FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID INLEIDING NAAR HET BUITENLAND ALGEMEEN...4

Transcriptie

1 INHOUD FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID INLEIDING NAAR HET BUITENLAND ALGEMEEN WAT ZIJN DE MOGELIJKHEDEN? DEELNEMEN AAN EEN UITWISSELINGSPROGRAMMA VIA OFFICIËLE SAMENWERKINGSVERBANDEN ALS FREE MOVER HET STUDIEVERBLIJF IN HET BUITENLAND ZELF REGELEN ERKENNING VAN STUDIEONDERDELEN HET VOLGEN VAN STUDIEONDERDELEN IN HET BUITENLAND HET VOLGEN VAN KEUZEVAKKEN IN HET BUITENLAND TIJDENS DE BACHELOR HET SCHRIJVEN VAN EEN SCIPTIE IN HET BUITENLAND HET AFLEGGEN VAN EEN VERPLICHT VAK UIT HET LEIDSE CURICULUM IN HET BUITENLAND STUDIEPUNTENOMZETTING PUNTENOMZETTING BUITEN EUROPA LEEROVEREENKOMST (ALLEEN VAN TOEPASSING VOOR UITWISSELINGEN BINNEN EUROPA) WAAR NAAR TOE? BEHEERSING VAN DE TAAL ALGEMEEN JURIDISCHE PROGRAMMA S SPECIALE JURIDISCHE PROGRAMMA S EN (ZOMER)CURSUSSEN STAGES WAAR KUNT U INFORMATIE VINDEN? HOE KUNT U ZICH AANMELDEN? KOSTEN EN FINANCIERING WAT MOET GEREGELD WORDEN VOOR HET VERTREK? LEEROVEREENKOMST TAAL VOORBEREIDING OP BUITENLANDSE RECHTENVAKKEN HUISVESTING IN HET BUITENLAND EIGEN KAMER ONDERVERHUREN: ROOFS ALGEMENE VERZEKERING VOOR STUDIEREIS/STAGE ZIEKTEKOSTENVERZEKERING WETTELIJKE AANSPRAKELIJKHEID VISUM ALUMNI-NETWERKEN NUTTIGE ADRESSEN EN LITERATUUR CHECKLIST VOOR STUDEREN IN HET BUITENLAND...48 B.I. B.II. BIJLAGE I - EISEN STUDIEVERSLAG... I BIJLAGE II CRIMINOLOGIE STUDEREN IN HET BUITENLAND...II 1

2 FACULTEIT DER RECHTSGELEERDHEID Aan: alle studenten in de Bachelorfase en de Masterfase Betreft: informatie studeren in het buitenland Beste student, Hierbij treft u het facultaire buitenlandboekje aan. De bedoeling is om u zo goed mogelijk te informeren over de mogelijkheden die de faculteit u biedt om een periode naar het buitenland te gaan. Op bladzijde 4 staat wanneer de beste tijd is om weg te gaan: het laatste jaar van de bachelor of na de bachelor. U kunt uw vakken erkend krijgen binnen de vrije keuzevakruimte, u kunt (een deel van) uw scriptie in het buitenland schrijven en in een aantal gevallen is het mogelijk om vrijstellingen krijgen voor in het buitenland succesvol gevolgde verplichte vakken. Het Bureau Internationaal Onderwijs (BIO) verstrekt informatie over het regelen van een buitenlands studieverblijf voor kortere of langere duur, adviseert en verleent hierbij assistentie. U kunt zich aanmelden voor een verblijf in het buitenland vóór 15 maart 2010 bij het BIO, Steenschuur 25, 2300 RA Leiden. De voorwaarden voor aanmelding staan vermeld op pagina 4. Hoe u zich kunt aanmelden staat op pagina 29. Niet ingenomen buitenlandse studieplaatsen worden via de reguliere media bekend gemaakt (Blackboard, Studenten E- Nieuws etc.). Voor informatie kunt u terecht bij onze balie bij het Onderwijs Informatie Centrum, (C 0.31) op maandag, dinsdag en donderdag van uur. Voor het maken van een persoonlijke afspraak kunt u bellen naar Ik hoop dat deze informatiebrochure vele vragen beantwoordt en dat het motiveert om gedurende een kortere of langere periode in het buitenland te gaan studeren. U treft deze brochure op de website van de faculteit onder studenten en op Blackboard ( Studeren in het buitenland (BIO)-->Buitenlandboekje ). Mocht u nog vragen hebben, schroomt u dan niet om contact met ons op te nemen! Met vriendelijke groet, Mw. drs. Els Lemaire Hoofd, Bureau Internationaal Onderwijs P.S. Mocht u, om welke reden ook, deze brochure onterecht van ons ontvangen hebben, wilt u deze dan doorgeven aan iemand die wellicht in een buitenlands studieverblijf is geïnteresseerd? 2

3 1. INLEIDING Studeren in het buitenland is een boeiende ervaring waar u gedurende uw studie, maar ook zeker daarna, veel aan kunt hebben. U komt in contact met andere culturen, u krijgt de kans om de spreekvaardigheid in een andere taal te verbeteren, maar bovenal leert u zichzelf redden en kennen in een onbekende omgeving. Tot slot vergroot u uw kansen op de arbeidsmarkt aanzienlijk, doordat u een periode in het buitenland hebt gestudeerd. Uiteraard is studeren in het buitenland ook gewoon leuk, u leert nieuwe mensen kennen en verruimt uw blik op de wereld. Omdat de Universiteit Leiden (UL) diverse uitwisselingsprogramma s met buitenlandse universiteiten heeft, kunt u in heel veel landen studeren, binnen en buiten Europa (voor de facultaire overeenkomsten, zie de pagina s 19-22). Met de partneruniversiteiten zijn afspraken gemaakt over studieonderdelen die door studenten van de UL kunnen worden gevolgd. Dit houdt onder andere in dat de Leidse rechtenstudent de mogelijkheid heeft om in het buitenland verschillende verplichte vakken van het curriculum of keuzevakken te volgen en erkend te krijgen. Ook bestaat de mogelijkheid om een (deel van een) (rechts)vergelijkende scriptie in het buitenland te schrijven. In het buitenland krijgt u voor elk gevolgd en met succes afgerond vak studiepunten, net zoals dat in Leiden gebeurt. Binnen Europa gaat dit nu via het European Credit Transfer System (ECTS). Ook de faculteit der Rechtsgeleerdheid gebruikt ECTS. De expertise om buiten Europa verkregen studiepunten om te zetten is bij het BIO aanwezig (zie voor nadere details met betrekking tot de omzettingsregels pagina s 16-17). Het BIO is de plek waar u terecht kunt met vragen over het studeren in het buitenland, waaronder het omzetten van cijfers en studiepunten. Het BIO doet de omzetting in overleg met de examencommissie. Elk buitenlandplan begint altijd met oriëntatie. Dit kan door het lezen van verslag en praten met alumni. Ook zijn er regelmatig voorlichtingsbijeenkomsten door het BIO. 1) Oriënteren en kiezen bestemming. Waar wil ik heen en waarom? 2) Aanmelden: Hoe meld ik mij aan bij wie en wanneer 3) Praktische zaken. Wat moet ik allemaal regelen? Zie voor uitgebreid stappenplan Adres: Steenschuur 25, 2311 ES Leiden Openingstijden: balie bij het OIC: op maandag, dinsdag en donderdag van uur. Tel: Fax: exchange@law.leidenuniv.nl Website: Blackboard: ( studeren in het buitenland ) Rechten zonder grenzen! 3

4 2. NAAR HET BUITENLAND ALGEMEEN Voor studenten Rechtsgeleerheid is de meest aangewezen periode om naar het buitenland te gaan het láátste jaar van de bachelorfase of ná de bachelor. In deze fase heeft men een beter zicht op de richting die de studie uitgaat, het wordt duidelijk welke (buitenlandse) vakken het best zijn in te passen in het afstudeerprogramma. Ten slotte zijn zaken als inschrijvingstijd en recht op studiefinanciering beter te overzien. Voor de major Rechtsgeleerdheid met minor Economie geldt als geschiktste periode: ná de bachelorfase vóór de masterfase. Voor criminologiestudenten leent zich het tweede jaar het beste voor een uitwisselingprogramma. Voor alle andere studierichtingen geldt: raadpleeg bij twijfel uw studieadviseur. Bij de studierichting algemene Rechtsgeleerdheid biedt het tweede semester van het derde jaar de mogelijkheid om naar het buitenland te gaan. Deze periode omvat de vrije keuzeruimte (3 keuzevakken van 5 ECTS, bij elkaar 15 ECTS), het vak rechtsfilosofie (10 ECTS) en de bachelorscriptie (5 ECTS). Alles opgeteld zijn dat 30 ECTS die relatief makkelijk in het buitenland kunnen worden gevolgd. Wie in aanmerking wil komen voor een studieverblijf in het buitenland moet er voor zorgen om in ieder geval de vakken Verbintenissenrecht, Staats- en Bestuursrecht, Straf- en Strafprocesrecht en Goederenrecht vóór vertrek behaald te hebben. BIO in samenspraak met de studieadviseur bepalen definitief of de student vergevorderd genoeg is in de studie om naar het buitenland te kunnen gaan. De vakken Economie, Internationaal recht, Europees recht, Geschiedenis van het Europees privaat of publiekrecht, Rechtsfilosofie en de vrije keuzeruimte van 15 ECTS met de bachelorscriptie lenen er zich goed voor om aan een (Europese) buitenlandse universiteit te volgen. Ook de bachelorscriptie kan in het buitenland geschreven worden. Zie voor verdere details: hoofdstuk 4 erkenning van studieonderdelen. Let wel dat u ingeschreven blijft als student bij de Universiteit Leiden (ofwel in de bachelorofwel in de masterfase). Dit is een voorwaarde om deel te mogen nemen aan een uitwisselingsprogramma. De beurzen en toelagen die beschikbaar zijn, zoals Erasmus en Lustra, worden alleen verstrekt aan studenten die ingeschreven staan aan de thuisuniversiteit. Als de uitwisseling plaatsvindt nadat u alle vakken in de bachelorfase heeft afgerond, dient u zich dus (wederom) in te schrijven als student. In het eerste of tweede jaar van de studie kan men natuurlijk wel in het buitenland zomercursussen volgen of een stage lopen. Zie: zomercursussen pagina 23 of "Stage buitenland" pagina 25 in dit boekje en op onze Blackboardpagina s. Een studieverblijf in het buitenland zal tussen 4-10 maanden duren. Sommige onderwijssystemen sluiten niet precies aan: de semesters of trimesters zijn dan net anders ingedeeld dan in Leiden. Voor de rechtenfaculteit geldt een semesterindeling. Een semesterindeling sluit in het algemeen wel beter aan op de buitenlandse onderwijsperioden. Langdurig verblijf in het buitenland heeft gevolgen voor de prestatiebeurs, zeker als dat verblijf over de peildatum van 1 september heenloopt. De uitslag en de daarmee samenhangende studiepunten tellen mee in het collegejaar waarin u het tentamen heeft afgelegd. U dient er echter rekening mee te houden dat de administratieve afhandeling van de in het buitenland afgelegde tentamens enige tijd in beslag neemt, zeker in de zomermaanden wegens zomerreces van de partneruniversiteiten. Houdt er rekening mee dat de behaalde buitenlandse cijfers tijdig bij het BIO bekend moeten zijn als u voor een bepaalde deadline uw afstuderen wilt aanvragen. De toekenning en erkenning van het aantal studiepunten, afgelegd in het buitenland, kan anders zijn. Zo is bijvoorbeeld de studielast uitgedrukt in één creditpoint, niet altijd gelijk 4

5 aan één ECTS! Het is raadzaam dat u zich voor vertrek naar het buitenland goed op de hoogte stelt van de consequenties van een verblijf in het buitenland voor de prestatiebeurs. Tot slot is het belangrijk dat een verblijf aan een buitenlandse universiteit past in de studieplanning: dat betekent dat de voorbereiding vroegtijdig dient te worden begonnen (zeker zo n 8 à 10 maanden van tevoren). Hiermee wordt bedoeld dat het verstandig is op tijd te gaan nadenken over de mogelijkheden. Oriënteert u zich en win informatie in! Als u eenmaal een keuze heeft gemaakt, dan kan een buitenlands studieverblijf relatief eenvoudig en snel worden gerealiseerd. Raadpleeg de checklist achter in dit boekje. Of lees de speciaal hiervoor geschreven folder van het BIO een grenzeloze rechtenstudie. Ook het universitaire International Office heeft een eigen brochure; studeren in het buitenland en website waar een stappenplan op staat hoe je het precies moet aanpakken: 5

6 3. WAT ZIJN DE MOGELIJKHEDEN? Een studieverblijf in het buitenland is op verschillende manieren te verwezenlijken. Men kan deelnemen aan een uitwisselingsprogramma, gebruik maken van multilaterale of bilaterale samenwerkingsverbanden, of het verblijf zelf regelen als free mover. Deze laatstgenoemde variant biedt niet de vele voordelen die een uitwisseling via een samenwerkingsovereenkomst biedt. Als u nog niet duidelijk voor ogen heeft waar u heen wilt gaan, oriënteert u zich dan eerst bij PITSstop in Plexus, met betrekking tot de mogelijkheden. Plexus geeft algemene informatie over universitaire uitwisselingen en studiebeursmogelijkheden. Weet u al dat u via een facultaire overeenkomst (via onze eigen Faculteit Rechtsgeleerdheid) naar het buitenland wilt gaan, kom dan langs bij het BIO. 3.1 Deelnemen aan een uitwisselingsprogramma Deelname aan een bestaand uitwisselingsprogramma bespaart veel tijd en kosten. Bij een uitwisselingsprogramma is namelijk een aantal zaken al geregeld, zoals de begeleiding door docenten van de buitenlandse universiteit en de erkenning van de behaalde studieresultaten door de eigen instelling. Ook bestaat er bij een aantal uitwisselingsprogramma s de mogelijkheid van een tegemoetkoming in de extra kosten die een studieperiode in het buitenland met zich meebrengt. Er zijn verschillende uitwisselingsprogramma s waarvan de bekendste het Erasmus-programma (is onderdeel van het Levenlang Leren programma). Voor verdere informatie zie of Via officiële samenwerkingsverbanden De faculteit kent een aantal officiële samenwerkingsverbanden, al dan niet binnen het Erasmusprogramma. Een overzicht treft u aan op de pagina s Indien u aan één van deze partneruniversiteiten wilt gaan studeren kan het BIO u van alle noodzakelijke informatie en assistentie voorzien. BIO adviseert u graag in detail wat voor u de mogelijkheden zijn. De verslagen van medestudenten die al weg zijn geweest, zijn ook in te zien op de Blackboardomgeving van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid 1. Loop even langs bij onze balie bij het Onderwijs Informatie Centrum (C O.31). We zijn op maandag, dinsdag en donderdag open van tot uur. Ook de universiteit als geheel heeft een aantal officiële bilaterale samenwerkingsverdragen met buitenlandse universiteiten gesloten, onder andere met universiteiten in Zuid-Afrika, de V.S., Zuid-Amerika, Canada, Azië en Australië. Vaak zijn in deze verdragen de vrijstelling van collegegeld en de erkenning van studiepunten geregeld. Zie de website van het International Office: De Universiteit Leiden maakt deel uit van de prestigieuze Coimbragroep. Dit is een netwerk van een aantal universiteiten in Europa die in een handvest hebben afgesproken samen te werken op het gebied van onderwijs, culturele zaken en onderzoek. In dit multilaterale samenwerkingsverband zijn zaken geregeld als vrijstelling van collegegeld, erkenning van studiepunten en begeleiding. Het karakter van de samenwerking met sommige universiteiten biedt goede mogelijkheden voor studenten om aan een buitenlandse universiteit te studeren. De negenendertig deelnemende universiteiten aan de Coimbragroep zijn: Abo, Aarhus, Barcelona, Bergen, Bologna, Bristol, Budapest, Caen, Cambrigde, Coimbra, Dublin, Edinburgh, Galway, Genève, Granada, Graz, Groningen, Göttingen, Galway, Heidelberg, Iasi, Jena, Krakau, Leiden, Leuven Lyon, Montpellier, 1 direct naar Blackboard, inloggen, courses, klik op Faculteit der Rechtsgeleerdheid / Studeren in het buitenland (BIO) / Uitwisselingen, Universiteiten: de verslagen zijn eerst per land en daarna per universiteit gerangschikt. 6

