknemersdeel. De directeur-bestuurder was Thuiszorg West-Brabant. Deze stichting is niet actief in in de Spellewaard vof heeft Bouwlinie B.V. 50% van de aandelen. In 2010 heeft Woonlinie Bouwlinie Sleeuwijk B.V. Beloning directeur-bestuurder het gehele jaar fulltime in dienst. het werkgebied van Woonlinie. Verder is de directeurbestuurder actief als voorzitter van het bestuur van de VVD opgericht. Woonlinie heeft 100% van de aandelen. Bouw- Het arbeidscontract met de directeur-bestuurder is aange- Met de directeur-bestuurder is een pensioen overeen- afdeling Uden. linie Sleeuwijk B.V. heeft samen met Bimo Transvaal De Es B.V. in 2010 Ontwikkelingscombinatie De Es en Transvaal vof opgericht voor de ontwikkeling van het plangebied Transvaal De Es in Sleeuwijk. Het aandeel hierin bedraagt Naam Functie Geb. jaar benoemd per Benoemd t/m Beroep Herbenoembaar Deskundigheidsgebied Lid auditcommissie Lid werving- en selectie commissie 50%. Dhr. P.A.W. van den Heuvel Directeur-bestuurder n.v.t. Directeur-bestuurder Woonlinie n.v.t. Volkshuisvesting & Zorg Ja Ja 12 13

8 > Werkzaamheden raad van commissarissen 2011 begroting 2012; beoordeling benchmark (Corporaties in Perspectief, ikwilookwonen.nl ; toelichting maatregelen in het kader van risicobeheer- te beperken en aanvaardbaar te houden. Ook de accountant heeft aandacht voor dit onderwerp. Dit verbeteren introductieprogramma nieuwe RvC leden; mogelijkheid nagaan om informatie te digitaliseren; tenplan, maar stelde daarbij wel de vraag hoeveel tijd en energie moet worden gestoken in verbeterpunten terwijl Centraal Fonds Volkshuisvesting); sing van de volgende projecten: project Transvaal- komt onder andere tot uitdrukking in de managementlet- in kaart brengen relatienetwerk stakeholders/rvc leden; het oordeel al heel goed is. In 2011 is de raad 7 keer bijeengekomen, namelijk: kennisname van managementletter en verslag van De Es Sleeuwijk winkelcentrum met 144 woningen in ter. De accountant komt tot de conclusie dat Woonlinie landelijke informatie beter structureren en aangeven wat 4 reguliere vergaderingen; bevindingen van de accountant; samenwerking met ontwikkelende aannemer en zich bewust is van de risico s en hier op een prudente van toepassing is (of kan zijn) op Woonlinie; Quote KWH-rapport Goed Bestuurlabel: 1 (zelf)evaluatiebijeenkomst; kennisname van managementsrapportages; gemeente Werkendam, en het project Veense Plassen, wijze mee omgaat (Woonlinie neemt geen onverantwoorde terugkoppeling verbeterpunten vanuit KWH-Goed Be- Woonlinie is een gedreven organisatie die ook naar het 3 bijzondere bijeenkomsten: behandelen punten meerjarenkalender: waarbij de ontwikkeling beperkt wordt tot de bouw van risico s). stuurslabel; oordeel van belanghouders maatschappelijke prestaties - vergadering in verband met het bespreken van de herijking statuten; een multifunctionele accommodatie; kwaliteit informatievoorziening vanuit organisatie (in levert tegen aanvaardbare kosten. Het bestuur is in resultaten van het behaalde Goed Bestuurslabel; herijking profielschets; nieuw reglement voor de raad van commissarissen; beperking toont zich de meester), kritisch op blijven letten; control. Dit geldt voornamelijk voor de bedrijfsprocessen - beleidsdagen; - bespreken risicoprofiel projecten. Reguliere vergaderingen Bij een reguliere vergadering van de RvC zijn, naast de directeur-bestuurder, ook andere MT-leden aanwezig, beoordeling rollen binnen RvC; honorering RvC; rooster van aftreden RvC. besluiten tot goedkeuren enkele investeringen evenals enkele besluiten om niet verder te gaan met verwerving/ ontwikkeling maar ook verkoop van diverse posities; visitatie (uit te voeren in januari 2012); beoordelingskader directeur-bestuurder; afwegingskader investeringen; stand van zaken ontwikkeling op Saba en Sint Eustatius; afboeking waarde grondposities; personele wijzigingen in de RvC per 1 januari Laag Midden Hoog A Beheersingsrisico s X B Woningmarktrisico s X C Financiële risico s X D Onderhoudsrisico s X E Projectrisico s X F Fiscale risico s X G Compliance risico s X integriteit/compliance verdient meer aandacht. Het functioneren van de directeur-bestuurder wordt geëvalueerd aan de hand van een document van EVZ Organisatie Adviseurs. De resultaten van dit gesprek worden vervolgens teruggekoppeld aan de directeur-bestuur- die te maken hebben met het beheer van de woningen. Op het gebied van het ontwikkelen van vastgoed zijn de risico s beter in beeld gebracht en wordt de bedrijfsvoering geprofessionaliseerd. Op 13 en 14 oktober 2011 is de raad bijeen geweest afhankelijk van de te bespreken onderwerpen. Bij de kennisname van ontwikkelingen op fiscaal gebied; der door de Remuneratiecommissie tijdens het jaarlijkse tijdens de beleidsdagen. Hier is uitgebreid stilgestaan vergadering waarin de jaarrekening wordt vastgesteld, is tevens de accountant en de controleleider van BDO Audit & Assurance B.V. aanwezig. Tijdens de vergaderingen kennisname van solvabiliteitsoordeel en continuïteitsoordeel CFV; benoeming nieuw lid RvC (de heer J. de Joode) conform De raad heeft vanuit zijn rol als toezichthouder veel aandacht voor de risico s en kansen die verbonden zijn aan projectontwikkeling. Bepaalde projecten met een bijzonder (Zelf)evaluatievergadering De evaluatievergadering vindt plaats zonder de aanwezig- beoordelingsgesprek. Bijzondere bijeenkomsten bij het afwegingskader inzake investeringen. Samen met de directie en het MT is een format doorlopen en hier zijn aanpassingen op gemaakt alsmede afspraken over de heerst er een open en transparante sfeer, met respect voor advies werving- en selectiecommissie; risicoprofiel worden doorgesproken. In 2011 is zelfs een heid van de directeur-bestuurder. In deze vergadering wordt Op 30 maart 2011 was de presentatie door een van de toepassing van het afwegingskader binnen de directie en elkaars rollen. terugkoppelingen van de bijeenkomsten van de aparte vergadering gewijd aan twee projecten. Daarbij is zowel het eigen functioneren, als het functioneren van de commissieleden voor het KWH-Goed Bestuurslabel (dr. het MT en wat daarvan ter beoordeling aan de raad wordt remuneratiecommissie en auditcommissie; niet alleen aandacht voor de financiële aspecten, maar directeur-bestuurder geëvalueerd. L. Gerrichhauzen). Een prettige bijeenkomst waarbij de voorgelegd. De raad vindt het belangrijk dat investeringen De belangrijkste agendapunten van de (reguliere) verga- bespreken van de resultaten van de strategische jaar- ook voor bijvoorbeeld mogelijke imagoschade en andere Het functioneren van de RvC wordt geëvalueerd aan de hand raad een duidelijke toelichting kreeg over de totstand- vanuit een brede scope worden beoordeeld. Daarnaast deringen waren: doelen 2011; afbreukrisico s. Daarbij wordt uitgebreid stilgestaan bij de van een document van PwC (de evaluatie). Hieruit zijn de koming van het oordeel van de commissie. De raad heeft is samen met prof. dr. J. Conijn en drs. W. Achterveld goedkeuring jaarrekening 2010, jaarverslag 2010 en convenant inzake Europa-dossier en participatie in maatregelen die Woonlinie neemt of wil nemen om risico s volgende verbeterpunten voor 2012 naar voren gekomen: na afloop daarvan kennisgenomen van het verbeterpun- (beiden werkzaam bij Ortec Finance) dieper ingegaan 14 15

