Elektrisch vervoer in 20 vragen De startgids voor bedrijven

Transcriptie

1 Elektrisch vervoer in 20 vragen De startgids voor bedrijven

2 5 A 6 1 Wat is het verschil tussen elektrisch en conventioneel vervoer? 6 2 Wat is het bereik van elektrische voertuigen? 8 3 Hoe zit het met de milieuvoordelen van EV? 9 4 Zijn elektrische voertuigen veilig? 11 B 12 5 Wat is de verwachte groei van EV? 12 6 Wat zijn de voordelen? 14 7 Wat zijn de nadelen? 16 C Welke elektrische voertuigen zijn er op de markt? 18 8 Welke elektrische personenauto s zijn verkrijgbaar? 19 9 Welke elektrische bedrijfsauto s zijn verkrijgbaar? Is een e-scooter, e-fiets of e-boot ook een optie? 20 F Bij wie kan ik terecht voor een elektrisch voertuig en oplaadpunt? Hoe kan ik EV gebruiken in mijn communicatie? 42 G Hoe past EV bij de transitie naar duurzame en lokale energieopwekking? Gaan we in de toekomst draadloos laden of batterij wisselen? Past EV in de opkomst van nieuwe mobiliteitstrends? Interviews 50 Publicaties 51 Websites Opdrachtgevers 51 Auteurs 51 D Is EV duurder dan rijden op benzine of diesel? Wat zijn de belangrijkste kosten verschillen tussen EV en conventioneel? Welke fiscale voordelen zijn er voor elektrische voertuigen? 31 E Hoe en waar kan ik op laden? Hoe kan de accu worden opgeladen? Waar kunnen elektrische voertuigen opladen? 35 3

3 Elektrisch vervoer (EV) is op de goede weg: er komen meer en meer verschillende elektrische voertuigen op de markt en de mogelijkheden om op te laden nemen snel toe. Dit maakt EV een serieus alternatief als bedrijfs- of personenvoertuig. Elektrisch vervoer is daarnaast economisch interessant, omdat het leidt tot nieuw marktkansen voor bedrijven. Alternatieve brandstoffen zoals groengas en a ardgas dragen net als EV bij aan de verduurzaming van transport. Deze gids is echter gericht op EV, omdat alle voor spellingen aangeven dat het p otentieel voor EV groot is en omdat rijden op aardgas en groengas een totaal andere tak van sport is. De nadruk in de gids licht op personenvoertuigen en bestelwagens, want voor zwaar transport is biodiesel of CNG/LNG voorlopig een reëler alternatief. Elektrisch vervoer is dus in opkomst, maar tegelijkertijd moet worden geconstateerd dat veel bedrijven nog onvoldoende bekend zijn met deze nieuwe vorm van vervoer en wat erbij komt kijken. Een inventarisatie onder bedrijven die EV al omarmd hebben en bedrijven die overwegen dit te doen, leerde dat zij veelal dezelfde vragen over EV hebben. Deze gids geeft antwoord op de 20 belangrijkste vragen die ondernemers en bedrijven hebben over EV, onderverdeeld in zeven hoofdvragen: A B C D E F G Het doel van deze gids is om een helder en betrouwbaar overzicht te geven van de mogelijkheden van EV om daarmee de eventuele overstap naar een elektrisch voertuig voor ondernemers te vereenvoudigen. 5

4 A Wat kenmerkt elektrisch vervoer? Conventionele brandstofvoertuigen Verbrandingsmotor 1 Wat is het verschil tussen elektrisch en conventioneel vervoer? Wat we onder elektrisch vervoer verstaan is het makkelijkst uit te leggen door het te vergelijken met conventioneel vervoer. Elektrische voertuigen worden deels of volledig aangedreven door een elektromotor, terwijl conventionele voer tuigen worden aangedreven door een verbrandingsmotor. Figuur 1 toont de verschillen tussen conventionele voertuigen en elektrische voertuigen. Voertuigen worden alleen als elektrisch beschouwd, als de elektromotor stroom haalt uit een accu die kan worden opgeladen via het elektriciteitsnet. Hybride voertuigen die niet via het elektriciteitsnet kunnen worden opgeladen worden dus niet gezien als elektrische voertuigen, omdat de puur elektrische actieradius van deze auto s (vaak slechts ca. 2 ) te beperkt is. Elektrische auto s met range extender Verbrandingsmotor/ generator Regenererend remsysteem Elektrische motor Accu Brandstoftank Brandstoftank Conventionele voer tuigen worden aan gedreven door een verbrandingsmotor die wordt gevoed door traditionele brand stoffen zoals benzine of diesel vanuit een brandstoftank. Elektrische auto s met range extender (afstands vergroter) worden altijd aange dreven door de elektro motor. De brandstof motor voedt slechts de elektromotor om het bereik te vergroten zodra de accu niet meer voldoende capaciteit heeft om zelfstandig de elektromotor te voeden. De puur elektrische actieradius van range extenders bedraagt vaak circa Plug-in hybride voertuigen Volledig elektrische auto s Verbrandingsmotor Regenererend remsysteem Elektrische motor Regenererend remsysteem Elektrische motor Accu Accu Brandstoftank Plug-in hybride voer tuigen worden aan gedreven door een elektromotor of een verbrandingsmotor of in combinatie met elkaar. De elektromotor wordt gevoed door een accu die via het elektriciteitsnet kan worden geladen. Plug-in hybride voertuigen kunnen circa volledig elektrisch rijden, waarna de verbrandingsmotor het overneemt. Volledig elektrische auto s (ook wel FEV, naar Full Electric Vehicle) hebben alleen een elektromotor en rijden dus altijd elektrisch. De motor wordt alleen gevoed door een accu die met stroom via het elektriciteitsnet wordt opgeladen. De huidige volledig elektrische voertuigen hebben een range van , afhankelijk van de capaciteit van de accu. Figuur 1: Verschil tussen conventionele brandstofvoertuigen en elektrische voertuigen. 7

