Beroepscompetentieprofiel Fysisch analist

Transcriptie

1 profiel Fysisch analist VAPRO Overnemen of vermenigvuldigen van onderdelen uit dit beroepscompetentieprofiel is uitsluitend toegestaan met vermelding van de bron: beroepscompetentieprofiel Fysisch analist - VAPRO. Pagina 1 van 25

2 profiel Fysisch analist Algemene informatie datum: versie: 3 Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door: VAPRO Kenniscentrum VAPRO Brondocument(en) 1. Verslagen interviews (2003) 2. Informatie van Internet (ROC s) 3. Eindtermendocument laboratoriumtechniek (VAPRO; 1997) 4. Functieprofielen (divers) Legitimering beroepscompetentieprofiel door: - op format vereisten - op de inhoud Kenniscentrum VAPRO d.d Landelijke Adviescommissie Laboratoriumtechniek (LAL) d.d Resonansgroep: d.d Bestaande uit vertegenwoordigers van: - Akzo Nobel Catalysts - Akzo Nobel Refinishes - KNCV - NVK-FAZ - Quadrant - VNCI - Afvaardiging BVE-ondercommissie Laboratoriumtechniek (toehoorder) Mogelijke functiebenamingen - Materiaaltechnologisch analist - Analist Centraal Lab - Analist - Applicatie-analist - Apllicatie-medewerker Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden De fysisch analist is vooral werkzaam in de chemische, de rubber- en kunststofverwerkende, keramische industrie en metaal-, machine- en transportmiddelenindustrie. Hij werkt veelal binnen de afdelingen onderzoek en ontwikkeling, productie en kwaliteitsdienst onder leiding van een hoofd van de afdeling. Ook kan de fysisch analist op een applicatielaboratorium werken. Ongeveer de helft van de werkzaamheden van de fysisch analist bestaat uit productcontrole. De andere helft bestaat uit onderzoek doen naar mogelijke verbeteringen van producten. De fysisch analist voert dan niet alleen het onderzoek uit maar trekt ook conclusies en rapporteert deze. Pagina 2 van 25

3 De belangrijkste taken van de fysisch analist bestaan uit het vaststellen van met name chemische en fysische eigenschappen van materialen met behulp van verschillende technieken (verbinden, smelten, gieten, oppervlaktebehandelingen en dergelijke) en het bewaken van de kwaliteit van de productieprocessen. Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan het bewerken en verwerken van materialen. De fysisch analist is breed inzetbaar door samenhangende kennis op het gebied van materialen (be- en verwerkingsmogelijkheden, de invloed van de eigenschappen op die verwerkingsmethodes en op de ontwerpmogelijkheden). Rol en verantwoordelijkheden De fysisch analist is verantwoordelijk voor de kwaliteit van het eigen werk. Hij houdt soms toezicht op het werk van anderen (laboranten, procesoperators, stagiaires). De fysisch analist communiceert en onderhoudt dagelijks contacten met: teamleiders (kwaliteit en terugkoppelingen), marketing & salesmanager (terugkoppelingen), productengineers (technische productinformatie), proces-engineers (research-adviseren, statistische procescontrole, kwaliteitsprojecten), bedrijfsbureau (prioriteiten ten behoeve van servicelevering) en operators (standaard-aanvragen). Omdat de fysisch analist probeert het product te optimaliseren, hebben de resultaten van zijn werk direct invloed op het productieproces. Bij afwijkende waarnemingen kan de fysisch analist de productie laten bijsturen of zelfs stopzetten. Complexiteit Het werk van de fysisch analist is gedeeltelijk repeterend en routinematig en omschreven in protocollen. Toch moet hij ook incidentele metingen en bepalingen volgens protocol kunnen uitvoeren. De volgorde van de aangevraagde werkzaamheden geschiedt in overleg met de leidinggevende. De basisaanpak van de verschillende onderzoeken staat beschreven in werkinstructies. Bij onderzoek bepaalt de fysisch analist de aanpak zelf. Dit gaat meestal in overleg met mede-analisten en/ of productiepersoneel. Foutieve of onvolledige conclusies kunnen intern leiden tot onterechte goed- of afkeuring van productieorders. Onzorgvuldige communicatie of onduidelijke formulering van conclusies en adviezen kan de kwaliteit van het productieproces negatief beïnvloeden. Pagina 3 van 25

