AOC Pouilly Fumé. Guy Monfort. Pouilly Fumé, le vin et le crottin

Transcriptie

1 Bespreking : Code : Spreker : AOC Pouilly Fumé Guy Monfort 9.2 Datum : 4/06/2002 Pouilly Fumé, le vin et le crottin 1. Ligging en streek Deze wijn wordt gemaakt in de Loirevallei. De Loire als gebied werd reeds eerder voorgesteld in de wijnbespreking van AOC Chinon (d.d. 6/6/2000). Hieronder de grote lijnen van het Loiregebied. Voor uitgebreide details verwijs ik graag naar dit vorig verslag. De Loire is de langste rivier in Frankrijk. Ze is meer dan 1000 km lang. Ze ontspringt vrij zuidelijk in Frankrijk op slechts 150 km van de Middellandse Zee en mondt uit in de Atlantische oceaan bij de stad Nantes. De Loire als wijngebied kent 4 wijnregio s: Le Nantais L Anjou & Saumur La Tourraine Le Nivernais (Les vins du Centre) De AOC Pouilly Fumé komt uit het gebied Le Centre, net zoals die andere gekende, de Sancerre. Pouilly Fumé dankt zijn naam deels aan het kleine stadje Pouilly-sur-Loire, 200 km onder Parijs. Pouilly-sur-Loire ligt op 177 meter boven de zeespiegel, heeft een oppervlakte van 2028 ha en is 1770 inwoners rijk.

2 Vreemd genoeg valt dit gebied aardrijkskundig binnen de Bourgogne, maar qua wijngebied is het ondergebracht bij de Loire. De AOC groepeert uiteindelijk 11 gemeenten rond Pouilly-sur-Loire. Foto: het kleine stadje Pouilly-sur-Loire 2. Geschiedenis De geschiedenis van de Loirewijnen is ontegensprekelijk verbonden met de geschiedenis van het rijke maar turbulente Frankrijk. Iedere episode wordt gekenmerkt door initiatieven van prinsen of kerkhoofden die er zich gevestigd hadden. Met uitzondering van de streek rond Nantes, waar de wijngaarden door de Romeinen aangeplant werden, gaat het ontstaan van de Loirewijnen terug tot de 5 e eeuw. In 582 stak Grégoire de Tours het vuur aan de lont met de ontdekking van de eerste wijngaarden rond Sancerre. De toon was gezet, en in de loop van de daaropvolgende eeuwen zorgden tal van koningen, monniken en andere gezagsdragers voor een gevoelige uitbreiding van het wijnbouwarsenaal. De resultaten lieten niet op zich wachten: in 1936 werden Muscadet en Sancerre beloond met de status Appellation d Origine Controlée. Ze werden al snel gevolgd door heel wat regio s rond Nantes, Anjou-Saumur en Tourraine. Of hoe de Tuin van Frankrijk, zoals deze streek ook wel eens genoemd wordt, op korte tijd evolueerde tot een prestigieuze wijnregio. 2

3 3. Bespreking AOC a) Algemeen Pouilly Fumé is uitsluitend een witte wijn. Het kreeg zijn AOC in Het is een droge, fruitige wijn met een zeer specifieke (herkenbare) smaak van de plaatselijke pierre à fusil (vuursteen). Daarnaast is er in dit gebied een tweede AOC, De Pouilly-sur-Loire, ook een monocépage van de Chasselas-druif. Deze wijn heeft de eigenschap een eenvoudige, lichte, wat zurige witte wijn te zijn die je bij elke gelegenheid kan drinken, ook puur tegen de dorst. Hij is heel wat goedkoper dan zijn plaatselijke broer. Niet te verwarren met de nabijgelegen AOC Sancerre, in vogelvlucht nauwelijks 10 km verderop. Sancerre (wit) wordt ook gemaakt van sauvignon blanc en volgens hetzelfde proces. Zelfs de bodem is er gelijkaardig. AOC Sancerre kent ook rood en rosé (pinot noir) Samengevat kan men stellen dat: Sancerre: fruitiger, lichter, zachter is. Pouilly Fumé: iets strenger, krachtiger is (komt door de invloed van de pierre à fusil). b) Bodem Belangrijk om weten dat het Loiregebied miljoenen jaren geleden een overstroomd zeegebied was. Het water heeft zich geleidelijk teruggetrokken. Ook in de vorige eeuw waren er nog verschillende zware overstromingen. Enkel in de 20 e eeuw bleef het gebied van dit onheil gespaard, maar het blijft een belangrijk risico. 3