7 Oxford, Padova, Pavia, Praag, Poitiers, Salamanca, Siena, Tartu, Thessaloniki, Turku Uppsala, Würzburg. (zie: Indien u via een universitaire uitwisseling in het buitenland wilt studeren, dan kunt u informatie krijgen bij het Plexus (PITSstop), adres: Kaiserstraat 25 in Leiden. Het inloopspreekuur is bij PITSstop op maandag en donderdagmiddag van uur bij mevrouw Truus Rietdijk. Wilt u weten welke overeenkomsten dit zijn, raadpleeg: Voor de facultaire uitwisselingen neemt u contact op met Magali Dirven van het BIO, Steenschuur 25, Leiden. De BIO-balie zit in het Onderwijs Informatie Centrum C De balie is geopend maandag, dinsdag en donderdag van uur. Het overzicht met de universiteiten waarmee de faculteit een overeenkomst heeft is te zien op de facultaire website en op Blackboard. Op de website van rechtsgeleerdheid vindt u het bij studenten/ buitenland. 3.3 Als Free Mover het studieverblijf in het buitenland zelf regelen Mocht er binnen de eigen faculteit of universiteit helemaal niets van uw gading zijn of komt u niet in aanmerking voor deelname aan een uitwisselingsprogramma, dan kunt u ook op eigen initiatief een studieverblijf in het buitenland regelen. Houdt u er wel rekening mee dat dit veel meer moeite en tijd vergt, dat er een voorbereidingstijd nodig is van meer dan één jaar en dat u geen vrijstelling krijgt van het betalen van het buitenlands collegegeld. Ook dient u zelf alles te regelen betreffende visa en studiebeurzen, huisvesting en aanmelding. Bent u bereid te investeren en heeft u geen voorkeur voor een bepaalde universiteit dan kan u het beste eerst aan docenten of aan het BIO vragen of zij een instelling kunnen aanbevelen. Verscheidene departementen binnen de faculteit hebben een lijst met instellingen in het buitenland waarmee ze ook informele contacten onderhouden. Vraag dit na. 7

8 4. ERKENNING VAN STUDIEONDERDELEN Het is belangrijk dat voor het vertrek afspraken gemaakt worden over de erkenning van de studieonderdelen die in het buitenland gevolgd gaan worden. Dit geldt te meer wanneer u zélf uw verblijf regelt (dus buiten bestaande samenwerkingsverbanden om). U dient hiervoor contact op te nemen met het BIO. Om studievertraging te voorkomen is het van belang dat studiepunten die in het buitenland worden behaald meetellen als onderdeel van de huidige studie. Vaak is erkenning vooraf een vereiste voor het verkrijgen van beurzen of toelagen en ook visa. Bovendien komt men alleen in aanmerking voor studiefinanciering als het verblijf in het buitenland wordt erkend als een deel van het onderwijsprogramma. Voor het Erasmusprogramma dient daartoe bijvoorbeeld het zogenaamde learning agreement. 4.1 Het volgen van studieonderdelen in het buitenland In het buitenland kunnen op drie manieren studieonderdelen worden gevolgd die in uw Leidse studieprogramma kunnen worden ingebracht: 1) door middel van het volgen van keuzevakken, 2) het schrijven van (een deel van) een scriptie, of 3) het afleggen van een verplicht vak van het Leidse curriculum. Op elk van deze mogelijkheden wordt in het navolgende ingegaan. Indien u zich in de bachelorfase bevindt is de beste periode om te kiezen voor een buitenlandverblijf, het tweede semester van het derde jaar in de bachelor (de keuzevakruimte en de scriptieperiode van de bachelor). Hier kan natuurlijk van worden afgeweken in overleg met de studieadviseur. Als u hier van afwijkt, dient u in samenwerking met de studieadviseur een nauwgezette planning op te zetten. Wilt u tijdens een andere periode naar het buitenland, dan kunt u ervoor kiezen toestemming te vragen één of meer verplichte vakken uit het curriculum in het buitenland te volgen. Als alternatief kunt u ook overwegen ná het einde van uw bacheloropleiding naar het buitenland te gaan, voordat u met uw master begint. U dient dan nog steeds ingeschreven te zijn als student aan de Universiteit Leiden om in aanmerking te komen voor de buitenlandse beurs. Ook kunt u in de master naar het buitenland gaan (dit laatste geldt onder andere voor studenten Criminologie die aan de Universiteit van Texas of Gent onderdelen van hun masterprogramma kunnen volgen). Dit kan een iets langere studieduur opleveren, maar dat weegt niet op tegen de opgedane kennis en ervaring in het buitenland. BIO heeft een lijst gemaakt van de partneruniversiteiten waar mastervakken gevolgd kunnen worden, zie hiervoor de volgende paragraaf Tijdens de master naar het buitenland Hoewel het wel mogelijk is om tijdens de master enkele (post)graduate vakken aan een buitenlandse universiteit te volgen, zijn de opties waaruit gekozen kan worden, aanzienlijk minder. Dit heeft te maken met het feit dat de meeste uitwisselingen standaard plaatsvinden op bachelorniveau en omdat het vooralsnog moeilijker is om een buitenlandperiode in te plannen binnen een masterprogramma, dat meestal maar één jaar duurt en veel verplichte vakken vakken heeft. Ondanks het feit dat er minder opties zijn om uit te kiezen gedurende de master, is het zeker niet onmogelijk! Hieronder de lijst met buitenlandse universiteiten die hebben aangegeven Leidse masterstudenten te willen ontvangen in het kader van het volgen van vakken behorende tot een master s programma. Let wel op dat de mastervakken over het algemeen worden gegeven in de voertaal van het desbetreffende land! Voorwaarde om voor een dergelijke uitwisseling in aanmerking te komen is dat de student vakken volgt op masterniveau, maar niet afstudeert aan de buitenlandse universiteit. Na het verblijf in het buitenland rondt de student zijn studie af aan de Leidse universiteit. De in het buitenland 8

9 gevolgde vakken kunnen extracurriculair op de bul gezet worden. Mastervakken kunnen in ieder geval gevolgd worden in: Binnen Europa Katholieke Universiteit Leuven, Universiteit Gent, Aarhus University, Universität Hamburg, Université Jean Moulin (Lyon III), Université de Tours, Trinity College, Dublin, Università Degli Studi di Bologna Rome, LUISS Guido Carli University of Oslo University of Ljubljana Bilkent University, Ankara Istanbul University, Istanbul University of Oxford Uppsala University België België Denemarken Duitsland Frankrijk Frankrijk Ierland Italië Italië Noorwegen Slovenie Turkije Turkije Verenigd Koninkrijk Zweden Buiten Europa USA Boston University, Law School University of California, Hastings College of the Law (in San Francisco) Hartford, University of Connecticut University of Florida (in Gainesville) University of Texas at Austin Australie Monash University, Australië Bond University, Australië Zuid-Afrika University of Stellenbosch, Zuid-Afrika North-West University, Potschefstroom, Zuid Afrika 4.2 Het volgen van keuzevakken in het buitenland tijdens de bachelor Keuzevakken kunnen niet alleen aan een Leidse faculteit of aan een andere Nederlandse universiteit worden gevolgd, maar ook in het buitenland. De in Leiden omgezette studiepunten tellen mee voor de prestatiebeurs. De keuzevakken in de vrije keuzeruimte hoeven niet per sé juridische keuzevakken te zijn, maar moeten wel aan de buitenlandse partneruniversiteit gevolgd zijn en minimaal op bachelorniveau zijn. Wanneer u op basis van een uitwisselingsprogramma (facultair of universitair) in het buitenland studeert, dan worden de keuzevakken die u in het buitenland heeft afgelegd en 9

10 behaald, zonder speciale toestemming van desbetreffend departement/docent binnen uw keuzevakruimte erkend Let op: voor Leidse erkenning is vereist dat het keuzevak minimaal 5 ECTS bedraagt (zie het Onderwijs- en Examenreglement). Als u na de invulling van uw vrije keuzeruimte met buitenlandse vakken nog extra buitenlandse vakken over heeft, kunt u deze extracurriculair op uw bachelor of masterdiploma laten vermelden. De cijfers tellen (nu nog) mee voor het gemiddelde mits het niveau gelijkwaardig is 2. Dat wil zeggen als u buitenlandse vakken wil opvoeren op uw masterdiploma dan moeten het mastervakken zijn, wilt u vakken opvoeren op uw bachelordiploma dan moeten de vakken op bachelorniveau zijn. Studenten die een bachelorinschrijving hebben en een vak op masterniveau hebben afgelegd in het buitenland hebben de keuze waar ze deze vakken laten vermelden. Ze kunnen de vakken op het bachelordiploma laten zetten of op het masterdiploma.de toestemming en omzetting van de onderdelen wordt geregeld bij het BIO. Nadat u terug bent gekeerd in Nederland gaat u met de in het buitenland behaalde cijfers en studiepunten naar het BIO. Voor gevolgde vakken waar geen exacte omzettingstabel van bekend is (o.a. Australië, Zuid-Afrika) dient u aanvullende informatie met betrekking tot het vak te verschaffen, opdat het BIO de punten kan omzetten. Zie blz. 16 en 17 Studiepuntenomzetting. Pas nadat u een studieverslag hebt ingeleverd bij het BIO, zet het BIO de punten daadwerkelijk om. Voor de inhoud van het studieverslag raadpleeg bijlage I, achterin dit boekje. Als er specifiekere voorwaarden voor erkenning van de vakken worden gesteld door de faculteit krijgt u deze toegestuurd bij uw plaatsingsbrief. U wordt in de gelegenheid gesteld de plaatsing en de bijbehorende voorwaarden te aanvaarden. Het op basis van individuele afspraken in het buitenland studeren (als zgn. free mover), dus niet via een uitwisselingsprogramma, heeft tot gevolg dat vooraf toestemming van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid moet worden gevraagd voor de erkenning van de in het buitenland gevolgde vakken als Leidse keuzevakken. U vraagt de toestemming van de examencommissie in samenspraak met de studieadviseur. Dien de aanvraag voor toestemming pas in na overleg met het BIO! Behaalde vakken die niet zijn officieel zijn goedgekeurd vóór vertrek naar het buitenland kunnen dus niet met terugwerkende kracht meetellen! Dit geld ook voor summer courses. 4.3 Het schrijven van een scriptie in het buitenland Naast het afleggen van keuzevakken in het buitenland kan een student een scriptie in het buitenland schrijven. Een voor de hand liggende invulling kan het schrijven van een rechtsvergelijkende scriptie zijn. Hieraan zijn voorwaarden verbonden, die hieronder per opleiding staan vermeld. Bedenk dat het schrijven van een scriptie in het buitenland niet bij elke buitenlandse universiteit is toegestaan omdat dit niet als hetzelfde wordt gezien als het volgen van vakken.. Soms moeten er toch vakken gevolgd worden om aan de voorwaarden van de uitwisseling te voldoen. Of de studiepunten van de vakken zijn gerelateerd aan het wel of niet verkrijgen van een (studie) visum en of studiebeurs. Ga dit altijd en maak afspraken hierover voor vertrek Bachelorscriptie De hoofdregel voor studenten die tijdens het tweede semester in het buitenland verblijven is dat zij hun bachelorscriptie schrijven volgens de inschrijf- en begeleidingsregels die gelden voor de in Leiden verblijvende studenten. Alle informatie daarover is beschikbaar op Blackboard en staat onder de courses van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid bij het desbetreffende academische jaar in de map semester 2 Bachelor III. 2 bij publicatie van dit boekje is de regel dat extracurriculaire vakken meetellen voor het gemiddelde nog steeds van kracht. Of dit in de toekomst ook zo blijft, is nog niet bekend. 10

11 De aanmelding van de student voor het schrijven van de bachelorscriptie gebeurt in vier stappen. 1) De algemene inschrijving via U-twist. 2) De bekendmaking van de scriptieonderwerpen via Blackboard. 3) De inschrijving op onderwerp. 4) Het aanmelden van de student bij het desbetreffende secretariaat voor een intakegesprek. Ieder onderwerp is gekoppeld aan een bepaalde docent die de student gaat begeleiden. Studenten die in het buitenland studeren moeten direct nadat zij weten wie hun begeleider is, contact met hem/haar zoeken een aangeven dat de scriptie 'op afstand' wordt geschreven. Ze mogen als uitzondering op de reguliere procedure hun scriptie in het buitenland schrijven zonder persoonlijke gesprekken en worden per begeleid. Het is belangrijk dat goed wordt gecommuniceerd met de begeleider en dat er duidelijke afspraken worden gemaakt, waarbij de normale deadlines blijven gelden Masterscriptie Het betreft een scriptie waarbij zoals gebruikelijk de goedkeuring van het onderwerp, de begeleiding en de eindbeoordeling in handen van een docent van onze faculteit moeten zijn. Voorafgaand aan het buitenlandverblijf moeten er minimaal twee persoonlijke gesprekken hebben plaatsgevonden met de begeleider. De eerste is een inleidende bespreking over de keuze en de begrenzing van het onderwerp. Ook de probleemstelling, de literatuur, bronnenmateriaal en invalshoek worden belicht. Tijdens de tweede bijeenkomst wordt het werkplan besproken. Dit biedt dus ook de mogelijkheid dat de student zijn scriptie in het buitenland schrijft en dat hij/zij bij een verblijf daar tevens door de partneruniversiteit begeleid wordt. De eindbespreking tussen de begeleider en student vindt plaats bij terugkomst uit het buitenland. De beoordeling van het eindproduct dient aan de Leidse criteria te voldoen en een docent van de eigen faculteit is en blijft verantwoordelijk voor de beoordeling en de vaststelling van het cijfer Het afleggen van een verplicht vak uit het Leidse curriculum in het buitenland De Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid biedt een student de mogelijkheid om niet alleen keuzevakken in het buitenland af te leggen of een deel van een (rechtsvergelijkende) scriptie te schrijven, maar ook verschillende verplichte vakken van het curriculum in het buitenland te volgen, mits het buitenlandse vak een equivalent is van dat verplichte vak. Wanneer u hiervoor in aanmerking wilt komen dient er aan de hiernavolgende (aanvullende) voorwaarden te worden voldaan. Vakken die civiel effect betreffen kunnen echter nooit in het buitenland afgelegd worden Voorwaarden voor het volgen van een verplicht vak uit het Leidse curriculum De student dient vooraf aan het buitenlandverblijf (minimaal twee maanden van tevoren) toestemming te vragen voor een in het buitenland af te leggen verplicht vak aan de coördinator van het betreffende vak. Voor vertrek moet ook duidelijk zijn of het vervangende vak in het buitenland goedgekeurd is. Dit schriftelijke verzoek dient te vermelden: 1. aan welke buitenlandse universiteit u wilt gaan studeren; 2. titel van het buitenlandse vak dat u wilt volgen met vermelding van het aantal (omgerekende) ECTS en voor welk verplicht vak het als equivalent zou moet gelden met vermelding van het aantal ECTS van het Leidse vak; 3. de bij het buitenlandse vak behorende literatuur (u zult dus enig onderzoek dienen te verrichten en contact op te nemen met de desbetreffende buitenlandse universiteit). 11

