Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Kenteq

Transcriptie

1 Beroepstypering Eerste Monteur werktuigbouw en elektro buitendienst Algemene informatie datum: versie: 04 Onder regie van kenniscentrum beroepsonderwijs bedrijfsleven Ontwikkeld door: Brondocument(en) Legitimering beroepscompetentieprofiel door: - op format vereisten - op de inhoud Kenniscentrum Beroepsonderwijs Bedrijfsleven Kenteq Kenteq, afdeling Kwalificatiestructuur Beroepsprofiel Eerste Monteur Werktuigbouw en Elektro buitendienst. Uit Handboek Beroepsprofielen Metaal - Dijk12 - Juni 2001 Sociale partners in de metaal en werktuigbouw d.d. juni Legitimering van de daarvan afgeleide beroepscompetentieprofielen door resonansgroepen samengesteld op aanwijzing van de brancheorganisaties Koninklijke Metaalunie en de FME-CWM: KBB Kenteq d.d Resonansgroep Storing & Onderhoud d.d Mogelijke functiebenamingen Servicemonteur Storing en onderhoudsmonteur Servicemonteur buitendienst Allround monteur Senior monteur Hoofdmonteur Beroepsbeschrijving Beroepscontext/ werkzaamheden De eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst is hoofdzakelijk werkzaam bij toeleverende bedrijven van machines, installaties en apparaten voor de metaalproductenindustrie, transportmiddelen industrie, voeding- en genotsmiddelen industrie, en (petro)chemie. De eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst is werkzaam in zowel de kleinere als de grotere bedrijven, maar wel frequenter in de (middel) grotere bedrijven (vanaf twintig werknemers). De eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst werkt hoofdzakelijk buiten het bedrijf, op locatie. Soms werkt hij binnen het bedrijf maar dan gaat het om reparatie/modificatie van (onderdelen van) machines en installaties. De machines en installaties zijn zeer divers; bijvoorbeeld productiemachines, verpakkingsmachines, pompen en afzuigers, hogedruksystemen en liften. De eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst verricht zelfstandig, op locatie, storing en onderhoudswerkzaamheden aan machines, installaties en apparaten. Zijn werkzaamheden zijn multi-disciplinair, het zwaartepunt ligt wel op werktuigbouwkundige onderdelen (mechanisch, hydraulisch en pneumatisch) maar hij verricht ook eenvoudige werkzaamheden aan elektrotechnische onderdelen en aan het meet- en regelgedeelte van machines. De eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst analyseert, lokaliseert en verhelpt storingen en verricht onderhoud en modificaties aan machines en installaties. Hij past daarbij alle voorkomende verbindende technieken toe op een voor dit beroep

2 Rol en verantwoordelijkheden Complexiteit Typerende beroepshouding relevant niveau. De werkzaamheden worden meestal uitgevoerd onder tijdsdruk en regelmatig buiten de normale werktijd. Van de eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst wordt verwacht dat hij zelfstandig machines en installaties onderhoudt en storingen verhelpt volgens de gestelde veiligheid kwaliteitseisen. Hierbij wordt verwacht dat hij oplossingsgericht denkt en overlegt met de klant, met leidinggevenden, machinebedieners/gebruikers en andere betrokkenen. Hij is eindverantwoordelijk voor zijn eigen werkzaamheden en voor het zo snel en efficiënt mogelijk oplossen van storingen. Verder begeleidt hij vaak een tweede monteur werktuigbouw en elektro buitendienst, hij houdt toezicht op, en controleert de uitvoering van werkzaamheden van de tweede monteur en hij is verantwoordelijk voor het werk van de tweede monteur. De belangrijkste afbreukrisico s voor de eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst zijn: - onvoldoende/onjuist verhelpen van een storing kan schade en gevaar veroorzaken; - vast- of stuklopen van machine of installatie; - de productie van het bedrijf komt (voor langere tijd) stil te liggen; - de veiligheid van de gebruikers of van hemzelf komt in gevaar. De complexiteit van het werk van de eerste monteur werktuigbouw en elektro binnendienst wordt met name bepaald door: het storing zoeken, het stellen van de juiste diagnose, in zowel werktuigbouwkundige als elektrotechnische systematisch en snel (ook onder tijdsdruk) kunnen werken; onder tijdsdruk het werk veilig en kwalitatief uitvoeren; de complexiteit van de machines en installaties neemt steeds meer toe, met steeds meer combinaties van automatisering en elektrotechniek met de werktuigbouw. De eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst moet zeer zelfstandig en systematisch en planmatig kunnen werken. Verder zijn zorgvuldigheid en nauwkeurigheid zeer essentieel en signalerend en oplossend vermogen zijn van wezenlijk belang voor het analyseren en oplossen van storingen. Daarnaast moet hij een groot kwaliteitsbewustzijn hebben. Omdat de werkzaamheden vaak onder tijdsdruk en buiten de normale werktijd plaatsvinden, is bereidheid daarvoor en stressbestendigheid van belang. Omdat de eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst ook moet overleggen met de klant, opdrachtgever en de machinebedieners/gebruikers en met leidinggevenden en collega s moet hij ook over goede communicatieve vaardigheden beschikken. Waarbij klantvriendelijkheid van groot belang is in het overleg met de klant. De eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst is mede verantwoordelijk voor de dienstverlening aan de klant en vervult hierin een belangrijke rol als aanspreekpunt en is dan ook visitekaartje /ambassadeur van zijn bedrijf. Daarbij is een goed commercieel bewustzijn ook van groot belang.