4 Typerende beroepshouding Belangrijke aspecten in de beroepshouding zijn: - Nauwkeurigheid - De fysisch analist is in staat om het overzicht te houden over zijn werkzaamheden, ondanks het feit dat hij regelmatig gestoord wordt - Kan omgaan met tijdsdruk - Hij is in staat prioriteiten tegen elkaar af te wegen en te beargumenteren aan aanvragers. - Logische, chronologische en analyserende gedachtegang - Communiceren met interne en externe klanten Trends/innovaties Marktontwikkelingen Wetgeving/ overheidsregulering Technologische ontwikkelingen Bedrijfsorganisatorische Ontwikkelingen Steeds meer kleine laboratoria fuseren tot grote laboratoria. Dit heeft tot gevolg dat banen verdwijnen, expertise gebundeld wordt en investeren voor het bedrijf (bijvoorbeeld in nieuwe technieken) gemakkelijker wordt. Het rendement wordt hoger. Het nadeel van fusies is dat de medewerkers minder persoonlijke aandacht ervaren en dat het werk fabrieksmatiger wordt. Veranderende milieuwetgeving, ARBO en veiligheidswetgeving. De fysisch analist moet werken conform eisen, voorschriften en procedures van diverse kwaliteitszorgsystemen, zoals ISO (9001, 9002); GLP (Good Laboratory Practice); TQM (Total Quality Management), RvA of Sterlab. In principe dient alles binnen het kwaliteitszorgsysteem te zijn vastgelegd in protocollen. Automatisering heeft geleid tot een beroepsverbreding: de fysisch analist heeft meer technisch-instrumentele vaardigheden moeten verwerven. Leveranciers verzorgen applicatietrainingen op (nieuwe) apparatuur en technologieën. - Van de fysisch analist wordt steeds meer procesmatig en logistiek inzicht verwacht: meedenken met het gehele productieproces en de integrale kwaliteitszorg - Productiemachines worden steeds meer uitgerust met meet- en meldsystemen. De kwaliteitscontrole verschuift hierdoor naar de productie en de procesoperators. Dit kan leiden tot ander werk voor fysisch analisten, zij worden steeds nadrukkelijker ingezet bij de verbetering van producten. - Het niveau van de beroepsuitoefening vertoont een opwaartse tendens: de beroepspraktijk stelt hogere eisen aan de kennis en vaardigheden van de fysisch analist. Een belangrijke factor hierbij is de steeds omvattender en strikter kwaliteitszorg. Daarnaast geven technologische en vakinhoudelijke ontwikkelingen een opwaartse druk. Ook worden hogere eisen gesteld aan de sociaalcommunicatieve vaardigheden van laboratoriummedewerkers, bijvoorbeeld bij het werken in teamverband. Pagina 4 van 25

5 Internationale Ontwikkelingen Loopbaanmogelijkheden Veel grote bedrijven in de procesindustrie maken deel uit van internationale concerns. Internationale regelgeving (Europa, U.S.A.) zal meer invloed gaan krijgen op productieprocessen (denk aan hygiëne-, kwaliteits-, veiligheids- en milieu-eisen) en daarvan afgeleid ook op werkzaamheden van de fysisch analist. Door langdurige werkervaring kan een fysisch analist doorgroeien naar meer verantwoordelijkheid en eventueel een leidinggevende functie. Een HLO-opleiding is eigenlijk noodzakelijk om makkelijk door te kunnen stromen naar een hogere functie. Pagina 5 van 25

6 Kerntaken van het beroep 1 1. Bewerkt monsters voor 2. Voert fysische analyses uit 3. Analyseert meetwaarden en rapporteert hierover 4 Onderhoudt werkplek en apparatuur 1 In dit document is gekozen voor de mannelijke vorm, hier kan uiteraard ook de vrouwelijke vorm voor gelezen worden. Pagina 6 van 25

7 Kerntaak 1 Bewerkt monsters voor Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen De fysisch analist neemt een monster of ontvangt een monster van de productie of de monsternemer. De fysisch analist registreert het monster, controleert of het de juiste monsters zijn en voert een visuele controle uit. De wijze van voorbewerking hangt af van het materiaal en de analyse die uitgevoerd moet worden. Het kan gaan om bewerkingen als malen, drogen, mengen, filtreren, extraheren, opdampen, electro-polijsten, inbedding in 2-componentenhars, nat schuren, nat polijsten, draadsolderen, ontsluiten, oplossen en verdunnen. De fysisch analist bewerkt zelfstandig de monsters voor aan de hand van de planning en de voorschriften. Hij moet er voor zorgen dat de monsters geschikt zijn voor analyse. De fysisch analist is er verantwoordelijk voor dat de werkzaamheden veilig, milieubewust en op de juiste wijze worden uitgevoerd. De voorbewerking van de monsters vindt plaats aan de hand van voorschriften. Monster voorbewerken is een kritische stap in de procedure. Nauwkeurigheid en accuratesse is daarom erg belangrijk, evenals concentratie. De fysisch analist werkt continu onder hoge tijdsdruk. In principe werkt de fysisch analist alleen bij de voorbereiding. (Hulp-)middelen - Diverse instrumenten en glaswerk. Dit is afhankelijk van de wijze van voorbewerking. - Diverse apparatuur (bijvoorbeeld oven, centrifuge). Dit is afhankelijk van de wijze van voorbewerking. - Chemicaliën - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Werkvoorschriften (SOP s) - Coderingssysteem voor de monsters - Computer - Lijst met analyses Kwaliteit van proces en resultaat Het resultaat is een monster dat geschikt is voor analyse. De analist moet de bulk monsters kunnen stroomlijnen en moet overzicht kunnen houden. Orde en netheid/ zorgvuldigheid bij het voorbewerken en sorteren van de monsters is van belang. Pagina 7 van 25

8 Keuzes en dilemma s - Het stellen van prioriteiten bij (spoed)analyses en bij grote hoeveelheden monsters. De fysisch analist moet aan de hand van de productieplanning zijn eigen werkzaamheden logisch plannen. - Het maken van de juiste keuze wanneer een monster op de verkeerde wijze wordt aangeleverd: het monster wordt alsnog goedgekeurd of de fysisch analist moet om meer en andere monsters vragen wanneer een monster niet bruikbaar is. Het tijdsaspect speelt hierbij een rol. - Het bepalen van de juiste voorbewerking bij elke analyse. Pagina 8 van 25