5 2 Wat is het bereik van elektrische voertuigen? Het bereik van elektrisch voertuigen verschilt. Range extenders en plug-in hybride voertuigen hebben een bereik van , vergelijkbaar met dat van conventionele voertuigen. Volledig elektrische auto s kennen een bereik van , afhankelijk van het merk en type, omdat de accucapaciteit van het ene voertuig groter is dan van het andere. Voor veel toepassingen is dit bereik voldoende. In de praktijk wordt het bereik volgens opgave van de fabrikant vaak niet gehaald, omdat het hierbij gaat om een maximum dat is bepaald onder ideale omstandigheden. Vergelijk dit met het brandstofverbruik van benzine- of dieselauto s, wat in de praktijk ook vaak hoger ligt dan volgens opgave van de fabrikant. Het daadwerkelijke bereik van elektrische voer tuigen hangt naast de capaciteit van de accu vooral af van vier factoren: 1 de buitentemperatuur; 2 het gewicht van voertuig en lading; 3 het type rit (stad of snelweg) en 4 het rijgedrag. Een lage buitentemperatuur heeft een negatieve invloed op het bereik. Zo neemt bij vrieskou het verbruik van elektrische voertuigen, mede door het gebruik van de verwarming, sterk toe. Tegelijkertijd neemt de opslagcapaciteit van de accu bij vrieskou af. Het resultaat is een terugval van het bereik. Voor een volledig elektrische middenklasser met een standaardbereik van 160 kan dit een afname betekenen tot circa 100 bereik. Is de buitentemperatuur hoog dan kan het gebruik van de airco het electriciteitsverbruik verhogen en daarmee het bereik verlagen. Figuur 2: Nissan Leaf in de sneeuw Meer gewicht van voertuig en/of lading leidt ook tot een hoger energieverbruik en dus een kleiner bereik. Daarnaast is het type rit van invloed op het bereik. Zo is een rit in de stad gunstiger voor het bereik dan een rit op de snelweg, waarbij het verbruik door de luchtweerstand groter is. Tot slot leidt stabiel rijgedrag tot een groter bereik. Zo wordt het regenererend remsysteem het beste benut door geleidelijk in plaats van abrupt te remmen, waardoor het bereik toeneemt. Elektrische voertuigen verminderen de geluidsoverlast van verkeer, doordat de elektromotor stil is. Dit is vooral gunstig bij lage snelheden, w anneer het geluid van de banden nog niet overheerst. Ook bij lawaaierige voertuigen zoals scooters is het verschil goed te merken. Elektrisch vervoer is daarnaast goed voor het klimaat vergeleken met conventioneel vervoer.1 Elektrische voertuigen zijn efficiënter dan conventionele voertuigen, waardoor er minder Ondanks dat het bereik van volledige elektrische energie nodig is voor eenzelfde verplaatsing. voertuigen lager ligt dan dat van conventionele Daarnaast vindt bij elektrisch vervoer de CO₂voertuigen, is het bereik voor veel ritten toereiuitstoot alleen plaats bij de elektriciteits kend. De inzet van het voertuig is bepalend voor de opwekking, afhankelijk van de energiebron. vraag of een volledig elektrisch voertuig geschikt is Vaak rijden elektrische auto s op groene stroom en of dat een range extender of plug-in hybride dan is de CO₂-uitstoot nul. Wanneer een volledig voertuig een beter alternatief is. elektrisch voertuig rijdt op gemiddelde stroom uit het Nederlandse elektriciteitsnet (opgewekt met een mix van o.a. gas, kolen en duurzame energie) bedraagt de uitstoot circa gram CO₂/. Ter vergelijking: kleine, zuinige benzinevoertuigen stoten circa 100 gram CO₂/ uit. De CO₂-uitstoot Elektrisch vervoer heeft een gunstig effect op de van elektrische voertuigen is dan dus nog 30% luchtkwaliteit, geluidsoverlast en het klimaat. lager. Bovendien moet de extra CO₂-uitstoot bij het Het gebruik van accu s doet hier mede door de gebruik van grijze stroom worden gecompenmogelijkheden van recycling niets aan af. seerd. Het emissiehandelssysteem (Europese wetgeving) bepaalt namelijk dat de industrie en Volledig elektrische voertuigen stoten tijdens het elektriciteitsproductie onder een CO₂-plafond rijden geen emissies zoals CO2, stikstof en fijnstof vallen. Dit betekent dat als de vraag naar elektriciteit uit. Deze zero emission voertuigen leveren toeneemt, de extra CO₂-uitstoot als gevolg hiervan daarmee een positieve bijdrage aan de lucht ergens anders tot een vergelijkbare afname van de kwaliteit, wat vooral in steden van belang is. uitstoot moet leiden. De opkomst van EV leidt Plug-in hybride voertuigen en auto s met een range daardoor niet tot extra CO₂-uitstoot. extender stoten gedurende een beperkt aantal kilometers geen emissies uit. Vanaf het moment dat de brandstofmotor gaat werken vindt er wel uitstoot plaats, maar wanneer zo veel mogelijk elektrisch wordt gereden is de gemiddelde uitstoot per kilometer nog steeds een stuk lager dan bij conventionele voertuigen. 3 Hoe zit het met de milieuvoordelen van EV? 1 Voor meer informatie zie: 9

6 Het gebruik van accu s maakt elektrische voertuigen niet slechter voor het milieu dan conventionele voertuigen. Accu s verliezen na bepaalde tijd en gebruik een deel van hun opslagcapaciteit. Hoe beter de accu, hoe later dit moment wordt bereikt. De veel gebruikte lithiumbatterijen worden als veilig voor het milieu gezien en kunnen bovendien goed gerecycled worden. Er zijn al fabrieken voor het hergebruik van lithiumaccu s en naarmate er meer elektrische voertuigen komen wordt recyclen profijte lijker. Loodaccu s zijn minder goed voor het milieu, maar deze worden voor 95% gerecycled. Een verwachte ontwikkeling is dat accu s in de toekomst ook een tweede leven krijgen, bijvoorbeeld voor het tijdelijk opslaan van lokaal geproduceerde wind- of zonne-energie. 4 Zijn elektrische voertuigen veilig? Hybride en elektrische auto s worden net als conventionele auto s onderworpen aan de botsproeven van EuroNCAP, een gezamenlijk initiatief van de Europese consumentenorganisaties. In deze botsproeven behalen hybride en elektrische auto s tot nu toe goede resultaten met 4 en zelfs het maximaal aantal van 5 sterren. Sinds april 2011 bevat de Wegenverkeerswet 1994 ook eisen voor elektrisch aangedreven en hybride elektrische voertuigen. Voertuigen moeten daardoor voldoen aan bepaalde veiligheidseisen als ze worden gebouwd als, of omgebouwd naar, elektrisch aangedreven of hybride elektrische voertuigen. Meer informatie over de veiligheidseisen waaraan elektrische voertuigen moeten voldoen is te vinden op de website van de Rijksdienst voor het Wegverkeer ( Naarmate het aantal elektrische auto s op de weg stijgt, neemt de kans toe dat elektrische auto s bij ongevallen betrokken raken. Bij een ongeval bestaat bij elektrische voertuigen het gevaar dat delen onder stroom staan of dat er door kortsluiting brand ontstaat. De procedure voor het benaderen en omgaan met elektrische voertuigen is daarom belangrijk. Rijkswaterstaat werkt momenteel samen met de hulpdiensten aan een bijlage voor elektrische voertuigen bij de richtlijn Veiligheidsmaatregelen bij incidenten. Deze is naar verwachting einde eerste kwartaal 2012 gereed. Elektrische auto s worden bovendien opgenomen in het Crash Recovery-systeem dat gekoppeld is aan het kentekenregister. Bij het intypen van een kenteken komt meteen naar voren hoe brandweerlieden een elektrische auto na een ongeluk het beste kunnen benaderen, waar ze wel en niet in de auto mogen knippen of hoe ze een vuur moeten doven. Ook zijn er cursussen technische hulpverlening bij ongevallen met alternatief aangedreven voertuigen voor hulpverleners. Daarnaast hebben fabrikanten en importeurs uitgewerkte protocollen voor incidenten met hun elektrische auto s, ook bij een eventuele brand. Elektrische auto s stellen ook andere eisen aan garagepersoneel, monteurs en technici, omdat de accupakketten een hoge spanning van Volt kennen. De Arbowet vereist dat voor elektro technische werkzaamheden boven de 24 Volt wordt voldaan aan de norm NEN 3140 en dat geldt nu dus ook voor de autobranche. Opleidingsinstituut Innovam verzorgt daarvoor trainingen Veilig werken aan elektrische & hybride voertuigen. Voor de Wegenwacht en hulpdiensten zoals brandweer zijn vergelijkbare trainingen ontwikkeld en de RDW heeft een vergelijkbare opleidingsmodule ontwikkeld voor medewerkers APK en voertuig toelating. Tot slot kan het vrijwel geluidloze karakter van de elektromotoren in elektrische voertuigen lastig zijn voor fietsers en voetgangers. Bij rijsnelheden tot ongeveer 20 /u maakt een elektrisch aan gedreven voertuig namelijk amper geen geluid. Daarboven overheerst het bandengeluid. De resultaten van twee recente studies laten echter geen grotere ongevalkans (objectief ) voor voet gangers zien en ook geen verschil in de onveiligheidbeleving (subjectief ) van voetgangers in vergelijking met conventionele auto s die ook steeds stiller worden. Elektrische scooters kunnen door de afwezigheid van geluid voor fietsers en voetgangers een probleem vormen, met name bij het inhalen. Hier is het vooral zaak voor branche en wetgever om het opvoeren zoveel mogelijk tegen te gaan, zodat de snelheidsverschillen niet te groot worden. Figuur 3: Botsproef met een elektrische Renault Fluence 11

