Inhoudsopgave DEEL 1 DE DOOR HET MINISTERIE VAN OCW VAST TE STELLEN KERN VAN HET KWALIFICATIEPROFIEL ALGEMENE INFORMATIE...

Transcriptie

1 Status: Dit kwalificatiedossier is opgesteld op basis van de formats en handleidingen, zoals deze bekend waren op 1 juni Dit kwalificatiedossier is ontwikkeld onder verantwoordelijkheid van de paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven van het kenniscentrum VAPRO. Het bestuur van het kenniscentrum VAPRO heeft op 1 mei 2005 de goedkeuring van het ministerie van OCW ontvangen. De delen 1 en 2 (blz. 2 tot 54) geven de kern en de nadere uitwerking van het kwalificatieprofiel weer evenals het bijbehorende verantwoordingsdocument, waarin de keuzes van de paritaire commissie beroepsonderwijs en bedrijfsleven zijn toegelicht en verantwoord. In deel 3 (blz. 55 t/m 62) zijn de onderliggende brondocumenten opgenomen.

2 Inhoudsopgave DEEL 1 DE DOOR HET MINISTERIE VAN OCW VAST TE STELLEN KERN VAN HET KWALIFICATIEPROFIEL ALGEMENE INFORMATIE SPECIFIEKE INFORMATIE KERNTAKEN KERNOPGAVEN COMPETENTIEMATRIX... 7 DEEL 2 DE DOOR HET BESTUUR VAN HET KENNISCENTRUM OP ADVIES VAN DE PARITAIRE COMMISSIE BEROEPSONDERWIJS BEDRIJFSLEVEN VAST TE STELLEN NADERE UITWERKING VERRIJKTE KERNTAKEN VAN HET TOTALE KWALIFICATIEPROFIEL EVENTUELE KERNOPGAVEN BEHOREND BIJ EEN UITSTROOMDIFFERENTIATIE 23 8 BEROEPSCOMPETENTIES MET BEHEERSINGSCRITERIA OPBOUW KWALIFICATIEPROFIEL Kern Uitstroomdifferentiaties CERTIFICEERBARE EENHEDEN COMPETENTIEMATRIX VERANTWOORDINGSDOCUMENT De onderliggende beroepscompetentieprofielen Naam en structuur van het kwalificatieprofiel De kern van het kwalificatieprofiel De beschrijving van eventuele uitstroomdifferentiaties De aanwijzing van eventuele certificeerbare eenheden Van beroepscompetentieprofiel(en) naar kwalificatieprofiel Leer- en burgerschapscompetenties Verantwoording van de gemaakte keuzes Talen Borging van de kwaliteit van examinering Doorstroomrechten Het proces van totstandkoming van het Kwalificatiedossier Tabellen Schering en inslag: beroepscompetenties en Leer en Burgerschapscompetenties DEEL 3: BRONDOCUMENTEN Er bestaat in het Nederlands een dilemma als het gaat over het gebruik van woorden die als mannelijk en vrouwelijk geïnterpreteerd kunnen worden. We zouden consequent kunnen werken met 'hij/zij' en 'zijn/haar', maar dat geeft een gedwongenheid die wij stilistisch niet verantwoord vinden. De personen die in dit stuk de handelingen verrichten of beschreven worden, kunnen in onze optiek net zo goed mannen zijn als vrouwen. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 1

3 DEEL 1 DE DOOR HET MINISTERIE VAN OCW VAST TE STELLEN KERN VAN HET KWALIFICATIEPROFIEL Kwalificatieprofiel Laborant 1 ALGEMENE INFORMATIE datum: versie: 6 Onder regie van kenniscentrum VAPRO Ontwikkeld door Kenniscentrum VAPRO Bron- en referentiedocumenten Onderliggende beroepscompetentieprofielen: Medewerker chemisch laboratorium, (juli 2004) Laborant fysische chemie, (juli 2004) Laborant microbiologie, (juli 2004) Het door de Stuurgroep kwalificatiestructuur vastgestelde brondocument Leren & Burgerschap (mei 2004). Vertaaldocument L&B (Aequor). Set algemene beroepscompetenties (Colo). Eventuele overige referentiedocumenten: Referentiedocument Talen in de competentieprofielen (Colo, oktober 2004). Verantwoording door/op Bestuur Kenniscentrum VAPRO d.d Kwalificatiedossier Laborant ( ) 2

4 2 SPECIFIEKE INFORMATIE Korte typering van het kwalificatieprofiel De junior laborant is vooral werkzaam op de grotere milieulaboratoria, maar ook in de chemische industrie. De werkgebieden waarop dit profiel voorkomt zijn milieu en chemie. Hij werkt vooral met diverse grondstoffen. De junior laborant verricht aan de hand van standaardprocedures en protocollen eenvoudige ondersteunende, voorbereidende, gestandaardiseerde en routinematige laboratoriumwerkzaamheden. De werkzaamheden hebben betrekking op de preanalytische fase, dat wil zeggen: het nemen of ontvangen en voorbewerken van monsters. Werkzaamheden in de analytische fase komen bij de junior laborant niet voor. Wel heeft hij ook werkzaamheden in de postanalytische fase, wat inhoudt dat hij de facilitaire ondersteuning op het laboratorium verzorgt. De allround laborant is werkzaam in de laboratoria van bedrijven in: de chemische industrie: vervaardiging van diverse chemische grondstoffen en producten, de voedingsmiddelenindustrie, de drankenindustrie, de zuivelindustrie, de verf- en grafische industrie, de metaal en elektrotechnische industrie, de glas-, papier-, beton-, textielindustrie, de waterzuivering, milieusector, de keuringsdiensten van voedingsmiddelen en van land- en tuinbouwproducten en agrarische en aanverwante sectoren en de gezondheidszorg. De aard van de werkzaamheden richten zich op de analytische chemie, de anorganische chemie, de organische chemie, de elektrochemie, de fysische chemie, de levensmiddelentechnologie, de microbiologie, de hydrobiologie en eco(toxico)logie, de fermentatietechnologie, de botanie en zoölogie en de biochemie. De werkzaamheden van de allround laborant legt de nadruk op de preanalytische en de analytische fase en in mindere mate op de postanalytische fase. De preanalytische fase wil zeggen: het nemen, controleren en bewerken of voorbereiden van monsters en het aanmaken/ bereiden van media, voedingsbodems. In de analytische fase worden volgens protocol eenvoudige fysische en chemische analyses uitgevoerd. In de postanalytische fase wordt vastgesteld of de metingen juist zijn uitgevoerd en of de meetwaarden binnen de vastgestelde specificaties vallen en biedt hij facilitaire ondersteuning. Om door te groeien naar een andere functie heeft de junior laborant/ allround laborant aanvullende opleiding nodig. Na de opleiding kan de junior laborant bijvoorbeeld doorgroeien naar de opleiding allround laborant. Met een diploma allround laborant is het mogelijk door te groeien naar een meer specialistische functie zoals de chemisch-fysisch analist. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 3

