1. Een informatief deel met de uitgangspunten: historiek instellingen, vroegere samenwerkingen, verslagen visitatiecommissie.

Transcriptie

1 Ontwerp ter goedkeuring voorgelegd aan de statutaire algemene vergadering van CVN op 17 maart 2014/ van Natuurpunt Educatie op 29 maart 2014 GROENBOEK KRACHTEN BUNDELEN (definitief) Inhoud 1 Inleiding Uitgangssituatie Historiek vormingsinstellingen voor natuur en milieueducatie Vroegere en huidige samenwerkingen Conclusies visitatie Analyse van sterkten, kansen en risico s Vrijwilligersnetwerk Vormingsaanbod Projectwerking Logistiek Organisatie Rondvraag leden CVN en NPE Respons Samenvatting van de antwoorden Strategische opties Beslissingsvoorstel voor de algemene vergadering Dit groenboek levert achtergrondinformatie en bevat de strategische keuzes. Het vormt de basis voor de verdere besluitvorming en wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de algemene vergaderingen. Het groenboek is ingedeeld in: 1. Een informatief deel met de uitgangspunten: historiek instellingen, vroegere samenwerkingen, verslagen visitatiecommissie. 2. Een analytisch deel met de kansen geboden door samenwerking (optellen, integreren, innoveren) en mogelijke knelpunten. Dit deel bevat tevens een samenvatting van de antwoorden op de rondvraag. 3. Een beslissend deel met het voorstel van beslissing voor de Algemene Vergadering van 17 maart 2014/29 maart 2014]. 1

2 1 Inleiding Zowel Natuurpunt Educatie (hierna: NPE) als het Centrum voor Natuur en milieueducatie (hierna: CVN) hebben het voorbije decennium veel aandacht besteed aan strategisch overleg. Bij NPE was de afstemming met moedervereniging Natuurpunt een bijzonder aandachtspunt; bij CVN was precies het ontbreken van een dergelijke brede uitvalsbasis de aanleiding voor een zoektocht naar de plaats van de organisatie binnen het brede vormingslandschap. Beide organisaties hebben de ambitie om de boodschap van meer natuur en een beter milieu binnen een kader van duurzame ontwikkeling uit te dragen naar brede lagen van de bevolking. Hiervoor volstaan de klassieke kanalen en werkvormen niet. Bij CVN werden in de periode onderzoeken uitgevoerd door de marketingbureaus Link Inc en Change Designers. In 2012 werd door de toenmalige directeur een positiepaper uitgewerkt, waarin werd aangegeven met welke thema s, partners en doelgroepen CVN de komende jaren aan de slag zou gaan. Een bestuurscrisis begin 2013 was aanleiding voor het vernieuwde bestuur om een strategische werkgroep op te richten, teneinde de positiepaper te actualiseren en vooruit te blikken naar de korte en middellange termijn. Daarbij kwam als vanzelfsprekend opnieuw de relatie met Natuurpunt en NPE in beeld. Als gevolg daarvan vond begin december een overleg plaats tussen voorzitters en directie van CVN, Natuurpunt en NPE. Hierop bleek de wederzijdse bereidheid tot verdere krachtenbundeling door stapsgewijze integratie van de werking. Het proces kwam kort daarna in een stroomversnelling, toen het verslag van de visitatiecommissie over CVN bekend raakte. N.a.v. de visitatie bevat dit rapport dwingende aanbevelingen inzake de bijsturing van de organisatiestructuur en het ontwikkelen van een strategie om voldoende vormingsuren te blijven realiseren. Deze aanbevelingen sporen samen met de nieuwe toenadering tussen CVN en NPE. Op de bijzondere algemene vergadering van CVN op 16 december 2013 werd het tienstappenplan dat door CVN en NPE was voorgesteld, goedgekeurd. Dit plan gaat niet uit van een fusie maar van een integratietraject, waarbij de werking van beide organisaties op elkaar afgestemd en geïntegreerd wordt. Dat laatste zal gebeuren door voor de beleidsperiode complementaire beleidsplannen in te dienen. Door de sterkten van elke organisatie samen te leggen, wordt aldus een synergie tussen beide nagestreefd. Het nu voorliggende groenboek is een volgende stap in het integratietraject. Het wordt het kader waarbinnen de beleidsplannen tot stand zullen komen. Deze zullen op de statutaire algemene vergaderingen van 2015 definitief worden goedgekeurd en voor de decretaal bepaalde datum bij de Vlaamse Overheid worden ingediend. 2 Uitgangssituatie 2.1 Historiek vormingsinstellingen voor natuur en milieueducatie CVN ontstond in een eerste fase in 1965 als werkgroep natuurbeschermingsedukatie van het toenmalige Nationaal Verbond voor Natuurbescherming. Eén jaar later werd de naam Centrum Voor Natuurbeschermingsedukatie en werd van start gegaan met de eerste cursussen voor natuurgids. Dit naar het Nederlandse voorbeeld van het IVN. De erkenning als vormingsinstelling kwam er in De cursussen natuurgids bleven lange tijd het belangrijkste onderdeel van de portfolio. Vooral vanaf 1995 vond een verbreding van het cursuspakket plaats, binnen een totaal van 2

3 3000 vormingsuren. Varianten van en vervolgmodules op de cursus natuurgids zagen het licht, maar er kwamen ook heel andere vormingsprogramma s tot stand. De naam van de instelling werd aangepast naar Centrum Voor Natuur en milieueducatie. Het nieuwe decreet van 2003 erkende CVN opnieuw voor 3000 vormingsuren. Het beleidsplan was gericht op het omarmen van educatie voor duurzame ontwikkeling (EDO) en op het ondersteunen van de vrijwilligerswerking. Het beleidsplan heeft als krachtlijn het verstevigen van de EDO werking door het afsluiten van nieuwe partnerschappen en het zoeken naar nieuwe doelgroepen. NPE werd opgericht in 1995 als Natuur en MilieuEducatie De Wielewaal en vanaf december 1996 erkend als vormingsinstelling. Binnen De Wielewaal was er al een lange traditie van natuureducatie. De eerste (vogel)cursussen dateerden van Ook Natuurreservaten had met name in de pionierperiode een educatieve werking. Na de fusie in 2001 tussen Natuurreservaten en De Wielewaal werd Natuurpunt Educatie vzw de rechtsopvolger van NME De Wielewaal. De erkenning als gespecialiseerde vormingsinstelling op het Decreet op het Sociaal cultureel volwassenenwerk volgde in 2003 voor een pakket van 3000 educatieve uren. Het beleidsplan stond in het teken van verbreding met diversiteit en interculturaliteit als speerpunten. Het beleidsplan had als thema betrokkenheid, doelend op het belang van (kader)vorming voor het betrekken van actieve vrijwilligers bij de natuurbeweging. 2.2 Vroegere en huidige samenwerkingen Van bij op oprichting van NME De Wielewaal waren er met CVN contacten met het oog samenwerking. In 1999 werd een eerste formeel samenwerkingsakkoord afgesloten. In tegenstelling met de benaming, was het document eerder gericht op het elkaar niet in de weg lopen. Na de fusie van Natuurpunt is het overleg opnieuw opgestart in 2002, tegen de achtergrond van het nieuw cultuurdecreet. Dit decreet van 4 april 2003 betreffende het sociaal cultureel volwassenenwerk hertekende het vormingslandschap totaal maar bood beide organisaties voldoende middelen om zelfstandig te blijven bestaan. Meteen viel ook de sense of urgency voor de fusieoperatie weg. Vanaf 2006 is ernstig werk gemaakt van het verkennen van de kansen voor een volwaardige fusie tussen de twee instellingen. Aan beide kanten was immers de indruk ontstaan dat krachtenbundeling een grote meerwaarde zou kunnen betekenen naar het bereiken van het brede publiek. Uiteindelijk bleken er te veel meningsverschillen te bestaan tussen de raden van bestuur waardoor het proces eind 2009 formeel is stopgezet. Begin 2010 is dan opnieuw een bijeenkomst gehouden met een delegatie van het management en bestuurders. Daar werd onder meer gesteld dat: Het mag geen verhaal van concurreren worden, maar wel van convergeren. De fusie is top down niet gelukt; maar als naar steeds verder gaande samenwerking gestreefd wordt, kan ze op middellange termijn van onderuit groeien en slagen. Het nieuwe samenwerkingsprotocol dat in 2012 tot stand gekomen is, bevat al een aantal bescheiden en voorzichtige aanzetten tot afstemming. Het bijzonderste onderdeel is de lancering van een aangepaste natuur.natuurgidscursus, i.s.m. Natuurpuntafdelingen. Het protocol blijft voorlopig van kracht, maar is te weinig ambitieus om als basis te dienen voor een effectieve krachtenbundeling. 3

