Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni

Transcriptie

1 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS EN VORMING Vraag nr. 261 van 6 april 2009 van PAUL DELVA Leerkrachtendiploma s - Vereist of voldoende geacht Vorig schooljaar bleek dat - zowel bij tijdelijke als bij vastbenoemde leerkrachten - het aantal leerkrachten zonder geschikt diploma hoog ligt. Bijvoorbeeld voor het vak Informatica werd het steeds moeilijker om afgestudeerden uit die richting bereid te vinden om hierover les te geven. Daarom werd de notie voldoende geacht diploma ingevoerd in de plaats van vereist diploma. Dit moest toelaten om soepeler in te spelen op het inzetten van leerkrachten. 1. Kan de minister meedelen hoeveel leerkrachten in werken met een vereist diploma en hoeveel met een voldoende geacht diploma? Kan hij ook aangeven voor welk vak/domein? Hoe is dit aantal geëvolueerd sinds de bovenvermelde versoepeling in werking is getreden (per vak/lesdomein)? 2. Kan de minister dezelfde cijfers meedelen voor de rest van Vlaanderen? 3. In hoeverre verschillen de cijfers voor met die voor de rest van Vlaanderen (aantallen, vakken, )? Welke beleidsconclusies trekt de minister hieruit? 4. Hoe worden deze leerkrachten ondersteund om de vakken waarvoor zij in principe niet specifiek werden opgeleid, op een kwalitatieve manier te geven? Welke middelen maakt de minister hiervoor vrij? Hoe wordt gecontroleerd dat het niveau van de lessen (voldoende) hoog blijft? 5. Welke gevolgen heeft deze versoepeling gehad voor de nascholing? 6. Welke maatregelen treft de minister om het aantal leerkrachten met een vereist diploma te verhogen? In hoeverre wordt er een doelgroepenbeleid uitgewerkt om vooral in de wetenschappelijke richtingen pas afgestudeerden aan te sporen de stap te zetten naar het onderwijs? 7. In hoeverre heeft de economische crisis die we vandaag beleven een effect op een eventuele herinstroom van leerkrachten met een vereist diploma : wordt met andere woorden door de directies vastgesteld dat het gemakkelijker wordt om leraars te vinden met de juiste diploma s?

2 -148- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni 2009 FRANK VANDENBROUCKE VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN WERK, ONDERWIJS EN VORMING ANTWOORD op vraag nr. 261 van 6 april 2009 van PAUL DELVA 1. De volksvertegenwoordiger zegt in de inleiding van zijn vraag dat de voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen een recente versoepeling zijn, vorig jaar ingevoerd naar aanleiding van moeilijkheden om geschikte leraren te vinden. Dat is niet correct: in het stelsel van bekwaamheidsbewijzen voor het secundair onderwijs, vastgelegd bij het besluit van de Vlaamse Regering van 14 juni 1989 betreffende de bekwaamheidsbewijzen, de salarisschalen, het prestatiestelsel en de bezoldigingsregeling in het secundair onderwijs, waren al altijd naast vereiste ook voldoende geachte bekwaamheidbewijzen opgenomen. Voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen verlenen de nodige flexibiliteit aan het stelsel van bekwaamheidsbewijzen. Een aanstelling op basis van een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs wordt als evenwaardig beschouwd aan een aanstelling op basis van een vereist bekwaamheidsbewijs. Er zijn voor alle onderwijsambten bekwaamheidsbewijzen bepaald, ingedeeld in vereiste, voldoende geachte en andere, drie categorieën van bekwaamheidsbewijzen waaraan in de rechtspositie verschillende rechten en plichten gekoppeld zijn. De vereiste bekwaamheidsbewijzen voor vakken in het secundair onderwijs zijn specifiek geformuleerd: een vakspecifiek basisdiploma en een bewijs van pedagogische bekwaamheid zijn nodig. De voldoende geachte bekwaamheidsbewijzen zijn ruim: een basisdiploma en een bewijs van pedagogische bekwaamheid zijn nodig. Voor technische en praktische vakken maakt soms ook nuttige ervaring deel uit van het vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs. De andere bekwaamheidsbewijzen bieden een noodoplossing bij gebrek aan een leraar met een vereist of voldoende geacht bekwaamheidsbewijs: er is alleen een basisdiploma van een minimumniveau nodig. Bij aanstellingen op basis van een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs houden de rekening met de competenties waarover de leraar beschikt, eventueel verworven via ervaring buiten het onderwijs. De overheid legt deze competenties dus niet op: de zelf oordelen hierover. Tabel 1 - Aanstelling volgens bekwaamheidsbewijs in het secundair onderwijs - overzicht per regio (interimuren op 15 maart) alle Vereist 65,09% 59,96% 62,73% 67,92% 62,38% 66,09% Voldoende 19,41% 21,69% 18,66% 21,70% 22,94% 19,89% Andere 15,51% 18,65% 18,61% 10,38% 14,68% 14,02%

