van (beginnende) leraren. Evaluatievragen

Transcriptie

1 Het rapport van de commissie-biesta 1 geeft een antwoord op de aan de commissie gestelde evaluatievragen en bevat aanbevelingen voor de verbetering van de lerarenopleidingen. In deze Schoolwijzer gaan we in op het (1) instroomprofiel van studenten, (2) de mogelijkheden voor zij-instromers en (3) het uitstroomprofiel van gediplomeerden in de lerarenopleiding. In een volgende Schoolwijzer komt het currisw Schoolwijzer op de Spots lerarenopleiding Isabel Rots Op 5 oktober, de Internationale Dag van de Leraar, organiseerde de Vlaamse overheid de studiedag Spots op de lerarenopleidingen. De lerarenopleiding werd voor het laatst hervormd via het decreet van 15 december De centrale doelstelling was de kwaliteit van de lerarenopleidingen verbeteren. In het vizier: de theorie-praktijkkloof verminderen en de verdere professionalisering van (beginnende) leraren versterken. Het decreet van 2006 bepaalde ook dat er een evaluatie moest komen. Op 5 oktober gaf de overheid uitleg over die beleidsevaluatie. De Vlaamse Regering gaf een evaluatieopdracht aan een onafhankelijke commissie van deskundigen, geleid door professor Biesta van de Universiteit van Luxemburg. De beleidsevaluatie is onderbouwd door wetenschappelijk onderzoek (Valcke, Struyven, Rots e.a., 2012) dat zowel het perspectief van de lerarenopleidingen, studenten, afgestudeerden als van het werkveld in kaart brengt. De onderzoekers gebruikten kwantitatieve (databanken, bevraging) en kwalitatieve gegevens (focusgroepen en telefonische interviews). De commissie- Biesta heeft de bevindingen van dit onderzoek meegenomen in haar rapport. Daarnaast heeft de commissie ook gesprekken gehad met verschillende stakeholders zoals de koepels, de aanbieders van lerarenopleidingen, de Vlaamse Vereniging van Studenten. De beleidsevaluatie gaat niet over de kwaliteit van individuele opleidingen maar ze analyseert de effecten van het beleid en formuleert beleidsanalyses en aanbevelingen op Vlaams niveau. Deze vraag staat centraal: welke invloed heeft de hervorming van 2006 gehad op de opleiding van leraren? De beleidsevaluatie bekijkt alle lerarenopleidingen en lerarenopleiders in hun rol als initiële opleiders van leraren, maar ook in de rol die ze kunnen hebben in het bieden van aanvangsbegeleiding en professionalisering van (beginnende) leraren. Evaluatievragen culum (o.a. afstemming op de onderwijspraktijk, stagecomponent) en de professionalisering aan bod. We focussen op de evaluatievragen en de aanbevelingen die van belang zijn voor de geïntegreerde lerarenopleidingen (GLO s). GLO s zijn de driejarige professionele bacheloropleidingen aan een hogeschool die leiden tot een diploma van leraar in het kleuter-, lager of secundair onderwijs (de vroegere regent ). We geven per evaluatievraag telkens eerst de bevindingen uit de beleidsevaluatie, dan de aanbevelingen van de commissie-biesta en besluiten met bedenkingen vanuit het COV. Welke studenten starten (niet) in de lerarenopleidingen? Conclusies beleidsevaluatie Het decreet van 2006 is ingevoerd in het academiejaar Sindsdien is het aantal studenten in Het gemiddelde onderwijsniveau mag niet zakken. De lerarenopleiding moet voor iedereen een uitdagende opleiding zijn. 13

2 de geïntegreerde lerarenopleidingen blijven stijgen (zie tabel 1-3). Het aantal studenten in de lerarenopleidingen met een niet-belgische nationaliteit blijft echter uiterst beperkt (ca. 1 %), net als studenten met een geregistreerde functiebeperking (< 0,1 %). Tabel 1 laat zien dat voor de lerarenopleiding kleuteronderwijs de instroom overwegend vrouwelijk is (97 %) en vooral uit het komt. Bijna 20 % van de studenten stroomt in met een BSO-diploma. Procentueel zijn deze verhoudingen vrij stabiel gebleven over de jaren. Er is slechts een kleine toename van het aantal BSOleerlingen ten nadele van de instroom uit het. Uit tabel 2 blijkt