Leerlijn Vakdidactiek Aardrijkskunde

Transcriptie

1 CHELOR SECUNDIR ONDERWIJS Leerlijn Vakdidactiek ardrijkskunde UC Leuven-Limburg Lerarenopleiding Vestiging Heverlee Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel JE EWRT DIT DOCUMENT ZORGVULDIG WNT JE HET DIT NODIG VOOR DE VKDIDCTIEK VN HET VOLGENDE JR! Naam : Sara Michels Lector : Mevr. Hannelore Verstappen Datum : 06/06/2016 Legende competenties De competenties die in grijs aangeduid staan, worden dit jaar geëvalueerd. Legende leerlijn Niets = Geen specifieke verwachting in het betreffende studiejaar. = De student doet aanzet (poging) om in deze competentie te groeien (eventueel nog met begeleiding). = De student beantwoordt in behoorlijke mate aan de verwachting. = De student beheerst deze deelcompetentie. Legende zelfevaluatie andachtspunt = Ik bereik nog niet het niveau dat van mij verwacht wordt in dit jaar van de opleiding (zie leerlijn). Voldoende = Ik bereik het niveau dat van mij verwacht wordt in dit jaar van de opleiding (zie leerlijn). Goed = Ik bereik een niveau hoger dan van mij verwacht wordt in dit jaar van de opleiding (zie leerlijn). JE EWRT DIT DOCUMENT ZORGVULDIG WNT JE HET DIT NODIG VOOR DE VKDIDCTIEK VN HET VOLGENDE JR! GLOLE INDRUK (VOOREHOUDEN VOOR LECTOR) = Uitmuntend De student onderscheidt zich sterk. Hij functioneert op het niveau van de expert. = Zeer goed De student onderscheidt zich. Hij kan de (deel)vaardigheid/ competentie toepassen in contexten en op momenten. = Goed De student beheerst het vooropgestelde criterium. Hij kan de (deel)vaardigheid/ competentie toepassen maar nog niet in alle contexten en op alle momenten. C = Voldoende De student behaalt het vooropgestelde criterium net. D = Onvoldoende De student onderneemt actie om te verbeteren maar behaalt het vooropgestelde criterium niet. E = Sterk onvoldoende De student behaalt het vooropgestelde criterium niet en onderneemt geen actie om er in te verbeteren. PROFESSIONELE GRONDHOUDINGEN Verantwoording code ezieling Zin hebben in en de zin ervaren van leraar zijn. Na de actieve stages heb ik zeker meer zin gekregen om leraar te zijn. De interactie met de kinderen in een klas is heel fijn en aanmoedigend. Het feit dat je de kinderen iets leert wat ze nog niet weten, waarop ze vaak heel enthousiast, positief en geïnteresseerd reageren, maakt het nog leuker. Relationele gerichtheid In contacten met anderen kenmerken van echtheid aanvaarding, empathie en respect tonen. Ik zal in contacten met anderen steeds deze kenmerken tonen. Ik ben van mezelf een vrij verlegen persoon en zal dus ook niet doen alsof. Verantwoordelijkheidszin en engagement Zich verantwoordelijk voelen voor zichzelf, zijn leerlingen en de school als geheel. Het engagement aangaan om de eigen ontwikkeling, die van de leerlingen en die van de school te bevorderen. Ik voel me vast en zeker verantwoordelijk voor mezelf, als er dingen mislopen (of net wel goed lopen) dan ben je daar zelf verantwoordelijk voor. ls toekomstig leerkracht voel ik me ook verantwoordelijk voor de leerlingen. ls een hele klas bijvoorbeeld iets niet zou snappen wat ik tijdens de les vertelde dan ligt dat niet aan de leerlingen maar aan de manier van lesgeven. Ik vind dat je door het lesgeven alleen al veel bijdraagt aan de ontwikkeling van jezelf en je leerlingen. cademiejaar