3 Trends/innovaties Marktontwikkelingen Wetgeving/ overheidsregulering Technologische ontwikkelingen Bedrijfsorganisatorische ontwikkelingen Internationale ontwikkelingen Loopbaanmogelijkheden Hij kan de klant adviseren en suggesties aan de hand doen over aanschaf van machines, installaties en hulpmiddelen. Voor rapportage is ook een goede schriftelijke uitdrukkingsvaardigheid nodig. Verder is leerbereidheid van belang voor het onderhouden van zijn vakmanschap en voor mogelijk doorgroei. Doordat machines en installaties steeds complexer worden (door toenemende automatisering), wordt onderhoudswerk steeds gespecialiseerder en zal dit vaak uitbesteed worden aan de leveranciers van deze machines en installaties. Daarnaast is er een trend waar te nemen dat relatief eenvoudige werkzaamheden vanuit kostenoogpunt ook eerder uitbestedingen worden aan derden (bijv. verspanende bewerkingen) De eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst is in het bezit van een VCA certificaat. Voor uitvoering van meer complexe elektrotechnische handelingen moet men de regelgeving en normen over veiligheid in de elektrotechniek kennen en toepassen. In de producten en de werkzaamheden van de monteur neemt de integratie van werkgebieden (elektrotechniek, automatisering en werktuigbouw) toe. De machines en installaties worden hierdoor steeds complexer. Bij de storingswerkzaamheden komt de nadruk steeds meer te liggen op het vervangen van onderdelen, in plaats van het repareren van onderdelen. Klein preventief onderhoud komt meer en meer op de productievloer (bij de machinebedieners) te liggen. Het onderhoud en de storingsservice van de complexere machines en installaties wordt steeds vaker uitbesteed, terwijl ook de relatief eenvoudige werkzaamheden steeds meer uitbesteed worden. De technische dienst en of storing en onderhoudsafdelingen worden hierdoor kleiner, de gespecialiseerde servicediensten worden groter. Er zijn geen internationale ontwikkelingen op dit gebied bekend die van invloed kunnen zijn voor de eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst. De eerste monteur werktuigbouw en elektro buitendienst is in principe een eindniveau. Er zijn doorgroeimogelijkheden aanwezig naar afdelingschef. Ook is het mogelijk om in de breedte naar bijvoorbeeld functies in de machinebouw/mechatronica over te gaan. Kerntaken van het beroep 1.Lokaliseert en analyseert storingen in machines en installaties 2.Verhelpt storingen in machines en installaties 3.Verricht onderhoud en modificaties aan machines en installaties

4 Kerntaak 1 Lokaliseert en analyseert storingen in machines en installaties Proces Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen (Hulp-)middelen Kwaliteit De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst lokaliseert en analyseert alle voorkomende werktuigbouwkundige en elektrotechnische storingen in machines en installaties, op basis van een mondelinge of schriftelijke werkinstructie, of een storingsmelding afkomstig van de werkvloer of een leidinggevende. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst lokaliseert en analyseert de storingen onder meer met behulp van daarvoor benodigde meetapparatuur en aan de hand van de geconstateerde fouten en afwijkingen. Bij het lokaliseren en analyseren van de storing staan snelheid en efficiëntie centraal: stilstand van de productie moet tot een minimum worden beperkt. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst maakt er melding van als storingen buiten zijn bevoegdheid vallen. Het lokaliseren en analyseren van storingen in machines en installaties vindt zowel binnen als buiten het bedrijf plaats. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst werkt zelfstandig. Daarnaast begeleidt hij een tweede monteur werktuigbouw en elektro buitendienst. De complexiteit van het lokaliseren en analyseren van storingen in machines en installaties wordt met name bepaald door de volgende factoren: het multidisciplinaire karakter; het lokaliseren van de storing en het stellen van de diagnose; de juiste vragen stellen om een diagnose te kunnen stellen; systematisch en snel kunnen lokaliseren en analyseren; omstandigheden waaronder het lokaliseren en analyseren plaatsvinden; communicatie met externen zoals bijvoorbeeld de klant. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst werkt in een koppel. Hij heeft contact binnen de afdeling. Hij heeft contact buiten het bedrijf met de klant met betrekking tot overleg. Alle gangbare relevante machines, gereedschappen en beschermingsmiddelen. Om storingen in machines en installaties snel en doeltreffend te lokaliseren en analyseren is het noodzakelijk dat de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst eenduidig vaststelt waar de storing zich bevindt en analyseert wat de oorzaak is. Het lokaliseren en analyseren van storingen moet derhalve snel, nauwgezet en systematisch worden uitgevoerd. Tevens moet hij op locatie opereren, hetgeen vraagt om representativiteit en klantvriendelijkheid.