4 In de bodem zijn er tot op vandaag zeer duidelijke sporen van dit verleden te merken (zie kaart). Het kleine gebied kent nu verschillende ondergronden die invloed hebben op het eindresultaat. Alleen moet je al goed geoefend hebben om dit onderscheid te ontdekken. De voornaamste: a) Mergel met restanten van schelpdieren b) Kalkstenen c) Silex (pierre à fusil, vuursteen) c) Druivenrassen Enkel de Sauvignon blanc mag gebruikt worden in deze AOC. Ter plaatse wordt deze druif ook blanc fumé genoemd. Tot voor 25 jaar noemde men de wijn enkel blanc fumé. Opvallend is dat oudere mensen dit nog steeds doen, zonder uitzondering. Vanwaar de term fumé? Hieraan worden intussen verschillende verhalen gekoppeld Het enige echte: De druif sauvignon blanc heeft bij de oogst een fijne grijze laag (een waas), precies alsof de druif eventjes in een schoorsteen werd gestopt. Deze laag vindt men ook terug op ander rijp fruit, bijv. op appels. Enkele andere indianenverhalen: 1) Wanneer de plukkers hun manden leegschudden zou er een geur (fumée) van kleine champignons vrijkomen. 2) De druiven hebben kleine zwarte puntjes die de druif wat zwart maken. 3) Wanneer men deze wijn drinkt, bevindt men zich in een bedwelmde toestand. De ouderdom van de wijngaarden speelt hier een zeer belangrijke rol, het smaakverschil is belangrijk te noemen. Sauvignon blanc (enkel in de AOC Pouilly Fumé) 4

5 Chasselas (enkel in de AOC Pouilly-sur-Loire en de schuimwijn) Interessant om weten: Er werd vanaf 1986 clandestien geëxperimenteerd met hout. Pas in 1995 kon men hier openlijk over praten. Nu is het redelijk verspreid, maar het gebruik van houten vaten kent tot op heden zware tegenstanders. Voor de oudere wijnboeren is dit onaanvaardbaar. De Vieilles Vignes worden aangetast door parasieten en veel wijnstokken sterven af, ze worden vervangen door jongere ranken. Dit betekent dat het steeds moeilijker zal worden de juiste ouderdom van een wijngaard in te schatten. De verspreiding van de parasieten gaat vrij snel en het ziet er naar uit dat dit zich verderzet. Sancerre ligt aan de andere kant van de Loire. Heel wat wijnboeren produceren en verkopen vandaag de beide wijnen. Dit komt doordat ouders en grootouders afkomstig waren uit beide gebieden en dat bij de overnames een jonge wijnboer zo wijngaarden uit beide regio s kan bezitten. d) Productie Een relatief klein gebied dus met 1200 ha Sauvignon blanc en 40 ha Chasselas Kwaliteit van de productiejaren: Jaar Kwaliteit Jaar Kwaliteit 2001 Zeer goed 1993 Voldoende 2000 Zeer goed 1992 Goed 1999 Voldoende 1991 Voldoende 1998 Goed 1990 Zeer goed 1997 Goed 1989 Uitzonderlijk 1996 Zeer goed 1988 Goed 1995 Zeer goed 1987 voldoende 1994 Goed Bewaring: Deze wijn kan zeer jong worden gedronken. Ter plaatse is men voorstander hem jong te drinken, jonger dan 3 jaar. De iets krachtigere wijnen (Vieilles vignes) kan men wat langer laten liggen, van 3 tot 7 of max. 10 jaar. 5

6 e) Classificatiesysteem Er is geen classificatiesyteem. Uit gesprekken blijkt dat ze er geen behoefte aan hebben. Deze AOC wordt samen met de Sancerre gezien als de meest verfijnde uit het gehele Loiregebied. Beide wijnen komen m.a.w. goed aan de bak. Wel wordt het al of niet verschijnen in de Guide Hachette met argusogen gevolgd. Voor de wijnboeren een reële en zeer belangrijke barometer. Verder werd in 1949 de Confrèrerie de Baillis de Pouilly-sur-Loire in het leven geroepen, om o.a. de bekendheid van deze AOC te vergroten. Momenteel kent dit gezelschap 2500 leden. Hun doelstellingen: a) De kwaliteit van de wijnen uit Pouilly-sur-Loire in de aandacht brengen. b) De naambekendheid verzorgen door actieve propaganda te voeren en door zelf manifestaties te organiseren. c) Behoud en heropleving van de plaatselijke tradities en folklore. d) Tussen de leden een sfeer creëren van vriendschap, steun en generositeit. Enkele van hun slogans: Qui Pouilly boit, femme ne déçoit. Eau nous divise, Vin nous unit f) Serveertips Voorkeur: hier zijn 2 visies: tussen 8 en 10 C, anderen verkiezen tussen 10 en 12 C. Sterk aanbevolen bij Schaal- en schelpdieren Alle vissoorten (forel) Wit vlees Zachte geitenkaas 6