7 B Waarom zou ik kiezen voor EV? 5 Wat is de verwachte groei van EV? Begin 2012 rijden er ruim elektrische auto s door Nederland en zijn er meer dan laad palen. De precieze voorspellingen voor de groei van EV verschillen, maar één ding komt overeen: alle voorspellingen laten een gestage groei van EV zien. De Nederlandse overheid heeft tot doel om in elektrische voertuigen op de weg te hebben en in 2020 een aantal van Daarmee is in ,5% van het totale wagenpark van 8 miljoen voertuigen elektrisch. Het aandeel nieuwe verkochte elektrische voertuigen ligt in 2020 naar verwachting op circa 10% en zal vanaf dan bovendien sterk toenemen (zie Figuur 4). Het is de verwachting dat rond de grote steden het aandeel elektrische auto s het hoogst zal zijn. De werkelijke groeisnelheid van EV wordt vooral bepaald door de ontwikkeling van de olieprijs, de kostprijs en de capaciteit van de accu s en het stimuleringsbeleid van overheden. De olieprijs zal op lange termijn naar verwachting stijgen, doordat de oliereserves af zullen nemen en de reserves die er zijn steeds moeilijker te winnen zijn. Hierdoor wordt benzine en diesel duurder, waardoor elektrisch vervoer aantrekkelijker wordt. De kosten voor de accu s zullen waarschijnlijk dalen en de capaciteit zal toenemen vanwege opschaling van de productie en de toepassing van nieuwe technologieën. Het stimuleringsbeleid van over heden is vooral in de huidige fase van de markt ontwikkeling van invloed, waarin sommige barrières voor opschaling nog moeten worden weggenomen. Stimuleringsbeleid kan zich richten op de vraag door consumenten of bedrijven denk aan fiscale voordelen, gratis parkeren of subsidies voor oplaadinfrastructuur. Het kan ook gericht zijn op het aanbod van producerende bedrijven denk aan eisen aan autofabrikanten voor maximale CO₂-uitstoot of beperkingen ten aanzien van geluid en uitstoot voor stadsdistributie. Wist u dat de eerste elektrische auto s eind 19e eeuw al op de weg verschenen? Sinds die tijd heeft de elektrische auto evenveel groeimomenten als neergangen gekend. Met de introductie van de lithium-ion batterij eind jaren negentig heeft EV een nieuwe impuls gekregen. Inmiddels worden in de waardeketen van EV wereldwijd miljarden geïnvesteerd door onder meer autofabrikanten, batterijleveranciers, ICT-bedrijven, energiebedrijven, netbeheerders en overheden. Daardoor is de kans groot dat de elektrische auto nu zijn definitieve doorbraak kent. Marktaandeel EV in autoverkoop (%) Jaar Figuur 4: Prognose nieuw verkochte elektrische voertuigen als percentage van de totale autoverkoop (Ministerie van EL&I, 2011) 13

8 6 Wat zijn de voordelen? Voor ondernemers kan elektrisch vervoer om verschillende redenen interessant zijn. De belangrijkste redenen waarom ondernemers kiezen voor EV zijn: Elektrisch = duurzaam: EV past binnen een strategie om meer maatschappelijk verantwoord te ondernemen en het milieu minder te belasten. Elektrisch rijden is een leerervaring: bedrijven willen ervaring opdoen met EV, omdat het raakt aan de eigen bedrijfspraktijk. Dit geldt bijvoorbeeld voor leasebedrijven, maar ook voor adviesbureaus gericht op duurzaamheid. Hierdoor kunnen zij hun klanten beter van dienst zijn. Elektrisch is soms goedkoper: voor sommige gebruiksbehoeften is elektrisch rijden nu al goedkoper of in ieder geval even duur als rijden op benzine of diesel. Elektrisch is een concurrentievoordeel: EV kan een voordeel geven op concurrenten, doordat klanten of overheden dit direct of indirect vereisen. Zo wordt er bij steeds meer aan bestedingen mede gekeken naar de CO₂prestaties, waarbij bedrijven die beter scoren op het gebied van CO₂-uitstoot meer kans maken op gunning van de opdracht. Ook kennen veel gemeenten al milieuzoneringen voor goederendistributie in het centrum. Naarmate dergelijke eisen strenger worden, levert elektrisch vervoer een groter concurrentievoordeel op. Elektrisch = fun: de fun-factor van EV is niet te onderschatten. Elektrische voertuigen zijn uitgerust met de nieuwste technieken en de combinatie van de trekkracht en de stilte van de elektromotor maken dat elektrische auto s over de weg zoeven. Twee ondernemers vertellen waarom zij kozen voor elektrisch vervoer. Jan Baljeu Friesland Lease Wij hebben zeven Tesla Roadsters en drie Peugeot ions aangeschaft. Eén Tesla hebben we in eigen gebruik om elektrisch rijden zelf te ervaren. Hierdoor kunnen we onze klanten beter adviseren over elektrisch vervoer. Zo merken we nu al dat de auto s een zeer grote betrouwbaarheid kennen. Maar ook leren we wat erbij komt kijken qua planning, met name voor het laden. We hebben één elektrische auto in de verhuur om mensen elektrisch rijden te laten ervaren. De overige acht auto s hebben we bij klanten. We zien dat onze klanten kiezen voor een elektrische auto om hun duurzame propositie te onderstrepen en een elektrische auto maakt duurzaamheid heel tastbaar. Daarnaast is elektrisch rijden nieuw en hip en merken we dat de trekkracht en de stille elektromotor het voor de inzittenden een plezier maakt om in te rijden! Dick Steenhuizen Taxi Kijlstra Wij hebben voor elektrisch vervoer gekozen in samenspraak met een opdrachtgever die wilde kijken naar de mogelijkheid van vervoer met alternatieve brandstoffen. Zo rijden wij nu met twee omgebouwde elektrische busjes voor acht personen. We gebruiken de busjes dagelijks voor leerlingenvervoer. Deze ritten zijn nooit verder dan 50 buiten de standplaats, waardoor we hebben gekozen voor een relatief kleine accu met een bereik van 100. Door de aanwezigheid van een snellaadpunt op de standplaats is de dagelijkse actieradius te vergroten tot zo n 300 tot 400. We doen nu veel ervaring op met elektrisch vervoer en één ding is voor lopig al duidelijk: alle chauffeurs die elektrisch rijden vinden het geweldig, zo stil en soepel als het rijdt. 15