12 N.B.: Verzoeken tot vrijstelling voor het vak Rechtsfilosofie dienen ingediend te worden bij uw studieadviseur. Deze bespreekt het met de vakcoördinator. Binnen twee weken na indiening van het verzoek geeft het desbetreffende departement een met redenen omkleed antwoord. De vakcoördinator stelt de student schriftelijk (mag ook per , mits er een originele handtekening van de docent is bijgevoegd) van de beslissing op de hoogte. Het BIO ontvangt een afschrift van deze beslissing, zodat centraal geregistreerd wordt voor welke vakken wel of geen toestemming wordt verleend. Nadat de student terug is uit het buitenland en zijn behaalde cijfers (het academic transcript) en zijn studieverslag heeft ingeleverd, stuurt het BIO een door de studie adviseur en het BIO ondertekende brief (puntverklaring) aan het Onderwijsinformatiecentrum (OIC) met daarin de vrijstelling voor het desbetreffende Leidse vak. Het OIC verwerkt dit zodat deze wordt/worden vermeld op de cijferlijst van de desbetreffende student. De vermelding voor het behalen van een equivalent vak in het buitenland in de plaats van een Leids vak is een vrijstelling (VR). Uitzonderingen hierop lopen via de examencommissie. Attentie: in sommige gevallen zal het aantal ECTS van het buitenlandse vak niet overeenkomen met het aantal ECTS van het verplichte vak van het Leidse curriculum. Is na omzetting het aantal ECTS behorende bij het buitenlandse vak minder dan het aantal ECTS van het verplichte vak van het Leidse curriculum, dan kan het departement of de docent aanvullende eisen stellen bij het verlenen van de toestemming. Pas als aan deze aanvullende voorwaarde voldaan is zal het BIO het cijfer verwerken en doorgeven aan de administratie. Het in het buitenland behaalde vak wordt dan omgezet naar een vrijstelling. Ten overvloede: bij een vrijstelling wordt er dus géén cijfer gegeven, maar wordt de vermelding VR toegevoegd op de cijferlijst. Wil de student bij een vrijstelling toch zijn buitenlandse cijfer(s) vermeld zien dan kan hij/zij bij zijn afstuderen een apart getuigschrift aanvragen bij het Onderwijsinformatiecentrum. Het aanvragen van een getuigschrift dient men persoonlijk te doen. Bij vermelding op een getuigschrift worden de cijfers wel vermeld maar tellen ze niet mee voor het gemiddelde. De bachelorvakken waarvan al globaal bekend is dat deze in het buitenland gevolgd kunnen worden als equivalent vak voor het Leidse vak, worden hiernaast genoemd. Let wel: de opsomming is gebaseerd op de goedkeuring van het desbetreffende departement. Het lijstje is een indicatie; er kunnen geen rechten aan ontleend worden. De student dient altijd voor vertrek het departement in te lichten en officiële bevestiging te vragen. Het BIO draagt voor tussentijdse afwijkingen en of veranderingen geen verantwoordelijkheid. 12

13 Rechtsgeleerdheid Vakken Rechtsfilosofie (aanvraag via de studieadviseur) (Inleiding) Internationaal- en Europees recht Basiscursus Europees recht Basics International Humanitarian Law European Protection of Human Rights Internationaal Privaatrecht (Master rechtsgeleerdheid en notarieel recht) Minor Bedrijfswetenschappen Vakken Strategic Marketing Management Financial Accounting (alleen de Europese equivalent, niet het Amerikaanse) Banking & Finance (onder voorwaarde dat het vak Corporate Finance en Security Rights bevat) Rechtsgeleerdheid +Fiscaal recht Vakken Buitenlands Equivalent Level ECTS Rechtseconomie Law and Economics Belastingverdragen Income Taxation of Estates and Trusts Rechtsgeleerdheid + Economie Vakken Inleiding Economie Principles of Economics Rechtseconomie Law and Economics Trade and Finance International Economics 200/300 5 Europ. Ec. Integration Economics of the EU 200/300 5 Openbare Financiën Recht en Bedrijfswetenschappen Vakken Public Finance/ Public Sector Economics 200/300 5 Legal Accounting Introduction to Business Management Accounting & Control Management Accounting Human Resource Management Human Resource Management Strategisch Marketing Management Strategic Marketing Management Accounting & Legal Report Systems Financial Accounting with focus on International Financial Reporting Standards (European) Banking & Finance Banking & Finance Criminologie Vak International Comparative Criminology

14 4.4.2 Voorwaarden voor het volgen van een verplicht vak uit het Leidse curriculum in de Masteropleiding Rechtsgeleerdheid Een masterstudent mag voor maximaal 10 ECTS een vervangend verplicht Leids Mastervak in het buitenland afleggen (één vak van 10 ECTS of twee vakken van 5 ECTS). De vakken kunnen vermeld worden op het masterdiploma mits het masterniveau betreft. Voor een aanvraag geldt dezelfde regeling als voor de bachelor-studenten. De student moet schriftelijk en gemotiveerd een duidelijke omschrijving van inhoud en eindtermen van het desbetreffende vak voorleggen aan de verantwoordelijke docent. De voor het vak verantwoordelijke docent geeft vervolgens schriftelijk een reactie op de vraag of het in het buitenland af te leggen vak van zodanig niveau en zwaarte is dat dit het vak waarvoor hij/zij verantwoordelijk is, kan vervangen. Vervolgens beslist de examencommissie. De beslissing geeft de examencommissie door aan het BIO. Vakken die civiel effect betreffen kunnen echter nooit in het buitenland afgelegd worden Fiscaal recht In de Blackboard-omgeving 'Fiscaal recht studeren in het buitenland' treffen studenten Fiscaal recht uitgebreide informatie aan over het vervangen van een Leids vak door een in het buitenland afgelegd equivalent vak. Zie Faculteit rechtsgeleerdheid/ /semester2/master/fiscaal recht studeren in het buitenland. Voor masterstudenten Fiscaal recht bestaat namelijk de mogelijkheid om een gedeelte van het tweede semester te studeren aan de University of Florida (UF) in Gainesville. Voorlichting over deelname aan deze uitwisseling wordt in het najaar verzorgd. Bovendien staan in de Blackboard-omgeving de voorwaarden beschreven voor het schrijven van een (een deel van de) masterscriptie tijdens een buitenlandverblijf en welke vakken zich er voor lenen om als gebonden keuzevak in het buitenland te volgen (bijvoorbeeld: Income Taxation of Trust and Estates ). Studenten met vragen over de uitwisseling met UF kunnen contact opnemen met mw. mr. C.N.H. Lokerse: c.n.h.lokerse@law.leidenuniv.nl of een berichtje sturen naar het adres: belastingrecht@law.leidenuniv.nl Criminologie Voor studenten Criminologie bestaat er de mogelijkheid om een deel van hun Leidse mastervakken te volgen aan de Universiteit Gent. In plaats van het Leidse vak International Comparative Criminology volg je in Gent vakken uit de Master of European Criminology and Criminal Justice Systems. Je moet daarvoor dan wel drie vakken kiezen uit het aanbod van het tweede semester in Gent, namelijk: Security and Prevention Policy in Europe, Drug Policy in Europe, Organised Crime in Europe, Private Policing and Security in Europe, Police Models in Europe, Penal Systems in Europe. Daarnaast kunt u ook uw afstudeeronderzoek aan de Universiteit Gent verrichten. Mocht je geïnteresseerd zijn, zie dan Ook kun je voor meer informatie contact opnemen met Johan van Wilsem, adres: J.A.van.Wilsem@LAW.leidenuniv.nl 14

15 4.5 Verslag Elke student die terugkeert na een verblijf aan een buitenlandse universiteit dient binnen één maand na terugkeer een verslag (minimaal drie A4-tjes) over het verblijf in te leveren bij het BIO en het International Office, liefst per en naar Dit verslag is enerzijds bedoeld om de faculteit te informeren over uw ervaringen, anderzijds om uw medestudenten, die na u naar het buitenland zullen gaan, handige tips en informatie mee te kunnen geven. In uw verslag dient in ieder geval aan de orde te komen hoe de huisvesting in het buitenland geregeld is, de visumprocedure (indien van toepassing), de introductiedag, het academische programma (kon u zich voor alle vakken inschrijven?) en de kosten van het buitenlandse verblijf. Verslagen die niet aan de vereisten voldoen - u krijgt deze voor vertrek toegezonden - worden niet in behandeling genomen. Het BIO zal pas tot studiepunten- en cijferomzetting overgaan nadat uw correcte verslag ontvangen is. Het centrale International Office zal dan evenmin overgaan tot uitkering van het laatste gedeelte van de studiebeurs (Erasmus en Lustra), als men het verslag niet tijdig heeft ontvangen. * In Bijlage I, achterin dit boekje treft u de voorwaarden waaraan een studieverslag minimaal dient te voldoen. 15

16 5. STUDIEPUNTENOMZETTING 5.1 Puntenomzetting binnen Europa Het BIO zet alle behaalde studiepunten om in ECTS. De meeste Europese landen waarmee de Universiteit Leiden een overeenkomst heeft, hanteren het ECTS-systeem. Uitsluitend het BIO in samenwerking met de examencommissie is bevoegd de in het buitenland behaalde studieresultaten om te zetten naar Nederlandse cijfers. Mededelingen door de buitenlandse universiteit over de omzetting zijn niet rechtsgeldig. Het BIO behoud ook het recht af te wijken van onderstaande gegevens. 5.2 Puntenomzetting buiten Europa Verenigde Staten van Amerika In de Verenigde Staten wordt gewerkt met Amerikaanse credits. U kunt er 2, 3 of 4-credit vakken volgen. 2 Amerikaanse credits = 5.7 ECTS 3 Amerikaanse credits = 8.6 ECTS 4 Amerikaanse credits = 11.4 ECTS Canada University of Calgary: 3 Canadese credits = 6 ECTS Australië Wanneer u naar Australië vertrekt dient u, teneinde uw ECTS te laten bepalen, de volgende informatie vanuit het buitenland aan het BIO door te geven: titel van het vak het totaal aantal pagina s te bestuderen literatuur, met titels en jaar van uitgave het totaal aantal college uren per week de exacte lengte van de periode waarin het vak wordt gegeven Bond University rekent in principe: 120 Australische credits voor een heel academisch jaar: dit is omgerekend 60 ECTS. 60 Australische credits voor 6 maanden: dit is 30 ECTS. 40 Australische credits voor 4 maanden: dit is 20 ECTS. University of Sydney: 6 Australische credits is 7,5 ECTS of 4 credit hours 8 Australische credits is 10 ECTS University of Melbourne 12,5 Australische credits is 7,5 ECTS Monash University : 6 Australische credits is 10 ECTS 3 Aan de informatie en de tabellen kunnen geen rechten ontleend worden. Tussentijdse aanpassingen en afwijkingen zijn mogelijk 16

17 Zuid-Afrika Wanneer u naar Zuid-Afrika vertrekt dient u, teneinde uw ECTS te laten bepalen, de volgende informatie vanuit het buitenland aan het BIO door te geven: titel van het vak het totaal aantal pagina s te bestuderen literatuur, met titels en jaar van uitgave het totaal aantal college-uren per week de exacte lengte van de periode waarin het vak wordt gegeven Het BIO zal u na ontvangst van de gegevens zo snel mogelijk duidelijkheid verschaffen over het aantal behaalde studiepunten. Bovengenoemde gegevens worden regelmatig gecontroleerd en aangepast aan de actualiteit. Tussentijdse veranderingen zijn dus mogelijk Zuid-Amerika titel van het vak het totaal aantal pagina s te bestuderen literatuur, met titels en jaar van uitgave het totaal aantal college-uren per week de exacte lengte van de periode waarin het vak wordt gegeven 5.3 Leerovereenkomst (alleen van toepassing voor uitwisselingen binnen Europa) De UL werkt, net als onze Europese (Erasmus)partners, met leerovereenkomsten (learning agreements). Deze leerovereenkomst wordt gesloten tussen de student, de thuisuniversiteit én de gastuniversiteit. De inhoud van de leerovereenkomst omvat de vakken die gevolgd worden aan de gastuniversiteit en de erkenning ervan. Het aantal studiepunten per vak wordt aangegeven in Europese credits: de ECTS-credits. Een cijfer kan op tweeërlei manieren worden weergegeven, óf via de Europese grading scale óf via de nationale norm. Van beiden volgt hierna een overzicht. 4 Cijferomzetting via Europese grading scale The ECTS Grading Scale Percentage of successful students normally achieving the grade: A 10% Excellent = 8,5 B 25% Very good = 7,5-8,4 C 30% Good = 7.0-7,4 D 25% Satisfactory = 6,5-6,9 E 10% Sufficient = 5,5-6,4 F(X) Fail = <5,4 Definitions: EXCELLENT: VERY GOOD: GOOD: SATISFACTORY: SUFFICIENT: FAIL: outstanding performance with only minor errors above the average standard but with some errors generally sound work with a number of notable errors fair but with significant shortcomings performance meets the minimum criteria considerable work required before credits can be awarded 4 Aan de informatie en de tabellen kunnen geen rechten ontleend worden. Tussentijdse aanpassingen en afwijkingen zijn mogelijk. NB een A in de VS is zeer zelden gelijk aan een 10. Een A via de Europese schaal is zeer zelden gelijk aan een

18 Cijferomzetting buiten Europa vertaald naar het Nederlandse cijferssysteem Tabel 1: buiten Europa Nederland < /10 Verenigde F D/C-/C C+/B- B/B+ A/A- A+ staten Australië Bond F P C D D HD Monash fail pass credit merit distinction high distinction Canada F D/C-/C C+/B- B/B+ A/ A- A+ 18

19 6. WAAR NAAR TOE? De Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid heeft contacten met universiteiten over de hele wereld. Een overzicht staat hieronder vermeld. Naast de facultaire overeenkomsten bestaan er universiteitsbrede overeenkomsten waardoor u ook in andere landen dan de in het schema vermelde landen kunt gaan studeren. Bij het ter perse gaan van dit boekje lopen er besprekingen voor een uitwisseling met twee universiteiten in China (Shanghai en Bejing). Als alles volgens plan verloopt zou er een uitwisseling mogelijk zijn per academisch jaar Meer informatie kunt u krijgen bij het BIO. 6.1 Beheersing van de taal Studenten kunnen er van uitgaan dat, tenzij anders aangegeven, het onderwijs wordt verzorgd in de taal van het land van keuze. Dit houdt in dat men zowel passief als actief de desbetreffende taal dient te beheersen! (zie verdere informatie taalcursussen pagina s 40, 41). 6.2 Algemeen juridische programma s Contactpersoon: mw. Magali Dirven, Exchange Officer, BIO. Hieronder een overzicht van de universiteiten waar men heen kan gaan. Let op het begin en het einde van elk universitair semester kan van jaar tot jaar variëren. Ook vallen de tentamens niet altijd binnen de genoemde periode. Check de websites van de betreffende universiteit en lees de studentenverslagen én de buitenlandse studiegidsen voor exacte data. EUROPA BELGIË Periode: september-januari/februari-juni Liège: Université de Liège (Franstalig, aanbod Engelstalige vakken) ( Leuven Katholieke Universiteit Leuven (Nederlandstalig, Engelstalige mastervakken) ( Periode: eind september-januari en februari-juli Gent: Universiteit Gent (Nederlandstalig, aanbod Engelstalige vakken) ( DENEMARKEN Periode: augustus-januari/februari-juni (Engelstalig/Deens) Aarhus: Aarhus University ( Kopenhagen: University of Copenhagen ( DUITSLAND Periode: oktober-maart/april-juli (Duitstalig) Göttingen: Georg-August-Universität Göttingen ( Periode: september-februari/maart-augustus Heidelberg: Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg ( Hamburg: Universität Hamburg ( 19

20 FRANKRIJK Periode: september-januari/januari-mei (Franstalig) Lyon: Université Jean Moulin (Lyon III) ( Periode: september-januari/februari-juni Paris: Sciences Po Paris ( Periode: oktober-januari/februai-juni Paris II: Université Panthéon-Assas (Paris II) ( Periode: september-januari/januari-mei Poitiers: Université de Poitiers ( Strasbourg: Université de Strasbourg Tours: ( Université François-Rabelais, Tours ( GRIEKENLAND Periode: eind september-februari/midden februari -juni (Engelstalig, Franstalig, Duitstalig /Grieks) Thessaloniki: Aristotle University of Thessaloniki ( HONGARIJE Periode: Periode: eind augustus-december/midden januari maart/april-juli (Engelstalig) Budapest IERLAND Periode: september-december/januari-juni Cork: Central European University ( ( University College Cork ( Periode: oktober-december/januari-maart/april-juni Dublin: Trinity College, Dublin (beide semesters op masterniveau alleen 1e trimester op bachelorniveau) ( Periode: september-december/januari-mei Galway: National University of Ireland, Galway ( IJSLAND Periode: augustus-december/januari-mei(engelstalig) Reykjavîk: University of Reykjavîk ( ITALIË Periode: oktober-februari/februari of maart-juli: (Italiaans) Siena: Università degli Studi di Siena ( Periode: september-februari/maart-juli Bologna: Periode: september-februari/februari-juli Rome: Università di Bologna ( LUISS Guido Carli ( en 20