4 2.3 Conclusies visitatie Het decreet van 2003 voorziet in het visiteren van elke vormingsinstelling in de loop van de beleidsperiode. Het verslag van de visitatiecommissie vormt een belangrijk element voor de beslissing van de bevoegde Vlaamse minister over de subsidiëring tijdens de volgende beleidsperiode. In het verslag over CVN werden een aantal appreciaties geuit en verbetersuggesties gedaan. Zo bevatte de conclusie volgende appreciaties: CVN zette al de stap om vanuit haar publiek te denken en diversifieerde haar portfolio. Daarom liet ze een analyse uitvoeren door een extern communicatiebureau. CVN herdacht ook haar communicatie instrumenten naar aanleiding van die analyse. CVN is sterk in professionalisering en werkt met competentieprofielen voor medewerkers en vrijwilligers. De organisatie biedt ook voldoende ruimte voor bijscholing. CVN legde bovendien een personeelsvademecum aan waarin beslissingen worden vermeld die werden genomen tijdens teamen bestuursvergaderingen en ontwikkelde op basis hiervan een kwaliteitshandboek. De landelijke spreiding van de activiteiten van CVN zit goed. De organisatie hanteert hier interne normen voor. Verder heeft CVN een uitgebreid netwerk in binnen en buitenland en volgt ze internationale ontwikkelingen op. Maar de visitatiecommissie gaf vooral blijk van een scherp inzicht in de situatie van CVN. Het is dan ook niet onverwacht dat het verslag inderdaad enkele dwingende aanbevelingen bevat. Concreet: De organisatie functioneert overeenkomstig het decreet betreffende het sociaal cultureel volwassenenwerk van 4 april Desalniettemin stelt de visitatiecommissie dat de organisatie dringend een aantal strategische keuzes moet maken. De oprichting van een strategische werkgroep die zich hierover ontfermt, is al een eerste stap in de goede richting. Concreet meent de visitatiecommissie dat de organisatie: haar organisatiestructuur dient bij te sturen. CVN wil een dubbel spoor bewandelen van enerzijds traditionele cursussen en anderzijds meer vernieuwende vorming. Momenteel is de organisatiestructuur afgestemd op het traditionele cursusaanbod. In functie van vernieuwende vormingen dient CVN de nodige aanpassingen te doen; moet reflecteren over een strategie om ook in de toekomst voldoende vormingsuren te kunnen blijven realiseren, rekening houdend met het huidig aantal gerealiseerde uren en de daling van het aantal langer lopende initiatieven. De eerste resultaten van deze strategische denkoefening moeten zichtbaar zijn in het volgende voortgangsrapport. Het visitatieverslag van NPE was positief en bevatte geen aanbevelingen, wel naast de appreciaties een aantal verbetersuggesties. Tijdens de visitatie is door de commissie geïnformeerd naar de relatie tussen NPE en CVN (en meer concreet de redenen voor het mislukken van de fusie), maar hieraan werden geen conclusies gekoppeld. Dat NPE een wezenlijk onderdeel is van Natuurpunt wordt door de visitatiecommissie gezien als een sterkte. Zo ook dat het vormingsaanbod rekening houdt met de vormingsvragen vanuit de Natuurpuntafdelingen en er een duidelijke visie is op brede netwerkvorming en lokale verankering. De conclusie van de visitatiecommissie was dat NPE een professionele organisatie is. Met de kleine personeelsploeg, die ondersteund wordt door vele vrijwilligers slaagt ze erin om een groot aantal kwalitatieve vormingsuren te realiseren. Tegelijkertijd probeert ze haar werking actief te innoveren 4

5 via projecten. De manier waarop de organisatie werkt aan de diversiteit en de interculturaliteit van haar doelpubliek door het lanceren van vernieuwende projecten, maar ook door het gebruik van nieuwe media is bewonderenswaardig. Het breed netwerk van de organisatie en de visie die zij heeft op samenwerking en netwerking is een sterkte, evenals de manier waarop de culturele functie verweven is in de werking. 3 Analyse van sterkten, kansen en risico s Een analyse (van beide of een van de werkingen afzonderlijk) van de sterkten, de zwakten of beperkingen als gevolg van een gescheiden werking, alsook de voordelen en kansen maar ook risico s en onzekerheden van een bundeling van de krachten, wordt uitgevoerd voor de onderscheiden werkingsvelden: 1. Vrijwilligerswerking en gidsengroepen 2. Vormingsaanbod 3. Projectwerking en EDO 4. Logistiek 5. Organisatie In de conclusies wordt gefocust op de voordelen en kansen van een bundeling van de krachten (samenvoegen, integreren, innoveren) en de mogelijke risico s, onzekerheden en/of randvoorwaarden. Met de resultaten van de bevraging die ter voorbereiding van dit groenboek werd gehouden bij de bestuurders, de leden van de algemene vergadering en de professionele teams, werd rekening gehouden bij de opmaak van de SWOT. De volledige analyse van de bevraging is een bijlage bij het groenboek. 5