5 Keuzes en dilemma s De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst staat voor de opgave om storingen te lokaliseren en analyseren in machines en installaties. Hierbij kan hij worden geconfronteerd met een situatie waardoor het werk niet meer optimaal kan worden uitgevoerd. Daarbij kan het gaan om de volgende situaties: onduidelijke of tegenstrijdige informatie over de storing; naar zijn mening onjuiste informatie over de storing. knelpunten in het overleg of de communicatie met de klant; hoge werkdruk, waarbij hij genoodzaakt is snel en efficiënt te werken en tevens de juiste diagnose te stellen; een afweging moeten maken tussen tijd en kwaliteit; de constatering dat niet aan gestelde veiligheids- en/of arbovoorschriften kan worden voldaan. Daarbij is de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst genoodzaakt de situatie tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen om de situatie op te lossen. Daarbij moet hij zijn signalerend en oplossend vermogen, klantvriendelijkheid, communicatieve en technische vaardigheden, stressbestendigheid, technisch inzicht, kwaliteitsbewustzijn en kennis van arbo- en veiligheidsvoorschriften aanwenden.

6 Kerntaak 2 Verhelpt storingen in machines en installaties Proces Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen Op basis van de gestelde diagnose verhelpt de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst op locatie alle voorkomende werktuigbouwkundige storingen en eenvoudige elektrotechnische storingen in machines en installaties. Indien nodig leest en interpreteert de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst hiervoor tekeningen, pneumatische, hydraulische en elektrotechnische schema s en raadpleegt hij storingslogboeken, (machine)handboeken en (machine)handleidingen. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst verhelpt niet complexe storingen in het meet- en regelgedeelte van machines en installaties door het vervangen van componenten. De grenzen van de werkzaamheden die hij verricht op elektrotechnisch gebied, worden veelal bepaald door de wettelijke normen en richtlijnen. Ten behoeve van de reparatie verzamelt de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst de benodigde materialen en gereedschappen. Hij vervangt defecte onderdelen van machines en installaties of repareert deze onderdelen ter plekke. Hij past indien nodig verbindende technieken toe. Na het verhelpen van de storing laat de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst de machine of installatie proefdraaien. Hij test de machine of installatie volgens protocol en verricht een opleveringstest. Hij werkt het storingslogboek bij. Tevens denkt hij actief mee over eisen en voorwaarden waaraan (nieuwe) machines en installaties moeten voldoen. Ten aanzien van gebruik en preventief onderhoud van machines en installaties kan hij klanten adviseren. Het verhelpen van storingen in machines en installaties vindt zowel binnen als buiten het bedrijf plaats. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst werkt zelfstandig. Daarnaast begeleidt hij een tweede monteur werktuigbouw en elektro buitendienst. De complexiteit van het verhelpen van het storingen in machines en installaties wordt met name bepaald door de volgende factoren: het multidisciplinaire karakter; de noodzaak systematisch, snel en veilig te (kunnen) werken; doordat de productie van het bedrijf stil komt te liggen, kan tijdsdruk ontstaan; omstandigheden waaronder het verhelpen van storingen plaatsvindt; communicatie met externen, zoals de klant. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst werkt in een koppel. Hij heeft contact binnen de afdeling. Hij heeft contact buiten het bedrijf, met de klant met betrekking tot adviseren over het gebruik en het preventief onderhoud van machines en apparaten.