21 NOORWEGEN Periode: augustus-december/januari-juni. (Engelstalig/Noors) Oslo: University of Oslo ( ) OOSTENRIJK Periode: oktober-januari/maart-juni (Duits) Wenen: Universität Wien ( PORTUGAL Periode: september-februari/februari-juli (Portugees/ Engelstalig vakkenaanbod) Coimbra: Universidade de Coimbra ( SLOVENIE Periode: oktober-februari/mid februari-juni(engelstalig) Ljubljana: University of Ljubljani ( SPANJE Periode: september-februari/februari-juni (Spaans/Catalaans) Barcelona: Universidad de Barcelona ( Periode: september-februari/februari-juni Bilbao: Universidad de Deusto ( Periode : oktober- januari/februari-juni Granada: Universidad de Granada ( TSJECHIË Periode: oktober-februari/mid februari- juli(engelstalig) Praag Univerzita Karlova v Praze ( TURKIJE Periode: oktober-februari/maart-juli(engelstalig) Istanbul Istanbul University ( Periode: september-januari/februari-mei Bilkent Bilkent University ( VERENIGD KONINKRIJK Periode: academisch jaar: september-juni London: King s College, London * ( Oxford: University of Oxford * ( Periode: geheel academisch jaar óf Fall semester: september-december Norwich: University of East Anglia ( London: Queen Mary, University of London ( Engelse taaltest is verplicht. * Deze universiteiten geven de voorkeur aan een verblijf van een academisch jaar (d.w.z. een verblijf van min. 10 maanden.) Wij adviseren u de studentenverslagen te lezen. 21

22 SCHOTLAND Periode: september-december/januari-mei Dundee: University of Dundee ( ZWEDEN Periode: augustus-december,januari/januari-juni. Engelstalig/Zweeds Uppsala: Uppsala University ( ZWITSERLAND Periode: september-januari/ februari-mei(frans/duits/engels) Freiburg: Universität Freiburg/Université de Fribourg ( Periode: augustus-januari/februari-juli(duits) Zürich: Universität Zürich ( BUITEN EUROPA AUSTRALIË Periode: februari-juni/juli-november Melbourne: Monash University ( Periode: januari-april/mei-augustus/september-december (trimester systeem) Gold Coast: Bond University ( VERENIGDE STATEN VAN AMERIKA Periode: augustus-december/januari-mei (juni) Florida/Gainesville: University of Florida ( Connecticut/Hartford: University of Connecticut ( California/San Francisco: University of California, Hastings College of the Law ( Texas/Austin: The University of Texas at Austin ( Periode: september-december/januari-mei Massachusetts/Boston: Boston University, school of Law ( CANADA Periode: september-december/januari-april/mei-juni/juli-augustus Calgary: University of Calgary ( ZUID-AFRIKA Periode: eind januari/februari-juni (Engelstalig/Afrikaans) Potchefstroom: North-West University ( ook mogelijk juli-december Pretoria: University of Pretoria ( Stellenbosch: Stellenbosch University ( 22

23 6.3 Speciale juridische programma s en (zomer)cursussen Sciences Po, Paris Contactpersonen: mw. mr. A. Broekers-Knol, e.c.poutsma@law.leidenuniv.nl of a.broekers@law.leidenuniv.nl Het programma aan het Science Po is erop gericht studenten intensief kennis te laten maken met Frankrijk en het Franse academische klimaat in het bijzonder. Het programma begint met een cursus in de Franse taal in Leiden. De duur van die cursus is afhankelijk van de voorkennis. Eindexamen Frans plus het behalen van een toets Frans behoren tot de vereisten om in aanmerking te kunnen komen voor een studieverblijf aan Sciences Po. Daarnaast dienen studenten goede studieresultaten te hebben. Studenten die de toets Frans behaald hebben en goede studieresultaten hebben, kunnen na toestemming van mevrouw Broekers en prof. Nieuwenhuis in beginsel een periode van vijf maanden, van september tot en met januari, in Parijs aan Sciences Po studeren. Begin september wordt aan Sciences Po een Franse taalcursus en een algemene introductie gegeven, waarna gedurende de maanden oktober tot en met januari colleges worden gevolgd. In principe nemen de Leidse studenten deel aan het internationale programma van Sciences Po. Dit betekent dat de colleges hoofdzakelijk historische en politiek-wetenschappelijke vakken betreffen. De mogelijkheid is aanwezig om ook juridische vakken te volgen. Die vakken zijn echter specifiek voor de Franse studenten bedoeld. Een meer gevorderde kennis van de Franse taal maakt het volgen van die vakken gemakkelijker. Begin februari volgen de (vergelijkende) examens. De bereikte resultaten worden omgezet in Leidse studiepunten en in Leidse cijfers volgens de voor Sciences Po opgestelde omzettingstabel Summer Course in Space Law and Policy Contactpersoon: mevr. drs. Tanja Masson-Zwaan. t.l.masson@law.leidenuniv.nl Studenten moeten het keuzevak Aerospace Law volgen, of anderszins van belangstelling in het ruimterecht kunnen getuigen. Deze zomercursus van twee weken wordt elk jaar georganiseerd door een samenwerkingsverband van het European Centre for Space Law (ECSL) en de European Space Agency (ESA). Zij vind meestal plaats in de eerste twee weken van september. Per keer kunnen slechts een paar Leidse studenten aan de zomercursus deelnemen. De zomercursus vindt elk jaar in een ander land plaats. Website: Leyden-Amsterdam-Columbia Summer Program in American Law Deze vier weken durende intensieve zomercursus Amerikaans recht wordt in de zomer alternerend in Amsterdam en Leiden gehouden, gedoceerd door hoogleraren van de gerenommeerde Columbia University, New York. Het programma wordt in 2010 in de maand juli in Leiden gehouden. Het biedt dus de kans om op Nederlandse bodem kennis te maken met het Amerikaanse recht zoals dat wordt gedoceerd aan één van s werelds topuniversiteiten. Een prima voorbereiding mocht u een vervolgopleiding in de Verenigde Staten overwegen. Er zijn ook plaatsen beschikbaar voor Leidse rechtenstudenten die in de eindfase van hun studie zitten. Contact en informatie: zie 23

24 6.3.4 Leiden Law Courses Een leuke én eenvoudige manier om kennis te maken met colleges in het Engels en in contact te komen met buitenlandse studenten zijn de Leiden Law Courses (LLC). Dit zijn de in het Engels aangeboden keuzevakken van de Faculteit der Rechtsgeleerdheid (zie keuzevakkengids). Ook Nederlandse rechtenstudenten kunnen de meeste van deze keuzevakken volgen. Inschrijving geschiedt via U-Twist Summercourse University of Florida en University of California, Berkeley Voor master-studenten Fiscaal Recht bestaat de mogelijkheid om een gedeelte van het tweede semester te studeren aan de University of Florida, Gainesville (UF). Maximaal tien studenten in de laatste fase van hun studie kunnen zonder studievertraging kennis opdoen in de Verenigde Staten. Hoewel het programma in opzet is toegespitst op studenten die het buitenlandverblijf binnen een vierjarige bachelor/master-opleiding willen inpassen, staat deelname aan het programma open aan iedere, voldoende gemotiveerde, student die het bachelordiploma in bezit heeft. Studenten met vragen omtrent het uitwisselingsprogramma met UF treffen op de Blackboard-omgeving Fiscaal recht studeren in het buitenland meer informatie aan. Studenten kunnen ook zomercursussen doen aan de University van California, Berkeley via het UC International Registration Center ( Nederlandse studenten krijgen een korting op de inschrijving. Het dus goedkoper dan de reguliere procedure. Daarnaast regelt het Registration Center visumformulieren, huisvesting, en helpt bij praktische zaken (Post)graduate opleidingen in het buitenland: LL.M, LL.M Avanced Studenten die een master s of advanced master s opleiding in het buitenland willen volgen, moeten dit in het algemeen zelf regelen en krijgen geen financiële ondersteuning van de UL in vorm van een beurs. Ook moeten zij het vaak zeer hoge collegegeld zelf betalen. De afgelopen jaren hebben rechtenstudenten een master gedaan aan de Columbia University, University of Berkeley, University of Cambridge, Boston University, University of Oxford en University of Edinburgh. In PITSstop is informatie aanwezig van verschillende universiteiten die een Master of een Advanced Master aanbieden. U kunt ook eens kijken op of Voor beursmogelijkheden zie hoofdstuk 9. De Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid biedt zelf vier Advanced Masteropleidingen aan: Master of Advanced Studies in Air & Space Law, Master of Advanced Studies in International Tax Law, Master of Advanced Studies in European & International Business Law, en de Master of Advanced Studies in Public International Law (met twee specialisations: International Criminal Law en Peace, Justice and Development. Voor meer informatie raadpleeg de website: Oxford Erasmusuitwisseling: undergraduate Er bestaat een uitwisselingsmogelijkheid met Oxford:het éénjarige programma op bachelorniveau. U doet dan juridische vakken die opleiden tot het Diploma in Legal Studies. Zie voor meer informatie Evenals bij de andere Erasmusuitwisselingen is er sprake van een selectie door Leiden (Bureau Internationaal Onderwijs), en is deze uitwisseling op basis van gesloten beurzen (m.a.w. u betaalt collegegeld aan Leiden maar niet aan de gastuniversiteit). De selectie wordt in dit geval gedaan door het BIO. Aanmelding vindt plaats door vóór 1 maart een 24

25 motivatiebrief te schrijven, vergezeld van C.V. en cijferlijst, gericht aan: Magali Dirven Bureau, Internationaal Onderwijs, Steenschuur 25, 2311 ES Leiden. Uiterlijk 1 april 2010 moeten de aanmeldingsformulieren bij Oxford binnen zijn. Magister Juris; graduate niveau Leidse studenten hebben ook de mogelijkheid om in Oxford de éénjarige opleiding tot Magister Juris te volgen. Dit valt buiten het Erasmus uitwisselingsprogramma. Hierbij moet aan de reguliere toelatingseisen van Oxford worden voldaan Er is geen speciale voordracht door Leiden, dus aanname door Oxford is niet gegarandeerd, dat wil zeggen u neemt deel aan de (strenge) selectieprocedure van Oxford. Dit masterprogramma is voorbehouden aan studenten die hun masteropleiding (bijna) afgerond hebben en naar verwachting met een 8 gemiddeld of hoger afstuderen. Dat houdt in dat zij beschikken over een gewogen cijfergemiddelde van 8 of hoger zowel in de bachelor als in de masterfase. (zie of klik rechtstreeks op: ). De deadline voor de aanmelding voor het Magister Juris programma is januari Dat betekent dat uw aanmeldingspapieren op uiterlijk 20 januari 2010 in het bezit moeten zijn van de coördinator van Oxford: Jenny Dix, Institute of European and Comparative Law, Stage Studenten die een stage in het buitenland willen gaan volgen, dienen zelf contact op te nemen met de stagecoördinator van de afdeling of het departement en/of het instituut/bedrijf dat een stage aanbiedt. Een handige website is en Op de laatstgenoemde site staat een Nederlandse en Engeltalige stageovereenkomst op die u kunt gebruiken. Integrand biedt voornamelijk stages aan in Nederland. Maar er zijn soms ook enkele buitenlandse stages beschikbaar. Zoek bij buitenlandse vestigingen van de Nederlandse kantoren en bedrijven. In het algemeen geldt dat er pas subsidie (o.a. Erasmusbeurs) wordt verkregen mits de stage bij een buitenlands bedrijf dat in Europa gevestigd is en ook door de examencommissie van de faculteit is goedgekeurd. Tevens geldt de voorwaarde dat de stage fulltime wordt gelopen als programma-onderdeel van een studie aan de Universiteit Leiden, als keuzevak of extra vak en dat deze studie of stage wordt beloond met studiepunten. U moet ook een leerovereenkomst van de stageperiode aangeboden krijgen. Deze dient zowel door uw eigen onderwijsinstelling als door uw stagebedrijf bekrachtigd te worden. De stage duurt minimaal drie en maximaal twaalf maanden. De student moet minimaal zijn /haar propedeuse hebben gehaald. Let wel: de Faculteit der Rechtsgeleerdheid heeft geen structurele samenwerkingsovereenkomsten met buitenlandse bedrijven en bemiddelt officieel niet in stages. U kunt bij uw eigen departement navragen of men bemiddelt in buitenlandse stages. Kijk behalve op de site ook op en of òf

26 Voor algemene informatie met betrekking tot buitenlandse stages kunt u in sommige gevallen ook terecht bij het Loopbaancentrum Letteren, P.N. van Eyckhof 4 (gebouw 1168) tel website: loopbaancentrum@let.leidenuniv.nl De stagecoördinator van het Loopbaancentrum is mevrouw drs. B. Sumer. Dit bureau is in eerste instantie voor Letterenstudenten. Maar heel af en toe krijgt het Loopbaancentrum stages binnen waar rechtenstudenten ook op kunnen solliciteren. U kunt dus altijd even informeren. Kijk ook op De Studenten Loopbaan Service is geopend van maandag tot en met donderdag van 9.00 uur tot uur. De mediatheek van de Studenten Loopbaan Service is geopend van uur tot uur. Het LUF heeft een internationaal studiefonds, dat een combinatie is van een beurs en een lening voor buitenlandse stages van Leidse studenten. Uitwisselingsprogramma s komen hier niet voor in aanmerking. Zie ook de website van het LUF: en klik op LISF. Het LUF, Rapenburg 61, bereikbaar op werkdagen van uur, tel , e- mail info@luf.leidenuniv.nl AIESEC AIESEC is de grootste internationale studentenorganisatie voor academische studenten ter wereld. Opgericht in 1948 is zij inmiddels gevestigd in meer dan 100 landen en biedt aan elke universitaire student, die verder wil kijken dan de Nederlandse horizon, de mogelijkheid om naar het buitenland te gaan voor een stage van 2 tot 18 maanden. Een AIESEC Wereldstage geeft de ondernemende, universitaire student de kans een onvergetelijke internationale werk- en leefervaring op te doen waarbij de student cultureel bewustzijn en een internationaal perspectief ontwikkelt. Het unieke AIESEC netwerk zorgt voor het gehele stage proces. Dit begint bij de selectie van de student, de voorbereiding op het weggaan, tot de opvang in het land van de stage door middel van huisvesting en sociale activiteiten. Hoe ziet een AIESEC stage eruit? De stage is minimaal 8 weken en maximaal 72 weken. Mogelijke instanties zijn: een Non Gouvernementele Organisatie een overheidinstellingen of een commerciële instantie. De snelheid van het vinden van een stage hangt af van de opdrachteisen, hoe meer eisen hoe langer het zal duren. Hoe werkt het AIESEC aanmeldingsproces? Studenten melden zich bij AIESEC aan door middel van het insturen van hun CV en motivatie brief naar leiden@aiesec.nl. Vervolgens wordt de student uitgenodigd voor de selectie ronde (SRB) waarbij wordt gekeken of de student geschikt is om met AIESEC weg te gaan. Vervolgens zal er in samenwerking met een persoonlijke coach een geschikte stage gezocht worden. Eenmalige bemiddelingskosten bedragen 195,-. Contactgegevens AIESEC Leiden Kaiserstraat GN Leiden Tel leiden@aiesec.nl 26

27 ELSA en stages: STEP: Student Trainee Exchange Programme ELSA is een vereniging voor Europese rechtenstudenten met een netwerk verspreid over 220 Universiteitssteden uit 32 landen in Europa. In ieder van deze landen is het mogelijk om stage te lopen mits u lid bent van deze studievereniging. U dient zich eerst aan te melden bij ELSA Leiden. Via ELSA Leiden krijgt u informatie over de stages die op dat moment binnen Europa beschikbaar zijn. Hebt u een stage gevonden naar wens, dan geeft u dit door aan de STEP Vice President van ELSA Leiden. Deze neemt vervolgens contact op met de Internationale STEP Vice President van ELSA International in Brussel. Deze laatste zal er voor zorgen dat de student gekoppeld wordt aan de stage, mits deze voldoet aan de criteria (denk aan CV en vorderingen studie). Indien er gematched is zal de lokale voorzitter van STEP uit het land waar de Leidse student stage wil lopen contact opnemen met de STEP voorzitter in Leiden. De ELSA groep daar zal zorgen voor huisvesting en sociale integratie. De meerwaarde om via STEP stage te lopen is onder meer dat u meestal zelf kan bepalen hoelang u stage wilt lopen en in welk land. Daarnaast wordt u door de lokale ELSA-groep opgevangen die er voor zullen zorgen dat u zich sneller thuis voelt en u makkelijker wegwijs kan maken in het land waar u stage loopt. Bovendien krijgt men aan het einde van uw stage een certificaat van deelname. Website: Studiebeurzen voor Stages Voor algemene informatie betreffende studiebeurzen voor buitenlandse stages: Wilt u meer weten over beurzen voor stages binnen Europa, kijk dan op de website van het International Office: Klik op Beurzen/Erasmusbeurs, studie en stage. Bent u a afgestudeerd of gaat binnenkort afstuderen, klik dan op Beurzen/Leonardo da Vinci. 27