6 3.1 Vrijwilligersnetwerk Sterkten NPE Een uitgebreid netwerk van lokale educatieve werkingen (soms aparte vzw s, soms geïntegreerd in het Natuurpuntweefsel of verbonden aan bezoekerscentra) die educatieve activiteiten verzorgen (vooral gidsenwerking). Individuele vrijwillige lesgevers en vrijwilligers die helpen bij het organiseren en/of begeleiden van vormingsactiviteiten. Het netwerk en de vrijwilligers worden begeleid en ondersteund door de vereniging (organisatorisch, logistiek, kadervorming, communicatie) Sterkten CVN Individuele vrijwillige lesgevers en vrijwilligers (500) die helpen bij het organiseren en/of begeleiden van vormingsactiviteiten. Het netwerk en de vrijwilligers worden begeleid en ondersteund door een team van provinciaal educatief medewerkers (organisatorisch, logistiek, kadervorming, communicatie). Er bestaan competentieprofielen voor lesgevers en permanente begeleiders. Voor lesgevers is er een zelfevaluatie instrument op basis waarvan nieuwe (vaste) lesgevers worden gerekruteerd Kansen Een betere opvolging, begeleiding, bijscholing en accreditering van de vrijwilligers zorgen voor kwaliteitsverbetering van het aanbod. Een betere ondersteuning en uitbreiding van het netwerk leveren meer activiteiten op Zwakten NPE Het netwerk is sterk versnipperd. Sommige groepen werken los van een netwerk. De opvolging en ondersteuning van de netwerken en de vrijwilligers is beperkt. Niet alle vrijwilligers worden bereikt (er is bijv. geen algemene en uniforme accreditering van de lesgevers). De afstemming tussen de educatieve vraag en aanbod (lokaal en globaal) is niet optimaal Zwakten CVN Het netwerk van natuurgidsenwerkgroepen is buiten Limburg niet gebied dekkend en in Antwerpen afbrokkelend. De individuele lesgevers en vrijwilligers worden gerekruteerd binnen een lange traditie van donkergroene cursussen. Voor nieuwe thema s en werkvormen moet externe expertise ingehuurd worden Bedreigingen Als beide netwerken blijven bestaan, houdt dit het risico in van (lokale) belangenconflicten. Het op elkaar afstemmen van de netwerken biedt op zich geen oplossing voor de vraag naar een lichtgroen aanbod vanuit de samenleving. Een meer planmatige en efficiënte organisatie en afstemming van vraag en aanbod leiden tot meer vormingsactiviteiten en een grotere bezetting. 6

7 3.2 Vormingsaanbod Sterkten NPE De (natuur.)natuurgidsencursus is een gewaardeerd product met veel mogelijkheden, ook voor het rekruteren van vrijwilligers. Er bestaat een zeer divers aanbod aan opstap en basiscursussen, vormingen en opleidingen. Er is ervaring met maatwerk. In het kader van verbreding en EDO zijn er vernieuw(en)de producten gemaakt. Voor een reeks onderwerpen en inhouden zijn er kwalitatieve en ervaren professionele lesgevers beschikbaar (in de instelling of in andere onderdelen van de vereniging) Sterkten CVN De (natuur.)natuurgidsencursus is een gewaardeerd product met veel mogelijkheden, ook voor het rekruteren van vrijwilligers. Er bestaat een zeer divers aanbod aan opstap en basiscursussen, vormingen en opleidingen. Er is ervaring met maatwerk. In het kader van verbreding en EDO zijn er vernieuw(en)de producten gemaakt Zwakten NPE In het cursusaanbod is er een overlap met CVN (natuur in zicht/natuur voor groentjes; natuurgids/streekgids). Dat is weinig rationeel en zorgt voor verwarring. Het aantal beschikbare professionele en vrijwillige lesgevers is beperkt, waardoor kansen verloren gaan en specialisatie soms botst met een flexibele inzet. De hoge prestatienorm en werkdruk zijn een rem op het ontwikkelen van nieuwe producten Zwakten CVN In het cursusaanbod is er een overlap met NPE (natuur in zicht/natuur voor groentjes; natuurgids/streekgids). Dat is weinig rationeel en zorgt voor verwarring. De hoge prestatienorm en werkdruk zijn een rem op het ontwikkelen van nieuwe producten. Middelen om dit op te vullen via projecten worden steeds schaarser. Er is een budget voor het inschakelen van professionele lesgevers van buiten de organisatie (op basis van freelanceovereenkomsten). CVN is erkend opleider voor Toerisme Vlaanderen (cursus natuurgids) Kansen Het samenvoegen van de portfolio s laat toe om te rationaliseren (dubbel aanbod schrappen). Rationalisatie laat toe om te investeren in een verbeterd en verruimd aanbod Bedreigingen De verruiming van het aanbod als gevolg van rationalisatie moet gedragen worden door een gelijkmatige verruiming van het lesgeverskorps (professionelen en vrijwilligers). Integratie laat een intensievere uitwisseling van elkaars knowhow toe (professionelen en vrijwilligers). 3.3 Projectwerking 7

8 3.3.1 Sterkten NPE Het inzetten op verbredingsthema s (in projecten) wordt hoog gewaardeerd door overheid. Dank zij projecten worden bijkomende medewerkers (en nieuwe expertise) aangetrokken. Projecten zorgen voor spin offs Sterkten CVN CVN heeft van in het begin goede contacten met Nederlandse organisaties (zusterorganisatie IVN en recentelijk ook SVN) en is lid van de Beneluxwerkgroep Educatie, informatie en communicatie. Hier liggen mogelijke partnerschappen voor projecten Zwakten NPE De (financiële) baten van veel projecten zijn laag en meerwaarde moet gezocht worden in aansluiting op andere doelen. Afzonderlijk inschrijven op offertes drukt de prijs en daarmee de baten. Door de beperkte mogelijkheden is er weinig continuïteit en spin offs Zwakten CVN De (financiële) baten van veel projecten zijn laag en meerwaarde moet gezocht worden in aansluiting op andere doelen. Afzonderlijk inschrijven op offertes drukt de prijs en daarmee de baten. Door de beperkte mogelijkheden is er weinig continuïteit en spin offs. Door strikte toepassing van de BTW regelgeving dreigt CVN soms uit de markt geprijsd te worden Kansen Door samen projecten in te dienen vergroot de kans op succes (geen onderlinge concurrentie, grotere capaciteit en meer expertise) Bedreigingen Het is steeds moeilijker om projecten binnen te halen (besparingen, strengere voorwaarden, administratieve opvolging). Meer en grotere projecten en betere resultaten geven meer kansen op spin offs. 3.4 Logistiek 8