5 Kwalificatiestructuur Het kwalificatieprofiel Laborant is één van de vier kwalificatieprofielen die ontwikkeld zijn voor de sector laboratoriumtechniek. De anderen zijn: chemisch-fysisch analist, biomedisch analist en dierverzorger (laatstgenoemde in samenwerking met Kenniscentrum Aequor). In het schema hieronder wordt duidelijk hoe de kwalificatieprofielen zich tot elkaar verhouden. Laboratoriumtechniek Niv. 4 chemischfysisch analist biomedisch analist dierverzorger (biotechnicus) Niv. 3 dierverzorger (allround) laborant Niv. 2 (junior) laborant Het kwalificatieprofiel laborant toont verwantschap met de chemisch-fysisch analist en voor een deel met de biomedisch analist wat betreft de context waarin gewerkt wordt. In de opleiding tot laborant wordt de deelnemer gevormd tot breed inzetbare laborant, in de opleiding tot chemisch-fysisch analist en biomedisch analist wordt de leerling gevormd tot specialist. De deelnemer kan uitstromen op de kern van het kwalificatieprofiel: Junior laborant. Het betreft een kwalificatie van het type vakman op niveau 2. De uitstroomdifferentiatie Allround laborant geeft samen met de kern een kwalificatie van het type vakman op niveau 3. Typering en niveau van de kwalificatie 0 assistent 0 niveau 1 X vakman X niveau 2 X niveau 3 0 niveau 4 0 middenkaderfunctionaris 0 niveau 4 Uitstroomdifferentiaties De uitstroomdifferentiatie en bijbehorende competentiematrix zijn vastgesteld door het bestuur van kenniscentrum VAPRO op advies van de paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven behorend bij kenniscentrum VAPRO op basis van het mandaat van het ministerie van OCW. De uitstroomdifferentiaties is daarmee integraal onderdeel van het door het ministerie van OCW vastgestelde kwalificatieprofiel. Vrije ruimte De inhoud van de vrije ruimte wordt vastgesteld en onderhouden door het bevoegd gezag van de onderwijsinstelling. Examinering De onderwijsinstellingen bieden via de bedrijfstakgroepen (BTG's) van de Bve Raad de paritaire commissie inzicht in de wijze waarop de examinering van dit kwalificatieprofiel worden vormgegeven. De paritaire commissie kan hierover haar mening geven, maar heeft geen bevoegdheden inzake examinering. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 4

6 Diploma Ten bewijze dat is voldaan aan de eisen uit de kern van het kwalificatieprofiel Laborant wordt het diploma Junior Laborant (niveau 2) toegekend, indien de examinering met een voldoende resultaat is afgerond. Mits voldaan is aan de daarvoor vastgestelde voorwaarden wordt op het diploma Laborant onderstaande uitstroomdifferentiatie vermeld: Allround laborant (niveau 3) Certificeerbare eenheden Er zijn geen certificeerbare eenheden vastgesteld op advies van de paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven behorend bij kenniscentrum VAPRO op basis van het mandaat van het ministerie van OCW. Wettelijke vereisten n.v.t. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 5

7 3 KERNTAKEN De volgende kerntaken maken deel uit van de kern van het kwalificatieprofiel 1. Identificeert en registreert monsters 2. Controleert monsters 3. Bereidt analyses voor 4. Onderhoudt werkomgeving en apparatuur 4 KERNOPGAVEN De volgende kernopgaven maken deel uit van de kern van het kwalificatieprofiel Kernopgave 1 Tijd versus nauwkeurig werken De laborant staat voor de opgave om nauwkeurig te werken en fouten in het werk te minimaliseren, ongeacht welke tijdsdruk. Hij moet dit doen omdat bij laboratoriumwerkzaamheden een kleine onnauwkeurigheid of fout al een andere, verkeerde uitslag tot gevolg kan hebben. De laborant moet veel tegelijk en naast elkaar afwerken en dit toch nauwkeurig en rustig doen. Daar het werk soms sterk routinematig is, is de kans op fouten door verlies van concentratie aanwezig. Kernopgave 2 Tijd versus werken volgens voorschriften De laborant staat voor de opgave om onder tijdsdruk zijn werk uit te voeren volgens werkvoorschriften, veiligheidsvoorschriften, ARBO-regels, milieuvoorschriften en kwaliteitszorgprocedures. Wanneer hij zich hier niet aan houdt, kan dit leiden tot foutieve analyses, onveilige werksituaties, lichamelijke klachten, schade aan het milieu of verlies van de erkenning voor kwaliteitszorg. Kernopgave 3 Correct handelen bij afwijkende situaties De laborant staat voor de opgave om in het geval van afwijkende situaties de juiste stappen te zetten. Voor hem betekent dit vaak het inschakelen van de leidinggevende, maar ook wanneer er niets is vastgelegd moet hij tijdig kunnen inschatten of hij het probleem zelf kan oplossen of hulp van anderen in moet roepen. Wanneer de laborant afwijkingen niet signaleert, of niets doet met gesignaleerde afwijkingen, kan dit grote gevolgen hebben voor bijvoorbeeld het productieproces. Kernopgave 4 Inzicht tonen eigen werkzaamheden De laborant staat voor de opgave om inzicht te tonen in de eigen werkzaamheden. Hij moet weten wat het effect van zijn eigen handelen is op het verdere proces. Indien dit niet het geval is, zal de laborant niet in staat zijn om zijn eigen werkzaamheden in de juiste context te plaatsen en een optimale bijdrage te leveren aan de organisatie. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 6