28 7. WAAR KUNT U INFORMATIE VINDEN? Bureau Internationaal Onderwijs De balie bij het Onderwijs Informatie Centrum, C 0.31 (adres Steenschuur 25) is geopend op maandag, dinsdag en donderdag van uur. Tijdens deze openingstijden kunt u gewoon binnenlopen voor algemeen advies. Heeft u specifieke vragen over studeren in het buitenland, dan kunt u op ons open spreekuur langskomen. Voor een meer persoonlijk gesprek kunt u altijd een afspraak maken (tel ). De Studie-infotheek Plexus Studenten die geïnteresseerd zijn in een studieperiode in het buitenland via een universitaire overeenkomst kunnen voor informatie terecht bij PITSstop (Plexus). Hier vind u studiegidsen van buitenlandse universiteiten, een fondsendiskette waarop particuliere fondsen te vinden zijn, en studentenverslagen. Ook is er een mediahoek waarin u filmmateriaal van partneruniversiteiten kunt bekijken. Op maandag- en donderdagmiddag is er een inloopspreekuur voor studenten die specifieke vragen hebben over studeren/stages in het buitenland ( uur). Mailen mag ook: t.rietdijk@io.leidenuniv.nl. PITSstop is elke werkdag geopend van uur. Bezoekadres: Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden. Postadres: postbus 439, 2300 AK Leiden, tel , pitsstop@plexus.leidenuniv.nl. Studeren buiten Europa Leiden heeft met universiteiten in landen buiten Europa (waaronder Canada, de Verenigde Staten, Australië en Japan) uitwisselingsovereenkomsten gesloten die universiteitsbreed zijn. Dat wil zeggen dat ze bedoeld zijn voor studenten van alle studierichtingen. Op de website kunt u zien welke universiteiten dit zijn en zie hoe de aanmeldingsprocedure in zijn werk gaat. In eerste instantie meldt u zich aan bij het International Office. Contactpersoon is mw. Truus Rietdijk, adres: Pieterskerkhof 6. t.rietdijk@io.leidenuniv.nl Internet Via Internet is zeer veel informatie te vinden. Een lijst met websites van adressen van facultaire partners en andere nuttige websites treft u aan het einde van deze brochure aan. De UL heeft een uitgebreide website over studeren in het buitenland: Ook op onze Blackboard-omgeving studeren in het buitenland treft u informatie aan over een buitenlands studieverblijf inclusief studieverslagen per land en/of universiteit. 28

29 8. HOE KUNT U ZICH AANMELDEN? Voor een door de Faculteit der Rechtsgeleerdheid te Leiden erkende studie in het buitenland dient u zich vóór 15 maart 2010 aan te melden voor een verblijf in het daaropvolgende academische jaar. Dat wil zeggen degenen die naar het buitenland willen gaan in de periode dienen zich vóór 15 maart 2010 schriftelijk aan te melden bij Magali Dirven: Bureau Internationaal Onderwijs, Steenschuur 25, Postbus 9520, 2300 RA Leiden. Uw schriftelijke aanmelding dient te bevatten: een motivatiebrief de universiteit van uw voorkeur met twee alternatieve keuzes de periode die u in het buitenland wilt studeren de studiefase waarin u zich bevindt een computeruitdraai van uw gecertificeerde cijferlijst (verkrijgbaar bij de onderwijsadministratie) een curriculum vitae, met vermelding van volledig adres, telefoonnummer, adres en collegekaartnummer aantoonbare kennis van de taal van het land van keuze. Binnen een maand ná de sluitingsdatum van 15 maart 2010 krijgt u bericht of de faculteit uw studieperiode erkent, naar welke universiteit u kunt vertrekken en of u een beurs kunt ontvangen. U zult bij uw plaatsingsbrief tevens voorwaarden toegestuurd krijgen die door de faculteit worden gesteld. Vervolgens wordt u in de gelegenheid gesteld de plaatsing en de bijbehorende voorwaarden te aanvaarden. Studenten dienen rekening te houden met de mogelijkheid dat voor sommige universiteiten een selectieprocedure kan gelden. Studenten die willen studeren in het academische jaar en zich niet voor 15 maart 2010 hebben aangemeld, kunnen nog reageren op een eventueel bericht in bijvoorbeeld de Mare, Studenten E-Nieuws en Blackboard. Hierin wordt gepubliceerd welke plaatsen er nog beschikbaar zijn voor een bepaalde universiteit in het voorjaar van Dit betreft meestal alleen plaatsen aan universiteiten binnen Europa. Deze berichten zullen zonodig vóór eind oktober 2010 verschijnen. U kunt natuurlijk ook altijd mondeling informeren bij het BIO welke studieplekken er nog over zijn. 29

30 9. KOSTEN EN FINANCIERING 9.1 Kosten De kosten van studeren in het buitenland variëren sterk van land tot land, maar in het algemeen kan men wel stellen dat studeren in het buitenland duurder is dan studeren in Nederland. Op de website van de Nuffic ( is per land vaak informatie over kosten opgenomen. Als u naar het buitenland vertrekt op basis van het Erasmusprogramma, of op basis van een samenwerkingsovereenkomst die de Leidse Faculteit der Rechtsgeleerdheid heeft gesloten met bijvoorbeeld een Amerikaanse universiteit of als u studeert aan één van de andere partneruniversiteiten, dan betaalt u geen collegegeld aan de gastuniversiteit (zie hierna voor de verschillende mogelijkheden). De belangrijkste financiële tegemoetkomingen, financieringsmogelijkheden en studiebeurzen worden hieronder toegelicht. 9.2 Studiefinanciering** Studenten met een studietoelage kunnen deze in principe behouden als zij tijdelijk in het buitenland studeren. Zij krijgen dezelfde toelage als uitwonende studenten. De Informatie Beheer Groep stelt hiervoor wel de volgende voorwaarden: de buitenlandse studie moet deel uitmaken van het eigen onderwijsprogramma; de student moet aan de Nederlandse universiteit ingeschreven blijven en dus ook Nederlands collegegeld betalen; en het verblijf mag in het buitenland niet langer dan een jaar duren. In bepaalde gevallen is het mogelijk voor de periode van het buitenlandse verblijf (of een gedeelte hiervan) een voorschot te krijgen van de Informatie Beheer Groep. Meer informatie hierover is te verkrijgen bij het Steunpunt Studiefinanciering in Groningen, telefoonnummer: of Vanaf 1 september 2007 is het ook mogelijk om in het hoger onderwijs de Nederlandse studiefinanciering mee te nemen voor een volledige opleiding in het buitenland. Je kunt dan met behoud van de Nederlandse studiefinanciering in het buitenland studeren. De criteria die gelden om voor studiefinanciering in Nederland in aanmerking te komen zijn onder meer leeftijd, nationaliteit en het gevolgde onderwijs moet voltijds zijn. In het buitenland gelden er naast de genoemde vereisten wel extra voorwaarden. Zie voor meer details zie de folder studeren buitenland verkrijgbaar op Op deze site vind u de opleidingen en de landen vermeld waarvoor het recht op de meeneembare studiefinanciering bestaat. Dit zijn onder meer Australië, de Verenigde Staten, België, Duitsland, Frankrijk, de Nederlandse Antillen, Aruba, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. * Op de universitaire website ( treft u informatie over allerlei mogelijke fondsen aan. ** Er kunnen zich altijd wijzigingen voordoen m.b.t. de voorwaarden voor studiefinanciering in het buitenland. Informeer altijd even bij de IB-groep voor de laatste stand van zaken. 30

31 9.3 OV-studentenkaart en het buitenland Voor Nederlandse studenten die studiefinanciering genieten en in het buitenland willen gaan studeren gelden drie regelingen. A) Studenten die hun volledige studie in het buitenland volgen en daarvoor ook Nederlandse studiefinanciering ontvangen, kunnen gedurende het verblijf in het buitenland een OV-vergoeding krijgen. B) Studenten die voor studie of stage enige tijd via een uitwisselingsprogramma naar het buitenland gaan, kunnen een OV-vergoeding krijgen in plaats van hun OV-jaarkaart voor de tijd die ze in het buitenland doorbrengen. Men dient dit minimaal twee maanden voor vertrek met het OB-formulier en een akkoordverklaring van het BIO (handtekening van de buitenlandcoördinator) aan te vragen bij het Steunpunt Studiefinanciering. Op het OBformulier staat ook aangegeven wanneer u de OV-jaarkaart moet inleveren en wanneer en hoe u hem weer kunt ophalen (verkrijgbaar bij de informatiebalie en het postkantoor of kijk op de hieronder genoemde website: Klik op OV_studentenkaart, OV_studentenkaart Buitenland. C) Studenten die buiten de officiële uitwisselingsprogramma s om een deel van hun studie in het buitenland volgen, kunnen ook in aanmerking komen voor vergoeding van de OVjaarkaart met betrekking tot de in het buitenland doorgebrachte periode, maar dit is afhankelijk van de goedkeuring van de opleiding. De vier hierna genoemde criteria zijn van toepassing: 1) De student dient voltijds ingeschreven te blijven staan bij de Nederlandse universiteit tijdens het buitenland verblijf. 2) De student dient het Nederlandse collegegeld te betalen aan de Nederlandse universiteit. 3) Er dient goedkeuring te worden verleend voor het buitenlandverblijf door de opleiding. 4) Hiervoor dient men, minimaal twee maanden voor vertrek, een OB-formulier en een door de buitenlandcoördinator ondertekende akkoordverklaring in te dienen bij Informatie Beheergroep (IB) in Groningen. Kijk voor de exacte procedure en de nieuwste ontwikkelingen op de website Studiebeurzen Erasmus Het meest bekende uitwisselingsprogramma is ongetwijfeld het Erasmus programma. Erasmus is onderdeel van het LevenLang Leren Programma van de Europese Unie. Dit programma loopt van en houdt zich bezig met studenten- en docentenmobiliteit in het hoger onderwijs. Een voorwaarde voor een student om in aanmerking te komen voor een Erasmusbeurs is dat er een door de Europese Unie goedgekeurde overeenkomst bestaat tussen de UL en een buitenlandse instelling. Voorwaarden waaraan deze overeenkomsten moeten voldoen zijn: wederzijdse erkenning van (delen uit) elkaars studieprogramma wederzijdse vrijstelling van collegegeld u studeert aan een universiteit die deelneemt aan het Erasmus programma de gastinstelling in het buitenland neemt deel aan het Erasmus programma u dient ingeschreven te blijven staan bij uw eigen instelling de leerovereenkomst is zowel door de gastuniversiteit als de thuisuniversiteit goedgekeurd. 31

32 De studie in buitenland is fulltime voor een periode van minimaal drie en maximaal twaalf maanden. Aanvragen voor de subsidie worden door de faculteiten gedaan, zodat een zekere continuïteit kan worden gewaarborgd (individuele studenten kunnen niet zelfstandig een aanvraag voor een beurs indienen). Het budget dat de Universiteit Leiden ontvangt is beperkt. Als het fonds is uitgeput kan het voorkomen dat ondanks dat u aan de voorwaarden voldoet, er voorlopig geen beurs toegekend wordt. De kans is echter redelijk groot dat de Erasmusbeurs met terugwerkende kracht toch uitbetaald wordt aan de student. Een uitwisseling binnen het Erasmus programma duurt minimaal drie maanden en maximaal een jaar. Het bedrag van de Erasmusbeurs wordt vastgesteld door de Nuffic, en is tegenwoordig voor alle Europese landen hetzelfde. Deze beurs is bedoeld als tegemoetkoming in de extra kosten van een studieperiode in het buitenland (zoals reiskosten, hogere kosten levensonderhoud e.d.). Wie een studietoelage krijgt, behoudt deze ook tijdens de buitenlandse studie. Let wel: een student heeft slechts éénmaal recht op een Erasmusbeurs. Kenmerkend voor deze vorm van studieverblijf in het buitenland is dat: de student geen collegegeld betaalt in het buitenland: men betaalt het vereiste collegegeld aan de UL en blijft ingeschreven als student; de student de Nederlandse studiefinanciering behoudt; in principe de student geen studievertraging oploopt omdat de studiepunten die in het buitenland worden behaald door de UL worden erkend ( European Credit Transfer System ) de student gebruik kan maken van de gebruikelijke studentenvoorzieningen aan de buitenlandse universiteit de buitenlandse universiteit soms bemiddelt bij het zoeken naar huisvesting, maar dit is niet verplicht. Aanmelding voor de studiebeurs verloopt via het BIO, gelijktijdig met de aanmelding aan de buitenlandse universiteit. De beurs wordt in twee termijnen uitbetaald. Het International Office streeft ernaar om de eerste uitbetaling in de maand voor de daadwerkelijke vertrekdatum uit te voeren. De tweede termijn wordt uitbetaald na inlevering van 1)het studieverslag en 2) de cijferlijst. De voorwaarde is wel dat de student naast deze twee documenten ook 3) het enquete 4) de leerovereenkomst en 5) het host institution formulier inlevert. Dit alles binnen twee weken na terugkomst bij het International Office. Gravensteen, Pieterskerkhof 6, 2311 SR. Leiden Het studentcontract moet u al vòòr vertrek ondertekend opsturen naar het International Office. Voldoet u niet aan deze voorwaarden dan loopt u de kans dat u de hele beurs moet terugbetalen. Het kan ook voorkomen dat het budget op is. Ondanks dat u dan nog steeds aan de voorwaarden voldoet, wordt er dan geen geld uitgekeerd. U krijgt dan de status van nulbeurs student. Dit houdt in, dat alle regels die van toepassing zijn op de Erasmus studenten ook hier van toepassing zijn (niet betalen van collegeld als ook het op tijd inleveren van de documenten). Alleen is voor deze groep pas achteraf duidelijk of er nog een Erasmusbeurs uitgekeerd wordt voor hun buitenland verblijf Lustra De Lustrabeurs wordt door de Universiteit Leiden toegekend en is in eerste instantie bestemd voor Leidse studenten voor het volgen van een studieperiode aan een buitenlandse instelling buiten Europa. In aanmerking komen de instellingen en universiteiten waarmee al (gedurende ten minste twee voorafgaande jaren) een aantoonbare relatie bestaat, wat heeft geresulteerd in de plaatsing van studenten en/of de uitwisseling van docenten. Het budget dat de Universiteit Leiden ontvangt is beperkt. Als het fonds is uitgeput kan het voorkomen 32

33 dat ondanks dat u aan de voorwaarden voldoet, er geen beurs toegekend wordt. Ook kan het voorkomen dat het aantal aanvragen zo groot is dat de beurzen worden gematigd om zoveel mogelijk studenten in staat te stellen een beurs te krijgen. Houdt hier rekening mee. Niet in aanmerking voor een beurs komen studenten die naar instellingen en/of universiteiten willen gaan waarmee de UL op generlei wijze een samenwerkingsrelatie onderhoudt. Voor het aanvragen van een beurs dient gebruik te worden gemaakt van het daarvoor bestemde aanvraagformulier. Studenten die zich via het BIO hebben aangemeld krijgen dit automatisch thuis gestuurd. Mocht dat niet het geval zijn dan kan het formulier worden gedownload van de website studeren in het buitenland : of klik rechtstreeks op de link: Beurzen/Lustra. Op deze website is ook informatie te vinden over andere fondsen, inclusief de aanmeldingsformulieren. Het formulier is pas geldig als dit is ondertekend door de facultaire coördinator (via het BIO). Nadere voorwaarden: de Universiteit Leiden erkent de in het buitenland gevolgde studie als onderdeel van de Leidse studie (als programmaonderdeel, keuzevak of extra vak), en beloont dit met studiepunten. de studieperiode bedraagt minimaal vier weken en maximaal een jaar. de student heeft nog niet eerder een Lustrabeurs ontvangen Alle aanvragen worden door de facultaire buitenlandcoördinator beoordeeld en doorgestuurd naar het International Office van Universiteit Leiden. Op het aanvraagformulier wordt door de facultaire buitenlandcoördinator aangegeven welk beursbedrag er aan de student toegekend is. Indien blijkt dat de student ooit eerder een Lustrabeurs heeft gehad zal het International Office de coördinator hierover berichten, of andersom. De student krijgt maar éénmalig een Lustrabeurs. De beurs wordt in twee termijnen uitbetaald. Het International Office streeft ernaar om de eerste uitbetaling in de maand voor de daadwerkelijke vertrekdatum uit te voeren. De tweede termijn wordt uitbetaald na inlevering van het verslag. De voorwaarde is wel dat de student het verslag en het verslagformulier met het daartoe bestemde formulier binnen één maand inlevert bij het International Office Outbound Study Grant Het College van bestuur heeft dit fonds in het leven geroepen om te stimuleren dat Leidse studenten een gedeelte van hun Nederlandse onderzoekmaster in het buitenland doet. De beurs is geldig voor studenten van alle nationaliteiten, zolang het maar een studie buiten Nederland is voor een periode van minimaal 4 weken tot een maximum van 12 maanden. De aanvullende eisen zijn: 1)Een verklaring van uw supervisor/begeleider dat het essentieel is dat u een gedeelte van een tweejarige (onderzoek)master in het buitenland gaat doen met het oog op uw onderzoek en/of curriculum. 2)Een eigen bijdrage van 600 euro per maand. 3) Dat er al financiële ondersteuning is aangevraagd bij ten minste drie partijen. Zie voor meer details en compleet overzicht van de vereisten: 33