9 3.4.1 Sterkten NPE Het secretariaat van NPE is gevestigd in een gebouw in eigendom (van NP studie) met educatieve faciliteiten en een museum. Natuurpunt beschikt over een aantal bezoekerscentra en natuurgebieden die meestal goed ontsloten zijn. Sommige educatieve groepen hebben een eigen uitvalsbasis Zwakten NPE Het onderhouden van de logistiek is een relatief zware last (personeel, financieel) en moet goed geïntegreerd kunnen worden in de kerntaken van de vormingsinstelling. De bezoekerscentra van Natuurpunten werken los van de dienst educatie, ook op het vlak van educatie en gidsenwerking. Groot archief met educatief materiaal (cursusteksten, powerpoints,.) en eigen vakbibliotheek met boeken en rapporten. Tentoonstellingsmateriaal, educatieve koffers en ander materiaal is eveneens beschikbaar (vooral voor eigen gebruik, in minder mate ook uitleenbaar) Sterkten CVN Centraal gelegen hoofdkantoor nabij Antwerpen CS. CVN participeert in het project Mundo A (duurzaam kantoorgebouw voor middenveldorganisaties) Zwakten CVN Het project natuurateliers is uitsluitend gericht op scholen en levert dus geen vormingsuren op. Het loopt af in de loop van Bijkantoor in Brugge, samen met Natuurpunt Brugs Ommeland (en waar ook de WMF gevestigd is). Werkgroep Limburgse Natuurgidsen heeft vaste stek in het Groene Huis te Genk. CVN verzorgt de werking van de natuurateliers en de animatie van het Bosmuseum Groenendaal (betaald via InVerde). Groot archief met educatief materiaal (cursusteksten, powerpoints,.) en eigen vakbibliotheek met boeken en rapporten. 9

10 3.4.5 Kansen De uitbouw van een netwerk van (grotere en kleinere) NME trefpunten kan een sterke ondersteuning en stimulans betekenen voor de vrijwilligersnetwerk Bedreigingen Materieel beheer van logistieke en hulpmiddelen vraagt grote (financiële) inspanningen, wat kan drukken op de kernwerking. Het Natuurpunt Huis en Museum kan verder uitgebouwd worden tot een NME centrum met laboratoriumfunctie (in het bijzonder rond stedelijke natuur en natuur en erfgoed). 3.5 Organisatie 10

11 3.5.1 Sterkten NPE Erkende organisatie met een positieve evaluatie voor de volgende beleidsperiode ( ). Portefeuillefinanciering op basis van 3000 educatieve uren. Personeelsbestand met veel ervaren medewerkers Zwakten NPE Hoge overhead die samenhangt met kleine organisaties. Alle functies zijn dubbel ingevuld. Gescheiden huisvesting. Logistieke en financiële ondersteuning door Natuurpunt. Sterke (structurele) band met vrijwilligerswerking van Natuurpunt. Lokale werking gekoppeld aan bezoekerscentra, natuur en erfgoedmuseum Turnhout Sterkten CVN Portefeuillefinanciering op basis van 3000 educatieve uren. Personeelsbestand met veel ervaren medewerkers, vooral gericht op organiseren. Provinciale structurering van het personeelsbestand reduceert het aantal verplaatsingen. Financiële situatie is vanaf 2014 weer gezond, met mogelijkheden voor personeelsuitbreiding Zwakten CVN Erkende organisatie met een evaluatie onder voorbehoud voor de volgende beleidsperiode ( ). Hoge overhead die samenhangt met kleine organisaties. Alle functies zijn dubbel ingevuld (t.o.v. NPE). Gescheiden huisvesting (t.o.v. NPE). Uitgebreid netwerk: Benelux; IVN; Netwerk Bewust Verbruiken; Toerisme Vlaanderen Kansen Door taakherschikkingen kan sterk gerationaliseerd worden. Meer efficiëntie bij centrale diensten en grotere decentrale aanwezigheid (o.a. kostenbesparend voor verplaatsingen) Bedreigingen Grote financiële afhankelijkheid van overheid. Besparingen en wijzigingen in het beleid zorgen voor onzekerheid. 4 Rondvraag leden CVN en NPE 4.1 Respons Beide organisaties hebben er voor geopteerd om van meet af aan de eigen netwerken te bevragen over het geplande integratietraject. De vragen waren gericht op de mogelijke voor en nadelen van een krachtenbundeling. Tevens werd de mogelijkheid geboden om de nodige aanbevelingen te doen naar de uitwerking van het integratietraject. 11

12 Bij CVN reageerden bijna alle aangesloten natuurgidsenwerkgroepen of partnerorganisaties op de rondvraag. Opvallend is dat alle respondenten voordelen zien in een intensievere samenwerking, maar dat bijna de helft ernstige ongerustheid vertoont bij de toenadering tussen een kleine en een grote partner (via de band met de ledenvereniging Natuurpunt). Dit heeft uiteraard te maken met vragen over het voortbestaan van de eigen organisatie, maar ook met oprechte bekommernis naar het behoud van voldoende diversiteit binnen het NME landschap. De rondvraag bij de bestuurders en leden van NPE leverde 14 schriftelijke reacties op. Rekening houdend met het aantal Natuurpuntafdelingen (160) was de respons laag. De binnengekomen reacties waren in hoofdzaak wel positief, maar er waren nogal wat twijfels over een succesvolle afloop. De negatieve ervaring met de vroegere pogingen speelt hierin mee. Niemand wil dat het proces negatieve gevolgen heeft voor de huidige werking. 4.2 Samenvatting van de antwoorden Vraag 1. Dit zie(n) ik/wij als grootste voordelen en bijkomende kansen van een krachtenbundeling van Natuurpunt Educatie en CVN: Antwoorden CVN Antwoorden NPE Publiciteit via groot merk (37 %) Complementariteit inzake specialismen en methodieken (32 %) Krachtenbundeling is positief (32 %) Meer invloed naar de overheid (32 %) Netwerk delen en verruimen (21 %) Beantwoorden aan de nood aan vernieuwing (16 %) 12 Complementariteit benutten en concurrentie vermijden Mogelijkheden voor uitbreiding en diversifiëring van het aanbod Kwaliteitsverhoging van de werking en de producten Betere aansluiting en doorstroming (van cursisten) naar de natuurvereniging Vraag 2. Dit zie(n) ik/wij als de grootste moeilijkheid en mogelijke risico s van een krachtenbundeling van Natuurpunt Educatie en CVN: Antwoorden CVN Antwoorden NPE Dominantie vanuit NP; verstikking voor CVN; Risico verschraling door wegvallen verlies van onafhankelijkheid (47 %) verscheidenheid Bedreiging van diversiteit in het NMElandschap; elke kleine organisatie moet Belang dat gehecht wordt aan Verschillende verenigings en bedrijfscultuur kunnen blijven bestaan (32 %) onafhankelijkheid en vrees voor opslorping Wat is integratie? Onduidelijkheid (32 %) Vrijwilligersprincipe in gevaar (door Zullen de plaatselijke werkgroepen vergoedingen) gerustgesteld kunnen worden? (26 %) Mogelijke bezwaren bij andere organisaties en partners Lokale conflicten tussen groepen en overlap van werkingsgebieden Twijfels bij bereidheid van de andere en vrees voor moeizaam proces Ego s die samenwerking in de weg staan Vraag 3. Dit zijn mijn/onze aanbevelingen, ideeën en suggesties waarmee al rekening moet gehouden worden bij de opmaak van de blauwdruk. Antwoorden CVN Antwoorden NPE Nazorg voor de gidsen verzekeren Tijd nemen, veel masseren Vernieuwing van NME moet voorop staan Duidelijke afspraken maken Opleidingen niet beperken tot NP leden Vooral zorg dragen voor kwaliteit

