Els van Nood Internist-infectioloog Havensymposium 2017

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Els van Nood Internist-infectioloog Havensymposium 2017"

Transcriptie

1 Reizigersdiarree Els van Nood Internist-infectioloog Havensymposium 2017

2 Disclosures None

3 Reizigersdiarree Runs Turista Squirts Montezuma s revenge Casablanca crud Delhi Belly Definitie: > 3 keer diarree/ 24 uur in de eerste 2 weken van de reis Kean Annals Int Med 1963 TE Lawrence 1926

4 Definitie Ann Int Med 1963

5 Waar? Steffen JAMA 2015

6 Sanitatie Bevolkingsdichtheid Voedselbereiding/hygiene Implementatie van regels Watervoorziening

7 Wie hebben grotere kans op reizigersdiarree? Mohemed CID 2007, Kozicki peel it, Pitzurra BMC 2010 Matilla j trav med 1995 Gastheer Kinderen & adolescenten Immuungecompromiteerd Groter inoculum & gedrag Buiten IBD weinig verschil in voorkomen Protonpompremmers Genetische predispositie Groot aantal enteropathogenen overleven beter Data uit andere cohorten Associatie met IL/immunoregalatie TNF-r E coli Bloedgroep O (?) Cholera Slordigheid omgaan met advies? Omgeving Cruisen Minder kans (...) Seizoen Grotere kans bij warm/nat seizoen Contact met oppervlaktewater Meer infecties beschreven

8 Wat krijg je dan eigenlijk? Top 10 1 ETEC 2 EAEC 3 DAEC 4 norovirus 5 rotavirus 6 Salmonella 7 Campylobacter 8 Shigella 9 Aeromonas 10 Plesiomonas Meest bacterieel Thuis: <15% (!) Kendall CID 2012

9

10 E coli: Verontreinigd eten of water Diarree vs braken: > uur ziek Gewone kweken SSYC negatief

11 Uitstapje Pathogene E coli soorten Enterotoxinogenic E coli (ETEC) Enteroaggregative E Coli (EAEC) Diffuus adherente E coli (DAEC) Enterohemorraghische E coli: (EHEC) Shiga toxine producerende E coli: STEC =verocyotoxin producing (VTEC) Enteroinvasieve E coli (EIEC) Enteropathogenic E coli (EPEC) Reizigersdiarree, hitte bestendige enterotoxines en fimbriae Tweede oorzaak Reizigersdiarree Ook bij kinderen Ook bij immuungecompromiteerden Duitsland: O104;H4; geen EHEC maar EAEC! Acute diarree bij kinderen (Zuid Amerika) Uitbraken, HUS ; hamburger disease E coli O157:H7 Toxine kan erytrocyten kapot maken Invasiever: dysenterie (met bloed) Kinderen tepec en aepec> na rotavirus meest STEC, O157:H7 Verder niet Waarschijnlijk enorme onderrapportage CDC 2017

12 Kun je verwekker voorspellen? Hoe is het gestart? Tekenen van colitis? Extreme diarree? Net antibiotica gebruikt Systemisch ziek met koorts Klachten bovenste tr digestivus Reisanmnese Niet goed te differentieren Iets meer kans Campylobacter/Shigella Iets meer kans cholera/cyclospora/cryptosporidium Clostridium difficile Viraal minder waarschijnlijk Giardia/Cyclospora/Isospora

13 Preventie

14 Shlim 2005

15 Loewenstein, Lancet 1973, Merson, NEJM 1976, Steffen JAMA 1983

16 ? Indrukwekkende variatie Meest retrospectieve vragenlijsten Recall bias het zijn de anderen Alleen risico mijden niet haalbaar Nuanceren dus in voorlichting Tunesie

17 Behandeling voorkomen dehydratie Evt met ORS Ondersteunend loperamide niet aan kleine kinderen niet bij koorts of bloed USA: zofran/primperan, promethazine Geen rol voor probiotica Controverse tav vasten/beperkt dieet

18 Reizigersdiarree Voorkom uitdroging Primitieve omstandigheden? Bepaalde Onderliggende Aandoeningen? Ernstige afweerstoornis HIV met matige afweer Start AB bij diarree met koorts en bloed Kramp of diarree >48 uur Start AB na 1 e ongevormde ontlasting Start AB na 1 e ongevormde ontlasting Start AB bij slijm of bloed of na 48 uur Ciproxin 3d of Azitro 3d Staken als na 1 dag over Ciproxin 5d of Azitro 3d Kuur afmaken LCR

19

20 Lange termijn problemen 3-17% langer aanhoudende klachten Meest beeld compatibel met IBS Giardia/Cryptosporidium > meer aan denken Vaker bij ernstigere infectie, vaker infecties, infectie na ETEC Reactieve artritis Guillain Barre Syndroom (mn Campylobacter)

21 Alternatieve diagnose? Andere oorzaken PI-IBS Darmziekte Parasitaire infectie Bacterieel/viraal Ferrah AFP 2016

22 Geen zichtbare afwijkingen Wel toegenomen pijnperceptie

23 Sci rep 2017 Balemans

24 Take home messages Omgevingsfactoren bepalen de diarree Relativeer voorzorgsmaatregelen (maar geef ze wel) Adviseer tav voorkomen van dehydratie Pathogene E coli s waarschijnlijk onderrapportage Antibiotica voor geselecteerde populatie En:

25

26

27 Hoeveel mensen houdt klachten na een episode van reizigersdiarree? A 0-20% B % C % D >40%

28 Connor Curr inf dis rep 2013

29

30 Nejm 2013

31 Yoder, CID 2006

32 Cutler, determinants of mortality 2006

33 Size matters Wanneer? Shigella Salmonella Campylobacter EHEC Listeria Noro Giardia

34 Salmonella Shigella ETEC Na 48 uur: Wijn: steriel Water en melk: meeste groei, 3 soorten Cola: E coli en Salmonella (klein beetje groei) Diet coke: steriel. Sheth et al Am J Gastr 1988