9 > op het Strategisch Beleids Instrument (SBI) zoals dat door Woonlinie in gebruik is genomen. Hierbij worden op Tot slot Terugkijkend op het jaar kunnen we zeggen dat de berich- Verklaring raad van commissarissen Decharge strategisch niveau doelstellingen opgesteld (onder andere ten nog altijd weinig gunstig zijn geweest. Er blijft sprake De RvC van Woonlinie heeft BDO Audit & Assurance B.V. de wensportefeuille en restricties). Met SBI kan vervolgens van een stagnerende woningmarkt en het einde van de aangewezen als accountant. De raad van commissarissen worden nagegaan op welke wijze en in welke mate deze crisis lijkt nog niet in zicht. Maar Woonlinie zou Woonlinie heeft in overeenstemming met artikel 25, lid 4 van de doelstellingen bereikt kunnen worden. De raad beschouwt niet zijn als we niet tegelijkertijd ook de kansen zien. statuten kennis genomen van de bevindingen van de de werkwijze als bijzonder belangrijk, niet alleen om beleid Hoewel het binnen de raad van commissarissen veelal over accountant. te kunnen toetsen, maar vooral ook om beleid uit te kun- cijfers gaat, zien wij ook dat Woonlinie meer is dan cijfers De raad van commissarissen heeft haar goedkeuring ver- nen leggen aan bijvoorbeeld belanghouders. alleen. Wij zien een organisatie met hardwerkende men- leend aan het jaarverslag en de jaarrekening 2011, zoals sen, die tijden van crises zien als een tijd van vernieuwing. deze door het bestuur van Woonlinie zijn vastgesteld en Op 14 oktober is een discussie gevoerd met mevrouw B. de dechargeert het bestuur conform artikel 25, lid 6 van Boer (lid van de 2e kamer voor de VVD) over tal van volks- We zien het komende jaar dan ook met veel vertrouwen de statuten. huisvestelijke onderwerpen. Daarnaast is nog een bezoek tegemoet. Als RvC zullen we scherp zijn en blijven als gebracht aan het complex Casa Confetti op de Uithof in toezichthouder en sparringpartner. Utrecht. Woonlinie heeft een klein belang in de commandi- Juni 2012 taire vennootschap die het gebouw heeft gefinancierd (het beheer wordt gedaan door de Stichting Studentenhuisves- Namens alle leden van de RvC van Woonlinie ting uit Utrecht). Mevrouw W.J.J.H. Adema-van der Pol De beleidsdagen worden als zeer professioneel ervaren. Voorzitter raad van commissarissen Er heerst een open en transparante sfeer. Het werken met de meerjarenkalender bevalt prima. Zo blijft er aandacht voor onderwerpen die anders onderbelicht zouden kunnen blijven

10 Missie, profiel en beleidsthema s > In 2011 is Woonlinie halverwege haar huidige Meerjarenperspectief De hierin omschreven op- Missie Woonlinie wil een bijdrage leveren aan bloeiende woonkernen met een eigen karakter en een gevarieerd aanbod van woningen en voorzieningen. Als netwerkorganisatie werkt Woonlinie samen met andere partijen aan een omgeving linie zich hierbij stelt, inclusief de benodigde herijking: Wonen Voor iedereen een passende woning. Daarvoor moet de woningmarkt in beweging komen. Ons statutaire doel WONEN LEEFBAARHEID IN DE KERNEN MAATSCHAPPELIJK VASTGOED Lettertype van namen thema s: DTLArgoTBlack blijft de ambitie, maar de praktijk leert dat in de ene LEREN EN WERKEN WELZIJN EN ZORG ENERGIE EN DUURZAAMHEID KWALITEIT VAN DE ORGANISATIE FINANCIERING VAN DE OPGAVEN thema, maar ook thema s 3, 5 en 6, ligt bij de rol van cor- gaven staan in een nieuwe realiteit. Alle hervormingen waarin mensen zich prettig en veilig voelen, kunnen groei- is helder, aanscherping van de strategische opgave is kern soms meer inzet nodig is dan in de andere. Besloten poratie als wijkontwikkelaar. Als corporaties geen rol meer in de huursector, die deels vanaf 1 januari 2011 in en en waaraan zij zelf een waardevolle bijdrage kunnen noodzakelijk: is dat Woonlinie zich niet zozeer richt op de kernen als spelen in de ketensamenwerking van wijkaanpak vallen er werking traden, zijn misschien wel net zo ingrijpend leveren. Voor de ene woonkern betekent dit een heel actieve passend huisvesten van mensen die door inkomen of operationeel niveau, maar haar acties richt op individuele ongetwijfeld gaten, waar niemand anders in springt. Juist als de brutering van 15 jaar geleden. Daarom startte rol van Woonlinie, met veel initiatief en begeleiding. Voor andere beperkingen niet zelfstandig op de woningmarkt behoeften. met deze opgaven onderscheidt Woonlinie zich als corpora- Woonlinie het jaar 2011 met de vraag of haar strategische opgaven en randvoorwaarden nog wel klopten. In 2008 zorgvuldig geformuleerd, blijkt dat het ondernemingsplan voldoende toekomstproof is. Woonlinie heeft goed kunnen voorzien wat er in de periode andere kernen zal Woonlinie meer belangstellend, en waar nodig behulpzaam, zijn. Waar mogelijk legt Woonlinie het initiatief bij de mensen. Profiel Veel aspecten kenmerken het (gewenste) karakter van terecht kunnen. Kanttekening is dat we nieuwbouw in andere segmenten oppakken om financiële middelen te genereren, die we voor onze maatschappelijke opgave inzetten. Niet-DAEB (Diensten van Algemeen Economisch Belang) faciliteert DAEB; onze voorwaarde woningmarkt in beweging is lastig te Maatschappelijk vastgoed Woonlinie professionaliseert het beheer van maatschappelijk vastgoed en breidt de activiteiten uit. Voorwaarde is het verankeren en borgen van de professie van vastgoedbeheer binnen de organisatie. In de strategische tie ten opzichte van commerciële (vastgoed)partijen. Welzijn en zorg Actief en initiërend zijn op het terrein van welzijn en zorg, met een duidelijke taakafbakening in de keten. Conclusie is, na vaak als kartrekker