34 9.4.4 Culturele verdragen Nederland heeft met een veertigtal landen culturele akkoorden gesloten die het mogelijk maken over en weer studenten, afgestudeerden en wetenschappelijk personeel uit te wisselen. Deze verdragen bieden beursmogelijkheden voor studie en onderzoek in verschillende landen binnen en buiten Europa. Aanvraagformulieren (per land) kunnen via het International Office (adres Pieterskerkhof 6) worden aangevraagd en ingediend. Men moet er rekening mee houden dat de aanvraagprocedure een half jaar tot een jaar in beslag kan nemen. Voor een gedetailleerde landenlijst en een exacte update van de voorwaarden kijk op de website: of en dan financiering, beurzen. Kijk ook bij het Prins Bernard Cultuurfonds op de website: Curatorenfondsen De Universiteit Leiden beheert een aantal curatorenfondsen. De jaarlijks te besteden gelden uit deze fondsen zijn bestemd voor studenten die in het kader van hun studie hoge kosten moeten maken. Voor nadere informatie en aanvraagformulieren kan men terecht bij de studentendecanen gevestigd in Plexus, bezoekadres: Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, Postbus 439, 2300 RA Leiden, tel adres: U kunt ook een afspraak maken of naar het open spreekuur gaan op maandag tot en met vrijdag van tot uur. Kijk ook op: klik op beurzen, curatorenfonds LUF Internationaal StudieFonds: LISF Via het Leids Universiteits Fonds (LUF) kan een beroep gedaan worden op het Internationaal Studiefonds (LISF) voor een buitenlands studieverblijf. Deze beurs voor studenten en pas afgestudeerden dient om de internationale oriëntatie te bevorderen. Studenten waarvan de reis buiten het kader van een standaard uitwisselingsprogramma valt en pas afgestudeerden komen hiervoor in aanmerking. U moet dan wel een origineel plan voor een buitenlands project indienen. De beurs geldt voor alle landen ter wereld en is een beurs die, indien nodig, gecombineerd kan worden met een lening. Voor meer details en exacte voorwaarden en vereisten voor aanmelding, bezoek de website van het LUF: klik op studenten, en dan subsidies, of mail naar info@luf.leidenuniv.nl Een greep uit andere fondsen naast het LISF waarop via het LUF kan worden meegedongen door rechtenstudenten zijn: Alkema-Hilbrand Fonds (Mensenrechten), Dr. H.A. van Beuningen Fonds, Coloquium Meta-Juridicum, Fonds Clavareau, Prof H.G Schemers studiefonds, Fonds Leerstoel en Instituut voor Immigratierecht Leiden, Gieskes Fonds (Internationaal Humanitair recht), Kirchheiner Stichting Ombudman en Democratie (De Stichting heeft prof.dr. R.A. Lawson benoemd op de leerstoel 'Bescherming van de integriteit van het individu', Verheyden de Lancey Fonds (Gezondheidsrecht), Cornelis van Vollenhoven Stichting, Fonds voor Internationaal Recht mr. W.C. Beucker Andreae, Ouwe fonds (voor studenten die als gevolg van een ziekte of ander lichamelijk gebrek aanvullende voorzieningen nodig hebben) VSB-beurzen De VSB-beurs is voor minder draagkrachtige studenten. De student moet aan een Nederlandse universiteit studeren en een buitenlandse aanvullende studie willen volgen of onderzoek willen doen. Om in aanmerking te komen dient de kandidaat afgestudeerd te zijn of op het punt staan, te gaan afstuderen. De opgedane kennis dient ten goede te komen 34

35 aan de Nederlandse samenleving. De beursaanvraag is geldig voor alle landen. De hoogte van de beurs is maximaal per jaar. Kijk ook op: klik op beurzen, VSBfonds beurzen. De voorwaarden om in aanmerking te komen voor een beurs zijn: ruim voldoende studieresultaten hebben behaald op moment van vertrek niet ouder zijn dan 29 jaar in principe de Nederlandse nationaliteit hebben en na het verblijf terugkeren naar Nederland in het studiejaar voor vertrek zijn afgestudeerd en extracurriculaire activiteiten hebben ontplooid een sterke motivatie en een grote maatschappelijke betrokkenheid kunnen aantonen Kijk voor de meest actuele informatie op de website van het VSB-fonds: Op deze website is ook het elektronische aanmeldingsformulier te vinden. Na aanmelding kunt u deze formulieren, en de in onderstaande lijst vereiste documenten, inleveren bij het International Office, "Gravensteen", Pieterskerkhof 6. De documenten die men dient in te leveren zijn: het volledig ingevulde en ondertekende aanvraagformulier met bijlagen; leesbare kopie van paspoort of identiteitsbewijs; volledige curriculum vitae; overzicht studieresultaten; originele cijferlijst; minimaal twee originele aanbevelingsbrieven; bewijs toelating of toelaatbaarheid buitenlandse instelling De deadline voor aanmeldingen is 1 maart U dient het geheel in te leveren bij: Beurzencoördinator, International Office, "Gravensteen", Pieterskerkhof HSP Binnen het Huygens Scholarship programme bestaat het HSP Talentenprogramma dat gefinancierd is door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Dit programma geeft u de mogelijk te studeren of onderzoek te doen aan een gerenommeerde onderwijsinstelling in het buitenland. De belangrijkste voorwaarde is dat de studieresultaten moeten laten zien dat de aanvrager een talentvolle student is, dus het moeten uitzonderlijk goede studieresultaten zijn. De aanvrager moet bijvoorbeeld behoren tot de beste 10% van de opleiding, of misschien zelfs tot de beste 5%. Het te volgen studieprogramma tijdens het buitenlandverblijf (dat ook een stage kan zijn) maakt deel uit van een bachelor- of masterprogramma en vormt een regulier onderdeel van je opleiding in Nederland. Dit houdt in dat de studiepunten meetellen voor je Nederlandse studie. De deadline voor de aanvraag is uiterlijk 1 februari 2010 bij de Nuffic. Wilt u meer weten over de aanvraagprocedures en de selectiecriteria zie of Minerva Scholarship Fund MSF De stichting Minerva Scholarship Fund Leiden stelt zich ten doel beurzen te verschaffen voor studie- en onderzoeksprojecten binnen verschillende wetenschappelijke disciplines. Het streven van MSF is om bijzondere en exclusieve projecten van studenten te ondersteunen in binnen- en buitenland. Jaarlijks toetst de Raad van Toewijzing, bestaande uit Leidse wetenschappers van verschillende disciplines, de aanvragen. De verstrekte beurzen dienen in algemene zin ten goede te komen aan je studie- of onderzoeksproject. Je kunt hierbij denken aan de financiering van je daadwerkelijke onderzoek, maar ook aan je 35

36 verblijfskosten in het buitenland.je kan jaarlijks in de maanden april en december een beursaanvraag doen bij het bestuur van Minerva Particuliere fondsen Er bestaat een grote verscheidenheid aan particuliere stichtingen en fondsen die, ieder onder eigen voorwaarden, bereid zijn subsidie te verlenen ten behoeve van een studie in het buitenland. Meestal betreft het kleine bedragen voor studie of onderzoek in een nauw omschreven vakgebied voor bepaalde (groepen van) personen. De subsidie zal zelden of nooit voldoende zijn om alle kosten te dekken. De selectie vindt meestal éénmaal per jaar plaats en is over het algemeen zeer streng. Een aantal criteria kan daarbij een rol spelen. Van belang zijn vooral de studieresultaten, de motivatie en eventuele aanbevelingen van docenten. Ook kunnen religie, woonplaats en geslacht een rol spelen. De bijzonderheden van alle particuliere fondsen staan vermeld in het Fondsenboek dat ter inzage ligt in de PITSstop. Kijk ook op de site van de Nuffic: Jenkins scholarschip: Oxford Het doel van het Roy Jenkins Memorial Fund is om studiebeurzen te geven aan Europese studenten van de universiteiten in Leiden, Bologna, Bonn, Geneve, Paris, Prague, Madrid en Helsinki die een master willen gaan doen aan de Universiteit van Oxford. En andersom om het mogelijk te maken om studenten van de Universiteit van Oxford een master te laten volgen aan één van hierboven genoemde Europese universiteiten. Het bedrag is euro per jaar. Voor meer informatie zie ook de website: Beursopener PITSstop beschikt over de Beursopener, een computerzoekprogramma van de Nuffic waarin fondsen, beurzen en toelagen voor studie, stage en onderzoek staan vermeld. Alleen diegenen met de Nederlandse nationaliteit komen voor deze fondsen in aanmerking. Kijk ook op onder het kopje Wil Weg of Vergeet ook niet naar de tips te kijken: er kunnen hele waardevolle tussen zitten! Grotiusbeurs In 2010 zal de Stichting Grotius Academie* wederom tien beurzen van 3000,- schenken aan talentvolle studenten afkomstig uit een multiculturele minderheidsgroep. De beurs is bedoeld om deze studenten te stimuleren en de mogelijkheid te bieden om tijdens hun studie een stage of studie aan een buitenlandse universiteit te volgen in het kader van één of meerdere vakken op het gebied van de commerciële rechtspraktijk. Belangrijkste voorwaarden die worden gesteld om in aanmerking te komen voor een Grotius beurs zijn: Je studeert aan één van de, in de Stichting Grotius Academie participerende faculteiten der rechtsgeleerdheid van de universiteiten Amsterdam (UvA), Groningen, Leiden, Nijmegen, Rotterdam of Tilburg. Als student behoor je tot de beste 25 % studenten, hetzij bij afronding van het 2 e jaar van de bachelorfase, hetzij bij de afronding van de bachelorfase. Jij bent afkomstig uit een multuculturele minderheidsgroep. Je gaat een studie of stage volgen aan een buitenlandse universiteit met een minimale duur van twee maanden in een vak op het gebied van de commerciële rechtspraktijk. Denk jij dat je in aanmerking voor een Grotius beurs? Kijk dan voor meer informatie en het aanvraagformulier op Ook kun je contact opnemen met de daarvoor bestemde instantie van de faculteit waar je als student staat ingeschreven. De aanvraag voor een beurs dient uiterlijk voor 12 juni 2010 te worden ingediend. 36

37 Overige landen Hongarije: Budapest: LeidCEu De Universiteit Leiden heeft onlangs een contract afgesloten met de Central European University in Budapest, Hongarije, voor de periode van Deze universiteit in de hoofdstad van Hongarije heeft een Amerikaans onderwijssysteem. Daardoor zijn de cijfertoekenning en puntwaardering goed om te zetten en te vertalen naar het Nederlandse systeem bij terugkomst. Het Universiteitsgebouw ligt midden in het centrum van Boedapest. Hoewel het een Hongaarse universiteit betreft zijn de staf en de studenten zeer internationaal gericht. Er zijn gemiddeld zo ongeveer 80 nationaliteiten vertegenwoordigd. Het Engels is de voertaal. Het onderwijs is niet op één rechtssysteem afgestemd: er zijn veel rechtsvergelijkende vakken. Het bijzondere is verder dat deze uitwisseling gekoppeld is aan een beurs die voor een aanzienlijk deel de kosten dekt. Hieronder vallen het inschrijfgeld en de reis- en verblijfkosten. U krijgt 500 euro per maand om het levensonderhoud zoals voeding en huisvesting te dekken. 200 euro wordt uitgekeerd voor de reiskosten. U krijgt 40 euro per maand voor de verplichte ziektekostenverzekeringen. Het buitenlandse collegegeld wordt rechtstreeks betaald door de Universiteit Leiden. De student dient alleen de administratiekosten van 100 euro per semester zelf te betalen. Ten slotte worden voor studenten buiten Europa ook de kosten van een visum en/of verblijfsvergunning vergoed. Het doel van de samenwerking is om de academische (ver)banden tussen deze universiteit en de Universiteit Leiden te versterken. U kunt er één of twee semesters studeren. Het academische jaar is onderverdeeld in twee semesters met in totaal drie onderwijsperioden Het eerste semester loopt van eind augustus tot december. Het tweede semester is verdeeld in twee perioden; midden januari t/m maart en april t/m juli. De faculteit der Rechtsgeleerdheid biedt de mogelijkheid om korte modules te volgen van verschillende vakken in een periode van vier tot zes weken. Het onderwijs is intensief: er is een stafratio van 1 docent op 7 studenten. Een klas telt gemiddeld 15 studenten. Bij rechten zijn er drie hoofdrichtingen: International Business Law, Vergelijkend Staatsrecht en Mensenrechten. De voertaal van het onderwijs is Engels. Er zijn departementen op het gebied van economie, filosofie, geschiedenis, internationale betrekkingen, politieke wetenschappen en rechten. Daarnaast zijn er een paar gespecialiseerde centra (Gender studies, EU enlargement studies, Nationalism Studies). Het totale onderwijsaanbod is terug te vinden op De vooraanmelding geschiedt bij het International Office. Het aanmeldingsformulier kunt u rechtstreeks van de website afhalen De eigenlijke selectie wordt door de Central European University gedaan. De toelatingseisen zijn als volgt: studenten moeten een goede beheersing van het Engels hebben uitgedrukt in een TOEFLscore van 600, en bereid zijn hard te werken. Wat betreft het niveau ligt de nadruk op masterstudenten, maar een vergevorderde bachelorstudent met goede studieresultaten is óók welkom. De deadline voor aanmelding is 15 november voor het Spring semester en 15 maart voor het Fall semester en het gehele academische jaar. De precieze voorwaarden staan op Verenigde Staten van Amerika ISEP Het International Student Exchange Program (ISEP) is een uitwisselingsprogramma waarbij universiteiten over de hele wereld zijn aangesloten. Studenten die via ISEP in het buitenland willen studeren, kunnen een keuze maken uit ca. 100 universiteiten in de Verenigde Staten en een aantal in onder andere Zuid-Amerika, Mexico, Azië en Canada. Welke universiteiten 37

38 dit zijn en verdere informatie kunt u vinden op klik op ISEP. Het programma werkt volgens het gesloten beurzensysteem: de Nederlandse student ruilt een plaats met een Amerikaanse student, die aan zijn of haar universiteit collegegeld betaalt en bovendien de kosten voor huisvesting en levensonderhoud voor de Nederlandse student. Omgekeerd betaalt de Nederlandse student het collegegeld in Nederland, blijft in Nederland ingeschreven staan en laat voor de Amerikaanse deelnemer een bedrag achter. Van dit bedrag betaalt de Nederlandse student onderdak en levensonderhoud.) Tegen het bedrag dat men normaal gesproken in Nederland kwijt zou zijn om te studeren, kan men dus enige tijd een studie volgen in de V.S. Voor deelname aan het ISEP-programma dient de Test of English as a Foreign Language (TOEFL) te worden afgelegd. Deze test bestaat uit de delen luistervaardigheid, spreekvaardigheid, schrijfvaardigheid, vocabulaire en leesvaardigheid (op VWO/HAVOeindexamenniveau). Meestal levert de test geen problemen op voor Nederlandse studenten. Aanvraagformulieren en informatie over de test zijn te vinden op Als u via ISEP naar het buitenland wilt dient u zich voor het Fall semester uiterlijk 1 december en voor het Spring semester uiterlijk 1 juni te hebben aangemeld. Informatie over de aanmeldingsprocedure is te vinden op Voor meer informatie kunt u zich wenden tot het International Office. U kunt langsgaan bij het spreekuur elke maandag en donderdag tussen en uur in PITSstop (Plexus) of een sturen naar T.Rietdijk@IO.leidenuniv.NL Fulbright Studeren in de Verenigde Staten kan duur zijn: zowel wat levensonderhoud als wat studiekosten betreft, als je ook collegegeld moet betalen. Een visum wordt alleen verstrekt als men duidelijk kan maken over voldoende geld te beschikken om de studie te betalen. Wie zich verder wil oriënteren op een Amerikaanse studiebeurs, kan het beste een bezoek brengen aan het Fulbright Center, bezoekadres: Herengracht 472, postbus 17374, 1001 JJ Amsterdam, tel , info@fulbright.nl. Telefonische informatie kunt u krijgen van maandag t/m vrijdag van uur. Het Fulbright Center beschikt in de bibliotheek over een grote hoeveelheid documentatie- en voorlichtingsmateriaal, alsmede handboeken en studiegidsen. Het documentatiecentrum is geopend op dinsdag, woensdag en vrijdag van uur, maar alleen op afspraak. Deze kunt u maken via de online planner van de website van het Center. Goede rechtenstudenten kunnen een Fulbrightbeurs aanvragen met daarin de mogelijkheid om mee te dingen naar een bedrijfsbeurs zodat ze gesponsord een LL.M-programma kunnen volgen in Amerika. De grote adocatenkantoren zoals Brauw Blackstone Westbroek, Loyens & Loeff, Clifford-Chance en KPMG Meijburg financieren deze beurzen. Voorwaarde is dat men na terugkeer een baan accepteert bij en van deze kantoren. Clifford- Chance en KPMG Meijburg & Co leggen deze verplichting niet op. Zij waarderen het wel een kennismaking met het bedrijf. Een zinvolle pagina is ook de pagina van de Amerikaanse ambassade ( Hier treft u onder meer de laatste informatie met betrekking tot visumaanvragen aan voor uitwisselingstudenten. 38