35

36 Meest oudere studies met vragenlijsten Merson NEJM 1976: ETEC meer bij salade Steffen 1983 : Retrospectief Omgekeerd!! Per hotel verschillend Kozickin 1985: prospectief 2240 vragenlijsten, 30% terug> veel te weinig! Loewenstein, Lancet 1973, Merson, NEJM 1976, Steffen JAMA 1983

37

38 Behandeling

39

40 Campylobacter Voornaamste oorzaak acute diarree wereldwijd Sterke associatie met Guillain-Barré syndroom Besmetting via voedsel Groot dierlijk reservoir vooral pluimvee» (KIP barbeque) 22 juni

41 Campylobacter Klinisch beeld: Mannen >> vrouwen Duur 1-3 weken Intestinaal diarree Pus 75% Bloed 50% Extraintestinaal Bacteriemie 4% Koorts 66% Meningitis / arthritis 22 juni

42 Campylobacter Therapie Meeste patiënten: Géén Rx! Wèl Rx: >1week, Koorts, dysenterie HIV patiënten, hypogammaglobulinaemie Zwangeren Ongevoelig voor quinolonen in 10-15% Erythromycine 22 juni

43 EHEC Enterohemorrhagische Escherichia coli Hemorrhagische colitis Buikpijn Geen koorts Rundvlees Shiga toxines (bloederig; ca 3% O157;H7) Extraintestinale verschijnselen HUS mn kinderen (5-10) Supportive care, antibiotica iha niet zinvol Preventie 22 juni

44 Niet pathogene protozoa nonpathogenic amebae include: Entamoeba gingivalis Entamoeba hartmanni Entamoeba coli Entamoeba polecki Endolimax nana Iodamoeba bütschlii Entamoeba dispar Entamoeba moshkovskii nonpathogenic flagellates: Trichomonas hominis Chilomastix mesnili 22 juni

45 Microsporidiosis 22 juni

46 22 juni

47 Cryptosporidiosis intracellular protozoan parasite gastrointestinal diseases in all classes of vertebrates including mammals, reptiles, birds, and fish. diarrhea and biliary tract disease 10 named species of Cryptosporidium: C. parvum (4 µm diameter) is the main species in humans C. parvum has been divided into two separate species: C. hominis (previously C. parvum genotype 1) and C. parvum (previously C. parvum genotype 2). 22 juni

48 Cryptosporidiosis 22 juni

49 Cyclospora cayetanensis 22 juni

EHEC-tiek. Samenvatting van de Duitse uitbraak. Eelco Franz RIVM

EHEC-tiek. Samenvatting van de Duitse uitbraak. Eelco Franz RIVM EHEC-tiek Samenvatting van de Duitse uitbraak Eelco Franz RIVM Centrum Infectieziektebestrijding Lab. Zoonosen en Omgevingsmicrobiologie Nationaal referentielaboratorium STEC 1 28 juni 2011 Inhoud 1. Pathogene

Nadere informatie

DIAGNOSTIEK BIJ GASTRO-ENTERITIS

DIAGNOSTIEK BIJ GASTRO-ENTERITIS Jan Anne Wind, huisarts Peter Marinus, huisarts Rick Brouwer, klinisch chemicus Dr. Bert Mulder, arts microbioloog DIAGNOSTIEK BIJ GASTRO-ENTERITIS Tanzania-reis Twentse Artsen Begrippen Acute infectieuze

Nadere informatie

E. coli-infecties. Ziektebeeld. Incubatieperiode

E. coli-infecties. Ziektebeeld. Incubatieperiode 63 E. coli-infecties Ziektebeeld Het ziektebeeld veroorzaakt door pathogene E. coli is zeer uiteenlopend en afhankelijk van de pathogene groep (zie ook Ziekteverwekker). Enterohemorragische E. coli (EHEC):

Nadere informatie

Infectieuze diarree. Marjolein Deege, arts-microbioloog UMCU/Saltro

Infectieuze diarree. Marjolein Deege, arts-microbioloog UMCU/Saltro Infectieuze diarree Marjolein Deege, arts-microbioloog UMCU/Saltro Disclosure belangen spreker (Potentiële) belangenverstrengeling Relevante relaties met bedrijven Sponsoring / onderzoeksgeld Honorarium

Nadere informatie

Diarree à volonté Presentatie WDH 12 september 2017 Ann Demeulemeester, arts microbioloog Star-SHL

Diarree à volonté Presentatie WDH 12 september 2017 Ann Demeulemeester, arts microbioloog Star-SHL Diarree à volonté Presentatie WDH 12 september 2017 Ann Demeulemeester, arts microbioloog Star-SHL Diarree à volonté Eten en Gegeten worden Definitie diarree frequentie, hoeveelheid, watergehalte (en/of)

Nadere informatie

Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat?

Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat? Aanvraag feces diagnostiek: Hoe en wat? Alje van Dam, arts-microbioloog, Amsterdam UMC en Streeklaboratorium, GGD René Vork, relatiebeheerder, Streeklaboratorium, GGD Amsterdam 18 december 2018 Fecal swab

Nadere informatie

Diagnostiek van gastro-enteritis met behulp van het FilmArray Gastro- Intestinaal panel van BioFire

Diagnostiek van gastro-enteritis met behulp van het FilmArray Gastro- Intestinaal panel van BioFire Diagnostiek van gastro-enteritis met behulp van het FilmArray Gastro- Intestinaal panel van BioFire Author: Dr. Katrien Hoet Supervisor: Dr. Els Oris Date: 09-05-2017 Inleiding: Gastro-enteritis Diarree

Nadere informatie

Dientamoeba fragilis, de case-control studie en hoe verder?

Dientamoeba fragilis, de case-control studie en hoe verder? Clinical microbioloy and infection 2015 Dientamoeba fragilis, de case-control studie en hoe verder? Maria Dullaert-de Boer 1 4 deelnemende laboratoria Design: Multi Center 1545 cases : patiënten die bij

Nadere informatie

Acute infectieuze diarree bij reizigers en thuisblijvers. Martijn Bauer, internist-infectioloog en internist acute geneeskunde

Acute infectieuze diarree bij reizigers en thuisblijvers. Martijn Bauer, internist-infectioloog en internist acute geneeskunde Acute infectieuze diarree bij reizigers en thuisblijvers Martijn Bauer, internist-infectioloog en internist acute geneeskunde CURSORISCH ONDERWIJS MDL 21-3-2018 Wat is de verwekker? Hoe snel heb ik een

Nadere informatie

Een 36 jarige waterbouwkundig ingenieur wordt in Bangladesh acuut ziek met koorts tot 39 C en 10-15 x per dag waterdunne diarree.