9 7 Wat zijn de nadelen? Elektrisch vervoer is nog niet voor iedereen geschikt. De drie belangrijkste mogelijke barrières voor bedrijven zijn: 1 Het bereik van de huidige volledig elektrische voertuigen is te klein voor de beoogde inzet; 2 Onzekerheid of er voldoende oplaadmogelijkheden voor elektrische voertuigen zijn; 3 De kosten van een elektrisch voertuig geschikt voor de beoogde inzet zijn hoger dan de kosten van een vergelijkbaar benzine- of dieselvoertuig. De eerste barrière is een praktische: voldoet een elektrisch voertuig aan mijn transportbehoefte? Voor gemiddeld woon-werkverkeer, tussen de 20 en 40, is het bereik van de huidige volledig elektrische auto s ruim voldoende. Ook voor diverse bedrijfstoepassingen zoals voor installatiebedrijven of onderhoudsdiensten is de actieradius van 150 voldoende om in het bedrijfsproces in te passen. Daarnaast kan snelladen uitkomst bieden of is een range extender of plug-in hybride voertuig een alternatief wanneer een groter bereik noodzakelijk is. De tweede barrière is ook praktisch: zijn er voldoende laadmogelijkheden en zo ja, waar kan ik deze vinden? Veel hangt af van de mogelijkheid om op eigen terrein een laadpunt te installeren. Dit is eenvoudig en snel te realiseren, waar dit in de openbare ruimte vaak meer tijd kost. De openbare laadinfrastructuur waaronder snelladen ontwikkelt zich echter snel, waardoor opladen op steeds meer plaatsen mogelijk is. De informatievoorziening over laadlocaties, via websites en apps, ontwikkelt zich net zo snel. Voor meer informatie over opladen zie: Hoe en waar kan ik opladen?. Is EV praktisch haalbaar dan kunnen de kosten nog een barrière zijn. Meer informatie over de kosten van EV vindt u in het onderdeel Wat zijn de kosten van EV?. Hierin vindt u informatie over de kosten en fiscale voordelen van elektrisch vervoer en een vergelijking van de kosten met een benzinevoertuig. Met de toename van het aantal elektrische voertuigen de komende jaren zullen de kosten van EV naar verwachting ook dalen. Heeft u voertuigen waarmee nooit meer ja dan 100 per dag wordt gereden? nee ja Is er minimaal 6 uur per dag/nacht ja om de voertuigen op te laden? nee Heeft u vervangend vervoer als er meer dan 100 per dag moet worden afgelegd? Is na uiterlijk 100 een stop van 30 minuten mogelijk? nee nee Is na uiterlijk 100 een stop van 30 minuten mogelijk? Kunt u langs de openbare weg een oplaadpunt (laten) plaatsen? nee Deze voertuigen zijn geschikt voor range extenders of plug-in hybride voertuigen. Test of EV praktsich haalbaar is voor uw onderneming De praktische haalbaarheid van EV hangt af van de inzet van de voertuigen en de moge lijk heden voor het plaatsen van laad infra structuur op eigen terrein of in de publieke ruimte. Test of praktisch haalbaar is voor uw onderneming door onderstaand schema te doorlopen. Start linksbovenaan. Beschikt u over parkeer gelegen heid op eigen terrein? nee Deze voertuigen zijn geschikt voor volledig ja elektrisch vervoer met een mogelijkheid tot snelladen. ja nee ja Deze voertuigen zijn geschikt voor volledig elektrisch vervoer met een mogelijkheid tot snelladen. ja Deze voertuigen zijn zeer geschikt voor volledig elektrisch vervoer! Deze voertuigen zijn geschikt voor range extenders of plug-in hybride voertuigen. Deze voertuigen zijn geschikt voor volledig elektrisch vervoer (maar houd rekening met 2-6 maanden voor plaatsing van een publiek laadpunt). Ook kan gekozen worden voor een range extender of plug-in hybride voertuig. 17

10 Welke elektrische voertuigen zijn er op de markt? C Is EV praktisch haalbaar dan is het van belang te weten welke voertuigen er verkrijgbaar zijn. Er komen steeds meer elektrische voertuigen op de markt, zowel personenauto s als bedrijfsauto s. 8 Welke elektrische personenauto s zijn verkrijgbaar? 9 Welke elektrische bedrijfsauto s zijn verkrijgbaar? Hier vindt u een impressie van de personenauto s die nu te verkrijgen zijn of in 2012 op de markt komen. Het actuele aanbod van elektrische voertuigen is onder meer te vinden op de website van Drive4Electric ( en andere websites2. Ook kunt u elektrisch rijden ervaren bij verschillende Elektrisch Vervoer Centra, onder meer in Rotterdam, Amsterdam en Burgum en bij de EnergyExpo in Groningen. Informeer natuurlijk ook bij uw autodealer of deze al elektrische voertuigen verkoopt! Elektrische voertuigen kunnen ook worden ingezet als bedrijfsauto. Er zijn verschillende kleine en grote elektrische bestelauto s, pick-ups en kleine vrachtwagens. Hier vindt u een overzicht van volledig elektrische bedrijfsvoertuigen die momenteel beschikbaar zijn. 170 actieradius actieradius elektrisch 150 actieradius totaal laadvermogen 150 Micro-Vett e-500 Mitsubishi imie V Renault Kangoo Z.E. Alle bedrijfsauto s zijn full-electric vehicles Personenvoertuigen hatchback sedan tweezits sportauto Renault Zoe Z.E. snelladen optie tot snelladen (varianten: kleine vrachtwagen, kipper en van) Nissan Leaf Renault Twizy Urban Z.E Smart Electric Drive Peugeot ion Tazarri Zero Renault Fluence Z.E. 390 n.b. ECE Qbee Opel Ampera Toyota Prius plug-in Chevrolet Volt 80 Bijvoorbeeld de websites en bevatten een overzicht van beschikbare elektrische voertuigen. 40 /h Mega E-worker Fisker Karma Overzicht van beschikbare elektrische personenvoertuigen in /h n.b /h DFM Mini Truck Mega Multitruck /h Micro-vett Fiorino electric 730 Micro-vett Doblo electric /h Faam Jolly Piaggio Porter Elektro /h Faam Ecomile /h 115 /h /h /h e-wolf Omega Cargo Ecocraft Ecocarrier /h DFM Mini Bus /h Micro-vett Ducato electric Tesla Roadster /h Ford Transit Connect electric /h Citroën Berlingo Venturi bus bestelwagen/van busje pick-up/open laadbak topsnelheid Bedrijfsauto s Citroën C-Zero /h 50 /h Miles ZX40ST Cargo /h Goupil G3 Overzicht van beschikbare elektrische bedrijfsvoertuigen in Geprobeerd is een zo volledig en nauwkeurig mogelijk overzicht van bedrijfsvoertuigen te geven. Desondanks kan het zijn dat bepaalde voertuigen of voertuigtypen ontbreken en/of de specificaties van getoonde voertuigen niet geheel correct zijn. Houd hier rekening mee wanneer u dit overzicht als hulpmiddel gebruikt bij het zoeken naar een geschikt bedrijfsvoertuig. 19