9 Kerntaak 2 Voert fysische analyses uit Rol/verantwoordelijkheden De fysisch analist voert fysische analyses uit. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om bepalingen van mechanische eigenschappen Bij geautomatiseerde analyses bestaan de werkzaamheden uit het controleren van de apparatuur, het plaatsen van monsters in de apparatuur en het op de juiste wijze in werking stellen van de apparatuur. Daarnaast moet de fysisch analist de apparatuur tijdens de analyse bewaken. Ook brengt hij controlemonsters en standaarden in, in het kader van proces- en kwaliteitsbewaking. Hij leest het scherm af en noteert zonodig tussenwaarden. Hij houdt een labjournaal bij waar ook de instellingen van apparatuur en de voorbewerkingen in staan en houdt zonodig ook de tijd bij. Handelingen die bij handmatige analyses horen zijn afhankelijk van de soort analyse. Daarnaast voert de fysisch analist niet-standaard analyses uit. Bijvoorbeeld het onderzoeken van alternatieve procesroutes. De fysisch analist werkt zelfstandig aan de hand van zijn planning en voorschriften. Bij het uitvoeren van onderzoek is de rol van de fysisch analist groot. Hij werkt zelfstandig en is verantwoordelijk voor de onderzoeksopzet en de planning. Bij de analyses ten behoeve van kwaliteitscontrole is de fysisch analist verantwoordelijk voor het uitvoeren van de juiste (aantallen) analyses. Er kan bijvoorbeeld gevraagd worden om bij een product 10 analyses uit te voeren. De fysisch analist moet dan doorvragen wat men precies wil weten om te bepalen hoeveel analyses echt nodig zijn. Bij geautomatiseerde apparatuur is de fysisch analist vervolgens vooral een procesbewaker. Bij handmatige analyses gaat de fysisch analist zelfstandig, maar volgens een protocol te werk. De fysisch analist is er verantwoordelijk voor dat hij de werkzaamheden juist, veilig en milieubewust uitvoert. Complexiteit De fysisch analist moet het doel van de analyses in het oog houden en de aanpak van de analyses hierop afstemmen. In sommige gevallen kan al in een vroeg stadium vastgesteld worden dat de aanname niet correct was of de materialen niet geschikt zijn voor de wens van de klant. Dan hoeven de andere analyses niet uitgevoerd te worden. Soms ook kan door meedenken een nieuwe oplossing bedacht en getest worden. Hierbij is het belangrijk dat de fysisch analist continu weet waar hij mee bezig is en niet blind vaart op één item. De fysisch analist moet zijn werkzaamheden goed kunnen organiseren en hij moet overzicht hebben. Pagina 9 van 25

10 De fysisch analist moet om kunnen gaan met tijdsdruk en prioriteiten kunnen stellen. Afbreukrisico: onjuist lezen, onjuist interpreteren en/of een onjuiste analyse kan leiden tot verminderde kwaliteit van het product met mogelijk materiële gevolgen. Betrokkenen In principe voert de fysisch analist de werkzaamheden zelfstandig uit. Bij problemen zal hij collega-analisten of zijn leidinggevende raadplegen. (Hulp-)middelen - Diverse instrumenten, apparatuur en glaswerk. Dit is afhankelijk van de analyse. - Zuurkast - Persoonlijke beschermingsmiddelen - Werkvoorschriften (SOP s) - Handboek van het apparaat - Logboek van de apparatuur waarin handelingen en afwijkingen worden geregistreerd - Database Kwaliteit van proces en resultaat De kwaliteit van het proces is afhankelijk van de instelling van de apparatuur en de kwaliteit van het voorbewerkte monster. De analyses moeten goed te interpreteren meetwaarden opleveren. Controlemonsters moeten binnen de normering vallen. Als dat het geval is dan mag er van uit worden gegaan dat de analyse juist is uitgevoerd. Keuzes en dilemma s - Weten wanneer iemand te raadplegen bij problemen - Prioriteiten stellen in zijn eigen werkzaamheden bij spoed - Indien er storingen ontstaan, moet de fysisch analist hier een oplossing voor verzinnen. - Inzet van extra materialen voor betrouwbaarheid versus extra kosten en tijd Pagina 10 van 25

11 Kerntaak 3 Analyseert meetwaarden en rapporteert hierover De fysisch analist interpreteert de meetwaarden en analyseresultaten en controleert of ze binnen de normen vallen. De meetwaarden worden in de meeste gevallen ingevoerd in de computer. Dit kan gaan door gegevens van formulieren of labjournaals over te nemen in het geautomatiseerde systeem, maar het kan ook zijn dat hij een rapport moet schrijven over de proef / proeven. Vaak confirmeert een collega de resultaten, in het kader van kwaliteitsborging. Soms worden alleen afwijkende uitkomsten doorgegeven aan de productieafdeling. In andere gevallen worden alle uitkomsten teruggemeld. De fysisch analist beoordeelt vaak niet alleen de resultaten, maar geeft ook een conclusie weer: hij geeft bij projecten een richting weer om verdere stappen te ondernemen, geeft kanttekeningen weer bij de gehanteerde methode enzovoort. De fysisch analist kan verbetervoorstellen formuleren voor voorschriften, kan conclusies met betrekking tot de methodiek voorstellen, de resultaten uitwerken en indien nodig presenteren aan klant, projectgroep, of afdeling. Rol/verantwoordelijkheden De fysisch analist is verantwoordelijk voor het juist uitvoeren van de analyse en voor het rapporteren van de juiste conclusie. Hij beoordeelt zelfstandig of de resultaten binnen de grenzen vallen. Bij afwijkende waarden zoekt hij in eerste instantie zelf naar de reden (fout in de analyse of geanalyseerde stof voldoet niet aan de eisen). Bij twijfel of overschrijding van de grenzen wordt een leidinggevende geraadpleegd. Deze bepaalt of de productie gewaarschuwd moet worden. Meestal wordt eerst nog de volgende fase van het onderzoek afgewacht. In uitzonderlijke gevallen leidt deze conclusie ertoe dat alarm moet worden geslagen. Bij het juist invoeren van gegevens is nauwkeurigheid vereist. Ook moet de fysisch analist bij het maken van een rapport kort en bondig de juiste gegevens kunnen vermelden, eventueel in het Engels. Autorisatie van de rapportage gebeurt door de leidinggevende. Wanneer onjuist wordt gemeten en afgelezen kan dit leiden tot afkeuring van het product. Daarom moet de fysisch analist steeds bewust en kritisch werken. Complexiteit Het is van belang om de juiste conclusies te trekken uit de meetwaarden. Dit betekent dat de fysisch analist inzicht moet hebben in de betekenis van de meetwaarden. In de meeste gevallen zijn er wel SOP s aanwezig met grenswaarden. Het vaststellen dat de resultaten correct zijn verkregen en betrouwbaar zijn, vereist gedegen verstand van de analysemethoden, foutmeldingen en statistiek. Pagina 11 van 25