Een 36 jarige waterbouwkundig ingenieur wordt in Bangladesh acuut ziek met koorts tot 39 C en 10-15 x per dag waterdunne diarree. Diarree na tropen Een 36 jarige waterbouwkundig ingenieur wordt in Bangladesh acuut ziek met koorts tot 39 C en 10-15 x per dag waterdunne diarree. Hij behandelt zichzelf met imodium en ORS. Na 48 uur

Nadere informatie

Fecesonderzoek op parasieten

Fecesonderzoek op parasieten Fecesonderzoek op parasieten overzicht 2014 Titia Kortbeek Theo Mank overzicht bevindingen deelnemers 1 parasiet uitgelicht 2014-7 x feces - 1 x urine - 1 x vocht uit lever cyste - 1x feces van hangbuikzwijntje

Nadere informatie

Fecesonderzoek op parasieten

Fecesonderzoek op parasieten Fecesonderzoek op parasieten overzicht 2016 Titia Kortbeek Theo Mank overzicht bevindingen deelnemers 1 groep parasieten uitgelicht - 6 x gefixeerde feces 2016 Protozoa Balantidium coli Cryptosporidium

Nadere informatie

Acute diarree. 2.1 Inleiding 8. 2.2 Klachten en achtergronden 8. 2.3 Anamnese 9. 2.4 Beleid 10

Acute diarree. 2.1 Inleiding 8. 2.2 Klachten en achtergronden 8. 2.3 Anamnese 9. 2.4 Beleid 10 7 Acute diarree.1 Inleiding 8. Klachten en achtergronden 8.3 Anamnese 9.4 Beleid 10 S.G. van Gunst, V.G. Pigmans, NHG-Standaarden voor de praktijkassistente 014, DOI 10.1007/978-90-368-0485-1_, 014 Bohn

Nadere informatie

Gastro-enterologie op reis Prof. Dr. Fons Van Gompel Dr.Jan Clerinx

Gastro-enterologie op reis Prof. Dr. Fons Van Gompel Dr.Jan Clerinx Gastro-enterologie op reis Prof. Dr. Fons Van Gompel Dr.Jan Clerinx Dept. of Clinical Sciences Institute of Tropical Medicine Antwerp 1 Monthly incidence rates of health problems during stays in developing

Nadere informatie

Faecesonderzoek op parasieten

Faecesonderzoek op parasieten Faecesonderzoek op parasieten overzicht 2013 Titia Kortbeek Theo Mank overzicht resultaten 2013 transitie CCKL praktijkrichtlijn naar ISO 15189-2012 stof tot nadenken overzicht resultaten 2013 transitie

Nadere informatie

Critically Appraised Topic: Efficiënte, kwalitatieve en snelle faecesdiagnostiek: zijn moleculaire panels de oplossing?

Critically Appraised Topic: Efficiënte, kwalitatieve en snelle faecesdiagnostiek: zijn moleculaire panels de oplossing? Critically Appraised Topic: Efficiënte, kwalitatieve en snelle faecesdiagnostiek: zijn moleculaire panels de oplossing? Mathieu Cauchie Supervisor: Dr. J. Frans Imeldaziekenhuis - Bonheiden 22/05/2014

Nadere informatie

Wormen. Faecesonderzoek op parasieten. Protozoa. Rondzending darmparasieten (microscopie)

Wormen. Faecesonderzoek op parasieten. Protozoa. Rondzending darmparasieten (microscopie) Faecesonderzoek op parasieten overzicht 2012 Titia Kortbeek Theo Mank Protozoa Cryptosporidium sp Cyclospora cayetanensis Cystoisospora belli Dientamoeba fragilis Entamoeba histolytica Giardia lamblia

Nadere informatie

Infecties van het maag- darmkanaal Indeling Definities Oorzaken Fysiologie en pathofysiologie Kliniek en diagnose Behandeling

Infecties van het maag- darmkanaal Indeling Definities Oorzaken Fysiologie en pathofysiologie Kliniek en diagnose Behandeling Infecties van het maagdarmkanaal Jeannine Nellen Michèle van Vugt internist-infectiologen Conflicts of interests: NONE 1 Indeling Definities Oorzaken Fysiologie en pathofysiologie Kliniek en diagnose Behandeling

Nadere informatie

Infecties van het maagdarmkanaal

Infecties van het maagdarmkanaal Infecties van het maagdarmkanaal 5 J.M. Prins en M. Koopmans 5.1 Inleiding Darminfecties worden veroorzaakt door bacteriën, virussen of parasieten. Diarree, misselijkheid met of zonder braken en buikpijn

Nadere informatie

Wormen. Fecesonderzoek op parasieten. Wormen. Protozoa. Protozoa

Wormen. Fecesonderzoek op parasieten. Wormen. Protozoa. Protozoa Theo Mank Fecesonderzoek op parasieten overzicht 2018 Protozoa Balantidium coli Cryptosporidium sp Cyclospora cayetanensis Cystoisospora belli Dientamoeba fragilis Entamoeba histolytica Giardia lamblia

Nadere informatie

DIAGNOSTIEK TARIEVEN EERSTE LIJN 2014

DIAGNOSTIEK TARIEVEN EERSTE LIJN 2014 DIAGNOSTIEK TARIEVEN EERSTE LIJN 2014 De onderstaande tarievenlijst geeft een zo goed mogelijk beeld van de kosten van de meest aangevraagde onderzoeken. Afwijkingen kunnen voorkomen. Het kan zijn dat

Nadere informatie

Verwekkers van voedselinfecties

Verwekkers van voedselinfecties Verwekkers van voedselinfecties Verwekkers van voedselinfecties bestaan in vele soorten en maten. Deze verwekkers zijn ziekmakende bacteriën, virussen en parasieten. Waar komen ze in voor? Wat voor klachten