13 Alle natuurgidsen gelijkwaardig behandelen (vergoedingen!) Onafhankelijkheid creëert eigen dynamiek Brede vormingsinstelling die aanvaard wordt door alle natuurverenigingen in Vlaanderen Samenwerking moet zeer transparant en open zijn Leer van vergelijkbare samenwerkingen Task force laten leiden door neutraal persoon Goede afstemming van PR Externe partners betrekken bij het proces Elk eigen niche zoeken Aandacht voor: kinderen en onderwijs, NMEbeleid, bezoekerscentra, modulair cursusaanbod, 5 Strategische opties In hoofdlijnen kunnen 3 strategische opties onderscheiden worden, wat de positionering van CVN en NPE betreft. 1. NPE en CVN varen t.o.v. elkaar een onafhankelijke koers binnen het vormingslandschap. 2. CVN en NPE stemmen de werkingen op elkaar af door onderling afspraken te maken. Deze worden vastgelegd in een of andere vorm van samenwerkingsprotocol. 3. NPE en CVN integreren hun werking. Dit kan in verschillende vormen (van personele unie tot fusie van de instellingen), al dan niet met behoud van een zekere eigen identiteit. Essentieel is een gemeenschappelijke visie en een eenheid van bestuur en management. De theoretische voor en nadelen gezien als een afweging tussen efficiëntiewinst en organisatiekost zijn opgenomen in onderstaande tabel. 1. Scheiding (aparte werking) 2. Samenwerking (samenwerking of beheerovereenkomst, koepelstructuur 3. Unie (fusie, personele unie) Efficiëntiewinst (schaalvoordelen, vermijden kosten en concurrentie) Geen Laag tot middelmatig (weinig schaalvoordelen) Hoog Organisatiekost (de inspanningen die nodig zijn op een optie te realiseren) Geen Permanent laag tot hoog, afhankelijk van de intensiteit van de samenwerking Hoog in de aanloop, later laag. In de figuur van een personele unie blijft de organisatiekost hoog 6 Beslissingsvoorstel voor de algemene vergadering Op basis van de beschikbare informatie, de vroegere ervaringen met samenwerking, de inbreng van de vrijwilligers en gidsengroepen en afdelingen, de verslagen van de visitatiecommissie, en de uitdagingen op korte en langere termijn, besluit de Algemene Vergadering op voorstel van de 13

14 gemeenschappelijke raad van bestuur van CVN en NPE, gehouden te Antwerpen op 25 februari 2013, te kiezen voor het opstarten van een integratietraject tussen NPE en CVN. Dit moet leiden tot een unie tussen de twee instellingen, in een nog te bepalen vorm. In functie daarvan verzoekt de Algemene Vergadering de Raad van Bestuur om in overleg met de Raad van Bestuur van CVN/NPE een ontwerp van gemeenschappelijk beleidsplan voor de periode voor te bereiden. Dat gezamenlijk beleidsplan gaat uit van een bundeling van de krachten van beide vormingsinstellingen en geeft vorm aan een vernieuwend project dat verder gaat dan een loutere afstemming of samenvoeging van de middelen. In functie daarvan wordt een open natuureducatief netwerk nagestreefd, waarin de bestaande groepen en afdelingen voluit hun plaats kunnen innemen maar dat tevens open staat voor nieuwe partnerorganisaties. Op een bijzondere algemene vergadering van CVN/NPE die doorgaat op uiterlijk 4 oktober 2014 wordt het ontwerp van het beleidsplan ter goedkeuring voorgelegd, samen met het plan voor de uitbouw en versterking van een natuureducatief netwerk en een voorstel tot organisatorische hervorming van de twee vormingsinstellingen. Over de missie en visie die de basis vormt van het beleidsplan wordt vooraf teruggekoppeld met de groepen en afdelingen van CVN en NPE. De haalbaarheid van het organisatorisch voorstel is vooraf overlegd met de bevoegde overheidsinstanties. In afwachting van de goedkeuring van beleidsplan, kunnen de raden van bestuur in onderlinge overeenstemming alle initiatieven nemen die al nodig en nuttig zijn en een positieve bijdrage leveren aan een succesvolle verloop van het project. 14

15 Bevraging: inzendingen NPE 1 Inzenders NP afd. Scheldeland,, NP afd. Oude spoorweg, NP afd. Noord Limburg, NP afd. Aulenteer, NP afd. Beringen, NP afd. Oude spoorweg, NP afd. Zwevegem, NP Kasterlee, bestuurders NPE (2), bestuurder NP (1), personeelsleden NPE (2), personeelsleden NP (1) 2 Vragenlijst 1 Ruimer aanbod naar de afdelingen toe Kostenefficiëntie grotere poule van lesgevers groei aan kennis en ervaring 2 Natuurpunt Educatie en CVN hebben een eigen manier van werken. Onze werkingsvelden kruisen elkaar op bepaalde punten en dat geeft concurrentie. Dat valt weg wanneer we onze krachten bundelen. Doordat we nu op sommige thema's samen inzetten, wordt er langs beide kanten personeel (uren) op gezet. Bij een fusie is dit niet meer zo en kan ons werkingsveld misschien nog uitgebreid worden. CVN is sterker in het voeren van promotie. Daar kunnen we zeker voordeel mee doen. 3 In principe moet de fusie vlot verlopen want de werking / verenigingscultuur van CVN en NPE is voor een groot deel complementair. Samen zijn we sterker, en de 'concurrentie' (waar de buitenwereld geen boodschap aan heeft) valt weg. Organisatie op provinciaal vlak (toch al wat dichter bij de basis) kan er door verbeteren. Meer en betere natuureducatie voor iedereen moet het gevolg zijn. 4 Er kan een grotere groep geïnteresseerden/vrijwilligers/gidsen bereikt worden Het aanbod kan verbreed worden Natuurpunt moet toch waakzaam blijven dat ze niet zullen gezien worden als slokop Opletten voor verschraling in het aanbod = ook cursussen met een kleiner doelpubliek zouden moeten blijvend aangeboden worden Zoals gezegd heeft iedere vereniging zijn eigen manier van werken. Het op elkaar afstemmen kan moeilijkheden geven, ik denk maar aan de manier van lesgeven, inrichten cursussen,... CVN werkt ver vooruit (bv. met promotie). Wij kunnen hier nog wat van leren denk ik. Bij sommige afdelingen/ gidsengroepen zal het misschien een klein schokeffect teweegbrengen; er zal wellicht wat gemasseerd moeten worden; er is dus bewegingswerk op komst. Zal ook snel blijken uit de antwoorden op deze vraag, vermoed ik. Best snel op anticiperen. de krachtenbundeling bij CVN niet te laten overkomen als een 'overname' naam' van de nieuwe boreling 15 Geen specifieke ideeën of suggesties, tenzij misschien een absolute voorrang geven aan kwaliteitscontrole... Bij de vorige fusiegesprekken stond het personeel van CVN niet achter een fusie (had ik de indruk). Ik weet niet hoe dat nu zit, maar er moet vanuit de directie tijd en moeite gespendeerd worden om al het personeel mee te krijgen. Persoonlijk voor mij vraag ik me af waar onze standplaats zal komen? Ik hoop dat gezien het feit dat het museum en educatieve tuin in Turnhout gevestigd zijn, de kans groot is dat we hier blijven. De bezoekerscentra zijn in feite dé hotspots voor natuureducatie. De interne schotten tussen "beleving" en educatie moeten weg. Ik kan maar hopen nietwaar? ; ) In het onderwijs is natuureducatie een zwak broertje, met als gevolg: een schrijnend gebrek aan basisnatuurkennis bij de Vlamingen. Eigenlijk heeft onze nieuwe natuureducatieclub een beleidscel of werkgroep nodig, die als uitdaging heeft: natuureducatie zwaarder doen doorwegen in de eindtermen. Want de loutere optelsom van de aanpak van CVN en NPE, die eigenlijk ik stel het nu even ongenuanceerd alleen de gemotiveerden educeren, zal aan dat structureel probleem niets verhelpen. Dus als we echt meer en betere 'natuureducatie voor iedereen' willen, gaan we ons moeten bemoeien met het onderwijs. opstellen van een gemeenschappelijke missie en visie zodat het duidelijk is welke richting we samen uit willen