3 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni alle vereist 61,39% 54,97% 56,79% 60,88% 62,11% 62,71% voldoende 21,91% 24,44% 20,44% 22,09% 23,17% 20,77% andere 16,70% 20,59% 22,78% 17,04% 14,72% 16,52% alle vereist 62,11% 54,92% 55,37% 60,51% 63,39% 63,32% voldoende 20,32% 23,55% 18,27% 20,83% 22,04% 18,32% andere 17,57% 21,53% 26,37% 18,66% 14,57% 18,36% alle vereist 60,48% 54,06% 52,66% 63,92% 62,90% 60,43% voldoende 21,12% 22,42% 20,12% 19,99% 21,96% 20,65% andere 18,40% 23,52% 27,22% 16,09% 15,15% 18,92% alle vereist 60,38% 55,78% 52,53% 60,97% 65,21% 61,28% voldoende 21,90% 23,04% 19,55% 21,52% 21,99% 21,10% andere 17,72% 21,18% 27,91% 17,50% 12,81% 17,62% alle vereist 59,60% 55,33% 47,90% 61,82% 63,17% 61,64% voldoende 23,10% 24,18% 24,08% 24,10% 22,29% 22,00% andere 17,30% 20,49% 28,02% 14,08% 14,54% 16,37% alle Vereist 59,68% 56,07% 52,93% 63,26% 60,98% 61,67% Voldoende 23,93% 25,08% 23,74% 23,02% 23,81% 23,29% Andere 16,38% 18,84% 23,33% 13,72% 15,21% 15,04% alle Vereist 61% 58% 51% 63% 60% 61% Voldoende 26% 26% 23% 24% 25% 24% Andere 13% 17% 26% 13% 15% 15% alle Gent Limburg Vlaams Vereist 60% 54% 53% 61% 59% 61%

4 -150- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni 2009 Voldoende 27% 29% 24% 25% 26% 24% Andere 13% 17% 23% 14% 15% 14% Tabel 2: aanstelling volgens vak volgens bekwaamheidsbewijs in het secundair onderwijs. (interim-uren op 15 maart 2008). vaknaam Bekwaamheidsbewijs aantal fte's Aardrijkskunde VE 135,388 Aardrijkskunde VO 56,376 Aardrijkskunde AND 24,172 Chemie VE 51,167 Chemie VO 26,223 Chemie AND 14,185 Duits VE 29,176 Duits VO 15,858 Duits AND 10,923 Economie VE 72,116 Economie VO 9,238 Economie AND 9,022 Electri,Elektrome,Mechanica VE 223,426 Electri,Elektrome,Mechanica VO 121,775 Electri,Elektrome,Mechanica AND 128,39 Engels VE 288,613 Engels VO 71,924 Engels AND 36,615 Frans VE 500,592 Frans VO 145,237 Frans AND 92,503 Godsdienst VE 355,369 Godsdienst VO 11,998 Godsdienst AND 108,416 Hout & Bouw VE 42,747 Hout & Bouw VO 70,066 Hout & Bouw AND 67,543 Informatica VE 44,469 Informatica VO 40,356 Informatica AND 5,123 Latijn & Grieks VE 98,74 Latijn & Grieks VO 10,613 Latijn & Grieks AND 13,88 Nederlands VE 622,056 Nederlands VO 199,781 Nederlands AND 89,336 Wiskunde VE 430,123 Wiskunde VO 202,642 Wiskunde AND 62, cf. vraag 1 3. De vraagsteller zal opmerken dan het aantal aanstellingen met een voldoend geacht bekwaamheidsbewijs in niet hoger ligt dan in de rest van Vlaanderen. Het aantal aanstellingen met een ander bekwaamheidsbewijs echter wel. Dit zou erop kunnen wijzen dat in, meer dan