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Epidemiology of gastroenteritis in the Netherlands de Wit, M.A.S. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Epidemiology of gastroenteritis in the Netherlands de Wit, M.A.S. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Epidemiology of gastroenteritis in the Netherlands de Wit, M.A.S. Link to publication Citation for published version (APA): de Wit, M. A. S. (2002). Epidemiology

Nadere informatie

Escherichia coli resistentie bij het varken. Ir. Martine Schroyen, KULeuven 3 de Vlaamse Fokkerijdag, 26 oktober 2011

Escherichia coli resistentie bij het varken. Ir. Martine Schroyen, KULeuven 3 de Vlaamse Fokkerijdag, 26 oktober 2011 Escherichia coli resistentie bij het varken Ir. Martine Schroyen, KULeuven 3 de Vlaamse Fokkerijdag, 26 oktober 2011 1 Escherichia coli (E. coli) Behorend tot de belangrijkste bacteriën aanwezig in het

Nadere informatie

Gastro-enterologie op reis Prof. Dr. Fons Van Gompel Dr.Jan Clerinx

Gastro-enterologie op reis Prof. Dr. Fons Van Gompel Dr.Jan Clerinx Gastro-enterologie op reis Prof. Dr. Fons Van Gompel Dr.Jan Clerinx Dept. of Clinical Sciences Institute of Tropical Medicine Antwerp 1 Monthly incidence rates of health problems during stays in developing

Nadere informatie

PCR-fecesonderzoek bij gastro-enteritis

PCR-fecesonderzoek bij gastro-enteritis Jan Weel, Theo Schuurs, Bert Mulder, Lesla Bruijnesteijn van Coppenraet, Adri van der Zanden, Wil van der Reijden, Gijs Ruijs PCR-fecesonderzoek bij gastro-enteritis Samenvatting Weel J, Schuurs T, Mulder

Nadere informatie

Diarree is een verstoring van het normale ontlastingpatroon. De ontlasting bevat meer water dan gewoonlijk en u moet vaker naar het toilet.

Diarree is een verstoring van het normale ontlastingpatroon. De ontlasting bevat meer water dan gewoonlijk en u moet vaker naar het toilet. DIARREE In het dagelijks leven noemen we het liever buikgriep of voedselvergiftiging. Voor het woord diarree schamen we ons een beetje. Toch heeft iedereen er wel eens last van. Op vakantie of gewoon thuis.

Nadere informatie

Fecesonderzoek op parasieten

Fecesonderzoek op parasieten Fecesonderzoek op parasieten overzicht 2017 Titia Kortbeek Theo Mank overzicht bevindingen deelnemers 1 groep parasieten uitgelicht 2017-6 x gefixeerde feces - 1 x aspiraat levercyste - 1 x BAL Protozoa

Nadere informatie

Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen

Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen Diagnostiek voor bronopsporing bij voedselinfecties of - vergiftigingen Aarieke de Jong Expertisecentrum Voedselvergiftiging Alimentair consulent 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM Medische microbiologie Onderzoekspakket MSL MM Voor benodigd (verzend)materiaal en bewaarcondities per onderzoek: Zie pagina"inzenden van materialen" Voor doorlooptijden: Zie pagina: "Doorlooptijd" Voor

Nadere informatie

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM Medische microbiologie Onderzoekspakket MSL MM Voor benodigd (verzend)materiaal en bewaarcondities per onderzoek: Zie pagina"inzenden van materialen" Voor doorlooptijden: Zie pagina: "Doorlooptijd" Voor

Nadere informatie

Gastro-enteritis. Ziektebeeld. Incubatieperiode

Gastro-enteritis. Ziektebeeld. Incubatieperiode DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB GASTRO-ENTERITIS 73 Gastro-enteritis Voor meer achtergrondinformatie over een individuele kiem, zie ook volgende fiches: Calicivirusinfecties Campylobacteriose Escherichia

Nadere informatie

Reizigersdiarree. Preventie en behandeling

Reizigersdiarree. Preventie en behandeling Reizigersdiarree Preventie en behandeling Reizigersdiarree Plotseling opkomende diarree komt onder reizigers vaak voor. Reizigersdiarree verloopt in het algemeen mild, gaat vanzelf over en duurt 3 tot

Nadere informatie

In deze folder leest u wanneer u zonder problemen voor uzelf kunt zorgen en wanneer u beter naar een huisarts kunt gaan.

In deze folder leest u wanneer u zonder problemen voor uzelf kunt zorgen en wanneer u beter naar een huisarts kunt gaan. Diarree In het dagelijks leven noemen we het liever buikgriep of voedselvergiftiging. Voor het woord diarree schamen we ons een beetje. Toch heeft iedereen er wel eens last van. Op vakantie of gewoon thuis.

Nadere informatie

Gastroenteritis diagnostiek

Gastroenteritis diagnostiek Gastroenteritis diagnostiek GGD Amsterdam Streeklaboratorium 30-10-2009 2 maart 2010 Sylvia Bruisten Medisch moleculair microbioloog 2 maart 2010 2 Gastro-enteritis (GE) Verzamelnaam voor maag-darmontstekingen

Nadere informatie

Niet altijd treden ziekteverschijnselen op. Als er ziekteverschijnselen optreden, gebeurt dat meestal 3-4 dagen na de besmetting.