11 10 Is een e-scooter, e-fiets of e-boot ook een optie? Als ondernemer of bedrijf kan het ook interessant zijn om de aanschaf van een elektrische scooter of fiets te overwegen. Voor specifieke toepassingen kan ook elektrisch varen uitkomst bieden. Voor transport over kleinere afstanden is een scooter zeer geschikt en elektrisch is deze stil, schoon en zuinig. Elektrische scooters met een bereik van 40 kosten ongeveer tot euro. Het kost bovendien slechts circa 40 eurocent om 100 te rijden, terwijl een benzinescooter voor dezelfde afstand al gauw 7 euro aan benzine verbruikt. ISS Integrated Facility Services Op het terrein van de Kromhout Kazerne in Utrecht rijden een viertal volledige elektrische Mega E-Workers voor allerlei ondersteunende werkzaamheden die door ISS Integrated Facility Services worden uitgevoerd en gecoördineerd: postverzorging en archiefvernietiging, groenonderhoud, afvalverwijdering en catering. In dit project was duurzaamheid in de gebouwen en exploitatie gedurende 25 jaar een verplicht uitgangspunt. Voor het transport van de bederfelijke waren is een speciale koelopbouw ontwikkeld en voor het vervoer van de papiervernietigingcontainers zijn de juiste bijpassende aanhangers geconstrueerd. Bij het poortgebouw is een over slagstation; van daar verzorgen de voertuigen stil en schoon het vervoer op het campus achtige terrein. 21

12 Huisarts met de e-scooter op huisbezoek Huisarts Marianne Diephuis rijdt haar visites in Hardegarijp en omstreken op een elektrische scooter. Met diverse modellen en opties is er voor veel toepassingen een geschikte elektrische scooter. Net als bij benzinescooters zijn er snorscooters die maximaal 25 /u rijden en bromscooters die 45 /u kunnen halen. Het bereik van e-scooters loopt uiteen van 40 tot 130, afhankelijk van type scooter, snelheid, type accu en rijomstandigheden. De e-scooter kan aan een normaal stopcontact, afhankelijk van het type accu, in 2 tot 8 uur worden opgeladen. Leverancier MPI Esolutions vat de klantreacties samen: Geen lawaai, geen stank, geen trillingen, geen wegenbelasting, geen parkeergeld en daarbij gewoon erg leuk!. De elektrische fiets is ook een geschikt vervoermiddel voor kleinere afstanden, bijvoorbeeld woonwerkverkeer. De e-fiets maakt het mogelijk op de fiets grotere afstanden af te leggen met eenzelfde of minder inspanning, waardoor men verkeersdrukte en parkeerproblemen vermijdt en niet bezweet hoeft aan te komen. Interessant is dat steeds meer leasebedrijven de potentie van de e-scooter en e-fiets ook erkennen en deze in hun aanbod opnemen. Deze bierboot voorziet de horeca in de Utrechtse binnenstad van hun drankvoorraad. Op het vaartuig kunnen veertig rolcontainers tegelijk worden vervoerd. De elektrische bierboot wordt opgeladen met groene stroom en vaart per keer acht à negen uur. Ook de hijskraan van de boot wordt elektrisch aangedreven. Elektrisch varen is een specifieke tak van sport. In de recreatie wordt hier, onder meer in Friesland, al sterk op ingezet. Voor specifieke toepassingen kan elektrisch varen ook een duurzame oplossing zijn voor bedrijven. Zo vaart het eerste elektrische vrachtschip door de Utrechtse grachten. Figuur 5: Elektrische bierboot in Utrecht 23

13 Elektrisch varen: al heel normaal! In Nederland varen al ongeveer elektrisch aangedreven boten de meesten volledig elektrisch en dat aantal is snel groeiende. Op het water is elektrisch vervoer dus al heel normaal! Waarom? Natuurlijk vanwege de uitlaatgassen, waar u op een boot vaak zelf last van heeft. Maar vooral door de stilte van de elektrische aandrijving, waardoor u echt van de rust op het water kunt genieten! We vroegen naar de ervaring van één van de eigenaren, Geert Kok, die bij zijn huis in Eernewoude een hybride sloep heeft liggen. Hij kan dus kiezen tussen varen op diesel of elektrisch. Als je eenmaal een elektrische aandrijving hebt, wil je nooit meer iets anders. Eigenlijk varen we alleen maar op de elektromotor, 95% van de tijd. Als ik dat van tevoren had geweten, had ik voor volledig elektrisch gekozen. In Friesland wordt veel gedaan aan de promotie van elektrisch varen, door de provincie en de Stifting Elektrysk Farre Fryslân (SEFF). Zo worden opstapdagen georganiseerd om watersporters te laten kennismaken en wordt het aantal laadpunten drastisch uitgebreid. Ook kunnen op veel plaatsen elektrisch aangedreven boten en zelfs grotere jachten worden gehuurd. 25