8 5 COMPETENTIEMATRIX In de competentiematrix zijn ten behoeve van de overzichtelijkheid de competenties opgenomen die bij de kern van dit kwalificatieprofiel een rol spelen. De matrix is een hulpmiddel en brengt in beeld welke competenties nodig zijn bij welke kerntaken en kernopgaven. Voor de nadere detaillering wordt geadviseerd het betreffende onderdeel in deel 2 van het kwalificatieprofiel te bekijken. Competenties Kerntaak Kernopgave De laborant is in staat op adequate wijze 1 Identificeert en registreert monsters 2 Controleert monsters 3 Bereidt analyses voor 4 Onderhoudt werkomgeving en apparatuur 1 Tijd versus nauwkeurig werken 2 Tijd versus werken volgens voorschriften 3 Correct handelen bij afwijkende situaties 4 Inzicht tonen eigen werkzaamheden 1 Monsters te nemen en te registreren X X 2 Monsters te controleren X X X 3 Monsters voor te bewerken X X 4 De werkomgeving te onderhouden X X X X X 5 Samen te werken X X X X X X X X 6 Te communiceren tijdens X X X X X X X X werkzaamheden 7 Procesmatig inzicht te ontwikkelen X X X X X X X 8 Beroepscompetenties te ontwikkelen X X X X X X X X 9 Voorraden te beheren X X Kwalificatiedossier Laborant ( ) 7

9 DEEL 2 DE DOOR HET BESTUUR VAN HET KENNISCENTRUM OP ADVIES VAN DE PARITAIRE COMMISSIE BEROEPSONDERWIJS BEDRIJFSLEVEN VAST TE STELLEN NADERE UITWERKING 6 VERRIJKTE KERNTAKEN VAN HET TOTALE KWALIFICATIEPROFIEL Kerntaak 1 Identificeert en registreert monsters Proces De laborant ontvangt monsters met bijbehorende aanvraag en zorgt hierbij voor een correcte identificatie en vervolgens registratie van de monsters. Hij koppelt aan het monster en de opdracht een analysenummer. Het kan ook zijn dat de laborant zelf monsters neemt. Dit doet hij volgens protocol. Rol/verantwoordelijkheden De laborant is er verantwoordelijk voor dat hij het juiste monster in ontvangst neemt of neemt. Problemen bespreekt de laborant met zijn leidinggevende. De laborant is verantwoordelijk voor het discreet omgaan met vertrouwelijke gegevens en het correct registreren van de monstergegevens. Daarnaast is het de taak van de laborant om spoedopdrachten te signaleren en hieraan een spoedcode toe te kennen. Complexiteit Het identificeren en registreren van monsters betreft enerzijds routinematige handelingen, anderzijds kunnen afwijkingen aan de monsters om een aangepaste aanpak vragen. Daarnaast vereist het werken met monsters een continue nauwkeurigheid. De combinatie van deze factoren is hierbij nog een extra complicerende factor. De laborant dient volgens een protocol te werken en voert de werkzaamheden uit volgens richtlijnen en procedures. Hieronder een opsomming van de handelingsvoorschriften en de afbreukrisico s. - Bij de registratie is overzicht en nauwkeurig werken van groot belang. Onnauwkeurig werken kan tot vertrekkende gevolgen in het verdere proces leiden. - De laborant moet weten hoe te handelen bij afwijkende situaties. De laborant moet dan weten of hij de situatie zelf kan oplossen of dat hij de hulp in moet roepen van collega s en/of leidinggevende. - De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, de laborant moet deze begrijpen. - Foutieve registratie/ verwisseling van monsters kan tot verstrekkende gevolgen leiden in het verdere proces. - Het onjuist lezen, interpreteren en toepassen van de werkvoorschriften heeft een hoog afbreukrisico voor het verdere proces. Betrokkenen Collega s, leidinggevende Hulpmiddelen - Werkvoorschriften (SOP s) - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Diverse apparatuur - Diverse hulpmaterialen Kwalificatiedossier Laborant ( ) 8

10 Kwaliteit van proces en resultaat Van de laborant wordt verwacht dat hij de identificatie en registratie van monsters op een adequate manier uitvoert, rekening houdend met het protocol, zodanig dat het monster klaar is voor controle. Hij bepaalt de kwaliteit van het proces mede op basis van de conditie van de monsters. Hij houdt rekening met de eisen die aan een monster gesteld zijn. Daarnaast registreert hij het type en de hoeveelheid van de monsters, evenals gegevens over de monstername en eventuele bijzonderheden. Een monster is klaar voor controle wanneer het correct geïdentificeerd en geregistreerd is. Keuzes en dilemma s - Hoe te handelen wanneer de monsters afwijkend zijn. - Spoedopdrachten signaleren en aparte codes toekennen. - Bepalen wat de juiste manier van monstername is. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 9

11 Kerntaak 2 Controleert monsters Proces Met behulp van een checklist controleert de laborant of er voldoende is aangeleverd en of het op de juiste wijze is aangeleverd. Daarnaast voert hij gestandaardiseerde kwaliteitscontroles uit. De laborant levert de monsters af bij de monstervoorbereiding. Rol/verantwoordelijkheden Wanneer de ontvangen monsters niet in orde zijn, dient de laborant dit te noteren en te melden aan de leidinggevende. Hij werkt vooral onder toezicht en is uitsluitend verantwoordelijk voor zijn eigen werkzaamheden. De laborant werkt uitsluitend volgens de werkvoorschriften. Complexiteit Het controleren van monsters betreft enerzijds routinematige handelingen, anderzijds kunnen afwijkingen aan de monsters om een aangepaste aanpak vragen. Daarnaast vereist het werken met monsters snelheid, nauwkeurigheid en inzicht in het proces. De combinatie van deze factoren is hierbij nog een extra complicerende factor. De laborant dient volgens een protocol te werken en voert de werkzaamheden uit volgens richtlijnen en procedures. Hieronder een opsomming van de handelingsvoorschriften en de afbreukrisico s. - De laborant moet weten hoe te handelen bij afwijkende situaties. De laborant moet dan weten of hij de situatie zelf kan oplossen of dat hij de hulp in moet roepen van collega s en/of leidinggevende. - De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen. - Snelheid is belangrijk wanneer monsters bederfelijk zijn. - Tijdens het proces heeft de laborant inzicht in het belang van de kwaliteit van een monster. - Het onjuist lezen, interpreteren en toepassen van werkvoorschriften heeft een hoog afbreukrisico voor het verdere proces. Onnauwkeurig werken kan tot verstrekkende gevolgen in het verdere proces leiden. - Foutieve beoordeling van monsters kan tot verstrekkende gevolgen leiden in het verdere proces. Betrokkenen Collega s, leidinggevende. Hulpmiddelen - Werkvoorschriften (SOP s) - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Diverse hulpmaterialen - Diverse apparatuur Kwaliteit van proces en resultaat Van de laborant wordt verwacht dat hij de controle van monsters aan de hand van een checklist, op een adequate manier uitvoert, zodanig dat het monster klaar is om voorbereid te worden op een analyse. Hij bepaalt de kwaliteit van het proces mede op basis van de kwaliteit van de monsters d.m.v. gestandaardiseerde kwaliteitscontroles. Hij houdt rekening met de eisen die aan een monster gesteld zijn. Een monster is klaar voor voorbereiding wanneer het gecontroleerd is met behulp van een checklist. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 10