16 Het is duidelijk bij wie je moet zijn voor kwalitatieve natuureducatie en voor de opleiding natuurgids NP kan natuurgidsen (in opleiding) rechtstreeks aanspreken, waardoor de link met het NPweefsel versterkt wordt 5 Tuurlijk zou dat fantastisch zijn. In mijn eigen regio komen wij die mensen ook vaak tegen. We hebben al geprobeerd om ze naar onze afdeling Scheldeland te krijgen, maar dat bleek een brug te ver. Zelf behoor ik tot de NME groep van de gemeente Wetteren en daar zijn 3 CVN gidsen nog actief. Voornamelijk in den Blakken (provinciaal domein) en aansluitend, maar erachter "de Warandeduinen" van het Vlaams Gewest gidsen wij. Soms gebeurt het dat een ANB natuurwachter controleert èn tegelijkertijd loopt de baas van het provinciaal domein ook keurend rond 6 Aanbod van cursussen, wandelingen en educatieve projecten verbreden en versterken. Uitwisseling/gezamenlijk inzetten van middelen. Vermijden van concurrerend aanbod = 3: de som is meer dan de delen. (In theorie althans) meer gidsen beschikbaar voor aangevraagde wandelingen (= lagere werklast voor de gidsen). 7 Als grootste Natuurvereniging in Vlaanderen is het voor ons een vanzelfsprekendheid dat Natuurpunt mee het beleid gaat bepalen als het gaat over opleiding van Natuurgidsen. 8 Niet naast elkaar werken Grotere groep is aanspreekbaar (we vissen soms in dezelfde vijver) Selectie kan doorgevoerd worden, dit vertaalt zich in competenties er voor zorgen dat zowel CVN als NP voordelen ziet en krijgt als deze (tweede) oefening mislukt, zal het water dieper zijn dan nu... betrekken van de plaatselijke gidsen/vrijwilligers die 'het gezicht' zijn van beide organisaties De grootste moeilijkheid is ongetwijfeld de onwil van veel CVN mensen om met ons samen te gaan. Ik hoop dat er weer geen jarenlange strijd gaat starten.. Elke organisatie heeft zijn eigen cultuur. Dit samenbrengen vergt in elk geval een goede begeleiding en overgangstijd. Komt het vrijwilligersprincipe bij Natuurpunt niet in gevaar? Een natuurpunter gidst bv. ten voordele van zijn afdeling. Wat met CVN gidsen? CVN heeft zich ook georganiseerd in afdelingen (VMPA): de afdelingsgrenzen zullen wel niet steeds samenvallen van beide verenigingen. Als dit conflicten kan opleveren, moet men hier vooraf een oplossing voor uitwerken. In een krachtenbundeling zien we geen nadelen Samen sterker meer verantwoordelijkheid en wellicht minder middelen Een verdere samenwerking met andere natuurvereniging zal zich automatisch opdringen betrek ook de provinciaal georganiseerde gidsenwerkingen als het nodig is, een stappenplan uitwerken en dan beter een paar kleine en langzame stappen zetten dan 1 grote die je doet struikelen Ik leer een nieuw woord : blauwdruk, terwijl dat ik eerder aan groen of wit zou gedacht hebben. Mijn ervaringen zijn dat CVN cursisten hun kennis te gelde willen maken, terwijl dat bij ons niet zo is. Van de jaarlijkse afgestudeerden in OVL kunnen wij er momenteel slechts 3 houden, want meestal stoten zij door naar het provinciaal domein Puyenbroek in Wachtebeke waar ze goed worden betaald. In onze NME cluster gaat het om 5 euro per groep geloof ik toch. Veel succes alvast! Daar waar een gezamenlijk aanbod toch wat moeilijk is, kan je opteren voor elk zijn niche in het natuureducatief landschap. Lokaal kunnen ego's of niet matchende persoonlijkheden een fusie bemoeilijken, dit detecteert men best vooraf om dit uit te praten, afspraken te maken, conflicten te vermijden Een suggestie die we zeker willen maken is het modulair maken van een opleiding tot natuurgids. Voor iemand die nog echt in de kinderschoenen staat qua natuurkennis is de huidige aanpak van CVN zeker geschikt. Iemand die echter door schoolse opleiding en/of het volgen van Natuurpunt cursussen al heel wat thema s onder de knie heeft, zou deze kennis moeten kunnen in rekening brengen indien hij een diploma als Natuurgids wil verwerven. Reeds gevolgde cursussen zouden met andere woorden moeten recht geven op vrijstelling van bepaalde modules zodat men enkel die modules moet volgen waarvoor eerdere opleiding ontbreekt. Duidelijke afspraken Vrijwilligerswerk moet steeds kunnen, Vergoedingen in functie van gedane onkosten, 16