Niet altijd treden ziekteverschijnselen op. Als er ziekteverschijnselen optreden, gebeurt dat meestal 3-4 dagen na de besmetting. E. coli infecties (EHEC = Enterohemorragische Escherichia coli ) 1 Wat is het De E-coli bacterie is meestal een onschuldige darmbewoner bij de mens. Er zijn echter ook E.coli bacteriën waarvan je ziek

Nadere informatie

DIARREE A P O T H E E K. N L

DIARREE A P O T H E E K. N L DIARREE WAT IS DIARREE WAT KUNT U ZELF DOEN WAT KAN UW APOTHEKER VOOR U DOEN WANNEER KUNT U BETER NAAR UW HUISARTS GAAN OP VAKANTIE: DIARREE VOORKOMEN APOTHEEK.NL D I A R R E E Iedereen heeft weleens last

Nadere informatie

Infecties van het maagdarmkanaal. Jeannine Nellen internist-infectioloog

Infecties van het maagdarmkanaal. Jeannine Nellen internist-infectioloog Infecties van het maagdarmkanaal Jeannine Nellen internist-infectioloog Indeling Definities Oorzaken Fysiologie en pathofysiologie Kliniek en diagnose Behandeling Reizigersdiarree Definities WHO: Diarrhoea

Nadere informatie

Casuïstiekbespreking IC Michelle van Peperstraten Anios PICU

Casuïstiekbespreking IC Michelle van Peperstraten Anios PICU Casuïstiekbespreking IC 14-11-2018 Michelle van Peperstraten Anios PICU Index Casus Achtergrond Typen: typisch versus atypisch Behandeling: wat te doen en wat niet te doen? Take home messages Casus Patient

Nadere informatie

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER

FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER FECESDONATIE TOEPASSINGSMOGELIJKHEDEN EN UITKOMSTEN 13 OKTOBER 2016 Yvette van Beurden arts onderzoeker VUmc y.vanbeurden@vumc.nl Procedure www.ndfb.nl Geschiedenis van Nood et al 2013 Clostridium difficile

Nadere informatie

Epidemiological triad

Epidemiological triad Epidemiological triad PATHOGEN VECTOR HOST ENVIRONMENT Het ultieme bewijs voor Global Warming? Epidemiological triad PATHOGEN VECTOR TRAVELLER ENVIRONMENT HOME COUNTRY IMPORTED DISEASE Traveller Location

Nadere informatie

Optimaliseren van het antibioticabeleid in Nederland IX

Optimaliseren van het antibioticabeleid in Nederland IX Optimaliseren van het antibioticabeleid in Nederland IX SWAB richtlijn antimicrobiële therapie voor acute infectieuze diarree Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB), Mei 2013 Voorbereidingscommissie:

Nadere informatie

Titel: Onderzoeksduur Comicro

Titel: Onderzoeksduur Comicro Titel: Onderzoeksduur Comicro Publicatiedatum Apr-2017 Inhoud Onderzoeksduur Comicro In onderstaande tabel treft u informatie over de onderzoeksduur (gebaseerd op de mediaan) van onderzoeken bij Comicro.

Nadere informatie

Optimaliseren van het antibioticabeleid in Nederland XVIII

Optimaliseren van het antibioticabeleid in Nederland XVIII Optimaliseren van het antibioticabeleid in Nederland XVIII SWAB richtlijn antimicrobiële therapie voor acute infectieuze diarree Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (SWAB), Februari 2014 Voorbereidingscommissie:

Nadere informatie

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM

Medische microbiologie. Onderzoekspakket MSL MM Medische microbiologie Onderzoekspakket MSL MM Voor benodigd (verzend)materiaal en bewaarcondities per onderzoek: Zie pagina"inzenden van materialen" Voor doorlooptijden: Zie pagina: "Doorlooptijd" Voor

Nadere informatie

Allemaal Beestjes. Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017

Allemaal Beestjes. Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017 Allemaal Beestjes Eline van der Hagen Kcio 15 juni 2017 Voorgeschiedenis Vrouw, 68 jaar Diabetes type 2 (1995), hypertensie (2010), chronische nierinsuffiëntie (2012) Presentatie op de SEH In de nacht

Nadere informatie

Koorts na tropenreis. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten

Koorts na tropenreis. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten. Epidemiologie van reizigersziekten Koorts na tropenreis Les ASO 22 november 2017 EuroTravNet studie (2011) : 5965 ill-returned travellers in Western-Europe Acute diarrhea 35% Dermatologic syndrome 18% Respiratory syndrome 11% Systemic febrile

Nadere informatie

Een hoestende longarts. Beroepsziekte? (werkte 3 maanden geleden kortdurend in Zuid Afrika!) Extensive Drug Resistant Tuberculosis (XDR-TB)???

Een hoestende longarts. Beroepsziekte? (werkte 3 maanden geleden kortdurend in Zuid Afrika!) Extensive Drug Resistant Tuberculosis (XDR-TB)??? spreekuur Een hoestende longarts Een secretaresse met kinkhoest op de kinderafdeling De verpleegkundige van een kind op de IC met shock en vlekjes Een verpleegkundige met een voedselvergiftiging Een radioloog

Nadere informatie

HAL Bulletin. Nummer 2, December 2008 MFB/KC/HAL HO/DH/AH 2008.004

HAL Bulletin. Nummer 2, December 2008 MFB/KC/HAL HO/DH/AH 2008.004 Onderwerpen: 1. Bloedafname door huisartsen 2. Aanvragen diagnostiek/consultatie 3. Kwaliteitscontrole glucosemeters 4. Aanleveren urines 5. LVF wetenswaardigheden 6. Coeliakie onderzoek 7. Website 8.

Nadere informatie

CGM/ Advies 'Pathogeniteitsclassificatie Escherichia coli '

CGM/ Advies 'Pathogeniteitsclassificatie Escherichia coli ' Aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Mevrouw S.A.M. Dijksma Postbus 20901 2500 EX Den Haag DATUM 28 augustus 2017 KENMERK ONDERWERP CGM/170828-01 Advies 'Pathogeniteitsclassificatie Escherichia

Nadere informatie

Zakenreizigers, expats en biologische agentia

Zakenreizigers, expats en biologische agentia Zakenreizigers, expats en biologische agentia Sietse Felix KLM Health Services Verwachte ontwikkeling intercontinentaal vliegverkeer (World Tourism Organization, 2002) Schiphol: aantal passagiers / jaar

Nadere informatie

9 Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) ( ) ( )

9 Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) ( ) ( ) 9 Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) (1992-1993) (1996-2012) Inleiding Gastro-enteritis behoort tot de top tien van aandoeningen in Nederland wat betreft incidentie en draagt

Nadere informatie

Voedselinfectie, versie 6. Voldoet de melding aan het bovenstaande meldingscriterium. Wat is de reden dat u toch wilt melden?