7 4. Degustatie Geserveerde wijnen: A. Blanc Fumé de Pouillysur-Loire 100% Sauvignon blanc (2000) 4,5 euro Bij de producent Maurice Falon in Le Puisac Is gemaakt door een 75 jarige wijnboer Maurice Faulon, nog op een vrij primitieve manier, zonder franjes. Hij spreekt nog van de Blanc Fumé. De prijs is vrij laag en de locale ouderen komen er zich graag bevoorraden. B. Domaine Barillot (2001) 100% Sauvignon blanc De familie Barillot, vader en zoon, krijgt elk jaar zijn plaatsje in de Guide Hachette. In de Guide van 2003, verwachten ze voor deze wijn minstens 1 ster maar hopen ze op 2 sterren. 6 euro Bij de producent in Le Bouchot Persoonlijk kan ik getuigen dat deze 2001 een stuk beter is dan hun wijn van De voorspelling kan realiteit worden. C. Les Vieillottes (2000) 100% Sauvignon blanc Drie sterren in Guide Hachette 2002: un vin exceptionnel 8,99 euro Bij de producent, La Tuilerie in Pouilly-sur- Loire. (Les Caves de Pouillysur-Loire) Vieillottes letterlijk vertaald = de oude vrouwtjes. Dit duidt op de ouderdom van de wijnranken. De terroir van deze wijngaard is d argile à silex (zie kaartje). Deze terroir geeft de beste resultaten. De wijn krijgt hierdoor een minerale toets en verwijst naar verfijnd fruit, perzik en kweepeer. 7

8 D. Tonelum (2000) 100% Sauvignon blanc Médaille d or Paris (Concours Général Agricole) 9,68 euro Bij de producent, La Tuilerie in Pouilly-sur- Loire. (Les Caves de Pouillysur-Loire) Komt van hetzelfde wijnhuis als les Vieillottes (cfr. C) Deze wijn is gerijpt in eiken vaten. In de neus, rijk en complex. In de mond, zachte aanzet, vrij vet. Tot op het einde blijft deze wijn gelijkmatig zacht. Het hout zorgt nog voor een extra zachtheid bovenop het typisch karakter van de terroir. Kan 5 à 7 jaar bewaard worden. E. Domaine Bardin Cuvée de Bernadats (2000) 100% Sauvignon blanc Twee sterren in Guide Hachette Médaille d argent 2001 van het nationaal concours van de onfhankelijke producenten. 7,80 euro Bij de producent Cédrick Bardin in Pouilly-sur-Loire. Cédrick Bardin bezit gronden zowel binnen de AOC Sancerre als de Pouilly Fumé was voor hem een topjaar, zijn wijnen vielen overal in de prijzen. De druiven komen van de oudere wijnranken, > 35 jaar (Vieilles vignes). Voor deze wijn is de mergelachtige ondergrond zeer gunstig. Het geeft een intense fruitsmaak, vlezig in de mond. Een opmerkelijk resultaat. F. Domaine F. Tinel- 100% Sauvignon blanc Blondelet Quercus (1995) 14 euro Bij de producent Annick Tinel-Blondelet in Pouilly-sur-Loire. Deze wijn geeft een rijk arsenaal aan smaak. Vooreerst komen de druiven uit de Vieilles vignes, en bovenop werd de wijn een 10-tal maanden gerijpt in eiken vaten. 8

9 Startwijn. Francis Blanchet 100% Chasselas Vin Mousseux méthode traditionnelle Brut 6 euro Bij de producent in Le Bouchot Voor de schuimwijnen verkiest men de chasselas boven de sauvignon blanc. Vlotte schuimwijn met m.i. een zeer goede prijs/kwaliteitverhouding. 9