Demografiebericht 2013 Winterswijk

Transcriptie

1 De bevolkingsontwikkeling Van Winterswijk Een krimpscenario Deel 3 Jan Heutink, Demografiebericht 2013 Winterswijk

2 Demografisch bericht Winterswijk 2013 l ll lll lv V Inhoud Conclusies en Aanbevelingen Voorwoord Inleiding Oorzaken demografische krimp in Winterswijk l Inwoner aantallen Winterswijk 2 Bevolking Achterhoek en Winterswijk 3 Oorzaken krimp 4 Vruchtbaarheid cijfers 5 Geboorte en overlijden 6 Geboorte - en overlijdensoverschot 7 Vestigingsoverschot V l Vll Vlll lx Groei Vergelijk werkelijkheid t.o.v. prognoses CBS Gemeentelijke beleidsvelden, die door de demografische ontwikkelingen beïnvloed worden. Bijlagen l Pillenknik 2 Bevolkingspiramide Bevolkingspiramide Vergelijking CBS en werkelijkheid 5 CBS tabel

3 Conclusie DE demografische krimp in Winterswijk De krimp in Winterswijk is: een vaststaand feit Onherroepelijk Kan niet bestreden worden Kan begeleid worden De demografische krimp in Winterswijk bedraagt in de periode van 2005 tot en met ,38 percent. In de periode van 2005 tot en met Maart ,57 percent De bevolking van Winterswijk krimpt sneller dan de prognoses van het CBS aangeven (Prognoses CBS gebaseerd op inwonertal inclusief asielzoekenden.) De krimp zal doorzetten en hoger worden Vruchtbaarheidscijfer ligt onder 2,2 Het aantal vrouwen in de vruchtbare leeftijd van 16 tot 40 minder wordt. Het geboorte overschot al sedert 2000 negatief is, vanwege de vergrijzende bevolking Het positieve vestigingsoverschot geheel op rekening komt van de aantallen asielzoekenden, dat door de jaren heen is opgelopen tot > 600 Op het moment, dat de goed gevulde groep babyboomers de gemiddelde stervensleeftijd, bereikt,zal de krimp zich versnellen en het daarmede gepaard gaande grotere aantal woningen die leeg komen te staan een probleem van de eerste orde worden. We moeten accepteren, dat de demografische krimp onherroepelijk is en aanpassing van bestrijden naar begeleiden van krimp geen gemakkelijk proces is, dat bovendien langdurig,tijdrovend en erg duur is. Het zal met pijnlijke beslissingen gepaard gaan. Het is noodzakelijk daarvoor nu reeds geld te reserveren voor de begeleiding van o.a. de gevolgen op de woningmarkt. Winterswijk 30 november 2014

4 Krimppercentages Winterswijkse bevolking Krimp 2005/2012 Krimp 2005/ geg. Mei 1,12 % 1,14 % Incl bewoners AZC 2,38 % 2,57 % Excl bewoners AZC De Winterswijkse cijfers van het bureau voor de statistiek zijn wat de bewonersaantallen betreft inclusief de bewoners van het Asielzoekerscentrum De steeds wisselende en ongewisse cijfers versluieren het juiste beeld van de vaste Winterswijkse bewoners. Om een zuiverder beeld van het juiste aantal bewoners te krijgen,zijn de berekeningen inclusief en ex clusief AZC. Verschillende gemeenten, waar Asielzoekcentra gehuisvest zijn. Geven de cijfers van het aantal bewoners gescheiden op, om zo versluiering te voorkomen Zo kan het gebeuren, dat eind 2013 een groei van 17 personen wordt opgegeven, terwijl er 620 personen in het AZC zitten en de groei eigenlijk 603 negatief is. Het is dan ook niet correct de stijgende aantallen asielzoekenden als groei van de Winterswijkse bevolking aan te merken