2 Door meer en meer les te geven, leer je als leerkracht dingen die kunnen bijdragen aan de volgende lessen. Door kinderen iets te bij te leren, draag je uiteraard bij aan hun ontwikkeling en hun visie op de wereld. Zin voor samenwerking ereid zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te werken. Het is niet altijd gemakkelijk om in een groep samen te werken maar ik ben steeds bereid om compromissen te stellen. Ik zal me dus niet snel neerleggen bij iemand z n mening maar zal ze mengen met de mijne. Samenwerken met personen die je al langer en beter kent, gaat natuurlijk beter en vlotter omdat je weet waartoe iedere persoon in staat is, wat zijn of haar sterke en zwakke punten zijn. Ik zal vaak het initiatief nemen om aan een groepstaak te beginnen en afspraken te maken. LERR LS EGELEIDER VN LEER- EN ONTWIKKELINGSPROCESSEN Leerlijn Zelfevaluatie Verantwoording Code 1 e ja ar 2 e ja ar 3 e ja ar and achts punt Voldo ende goed Inspelen op de beginsituatie van individuele leerlingen en van de groep Houdt rekening met de factoren die deel uitmaken van de beginsituatie van leerlingen (intelligentie, motivatie, belevingswereld, gender, leerstijl, ). Observeert, beschrijft en bevraagt de beginsituatie grondig. X Ik zoek steeds op wat de leerlingen verondersteld zijn reeds te kennen. Natuurlijk was het niet mogelijk om tijdens deze korte stageperiodes de leerlingen te observeren en daardoor te weten te komen wat de beginsituatie van elke leerling is. Doelgericht werken Zorgt voor operationalisering van zichtbare en dieper liggende doelen, passend bij de eindtermen, ontwikkelingsdoelen, leerplan, schoolwerkplan en pedagogisch project. Stemt het lesgebeuren flexibel af op de vooropgestelde doelstellingen. Heeft duidelijk voor ogen wat hij/zij met leerlingen wil bereiken. X Ik weet na het maken van de lesvoorbereiding wat het doel is van de les en wat voor de leerlingen belangrijk is. Kan uitdagende en haalbare leer-/oefenstof selecteren. X Ik weet vrij goed welke oefeningen geschikt zijn voor welke graad. ij de uitdagende leer- /oefenstof moet ik nog wat ontdekken, maar dit zal in het verdere verloop van de opleiding nog wel aan bod komen. Onderwijsleerprocessen inzetten om doelen te realiseren ouwt via een gerichte vraagstelling de leerinhouden samen met de leerlingen op. cademiejaar X Ik heb ondervonden dat mijn vraagstelling doelgericht is maar dat ik soms niet meteen de antwoorden krijg die ik

3 wilde horen. Daarom moet ik soms kleine extra vragen stellen die niet altijd in de lesvoorbereiding zijn voorzien. Erkent het belang van actief leren. X Het is zeker belangrijk om leerlingen zelf dingen te laten ontdekken en ze actief te laten nadenken. Zet gericht media (met inbegrip van ICT) in om informatie duidelijk en aantrekkelijk voor te stellen. X eelden zijn van groot belang bij dit vak, daarom doe ik steeds mijn uiterste best om sprekende beelden te kiezen, die de leerlingen zullen bijblijven. Een PPT moet voor mij ook steeds overzichtelijk zijn en moet een mooie lay-out hebben. Varieert werkvormen i.f.v. de beginsituatie en doelstellingen die men wil bereiken. X Ik probeer steeds om af te wisselen tussen werkvormen zodat de leerlingen geboeid blijven. Soms moet een stukje leerstof op een bepaalde manier gegeven worden zodat het bij de leerlingen het meest zal bijblijven. Verantwoordt keuze voor werkvormen, leerinhouden en denkstappen.» X Vaak is het logisch welke werkvorm er bij welke leerinhoud moet worden toegepast. Stimuleert actief leren. Hanteert werkvormen die optimale kansen bieden aan interactief en samenwerkend leren. Gebruikt ICT doelgericht bij het ontwikkelen van een krachtige leeromgeving. Varieert in werkvormen, media en leeractiviteiten met oog op het leerrendement X Wanneer een leerling iets niet direct weet, zal ik niet meteen aan een andere leerling het antwoord vragen, maar zal ik die leerling de kans geven om juist te antwoorden, mits extra vragen. Ik moedig de leerlingen aan wanneer ze goed antwoorden. Daagt leerlingen uit (motivatie, activatie, differentiatie) evordert creativiteit, denkstrategieën en probleemoplossend vermogen bij leerlingen Proces en product evalueren met het oog op bijsturing en differentiatie Interpreteert en beoordeelt prestaties van leerlingen correct en zo objectief mogelijk. Kan gepaste beoordelingsinstrumenten ontwerpen en gebruiken Ontwerpt in overleg met de mentor een remediëringsaanbod voor leerlingen met specifieke leerbehoeften Rapporteert leervorderingen van de leerlingen, geeft gerichte feedback en feedforward cademiejaar