12 Keuzes en dilemma s - Hoe te handelen wanneer de monsters afwijkend zijn. - De laborant moet spoedopdrachten signaleren en ze apart behandelen. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 11

13 Kerntaak 3 Bereidt analyses voor Proces In de aanvraag leest de laborant welke analyses met het monster moeten worden gedaan. Hij bepaalt de wijze van voorbewerking op basis van de uit te voeren analyses en wat daarover in de voorschriften staat. Tijdens het voorbereiden zorgt de laborant voor controlemonsters en noteert hij eventuele opvallendheden. Vervolgens worden de monsters gesorteerd en verdeeld. De laborant zorgt ervoor dat het monster wordt aangeleverd bij de afdeling waar de analyses worden uitgevoerd. Belangrijke gegevens worden genoteerd. Rol/verantwoordelijkheden De laborant is er verantwoordelijk voor dat de monsters volgens voorschriften worden voorbewerkt en dat er waar nodig controlemonsters gebruikt worden. Problemen bespreekt hij met zijn leidinggevende. De leidinggevende is tevens degene die prioriteiten stelt. Complexiteit Het voorbereiden van analyses betreft enerzijds routinematige handelingen, anderzijds kunnen afwijkingen aan de monsters om een aangepaste aanpak vragen. Het beslissen wanneer een monster niet aan de eisen voldoet, het constateren van afwijkingen, inzicht hebben in de rol van het voorbewerken in het licht van het hele proces en logistiek inzicht zijn ook complicerende factoren waar de laborant mee te maken krijgt, evenals de combinatie van deze factoren. Daarbij vereist het werken met monsters snelheid en nauwkeurigheid. De laborant dient volgens een protocol te werken en voert de werkzaamheden uit volgens richtlijnen en procedures. Hieronder een opsomming van de handelingsvoorschriften en de afbreukrisico s. - Wanneer een monster niet op de juiste wijze is voorbewerkt, moet de voorbewerking worden overgedaan met nieuw monstermateriaal. - De laborant moet weten hoe te handelen wanneer er iets mis gaat. De laborant moet dan weten of hij de situatie zelf kan oplossen of dat hij de hulp in moet roepen van collega s en/of leidinggevende. - De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen. - Snelheid is belangrijk wanneer monsters bederfelijk zijn. - Tijdens het proces is de laborant zich bewust van de rol van analysevoorbereiding in het gehele proces. - Het onjuist lezen, interpreteren en toepassen van werkvoorschriften heeft een hoog afbreukrisico. - Verwisseling van monsters moet worden voorkomen, logistiek inzicht is dus belangrijk. Betrokkenen Collega s, leidinggevende. Hulpmiddelen - Werkvoorschriften (SOP s) - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Diverse hulpmaterialen - Diverse apparatuur, instrumenten en chemicaliën Kwalificatiedossier Laborant ( ) 12

14 Kwaliteit van proces en resultaat Van de laborant wordt verwacht dat hij de voorbewerking van monsters op een adequate manier uitvoert, zodanig dat het monster klaar is om analyses mee uit te voeren. Hij zorgt hierbij voor controlemonsters en houdt rekening met de analyses die uiteindelijk op de monsters worden uitgevoerd. Daarnaast sorteert en verdeelt hij de monsters en noteert hij eventuele opvallendheden. Het resultaat is goed wanneer een monster zo is voorbewerkt dat de analyses op het monster uitgevoerd kunnen worden. Keuzes en dilemma s - Het maken van de juiste keuze wanneer een monster op de verkeerde wijze wordt aangeleverd: leidinggevende inschakelen. - De laborant moet spoedopdrachten signaleren en ze apart behandelen. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 13

15 Kerntaak 4 Onderhoudt werkomgeving en apparatuur Proces De laborant maakt zijn werkomgeving schoon en ruimt deze op. Daarnaast kan de laborant beheerderstaken op verschillende gebieden hebben. Hij kan bijvoorbeeld de apparatuur, instrumenten en chemicaliën beheren onder verantwoordelijkheid van de leidinggevende. Rol/verantwoordelijkheden De laborant is verantwoordelijk voor het schoonhouden van zijn werkomgeving en de hierbij gebruikte apparatuur. Milieubewustzijn en veiligheid zijn hierbij van groot belang. Problemen en storingen meldt hij bij de leidinggevende. Complexiteit Het onderhouden van de werkomgeving en apparatuur betreft routinematige handelingen waarbij afwijkingen om een aangepaste aanpak vragen. Hij moet afwijkingen constateren en bepalen of iets aan vervanging en/of reparatie toe is, dit vraagt om alertheid. De laborant dient volgens een protocol te werken en voert de werkzaamheden uit volgens richtlijnen en procedures. Hieronder een opsomming van de handelingsvoorschriften en de afbreukrisico s. - De laborant moet weten hoe te handelen wanneer er iets mis gaat. De laborant moet dan weten of hij de situatie zelf kan oplossen of dat hij de hulp in moet roepen van collega s en/of leidinggevende. - De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen. - De laborant moet zorgvuldig en grondig te werk gaan, omdat anders de onderzoeksresultaten kunnen worden beïnvloed. - De laborant moet altijd veiligheid en hygiëne in het oog houden en ervoor zorgen dat op het laboratorium altijd voldoende hulpmiddelen aanwezig zijn. Betrokkenen Collega s, leidinggevende. Hulpmiddelen - Schoonmaakmiddelen - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Werkvoorschriften (SOP s) - Voorraadbeheersysteem - Diverse apparatuur Kwaliteit van proces en resultaat Van de laborant wordt verwacht dat hij het onderhouden van de werkomgeving en apparatuur zodanig uitvoert dat deze in optimale staat verkeren en aan eisen met betrekking tot hygiëne, veiligheid, milieu en kwaliteit voldoen. Het resultaat is een opgeruimde en ordelijke werkomgeving, (steriele) laboratoriumspullen en voldoende voorraad. Keuzes en dilemma s - De laborant moet weten wanneer hij voorraad moet bijbestellen zodat er altijd voldoende voorraad is. - Hoe te handelen bij afwijkingen. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 14