17 Laagdrempeligheid, Moet leiden tot besparing: bv. lokalen, drukwerk e.a. De beste vormers kunnen besproken worden (kwalitatief een sterke vooruitgang) Kwaliteit berust op inhoud en motivatie en daadkracht Natuurgebieden in Vlaanderen krijgen meer aandacht, ook de kleine landschapselementen zullen meer lokale belangstelling krijgen. Ruimere inzetbaarheid van geïnteresseerde natuurliefhebbers 9 Cursussen zijn dikwijls een eerste stap voor mensen om zich verder te engageren binnen een vereniging. Bij Natuurpunt is dit niet anders. Door samen te gaan is een doorstroming naar Natuurpunt meer voor de handliggend. Het mag echter ook geen verplichting worden om lid te worden van Natuurpunt. Toestanden uit het verleden waar Natuurpunt als vereniging nauwelijks aanbod kwam behoren na het samengaan gelukkig ook tot het verleden. Bepaalde cursussen hoeven nauwelijks gepromoot te worden. Andere cursussen liggen wel wat moeilijker maar zijn daarom niet minder belangrijk. Door de krachten te bundelen is het te hopen dat ook moeilijkere cursussen kunnen georganiseerd blijven worden. 10 Momenteel is het zo dat beide instanties elkaar een stuk beconcurreren, wat totaal de bedoeling niet kan zijn. Samenwerken verhoogt het aantal inschrijvingen per cursus of evenement en verlaagt de kost. Is veel efficiënter dus en waarschijnlijk een noodzaak op langere termijn. Kwaliteitsbewaking Betrokkenheid van de cursisten e.a. zal moeten leiden tot een zeker welbevinden en verbondenheid. Wellicht zullen inhoudelijke facetten van de opleiding op een nog grotere doelgroep (lees diverse) afstralen, Imago van de opleiding moet neutraal blijven, een gegeven waarbij natuurpunters soms geconfronteerd worden. Opkomst van nieuwe natuurbeheerders, zoals: jagers, boeren, e.a. die ook serieuze opleidingen volgen. In Limburg is er naast Natuurpunt is ook Limburgs Landschap (in mindere mate Orchis) een belangrijke vereniging werkzaam in dezelfde sector. Het is mij niet duidelijk in hoeverre zij beroep deden op CVN. Het zou echter niet goed zijn als het samengaan wordt gezien als een nieuwe concurrent. Ook de Limburgse Natuurgidsen zijn gelieerd aan CVN maar hebben een zekere onafhankelijkheid. Het zou niet goed zijn deze groep mensen zonder meer in te lijven bij Natuurpunt. Doordat momenteel zowel Natuurpunt als CVN cursussen organiseren is er ook een concurrentie op bepaalde cursussen. Deze concurrentie leidt naar een verscheidenheid in uitgangspunt. Zelf met een zelfde onderwerp kan een verschillend uitgangspunt een meerwaarde betekenen. Voorbeeld hiervan is de basiscursus Natuurinzicht. Voor onze afdeling lag het uitgangspunt van CVN ons veel beter dan dit van de gelijkaardige cursus van Natuurpunt. Door alles samen te brengen is er het gevaar dat er geen plaats meer is in het verschil in visie. De cursusnood is echter niet in heel Vlaanderen gelijk. De eigenheden van beide instanties liggen een stuk uit elkaar. Natuurpunt Educatie werkt naar onze mening veel sterker en uitgebreider rond natuurbeheer en kennisverwerving hier rond, terwijl men bij CVN meer het gidsen zelf benadert. De doelstellingen vinden enkele raakvlakken, maar dat is zeker niet over de gehele lijn het geval. Natuurpuntcentra krijgen een verdere opwaardering Oprichting van een overkoepelende educatieve cel Mogelijk andere partners er bij betrekken, bv. opleidingsinstellingen voor leerkrachten, koepels van natuurverenigingen, vakorganisaties, particulieren met zin voor natuur, e.a. Samenwerking moet altijd meer zijn. Laat de noodzakelijk schaalvergroting niet leiden tot een verschraling van het aanbod. Maak van de gelegenheid gebruik om de noden van de basis inzake vorming in kaart te brengen. Het cursusaanbod zou meer op cluster niveau moeten worden bekeken i.p.v. elke afdeling die afzonderlijk haar cursussen inricht. Naast de publieksvorming zou er ook veel meer aandacht moeten gaan naar kadervorming van de actieve vrijwilligers. Gebruik de schaalvergroting om hiervan meer werk te maken. Samenwerken is een noodzaak naar de toekomst toe. Misschien moet men hierbij niet overambitieus zijn, maar een stappenplan opstellen waarbij beide instanties voldoende tijd en ruimte krijgen om naar elkaar toe te groeien. Eerst samenwerken op die punten waar de sterkste raakvlakken zijn en pas daarna tot uitbreiding overgaan. 17

18 11 Aanbod van cursussen, wandelingen en educatieve projecten verbreden en versterken Uitwisseling/gezamenlijk inzetten van middelen Elke organisatie heeft zijn eigen cultuur. Dit samenbrengen vergt in elk geval een goede begeleiding en overgangstijd. Daar waar een gezamenlijk aanbod toch wat moeilijk is, kan je opteren voor elk zijn niche in het natuureducatief landschap. Vermijden van concurrerend aanbod = 3: de som is meer dan de delen (In theorie althans) meer gidsen beschikbaar voor aangevraagde wandelingen (= lagere werklast voor de gidsen) Komt het vrijwilligersprincipe bij Natuurpunt niet in gevaar? Een natuurpunter gidst bv. ten voordele van zijn afdeling. Wat met CVN gidsen? CVN heeft zich ook georganiseerd in afdelingen (VMPA): de afdelingsgrenzen zullen wel niet steeds samenvallen van beide verenigingen. Als dit conflicten kan opleveren, moet men hier vooraf een oplossing voor uitwerken 12 Geen opmerkingen gekregen Dat de gemiddelde kwaliteit van de cursussen (die nu zeer hoog is) naar omlaag kan gaan. Lokaal kunnen ego's of niet matchende persoonlijkheden een fusie bemoeilijken, dit detecteert men best vooraf om dit uit te praten, afspraken te maken, conflicten te vermijden Niet voor de zoveelste keer een poging doen met veel compromissen waardoor er kostbare tijd gestoken wordt in een onderhandelingsproces dat niet noodzakelijk tot succes leidt. 3 Andere schriftelijke reacties 1 Ik ben nog niet lang genoeg met de aktiviteiten van CVN bekend om daar een echte kijk op te hebben. Maar een eventuele fusie moet uiteraard een WIN WIN voor beide zijn. Ik ben zeker niet tegen een fusie maar ik denk dat we eerst toch eens goed moeten kijken wat de voor en nadelen aan onze kant zijn. Hebben wij CVN nodig om verder te groeien en hebben wij de mankracht om bij een fusie de leidende rol te blijven vervullen? Zal CVN meteen aan onze normen en tempo kunnen voldoen of zullen wij gas terug moeten nemen? Bij een fusie moet de som van beiden groter zijn dan 2, anders heeft het weinig zin om aktiviteiten samen te voegen. Ik kan mij wel vinden in het voorstel om een duidelijk standpunt in te nemen: ofwel geeft de AV de opdracht om een fusie tot stand te brengen of we gaan elk verder op eigen tempo. Blijven aanmodderen is in niemands voordeel. 2 Ik wens jullie zeer veel succes en hoop dat de resultante van de toenadering met het CVN geen blok aan het been wordt! Ik heb de allerlaatste ontwikkelingen niet op de voet gevolgd, maar vermoed dat, aan de hand van datgene wat ik opvang en lees, het aantal wollige voortekenen aanhouden en geen garantie zijn voor een geoliede samenwerking en/of integratie! Een goeie samenwerking/integratie is een positieve samenwerking/integratie die ons (onze achterban en de braakliggende delen in het middenveld) op vele vlakken een meerwaarde biedt om evenwichtig te kunnen groeien; bv. het vlak van zekere +uren, +marktaandeel, hetwelk een zekerheid inhoudt voor x aantal jaren voorsprong in de markt. Bij twijfel of aan deze 2 voorwaarden kan voldaan worden geldt mijn inziens nog steeds de regel "erop en erover"! Fusie? Een negatieve weerslag kan daaruit in het veld ontstaan indien er CVN afdelingen zijn die een eventuele fusie met NPE afwijzen en nadien (onder provinciale of gemeentelijke paraplu) solo slim gaan optreden. "KONA achtige" toestanden dus. Waarom heb ik mijn twijfels? Ik denk dat het CVN niet in staat is zijn regionalen mee te krijgen in een positieve fusie of positief samenwerkingsverband! Persoonlijk zie ik, maar kan verkeerd zijn, rationeel op deze wijze en met de huidige kennis van het dossier, geen meerwaarde bij een fusie/integratie. Dienen we op solidaire wijze invulling te geven aan een liefdadige drang? Mijn inziens ook niet! Wat gaat mijn inziens wel op? Gelijke kansen, gelijke rechten en plichten, vereende krachten, ieder met de maximale inbreng van zijn niche en met respect voor mekaars sterkten en zwakten! Jawel, met doelen en gerichte objectieven voor beide partijen... en een positieve ingesteldheid; enkel zo krijgen we samen kansen! 18