5 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni in de rest van Vlaanderen, leerkrachten aangesteld worden die nog geen bewijs van pedagogische bekwaamheid bezitten, de zogenaamde LIO-banen. Zie hiervoor het antwoord op vraag Sinds 1996 heeft de overheid de stap gezet van een aanbodgestuurd naar een vraaggestuurd nascholingssysteem. Scholen beschikken sinds over financiële middelen die ze uitsluitend voor de nascholing van hun personeelsleden kunnen aanwenden. Tegelijk hebben zij de verantwoordelijkheid en de verplichting om op basis van een behoeftenanalyse een nascholingsplan op te stellen. De zelf zijn immers het best geplaatst om te oordelen welke leerkracht behoefte heeft aan een specifieke nascholing. De Vlaamse Gemeenschap voorziet vanaf het begrotingsjaar 1996 in financiële middelen voor de nascholing. Deze middelen bestemd voor: - nascholing op initiatief van de ; - nascholing op initiatief van [het Gemeenschapsonderwijs] 5 en verenigingen zonder winstoogmerk opgericht door de representatieve groeperingen van inrichtende machten van het gesubsidieerd onderwijs; - nascholing op initiatief van de Vlaamse regering; - nascholing voor directeurs 6 De Vlaamse Regering stelt (volgens de hiernavolgende tabel vanaf 2006) elk jaar middelen in duizend euro ter beschikking voor de nascholing: [[vanaf 2008]]¹ [[2009 Scholen basisonderwijs Aanvulling directeurs basisonderwijs Scholen secundair onderwijs Aanvulling directeurs secundair onderwijs Centra voor volwassenenonderwijs Aanvulling directeurs centra voor volwassenenonderwijs Scholen voor deeltijds kunstonderwijs Aanvulling directeurs voor deeltijds kunstonderwijs Centra voor leerlingenbegeleiding Aanvulling directeurs centra voor leerlingenbegeleiding 6 6 Centra voor basiseducatie 33 Gemeenschapsonderwijs en representatieve verenigingen van inrichtende machten Overheid Directeurs 490] 490]]² Decr ; [[ ]]¹ Decr ; [[ ]]² Decr Vanaf 2007 worden de bedragen voor "Gemeenschapsonderwijs en representatieve verenigingen van inrichtende machten", "Scholen basisonderwijs" en "Scholen secundair onderwijs" en vanaf 5 Decr Decr