16 Kerntaak 5 Bereidt voedingsbodems Proces De allround laborant bereidt steriele voedingsbodems volgens voorschriften. Vervolgens worden de monsters gesorteerd en verdeeld. De allround laborant zorgt ervoor dat het monster wordt aangeleverd bij de afdeling waar de analyses worden uitgevoerd. Rol/verantwoordelijkheden De allround laborant is er verantwoordelijk voor dat de steriele voedingsbodems volgens voorschriften en planning worden voorbereid. De allround laborant moet hierbij het sterilisatieproces bewaken en controleren. Problemen bespreekt hij met zijn leidinggevende. De leidinggevende is tevens degene die prioriteiten stelt. Complexiteit Het bereiden van voedingsbodems betreft enerzijds routinematige handelingen, anderzijds kunnen afwijkingen om een aangepaste aanpak vragen. De allround laborant dient rekening te houden met factoren die het sterilisatieproces kunnen beïnvloeden. Daarbij vereist het werken met voedingsbodems oplettendheid en nauwkeurigheid. Het beslissen wanneer een voedingsbodem niet aan de eisen voldoet, het constateren van afwijkingen en inzicht hebben in de functie van de verschillende voedingsbodems zijn ook complicerende factoren waar de laborant mee te maken krijgt, evenals de combinatie van deze factoren. De allround laborant dient volgens een protocol te werken en voert de werkzaamheden uit volgens richtlijnen en procedures. Hieronder een opsomming van de handelingsvoorschriften en de afbreukrisico s. - De allround laborant moet weten hoe te handelen wanneer er iets mis gaat. De allround laborant moet dan weten of hij de situatie zelf kan oplossen of dat hij de hulp in moet roepen van collega s en/of leidinggevende. - De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen. - Het onjuist lezen, interpreteren en toepassen van werkvoorschriften heeft een hoog afbreukrisico. - Kennis van verschillende soorten voedingsbodems en de toepassing hiervan zijn van belang, eveneens nauwkeurigheid en accuratesse. Betrokkenen Collega s, leidinggevende Hulpmiddelen - Diverse apparatuur, instrumenten en chemicaliën - Werkvoorschriften (SOP s) - Diverse hulpmiddelen - Persoonlijke beschermingsmiddelen Kwalificatiedossier Laborant ( ) 15

17 Kwaliteit van proces en resultaat Van de allround laborant wordt verwacht dat hij de voorbereiding van voedingsbodems op een adequate manier uitvoert, zodanig dat de voedingsbodems klaar zijn om analyses mee uit te voeren. Hij bepaalt de kwaliteit van het proces mede op basis van de kwaliteit van de voedingsbodems en houdt rekening met factoren die invloed kunnen hebben op het sterilisatieproces. Daarnaast sorteert en verdeelt hij de monsters. Het resultaat is goed wanneer er voldoende steriele voedingsbodems van de juiste kwaliteit en samenstelling zijn. Keuzes en dilemma s - Beoordelen wanneer een voedingsbodem wel of niet aan de gestelde eisen voldoet. - Hoe te handelen bij afwijkingen. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 16

18 Kerntaak 6 Voert gestandaardiseerde analyses uit Proces De allround laborant voert gestandaardiseerde (handmatige of geautomatiseerde) spectrometrische, elektrochemische, chromatografische, microscopische, fysische en microbiologische analyses uit binnen vastgestelde kaders. Het gaat hierbij om basistechnieken. Het kan gaan om ingangscontrole van binnenkomende grondstoffen, kwaliteitscontrole ten bate van de lijn of werkzaamheden ten bate van de afdeling R&D (productontwikkeling). De geautomatiseerde werkzaamheden bestaan uit het controleren en instellen van de apparatuur en het plaatsen van monsters in de apparatuur. De allround laborant moet de apparatuur tijdens de analyse bewaken. Ook brengt hij controlemonsters in, in het kader van proces- en kwaliteitsbewaking. Rol/verantwoordelijkheden De allround laborant is er verantwoordelijk voor dat het werk volgens voorschrift wordt uitgevoerd en dat de analyses op de juiste wijze worden uitgevoerd. Ook is de allround laborant er verantwoordelijk voor dat controlemonsters en standaarden mee worden genomen in de analyse. Bij storingen en afwijkingen in de apparatuur schakelt hij zonodig collega s, leidinggevende en/ of technische dienst in. Complexiteit Het uitvoeren van gestandaardiseerde analyses betreft enerzijds routinematige handelingen, anderzijds kunnen afwijkingen om een aangepaste aanpak vragen. Het constateren van afwijkingen, inzicht in en kennis van de verschillende analyses met bijbehorende apparatuur en de organisatie ervan zijn ook complicerende factoren waar de allround laborant mee te maken krijgt, evenals de combinatie van deze factoren. Daarbij vereist het werk snelheid en nauwkeurigheid. De allround laborant dient volgens een protocol te werken en voert de werkzaamheden uit volgens richtlijnen en procedures. Hieronder een opsomming van de handelingsvoorschriften en de afbreukrisico s. - De allround laborant moet weten hoe te handelen wanneer er iets mis gaat. De allround laborant moet dan weten of hij de situatie zelf kan oplossen of dat hij de hulp in moet roepen van collega s en/of leidinggevende. - De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen. - De organisatie van alle onderdelen en analyses, met name voor de langdurige analyses, vergt een goed overzicht en planningsvaardigheid. - Inzicht in de analyses en werking van de apparatuur is van belang. - Tijdens het proces heeft de allround laborant inzicht in het doel van de analyses. - Het onjuist lezen, interpreteren en toepassen van werkvoorschriften heeft een hoog afbreukrisico. - Handmatig werken en visueel waarnemen zijn van groot belang. Betrokkenen Collega s, leidinggevende Kwalificatiedossier Laborant ( ) 17