dat ook in de lerarenopleiding lager onderwijs het profiel van de instromende student vrij stabiel is gebleven. Om en bij de 17 % van de instromers is mannelijk, ongeveer 45 % van de studenten komt uit het en een kleine 40 % uit het. Het aandeel BSO/ leerlingen blijft hier zeer beperkt (minder dan 5 %). Voor de GLO secundair onderwijs zien we in tabel 3 een instroomprofiel dat, wat de vooropleiding betreft, aansluit bij dat van de GLO lager onderwijs. Hier is het aantal mannelijke instromers duidelijk hoger (ongeveer 48 %). Het rapport-biesta vergelijkt de instroom in de geïntegreerde lerarenopleidingen met de instroom in de andere professionele bacheloropleidingen (PBA s). Ze concludeert dat het aantal mannelijke studenten in de andere PBA s hoger ligt (+/- 41 % t.o.v. 28 %). Het aandeel instromers uit is vergelijkbaar. In de andere PBA s ligt het aandeel studenten uit BSO iets hoger en dat uit iets lager. Ook in de andere PBA s is er weinig evolutie in deze verhoudingen. Het instroomprofiel van studenten in de GLO s volgt een algemene trend die geldt voor alle professionele bachelors. Op basis van deze cijfers is er dus geen bewijs dat de kwaliteit van de instroom in de lerarenopleidingen is gedaald. Wel stelt de commissie-biesta vast dat de instromende populatie sterk verschilt per onderwijsinstelling. Aanbevelingen van de commissie-biesta Het profiel van studenten in de lerarenopleidingen blijkt vrij stabiel. Toch is er zowel in de lerarenopleidingen als in het werkveld een reële zorg over de voorkennis en motivatie van instromende studenten in de geïntegreerde lerarenopleidingen (Valcke e.a., 2012). Tegelijk kampt Vlaanderen met een lerarentekort. Er is een dilemma tussen kwaliteit en kwantiteit. De commissie-biesta raadt af om een formele selectieproef te organiseren bij de start van de opleiding. Veeleer moet er een aanvangsdiagnostiek zijn. Niet om studenten uit te sluiten maar om hen te richten naar trajecten op maat. Daar kunnen bijkomende cursussen aan vasthangen. Lerarenopleidingen moeten ook de mogelijkheid hebben om grenzen te trekken indien studenten onvoldoende vooruitgang boeken. In dat geval die- Tabel 1 Instroomprofiel van de studenten in de GLO kleuteronderwijs 2 Academiejaar totaal inschrijvingen BSO ,00 % 19,36 % 52,69 % 3,68 % 16,99 % ,26 % 18,61 % 52,14 % 4,04 % 17,12 % ,22 % 19,06 % 50,79 % 3,93 % 17,33 % ,89 % 18,72 % 51,10 % 3,83 % 18,31 % ,88 % 18,01 % 50,33 % 3,48 % 19,20 % Tabel 2 Instroomprofiel van de studenten in de GLO lager onderwijs 3 Academiejaar totaal inschrijvingen BSO ,13 % 45,54 % 38,28 % 1,80 % 2,46 % ,88 % 44,98 % 40,11 % 2,02 % 2,80 % ,82 % 43,88 % 40,21 % 2,29 % 3,24 % ,25 % 43,05 % 40,68 % 2,29 % 3,48 % ,52 % 45,54 % 38,28 % 1,80 % 2,46 % Tabel 3 Instroomprofiel van de studenten in de GLO secundair onderwijs 4 Academiejaar totaal inschrijvingen BSO ,62 % 43,85 % 42,97 % 3,11 % 4,28 % ,72 % 43,66 % 43,22 % 3,13 % 4,71 % ,25 % 42,90 % 43,39 % 3,47 % 5,08 % ,93 % 42,43 % 44,02 % 3,56 % 5,32 % ,72 % 42,40 % 43,12 % 3,63 % 5,39 % 14

3 nen opleidingen de mogelijkheid te hebben studenten uit te sluiten van de stage en of zelfs van de hele opleiding. Daarnaast beveelt de commissie aan om een concreet en expliciet beleid te ontwikkelen om de diversiteit in de lerarenopleiding en dus in de lerarenpopulatie te bevorderen, zodat deze een betere afspiegeling vormt van de diversiteit in de samenleving. Bedenkingen vanuit het COV Het COV staat open voor een debat over het meten van het instroomniveau van kandidaat-leraren via een kwaliteitsvolle diagnostiek. Een goed uitgewerkt schakeltraject op HBO5- niveau 5 kan kansen bieden aan studenten voor wie de sprong tussen het secundair onderwijs en een professionele bacheloropleiding te groot is. Het laat toe dat deze jongeren een relevante kwalificatie halen én zich gericht voorbereiden op doorstroming naar de lerarenopleiding. In de lerarenopleiding mag er ruimte zijn