12 Om de conclusies te formuleren, moet de doelstelling van het project of de klantvraag goed doorzien worden. Foutieve of onvolledige beoordelingen kunnen intern leiden tot onterechte goed- of afkeuring van productieorders. Onzorgvuldige communicatie of onduidelijke formulering van conclusies en adviezen kan de kwaliteit van het productieproces negatief beïnvloeden. Dit kan grote materiële en financiële gevolgen hebben. De fysisch analist werkt continu onder hoge tijdsdruk. Betrokkenen In principe voert de fysisch analist de werkzaamheden zelfstandig uit. Bij problemen zal hij collega-analisten of zijn leidinggevende raadplegen. (Hulp-)middelen - Werkvoorschriften (SOP s) waarop grenswaarden vermeld staan - Database voor het verwerken van gegevens - Lijst met gegevens over de monsters Kwaliteit van proces en resultaat Een juiste en betrouwbare interpretatie van de analyse gegevens. Keuzes en dilemma s - Bepalen wat te doen bij afwijkende meetwaarden - Bepalen wanneer iemand te raadplegen - Bepalen welke resultaten doorgegeven moeten worden - Alarm slaan (alleen) in die situaties waarin dat nodig is Pagina 12 van 25

13 Kerntaak 4 Onderhoudt werkplek en apparatuur Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen Regelmatig, maar meestal aan het einde van iedere werkdag ruimt de fysisch analist zijn eigen werkplek op. Hij zorgt ervoor dat afvalstoffen op veilige en milieubewuste wijze worden afgevoerd in de daarvoor bestemde containers of vaten. Voorraden vult hij aan uit eigen magazijn. Gebruikte apparatuur maakt hij schoon en eventuele storingen signaleert hij en meldt hij bij de leidinggevende. Indien mogelijk lost hij de storing op. Reeds bij het opstarten van apparatuur zorgt de fysisch analist voor het plegen van onderhoud. De mate hiervan is afhankelijk van de voorschriften. Voor het plegen van onderhoud wordt eerst het logboek van het apparaat geraadpleegd. De verwerking van controlemonsters (met een bekende samenstelling) dient als indicator op de juiste werking van het apparaat. Afhankelijk van het apparaat gebeurt dit voorafgaand aan de analyse of worden controlemonsters (ook) tijdens de analyses meegenomen. Periodiek kalibreert hij de apparatuur. Dit houdt in dat de fysisch analist controleert of de apparatuur nog precies en nauwkeurig genoeg (binnen de gestelde normen) meet. De manier waarop dit gedaan wordt is afhankelijk van het apparaat. Wanneer de uitkomst van de meting buiten de normen valt, moet de apparatuur/ het hulpmiddel worden bijgesteld. Afhankelijk van de werkzaamheden voert de fysisch analist deze alleen of met collega s uit. Sommige van deze werkzaamheden liggen vast in SOP s. Daarbij moet de fysisch analist er voor zorgen dat hij de werkzaamheden veilig en milieubewust uitvoert. De fysisch analist is verantwoordelijk voor het regelmatig uitvoeren van schoonmaakwerkzaamheden. De werkzaamheden die uitgevoerd moeten worden om de apparatuur voor te bereiden liggen vast in SOP s. Het zijn routinematige handelingen, die vaak wel wat inzicht in de analyseapparatuur vergen en/ of technisch inzicht. Bij problemen wordt meestal de hulp ingeroepen van anderen (degene die voor het apparaat verantwoordelijk is of de leidinggevende). Bij het onderhoud van werkplek en apparatuur is milieubewustzijn en veiligheid van groot belang. In principe voert de fysisch analist de werkzaamheden zelfstandig uit. Voor advies benadert de fysisch analist zijn collega s. De fysisch analist legt verantwoording af aan de leidinggevende. Wanneer een monteur een apparaat komt repareren, heeft de fysisch analist contact met hem. (Hulp-)middelen - Schoonmaakmiddelen - Kalibratiemonsters - Eventueel zuurkast - Persoonlijke beschermingsmiddelen Pagina 13 van 25