39 9.5.4 Studiebeurzen voor Europees Universitair Instituut Een gerenommeerde Europese instelling voor postdoctoraal onderwijs en onderzoek is San Domenico di Fiesole in Florence. In één jaar kunt u aan dit instituut in Italië een diploma vergelijkend Europees en internationaal recht behalen. U kunt ook na vier jaar een doctoraat behalen in één van vier gebieden: geschiedenis en cultuurwetenschappen, economische wetenschappen, rechtswetenschappen en politieke en sociale wetenschappen. De Nederlandse overheid stelt per jaar 20 tot 22 studiebeurzen beschikbaar voor de eerste drie jaar. Aanvraagformulieren zijn verkrijgbaar op de website van EUI De aanvraag dient u rechtstreeks bij EUI in. Sluitingsdatum is 31 januari Free Movers U kunt uw buitenlandverblijf ook realiseren door zelf een universiteit van uw voorkeur te zoeken (free movers). Als free mover ondervindt u echter veel meer nadelen dan als u als uitwisselingsstudent gaat. Zo dient als u als free mover het buitenlandse collegegeld zelf te betalen en kunnen de behaalde cijfers in het buitenland niet altijd worden omgezet naar het Nederlandse systeem. U dient ook zelf alle bijkomende zaken te regelen zoals de aanvraag van uw studievisum. Dit kost vaak heel veel tijd en inspanning. Bij deelname aan het Erasmusprogramma en de meeste andere erkende uitwisselingsprogramma s bent u vrijgesteld van betaling van collegegeld. Het BIO regelt alle praktische zaken zoals begeleiding bij het zoeken naar huisvesting, inschrijving, aanmelding, aanvragen van een studievisum en dergelijke. Naast de hierboven genoemde studiebeurzen bestaan er talloze andere fondsen. Voor een overzicht van de mogelijkheden, zie het kopje beurzen op de website 39

40 10. WAT MOET GEREGELD WORDEN VOOR HET VERTREK? 10.1 Leerovereenkomst Indien u naar een Europese universiteit gaat dient u een leerovereenkomst te sluiten (zie hiervoor Leerovereenkomst, 5.3). Deze leerovereenkomst zal u worden toegezonden door het BIO. Vervolgens kijkt u of u voor vertrek uw vakkenkeuze kunt bepalen. Indien dit zo is, dan komt u langs bij het BIO voor ondertekening door de facultaire coördinator. De leerovereenkomst neemt u vervolgens mee naar uw gastuniversiteit alwaar u deze tevens laat ondertekenen. * 10.2 Taal Het onderwijs in het buitenland wordt in principe gegeven in de taal van dat land; in de Zuid-Europese landen zoals Frankrijk, Spanje, Italië is dit vrijwel altijd het geval. In Portugal en Griekenland land is er ook een Engelstalig vakkenaanbod. Noord-Europese universiteiten bieden vaak een Engelstalig programma. Het is dus van belang dat u op zijn minst een actieve en passieve basiskennis hebt van die taal. Soms wordt aan de buitenlandse universiteit een taalcursus georganiseerd; ook is het mogelijk om in Leiden een taalcursus te volgen. Deze cursussen worden verzorgd door het Talencentrum van de UL. Adres: Cleveringaplaats 1, kamer 125, tel , Talencentrum Voor taalcursussen Duits, Engels, Frans, Italiaans en Spaans bestaan de volgende mogelijkheden: Praktische taalcursus: Van september-januari/februari en van februari-juni worden er wekelijks taalcursussen gegeven, bestaande uit 15 lessen van twee uur, zowel voor beginners als voor gevorderden. De cursussen worden overdag en in de avond aangeboden. Kosten van de cursus liggen rond de 170. Inschrijven voor de cursussen in september kan vanaf 1 juni en voor de cursussen in februari vanaf 1 november. Intensieve taalcursus: In augustus worden er intensieve cursussen Engels, Frans, Italiaans en Spaans gegeven (inschrijven vanaf 1 mei). De intensieve cursus Frans kan ook in januari gevolgd worden (inschrijven vanaf 1 november). Een cursus duurt vier weken en vereist full-time studie. De colleges worden overdag gegeven van maandag t/m vrijdag van uur. Kosten liggen rond de 300 voor studenten van de Universiteit Leiden. Meer informatie over de cursussen staat op de website van het Talencentrum: Inschrijven voor de praktische en intensieve cursussen kan op maandag tot en met vrijdag van en uur bij de balie van het Talencentrum, Cleveringaplaats 1, kamer 125, tel: Een inschrijfformulier kan ook via de website gedownload worden. * In de praktijk blijkt het meestal handiger de definitieve vakkenkeuze pas vanuit het buitenland aan ons te laten weten, mits het geen equivalente vakken betreft. U kunt uw leerovereenkomst faxen/opsturen naar het BIO met het verzoek deze te ondertekenen en terug te sturen. Het is ook mogelijk nog wijzigingen aan te brengen in de leerovereenkomst. Ook voor dit laatste dient u een handtekening te hebben van zowel de thuis- als gastuniversiteit. 40

41 Engels voor de Master: In september 2005 is een groot aantal masteropleidingen in het Engels gestart. Om studenten van de Universiteit Leiden in de gelegenheid te stellen zich voor te bereiden op het onderwijs in de Engelse taal organiseren het Talencentrum en het Expertisecentrum Academisch Engels taaltoetsen en gespecialiseerde taalcursussen. In eerste instantie wordt de studenten de gelegenheid geboden een toets af te leggen om een beter inzicht te krijgen in hun taalvaardigheidniveau van het Engels. Op basis van de uitslag van de toets zal er een advies gegeven worden voor een cursus. klik op English for Academic Purposes. Deze cursus is specifiek ter voorbereiding op een Engelstalige master Zomercursussen Buitenlandse universiteiten organiseren vaak taalcursussen en in het kader van culturele verdragen worden door enkele landen hiervoor beurzen beschikbaar gesteld. Bij PITSstop kan men informatie vinden. Verder organiseert de Europese studentenorganisatie AEGEE voor haar leden tijdens de zomermaanden voor weinig geld cursussen in een aantal talen. Meer informatie hierover is verkrijgbaar bij AEGEE Leiden, tel , kijk op de website bij summer university: of mail naar Erasmus Intensive Language Courses Voor de zogenaamde kleine talen zijn er beurzen beschikbaar. Zie onder Beurzen/Socrates/Erasmusprogramma/Fondsen en EILC (Erasmus Intensive Language Courses). Of De EILC's zijn intensieve voorbereidende taalcursussen voor Erasmusstudenten in de kleine talen van de Socrateslanden: alle talen behalve Spaans, Engels, Frans en Duits. De EILC's duren minimaal drie en maximaal acht weken en zijn doorgaans op beginnersniveau beschikbaar. Deelname aan de cursussen is gratis en de Nederlandse Erasmusstudenten kunnen voor de EILC één of twee extra studiebeursmaanden krijgen Vreemde taal als keuzevak Het is ook mogelijk om een buitenlandse taal als keuzevak te volgen. In de keuzevakkengids staan verschillende taalcursussen vermeld in het hoofdstuk van de Faculteit der Letteren. De gids is te verkrijgen bij de afdeling Onderwijsmaterialen, Steenschuur 25. Om aan een cursus Frans, Duits of Engels te kunnen deelnemen, moet men de taal op VWO-niveau beheersen. Voor talen als Russisch, Portugees, Ivriet, Arabisch, Indonesisch, Chinees e.d. worden geen toegangseisen gesteld. Wel is het voor deelname aan een keuzevak noodzakelijk dat men staat ingeschreven aan de UL. Aanmelding voor een keuzevak geschiedt meestal via de docent die het vak onderwijst of via het secretariaat van de desbetreffende afdeling Voorbereiding op buitenlandse rechtenvakken Naast het volgen van een talencursus is het ter voorbereiding op het rechtssysteem van een ander land aan te raden om al in Leiden inleidende vakken te volgen. Voor de universiteiten Queen Mary en Kings College in Londen is dit zelfs een vereiste om daar te kunne studeren. De vakken Legal English en Practical English Usage for Law Students I worden door het Expertisecentrum Academisch Engels Telefoon: of academicenglish@hum.leidenuniv.nl Bezoekadres: gebouw 1168, P.N. van Eyckhof 4, kamers 101a en 101b. 41

42 10.4 Huisvesting in het buitenland Voor wat betreft de huisvesting is de procedure bij elke universiteit verschillend; in het ene geval wordt huisvesting geregeld, in het andere geval dient men dat zelf te doen (lees de studieverslagen op Blackboard!). De meeste Angelsaksische universiteiten hebben een campus met huisvestingsmogelijkheden voor buitenlandse studenten. Ook in sommige andere landen is dit het geval, maar dikwijls zal men zelf voor een kamer in de nieuwe stad moeten zorgen. Men kan informatie over huisvestingsmogelijkheden vragen bij het International Office van de desbetreffende buitenlandse universiteit. Indien zij niet behulpzaam kunnen zijn, vraag dan of men een goedkoop pension kan aanbevelen van waaruit verder gezocht kan worden. Voor wie naar een universiteit binnen Europa gaat, is het misschien mogelijk een kamer te regelen via de Europese Studenten Vereniging AEGEE. Deze vereniging heeft branches in meer dan 50 Europese steden en de plaatselijke leden van AEGEE kunnen soms bemiddelen bij het verkrijgen van woonruimte. Het adres van AEGEE-Leiden is Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, 3e etage, Postbus 439, 2300 AK Leiden. Of kijk op de website: Voor meer informatie stuur een mail naar AEGEE is telefonisch te bereiken van maandag tot en met vrijdag van uur op tel Met betrekking tot de huisvesting in Frankrijk dient vroegtijdig, maar pas nadat u een plaats is toegewezen, contact te worden opgenomen met het plaatselijke CROUS. Dit staat voor Centre régional des oeuvres universitaires et scolaires. Zij geven service aan studenten variërend van huisvesting tot financiële en sociale zaken. Als het niet lukt huisvesting vanuit Nederland te regelen, ga dan wat eerder naar het buitenland, zodat ter plaatse naar een kamer gezocht kan worden voordat de colleges beginnen. Wellicht is het ook mogelijk om bij UL-studenten die al eerder aan desbetreffende universiteit hebben gestudeerd, te informeren naar de huisvestingsmogelijkheden daar. Benader verder het International Student Network, een organisatie die gericht is op service aan internationale studenten. Bezoek de website: of en ELSA (European Law Students Association), of Een ander handige site is het gratis internationale studentennetwerk, opgezet voor bemiddeling in huisvesting: Voor meer informatie kunt u terecht bij het BIO, onder meer voor namen van oudstudenten. Lees ten slotte ook de studentenverslagen waarin informatie wordt gegeven over huisvesting! 10.5 Eigen kamer onderverhuren: RooFS Wie voor een aantal maanden naar het buitenland gaat, zal zijn of haar kamer hier meestal niet opzeggen. Dit kan betekenen dat men dubbele huurkosten heeft. Een mogelijkheid om dit te voorkomen is om de kamer ter onderverhuur aan te bieden bij RooFS (Rooms for Foreign Students). Dit is een organisatie die ervoor zorgt dat een Nederlandse student zijn of haar kamer in onderhuur kan doen aan een buitenlandse student. Op deze manier hebben beide partijen profijt. De buitenlandse student leert het Leidse studentenleven van dichtbij kennen. De naar het buitenland vertrekkende student leert het lokale buitenlandse studentleven kennen beiden met behoud van hun eigen kamer. RooFS zorgt voor de nodige bemiddeling en begeleiding. Wie bereid is zijn kamer tijdens afwezigheid onder te verhuren aan een uitwisselingsstudent (ná toestemming van huisbaas of stichting) meldt dit zo spoedig mogelijk aan RooFS. Op deze manier kunnen uitwisselingsprogramma s doorgang blijven vinden en vindt men zelf op een gemakkelijke manier een onderverhuurder. Neem voor meer informatie contact op met RooFS, openingstijden: maandag en vrijdag van tot uur, dinsdag, woensdag en donderdag van tot uur. 42

43 Adres: Plexus: Kaiserstraat 25, Postbus 439, 2300 AK Leiden, tel.: , of Onderverhuur kan ook via de SLS. Kijk voor de procedure op de website: Tik het woord onderhuur in of klik rechtsreeks op Algemene verzekering voor studiereis/stage De Lippmannverzekering biedt een complete dekking voor een verblijf in het buitenland. Deze verzekering is - in overleg met de Nuffic - ontwikkeld voor studenten of docenten die in het kader van hun studie, onderzoek of stage naar het buitenland gaan. De verzekering omvat een dekking voor geneeskundige en tandheelkundige behandeling, ongevallen, bagage, buitengewone kosten, wettelijke aansprakelijkheid, repatriëringskosten en verhaalsrechtsbijstand in geval van lichamelijk letsel. De premie bedraagt ongeveer rond de 36,50 per persoon per maand afhankelijk van de dekking die u kiest. Voor inlichtingen omtrent deze verzekering kan men terecht bij: W.B.D. Lippmann Verzekeringen, Postbus 30706, 2500 GS Den Haag, speciaal telefoonnummer voor studenten: , Algemeen telefoonnummer IPS: De homepage van Lippman Verzekeringen is te vinden op info@lippmann.nl. U kunt online een offerte aanvragen. Aanvraagformulieren zijn ook te krijgen bij het International Office, Pieterskerkhof 6. AON Consulting is een verzekering voor een buitenlandverblijf die een Insurance certificate for Students (ICS) geeft. Kijk op Ziektekostenverzekering De meeste ziektekostenverzekeringen kennen een zogenaamde buitenlanddekking. Raadpleeg hiervoor de polisvoorwaarden. Van belang zijn onder andere: de termijn waarvoor de dekking geldt, een eventuele meldingsplicht en de hoogte van het maximumbedrag van de ziektekosten die worden gedekt. De meeste maatschappijen kennen een maximum dekking die gelijk is aan de Nederlandse tarieven. Voor sommige landen (bijvoorbeeld Frankrijk en de VS) is dit niet voldoende. In een dergelijk geval kan men het beste een aparte reisverzekering afsluiten. Indien de ziektekostenverzekering het verblijf niet dekt, bijvoorbeeld omdat de periode dat men in het buitenland verblijft te lang is, is het meestal wel mogelijk bij dezelfde maatschappij een aanvullende ziektekostenverzekering af te sluiten. Men kan echter in een dergelijk geval ook overwegen een aanvullende ISIS-verzekering (International Student Insurance Service) af te sluiten ga naar de website en klik op reisverzekering /special ISIS verzekering of ga rechtstreeks naar Het voordeel van deze verzekering is dat medische rekeningen rechtstreeks worden betaald aan de zorgverlener of dat het verschuldigde geld meteen op uw bankrekening wordt gestort Wettelijke aansprakelijkheid Een wettelijke aansprakelijkheidsverzekering (WA-verzekering) verzekert tegen materiële of lichamelijk schade die aan derden wordt toegebracht. Meestal is men als student meeverzekerd op de WA-verzekering van de ouders. Iedere verzekeringsmaatschappij houdt er andere regels op na, maar in het algemeen geldt dat een WA-verzekering een werelddekking geeft en gedurende drie maanden in het buitenland geldig is. Als de ouders geen WA-verzekering hebben afgesloten is het verstandig voor een eigen WA-verzekering te zorgen, zeker voor landen als de V.S. of Canada. Wie voor langere tijd naar het buitenland gaat, moet een aanvullende reisverzekering afsluiten. Dit is mogelijk bij verschillende verzekeringen. Vraag dit even na bij uw eigen verzekering. 43