19 Hulpmiddelen - Diverse analyseapparatuur - Werkvoorschriften (SOP s) - Diverse hulpmiddelen - Persoonlijke beschermingsmiddelen Kwaliteit van proces en resultaat Van de allround laborant wordt verwacht dat hij het uitvoeren van gestandaardiseerde analyses op een adequate manier uitvoert, zodanig dat er betrouwbare meetwaarden uit voortkomen. Hij bepaalt de kwaliteit van het proces mede op basis van de instellingen van de apparatuur en op basis van controlemonsters. Keuzes en dilemma s - Het stellen van prioriteiten bij spoedanalyses. - Het nemen van de juiste beslissingen wanneer er sprake is van uitval of storingen in apparatuur; een monteur of de leidinggevende in (laten) schakelen. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 18

20 Kerntaak 7 Kweekt en kwantificeert micro-organismen Proces De allround laborant ent het monster over op een voedingsbodem en kweekt micro-organismen. Ook moet hij in het kader van proces- en kwaliteitsbewaking controlemonsters overenten. De allround laborant kwantificeert vervolgens met behulp van verschillende methoden de microorganismen. De allround laborant noteert de belangrijke gegevens. Rol/verantwoordelijkheden De allround laborant is er verantwoordelijk voor dat het kweken van microorganismen op verantwoorde wijze gebeurt. Hij werkt hierbij onder verantwoordelijkheid van zijn leidinggevende. De allround laborant is verantwoordelijk voor het werken volgens voorschriften. Complexiteit Het kweken en kwantificeren van micro-organismen betreft enerzijds routinematige handelingen, anderzijds kunnen afwijkingen aan de monsters om een aangepaste aanpak vragen. Het beoordelen van de kwaliteit van een kweek, het constateren van een besmetting, inzicht hebben in de rol van het kweken en kwantificeren en kennis van de verschillende micro-organismen zijn ook complicerende factoren waar de allround laborant mee te maken krijgt, evenals de combinatie van deze factoren. Daarbij vereist het werk nauwkeurigheid. De allround laborant dient volgens een protocol te werken en voert de werkzaamheden uit volgens richtlijnen en procedures. Hieronder een opsomming van de handelingsvoorschriften en de afbreukrisico s. - De allround laborant moet weten hoe te handelen wanneer er iets mis gaat. De allround laborant moet dan weten of hij de situatie zelf kan oplossen of dat hij de hulp in moet roepen van collega s en/of leidinggevende. - De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen. - Tijdens het proces heeft de allround laborant inzicht in het doel van het kweken en kwantificeren. - Het onjuist lezen, interpreteren en toepassen van werkvoorschriften heeft een hoog afbreukrisico. - De allround laborant moet zich bewust zijn van de verschillen tussen microorganismen en moet weten welke omstandigheden geschikt zijn voor welk micro-organisme. - Beoordelen of de opgetreden bacteriegroei binnen de grenzen valt. - Enige statistische kennis en vaardigheden voor het kwantificeren. Betrokkenen Collega s, leidinggevende. Hulpmiddelen - Diverse apparatuur en instrumenten en chemicaliën - Werkvoorschriften (SOP s) - Voedingsbodems - Hulpmiddelen Kwalificatiedossier Laborant ( ) 19

21 Kwaliteit van proces en resultaat Van de allround laborant wordt verwacht dat hij het kweken van microorganismen op een adequate manier uitvoert, zodanig dat de micro-organismen klaar zijn om gekwantificeerd te voeren. Hij bepaalt de kwaliteit van het proces mede op basis van controlemonsters. Het resultaat is goed wanneer determinering en tellingen betrouwbare resultaten opleveren, wat betreft de kwantificering van micro-organismen. Keuzes en dilemma s - Hoe te handelen bij afwijkingen - Bij twijfelgevallen bepalen wat wordt meegeteld en wat niet. - Welke actie te ondernemen als de telling niet binnen de juiste grenswaarden valt. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 20

22 Kerntaak 8 Beoordeelt meetwaarden en rapporteert hierover Proces De allround laborant beoordeelt de meetwaarden en bekijkt of ze binnen de vastgestelde specificaties vallen. Daarnaast moeten de controlemonsters kloppen. De meetwaarden worden ingevoerd in de database en de resultaten worden gerapporteerd volgens voorschrift. Rol/verantwoordelijkheden De allround laborant is er verantwoordelijk voor dat hij de meetwaarden toetst aan de normen en dat de rapportage op de juiste wijze gebeurt. Hij werkt hierbij onder verantwoordelijkheid van zijn leidinggevende. De allround laborant is verantwoordelijk voor het werken volgens voorschriften. Als uit de verwerking van de controlemonsters blijkt dat er afwijkingen zijn, schakelt de allround laborant zijn leidinggevende in en moet eventueel de analyse opnieuw uitvoeren. Complexiteit Het beoordelen van meetwaarden en het rapporteren betreft enerzijds routinematige handelingen, anderzijds kunnen afwijkingen om een aangepaste aanpak vragen. Het constateren van afwijkingen en vervolgens weten hoe te handelen, inzicht in de betekenis van meetwaarden en afwijkingen en bedenken wat voor consequenties dit kan geven voor het verdere proces zijn ook complicerende factoren waar de laborant mee te maken krijgt, evenals de combinatie van deze factoren. Daarbij vereist het werk grote nauwkeurigheid. De laborant dient volgens een protocol te werken en voert de werkzaamheden uit volgens richtlijnen en procedures. Hieronder een opsomming van de handelingsvoorschriften en de afbreukrisico s. - De allround laborant moet weten hoe te handelen wanneer er iets mis gaat. De allround laborant moet dan weten of hij de situatie zelf kan oplossen of dat hij de hulp in moet roepen van collega s en/of leidinggevende. - De werkvoorschriften kunnen Engelstalig zijn, hij moet deze begrijpen. - Het onjuist lezen, interpreteren en toepassen van werkvoorschriften heeft een hoog afbreukrisico. - De allround laborant moet bewust zijn van de consequenties van onjuiste beoordelingen. - De allround laborant moet weten wat de kritische grenzen van analyses zijn. Betrokkenen Collega s, leidinggevende. Hulpmiddelen - Diverse analyseapparatuur - Werkvoorschriften (SOP s) - Diverse hulpmiddelen - Persoonlijke beschermingsmiddelen Kwalificatiedossier Laborant ( ) 21