6 -152- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni worden alle bedragen in deze titel [, met uitzondering van de nascholingsmiddelen voor de centra voor basiseducatie die pas vanaf 2009 geïndexeerd worden,] geïndexeerd. Hoe wordt dan gecontroleerd dat het niveau van de lessen (voldoende) hoog blijft? Tijdens een doorlichting van een onderwijsinstelling gaat de inspectie na of de onderwijstelling de onderwijsreglementering respecteert en of de onderwijsinstelling op systematische wijze haar eigen kwaliteit onderzoekt en bewaakt. Het halen van de eindtermen is uiteraard hierbij een zeer bepalende factor. Het referentiekader dat de inspectie hiervoor hanteert is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output. De component proces wordt verder onderverdeeld in de domeinen algemeen beleid, personeelsbeleid, logistiek beleid en onderwijskundig beleid. Onder personeelsbeleid wordt verstaan: de initiatieven die de instelling neemt bij de uitwerking en uitvoering van haar personeelsbeleid. Naast het personeelsbeheer wordt ook de professionalisering onder de loep genomen. Hieronder worden de initiatieven begrepen die de instelling neemt om de deskundigheid van haar personeelsleden te verhogen. 5. Zoals in de inleiding gezegd, is er geen bijkomende versoepeling ingevoerd. De mogelijkheid om aanstellingen te doen op basis van een voldoende geacht bekwaamheidsbewijs heeft altijd al bestaan en werd door de gebruikt. 6. Ik heb geen intenties om bijzondere maatregelen te treffen om leerkrachten met een vereist bekwaamheidsbewijs aan te trekken. Wel heb ik in het kader van het lerarentekort een aantal maatregelen genomen. Ik heb enkele bepalingen van het decreet van 8 juni 2000, dat ook geschreven was om het lerarentekort op te vangen, afgestemd op de huidige situatie op de arbeidsmarkt. Zo moesten de inrichtende machten of de directies tot voor kort het tekort aan gekwalificeerde personeelsleden bewijzen. Indien dit bewijs niet werd geleverd, heeft het personeelslid dat belast wordt met prestaties die als overwerk of als bijbetrekking worden beschouwd, geen recht op een bezoldiging voor deze prestaties. De te volgen procedure was echter niet enkel tijdrovend, maar soms ook onrealistisch. Momenteel lopen gesprekken met de sociale partners om de bezoldi-ging in geval van cumulatie opmerkelijk te verbeteren. De koopkracht van leerkrachten verhoogt de komende jaren door onder meer het optrekken van het vakantiegeld tot 92% van het referentiemaandsalaris en de leerkrachten in zullen een financiële stimulans krijgen. En zeer belangrijk: ik heb diverse maatregelen genomen om de directeurs te waarderen in hun opdracht, om goede directeurs aan te trekken en het leiderschap van een school verder te professionaliseren. Dit moet uiteraard ook de leraren zelf ten goede komen. Verder krijgen vervangingseenheden voor de aanstelling van een vervanger bij korte afwezigheden of wanneer personeelsleden met bedrijfsstage gaan. Vanaf dit schooljaar kunnen deze vervangingseenheden aanwenden om een personeelslid aan te stellen gedurende een langere termijn. In het kader van het lerarentekort is dit een belangrijke mogelijkheid om personeelsleden voor bijvoorbeeld maximum een volledig schooljaar aan te stellen. Ik plan om dit overleg nog voort te zetten, omdat ik tijdens deze legislatuur graag nog enkele bijkomende maatregelen zou nemen. De behandeling van de verschillende decreten heeft de

7 Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.8 - Mei-Juni voorbije maanden veel tijd in beslag genomen, maar het is de bedoeling om zo snel mogelijk een bijeenkomst met de sociale partners te organiseren. Verder heb ik aan de VLOR gevraagd om een innovatief advies uit te brengen over het lerarentekort en de aantrekkelijkheid van het onderwijs als arbeidsplaats. Bovendien heb ik in de specifieke lerarenopleiding het LIO-systeem ingevoerd. De specifieke lerarenopleiding is bedoeld voor wie al een vakinhoudelijke basisopleiding of beroepservaring verwierf en in zijn discipline enkel nog pedagogisch of didactisch moet gevormd worden. Studenten in de specifieke lerarenopleidingen krijgen de keuze de praktijkcomponent op verschillende wijzen in te vullen: een onbezoldigde baan als stagiair, een bezoldigde LIO-baan of de combinatie ervan. Indien de student opteert voor een bezoldigde LIO-baan, dan ontvangt deze een salaris. Tot slot worden sinds 1 september 2008 meer middelen voor mentorschap toegekend onder de vorm van mentoruren. Deze middelen zijn bedoeld voor: - de ondersteuning van de student of cursist tijdens de stage (preservice) - de aanvangsbegeleiding gedurende het eerste jaar van de beroepsuitoefening als leraar - de ondersteuning van de leraar-in-opleiding(inservice) De personeelsleden aangesteld met deze middelen zijn leerkrachten die in het kader van taakdifferentiatie een vermindering van lesopdracht krijgen om hun begeleidingsopdracht op te nemen. 7. cf. vraag 1.