14 - Afvalvaten en containers - Werkvoorschriften (SOP s) - Normen voor de kalibratie - De te ijken apparatuur - Lijst om resultaten te noteren of invoermogelijkheid in de computer - Logboek bij de apparatuur - Afhankelijk van de werkzaamheden nog andere benodigdheden, zoals demiwater voor het doorspoelen van de apparatuur - Controlemonsters Kwaliteit van proces en resultaat Het resultaat is een goed opgeruimd of schoongemaakt laboratorium en/of werkplek. Keuzes en dilemma s - Het in acht nemen van veiligheidsmaatregelen bij het schoonmaken en plegen van onderhoud aan apparatuur. - Bij het schoonmaken moet soms gekozen worden tussen een agressief schoonmaakmiddel, dat wel goed schoonmaakt maar materiaal en milieu aantast en een minder agressief schoonmaakmiddel dat ook iets minder goed schoonmaakt. - Het nemen van de juiste beslissingen wanneer er sprake is van uitval of storingen in apparatuur; lost hij de storing zelf op of schakelt hij de technische dienst in of eventueel de leidinggevende. - Als uit de verwerking van de controlemonsters blijkt dat er afwijkingen zijn, moet de fysisch analist met deze informatie iets doen: de controlemonsters nogmaals bepalen, het apparaat controleren en/ of de leidinggevende waarschuwen. - Ook bij hoge werkdruk tijd maken voor onderhoud en schoonmaken. Pagina 14 van 25

15 Kernopgave van het beroep Kernopgave 1 Tijd versus kwaliteit De fysisch analist staat voor de opgave om zo nauwkeurig mogelijk te werken en fouten in het werk te minimaliseren, ongeacht welke tijdsdruk. De fysisch analist moet veel tegelijk en naast elkaar afwerken en dit toch nauwkeurig en rustig doen. Hij moet om kunnen gaan met een grote diversiteit aan aangevraagde analyses. Kernopgave 2 Planning versus flexibiliteit De fysisch analist staat voor de opgave om te zorgen dat hij een goede planning van zijn eigen werkzaamheden maakt, maar wel flexibel is wanneer er spoedopdrachten of technische problemen tussendoor komen. In overleg met de leidinggevende wordt de prioriteit van bepaalde werkzaamheden bepaald (spoedopdrachten). De fysisch analist moet hier in zijn planning rekening mee houden. Hij moet er voor zorgen dat hij overzicht heeft over al zijn werkzaamheden. Kernopgave 3 Correct handelen bij afwijkingen De fysisch analist staat voor de opgave om in het geval van afwijkingen de juiste stappen te zetten. Voor een groot deel is dit vastgelegd in protocollen, maar ook wanneer er niets is vastgelegd moet hij weten hoe te handelen. Kernopgave 4 Dagelijkse werkzaamheden versus aanvullende activiteiten De fysisch analist staat voor de opgave om naast de dagelijkse werkzaamheden ook tijd vrij te maken voor andersoortige activiteiten. Het gaat hier onder andere om het begeleiden van nieuwe medewerkers of stagiaires, het bijhouden van technologische ontwikkelingen of het bijdragen aan onderzoek. Kernopgave 5 Inzicht tonen De fysisch analist staat voor de opgave om aan de hand van de meest recente informatie op zijn vakgebied inzicht te tonen in het werk dat hij uitvoert. Hij toont inzicht bij het maken van afwegingen. Bij binnenkomst van het materiaal moet de fysisch analist overzicht hebben en de onderzoeksvraag, de onderzoeksmethode en het te onderzoeken materiaal met elkaar in verband brengen. Pagina 15 van 25

16 Competentiematrix s Kerntaak Kernopgave Plannen werkzaamheden X X X X X X X 2 Monsters nemen X X X 3 Monsters registreren X X X X X X X 4 Monsters voorbewerken X X X X 5 Uitvoeren fysische analyses X X X X X X 6 Omgaan met storingen en oplossen X X X X X X X 7 Meetwaarden beoordelen X X X X X 8 Rapporteren X X X X X 9 Schoonmaken en opruimen werkplek X X X 10 Samenwerken X X X X X X 11 Onderhouden apparatuur X X X X X 12 s ontwikkelen X X X X X X 13 matig inzicht ontwikkelen X X X X X X 14 Communiceren tijdens X X X X X X X werkzaamheden 15 Veilig en milieubewust werken X X X X X X 16 Ondersteunen methoden ontwikkeling X X X X X Kerntaken 1. Bewerkt monsters voor 2. Voert fysische analyses uit 3. Analyseert meetwaarden en rapporteert hierover 4. Onderhoudt werkplek en apparatuur Kernopgaven 1. Tijd versus kwaliteit 2. Planning versus flexibiliteit 3. Correct handelen bij afwijkingen 4. Dagelijkse werkzaamheden versus aanvullende activiteiten 5. Inzicht tonen Pagina 16 van 25

17 Plannen werkzaamheden 1. stellen, zodat hij zijn werk zo efficiënt mogelijk kan indelen. De fysisch analist is in staat om op adequate wijze een planning op te (BOS) Monsters nemen 2. (VM) Stelt prioriteiten in de eigen werkzaamheden Overlegt met andere betrokkenen Plant de eigen werkzaamheden in een logische volgorde en is flexibel bij spoedopdrachten. Brengt anderen tijdig op de hoogte als de werkzaamheden niet volgens planning uitgevoerd kunnen worden Houdt overzicht over de duur van de werkzaamheden en de prioriteiten Houdt zich aan regels en afspraken Houdt rekening met gevolgen van individuele acties voor anderen binnen het team. Maakt zonodig ruimte in de eigen planning voor het overnemen van werkzaamheden van anderen Schakelt indien nodig de leidinggevende in Maakt effectief en efficiënt gebruik van de beschikbare tijd en middelen Beseft de gevolgen van het niet halen van de planning, voor de klant en collega s Goede planning van de werkzaamheden, zodat deze tijdig en op een efficiënte wijze worden uitgevoerd De fysisch analist is in staat om op adequate wijze monsters te nemen zodat deze geschikt gemaakt kunnen worden voor analyse. Kiest een geschikt stuk materiaal Neemt een monster op een wijze die bij de situatie past Past materiaalkennis toe Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt volgens de voorschriften (SOP s) Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Controleert monster op geschiktheid Een correct genomen monster dat geschikt is voor analyse Pagina 17 van 25