4 LERR LS INHOUDELIJKE EXPERT Vakinhoudelijke expertise bezitten Is zich expliciet bewust van de essentiële vakspecifieke competenties en kan die in diverse contexten inzetten. eheerst leerinhouden (kennis, vaardigheden). Integreert vernieuwingen op gebied van ICT binnen het eigen vakgebied. X Ik doe steeds mij uiterste best om de leerinhouden goed te beheersen. Dit jaar leerde ik dat wat achtergrondinformatie opzoeken zeker niet overbodig is bij bepaalde onderwerpen. Zo kan je de leerlingen nog meer laten merken dat je de leerstof door en door kent. Linkt lesonderwerp aan de actualiteit waar mogelijk.» X Dit vind ik zelf heel belangrijk in een les aardrijkskunde. De leerlingen hebben de meeste dingen uit de actualiteit al wel eens gehoord of gelezen maar linken dat niet altijd meteen aan een bepaald onderwerp. De leerlingen kunnen op deze manier ook zelf hun mening geven, iets wat ik ook belangrijk vind bij bepaalde onderwerpen in het vak. eheerst vakspecifieke competenties (vaktaal, domeinkennis, vaardigheden ).» X Ik probeer steeds bepaalde begrippen die essentieel zijn voor de les zo goed mogelijk te beheersen, zelf goed te begrijpen en eventueel op manieren kan uitleggen. Vakdidactische expertise bezitten Kan leerinhouden op een creatieve manier vertalen. X Ik probeer steeds om een leuke insteek in de les te steken zodat de leerlingen geboeid worden/blijven. Leerinhouden moeten dan ook niet altijd verteld worden op de exacte manier waarop ze in een leerwerkboek staan, je kan er soms leuke dingen aan koppelen zoals bijvoorbeeld een spel. Heeft kennis van de opbouw van eindtermen en leerplannen binnen aardrijkskunde. X Ik weet hoe de leerplannen opgebouwd zijn en kan er makkelijk een bepaald leerplandoel in terugvinden. Kan eindtermen en leerplandoelen vertalen naar leerinhouden. X cademiejaar Leerplandoelen en eindtermen zijn soms moeilijker geformuleerd dan ze eigenlijk zijn. Je moet