voorop te lopen, dat 2013 op de agenda moet en wat daarbij de randvoor- Woonlinie: professioneel, betrouwbaar, sociaal betrokken, halen door alle nieuwe regelgeving die meer kwaad dan opgave voegt Woonlinie toe dat zij niet alleen maatschap- de omschrijving van deze opgave actief en initiërend waarden zijn. In het licht van alle grote veranderingen kleurrijk. Een netwerkorganisatie, die kwaliteit levert en goed doet voor het op slot zitten van de woningmarkt. De pelijk vastgoed beheert, maar ook ontwikkelt. Ondanks aan het verschuiven is naar actief en verbindend zijn, op de woningmarkt en het financiële klimaat, is slechts voor duurzaamheid zorgt. De mensen in hun woonomge- inzet van Den Haag om de huursector te verkleinen mag een overheid die het werkdomein van corporaties probeert door slimme verbindingen te leggen en waar mogelijk de een minimale herijking in enkele beleidsthema s op ving staan hierbij centraal. Met als prioriteit nummer één: niet tot gevolg hebben dat er niet langer voor iedereen te beperken, blijft Woonlinie zich inzetten voor een brede verantwoordelijkheid op de juiste plaats te laten. zijn plaats. het leveren van een kwalitatief goed en betaalbaar huur-, koop- en serviceproduct. Beleidsthema s Het Meerjarenperspectief kent acht beleidsthema s. Een een passende woning beschikbaar is! Leefbaarheid in de kernen Per kern een inspirerende en kansrijke omgeving. Hiervoor moet Woonlinie partnergericht samenwerken. taakopvatting. Leren en werken Woonlinie levert, door een actieve rol te nemen in de keten, een aandeel in het stimuleren van onderwijs en Energie en duurzaamheid Energie en duurzaamheid zijn verankerd in onze bedrijfsvoering. Belanghouders, gemeenten en huurders ondervinden de voordelen van de maatregelen die wij overzicht van de opgaven en randvoorwaarden die Woon- Kan Woonlinie 17 bloeiende woonkernen faciliteren? Dit bedrijvigheid. De meerwaarde van de uitsplitsing van dit nemen. Kwaliteit van de bestaande voorraad wordt de 18 19

11 > focus. En energetische maatregelen vormen daarin een belangrijke voorwaarde, waar nog verder vorm aan moet soliditeit van onze sector is tanende. corporatie als maatschappelijke onderneming ligt daarbij de focus op maatschappelijk rendement. Dit is het effect eenmaal altijd onvoorziene omstandigheden zijn. Zo blijft het inspelen op actualiteiten de nodige tijd innemen of is organisatie en daarmee Woonlinie te verbeteren. In mei 2012 verwacht Woonlinie de resultaten. Het visitatie- worden gegeven. Uit deze thema s blijkt duidelijk dat de focus van Woonlinie van de extra uitgaven die wij als corporatie doen, ten de afhankelijkheid van externe partijen soms een vertra- rapport vormt daarmee een opmaat voor ons nieuwe Kwaliteit van de organisatie breder is dan wonen alleen; het gaat om leven en prettig wonen. Producten en diensten moeten voldoen aan hoge opzichte van een commercieel vastgoedbedrijf, om maatschappelijk hét verschil te maken. Of met andere woorden: gende factor. Met deze afwegingen in het achterhoofd, is Woonlinie tevreden met het overall positieve resultaat. Meerjarenperspectief. Woonlinie wil leren en verbeteren, om de interne organisatie en de externe communicatie verder te professi- kwaliteitsnormen, veel keuze- en combineermogelijkheden en een goede prijs-kwaliteitverhouding. Ook aan milieu- de toegevoegde waarde van een project, interventie of investering voor de hele maatschappij. Het aantonen Start visitatie onaliseren. Het belang van deze opgave is duidelijk! Willen aspecten en energiebesparing worden steeds hogere eisen van dit rendement is niet eenvoudig. Wat is bijvoorbeeld In 2007 heeft Woonlinie als één van de eerste corporaties leren en verbeteren vindt niet alleen plaats door de inzet van gesteld. de meerwaarde van een wijkraad, de samenwerking met deelgenomen aan een pilot visitatie. De visitatiecommissie meetinstrumenten zoals de kwaliteitslabels van KWH, maar IrisZorg of het aanbieden van Koopgarant? Toch wordt het kreeg vrij toegang tot belanghouders, huurdersvertegen- is ook een (dagelijks) proces tijdens het reguliere werk. In het Meerjarenperspectief wordt een verbinding gelegd van de corporatiesector verwacht dat zij de inzet van haar woordigers, toezichthouders en medewerkers, maar ook tot Financiering van de opgaven tussen visie en uitvoering. Verdeeld over vijf jaar zijn onder deze 8 thema s 25 speerpunten benoemd, die weer euro s in maatschappelijk rendement verantwoordt. de interne bedrijfsvoering. De visitatie meetmethodiek is al geruime tijd uit die pilot-fase en een formele verplichting Om onze (maatschappelijke) opgaven te kunnen bekos- vertaald worden in 60 operationele doelstellingen. Daarbij Met 58 jaardoelen was de ambitie in het jaarplan 2011 vanuit de AEDES-code geworden. Corporaties moeten één tigen, moet Woonlinie voldoende financieringsruimte formuleert Woonlinie ieder jaar een jaarplan en is de visie opnieuw stevig. Om toch ruimte te bieden aan failure keer per vier jaar verplicht een visitatie laten uitvoeren. hebben. Een blijvend vertrouwen van de kapitaalmarkt dus ook verankerd in de interne bedrijfsvoering. Iedere hanteerde Woonlinie de voorwaarde dat minimaal 80% Vanaf eind 2011 stond voor Woonlinie deze kwaliteitscon- in Woonlinie is noodzakelijk. Financiering is in principe stap die Woonlinie in haar werk zet, van visie tot concrete van het jaarplan positief afgerond moest worden. trole dus voor de tweede keer op de agenda. een voorwaarde voor kwaliteit van de organisatie. Door uitvoering, is hierdoor met elkaar verbonden. Uit diverse het als losstaand beleidsthema te benoemen, is het contactmomenten met belanghouders komt duidelijk naar Tijdens de jaarlijkse beleidsdagen met MT, middenkader Woonlinie wil graag een beeld krijgen van haar functio- psychologisch effect dat de organisatie zichtbaar maakt voren dat zij de visie van Woonlinie onderschrijven. en staf zijn de resultaten van alle jaardoelen met elkaar neren als maatschappelijke organisatie. Visitatie is een wat er ondernomen moet worden om voldoende liquide te blijven om de opgaven waar te kunnen maken. Wat hier als Ontwikkeling in jaarplan besproken. Met extra aandacht voor de doelen die niet voldoende opbrachten. Natuurlijk is niet zomaar geaccepteerd instrument waarmee bekeken wordt of onze prestaties aansluiten bij de verwachtingen van belanghebbenden. financieringsopgave en voorwaarde benoemd is, blijkt door In 2011 stond de jaarplansystematiek vooral in het teken dat op 12 doelen nog geen of te weinig resultaat bereikt De eerste helft van 2012 wordt de visitatie uitgevoerd door alle nieuwe regelgeving en het huidige financiële klimaat van het beschrijven van maatschappelijk rendement. is. De argumentatie achter uitblijvend resultaat bleek in al KWH (het kwaliteitscentrum voor woningcorporaties). Het nog meer waar dan ooit. Het vertrouwen in de financiële Iedere organisatie kent kosten en opbrengsten. Voor de deze doelen reëel onderbouwd. De ervaring leert dat er nu uiteindelijke doel is om te leren van een externe kijk op de 20 21