Voedselinfectie, versie 6. Voldoet de melding aan het bovenstaande meldingscriterium. Wat is de reden dat u toch wilt melden? Voedselinfectie, versie 6 lblvoedcontact1 lblmeldcrit lblvoed1 Contactpersoon: Ingrid Friesema Ingrid.Friesema@rivm.nl Meldingscriterium Voedselinfectie(inclusief voedselvergiftiging): Twee of meer patiënten

Nadere informatie

Waterkwaliteit: Microbiologie

Waterkwaliteit: Microbiologie Waterkwaliteit: Microbiologie Prof. ir. Hans van Dijk September 28, 2009 1 Afdeling Vermelding Watermanagement onderdeel organisatie Sectie Gezondheidstechniek College 1b. Microbiologie Hoofdstuk Waterkwaliteit

Nadere informatie

Preventie van malaria en reizigersdiarree

Preventie van malaria en reizigersdiarree Infecties op reis: preventie en behandeling Preventie van malaria en reizigersdiarree Henriëtte ter Waarbeek, arts infectieziektebestrijding MINC, 20 juni 2013 Malaria wereldwijd Parasitaire infectie,

Nadere informatie

Norovirus Help mee het Norovirus te bestrijden

Norovirus Help mee het Norovirus te bestrijden Norovirus Help mee het Norovirus te bestrijden Afdeling infectiepreventie Onlangs is bij u het Norovirus geconstateerd. Deze folder geeft u informatie over dit virus. Bovendien leest u welke maatregelen

Nadere informatie

Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) Zoönose onderzoek

Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) Zoönose onderzoek Tele-ARENA (Telefonisch Aangenaam Refereren En Netwerken AMPHI) Zoönose onderzoek Alma Tostmann Epidemioloog @ Academische Werkplaats AMPHI Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboud universitair medisch

Nadere informatie

Inflammatoire darmontsteking (IBD), maagdarmontsteking bij honden en katten

Inflammatoire darmontsteking (IBD), maagdarmontsteking bij honden en katten Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Inflammatoire (ontsteking) van darmziekten (IBD) is een groep van gastro-intestinale (maagdarm) ziekten waarbij ontstekingen

Nadere informatie

Informatie over Clostridium difficile

Informatie over Clostridium difficile Informatie over Clostridium difficile 2 Clostridium difficile is een bacterie die bij elk mens in de dikke darm voorkomt. Door toediening van antibiotica kan het evenwicht in de darmen verstoord raken.

Nadere informatie

Testfiche. Syndromale multiplex PCR voor gastro-enteritis diagnostiek moleculaire detectie. Laboratoriumgeneeskunde RIZIV

Testfiche. Syndromale multiplex PCR voor gastro-enteritis diagnostiek moleculaire detectie. Laboratoriumgeneeskunde RIZIV Laboratoriumgeneeskunde RIZIV 8-36609-16-998 Ardooisesteenweg 276 8800 Roeselare t 051 23 71 96 f 051 23 79 74 e dokterslabo@azdelta.be Testfiche Syndromale multiplex PCR voor gastro-enteritis diagnostiek

Nadere informatie

Ronde 93 Parasitologie Evaluatie

Ronde 93 Parasitologie Evaluatie Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 12 februari 2009 Ronde 93 Parasitologie 2008-4 Evaluatie Ronde commentaar Naar aanleiding van het functioneren

Nadere informatie

Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie

Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Sneltesten voor respiratoire virussen: geschikt voor point-of-care? 13 juni 2017 Werkgroep Algemene Medische Microbiologie Andrea Bruning, MD PhD AIOS Medische Microbiologie Overzicht Introductie - Point-of-care

Nadere informatie

Clostridium difficile

Clostridium difficile Clostridium difficile 2 Inleiding U heeft van uw arts gehoord dat bij u de ziekenhuisbacterie Clostridium difficile aanwezig is. Deze folder geeft informatie over deze bacterie. Ook leest u in deze folder

Nadere informatie

Casus: Campylobacter fetus in rauwmelkse schapenkaas

Casus: Campylobacter fetus in rauwmelkse schapenkaas Casus: Campylobacter fetus in rauwmelkse schapenkaas Birgitta Duim, Aldert Zomer, Jaap Wagenaar Faculteit Diergeneeskunde, Universiteit Utrecht, Utrecht WHO/OIE Reference laboratory for Campylobacter Hetty

Nadere informatie

DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Shigellose

DRAAIBOEK INFECTIEZIEKTEN CLB. Shigellose 229 Shigellose Ziektebeeld Shigellose is een acute, bacteriële ziekte ter hoogte van het distale deel van de dunne darm en ter hoogte van het colon. De klinische symptomen variëren van milde, waterige

Nadere informatie

Registratieprotocol incidentiemeting Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV)

Registratieprotocol incidentiemeting Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV) Registratieprotocol incidentiemeting Surveillance Netwerk Infectieziekten Verpleeghuizen (SNIV) A. van Leeuwenhoeklaan 9 3721 MA Bilthoven Postbus 1 3720 BA Bilthoven www.rivm.nl T 030 274 91 11 F 030

Nadere informatie

Clostridium Difficile

Clostridium Difficile Clostridium Difficile Onlangs is via uw ontlasting aangetoond dat u een infectie hebt met de clostridiumbacterie. In deze folder vindt u informatie over deze bacterie, de behandelingsmogelijkheden en de

Nadere informatie

De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties

De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties De rol van dubbeltherapie bij de behandeling van ernstige Pseudomonas infecties H.I. Bax, coördinator concept SWAB sepsis richtlijn Erasmus Medisch Centrum 11 juni 2009 1. Achtergrond 2. Literatuuronderzoek

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team woensdag, 12 januari 2011 00:00 - Laatst aangepast woensdag, 12 januari 2011 23:21

Geschreven door Diernet Team woensdag, 12 januari 2011 00:00 - Laatst aangepast woensdag, 12 januari 2011 23:21 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Een infectie met parvovirus is een acute (plotselinge en hevige) generaliseerde (systemische) ziekte bij honden. De aandoening