5 juist kunnen achterhalen wat er in het leerplandoel bedoeld wordt en op die manier zoeken naar de passende leerinhouden. Meestal doe ik daarom eerst een brainstorm om te kijken wat ik zelf over het onderwerp weet en kijk ik daarna in (leerwerk)boeken. Vertaalt leerinhouden in opdrachten die aansluiten bij de leefwereld, actualiteit, motivatie en capaciteiten van de leerlingen.» X Ik probeer steeds de leefwereld van de leerlingen en de actualiteit in de lessen te betrekken, dit maakt de les veel interessanter en interactiever voor de leerlingen. Ik probeer er ook op de letten dat de opdrachten bij hun niveau passen en ze makkelijk dingen kunnen afleiden. Stelt de geografische vragen (wat, waar, hoe, waarom daar, evalueren, voorspelen, persoonlijke mening). X Deze vragen heb ik meestal niet bewust gesteld maar ze komen wel altijd aan bod tijdens een les omdat ze logisch zijn voor de opbouw van een les. Werkt systematisch met geografische bronnen. (teksten, kaarten, beelden, waarneming). X Ik vind de geografische bronnen heel belangrijk voor een les aardrijkskunde. Ze vertellen vaak meer dan je zelf kan vertellen over een bepaald onderwerp. Een les moet vertrekken vanuit beelden waarna je deze bespreekt in het verdere verloop van de les. Kijkt vanuit perspectieven. (economisch, sociaal, politiek, cultureel, natuurlijk, historisch) X Ik denk dat je automatisch vanuit perspectieven kijkt maar er niet per se een nadruk op legt. Zet vaktaal functioneel in. X Sommige begrippen zijn essentieel voor een les. Je moet er dan ook consequent gebruik van maken zodat de leerlingen ze begrijpen en zelf juist gaan gebruiken/ toepassen. Horizontale en verticale samenhang in het programma-aanbod kennen Integreert, communiceert en realiseert vakoverschrijdende eindtermen in de lessen. LERR LS OPVOEDER Een positief leefklimaat creëren Is op de hoogte van de basisregels van goed klashouden (afspraken maken, leiding nemen ). X Het is vanzelfsprekend dat ik als leerkracht de leiding neemt en de cademiejaar

6 leerlingen laat merken of zegt waar het op staat. Ik zal ze dus steeds aanspreken wanneer ze te veel praten. Wat de afpraken betreft, daar moet ik consequent in worden en duidelijk aan het begin van de les een aantal zaken afspreken, zoals bijvoorbeeld je vinger opsteken als je wil antwoorden. Zelfontplooiing en emancipatie van leerlingen bevorderen Maakt waarden bespreekbaar in de klascontext. LERR LS ORGNISTOR Planning Voert administratieve taken op correcte wijze uit en gebruikt daarbij op doordachte wijze ICT. X Ik doe steeds mijn uiterste best om een lesvoorbereiding en ppt zo volledig en overzichtelijk mogelijk te maken. Ik zal ook steeds taken zo veel mogelijk op voorhand maken en niet op het laaste nippertje. Samenwerken Werkt in team constructief samen. X Ik probeer steeds om met mensen goed samen te werken en meningen te verzoenen. Ik zal meestal degene zijn die afpraken vastzet. Is bereid tot een compromis. X Meestal ben ik wel bereid tot een compromis maar in sommige gevallen ben ik het helemaal niet eens met anderen maar zal ik steeds argumenteren waarom ik een andere mening heb. Klasbeheer Selecteert leerstof goed i.f.v. de voorziene tijd, de te realiseren lesdoelen, de eigenheid van de groep. Stimuleert samenwerking, assertiviteit en integriteit bij leerlingen. Organiseert leerlingen en materiaal efficiënt. Kan een efficiënt lesverloop ontwerpen met aandacht voor een realistisch lestempo. X Ik vind het soms nog moeilijk om in te schatten hoe lang een bepaalde lesfase zal duren. Wanneer ik tijdens een les merk dat ik tijd te kort zal komen, zal ik niet snel alles willen overlopen maar keuzes maken in welke dingen belangrijk zijn en welke minder van belang zijn. cademiejaar