12 Midden in de samenleving Hoofdstuk 1 MENSEN ZIJN ONZE INSPIRATIEBRON. WOONLINIE STAAT DICHT BIJ DE MENSEN EN ZET ZICH ACTIEF IN OM HEN TE ONTMOETEN EN DAADWERKELIJK IN BEWEGING TE BRENGEN. WOONLINIE WIL OPEN EN RESPONSIEF ZIJN. EEN ORGANISATIE DIE LUISTERT NAAR HAAR PARTNERS EN KLANTEN EN VERVOLGENS HAAR WERKZAAMHEDEN ZO INRICHT DAT DIE TEGEMOETKOMEN AAN DE BEHOEFTEN VAN DIE PARTNERS EN KLANTEN. > 22 23

13 1.1 DE HUURDER CENTRAAL de reactiekaartjes die Woonlinie van bijna alle bezochte beide huurdersverenigingen. De onderwerpen van gesprek behoeften van onze klanten (huurdersverenigingen). Onze voornaamste belanghouders zijn huurders en huurders kreeg, blijkt veel waardering voor het initiatief en waren onder andere: het huurverhogingsbeleid, het Woonlinie bouwt haar belanghoudercommunicatie steeds gemeenten. Twee partijen die zeer zeker overeenkomende tevredenheid. De laatste bezoeken zijn eind van het jaar Europadossier, het convenant Inkomensgrenzen en het verder uit. Met alle reguliere (bestuurlijke) overleggen met belangen hebben, maar qua accenten verschillen. Huur- gevoerd. In een aparte publicatie komt Woonlinie uitge- strategisch voorraadbeleid. partners, diverse casus overleggen, winteravondgesprek- ders, en in hun naam huurdersverenigingen, kijken vooral breid terug op dit koffietraject. ken en klantpanels, komt er steeds meer structuur en naar wonen op zichzelf. Kwaliteit en prijs van de woning en de directe woonomgeving staan centraal. Gemeenten 1.3 ONZE BELANGHOUDERS Woonlinie steunt de huurdersverenigingen ieder jaar met een financiële bijdrage. Deze bijdrage is gebaseerd op een verbinding in alle contactmomenten. hebben een breder perspectief. Naast wonen en woonom- Woonlinie onderscheidt verschillende groepen belang- bedrag per woning: Woonlinie stelt 2,50 per verhuureen- Naast dit persoonlijk contact benut Woonlinie de verschil- geving, gaat het hen ook om de leefbaarheid in de wijken. Een onderwerp dat ook steeds meer wordt aangegeven door onze belanghouders is energie. Zij verlangen dat wij ASTRID BOUMAN IN GESPREK MET DE HEER EN MEVROUW VOS UIT WOUDRICHEM. houders. Onze primaire belanghouders zijn de Colleges van Burgemeester en Wethouders en gemeenteraden van Aalburg, Werkendam, Woudrichem en Zaltbommel, de heid ter beschikking, in 2011 is een totaalbedrag van uitgekeerd. lende (digitale) communicatie kanalen die voor handen zijn ook steeds meer en beter. Een actuele website, nieuwsbrieven en social media zijn een functionele en ons ook gaan richten op het aanbieden van mogelijkhe- provincie Noord-Brabant, de provincie Gelderland en het Andere belanghouders zijn maatschappelijke partners, waardevolle aanvulling op het directe contact met belang- den om energiezuiniger te wonen. Dat werd onder andere Ministerie van Binnenlandse Zaken. Ook huurdersvereni- bijvoorbeeld zorg- en welzijnsinstellingen, onderwijsinstel- houders. duidelijk tijdens de Woonlinie Vensters en in tal van andere gesprekken met belanghouders. gingen, bewonerscommissies, buurtcomités, steunpuntcommissies, wijk- en dorpsraden en klantenpanels horen lingen en brancheorganisaties en commerciële partijen waarmee Woonlinie samenwerkt. Toezichthoudende 1.4 Twee Woonlinie Vensters medewerkers van Woonlinie zich ingezet om gesprekken te eigenlijk onvoldoende de lading. Beter gezegd ging de bij de primaire belanghouders van Woonlinie. belanghouders zijn Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) Eind november stonden er twee Woonlinie Vensters op het Woonlinie besteedt veel aandacht aan haar huurders, voeren met onze huurders. Verder zijn er eind 2011 twee gehele organisatie maar liefst 100 keer op de koffie bij en Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). programma. Twee inspirerende bijeenkomsten die werden onder andere via overleg met de huurdersverenigingen, het winteravondgesprekken georganiseerd in Zaltbommel en huurders. De insteek van deze koffiebezoeken was de In het werkgebied van Woonlinie zijn twee huurdersvereni- bezocht door een groot aantal van onze belanghouders. organiseren van inspraakbijeenkomsten en het meten van in het Land van Heusden en Altena. Huurders, inwoners voor Woonlinie zo typerende persoonlijke betrokkenheid. gingen actief, namelijk: Woonlinie haalt haar beleidsagenda op bij belanghou- Tijdens de Vensters wierp Woonlinie samen met verschil- de klanttevredenheid. Zo leert de organisatie de wensen en organisaties konden zich aanmelden om in gesprek te Interesse in onze zogenaamde stille klanten vormde Huurdersvereniging Inbreng voor het Land van ders. Gezamenlijk worden speerpunten opgesteld, die lende partners een blik naar binnen en naar buiten. Buiten van de huurders kennen en kan zij sneller en beter op gaan met Woonlinie. de aanleiding hiervoor en het versterken van contact Heusden en Altena (Inbreng); vertaald worden in een meerjarenbeleid en operationele stormt het en spreekt men over een nieuwe realiteit. deze behoeften inspelen, bijvoorbeeld op het gebied van service en beheer. In 2011 zijn bijvoorbeeld klantenpanels 1.2 OP DE KOFFIE stond dan ook centraal. Uiteraard gingen de medewerkers niet onvoorbereid op stap. Drie duidelijke onderwerpen Huurdersvereniging Bommelerwaard voor Zaltbommel (HVB). doelstellingen. Belanghouders mogen hun verwachtingen aan Woonlinie helder maken. Zij zijn immers onze samen- Woonlinie realiseert zich dat de positie van veel partijen onder druk staat. Op het gebied van wonen beperkt georganiseerd voor het nieuw te bouwen woon-zorgcomplex Medewerkers van Woonlinie voerden in klant- vormden de basis voor het gesprek: woning inclusief werkings- en sparringpartners in maatschappelijke vraag- Europese regelgeving onze speelruimte. Maar ook de na- aan de Munsterkerk in Dussen. Daarnaast hebben alle gesprekken met huurders. De term klantgesprekken dekt woonomgeving, beleidsvorming en dienstverlening. Uit Woonlinie heeft in 2011 structureel overleg gehad met stukken (gemeenten) en vertegenwoordigen de wensen en tionale overheid biedt weinig tot geen perspectief voor de 24 25