14 D Wat zijn de kosten van EV? Is er een elektrisch voertuig dat geschikt is voor de beoogde inzet, dan is het belangrijk te weten wat de kosten hiervan zijn. En misschien nog belangrijker: hoe deze kosten zich verhouden ten opzichte van de kosten voor vergelijkbare benzine- of dieselvoertuigen. 11 Is EV duurder dan rijden op benzine of diesel? Elektrisch vervoer hoeft niet duurder te zijn dan rijden op benzine of diesel. De kosten van elektrisch vervoer zijn vooral anders opgebouwd, waardoor het belangrijk is om naar het totale kostenplaatje over de gehele duur van het voertuigbezit (de Total Cost of Ownership of kortweg TCO) te kijken. Hierbij is het belangrijk rekening te houden met fiscale voordelen waar u als bedrijf of werknemer van kunt profiteren bij de aanschaf of lease van een elektrisch voertuig. De vergelijking van de Nissan Leaf toont aan dat bij een voertuigbezit van 5 jaar en een jaarkilometrage van een Nissan Leaf voordeliger kan zijn dan een vergelijkbare middenklasser. In dit voorbeeld zijn de kosten van de Nissan Leaf 0,34 per tegen 0,41 per voor een vergelijkbaar benzinevoertuig. Vergelijking van een lichte bestel auto op benzine met de elektrische Renault Een hulpmiddel bij de kostenvergelijking is de Kangoo Z.E. geeft een zelfde beeld. In de vergelijdrive4electric Autozoeker op de website van king van de bestelauto s zijn de gemiddelde kosten Drive4Electric: met enkele muisklikken geeft deze per kilometer voor de Renault Kangoo Z.E. 0,32 een overzichtelijke vergelijking van de kosten voor en voor de bestelauto op benzine 0,32. een elektrisch voertuig en een vergelijkbaar benin beide vergelijkingen is uitgegaan van puur zine- of dieselvoertuig. Ook kunt u een vergelijking zakelijk gebruik van de auto s. Wanneer de auto s maken met uw eigen voertuig door invoering van ook privé gereden worden, levert dit voor de uw kenteken. Hier vindt u twee voorbeeldvergelij- elektrische auto s een bijtellingvoordeel op van kingen gemaakt met behulp van de Drive4Electric enkele duizenden euro s per jaar vergeleken met de Autozoeker: één tussen een middenklasse benzine- benzinevarianten (zie vraag 13 over de fiscale voertuig en een elektrische Nissan Leaf en één voor delen van elektrische voertuigen). Beide tussen een lichte bestelauto op b enzine en een vergelijkingen zijn gebaseerd op huidige prijzen en inzichten en zullen in de toekomst vanzelfsprekend elektrische Renault Kangoo Z.E.. aan verandering onderhevig zijn. TCO-vergelijking personenvoertuig Investering TCO-vergelijking personenvoertuig Verzekering MRB Brandstofkosten Midden klasser Catalogusprijs excl. btw en BPM Onderhoudskosten Aannames Middenklasser Nissan Leaf Eigendom Koop Koop Looptijd 5 jaar 5 jaar MIA (36% van catalogusprijs excl. BTW bij 25% vennootschapsbelasting) Nee Ja KIA (28% van catalogusprijs excl. BTW bij 25% vennootschapsbelasting) Nee Ja Vamil (3% van catalogusprijs excl. BTW en BPM) Nee Ja Jaarkilometrage Fiscale voordelen Verzekering Motorrijtuigenbelasting ,50% Verzekering (% van netto aankoopbedrag) 3,50% Brandstofkosten Onderhoudskosten Brandstofverbruik (per 100 ) 6,65 liter 14 kwh Brandstofprijs excl. BTW 1,48/liter 0,24/kWh BPM (totaal) Fiscale voordelen Netto aankoopbedrag Restwaarde (30%) Totale investering (looptijd) Total Cost of Ownership (looptijd) Total Cost of Ownership (per kilometer) Voorbeeld TCO-vergelijking tussen een middenklasser op benzine en een Nissan Leaf (Drive4Electric Autozoeker, 28/2/2012) Nissan Leaf , ,34 27

15 Voorbeeld TCO-vergelijking tussen een lichte bestelauto op benzine en een Renault Kangoo Z.E. (Drive4Electric Autozoeker, 28/2/2012) Investering MRB Acculease Brandstofkosten Verzekering Onderhoudskosten TCO-vergelijking bedrijfswagen TCO vergelijking bedrijfswagen Bestel licht Kangoo Z.E. Catalogusprijs excl. btw en BPM BPM (totaal) Restwaarde (30% resp. 25%) Totale investering (looptijd) Verzekering Motorrijtuigenbelasting Brandstofkosten Onderhoudskosten Fiscale voordelen Netto aankoopbedrag Acculease Total Cost of Ownership (looptijd) Total Cost of Ownership (per kilometer). 0,32. 0,32 Aannames Bestel licht Kangoo Z.E. Eigendom Koop Koop Looptijd 5 jaar 5 jaar Jaarkilometrage MIA (36% van catalogusprijs excl. BTW bij 25% vennootschapsbelasting) Nee Ja KIA (28% van catalogusprijs excl. BTW bij 25% vennootschapsbelasting) Nee Ja Vamil (3% van catalogusprijs excl. BTW en BPM) Nee Ja Verzekering (% van netto aankoopbedrag) 3,50% 3,50% Brandstofverbruik (per 100 ) 6,65 liter 12,9 kwh Brandstofprijs excl. BTW 1,48/liter 0,24/ kwh Fiscale voordelen Bob van Bijnen Wetsus Bij Wetsus hebben we gekozen voor elektrisch vervoer, omdat we vinden dat we als onderzoeks- en samenwerkingsinstituut op het gebied van duurzame watertechnologie ook moeten uitstralen waar we voor staan. We werken bij Wetsus onder meer aan energieopwekking door middel van watertechnologie. Hoe mooi zou het zijn om in de toekomst ook duurzaam te rijden op energie opgewekt met onze watertechnologie. Tegelijkertijd doen we op deze manier zelf ervaring op met elektrisch vervoer en is het een goed promotiemiddel voor ons als duurzaamheidsinstituut. Hoewel de kosten niet doorslaggevend waren in onze overweging om voor elektrisch vervoer te kiezen, is de Renault Kangoo Maxi Z.E. die we hebben aangeschaft ook wat dat betreft zeer concurrerend met vergelijkbare benzine- of dieselvoertuigen. 12 Wat zijn de belangrijkste kostenverschillen tussen EV en conventioneel? Het belangrijkste kostenvoordeel van elektrisch vervoer zit hem in de brandstofkosten. De kosten voor rijden op elektriciteit bedragen slechts een derde van de kosten voor rijden op benzine. Hierbij is uitgegaan van laden op eigen terrein met een aansluiting voor kleinverbruik. Als grootverbruiker zullen de elektriciteitskosten lager uitvallen. Publiek laden is momenteel nog gratis, maar naar verwachting zal dit in de nabije toekomst veranderen. Een belangrijk voordeel zit ook in het feit dat elektrische voertuigen zijn vrijgesteld van motorrijtuigenbelasting in tegenstelling tot veel benzine- en dieselvarianten. Dit scheelt in vijf jaar zo enkele duizenden euro s. De verzekering (als percentage van de nieuwprijs) ligt voor elektrische voertuigen nog wel hoger. Op het onderhoud van elektrische voertuigen kan in de toekomst waarschijnlijk bespaard worden, want de elektrische auto kent veel minder bewegende onderdelen dan een brandstofmotor. In de getoonde voorbeelden zijn de onderhoudskosten voor elektrische voertuigen echter nog hoger, omdat er nog weinig praktijkervaring is met het onderhoud van elektrische voertuigen en zowel de elektrische auto s als de onderdelen momenteel nog relatief duur zijn. Tegenover de lagere variabele kosten van elektrische voertuigen staat een hogere initiële investering. Dit komt doordat de catalogusprijs van elektrische voertuigen nog substantieel hoger ligt dan die van vergelijkbare benzine- of dieselvoertuigen. De vrijstelling van BPM en fiscale voordelen voor elektrische voertuigen verkleinen dit verschil voor een deel. De verwachting is dat door 29