23 Kwaliteit van proces en resultaat Van de allround laborant wordt verwacht dat hij het beoordelen van meetwaarden op een adequate manier uitvoert, zodanig dat de correcte resultaten worden gerapporteerd. Hij bepaalt de kwaliteit van het proces mede op basis van controlemonsters. Het resultaat is goed wanneer de allround laborant correcte analyseresultaten heeft geproduceerd en de meetwaarden op de juiste wijze gerapporteerd. Keuzes en dilemma s - Het maken van de juiste keuze in geval van afwijkende meetwaarden. - Bepalen welke resultaten doorgegeven moeten worden. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 22

24 7 EVENTUELE KERNOPGAVEN BEHOREND BIJ EEN UITSTROOMDIFFERENTIATIE De volgende aanvullende kernopgaven maken deel uit van de uitstroomdifferentiatie Allround laborant (niveau 3) van het kwalificatieprofiel: Kernopgave 5 Inzicht tonen De allround laborant staat voor de opgave om inzicht te tonen in het werk dat hij uitvoert in relatie tot het gehele proces. Hij toont procesmatig inzicht bij het maken van afwegingen die van invloed kunnen zijn op het verloop van het verdere proces. Indien dit niet gebeurt, zal de allround laborant niet in staat zijn om de werkzaamheden in de juiste context te plaatsen en een optimale bijdrage te leveren aan de organisatie. Kernopgave 6 Planning versus flexibiliteit De allround laborant staat voor de opgave om te zorgen voor een overzicht van zijn eigen werkzaamheden en is flexibel wanneer er spoedopdrachten of technische problemen tussendoor komen. In overleg met de leidinggevende wordt de prioriteit van bepaalde werkzaamheden bepaald (spoedopdrachten). De laborant moet hier in zijn planning rekening mee houden. Indien de laborant zijn werkzaamheden niet goed gepland heeft, zal hij niet in staat zijn het werk op tijd af te ronden. Hij moet rekening houden met de bezetting van apparatuur en dergelijke. Spoedopdrachten gaan altijd voor, indien hij hier geen gehoor aan geeft, kan dit leiden tot grote fouten in bijvoorbeeld het productieproces. Kernopgave 7 Dagelijkse werkzaamheden versus andersoortige activiteiten De allround laborant staat voor de opgave om naast de dagelijkse werkzaamheden ook tijd vrij te maken voor andersoortige activiteiten en de opgedane kennis en vaardigheden ook daadwerkelijk in zijn werkzaamheden toe te passen. Indien hij dit niet doet, zal hij stil blijven staan in zijn ontwikkeling en niet bijdragen aan de ontwikkeling van de organisatie. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 23

25 8 BEROEPSCOMPETENTIES MET BEHEERSINGSCRITERIA Afkortingen: VM = vakmatig-methodische dimensie BOS = bestuurlijk-organisatorische en strategische dimensie SC = sociaalcommunicatieve dimensie ON = ontwikkelingsdimensie Beroepscompetentie 1. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Beroepscompetentie 2. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Monsters nemen en registreren De laborant is in staat om op adequate wijze monsters te nemen en te registreren, zodat duidelijk is wat er met welk monster gebeurd Neemt monsters volgens voorschrift. Labelt en registreert de monsters. Noteert omstandigheden van monstername. Kent aan spoedopdrachten een aparte code toe. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante wet- en regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Monsters die zijn genomen en geregistreerd conform de voorschriften. Monsters controleren De laborant is in staat om op adequate wijze monsters te controleren, zodat duidelijk is of ze geschikt zijn om voor te bewerken. Controleert of geschikte monsters zijn aangeleverd a.d.h.v. een checklist. Controleert of de monsters op de juiste wijze zijn aangeleverd a.d.h.v. een checklist. Controleert de monsters op direct waarneembare kwaliteit met onder andere de zintuigen. Voert gestandaardiseerde kwaliteitscontroles uit a.d.h.v. een checklist. Registreert belangrijke gegevens. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Signaleert spoedopdrachten aan de hand van de spoedsticker. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante wet- en regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Monsters die geschikt zijn om voorbewerkt te worden. Monsters die voldoen aan kwalitatieve en kwantitatieve eisen. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 24

26 Beroepscompetentie 3. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Beroepscompetentie 4. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Monsters voorbewerken De laborant is in staat om op adequate wijze monsters voor te bewerken, zodat ze geschikt zijn voor analyse. Verdeelt de monsters volgens voorschrift en naar gelang de opdracht. Bewerkt het monster voor volgens voorschrift. Zorgt voor controlemonsters. Registreert belangrijke gegevens. Stelt prioriteiten bij spoedanalyses. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante wet- en regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Monsters met de juiste proporties die gereed zijn voor analyse. Onderhouden van de werkomgeving De laborant is in staat om op adequate wijze de werkomgeving te onderhouden, ten bate van een ordelijk laboratorium. Gebruikt de juiste middelen bij het schoonmaken en opruimen. Maakt de eigen werkplek grondig schoon en ruimt deze op. Verwerkt afval volgens het geldende systeem van afvalverwerking. Maakt de gebruikte apparatuur en instrumenten (op gezette tijden) schoon. Onderneemt actie bij afwijkingen en storingen. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante wet- en regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Een ordelijke werkomgeving. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 25