5 Het begeleiden van krimp Evenals vele andere gemeenten heeft Winterswijk reeds nu en in de komende Jaren, in versterkte mate met demografische krimp te maken.in Winterswijk werd niet op de krimp geanticipeerd. Wel werd gesteld,dat we ons geen al te grote zorgen behoeven te maken, want Winterswijk was nog met 17 personen gegroeid. In eerste instantie heeft men geprobeerd nieuwe bewoners en bedrijven aan te trekken. Dit bleek niet te werken. Het wordt nu tijd de krimp niet meer voor zich uit te schuiven en de krimp als onomkoombaar te accepteren. Wat kan men doen als begeleiding van krimp? In eerste instantie dient een inventaris opgemaakt te worden van de huidige leegstaande woningen. Het is een moeilijke zaak dit bestaand sluitend te krijgen. (kadaster en makelaars) Afhankelijk van uitkomst de bouwplannen bijstellen Balans vinden tussen slopen en bouwen Van twee woningen 1 maken Van flatgebouwen een etage verwijderen Van lege winkels in aanlooproute naar het centrum woningen maken. Geen winkels meer bouwen die aansluiten op bijna,, winkellege aanlooproutes. Zoals nu in Bosmastraat gaat gebeuren. Na slopen invullen met groen? of minder nieuw bouwen, dan er gesloopt is. Verkrotte woningen zoals men in Oost Duitsland gedaan heeft met groen laten begroeien. Bij slopen kan het vastgoed nog een boekwaarde hebben of nog met hypotheek belast zijn. Het schulden vraagstuk komt dan om de hoek te kijken. Al met al een probleem dat zich over jaren zal uitstrekken, kostbaar is en waarbij pijnlijke beslissingen genomen moeten worden. Men zou hiervoor nu reeds geld moeten reserveren.

6 Voorwoord In de studies krimpscenario DEEL 1 en Deel 2 werd in 2006 aandacht gevraagd van de toenmalige Winterswijkse bestuurders, voor de op handen zijnde demografische bevolkingskrimp in onze gemeente. De rapporten werden besproken in de vergadering : Burger en Bestuur van ,waaronder de fractie voorzitters van de politieke partijen Men zou doorgaan met enthousiasme en grote inzet Winterswijk te laten groeien (bouwen om te groeien) Het woord krimp paste niet in het beleid van de bewindslieden. Nu, na een tiental jaren, is de meeste krimpangst van de bestuurders voor een groot deel verdwenen. Geheel verdwenen is de angst niet. Nog onlangs werd in de nieuwjaarsrede 2014 gezegd, dat Winterswijk zich geen al te grote zorgen behoeft te maken, want Winterswijk was in 2013 nog met 17 personen gegroeid. Onvermeld bleef, dat het Asielzoekers -Centrum in datzelfde jaar een flinke groei had gehad, waardoor de krimp werd versluierd. De conclusie uit beide studies was :,,Winterswijkse bevolking krimpt. Nu een achttal jaren na het verschijnen van de eerste studies., volgt hier het Demografische Bericht 2013 van Winterswijk. De voorspellingen van destijds zijn door de tijd achterhaald en kunnen aan de werkelijkheid op hun waarde worden getoetst. De naam is: Krimpscenario deel 3. Demografisch bericht 2013 Winterswijk. Winterswijk

7 Inleiding. De bevolkingspiramide is al lang geen piramide meer!!!! De gemiddelde leeftijd stijgt en het aantal inwoners krimpt. Alle leeftijdsgroepen ondervinden hiervan de gevolgen en daardoor alle bestuurlijke beleidsvelden. Zo moeten op grond van een minder aantal leerlingen misschien scholen gesloten worden. Het hierna volgende demografische bericht van Winterswijk 2013 probeert aan de hand van grafieken en cijfermateriaal een overzicht te geven, hoe de stand van zaken qua demografische veranderingen in Winterswijk zich voltrekt, Aan de hand hiervan wordt van ons bestuur verwacht zodanige maatregelen te treffen, dat ook de toekomstige structuur van de gemeente, bij onze bevolking past.

8 Inwonersaantal Winterswijk Aan het eind van het jaar 1960 bedroeg het aantal inwoners inclusief allochtonen Dit liep op in 2003 tot inwoners. Door de komst van het Asiel zoekers - centrum steeg het aantal inwoners in 2004 naar Na 2003 werd de bezetting van het AZC meegenomen in het inwonersaantal. In deze grafiek werd vanaf 2004 het aantal bewoners gescheiden weergegeven Blauwe lijn is inclusief AZC Eind 2012 excl AZC Het werkelijke aantal inwoners bedroeg eind 2012 dus personen inclusief allochtonen en exclusief AZC.