14 De vrijwilligers die voor Woonlinie werkzaam zijn. woningmarkt. De corporatiesector wordt bijna gedwongen kennis met elkaar en met de medewerkers van Woonlinie opgave naar de kwalitatieve opgave. Een kwalitatieve corporaties en gemeenten. Dit is hieronder schematisch zich te concentreren op haar kerntaak. De vraag is of gemaakt en zijn er veel ervaringen uitgewisseld. opgave die zich niet laat vangen binnen gemeentegrenzen. weergeven voor de regio Bommelerwaard. wijkvernieuwing, leefbaarheidsvraagstukken en de ontwikkeling van maatschappelijk vastgoed voor bijvoorbeeld 1.6 Prestatieafspraken met gemeenten Dit vraagt om afstemming. Het opstellen van nieuwe prestatieafspraken was in 2011 dan ook meer dan ooit Belangrijke onderwerpen bij de prestatieafspraken zijn zorg en onderwijs nog wel hoog op de agenda kunnen In 2011 vond er intensief overleg plaats tussen Woonlinie van belang. Inzet van het actualiseren van de (deels) onder andere: blijven staan. en de gemeenten over actuele ontwikkelingen op het bestaande prestatiekaders is een nieuwe structuur. In het in stand houden van de kernvoorraad; gebied van ruimtelijke ordening en volkshuisvesting. plaats van vier individuele prestatiekaders met alle vier het verbeteren van het huidige systeem van woonruim- In het Woonlinie Venster stonden deze ontwikkelingen Dit ging onder andere over de impact van de verande- de gemeenten in ons werkgebied zoals voorheen het teverdeling; centraal. Daarbij peilde Woonlinie de waardering van rende economische omstandigheden en Europese ontwik- geval was, is nu ingezet op een overkoepelende regionale het op een hoger peil brengen van de leefbaarheid in de partners voor alle opbrengsten in de eerste 3 jaar van het kelingen die rechtstreeks van invloed zijn op lokaal en overeenkomst, gebaseerd op wederkerigheid. Waar nodig wijken en dorpen; Meerjarenperspectief en vroeg zij om suggesties en ideeën regionaal niveau. kan deze regionale overeenkomst aangevuld worden met het uitwisselen van informatie; voor belangrijke (nieuwe) thema s. multi- of bilaterale afspraken tussen de afzonderlijke het bevorderen van wonen en zorg op maat. Omdat gemeenten en woningcorporaties elkaar steeds Woonlinie Venster, november Waardevolle inzet vrijwilligers per jaar worden de vrijwilligers door hun contactpersonen, meer als strategische partners gaan zien, spreken zij elkaar steeds eerder aan op maatschappelijke verantwoordelijkheden. De partners realiseren zich dat er een REGIONALE AFSPRAKEN Prestatieovereenkomst Bommelerwaard: Gemeenten Zaltbommel en Maasdriel Woonlinie, Woonstichting De Kernen en Woningstichting Maasdriel Woonlinie zoekt steeds vaker samenwerking met bewoners onze rayonopzichters en woonconsulenten, bezocht. Tijdens gedeelde verantwoordelijkheid is en dat er duidelijk moet uit een buurt of wooncomplex om op vrijwillige basis kleine deze gesprekken is er onder andere aandacht voor leer- en worden afgesproken wie wat doet. klussen te doen. Woonlinie werkt op dit moment samen verbeterpunten voor de medewerkers van Woonlinie. met 29 vrijwilligers. Deze vrijwilligers onderhouden ook de contacten met de huurders en andere wijkbewoners. Zij zijn een belangrijk aanspreekpunt. Vooral in een woon- Verder is er het hele jaar door contact met de vrijwilligers over praktische zaken die in een wooncomplex spelen. In het verleden stond hoofdzakelijk de woningbouwproductie als opgave centraal. Met de financiële crisis en alle politieke ontwikkelingen zijn we in een ander tijdperk OPTIONEEL: MULTILATERALE AFSPRAKEN Gemeente Zaltbommel Woonlinie en Woonstichting De Kernen Gemeente Maasdriel Woonstichting De Kernen en Woningstichting Maasdriel zorgcomplex, waar voornamelijk ouderen wonen, nemen In 2011 is daarnaast een barbecue georganiseerd voor gekomen. Groei is geen vanzelfsprekendheid meer en vrijwilligers kleine klussen ter hand. Bewoners zijn hier verantwoordelijk voor hun eigen woonomgeving. Een keer alle vrijwilligers en leden van bewonerscommissies als dank voor hun waardevolle bijdrage. Daarbij hebben ze krimp doet ook in ons werkgebied zijn intrede. Dit levert een verschuiving op van aandacht voor de kwantitatieve BILATERALE AFSPRAKEN Gemeente Zaltbommel Woonlinie Gemeente Zaltbommel Woonstichting De Kernen Gemeente Maasdriel Woonstichting De Kernen Gemeente Maasdriel Woningstichting Maasdriel 26 27

15 1.7 Woonruimteverdeling Op het gebied van woonruimteverdeling werkt Woonlinie in het Land van Heusden en Altena samen met twee woningcorporaties: Woonservice Meander en Woonstichting Land van Altena. Samen bieden zij de huurwoningen aan via de website In de Bommelerwaard werkt Woonlinie samen met Woonstichting De Kernen en Woningstichting Maasdriel. De woningen worden aangeboden via de website Vereniging van Eigenaren (VvE) Als gevolg van de verkoop van appartementen in diverse complexen is Woonlinie binnen meerdere VvE s actief. De administratie van de meeste VvE s wordt uitgevoerd door externe VvE-beheerders. Woonlinie treedt tijdens vergaderingen op als lid/eigenaar van de woningen. Woonlinie neemt deel in de volgende VvE s: Vereniging van Eigenaren Rooie Wiel in Hank. Het betreft een complex van 10 huurappartementen en 4 koopappartementen. Het complex is in 1997 gebouwd. Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte. Administratie gebeurt door Clijbedi (vanaf 2012 door Adviesbureau Verhoeven). Vereniging van Eigenaren Benjaminslaan in Woudrichem. Het betreft een complex van 10 huurappartementen en 2 medische ruimten, een apotheek en een huisartsenpraktijk. Het bouwjaar van het appartementencomplex is Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte. Administratie gebeurt door Clijbedi. Vereniging van Eigenaren Residence d Altenaer in Werkendam. Het betreft een complex van 42 huurappartementen en 13 koopappartementen. Het bouwjaar van het complex is Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte. Administratie gebeurt door Clijbedi. Vereniging van Eigenaren De Markt in Wijk en Aalburg. Het betreft een complex van 80 woningen, waarvan Woonlinie 20 woningen in haar bezit heeft. Het bouwjaar van het complex is Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte. Administratie gebeurt door de penningmeester (bewoner). Vereniging van Eigenaren Hoogstraat 15 en 17 in Woudrichem. Het betreft hier 2 bedrijfsruimtes, een huurappartement en een koopappartement. Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte. De administratie wordt gedaan door Woonlinie. Vereniging van Eigenaren De Vlinder. Het betreft een complex van 38 woningen in Zaltbommel. Woonlinie maakt deel uit van de VvE zolang niet alle woningen zijn verkocht. Het appartementsrecht is gebaseerd op de vloeroppervlakte. De administratie wordt verzorgd door AAC Administraties. Kwaliteit woningen Hoofdstuk 2 Woonlinie stelt zich ten doel haar huurders en kopers kwalitatief goede woningen te bieden. Woningen waar mensen fijn kunnen wonen en leven. De organisatie biedt hen een breed standaard productassortiment, aangevuld met maatwerk. Woonlinie heeft woningen met een diversiteit in prijsklassen, typen en eigendomsvormen. > 28 29