voor een gedifferentieerde aanpak op basis van de vooropleiding of op basis van een oriënteringsproef. De lerarenopleidingen moeten hiervoor wel de nodige trajecten kunnen voorzien. In geen geval mogen de niveauverschillen tussen de studenten in de lerarenopleiding de lat naar beneden halen. De gedifferentieerde trajecten mogen niet ten koste gaan van de onderwijstijd voor wie de opleiding start met het vereiste startniveau. Het COV wil vertrouwen kunnen hebben in de gediplomeerden. Ook het gemiddelde onderwijsniveau mag niet zakken. De lerarenopleiding moet voor iedereen een uitdagende opleiding zijn. Voor het COV mag het werkveld geen nadeel ondervinden van de verschillen in voorkennis van studenten in de lerarenopleiding. Enkel als eventuele aanvangstekorten succesvol zijn geremedieerd, mag een student toegang krijgen tot de stage. Het is de verantwoordelijkheid van de lerarenopleiding om dit te bewaken. Welke mogelijkheden bieden de lerarenopleidingen aan voor zij-instromers en met welk resultaat? Conclusies beleidsevaluatie Het decreet van 2006 beoogde het organiseren van flexibele trajecten om het diploma van leraar te behalen. Zo zou je meer kandidaat-leraren kunnen aantrekken die na een beroepsloopbaan in een andere sector, de overstap willen maken naar het onderwijs. Deze zij-instromers kunnen in alle lerarenopleidingen gebruik maken van vrijstellingen op basis van zogenoemde eerder verworven competenties. Slechts enkele instellingen hebben een specifiek traject voor zij-instromers in de lerarenopleiding kleuter- en lager onderwijs ontwikkeld, bijvoorbeeld in avondonderwijs of een verkort traject als de instromers al een bachelordiploma bezaten. Met de invoering van het LIO (leraar in opleiding)-traject heeft het decreet van 2006 een concreet initiatief genomen voor zij-instromers die in het secundair onderwijs willen lesgeven. Via het LIO-traject kan de lerarenopleiding gecombineerd worden met tewerkstelling in onderwijs. Naast het aantrekken van zij-instromers, werd de LIO-baan ook geacht het aantal ongekwalificeerde leraren te verminderen. Het gaat om leraren die een bachelor- of masterdiploma hebben, die tewerkgesteld zijn in het onderwijs en die geen diploma van leraar (of bewijs van pedagogische bekwaamheid) hebben. Door een LIO-baan kunnen zij een lerarenopleiding volgen en hun eigen arbeidspraktijk inbrengen voor de praktijkcomponent. Sinds het invoeren van de LIO-baan zijn de ongekwalificeerde leraren in het secundair onderwijs in eerste instantie toegenomen (van tot leraren), maar vanaf zien we een daling (tot leraren). Het is mogelijk dat de stijging tot net mee veroorzaakt is door de tewerkstelling van LIO-baners, die tijdens de LIO-baan ook nog geen bewijs van pedagogische bekwaamheid bezitten. In het basisonderwijs, waar er op dit moment enkel een LIO mogelijk is voor het vak lichamelijke opvoeding, is het aantal ongekwalificeerde leraren sinds jaarlijks gestegen (van 727 tot 939 leraren). Aanbevelingen van de commissie-biesta De commissie meent dat de LIO-baan in principe een goed initiatief is voor het aantrekken van zij-instromers. Wel merkt ze op dat de LIO-baan op gespannen voet staat met de professionalisering van leraren en met het probleem van de praktijkschok, doordat het onervaren en niet-opgeleide kandidaten onmiddellijk in het werkveld laat starten. Dat betekent dat de opleiding en begeleiding van LIO s een aantal specifieke uitdagingen met zich 15