7 LERR LS COMMUNICTOR Eigen taalcompetenties en non-verbale communicatie Kan onderwijs- en vakgerelateerde teksten selecteren en verwerken Hanteert een correcte schriftelijke taal met aandacht voor goede zinsbouw en spelling Kan een eigen mening presenteren over vakdidactische discussiepunten, met inbreng van goede argumenten Taalcompetenties als leerkracht X Ik denk dat ik aan deze eigenschap voldoe. Een goede zinsbouw en spelling zorgt ervoor dat een tekst vlot leesbaar is, dat is iets wat ik zelf heel belangrijk vind. eheerst gevorderde taalcompetenties: een schriftelijke evaluatie geven, schriftelijke vragen en opdrachten formuleren X Ik denk dat ik aan deze eigenschap voldoe. Eigenlijk is dit vanzelfsprekend zodat je als leerkracht het goed voorbeeld geeft aan de leerlingen. andacht hebben voor de taal en het taalniveau van de leerlingen Maakt lesmateriaal toegankelijk voor taalzwakke leerlingen. Ontwikkelt eigen lesmateriaal en remediëringstrajecten herschrijft actuele teksten naar het niveau van de leerlingen heeft aandacht voor het Nederlands als onderwijstaal, voor vakjargon en schooltaalwoorden. X Ik probeer steeds om zo goed mogelijk lgemeen Nederlands te praten maar merk dat sommige tussentaalwoorden zoals ge en gij er tussen komen sluipen. LERR LS ONDERZOEKER EN INNOVTOR Leer- en reflectiehouding als basis voor professionele groei gaat op zoek naar sterke en zwakke punten binnen de eigen lessen en stuurt op basis hiervan zijn handelen bij. gelooft in de veranderbaarheid van het eigen kunnen en ziet de rol van reflectie hierin. Durft zichzelf in vraag stellen. X Ik stel mezelf misschien zelfs te veel in vraag. Ik twijfel soms nog te veel terwijl anderen het al lang goed vinden. Kan zichzelf realistisch inschatten en op een constructieve wijze omgaan met de eigen zwakke en sterke punten. X Ik kan mezelf goed inschatten maar op sommige vlakken onderschat ik mezelf toch nog wel, dat heb ik de voorbije jaren gemerkt. Ik zal dan ook meer de focus leggen op de zwakke punten en deze willen verbeteren en zal niet te vaak denken aan mijn sterke punten, terwijl me dat soms sterker zou kunnen als persoon. Neemt initiatief om te werken aan de eigen werkpunten. cademiejaar

8 Vernieuwingen volgen en implementeren is creatief in het ontwikkelen van (krachtige) leeromgevingen durft in zijn onderwijspraktijk experimenteren vanuit actuele vernieuwingstendensen. Inspelen op actuele maatschappelijke ontwikkelingen Kan actuele thema s kritisch bekijken en selecteren. X ctuele thema s moeten kritisch bekeken worden, je kan ze niet zomaar aannemen zonder erover na te denken en te discuteren. Je moet anderen ook hun mening laten geven om zo misschien zelf een andere mening te bekomen. Kan de dagelijkse actualiteit in zijn lessen integreren. X Dit is niet altijd toepasbaar op elk lesonderwerp maar waar mogelijk zal ik de dagelijkse actualiteit integreren. Dit maakt de les interessanter voor de leerlingen omdat ze dan een eigen mening kunnen geven. Zinvol en systematisch reflecteren in functie van professionele groei evraagt zichzelf kritisch op systematische wijze in een reflectie. Komt van hieruit tot nieuwe inzichten, actiepunten en kritische vragen voor zichzelf. Kan een reflectie opbouwen, vertrekkende vanuit een eigen of aangereikte casus en kan hierbij een reflectiemodel als hulpmiddel inzetten. Zet reflectie in als middel om het lesgeven/onderwijsrealiteit te toetsen aan de eigen onderwijsopvattingen. Onderzoeksgericht werken aan onderwijsontwikkelingen Formuleert onderzoeksvragen en hypothesen m.b.t. didactische/ vakinhoudelijke thema s. LERR LS CULTUURPRTICIPNT ewust omgaan met diversiteit en interculturaliteit Stimuleert interculturaliteit bij leerlingen en gebruikt methodieken die intercultureel leren bevorderen Maatschappelijke thema s kritisch benaderen Kan onderwerpen duiden vanuit invalshoeken Stimuleert kritische zin, mondiale bewustwording en mediawijsheid X Sommigen onderwerpen moet je nu eenmaal vanuit perspectieven bekijken om ze goed te kunnen begrijpen. cademiejaar