Nadere informatie

Informatie over Clostridium difficile

Informatie over Clostridium difficile Patiënteninformatie Informatie over Clostridium difficile rkz.nl Wat is Clostridium difficile Clostridium difficile associated diarrhoea (CDAD) is een diarree waarbij een bepaalde bacterie (Clostridium

Nadere informatie

Huisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie. Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts

Huisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie. Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts Huisartsen & Dierenartsen Samen Werken aan Zoönosen & Antibioticareductie Theo Verheij, huisarts David Speksnijder, dierenarts Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Laboratoriumdiagnostiek van parasieten in faecesop basis van microscopie en antigentesten THOMAS MAENHOUT

Laboratoriumdiagnostiek van parasieten in faecesop basis van microscopie en antigentesten THOMAS MAENHOUT Laboratoriumdiagnostiek van parasieten in faecesop basis van microscopie en antigentesten THOMAS MAENHOUT LABORATORIUMDIAGNOSTIEK INLEIDING Microscopie Direct of na concentratietechniek Specifieke kleuringen

Nadere informatie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 17 juni 2009. Ronde 95 Parasitologie 2009-2

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 17 juni 2009. Ronde 95 Parasitologie 2009-2 Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 17 juni 2009 Ronde 95 Parasitologie 2009-2 Evaluatie Ronde commentaar - enkele foute etiketten op monster

Nadere informatie

Informatie over het norovirus

Informatie over het norovirus Informatie over het norovirus 2 Net als in andere Nederlandse ziekenhuizen en zorginstellingen komt er in het Ommelander Ziekenhuis Groningen af en toe buikgriep onder patiënten voor. Vaak is het norovirus

Nadere informatie

Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) (1992-1993) (1996-2013)

Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) (1992-1993) (1996-2013) Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) (1992-1993) (1996-2013) Inleiding Gastro-enteritis behoort tot de top tien van aandoeningen in Nederland wat betreft incidentie en draagt

Nadere informatie

Legionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD

Legionella pneumophila. S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila S.G.S Vreden, MD, PhD Legionella pneumophila, established in 1976 Legionella is een aerobe, gram negatieve bacterie Familie Legionellaceae heeft 50 species, met ruim 70 serogroups.

Nadere informatie

Kennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen

Kennislacunes NHG-Standaard Buikpijn bij kinderen Kennislacunes Buikpijn bij kinderen Kennislacunes 1. Prevalentie prikkelbare darm syndroom bij kinderen met chronische buikpijn (noot 5, 15). 2. Verschil in prognose van kinderen met prikkelbare darm syndroom

Nadere informatie

Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) ( ) ( )

Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) ( ) ( ) Acute gastro-enteritis Rubriekhouder: Dr. W. van Pelt, (RIVM-CIE) (1992-1993) (1996-2016) Inleiding Gastro-enteritis behoort tot de top tien van aandoeningen in Nederland wat betreft incidentie en draagt

Nadere informatie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 21 november Ronde 88 Parasitologie

SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 21 november Ronde 88 Parasitologie Stichting Kwaliteitsbewaking Medische Laboratoriumdiagnostiek SKML-sectie Parasitologie Nijmegen, 21 november 2007 Ronde 88 Parasitologie 2007-3 Rondecommentaar In het invulformulier zijn voor de fecesmonsters

Nadere informatie

Java Project on Periodontal Disease. Periodontal Condition in Relation to Vitamin C, Systemic Conditions and Tooth Loss Amaliya

Java Project on Periodontal Disease. Periodontal Condition in Relation to Vitamin C, Systemic Conditions and Tooth Loss Amaliya Java Project on Periodontal Disease. Periodontal Condition in Relation to Vitamin C, Systemic Conditions and Tooth Loss Amaliya Samenvatting en conclusie In vele studies is een verband aangetoond tussen

Nadere informatie

Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012. Peter J. Wahab MDL arts Rijnstate Ziekenhuis Arnhem

Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012. Peter J. Wahab MDL arts Rijnstate Ziekenhuis Arnhem Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012 Peter J. Wahab MDL arts Rijnstate Ziekenhuis Arnhem Coeliakie is een ziekte die voornamelijk bij kinderen voorkomt. Stellingen Coeliakie

Nadere informatie

Stellingen. Stellingen 2. Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012

Stellingen. Stellingen 2. Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012 Tropical Sprue Post HBO cursus Nederlandse Vereniging van Dietisten 1 oktober 2012 Peter J. Wahab MDL arts Rijnstate Ziekenhuis Arnhem Non tropical sprue Gee - Herter s disease Idiopathic Steatorrhea?

Nadere informatie

Het griepvirus bijvoorbeeld vertoont zich steeds weer in een nieuwe gedaante waardoor vaccinatie moeilijk is.

Het griepvirus bijvoorbeeld vertoont zich steeds weer in een nieuwe gedaante waardoor vaccinatie moeilijk is. Norovirus Inleiding Net als in andere Nederlandse ziekenhuizen en zorginstellingen komt er in de OZG af en toe een buikgriepepidemie voor, die wordt veroorzaakt door het norovirus. Bij een uitbraak van

Nadere informatie

De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008

De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008 De nieuwe meldingsplicht voor tien ziekten Hans van Vliet RIVM-CIb 7 oktober 2008 Wat bespreken Iets over meldingscriteria De nieuwe ziekten (2 minuten per ziekte!) - Wat is de reden om het te melden -

Nadere informatie

Kweek algemeen, BRMO Onderzoek per onderdeel Tarief

Kweek algemeen, BRMO Onderzoek per onderdeel Tarief Medische Microbiologie en Infectieziekten 024-3657514 www.medischemicrobiologie.nl www.cwz.nl Tarievenwijzer 1e lijnsdiagnostiek 2015 (per 01-04-2015) De tarievenwijzer 1 e lijnsdiagnostiek geeft een overzicht

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Afkortingenlijst / 11. Inleiding / 13

Inhoudsopgave. Afkortingenlijst / 11. Inleiding / 13 Inhoudsopgave Afkortingenlijst / 11 Inleiding / 13 1 Micro-organismen / 17 1.1 Micro-organismen / 17 1.1.1 Positieve eigenschappen van micro-organismen / 17 1.1.2 Gewenste werking van micro-organismen