4 mee brengen. Er is nood aan betere afspraken tussen de school, de lerarenopleiding en de student, aan een betere coördinatie tussen de lerarenopleiding en mentoren; en aan een betere opleiding en ondersteuning van mentoren. Ook moet er meer klaarheid komen over het takenpakket voor de LIO. De commissie is van oordeel dat de bestaande verschillen tussen scholen enkel weggewerkt kunnen worden door een substantiële ondersteuning te voorzien voor het mentorschap. LIO-studenten hebben nood aan een apart opleidingstraject dat hen toelaat om theorie en praktijk op elkaar af te stemmen. Een belangrijke uitdaging voor de lerarenopleidingen ligt dan ook in het ontwikkelen van een programma voor de LIO-baan als een specifieke vorm van het opleiden van leraren. Verder benadrukt de commissie dat de LIO-baan één van de vormen van de Vlaamse lerarenopleiding is. Dat betekent dat na de LIO-baan de opgeleide leraar nog steeds nood heeft aan en recht heeft op goede en volledige aanvangsbegeleiding. Dat een LIO-baan enkel kan in het secundair onderwijs vindt de commissie een gemis. Vooral met het voorspelde lerarentekort voor het basisonderwijs moet overwogen worden om ook hier een LIO-baan mogelijk te maken, rekening houdend met de hierboven geïdentificeerde kritische succesfactoren. Daarnaast beveelt de commissie aan om ook op andere mogelijkheden voor zij-instroom in te zetten, bijvoorbeeld een verkorte lerarenopleiding voor bepaalde doelgroepen, of tijdelijke inzetbaarheid. Bedenkingen vanuit het COV Het lerarentekort neemt toe. Formules van zij-instroom zijn nodig. Het COV wil dat leraren uit het basisonderwijs kwalitatief opgeleid zijn via de geïntegreerde lerarenopleiding. Zijinstroom kan via flexibele trajecten op basis van eerder verworven competenties. Deze bestaan vandaag al. Het COV staat ook open voor een debat over kwaliteitsvolle LIO-trajecten in het basisonderwijs. Dit moet een haalbaar traject zijn. De invulling via de combinatie werken-leren mag niet leiden tot een tweederangs lerarenopleiding. Daarom pleit het COV voor een beperking van de onderwijsopdracht van LIO s tot maximum een deeltijdse opdracht zodat er ruimte ontstaat om te leren en diepgang te geven aan de opleiding. Het mag het perspectief van de geïntegreerde opleiding niet uithollen. De LIO-baner moet sterk opgeleid worden en de begeleidende school moet de garantie hebben dat zij op een kwalitatieve wijze ondersteuning kan bieden. Welke leraren leveren onze lerarenopleidingen af? Conclusies beleidsevaluatie De studie komt niet tot definitieve conclusies over het profiel van studenten die afstuderen aan de lerarenopleiding. De gegevens waarover de onderzoekers beschikten, waren onvolledig (Valcke e.a., 2012). Het profiel van de afgestudeerden aan de lerarenopleidingen is uiteraard gerelateerd aan de kenmerken van de instromende studenten (zie hoger). Dat de afgestudeerden aan de geïntegreerde lerarenopleidingen vooral vrouwen zijn (van 98 % in GLO kleuteronderwijs tot 60 % in GLO secundair onderwijs), met Belgische nationaliteit (> 98 %) en zonder functiebeperking (> 99,8 %) is geen verrassing. Tabellen 4 tot 6 tonen dat de toename van het aantal studenten met een BSO-achtergrond in de geïntegreerde lerarenopleidingen zich maar deels vertaalt in een toename van hun aandeel bij de afgestudeerden. Een gelijkaardige vaststelling is dat de studenten met een -vooropleiding meer vertegenwoordigd zijn bij de afgestudeerden dan bij de instromers. Wel signaleren tabellen 4 en 6 voor de GLO kleuteronderwijs en de GLO secundair onderwijs een lichte procentuele afname van afgestudeerden met vooropleiding en een kleine toename van afgestudeerden met vooropleiding of BSO. Voor de GLO secundair onderwijs is deze toename van -leerlingen volgens de commissie wellicht vooral te situeren bij de technische vakken. We willen leraren met een geïntegreerde inzetbaarheid in alle leerlingengroepen. Het diploma moet dat garanderen. 16