16 opschaling van de productie en nieuwe tech nieken de kostprijs van elektrische voertuigen in de toekomst zal dalen. In de voorbeeld vergelijking van de bestelauto s komt bovenop het verschil in investering een bedrag voor de acculease van de elektrische Renault Kangoo. Dit komt doordat de accu niet bij de nieuwprijs van de Renault is inbegrepen, maar apart wordt geleased. In de voorbeelden van de Drive4Electric Autozoeker is niet meegenomen dat bij de aanschaf of lease van een elektrisch voertuig naast de investering in het voertuig een investering voor de laadinfrastructuur nodig is. Een eenvoudig, maar veilig laadpunt dat aan de muur van een gebouw of in een garage kan worden gemonteerd kost tussen de 500 en afhankelijk van de gewenste specificaties. Voor meer informatie over opladen zie: Hoe en waar kan ik opladen?. E-scooters te huur bij Haantjes op Terschelling Rijwielverhuurbedrijf Haantjes op Terschelling heeft geïnvesteerd in 50 elektrische scooters. Deze scooters verhuurt het bedrijf aan bijvoorbeeld vakantiegangers op het eiland. Omdat de e-scooters kunnen opladen via een regulier stopcontact is dit op veel plaatsen mogelijk; de lokale horeca speelt hierop in door het opladen van de scooters mogelijk te maken. 13 Welke fiscale voordelen zijn er voor elektrische voertuigen? Vanwege het milieuvriendelijke karakter van elektrische voertuigen kan bij de aanschaf of lease van elektrische voertuigen worden geprofiteerd van verschillende fiscale voordelen: vrijstelling van BPM en MRB tot en met 2015; investeringsaftrek en willekeurige afschrijving m.b.v. MIA-, KIA- en VAMIL-regelingen; 0% bijtelling gedurende 60 maanden voor elektrische voertuigen die vóór 1 januari 2014 worden aangeschaft. De vrijstelling van BPM (aanschafbelasting) en MRB (motorrijtuigenbelasting) geldt tot en met 2015 voor auto s met een CO2-uitstoot van niet meer dan 50 g/. In de praktijk voldoen alleen elektrische auto s of hybride varianten met een range extender aan deze norm. Dit levert voor elektrische voertuigen al snel een voordeel van enkele duizenden euro s op vergeleken met conventionele brandstofvoertuigen. Ondernemers die investeren in elektrische voertuigen en de bijbehorende laadinfrastructuur kunnen (naast de afschrijvingen) een deel van het investeringsbedrag van de winst aftrekken via de investeringsaftrek. Investeringen kunnen voor zowel de KIA (kleinschaligheidsinvesteringsaftrek) als de MIA (milieu-investeringsaftrek) in aanmerking komen. De KIA is bedoeld om investeringen van een beperkte omvang (tot ) te bevorderen en is hierdoor vooral gericht op het middenen kleinbedrijf. Voor een investering in een elektrische auto bedraagt de aftrek via de KIA-regeling in de meeste gevallen 28% van de aanschafwaarde. Voor de MIA komen investeringen tot 25 miljoen in aanmerking en daarmee is het mogelijk tot 36% van de investeringskosten af te trekken van de winst. Met de VAMIL (willekeurige afschrijving milieu-investeringen) kunt u 75% van de investe- ring op een willekeurig moment afschrijven. Hoe snel of hoe langzaam bepaalt u zelf. Dat levert een liquiditeits- en r entevoordeel op. Ook op de aanschaf van scooters zijn de MIA en VAMIL van toepassing, maar alleen voor scooters met een lithiumaccu. Voor elektrische scooters is 13,5% van de investering aftrekbaar van de winst via de MIA. Alle Nederlandse ondernemers die inkomsten- of vennootschapsbelasting betalen, kunnen gebruik maken van de KIA, MIA en VAMIL. Aanvragen kan eenvoudig via het digitale loket van Agentschap NL ( Voor meer informatie kunt u ook terecht op de websites van de Rijksoverheid en Agentschap NL. Wanneer de elektrische auto ook privé wordt gebruikt, profiteert de gebruiker ook van het feit dat er tot en met 2013 geen bijtelling geldt voor auto s die minder dan 50 g/ uitstoten. Elektrische voertuigen die vóór 1 januari 2014 op kenteken worden gezet, behouden deze 0% bijtelling voor een periode van 60 maanden. Dit levert een voordeel van enkele duizenden euro s per jaar op en maakt elektrisch vervoer interessant voor bedrijfsvoertuigen waarmee ook privé wordt gereden. Voor een overzicht van alle fiscale voordelen en subsidies voor elektrisch vervoer zie de website van Agentschap NL. 31

17 Hoe en waar kan ik op laden? E Elektrisch rijden betekent laden in plaats van tanken, hoewel bij range extenders en plugin hybride voertuigen ook nog steeds getankt moet worden. Hoe en waar elektrische voertuigen veilig kunnen laden leest u hier. 14 Hoe kan de accu worden opgeladen? Elektrische voertuigen laden op via het elektriciteitsnet. Voor het opladen van e-fietsen en scooters is een regulier stopcontact met aardlekschakelaar voldoende, maar voor elektrische auto s wordt dit afgeraden omdat deze stopcontacten niet zijn ontworpen voor een hoge stroom gedurende lange tijd. In verband met de veiligheid kan het beste worden opgeladen met behulp van de standaard autostekker (ook bekend als Type 2, mode 3 - stekker4). Het laden van een elektrische auto duurt daarmee ongeveer 6 uur met de huidige voertuigen. De stekker is echter ook geschikt om te laden met hogere stroomsterkte, waardoor de laadtijd verkort kan worden tot circa 2 uur. De voertuigen moeten hier dan wel geschikt voor zijn. 4 Figuur 6: laden met de standaard autostekker Naar de normen van het International Electrotechnical Committee dat gaat over de internationale standaard (voorstel IEC Type 2 geschikt voor laden in mode 3 conform IEC ) Wist u dat het Nederlandse elektriciteitsnetwerk erg goed is vergeleken met omliggende landen? De capaciteit is dan ook voldoende om een aantal elektrische auto s naast elkaar tegelijkertijd te kunnen opladen. Pas bij hoge concentratie van voertuigen in een wijk die gelijktijdig laden kunnen er lokaal problemen ontstaan. De elektriciteitsnetbeheerders verzamelen via de Stichting e-laad nu informatie over het effect van elektrische auto s op het elektriciteitsnet, zodat zij de toekomstige impact hiervan op het net beter kunnen voorspellen. Ze kunnen het elektriciteitsnet hierop dan aanpassen door zowel slimmer de capaciteit te regelen als door de capaciteit waar nodig te vergroten. Voor de daarvoor geschikte auto s (zie het aanbod van elektrische voertuigen) is snelladen een alternatief naast het normale laden dat met de standaard autostekker plaatsvindt. Snelladen gebeurt met een speciale stekker (de ChaDeMostandaard) en gelijkstroom. Met een snellader is de accu binnen een half uur opgeladen. Begin 2012 staan er 25 snelladers in Nederland die publiek toegankelijk zijn, de meesten 24 uur per dag. De verwachting is dat er eind 2012 een netwerk van 80 tot 100 snel laders in Nederland is. Dit netwerk vergroot het bereik van de elektrische auto en vermindert de angst om ergens stil te komen staan. De kosten van snelladen lopen uiteen van 0 tot 10 euro voor een volle accu. Hiervoor kan een abonnement of prepaidkaart worden aangeschaft en in veel g evallen kan ook lokaal worden afgerekend per laadbeurt. De relatie tussen snelladen en de acculevensduur wordt in verschillende experimenten nader onderzocht om deze manier van laden verder te optimaliseren. Figuur 7: publiek toegankelijke snellader van de ANWB 33