44 10.9 Reisverzekering Het verdient aanbeveling voor het verblijf in het buitenland en voor de heen- en terugreis een algemene reisverzekering af te sluiten tegen verlies, diefstal en beschadiging van bagage. Hiermee kunnen ook de extra kosten ten gevolge van ziekte, ongeval of overlijden verzekerd worden als deze niet door de ziektekostenverzekering worden gedekt Visum Mocht u als Nederlands staatsburger voor een studie of stage naar een EU-land vertrekken, dan heeft u geen visum nodig. Voor niet EU-landen geldt dat u ruim voor vertrek contact moet opnemen met de ambassade of het consulaat van het betreffende land in Nederland. De adressen van de ambassades en de consulaten kunt u vinden op de website van het Ministerie van Buitenlandse Zaken: of via de homepage van het Nuffic: of Studenten die voor studie of stage naar de Verenigde Staten gaan, kunnen rechtstreeks op de homepage van de Amerikaanse ambassade informatie verkrijgen over de visaprocedures: De aanvraag gaat via het consulaat Lees ook de verslagen van studenten die naar Amerika zijn geweest op de Blackboard pagina: studeren in het buitenland. Studenten die voor studie of stage naar Australië gaan, kunnen op de homepage van de Australische ambassade informatie verkrijgen over de visaprocedures: Het aanvragen voor een studievisum gaat electronisch via de website De vertegenwoordigers van de immigratiedienst van de Australische Ambassade in Berlijn regelen de studievisa voor Nederland. Ze zijn telefonisch te bereiken op tel Houdt u er rekening mee dat er kosten verbonden zijn aan het regelen van een visum. Vorig jaar was dit voor Australië rond de $A 450 dit is omgerekend, afhankelijk van de koers: 231, voor de V.S 100. en 50 voor Zuid-Afrika. N.B. deze kosten veranderen regelmatig, check altijd de desbetreffende website! Zaakwaarnemer Zorg ervoor dat er gedurende het buitenlandse verblijf hier iemand is die belangrijke post opent en eventueel beantwoordt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan controles betreffende studiefinanciering. Deze zaakwaarnemer kan het beste gemachtigd worden voor het afhandelen van financiële en andere belangrijke zaken (bijvoorbeeld onderverhuur kamer). Een machtigingsformulier is te downloaden op Alumni-netwerken Het Leids Universiteits Fonds (LUF) kent alumninetwerken in het buitenland. Naast financiële bemiddeling stelt het LUF ook haar alumninetwerken in het buitenland ter beschikking voor informatie en hulp (o.a. VVJF = Vereniging Vrienden van de Juridische Faculteit). Studenten die naar het buitenland gaan, ongeacht of ze gebruik maken van de mogelijkheden van het Internationaal Studiefonds, kunnen zich tot het LUF wenden voor nadere informatie. Aanvragen: LUF, Rapenburg 61 te Leiden, tel , geopend op werkdagen van uur. Kijk ook op de website: of stuur uw mail naar info@luf.leidenuniv.nl 44

45 10.13 International Student Network Het van oorsprong genaamde Erasmus Student Network is een initiatief van studenten uit de lidstaten van de Europese Unie. Deze vereniging heeft recentelijk zijn naam omgedoopt naar International Student Network. Dit om aan te geven dat de doelgroep verder reikt dan alleen Europese studenten. Het doel van dit netwerk is te komen tot een adequate opvang en sociale integratie van studenten die een deel van hun studie aan een buitenlandse universiteit volgen. Nederlandse studenten kunnen in contact komen met buitenlandse studenten aan hun instelling door zich bij het ISN aan te melden als mentor. Dit geeft de student die in het buitenland gaat studeren de mogelijkheid van tevoren kennis te maken met de taal en cultuur van een land. Voor een Leidse student die aan een buitenlandse universiteit heeft gestudeerd, is het vaak leuk de contacten met buitenlandse studenten te continueren. Voor meer informatie kan men contact opnemen met ISN-Leiden, Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, Postbus 439, 2311 GN Leiden, tel (kantoortijden). Kijk ook op de website: European Law Students' Association (ELSA). Met ruim leden, verdeeld over 200 steden in 37 landen in Europa is ELSA de grootste studievereniging voor rechtenstudenten in de wereld. Onder ELSA The Netherlands vallen vijf lokale groepen, waarvan ELSA Leiden de grootste is. ELSA is voor rechtenstudenten van alle richtingen en alle jaren. Als u een student bent met een internationale blik ga dan een keer langs, ook als u nog niet lid bent, op de wekelijkse borrel op maandag van uur tot uur in sociëteit De Burcht, Burgsteeg 14 in Leiden. Het bestuur kan u dan wat meer vertellen over het lidmaatschap. De website is Op dinsdag en vrijdag van 11:00 tot 14:00 uur is het bestuur van ELSA aanwezig in kamer A 0.29 van het Kamerling Onnes gebouw. Of stuur een naar: elsa@law.leidenuniv.nl Tot slot Schroomt u niet om contact op te nemen met het Bureau Internationaal Onderwijs indien u, op wat voor manier dan ook, onverwachte problemen ondervindt bij de voorbereiding of uitvoering van uw buitenlandse studieverblijf. Het BIO is er om uw belangen te behartigen en u te ondersteunen en te adviseren bij uw studie in het buitenland! 45

46 11. NUTTIGE ADRESSEN EN LITERATUUR Voor algemene informatie over het studeren in het buitenland kunt u terecht bij: BIO, Steenschuur 25, Postbus 9520, 2300 RA Leiden, tel , fax , exchange@law.leidenuniv.nl en de Blackboardomgeving: studeren in het buitenland. Openingstijden: maandag, dinsdag en donderdag van uur. Website: International Office, Pieterskerkhof 6, 2311 SR Leiden, tel , study@io.leidenuniv.nl, website: Openingstijden: maandag tot en met donderdag van en op vrijdag van uur. Studentencentrum Plexus, Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, tel PITSstop. Spreekuur verblijf buitenland: maandag en donderdag van 9.00 tot uur. Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, tel AEGEE-Leiden, Kaiserstraat 25, 3e etage, 2311 GN Leiden, tel ISN-Leiden, Kaiserstraat 25, 2311 GN Leiden, tel (borrel voor exchange studenten op woensdag van uur in Einstein). RooFS, Kaiserstraat 25, Postbus 439, 2300 AK Leiden, , Roofs@plexus.leidenuniv.nl (maandag en vrijdag dinsdag, woensdag en donderdag uur), Nuffic (Nederlandse Organisatie voor Internationale Samenwerking in het Hoger Onderwijs), Kortenaerkade 11, Postbus 29777, 2502 LT Den Haag, tel , e- mail: info@nuffic.nl, of VISUM (Voorlichtingscentrum voor Internationale Samenwerking Uitwisselingen en Mobiliteit in het hoger onderwijs): zie NUFFIC. Steunpunt Studiefinanciering, bezoekadres: Koninginnegracht 12 B13, Den Haag, balie open uur, telefoon IB-Groep Infolijn: tel in Groningen, Studentensteunpunt van de Groninger studentbond voor vragen, klachten en problemen over studiefinanciering, onderwijs e.d. tel / Walburgstraat 22A, 9712 HX Groningen. Informatie over het Lifelong Learning Programme programma (waaronder Erasmus en Leonardi da Vinci) Landelijke Studentenvakbond tel , bezoekadres Neude 29 bis, Postbus 1335, 3500 BH Utrecht, Studentenlijn: tel of reacties@studenten.net De Studentensite van Intermediair: 46

47 Talencentrum: Fulbright Center, bezoekadres: Herengracht 472, Postadres: postbus 17374, 1001 JJ Amsterdam, tel , Ambassades/consulaten: Amerikaans Consulaat, Museumplein 19, 1071 DJ Amsterdam, tel Australische ambassade, Carnegielaan 4, 2517 KH Den Haag, algemeen telefoonnummer: Algemene informatie over studeren in het buitenland van maandag t/m vrijdag van uur. Telefoonnummer: De vertegenwoordigers van de immigratiedienst van de Australische Ambassade in Berlijn zijn telefonisch te bereiken op van maandag t/m donderdag van 13:00 17:00 uur en vrijdag 13:00-16:00 uur. Websites: of Het aanvragen voor een studievisum gaat elektronisch via de website Canadese ambassade (alle studentenvisa gaan via de ambassade in Berlijn), of (u kunt hier ook aanvraagformulieren voor studentenvisa downloaden). Het aanvragen voor een studievisum gaat elektronisch via de website of tel Zuid-Afrikaanse ambassade, Wassenaarseweg 36, 2596 CJ Den Haag, tel of Consulaat: maandag - vrijdag telfonische informatie: maandag t/m vrijdag tel 070) consular@zuidafrika.nl Ambassade websites: Amerikaans Consulaat Australië België Canada Denemarken Duitsland Frankrijk Griekenland Hongarije Ierland IJsland Italië Noorwegen Portugal Spanje Verenigd Koninkrijk Zuid-Afrika Zweden Zwitserland of

48 12. CHECKLIST VOOR STUDEREN IN HET BUITENLAND Let op: voor een verblijf aan een partneruniversiteit van de Universiteit Leiden dient u contact op te nemen met het International Office. Bij een facultaire partner wendt u zich tot het BIO. Kijkt u op de website om na te gaan of het een universitaire of facultaire uitwisseling betreft. Begin tijdig (dat wil zeggen één jaar van tevoren) met het u voorbereiden op een studieverblijf in het buitenland. o U bent gemotiveerd!!! o U heeft deze brochure aandachtig doorgelezen o U heeft de vereiste vakken behaald (zie p. 4) o U heeft uw voorkeur voor een bepaalde universiteit bepaald(zie p. 6-7/19-22) (verslagen kunt u inzien op Blackboard) o U weet welke periode u naar het buitenland wilt (zie p.19-22) o U heeft een idee van de vakken / programma s die u wilt gaan volgen en op welke manier(zie p. 8-14) o U houdt rekening met de algemene deadline van 15 maart 2010 o U schrijft een gemotiveerde brief naar het BIO i.g.v. een facultaire overeenkomst, inclusief bijlagen. (zie p. 29) o U weet hoe de procedure loopt voor de studiefinanciering en OV-jaarkaart (zie p.30-31) o U weet welke studiebeurzen er beschikbaar zijn (zie p ) o U volgt een taalcursus als dit nodig is voor het buitenlandse verblijf (zie p.40-41) o U heeft uw kamer in onderhuur gedaan (zie p ) o U heeft huisvesting in het buitenland gevonden (zie p. 42) o U hebt een verzekering met wereldwijde of Europese dekking WA, ziektekosten en reisverzekering zie p ) o U doet een visumaanvraag indien nodig (zie p. 44) o U checkt of u inentingen nodig hebt bij GGD en o U heeft een geldig identiteitsbewijs voor het buitenlands verblijf o U zorgt voor een zaakwaarnemer (zie p. 44) o U heeft de reis geboekt KLAAR OM TE VERTREKKEN! WIJ WENSEN U VEEL STUDIEPLEZIER TOE! 48

49 B.I. BIJLAGE I - EISEN STUDIEVERSLAG 1. Studieverslag voor het Bureau Internationaal Onderwijs U dient binnen één maand na terugkeer een schriftelijk verslag (ongeveer drie getypte A-4) over het studieverblijf in te leveren bij het BIO. Wanneer dit verslag niet is ontvangen of niet aan de hieronder vermelde voorwaarden voldoet wordt geen omzetting van cijfers gegeven! In dit verslag dient u in ieder geval in deze volgorde de volgende punten te vermelden: Huisvesting kosten huisvesting. de huisvesting en de wijze waarop? hoe dit geregeld is: door u zelf of door de universiteit? Financiën en randvoorwaarden kosten levensonderhoud. kosten aangeschafte literatuur. verzekering: hoe geregeld/ wat zijn de kosten. Studie/Stage programma de aanvang van het semester. het gevolgde onderwijs. wijze van tentamineren. begeleiding aldaar. bachelor of masterniveau? was er een introductiedag geregeld? Taal Heeft u een talencursus gevolgd/ zo ja: waar en wat waren de kosten? Visa Indien van toepassing: de visumprocedure van studie/werk/stage. Vrije tijd Sociale leven. Reizen Begeleiding/ advies bent u gestuit op problemen? Zo ja, welke? begeleiding/ advies door en contact met het Bureau Internationale Opleidingen geef aan of het verslag (elektronisch) gepubliceerd mag worden Dit verslag dient u per aan ons te zenden: exchange@law.leidenuniv.nl 2. Studieverslag voor het International Office i.v.m. toegekende Erasmusbeurs/Lustrabeurs Naast het verslag vermeld onder punt 1, dient u een verslag in te leveren bij het IO. Dit in verband met de aan u toegekende beurs. De opzet van dit verslag is nagenoeg hetzelfde. De opzet wordt toegezonden door het International Office samen met de toekenningsbrief van de door u aangevraagde Lustra- of Socratesbeurs. Dit verslag stuurt u naar: Outbound@IO.leidenuniv.nl International Office, Gravensteen, Pieterskerkhof 6, 2300 RA Leiden I

50 B.II. BIJLAGE II CRIMINOLOGIE STUDEREN IN HET BUITENLAND Studeren in het buitenland is een ervaring die eigenlijk elke student zou moeten hebben. Naast een geweldige ervaring, is een buitenlandverblijf ook zeker een pluspunt op uw c.v.! Zowel in de criminaliteitsbestrijding als in het criminologisch onderzoek wordt veel over de grenzen samengewerkt. Omdat de Leidse universiteit diverse uitwisselingsprogramma s met buitenlandse universiteiten heeft, kunnen Leidse studenten in veel steden studeren, zowel binnen als buiten Europa. Ook wanneer u Criminologie studeert, heeft u de mogelijkheid om een deel van uw studie in het buitenland te volgen. Aangezien de studie nog sterk in ontwikkeling is, zijn de mogelijkheden beperkter. Toch zijn er momenteel wel al een aantal zéér interessante mogelijkheden voor studenten Criminologie om in het kader van danwel de bachelor, danwel de master, naar het buitenland te gaan. Wees er wel op bedacht dat u, indien u naar het buitenland wilt in het kader van de studie Criminologie, een pionier bent. Aangezien de studie nog relatief jong is, is er nog geen echte buitenlandcultuur ontstaan. U zult dus veel dingen zelf moeten uitzoeken én oplossen. Laat u hier echter niet door afschrikken! Tijdens de bachelor naar het buitenland Tijdens de bachelor Criminologie kunnen vakken vooral als aanvulling op het Leidse vakkenpakket worden gekozen. Daarnaast is er in het derde jaar 5 ECTS ruimte voor een keuzevak, dat (na goedkeuring van de examencommissie) dit kan worden gevuld met een cursus in het buitenland. Veel buitenlandse universiteiten bieden vakken aan op undergraduate niveau die zeer goed kunnen dienen als een vervanging van of een aanvulling op vakken die aan de UL binnen het curriculum worden gegeven. Op de Blackboard site van BIO studeren in het buitenland worden de mogelijkheden genoemd voor het volgen van vakken in de bachelorfase binnen en buiten Europa.. Deze vind je onder Uitwisselingen, en vervolgens Criminologie studenten.hier staat de uitgebreide lijst met universiteiten genoemd. Tijdens de Master naar het buitenland Hoewel het wel mogelijk is om tijdens de Master enkele graduate vakken aan een buitenlandse universiteit te volgen, zijn de opties waaruit gekozen kan worden, minder uitgebreid. Dit heeft te maken met het feit dat de meeste uitwisselingen standaard plaatsvinden op bachelor niveau. Dit heeft te maken met het feit dat de meeste uitwisselingen standaard plaatsvinden op bachelor niveau en omdat het II