5 Tabel 4 Uitstroomprofiel van de studenten in de GLO kleuteronderwijs 6 academiejaar totaal diploma s BSO ,18 % 23,86 % 54,89 % 4,20 % 11,59 % ,65 % 19,74 % 57,09 % 4,37 % 13,12 % ,02 % 22,80 % 56,18 % 3,09 % 12,11 % ,85 % 20,96 % 54,99 % 5,67 % 12,70 % ,71 % 22,94 % 55,23 % 3,02 % 13,38 % Tabel 5 Uitstroomprofiel van de studenten in de GLO lager onderwijs 7 academiejaar totaal diploma s BSO ,77 % 55,03 % 29,70 % 1,17 % 0,70 % ,24 % 52,66 % 34,64 % 1,39 % 0,66 % ,48 % 57,76 % 31,89 % 1,66 % 0,55 % ,77 % 56,30 % 31,67 % 1,91 % 0,58 % ,43 % 55,61 % 32,47 % 2,10 % 0,91 % Tabel 6 Uitstroomprofiel van de studenten in de GLO secundair onderwijs 8 academiejaar totaal diploma s BSO ,79 % 53,77 % 36,54 % 2,24 % 1,68 % ,35 % 52,78 % 37,15 % 2,52 % 1,72 % ,80 % 51,49 % 38,86 % 3,15 % 2,41 % ,28 % 52,17 % 39,32 % 2,55 % 2,50 % ,15 % 51,52 % 36,88 % 3,87 % 2,68 % De beleidsevaluatie ging ook na hoe de basiscompetenties bereikt worden in de opleidingen. In 2007 werden de nieuwe basiscompetenties goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Dit zijn de competenties die afgestudeerden aan de lerarenopleiding moeten bezitten. De basiscompetenties zijn ingedeeld in tien functionele gehelen. Dit zijn algemeen geformuleerde rollen die de leraar opneemt. Er zijn functionele gehelen die leerlinggericht zijn, schoolgericht en maatschappijgericht. De basiscompetenties zijn vastgelegd bij Besluit van de Vlaamse Regering. De lerarenopleidingen kunnen zelf bepalen hoe ze die bereiken bij hun studenten. Een grootschalige online bevraging wijst op uiteenlopende percepties over het al dan niet realiseren van de basiscompetenties (Valcke e.a., 2012). Over het algemeen schat het werkveld de gerealiseerde competenties lager in dan studenten en afgestudeerden zelf. Studenten en afgestudeerden voelen zich vrij goed voorbereid op de verantwoordelijkheden van de leraar naar de lerende (o.a. leraar als begeleider van leer- en ontwikkelingsprocessen, opvoeder, organisator). Ook de schoolleiders en mentoren blijken vrij positief over de mate waarin deze leerlinggerichte basiscompetenties worden gerealiseerd. Schoolleiders en mentoren zijn minder tevreden over de mate waarin de schoolgerichte (o.a. partner van ouders, lid van een schoolteam) en maatschappijgerichte (leraar als cultuurparticipant) basiscompetenties worden bereikt. Ook de studenten en de afgestudeerden zelf zijn hier minder positief over. In focusgroep-gesprekken en interviews waren opleidingsverantwoordelijken en lerarenopleiders sceptisch over de realisatie van alle basiscompetenties (Valcke e.a., 2012). Lerarenopleiders in de GLO s vertelden dat ze er niet kunnen in slagen om de zwakke instroom klaar te stomen om in het werkveld te starten met voldoende inhoudelijke expertise. Zij pleitten voor individuele trajecten. Ook schoolleiders en mentoren uit basisen secundair onderwijs spraken hun bezorgdheid uit over het kennisniveau van pas afgestudeerde leraren. Dit is een belangrijk signaal. Op basis van de uiteenlopende meningen van de betrokkenen acht de commissie-biesta het niet mogelijk een eenduidig antwoord te formuleren op de vraag of het niveau van de afgestudeerden voldoet en of er een negatieve trend te constateren valt. Ander bronnenmateriaal dat kan helpen hier een antwoord op te geven zijn de visitatierapporten of de doorlichting van individuele opleidingen. De meest recente visitatierapporten van de GLO zijn verschenen in 2008 en zijn dus voor deze beleidsevaluatie minder actueel. Door de visitatiecommissies werden toen weinig problemen gesignaleerd over de gerealiseerde resultaten. In het najaar van 2013 worden de lerarenopleidingen kleuter- en lager onderwijs opnieuw gevisiteerd. Aanbevelingen van de commissie-biesta Uit de beleidsevaluatie blijkt dat studenten met een BSOvoorgeschiedenis statistisch gezien lagere slaagkansen hebben. Dit geldt voor de drie types GLO. De commissie-biesta vindt dat leerlingen uit het BSO ook moeten kunnen doorstromen naar lerarenopleidingen, maar beklemtoont dat voor deze groep stu- 17