18 Essent/RWE proef met elektrische voertuigen voor werknemers Essent was een van de eerste bedrijven die grootschalig elektrische auto s inkocht. In 2009 startte het energiebedrijf met een speciale proef om ervaring op te doen met elektrisch rijden: er werden 45 elektrische auto s aangeschaft en ingezet als poolauto, leaseauto en bedrijfsauto. Er werden rijvaardigheidstrainingen georganiseerd om te leren omgaan met de stille en snelle voertuigen, waar het verkeer nog niet aan was gewend. En er moesten oplaadpunten komen: alle kantoren en productielocaties hebben oplaadpunten gekregen, en de leaserijders hebben thuis een wallbox gekregen om op te laden. Het rijden vraagt wel een goede planning vooraf. Hoeveel kilometer is het naar mijn bestemming en kan ik daar opladen om weer thuis te komen? Vragen waar de gemiddelde automobilist niet bij hoeft stil te staan en die de berijder heel energiebewust maken. Omdat de actieradius beperkt is, is de elektrische auto minder geschikt als vakantieauto. Daarom mogen de ambassadeurs drie weken per jaar een huurauto gebruiken. De ervaringen van deze proef vormen nu de basis voor de dienstverlening van Essent aan gemeenten en aan de klanten van auto- en mobiliteitsbedrijven bij het realiseren van laadoplossingen. 15 Waar kunnen elektrische voertuigen opladen? Elektrische voertuigen kunnen op de volgende plekken laden: eigen terrein; openbare ruimte; semi-publiek terrein (privaat eigendom, maar publiek toegankelijk). De eenvoudigste oplossing is om op eigen terrein voorzieningen voor normaal laden aan te leggen. Als uw bedrijf over een eigen parkeergelegenheid beschikt, kunt u hier een laadpaal of wandmodel laten installeren. De kosten hiervan liggen tussen de 500 en exclusief installatie. Voor werknemers die een leaseauto of bedrijfsauto ook privé gebruiken is een laadvoorziening bij het woonhuis meestal ook noodzakelijk. Ongeveer 30% van de Nederlanders kan dit op eigen terrein realiseren. Ook dan kan een eenvoudige laadpaal of wandmodel worden geïnstalleerd. Hierbij is het verstandig de aansluiting voor de standaardstekker (Type 2, mode 3) te gebruiken en het laadpunt aan te sluiten op een aparte groep, zodat het netwerk niet overbelast raakt. Er is geen aparte netaansluiting nodig. Met een slimme meter is een exacte bepaling van het stroomverbruik mogelijk. Dit maakt een verrekening van de stroomkosten voor zakelijk gebruik met werever en/of belastingdienst mogelijk. Sommige gemeenten en provincies kennen subsidieregelingen voor een financiële bijdrage aan oplaadpunten op eigen terrein om elektrisch vervoer te stimuleren. Informeer hiervoor bij uw gemeente of provincie. Figuur 8: laden met een wandmodel op eigen terrein 35

19 Voor specifieke toepassingen, bijvoorbeeld taxi vervoer, kan het installeren van een snellader op eigen terrein een interessante oplossing zijn. Hierdoor kunnen meer kilometers op een dag worden afgelegd. Bij de aanleg van snelladers komt wel meer kijken. Bedrijven met een redelijk tot hoog energieverbruik hebben een bedrijfsinstallatie die dit mogelijk maakt zonder veel aanpassingen. Als op de eigen aansluiting geen capaciteit meer is moet de aansluiting verzwaard worden. Meer informatie hierover is te verkrijgen via de net beheerder of De kosten van een snellader bedragen circa exclusief installatie. Prestige Taxi Nieuwegein Prestige Taxi uit Nieuwegein is in 2008 een initiatief gestart om met 100% elektrische taxi s te gaan rijden. Het taxibedrijf zag EV als een kans voor de taxisector om bij te dragen aan verbetering van de luchtkwaliteit, want taxi s zijn veelrijders en stoten daardoor veel schadelijke stoffen uit, vooral in steden. Ook moest het initiatief het imago van de taxi sector een boost geven. In 2010 is GreenCab van start gegaan met 10 voertuigen en inmiddels rijden er tientallen voertuigen van vier verschillende merken en types rond. De taxi s doen mee in een proeftuin van de Rijksoverheid waarin onder meer de rijeigenschappen van de auto en de batterijen worden getest. Om ervoor te zorgen dat de actieradius geen probleem is kunnen de auto s snelladen Wanneer u als bedrijf of privé niet over eigen parkeer gelegenheid beschikt, is het noodzakelijk een laadpunt in de openbare ruimte aan te vragen. Hiervoor kunt u terecht bij de gemeente of de Stichting e-laad5. De doorlooptijden van een aanvraag lopen uiteen van 2 maanden tot een half jaar of meer. Meestal is een voorwaarde voor de aanvraag van een publiek laadpunt dat u geen parkeergelegenheid op eigen terrein heeft. Een publiek laadpunt, het parkeren en het stroomgebruik bij publieke laadpunten is vooralsnog meestal gratis, maar naar verwachting gaat dit binnenkort veranderen. Voor het opladen bij publieke laadpunten is een oplaadpas nodig. Deze oplaadpas is bij alle publieke laadpunten in Nederland te gebruiken en aan te vragen bij onder andere Nuon, Essent en de Stichting e-laad. In de nabije toekomst zullen naar verwachting meer laaddienstverleners op de markt actief worden die laadpassen aanbieden. Figuur 9: laden bij een laadpaal op eigen terrein 5 Zie voor meer informatie over het aanvragen van een publiek laadpunt. op het terrein van de taxiondernemer en op vijf andere plekken in de omgeving. De GreenCabs kunnen worden besteld voor regulier taxivervoer, voor- en natransport vanaf de stations, shuttlevervoer voor bedrijven en groepsvervoer. Figuur 10: laden op openbaar terrein 37

20 Naast het laden op eigen terrein of in de publieke ruimte zijn er mogelijkheden om te laden op semi-publiek terrein. Denk hierbij aan horeca gelegenheden, parkeergarages en winkelcentra met laadpunten. Ook zijn er inmiddels meerdere locaties waar men kan snelladen, bijvoorbeeld bij enkele tankstations van BP en Total en bij de servicestations van de ANWB. Het laden op semi-publiek terrein biedt vooral uitkomst om onderweg op te laden, zodat de eindbestemming zonder problemen kan worden bereikt. Daar kan het voertuig weer worden opgeladen op eigen terrein of aan een publiek laadpunt. Hoe vind ik een laadpaal? Publieke laadinfrastructuur is slim en is via een satellietverbinding onderdeel van een netwerk. Hierdoor zijn laadpalen te vinden op kaarten op het internet, via apps op de mobiele telefoon of via de navigatie in de auto. Verschillende websites zoals en tonen een overzicht van alle publieke toegankelijke laadpunten voor auto s, scooters, fietsen en zelfs boten. Van deze websites zijn ook apps voor de mobiele telefoon te verkrijgen. De website van uw laaddienstverlener heeft meestal ook een goede kaart met alle beschikbare laadpunten en andere statusinformatie. Daarnaast zijn de meeste elektrische voertuigen standaard uitgerust met navigatieapparatuur die weet waar de publieke laadpunten zijn en helpt om de optimale route te bepalen. Figuur 11: laden op semi-publiek terrein 39