7 (Hulp-)middelen Kwaliteit Keuzes en dilemma s Alle gangbare relevante machines, gereedschappen en beschermingsmiddelen. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst moet bij het verhelpen van storingen in machines en installaties nauwgezet en zorgvuldig te werk gaan om te voorkomen dat: schade of gevaar ontstaat; de machine vast- of stukloopt; de productielijn van het bedrijf onnodig lang stil staat. Tevens moet hij op locatie opereren, hetgeen vraagt om representativiteit en klantvriendelijkheid. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst staat voor de opgave om storingen in machines en installaties te verhelpen. Hierbij kan hij worden geconfronteerd met een situatie waardoor het werk niet meer optimaal kan worden uitgevoerd. Daarbij kan het gaan om de volgende situaties: de constatering dat hij de storing niet kan verhelpen; de constatering dat hij de storing onjuist of onvoldoende heeft verholpen; de constatering dat onderdelen ontbreken; knelpunten in het overleg of de communicatie met de klant; hoge werkdruk, waarbij hij genoodzaakt is snel en efficiënt te werken en tevens de storingen op juiste wijze te verhelpen; een afweging moeten maken tussen tijd en kwaliteit; de constatering dat niet aan gestelde veiligheids- en/of arbovoorschriften kan worden voldaan. Daarbij is de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst genoodzaakt de situatie tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen om de situatie op te lossen. Daarbij moet hij zijn technisch inzicht, leerbereidheid, signalerend en oplossend vermogen, communicatieve vaardigheden, klantvriendelijkheid, stressbestendigheid, kwaliteitsbewustzijn en kennis van arbo- en veiligheidsvoorschriften aanwenden.

8 Kerntaak 3 Verricht onderhoud en modificaties aan machines en installaties Proces Rol/verantwoordelijkheden Complexiteit Betrokkenen Ten behoeve van het onderhouden en modificeren van machines en installaties leest en interpreteert de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst onderhoudsschema s en tekeningen (elektrotechnische, hydraulische en pneumatische) en raadpleegt storingslogboeken, handboeken en handleidingen. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst plant vaak zijn eigen werkzaamheden in. Ten behoeve van het onderhoud en modificatie van machines en installaties verzamelt de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst de benodigde materialen en gereedschappen. Hij verricht alle voorkomende onderhoudswerkzaamheden in het werktuigbouwkundige en elektrotechnische gedeelte van machines en installaties. Daarnaast brengt de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst technische modificaties aan in het werktuigbouwkundige deel van machines en installaties. Hij past hierbij verbindende technieken toe. Tevens verricht de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst eenvoudig preventief onderhoud aan machines en installaties, zoals smeren en schoonmaken. Na afronding van de onderhoudswerkzaamheden stelt hij de machine of installatie af en laat deze proefdraaien. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst registreert uren en gebruikte materialen, scheidt restmaterialen en verwijdert schadelijke (afval)stoffen, volgens voorschriften. Hij stelt rapport op ten aanzien van het verrichte onderhoud en de aangebrachte modificaties. Tevens denkt de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst actief mee over eisen en voorwaarden waaraan (nieuwe) machines, installatie en installaties moeten voldoen. Ten aanzien van gebruik en preventief onderhoud van machines en installaties kan hij klanten adviseren. Het verrichten van onderhoud en modificaties aan machines en installaties vindt zowel binnen als buiten het bedrijf plaats. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst werkt zelfstandig. Daarnaast houdt hij toezicht op de tweede monteur werktuigbouw en elektro buitendienst. De complexiteit van het verrichten van onderhoud aan machines en installaties wordt met name bepaald door de volgende factoren: het multidisciplinaire karakter; benodigde kennis en vaardigheden van werktuigbouwkundige en elektrotechnische afwegen van uiteenlopende belangen ten aanzien van veiligheid; systemen. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst werkt in een koppel. Hij heeft contact binnen de afdeling. Hij heeft contact buiten het bedrijf, met de klant met betrekking tot adviseren over het gebruik en het preventief onderhoud van machines en apparaten.

9 (Hulp-)middelen Kwaliteit Keuzes en dilemma s Alle gangbare relevante machines, gereedschappen en beschermingsmiddelen. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst moet bij het verrichten van onderhoud en modificaties aan machines en installaties nauwgezet en zorgvuldig te werk gaan om te voorkomen dat schade en gevaar ontstaan. Tevens moet hij de onderhoudswerkzaamheden volgens voorschriften en gestelde eisen van kwaliteit en functionaliteit verrichten. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst moet op locatie opereren, hetgeen vraagt om representativiteit en klantvriendelijkheid. De monteur werktuigbouw en elektro buitendienst staat voor de opgave om onderhoud en modificaties aan machines en installaties te verrichten. Hierbij kan hij worden geconfronteerd met een situatie waardoor het werk niet meer optimaal kan worden uitgevoerd. Daarbij kan het gaan om de volgende situaties: schade of slijtage aan werktuigbouwkundige onderdelen; klantbelang versus bedrijfsbelang; knelpunten in het overleg of de communicatie met de klant; de constatering dat niet aan gestelde veiligheids- en/of arbovoorschriften kan worden voldaan. Daarbij is de monteur werktuigbouw en elektro buitendienst genoodzaakt de situatie tijdig te signaleren en adequate maatregelen te nemen om de situatie op te lossen. Daarbij moet hij zijn technisch inzicht, leerbereidheid, signalerend en oplossend vermogen, klantvriendelijkheid, communicatieve en technische vaardigheden en kennis van arbo- en veiligheidsvoorschriften aanwenden.