Nadere informatie

Antibacteriële therapie: diagnose, behandeling en therapieduur

Antibacteriële therapie: diagnose, behandeling en therapieduur Antibacteriële therapie: diagnose, behandeling en therapieduur (Bron: Dr. N.C. Hartwig et al, Vademecum Pediatrische Antimicrobiele therapie, 3 e editie, 2005) In deze tabel wordt, uitgaande van een diagnose

Nadere informatie

Reizen met kinderen. Vaccinaties en voorzorgsmaatregelen

Reizen met kinderen. Vaccinaties en voorzorgsmaatregelen Reizen met kinderen Vaccinaties en voorzorgsmaatregelen Reizen met kinderen In diverse landen kunt u vervelende en soms gevaarlijke ziekten oplopen. Bedenk dat in een aantal landen de medische voorzieningen

Nadere informatie

Geschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16

Geschreven door Diernet Team zaterdag, 11 december 2010 15:44 - Laatst aangepast vrijdag, 17 december 2010 13:16 Omschrijving Oorzaken Verschijnselen Diagnose Therapie Prognose Omschrijving Chronische diarree is een verandering in de frequentie, consistentie, of het volume van de stoelgang (ontlasting) voor meer

Nadere informatie

Het norovirus wordt gemakkelijk overgedragen en er zijn maar weinig virusdeeltjes nodig om besmet te raken.

Het norovirus wordt gemakkelijk overgedragen en er zijn maar weinig virusdeeltjes nodig om besmet te raken. Norovirus Inleiding Net als in andere Nederlandse ziekenhuizen en zorginstellingen komt er in de OZG af en toe een buikgriepuitbraakje voor, die wordt veroorzaakt door het norovirus. Bij een uitbraak van

Nadere informatie

SKML deelnemersdag 3 maart Darmparasieten

SKML deelnemersdag 3 maart Darmparasieten SKML deelnemersdag 3 maart 2011 Darmparasieten 2010 Hymenolepis nana Mijnworm S stercoralis Taenia spp B hominis C cayetanensis E coli E histo/dispar E nana Giardia lamblia Iodamoeba bütschlii Giardia

Nadere informatie

E. histolytica / dispar. in de routine laboratoriumpraktijk. Manfred van Kerckhoven, analist LabMicTA, Hengelo

E. histolytica / dispar. in de routine laboratoriumpraktijk. Manfred van Kerckhoven, analist LabMicTA, Hengelo E. histolytica / dispar in de routine laboratoriumpraktijk Manfred van Kerckhoven, analist LabMicTA, Hengelo 3-2-2014 1 Hengelo 2 Regio T&A - ZKH: ZGT, MST, SKB - Alle zorginstellingen - Groot deel huisartsen

Nadere informatie

Basisprincipes van hygiëne bij verminderde weerstand

Basisprincipes van hygiëne bij verminderde weerstand Basisprincipes van hygiëne bij verminderde weerstand Jerina Boelens, microbiologie en ziekenhuishygiëne, UZ Gent Patiëntenacademie Het Pand, 14 september 2011 1 Graad van verminderde weerstand Risico op

Nadere informatie

Ticket to the tropics:

Ticket to the tropics: Ticket to the tropics: Op reis met een afweerstoornis Marianne van der Ent Nurse Practitioner Afdeling Inwendige geneeskunde sectie immunologie 11 juni 2013 Inhoud presentatie Reisroute en aard van de

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR MAAG-DARMINFECTIES met (Shiga Toxine producerende Escherichia coli) STEC O157 en STEC non-o157. versie 9, augustus 2016

ONDERZOEK NAAR MAAG-DARMINFECTIES met (Shiga Toxine producerende Escherichia coli) STEC O157 en STEC non-o157. versie 9, augustus 2016 VRAGENLIJST voor ONDERZOEK NAAR MAAG-DARMINFECTIES met (Shiga Toxine producerende Escherichia coli) STEC O157 en STEC non-o157 versie 9, augustus 2016 Vragenlijst zoals opgenomen in Osiris Papieren versie

Nadere informatie

pdf handout = for personal use only SHIGELLOSE Transmissiedag CLB (14/9/2010) - Leuven Draaiboek infectieziekten

pdf handout = for personal use only SHIGELLOSE Transmissiedag CLB (14/9/2010) - Leuven Draaiboek infectieziekten pdf handout = for personal use only SHIGELLOSE Transmissiedag CLB (14/9/2010) - Leuven Draaiboek infectieziekten Prof. Dr. Fons Van Gompel Internist, Medische Diensten Instituut Tropische Geneeskunde Antwerpen

Nadere informatie

Tips. om de symptomen van diarree te behandelen en de kans op besmetting te verkleinen. Gratis brochure

Tips. om de symptomen van diarree te behandelen en de kans op besmetting te verkleinen. Gratis brochure Gratis brochure Imodium Instant, orodispergeerbare tabletten Imodium, harde capsules Posologie: Instant / Caps Eerste dosis: bij volwassenen 2 orodispergeerbare tabletten/harde capsules, bij kinderen vanaf

Nadere informatie

Kalverdiarree voorkomen en aanpakken

Kalverdiarree voorkomen en aanpakken Kalverdiarree voorkomen en aanpakken Uit onderzoek onder ruim 400 kalveren blijkt dat meer dan 40% in de eerste drie levensweken een afwijkende mestscore laat zien. Diarree bij kalveren is een veelvoorkomend

Nadere informatie

Efficiënte, kwalitatieve en snelle faecesdiagnostiek: zijn moleculaire panels de oplossing?

Efficiënte, kwalitatieve en snelle faecesdiagnostiek: zijn moleculaire panels de oplossing? Critically Appraised Topic Efficiënte, kwalitatieve en snelle faecesdiagnostiek: zijn moleculaire panels de oplossing? Auteur: Mathieu Cauchie Supervisor: Dr. J. Frans / Dr. A. Smismans Datum: 22/05/2014

Nadere informatie