16 2.1 Woningvoorraad VERDELING WONINGBEZIT PER 31 DECEMBER Woningbezit Verdeling maatschappelijk en bedrijfsonroerend goed per 31 december 2011 Door het ontwikkelen van nieuwbouw huurwoningen en Het woningbezit van Woonlinie bestond op 31 december het (gefaseerd) starten van nieuwbouwprojecten probeert PLAATS WONINGEN OVERIGE WOONEENHEDEN TOTAAL 2011 uit woningen, een verzorgingscomplex met PLAATS BEDRIJFSRUIMTES GARAGES OVERIG BEZIT* TOTAAL Woonlinie de woningmarkt op gang te houden. De koopmarkt in het middensegment en het duurdere segment zit vast, met als gevolg dat projecten (soms) aangepast moeten worden voordat het minimale verkooppercentage behaald wordt. Door projecten te faseren én door het aanbieden van Woonmatch is in 2011 toch met diverse projecten gestart. De vraag naar huurwoningen blijft onverminderd groot, maar ook in deze markt zit weinig beweging. Mensen blijven vaak in hun (goedkope) huurwoningen wonen, ook als zij meer kunnen betalen. Binnen de beperkte mogelijkheden die Woonlinie heeft, probeert zij voor meer evenwicht op de woningmarkt te zorgen, onder andere door: nieuwe woningen te bouwen. Vooral woningen die voor doorstroming zorgen, zoals woningen met zorg voor ouderen; huurwoningen te verkopen met een bereikbare koopprijs zodat deze woningen voor meer mensen bereikbaar zijn; voorzieningen te scheppen voor starters die een wo- Babyloniënbroek 6 6 Drongelen Eethen Genderen Meeuwen Veen Wijk en aalburg Gemeente Aalburg Dussen Hank Sleeuwijk Werkendam Gemeente Werkendam Almkerk Andel Giessen Rijswijk Woudrichem Gemeente Woudrichem Zaltbommel Gemeente Zaltbommel Totaal zorgeenheden, een verzorgingscomplex met 36 zorgeenheden, een verzorgingscomplex met 26 zorgeenheden, een complex voor begeleid wonen met 12 wooneenheden en 2 overige woongelegenheden. In de tabel op de linkerpagina zijn de woongelegenheden uitgesplitst naar plaats en gemeente. Woonlinie is ook in het bezit van 169 niet-woongelegenheden. In de tabel rechtsboven staat de uitsplitsing naar gemeente. Het woningbezit is opgedeeld in vier prijscategorieën: goedkoop, bereikbaar, duur tot de huurtoeslaggrens en duur boven de huurtoeslaggrens. In de tabel hiernaast staat de verdeling van het woningbezit van Woonlinie naar huurprijsklasse en per gemeente afgebeeld. Aalburg Werkendam Woudrichem Zaltbommel TOTAAL *Het overige bezit in de bovenstaande tabel bestaat onder andere uit ateliers, ontmoetingsruimtes, peuterspeelzalen, standplaatsen en een brede school. Verdeling woningbezit naar huurprijsklasse per 31 december 2011 HUUR PER MAAND GOEDKOOP BEREIKBAAR DUUR DUUR TOTAAL TOT TOESLAGGRENS BOVEN TOESLAGGRENS tot 361,66 > 361,66 > 554,76 > 652,52 < 554,76 < 652,52 Aalburg Werkendam Woudrichem Zaltbommel TOTAAL ning willen kopen onder Koopgarantvoorwaarden

17 Onrendabele investeringen 2011 (bedragen x 1.000) heden uitgevoerd in de gemeenten Aalburg, Woudrichem, Reparatieonderhoud PROJECTOMSCHRIJVING ONRENDABELE INVESTERING 2011 P131A Agnietentuin Zaltbommel (correctie) P321C1 BinnenVergt fase 1A Zaltbommel P413 t Kwartier Woudrichem 110 P879 Voorstraat Almkerk (correctie) P992 Under the Hill Saba Werkendam en Zaltbommel. De huurprijzen van de betreffende woningen zijn niet gestegen door de uitgevoerde werkzaamheden. Het grootste project is in Zaltbommel uitgevoerd bij 22 woningen aan de Hoogaarsstraat. Hier zijn de gevelkozijnen collectief vervangen en gelijktijdig zijn alle woningen voorzien van HR++-isolatieglas en spouwmuurisolatie. Daarnaast zijn de daken vervangen en Reparatieonderhoud heeft een niet-cyclisch karakter. Dit betekent dat Woonlinie deze vorm van onderhoud uitvoert na een reparatieverzoek van de huurder. Het gaat hierbij meestal om het verhelpen van een storing. In 2011 is er circa keer een verzoek tot reparatie gedaan. Mutatieonderhoud Totaal onrendabele top geïsoleerd en is het gevelvoegwerk waar nodig vervangen Ook mutatieonderhoud heeft een niet-cyclisch karakter. 2.3 Onrendabele investeringen 2.4 Planmatig onderhoud (PO) en gereinigd. De woningen zijn energetisch gezien van een E-, F- of G-label naar een B-label gegaan. Tevens zijn er esthetische aanpassingen uitgevoerd zoals het aanbrengen van een luifel en stucwerk gevels op de verdieping. Dit betekent dat Woonlinie deze vorm van onderhoud uitvoert tijdens een mutatie als gevolg van een wisseling van huurder. Dit onderhoud bestaat voor een deel uit het opheffen van gebreken die door de vorige huurder zijn Groot onderhoud, uitgevoerd bij 22 woningen aan de Hoogaarsstraat in Zaltbommel. Vaak investeert Woonlinie meer geld in nieuwe woningen dan de huuropbrengsten rechtvaardigen. Dit is een gevolg van het streven van Woonlinie naar de verhuur Het planmatig onderhoud omvat alle werkzaamheden aan de woningen van Woonlinie die een terugkerend karakter hebben. De meeste onderhoudsactiviteiten hebben een 2.5 Niet planmatig onderhoud (NPO) veroorzaakt. Voor een deel bestaat het uit preventieve onderhoudsmaatregelen die tijdens het leegstaan van de woning gemakkelijker getroffen kunnen worden. Zo huurders niet meegedaan hebben met de renovatie, alsnog badkamers, keukens en toiletruimten gerenoveerd. Bij 61 Contractonderhoud Een aantal onderhoudswerkzaamheden dat een kort- van kwalitatief goede en betaalbare woningen. Hierboven cyclisch karakter en zijn daarom goed te plannen. Het gaat Onder NPO wordt verstaan: al het onderhoud aan de worden in woningen waarvan tijdens groot onderhoud de mutaties was sprake van een