18 Monsters registreren 3. te registreren. De fysisch analist is in staat om op adequate wijze ontvangen monsters (VM) Labelt en registreert monsters nauwkeurig, volledig en secuur Zorgt dat de monsters niet door elkaar komen, stroomlijnt grote hoeveelheden en houdt overzicht Stelt meetrapporten en labjournaals op in begrijpelijk Nederlands Gaat op de juiste wijze met spoedopdrachten om Past computerprogramma s toe bij de administratie van gegevens en voor eenvoudige berekeningen Verzorgt de administratie van het eigen werk Verricht met een databaseprogramma eenvoudige handelingen Noteert belangrijke gegevens in labjournaal Draagt zorg voor correcte archivering van analysegegevens Werkt volgens de werkvoorschriften (SOP s) Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Weet hoe te handelen als er iets mis gaat Correct geregistreerde monsters Monsters voorbewerken 4. (VM) De fysisch analist is in staat om op adequate wijze de monsters voor te bewerken voor de analyse. Controleert de monsters aan de hand van (bar)codes of het systeem en (waar nodig) met ogen en neus (met de zintuigen) Gebruikt de juiste techniek op de juiste manier Kiest aan de hand van de analyse die gedaan moet worden de juiste wijze van voorbewerking Past materiaalkennis toe Selecteert de juiste hulpmiddelen en controleert deze Zorgt voor controlemonsters Bewerkt het monster voor aan de hand van de voorschriften en de planning Is zich bewust van de rol van monstervoorbewerking in het gehele proces Legt gegevens vast en voert deze in, in het systeem Noteert eventuele opvallendheden en belangrijke gegevens in het labjournaal Plant de werkzaamheden en stelt prioriteiten bij monsters die met spoed moeten worden voorbewerkt en bij grote hoeveelheden monsters Houdt overzicht bij het verwerken van grote hoeveelheden monsters en houdt de monsters in de juiste volgorde Indien nodig: gebruikt de apparatuur op de juiste manier Werkt volgens de (Engelstalige) werkvoorschriften (SOP's) Werkt efficiënt, snel en nauwkeurig, ook onder tijdsdruk Werkt geconcentreerd Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt geordend, netjes, nauwkeurig, accuraat en geconcentreerd Werkt zelfstandig en raadpleegt collega s of leidinggevende bij afwijkingen of problemen Reageert op correcte wijze wanneer er iets mis gaat, daarbij zowel het tijds- als het kwaliteitsaspect in acht nemend Monsters die gereed zijn voor de analyse Pagina 18 van 25

19 Uitvoeren fysische analyses 5. te voeren zodat de kwaliteit van de monsters bepaald kan worden. De fysisch analist is in staat om op adequate wijze fysische analyses uit (VM) Werkt volgens de voorschriften/sop s Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Controleert de te gebruiken apparatuur en stelt deze in Gebruikt de juiste controlemonsters Plaatst monsters in apparatuur Indien van toepassing: voert analyses handmatig uit Werkt geconcentreerd Toont inzicht in de materialen waarmee gewerkt wordt en in de analyses die uitgevoerd worden Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt volgens de voorschriften (SOP s) Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt zelfstandig Raadpleegt collega s of leidinggevende bij problemen Volgens voorschrift uitgevoerde analyses die bruikbare meetresultaten hebben opgeleverd Omgaan met storingen en oplossen 6. storingen in de apparatuur zodat deze snel en vakkundig zijn opgelost. De fysisch analist is in staat om op adequate wijze om te gaan met (VM) Signaleert storingen en meldt storingen aan de leidinggevende Lokaliseert de storing Toont inzicht in de technische werking van de apparatuur Geeft aan of de komst van een monteur noodzakelijk is Verhelpt storingen aan apparaten indien mogelijk zelfstandig Blijft rustig bij storingen Gebruikt het logboek of de handleiding van de apparatuur Werkt nauwkeurig en accuraat Werkt volgens de (Engelstalige) werkvoorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk De storing is snel en vakkundig opgelost Pagina 19 van 25

20 Meetwaarden beoordelen 7. beoordelen zodat zelfstandig conclusies getrokken kunnen worden. De fysisch analist is in staat om op adequate wijze meetwaarden te (VM) Controleert de verkregen meetwaarden Interpreteert de verkregen meetwaarden Stelt vast of de meetwaarden binnen de gegeven grenswaarden vallen en voldoen aan de kwaliteitsnormen Stelt vast of de controlemonsters de juiste waarden hebben Zorgt voor een betrouwbare interpretatie van de resultaten en voert indien nodig een betrouwbaarheidsanalyse uit Noteert de meetwaarden nauwkeurig in het labjournaal en in de database Werkt volgens de (Engelstalige) werkvoorschriften (SOP s) Toont inzicht in de betekenis van de meetwaarden Kijkt kritisch naar de meetwaarden Indien de meetwaarden afwijken: probeert de oorzaak te achterhalen en onderneemt actie: analyse overdoen, apparatuur controleren, leidinggevende inschakelen en eventueel analyse aanpassen Stelt vast of de proef juist is uitgevoerd Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens Overziet consequenties van afwijkingen in de meetwaarden Geeft een conclusie weer Leest en interpreteert grafieken en tabellen Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt nauwkeurig en accuraat Heeft inzicht in het basisprincipe van de statistische verwerking van gegevens Een foutloze analyse en conclusie Pagina 20 van 25