6 denten extra begeleiding nodig blijft. De commissie adviseert om BSOleerlingen in het zevende jaar BSO de kans te geven om zich specifiek voor te bereiden op het hogeschoolonderwijs. Deze voorbereiding moet kaderen in een ruimer oriëntatietraject. De commissie wil de basiscompetenties zelf niet in vraag stellen. Wel blijft het belangrijk de competenties te zien als elementen van een brede en geïntegreerde vorming van leraren. Ook is er volgens de commissie een belangrijk probleem met de mate waarin alle basiscompetenties in de opleiding verworven kunnen worden. Sommige competenties, bijvoorbeeld op het vlak van interactie met ouders of het schoolteam, kunnen pas goed ontwikkeld worden in de onderwijspraktijk. De commissie beveelt aan om in de basiscompetenties een onderscheid te maken tussen startcompetenties die de student dient te bezitten om het diploma van leraar te kunnen behalen, en het geheel van basiscompetenties dat aan het eind van een gestructureerd traject van aanvangsbegeleiding behaald moet zijn. r&n Referentie Valcke, M., Struyven, K., Rots, I. e.a. (2012). Bestuurlijke samenvatting Als het krijtstof neerdaalt. Een bijdrage aan de beleidsevaluatie van de lerarenopleidingen in Vlaanderen. Dit rapport is toegankelijk via Noten 1 Dit rapport is toegankelijk via 2 De cijfers m.b.t. de onderwijsvorm in het secundair onderwijs zijn onvolledig. In de databank hoger onderwijs van het Ministerie van Onderwijs en Vorming ontbreken voor 5 % tot 14 % van de studenten gegevens over het diploma secundair onderwijs. Dit zijn o.m. studenten met een buitenlands diploma, uitzonderingen die zonder diploma zijn toegelaten of studenten waarvoor de instelling het diploma niet heeft ingegeven. 3 Idem noot 2. 4 Idem noot 2. 5 HBO5 is hoger beroepsonderwijs, een studieniveau tussen het secundair onderwijs en de professionele bachelor. 6 Idem noot 2. 7 Idem noot 2. 8 Idem noot 2. Bedenkingen vanuit het COV Niet alleen de instroom in de lerarenopleiding maar vooral de uitstroom moet kwalitatief gegarandeerd zijn. De niveauverschillen tussen de studenten mogen de lat in geen geval lager leggen. We kiezen voor een gedifferentieerde aanpak op basis van de vooropleiding, een schakeltraject of een oriënteringsproef. Dit dient bekeken te worden in relatie tot de financieringsmechanismen van de lerarenopleidingen. Van bij de start van de lerarenopleiding moet er gewerkt worden aan alle basiscompetenties. In de vorige Schoolwijzer hekelden we reeds het gebruik van de competenties als afvinklijst. Je wordt geen leraar door het opstapelen van afzonderlijke deelcompetenties. Leraar zijn vereist de geïntegreerde beheersing van alle basiscompetenties in diverse onderwijscontexten. Het COV wil vertrouwen kunnen hebben in de gediplomeerden. De selectie van de uitstroom van te zwakke leraren (naar inhoud én pedagogische bekwaamheid) is niet de verantwoordelijkheid van het veld maar wel van de lerarenopleiding. De twijfel over het potentieel van een student mag niet aanslepen tot het laatste jaar van de opleiding. Dit is niet goed voor de student en ook niet voor het werkveld. Het COV stelt zich vragen over het evaluatiesysteem voor studenten in het hoger onderwijs. Tekorten kunnen getolereerd worden. Het is mogelijk dat een student een diploma krijgt, zelfs al is hij/zij niet geslaagd voor alle essentiële onderdelen van het curriculum. In het basisonderwijs willen we leraren met een geïntegreerde inzetbaarheid in alle leerlingengroepen. Het diploma moet dat garanderen. Als de samenleving de inhoud van het beroepsprofiel van de leraar belangrijk vindt, moet de overheid de opleiding van de leraar en de werkomstandigheden zo organiseren dat die kwaliteit wordt gegarandeerd. De lerarenopleiding is slechts een eerste fase in een professionaliseringstraject. Van bij de instap in de job moet een goede begeleiding worden voorzien. Scholen moeten hiervoor de mogelijkheden krijgen. Het COV wil dat leraren kunnen groeien in vertrouwen. De aanvangsbegeleiding is een aspect in de relatie van werkgever-werknemer. Lerarenopleiders kunnen een rol spelen, bijvoorbeeld in de opleiding van mentoren of in andere vormen van coaching. Zij kunnen echter nooit in de plaats van de werkgever staan. n 18