omvangrijke renovatie van cyclisch karakter heeft of waarvan uitval een hoog staat een uitsplitsing van de onrendabele investeringen hier bijvoorbeeld om het vervangen van cv-ketels of het woning waarbij het initiatief bij de huurder ligt. Dit kun- het interieur. Met deze mutaties was in totaal circa afbreukrisico vormt, wordt niet jaarlijks aanbesteed maar in 2011 naar project. Soms moeten ook eerder genomen onrendabele toppen worden gecorrigeerd in verband met uitvoeren van bouwkundig onderhoud en buitenschilderwerk. Vrijwel alle uit te voeren werken zijn in 2011 aanbe- nen reparatieverzoeken zijn, maar ook onderhoudswerkzaamheden als gevolg van verhuizing (mutatie). Het niet Niet-planmatige onderhoudskosten 2011 (x 1.000) 1,2 miljoen gemoeid (gemiddeld per woning). is ondergebracht in onderhoudscontracten. Voorbeelden hiervan zijn onderhoud aan cv-installaties, liften, auto- wijzigingen van huurprijzen of toekenning van subsidies. Naast bovengenoemde onrendabele toppen is tevens een bedrag van circa 3,5 miljoen aan grondposities steed en afgerond. In 2011 heeft Woonlinie 2,0 miljoen uitgegeven aan planmatig onderhoud. Uitgevoerde werkzaamheden in 2011 planmatig onderhoud kan gesplitst worden in contractonderhoud en mutatie- en reparatieonderhoud. In 2011 heeft Woonlinie 3,8 miljoen uitgegeven aan niet-planmatig onderhoud. De verdeling van de totale niet planmatige OMSCHRIJVING Reparatieonderhoud Mutatieonderhoud Contractonderhoud Het aantal uitgevoerde mutaties in 2011 is lager dan in Vorig jaar waren er 250 mutaties, terwijl in er in mutaties hebben plaatsgevonden (133 mutaties in het Land van Heusden en Altena en 82 mutaties in matische deuren, maar ook schoonmaakonderhoud. In 2011 is het contractonderhoud nagenoeg verlopen zoals verwacht. Voor diverse nieuwbouwcomplexen zoals Brede school De Waluwe in Zaltbommel en woon-zorgcomplex afgewaardeerd. Woonlinie heeft in 2011 diverse onderhoudswerkzaam- onderhoudslasten wordt hiernaast uitgesplitst. TOTAAL Zaltbommel). Antonia in Almkerk zijn nieuwe contracten afgesloten

18 2.6 Beheer voor derden Eind 2011 beheerde Woonlinie 181 woningen voor derden. Totaal werden 25 panden voor de gemeente Woudrichem, 68 woningen voor Stienstra Beleggingen en 88 woningen voor het Wooninvesteringsfonds beheerd. Woonlinie verzorgt voornamelijk het technische en administratieve beheer voor deze woningen en gebouwen. Het niet-planmatig onderhoud werd door Woonlinie uitgevoerd op verzoek van de vastgoedeigenaren. Woon-zorgcomplex De BinnenVergt in aanbouw. Nieuw bouwen Voor de panden van de gemeente Woudrichem inde Woonlinie geen huren, maar voor de woningen van het Wooninvesteringsfonds en van Stienstra Beleggingen wel. Naast de eigen contacten met deze partijen hadden de huurdersverenigingen ook een rechtstreeks overleg met deze partijen. 2.7 Sloop In 2011 zijn 30 woningen gesloopt in Zaltbommel. De woningen zijn gesloopt in verband met de nieuwbouw van een woon-zorgcomplex in De BinnenVergt in Zaltbommel. Hoofdstuk 3 Het strategisch voorraadbeleid wordt per kern ontwikkeld en vormt het afwegingskader voor Woonlinie als het gaat om investeringen. De unieke kenmerken van de kern, de leefbaarheid en onderhoudsmaatregelen worden meegewogen in de keuzes op het gebied van projectontwikkeling. > 34 35

19 3.1 Invloed crisis De vraag naar koopwoningen en de winsten die koopwoningen opleverden, waren de afgelopen jaren de voornaamste drijfveren bij veel nieuwbouwprojecten. dacht vervolgens vanuit zijn of haar eigen expertise mee over het strategisch voorraadbeleid in de betreffende kern. Deze aanbevelingen, onder meer ten aanzien van streefhuren, leefbaarheid en onderhoudsmaatregelen, project opgeleverd van 20 koopwoningen. In het najaar van 2011 zijn deze woningen opgeleverd. P879 Woon-zorgcomplex Antonia in Almkerk Woon-zorgcomplex Antonia in Almkerk. van tien jaar gerealiseerd. Eind 2011 is de verkoop van de eerste woningen gestart. Het gaat om 11 starterswoningen, 4 twee-onder-een-kapwoningen en een vrijstaande woning. In dezelfde fase worden ook 12 huurwoningen Met deze winsten werden de onrendabele huurwoningen zijn vertaald naar uitgangspunten voor het strategisch Begin 2010 is Woonlinie gestart met de bouw van het voor gezinnen en senioren gebouwd. In 2011 is dit project gefinancierd. In 2011 is de vraag naar koopwoningen voorraadbeleid van Woonlinie. In 2011 zijn de uitgangs- nieuwe verzorgingshuis Antonia. Dit project verloopt in aanbesteed en in verkoop gegaan. gedaald en zijn de financiële mogelijkheden om daar punten vastgesteld. De verdere doorvertaling vindt plaats samenwerking met Stichting De Riethorst Stromenland. In invulling aan te geven verkleind. in dit complex zijn 36 eenheden opgeleverd voor intramurale Project 832 Bollenhoef in Eethen 3.2 Kernontwikkelingen 3.3 Opgeleverde nieuwbouw zorg. Dit wooncomplex is uitgerust met een warmtepomp met warmte- en koudeopslag in de bodem. Medio 2011 is Dit project maakt deel uit van een grondpositie waarbij elk jaar een beperkt aantal woningen wordt gebouwd, pas- Woonlinie wil in de kernen waarin zij actief is zoveel moge- In 2011 heeft Woonlinie 20 nieuwe huurappartementen dit project opgeleverd. send bij de grootte van de kern Eethen. In 2011 is gestart lijk maatwerk leveren, met een maximaal maatschappelijk rendement. Iedere kern is uniek en in iedere kern spelen en een woon-zorgcomplex alsmede 33 koopwoningen in diverse kernen opgeleverd. In de onderstaande tabel staat P131A Agnietentuin in Zaltbommel met de bouw van 4 starterswoningen. Deze zijn allemaal verkocht. Het project wordt gerealiseerd met een lokale weer andere zaken. Die uniciteit en het maatwerk kwamen de exacte verdeling per project. In 2011 zijn in dit project 2 koopwoningen en 20 huur- aannemer. ook terug in het strategisch voorraadbeleid van Woonlinie. Voor iedere kern is in 2011 een interne werkgroep van medewerkers samengesteld die vakinhoudelijk bij de kern is betrokken en/of in die kern woont. Iedere medewerker P982 Werkense Polder in Werkendam In het najaar van 2010 is het eerste Woonmatch -project van Woonlinie gestart. Na een verkoopronde heeft dit een appartementen in aanbouw. 