19 Bevraging: inzendingen CVN 1 Inzenders Leden algemene vergadering (2), leden raad van bestuur (2), personeelsteam, natuurgidsenwerkgroepen en andere samenwerkende verenigingen (13) alsook een cursusmedewerker (1). 2 Vragenlijst 1 Het is onze ervaring dat vrijwilligers van Natuurpunt, die gidsen en in het algemeen met educatie bezig zijn, veel kennis bezitten over verschillende organismen, maar die niet altijd even goed kunnen overbrengen naar een groot publiek. De cursus Natuurgids daarentegen, geeft zijn cursisten een brede basis om te kunnen gidsen in verschillende habitats en diverse situaties, maar het ontbreekt hen vaak aan specifieke kennis. Indien Natuurpunt de cursus natuurgids adverteert, komen er misschien weer meer kandidaten voor de cursus natuurgids, door de grotere naambekendheid van Natuurpunt. Vlaanderen is klein, en wanneer wij onze krachten bundelen, worden we beter opgemerkt (en misschien beter ondersteund) door Europa. 2 Wederzijdse erkenning/profilering én loyale samenwerking = groter en diverser aanbod voor wie zoekt naar natuureducatie. Specifieke soortenkennis vinden we bij specialisten vanuit beide groeperingen. Het ermee omgaan, het gemotiveerd en methodisch beter doorgeven, vind je misschien (?) vlugger bij echte CVN ers. Krachtenbundeling is niet noodzakelijk negatief, misschien in tegendeel. Maar dan wel met respect van elkaars visie, doelstellingen. Niemand twijfelt aan de vele goede samenwerkingsmomenten van beide groeperingen uit het verleden. Dat lijkt onder voorbehoud, Cf. 2 ook beloftevol voor de toekomst. Heel veel opgeleide natuurgidsen zijn actief binnen lokale werkingen van natuurgebieden Misschien krijgen de 2 organisaties apart meer subsidie dan wanneer ze in fusie zijn. Om cursussen te organiseren is geld nodig. Krijgen alle werknemers van CVN een baan bij NPE? Zij hebben ervaring! Gaan, de medewerkers van VMPA ook mee als CVN haar krachten bundelt met NPE? Zij hebben ervaring! Hoe zit het met de vrijwilligers? NPE zou de werknemers van CVN kunnen domineren, omdat Natuurpunt nu eenmaal een grotere organisatie is. NPE zou CVN kunnen opslokken. Indien het karakter en de kwaliteit van de cursus natuurgids en de andere cursussen van CVN behouden blijven kunnen wij daar echter mee leven. In de inleiding van de cursus, kan een woordje over de geschiedenis van de cursus natuurgids worden geplaatst, en over the founding fathers. soortenkennis doorgeven (vb. de namen van 25 soorten vliegende insecten) natuureducatief omgaan met het publiek Soortenkennis kan bv. voor inventarisatie bij het opmaken van beheersplannen, maar is niet het doel van een gidsbeurt voor een gemengd publiek. het samengaan onder één koepel veronderstelt dat beide partijen akkoord gaan met de visie en werkwijze van de andere en er wellicht in de perceptie van hun doelpubliek mee vereenzelvigd zullen worden. Moet de eigenheid van CVN vanaf nu ook vereenzelvigd met tal van lokale (en historische ) gerechtelijke processen? Moeten de subsidies voor CVN vanaf nu ook daarvoor dienen? Het lokale samengaan was her en der niet altijd voorbeeldig. Vb. Gidsenpools Hoeveel effectieve gidsbeurten kregen de CVN ers in de gidspools? 19 De afgestudeerde natuurgids (met of zonder diploma), moet uitgenodigd worden om cursussen te volgen bij CVN, bij Natuurpunt en bij VMPA. Dat een afgestudeerde Natuurgids in een zwart gat valt, en er zelf moet zien uit te komen, is een vast gegeven. De natuurgidsen in opleiding, zouden enkele stage wandelingen moeten kunnen volgen bij wandelingen van Natuurpunt (Bij NAS is dat al voorzien), bij VMPA en bij andere organisaties. Op deze manier kunnen oudere, ervaren natuurgidsen hun eindeloze kennis en ervaring doorgeven aan de nieuwe generatie natuurgidsen. Deze 2 groepen vinden elkaar echter niet vanzelf, ze moeten met elkaar in contact gebracht worden. Specifieke cursussen rond soortenbeleid, thematieken, inventarisaties, beheerplanning, technische omkadering, terreinverantwoordelijkheid kunnen inhoudelijk toebedeeld en omschreven worden voor de ene kracht (NPE) en brede inhoudelijke cursussen, de didactische en/of methodische omkadering, de opleiding voor gidsen kan bij CVN. Cfr. werkgroepen planten, fungi enz. Vele jonge gidsen blijven er niet hangen het is heel vaak een discours tussen specialisten. Enkel als de voortrekker ervan oog en oor heeft voor nieuwkomers lukt het misschien. Waar collegiaal, constructief, creatief handelen en denken als essentieel ervaren wordt door iedereen of door alle partijen, ongeacht soort en leeftijd, komen er kansen voor nieuwe mensen, nieuwe ideeën, nieuwe samenwerkingsvormen,.. Vandaar liever samenwerking dan krachtenbundeling, en dit met invulling van deeltaken per groepering, zodat de