21 Rapporteren 8. (VM) De fysisch analist is in staat om op adequate wijze te rapporteren over de resultaten van de analyse. Rapporteert volgens voorschrift en eventueel in het Engels Voert resultaten in op formulieren en/ of in de computer Gebruikt de hulpmiddelen (bijvoorbeeld de computer of een formulier voor een rapport) op de juiste manier Laat de verkregen meetwaarden controleren door een collega of leidinggevende Werkt volgens de (Engelstalige) werkvoorschriften (SOP s) Bepaalt welke resultaten doorgegeven moeten worden Is zich bij de rapportage bewust aan wie hij rapporteert en wat de relevantie en de kritische grenzen van de analyse zijn Heeft inzicht in de betekenis van de meetwaarden en kijkt hier kritisch naar Communiceert zowel mondeling als schriftelijk helder Geeft resultaten aan de leidinggevende en laat ze door hem autoriseren Indien van toepassing: geeft uitslag door aan interne klant Heeft inzicht in het analyseproces en invloed hiervan op meetwaarden Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt nauwkeurig en accuraat Toont inzicht in computersystemen (LIMS) Trekt de juiste conclusie uit de meetwaarden Maakt er melding van als de waarden niet binnen de grenswaarden vallen Geeft aanbevelingen of zijn ideeën omtrent de uitslag weer Gaat discreet om met vertrouwelijke gegevens Een duidelijke rapportage die aan de eisen voldoet. Schoonmaken en opruimen werkplek 9. (VM) De fysisch analist is in staat om op adequate wijze schoon te maken en op te ruimen ten behoeve van een ordelijke werkplek/laboratorium Gebruikt de juiste middelen bij het schoonmaken en opruimen Zorgt op eigen initiatief regelmatig voor een ordelijke en schone werkplek/ laboratorium, ook onder hoge werkdruk Indien van toepassing: Voert afvalstoffen af naar de juiste container en geeft aan wanneer deze container vol is Verwerkt afval volgens het geldende systeem van afvalverwerking Maakt gebruikte apparatuur (op gezette tijden) schoon Gaat zorgvuldig en grondig te werk Werkt volgens de werkvoorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt zelfstandig Een ordelijk laboratorium Pagina 21 van 25

22 Samenwerken 10. (BOS,SC) De fysisch analist is in staat om op adequate wijze samen te werken met collega s en leidinggevenden, zodat er een prettige werksfeer heerst en het werk zo goed mogelijk uitgevoerd wordt. Communiceert in begrijpelijke taal met anderen Draagt bij aan een positieve werksfeer en toont interesse in het werk van anderen Past zich aan de bedrijfscultuur aan Maakt werkafspraken met collega s Komt gemaakte afspraken na Gaat in goede harmonie om met collega s en leidinggevende Verstrekt relevante informatie aan alle belanghebbenden Houdt rekening met gevolgen van individuele acties voor anderen binnen het team Kent de eigen verantwoordelijkheden en handelt daarnaar Luistert naar collega s en houdt rekening met wat door hen gezegd wordt Houdt rekening met verschillen tussen mensen en hun manier van werken Geeft goede voorbeeld aan collega s Vraagt collega s om hulp als hij er zelf niet uitkomt Geeft aan wanneer de werkdruk te hoog is Structureert eigen werk en brengt anderen tijdig op de hoogte als het werk niet af komt Neemt indien nodig werkzaamheden over van collega s Indien van toepassing: bereidt werkoverleg voor, woont het overleg actief bij en maakt besluitenlijst Gaat respectvol om met mensen van andere disciplines, houdt rekening met de werkzaamheden van derden en overlegt bij eventuele problemen Zorgt voor een duidelijke werkoverdracht naar collega s Zoekt, als eigen taken afgerond zijn, naar een andere klus/project of vraagt hiernaar bij zijn collega s of leidinggevende. Heeft inzicht in de werkzaamheden van collega s Brengt anderen tijdig op de hoogte als de werkzaamheden niet volgens planning uitgevoerd kunnen worden en beseft de gevolgen hiervan Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk De fysisch analist functioneert effectief en efficiënt binnen een team De fysisch analist levert in een prettige werksfeer met anderen een gezamenlijke presentatie om doelen te realiseren Pagina 22 van 25

23 Onderhouden apparatuur 11. aan apparatuur te plegen, zodat hij er zeker van is met goed werkende De fysisch analist is in staat om op adequate wijze eenvoudig onderhoud (VM) apparatuur te werken. Maakt apparatuur op gezette tijden schoon Bepaalt de mate van onderhoud per apparaat Maakt keuzes op basis van inzicht in de werking van de apparatuur Pleegt zelfstandig eenvoudig, preventief onderhoud Gebruikt het logboek en/of de handleiding van de apparatuur Vervangt slijtagegevoelige onderdelen van apparatuur Interpreteert Nederlandstalige en Engelstalige handleidingen Informeert leidinggevende over staat van onderhoud en kwaliteit van apparatuur Vult reagentia aangesloten aan de apparatuur aan Schakelt waar nodig een onderhoudsmonteur in Werkt nauwkeurig en accuraat Werkt volgens de werkvoorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Werkt zelfstandig Goed werkende apparatuur s ontwikkelen 12. (ON) De fysisch analist is in staat om op adequate wijze zijn beroepscompetenties te ontwikkelen om goed te blijven functioneren in zijn beroep. Reflecteert (met de leidinggevende) op het beroepsmatig handelen Brengt (met de leidinggevende) in kaart wat goed en nog niet goed gaat Bepaalt (met de leidinggevende) welke beroepscompetenties hij verder moet ontwikkelen Bepaalt (met de leidinggevende) welke activiteiten hij daartoe moet ondernemen Onderneemt de (met de leidinggevende afgesproken) activiteiten Verwerft de technisch-instrumentele vaardigheden in de tijd die daarvoor staat Leert ook tijdens het werk door vragen te stellen aan anderen Informeert regelmatig intern en extern naar nieuwe ontwikkelingen Leest regelmatig vakliteratuur Bezoekt eventueel vakbeurzen, trainingen, cursussen of seminars Een werknemer die beschikt over de benodigde technisch-instrumentele vaardigheden op het beoogde niveau Constante ontwikkeling van de eigen beroepscompetenties Pagina 23 van 25