27 Beroepscompetentie 5. (BOS/SC) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Beroepscompetentie 6. (SC) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Samenwerken De laborant is in staat om op adequate wijze samen te werken met collega s en leidinggevenden, zodat er een prettige werksfeer heerst en het werk zo goed mogelijk uitgevoerd wordt. Communiceert in begrijpelijke taal met anderen. Overlegt met collega s en leidinggevende over de uit te voeren werkzaamheden. Draagt bij aan een positieve werksfeer en toont interesse in het werk van anderen. Past zich aan de bedrijfscultuur aan. Maakt werkafspraken met collega s en houdt zich hieraan. Neemt actief deel aan werkbesprekingen. Verstrekt relevante informatie aan belanghebbenden. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Houdt rekening met gevolgen van individuele acties voor anderen binnen het team. Spreekt anderen aan op negatief gedrag. Kent de eigen verantwoordelijkheden en handelt daarnaar. Luistert naar collega s en houdt rekening met wat door hen gezegd wordt. Toont respect voor opvattingen en gewoonten van anderen. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Structureert eigen werk en brengt anderen tijdig op de hoogte als het werk niet af komt. Zorgt voor een duidelijke werkoverdracht naar collega s. De laborant functioneert effectief en efficiënt binnen een team. De laborant levert in een prettige werksfeer met anderen een gezamenlijke presentatie om doelen te realiseren. Communiceren tijdens werkzaamheden De laborant is in staat om op adequate wijze met alle betrokkenen in het werkproces op een servicegerichte manier te communiceren, zodat de werkzaamheden vlot verlopen. Heeft een klantvriendelijke houding, reageert met respect op de gewoonten van de aanvrager. Maakt kritische keuzes en afwegingen in de informatie voor de aanvrager. Toont een geïnteresseerde houding en luistert actief. Communiceert op passende wijze met betrokkenen. Informeert de aanvrager over de werkzaamheden. Spreekt helder en duidelijk Nederlands. Houdt rekening met wat door de ander gezegd wordt. Speelt in op de veranderde situatie en past werkwijze hierop aan. Brengt een boodschap of probleem kort en duidelijk over. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Deelt relevante informatie tijdig mee, stemt deze waar nodig af met anderen en zorgt voor een goede overdracht van het werk. Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens. Adequaat geïnformeerde betrokkenen. Een vlot lopend werkproces. De onderlinge werkverhoudingen worden niet verstoord. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 26

28 Beroepscompetentie 7. (ON) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Beroepscompetentie 8. (ON) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Procesmatig inzicht ontwikkelen De laborant is in staat om op adequate wijze inzicht te krijgen in het primaire proces van de organisatie en weet hoe zijn werkzaamheden zich verhouden tot het primaire proces. Maakt op basis van kennis van het primaire proces een inschatting van de gevolgen van eventuele fouten. Signaleert omissies en verschillen in voorschriften op het gebied van veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden. Anticipeert op mogelijke verstoringen van de voortgang van het werk door tijdig in te grijpen of voorzorgsmaatregelen te treffen. Overziet de gevolgen van de eigen werkzaamheden in het grotere geheel. Signaleert knelpunten in het werkproces en doet verbetervoorstellen. De laborant is zich bewust van zijn positie in de organisatie en keuzes worden gemaakt mede op basis van de inbreng van de werknemer. Beroepscompetenties ontwikkelen De laborant is in staat om op adequate wijze zijn beroepscompetenties te ontwikkelen om goed te blijven functioneren in zijn beroep en loopbaan. Stelt zich open voor persoonlijke ontwikkeling en handelt hiernaar. Reflecteert zelf en met de leidinggevende op het beroepsmatig handelen. Brengt met de leidinggevende in kaart wat goed en nog niet goed gaat. Bepaalt met de leidinggevende welke beroepscompetenties hij verder moet ontwikkelen en welke activiteiten hij daartoe moet ondernemen. Verwerft de technisch-instrumentele vaardigheden in de tijd die daar voor staat. Zoekt ondersteuning indien nodig. Komt voor zichzelf op, zonder anderen te benadelen. Stelt zich op als een betrokken werknemer. Respecteert regels. Houdt ontwikkelingen bij m.b.t. wet- en regelgeving en handelt ernaar. Informeert regelmatig in- en extern naar nieuwe ontwikkelingen. Verkrijgt een geschikte en relevante arbeidsplaats. Zet leeractiviteiten in passend bij de situatie in de leeromgeving en bij zichzelf. Constante ontwikkeling van de eigen beroepscompetenties t.b.v. loopbaanontwikkeling. Draagt aantoonbaar en actief bij aan kwaliteitsverbetering en efficiency van werkzaamheden. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 27

29 Beroepscompetentie 9. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Beroepscompetentie 10. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Voorraden beheren De laborant is in staat om op adequate wijze voorraden te beheren, zodat de werkzaamheden in het laboratorium goede doorgang kunnen vinden. Zorgt voor voldoende voorraad, schone instrumenten en apparatuur volgens voorschrift. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante wet- en regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Voldoende voorraad. Een goed werkend beheerssysteem. Voedingsbodems voorbereiden De allround laborant is in staat om op adequate wijze voedingsbodems te bereiden zodat deze geschikt zijn voor gebruik. Pakt op basis van de voorschriften de juiste stoffen voor de voedingsbodem. Bereidt de voedingsbodems a.d.h.v. voorschriften. Kiest voor een standaard medium, selectief medium of een differentieel medium. Bereidt oplossingen aan de hand van een receptuur. Steriliseert het medium. Controleert het sterilisatieproces. Controleert de voedingsbodems op steriliteit en kwaliteit. Stelt prioriteiten bij spoedaanvragen. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante wet- en regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Voldoende voorraad voedingsbodems die geschikt zijn voor gebruik. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 28

30 Beroepscompetentie 11. (VM) Beheersingscriteria gericht op het proces Resultaat Uitvoeren van basisanalyses De allround laborant is in staat om op adequate wijze elektrochemische, microscopische, chromatografische, spectrometrische, fysische en microbiologische basisanalyses uit te voeren, zodat dit bruikbare resultaten oplevert. Voert de geschikte analyses uit a.d.h.v. de voorschriften. Maakt benodigde oplossingen. Hanteert de juiste principes, basisbegrippen, systemen, eigenschappen van materialen en berekeningen. Toont inzicht in analyses, het materiaal waarmee gewerkt wordt, de werking van de apparatuur en de instrumenten. Hanteert instrumenten, apparatuur en hulpmiddelen op correcte wijze. Onderneemt actie bij afwijkingen en storingen. Schakelt indien nodig de leidinggevende of collega s in. Voert alle werkzaamheden uit met inachtneming van relevante wet- en regelgeving/ voorschriften op het gebied van veiligheid, arbeidsomstandigheden, duurzaamheid en milieu. Werkt efficiënt, kostenbewust en met zorg voor de omgeving. Werkt zelfstandig, kritisch, nauwkeurig en accuraat. Registreert belangrijke gegevens. Volgens voorschrift correct uitgevoerde analyses die bruikbare meetresultaten hebben opgeleverd. Kwalificatiedossier Laborant ( ) 29