6 rijwoningen in hetzelfde project waren in 2010 al opgeleverd. De 2 koopwoningen en de huurappartementen zijn in het voorjaar van 2011 opgeleverd. P321B De BinnenVergt fase 1b in Zaltbommel In De BinnenVergt fase 1b is ruimte voor 29 koopwonin- 3.4 Projecten in uitvoering en ontwikkeling Project 415 Multifunctionele Accomodatie (MFA) in Veen Woonlinie en de gemeente Aalburg hebben in 2011 een haalbaarheidsstudie verricht ten aanzien van een nieuw te OPGELEVERDE NIEUWBOUWWONINGEN 2011 Gemeente Kern Omschrijving project Projectnummer Aantal koop Aantal huur Aantal Koopgarant Werkendam Werkendam Werkense Polder P Woudrichem Almkerk Antonia Almkerk P Zaltbommel Zaltbommel Agnietentuin P131A Zaltbommel BinnenVergt fase 1b P321B gen. De verkoop is gefaseerd. In de eerste tranche zijn 11 woningen in verkoop gebracht. Hiervan zijn er 10 verkocht. De eerste tranche is in het voorjaar van 2011 opgeleverd. De verkoop en de bouw van de tweede tranche van 9 woningen is in 2011 gestart. Voor dit project is projectsubsidie van de overheid ontvangen ten behoeve van de stimulering van de woningbouw. Aalburg Project 828 Den Eng in Veen In 2011 heeft Woonlinie het bestemmingsplan van dit project afgerond. Den Eng wordt ontwikkeld in samenwerking met de gemeente Aalburg. In dit plangebied worden ongeveer 130 woningen in verschillende fasen over een periode bouwen MFA in Veen. Eind 2011 is er een intentieovereenkomst tussen de gemeente en Woonlinie getekend waarin afspraken zijn gemaakt over het verdere traject. Medio 2012 wordt er naar verwachting een samenwerkingsovereenkomst getekend en start de gemeente Aalburg met de bestemmingsplanprocedure. De bouw van de MFA is gepland in Totaal

20 Project 842 Schmitzstraat in Veen Aan de Schmitzstraat in Veen staan 8 seniorenwoningen. Deze woningen voldoen niet meer aan de huidige eisen. De woningen worden gesloopt en maken plaats voor nieuwbouw. Artist impression van Centrumplan De Nieuwe S in Sleeuwijk. Project 972 Centrumplan De Nieuwe S in Sleeuwijk Samen met Bimo Bouw uit Harderwijk is Woonlinie actief bij de ontwikkeling van een nieuw winkelcentrum afstand van het nieuw op te richten gebouw. Eind 2011 is het bestemmingsplan vastgesteld, waarna er beroep bij de Raad van State is aangetekend door een belanghebbende. Woudrichem Project 854 Appartementen t Rond (turn-key) in Woudrichem Particulieren kunnen op de vrijgekomen grond zelf hun woning voor de kern Sleeuwijk. Het huidige centrum voldoet niet Naar verwachting loopt het traject daarmee circa een jaar Aan t Rond in Woudrichem, op de huidige locatie van de realiseren. In 2011 is de verkoop van de kavels gestart. meer aan de eisen van deze tijd. Het nieuwe winkel- vertraging op. supermarkt, ontwikkelt bouwbedrijf Van Schijndel winkel- centrum komt op een nieuwe locatie, aan de rand van ruimten met 52 appartementen. Woonlinie neemt in dit Project 845 Molenhuis in Veen het dorp. Boven de winkels komen naar verwachting 74 Project 975 Rijksstraatweg project 18 huurappartementen, geschikt voor senioren, af. Naast Molen De Hoop in Veen staat een molenhuis. Dit huis huur- en koopappartementen. Naast het winkelcentrum Na de verkoop van een gedeelte van het kavel in 2011 (ten Begin 2012 is de bouw gestart. is vervallen en onbewoonbaar. In 2011 zijn er plannen ge- worden circa 57 woningen gerealiseerd. Als deze fase behoeve van het Centrumplan De Nieuwe S) zullen in 2012 maakt dit molenhuis opnieuw te gaan bouwen. Omdat het klaar is, wordt de huidige locatie van het winkelcen- 2 percelen alsmede de bestaande woning worden verkocht. Project 884 Den Doorn in Almkerk een pand is met veel historische waarde wordt het voor- trum opnieuw ingericht met deels woningen en deels Almkerk heeft behoefte aan een nieuwe nieuwbouwwijk: de huis nagebouwd. Totaal komen er 5 kleine appartementen een brede school stond voor dit plan voornamelijk Project 980 Zuideveldlaan in Dussen bestaande nieuwbouwwijk in Almkerk is de laatste jaren en een tentoonstellingsruimte in het Molenhuis. Dit project in het teken van het uitwerken van het bouwplan, over- Aan de Zuideveldlaan worden 8 bestaande woningen volgebouwd. Woonlinie ontwikkelt daarom in samenwer- maakt onderdeel uit van het plangebied Den Eng. leg met belanghebbenden en het onderhandelen met gesloopt. Deze bieden plaats voor nieuwe huurwoningen: king met de gemeente Woudrichem een nieuwbouwwijk Werkendam de individuele ondernemers. Bij een voorverkooppercentage van 70% zal de bouw daadwerkelijk starten. 4 woningen worden volgens het programma van eisen van Woonlinie gebouwd, 4 andere woningen worden duurzaam aan de westzijde van Almkerk. De grond is in bezit van de gemeente en Woonlinie. De aanwezige sportterreinen Project 412 Zandweide in Dussen De eerste werkzaamheden aan de civiele infrastructuur gebouwd. Woonlinie wil deze na oplevering ook gaan moni- worden opnieuw ingericht. Woonlinie ontwikkelde in 2011 in de wijk Zandweide 5 zijn in 2011 gestart. toren. Met deze duurzaamheidsproef wil Woonlinie kennis typen woningen die volgens het Woonmatch -principe ten. In 2011 is het bestemmingsplan voor het plangebied vergaren over welke duurzaamheidsmaatregelen echt Een deel van de grond van Woonlinie is verkocht en in in verkoop zijn gebracht. Inmiddels is dit project uit de 2012 op een aansluitend perceel opnieuw in verkoop te definitief geworden. De eengezinskoopwoningen en appar- Project 973 Munsterkerk in Dussen lonen en welke gemakkelijk in te zetten zijn bij nieuwbouw 2011 geleverd aan de Coöperatieve Rabobank Altena U.A. verkoop gehaald wegens onvoldoende belangstelling. gaan met een aantal woningtypen. tementen zijn door middel van een uitgebreide voorverkoop Woonlinie heeft een nieuw wooncomplex met 25 apparte- huurprojecten in de toekomst. die hier haar regionale hoofdkantoor bouwt. onder de aandacht gebracht. Het lijkt erop dat er voor de menten voor ouderen en met algemene ruimten in ontwik- Project 418 Werkense Polder II in Werkendam Project 938 Roode Camer in Hank appartementen onvoldoende animo is. Woonlinie wil de keling voor de locatie Munsterkerk in Dussen. Dit nieuwe Ook de exploitant van bioscoop Hollywoud, hiervoor Na het succesvolle Woonmatch -project P982 Werkense In nieuwbouwwijk Roode Camer in Hank is een plan woningen wel doorontwikkelen. De koopmarkt is momen- complex biedt onderdak aan de huidige bewoners van gevestigd in Woudrichem, heeft in dit gebied grond van Polder in Werkendam is het doel om in de eerste helft van gemaakt voor 16 koopwoningen en 11 koopappartemen- teel terughoudend. De bouw start zodra 90% verkocht is. de Molenwiek, een gedateerd wooncomplex op steenworp Woonlinie gekocht. De bioscoop is in 2011 gerealiseerd