24 matig inzicht ontwikkelen 13. primaire proces van de organisatie en weet hoe zijn werkzaamheden zich De fysisch analist is in staat om op adequate wijze inzicht te krijgen in het (ON) verhouden tot het primaire proces. Maakt op basis van kennis van het primaire proces een inschatting van de gevolgen van eventuele fouten Communiceert met collega s van andere afdelingen Denkt mee met het productieproces Denkt mee met de integrale kwaliteitszorg op basis van kennis van genormeerde kwaliteitssystemen voor laboratoria en kennis van het productieproces Signaleert afwijkingen in het proces en in de logistieke processen De werknemer is zich bewust van zijn positie in de organisatie en keuzes worden gemaakt mede op basis van de inbreng van de werknemer Communiceren tijdens werkzaamheden 14. het werkproces te communiceren, opdat de werkzaamheden vlot verlopen. De fysisch analist is in staat om op adequate wijze met alle betrokkenen in (SC) Heeft een klantvriendelijke houding Neemt initiatief tot overleg Hanteert correcte omgangsvormen Stemt de communicatie af op de ander en op de situatie Luistert aandachtig en toont geduld Spreekt helder en duidelijk Nederlands (en/of vreemde taal) Stelt gerichte vragen om relevante informatie te achterhalen. Vraagt zonodig door om de noodzakelijke informatie helder te krijgen. Houdt rekening met wat door de ander gezegd wordt Toont aan de boodschap van de ander begrepen te hebben Brengt een boodschap kort en duidelijk over Legt op een duidelijke en begrijpelijke manier een complex onderwerp uit. Vat samen wat een ander zegt en wat hij zelf wilt overbrengen en vraagt of dat klopt. Geeft na een ontvangen opdracht aan wat hij gaat doen. Legt een probleem op duidelijke wijze voor aan de leidinggevende Interpreteert schriftelijke opdrachten Leest en begrijpt Engelstalige protocollen inclusief vakterminologie Heeft inbreng in de afstemming met interne opdrachtgevers over de juiste (hoeveelheid) monsternames en voorbewerkingen Deelt relevante informatie tijdig mee, stemt deze waar nodig af met anderen en zorgt voor een goede overdracht van het werk Legt een probleem op duidelijke wijze voor aan de leidinggevende Een vlot lopend werkproces Adequaat geïnformeerde betrokkenen De onderlinge werkverhoudingen worden niet verstoord Pagina 24 van 25

25 Veilig en milieubewust werken 15. voor veiligheid, milieu en Arbo te werken, zodat het werk verantwoord De fysisch analist is in staat om op adequate wijze volgens voorschriften (VM) wordt uitgevoerd. Handelt conform de (anderstalige) voorschriften op het gebied van veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden Signaleert omissies en verschillen in voorschriften op het gebied van veiligheid, milieu en arbeidsomstandigheden en rapporteert deze Reageert alert en actief op (het ontstaan van) onveilige situaties Meldt onveilige situaties bij de verantwoordelijke persoon Blijft rustig in moeilijke situaties Houdt de eigen werkplek overzichtelijk Gebruikt materialen, gereedschappen, materieel en persoonlijke beschermingsmiddelen op de juiste wijze Verzamelt afval en restmateriaal, sorteert dit en voert dit af volgens voorschriften Indien nodig: spreekt anderen aan op (ongewenst) gedrag Handelt volgens de voorschriften in het geval van een calamiteit Werkt ook in eventuele avonddiensten geconcentreerd Het werk wordt conform de voorschriften voor veiligheid, milieu en Arbo uitgevoerd Er is een adequate handelswijze indien er een calamiteit is Ondersteunen methoden ontwikkeling 16 ontwikkeling te ondersteunen, zodat de integrale kwaliteitszorg van het De fysisch analist is in staat om op adequate wijze methoden (SC,BOS) productieproces verbeterd wordt. Geeft relevante informatie Toont inzicht in het productieproces in de organisatie Leeft zich in anderen in Toont inzicht in de integrale kwaliteitszorg Communiceert mondeling en schriftelijk helder en doelbewust Stelt zich open en betrokken op Voert experimentele analyses eventueel in opdracht uit Werkt projectmatig Heeft een pro-actieve houding Doet verbetervoorstellen Plant de eigen werkzaamheden Werkt zelfstandig Werkt nauwkeurig Werkt volgens werkvoorschriften (SOP s) Werkt veilig, kwaliteits- en milieubewust en indien nodig: spreekt anderen aan op (ongewenst) gedrag Werkt efficiënt, snel en zorgvuldig, ook onder tijdsdruk Ondersteuning van methoden ontwikkeling door de fysisch analist Pagina 25 van 25