9 Bevolking Achterhoek - Winterswijk Bevolking Bevolking Achterhoek Winter Bevolking Winterswijk * De bevolking van Winterswijk bedroeg in personen. De bevolking groeide tot 2003 tot in totaal personen Na 2003 groeide het aantal sterk tot Deze groei werd sterk beïnvloed door het steeds groeiende aantal asielzoekers, dat in 2012 steeg tot 600 personen. Het aantal vaste bewoners van Winterswijk inclusief allochtonen maar exclusief bewoners AZC is = Na 2004 krimpt Winterswijk zoals de trendlijn laat zien. Zoals de grafieken laten zien, loopt Winterwijk ongeveer parallel met de Achterhoek,die nu ook begint te krimpen na 2005

10 Oorzaken krimp Groei of krimp van het aantal inwoners wordt bepaald door de som van geboorten, sterfgevallen, vertrek uit gemeente en komst in de gemeente. En wordt verder beïnvloed door de aanwezigheid van een Asielzoekerscentrum. In de hierna volgende paragraaf worden door middel van cijfers en grafieken over de jaren 1960 tot en met 2002 de aantallen inwoners weergegeven. De jaren na 2002 worden apart vermeld door de komst van het Asiel zoekers - Centrum, dat in 2003 door de toenmalige burgemeester Christien Stichter, geopend werd. Vanaf 2005 zijn de cijfers van de aantallen in het centrum exact bekend en kunnen de cijfers van groei/krimp berekend worden. Dus inclusief en exclusief AZC. De cijfers vanaf 2005 tot en met 2013 worden apart vermeld. Om een reëler, beeld van groei of krimp te verkrijgen. Voor zover de prognoses van het CBS door de tijd achterhaald zijn, worden deze vergeleken met de werkelijke cijfers, om na te gaan in hoeverre deze afwijken van de werkelijke situatie. In de hierna volgende grafieken en tabellen worden de verschillende componenten van krimp of groei weergegeven. Inwonertal totaal Winterswijk inclusief allochtonen en ex AZC Vruchtbaarheidscijfers Geboorte en sterfte Immigratie en emigratie Vestiging in de gemeente en vertrek uit de gemeente Winterswijk en de Achterhoek Totale grafiek groei

11 * Levend geboren Levend geboren Lineair (Levend geboren) Anti Conceptie * Overlijden Overlijden

12 geboorte overlijden Na 2006 overlijden er meer mensen dan er geboren worden

13 Vruchtbaarheid cijfers 2,5 2 1,5 1,53 1,591,59 1,79 1,7 1,66 1,74 1,68 1,71 1,65 2,04 2,16 2,19 2,04 2,022 1,86 1,791,79 1,85 2,04 1,94 1,86 1,9 1,71 1,75 1 0, Om een bevolking in stand te houden moet het vruchtbaarheid cijfer minimaal 2.2 zijn. Alhoewel er in Winterswijk een stijgende trend is, word de 2.2 niet gehaald. Een reden voor krimp.

14 Levend geboren Levend geboren Poly. (Levend geboren) De periode van1960 tot 1987 leidde tot een algemeen gebruik van de anticonceptie pil' Dit veroorzaakte een scherpe daling van het aantal geboorten *

15 Overlijden Overlijden

16 Geboorte en Overlijdensoverschot Het aantal levend geboren kinderen tussen 1963 en 2012 laat een afname zien van 565 tot min 300. De anticonceptie pil heeft vanaf 1963 tot 1978 tot een algemeen gebruik geleid, waardoor het aantal levend geboren kinderen sterk is afgenomen. Mede door andere oorzaken heeft dit in 2012 tot een aantal van 247 geleid Het aantal overleden inwoners stijgt in dezelfde periode van 200 naar 360 per jaar. Het geboorte overschot zakt hierdoor van 300 tot min 30. Aan het eind van genoemde periode Het moge duidelijk zijn, dat wanneer de eerste Babyboomers over een zeven tal jaren de gemiddelde stervensleeftijd hebben bereikt, het steeds groter wordende negatieve geboorteoverschot vanaf 2020 de grote aanjager voor Demografische krimp in Winterswijk zal zijn. Hierdoor komen grote aantallen huizen leeg te staan en huizenmarkt nog verder zal instorten. Het verdient m.i. aanbeveling, hiermede nu reeds rekening te houden en te beginnen financiële reserves op te bouwen en om verder de balans tussen slopen en bouwen te vinden *

17 Vestigings overschot , Vestigingsove * De grafiek van het vestigings overschot geeft een scheef beeld. Het Centrum werd in 2003 officieel geopend. Vanaf die datum is de bezetting bekend. In 2012 waren dit 550 personen,zodat gesteld kan worden dat het vestigings overschot in personen negatief was.

18 Groei Groei ex AZC vanaf * In 1960 bedroeg de groei 492 personen per jaar. Het vrij algemeen gebruik van de anticonceptiepil vanaf 1966 leidde er toe, dat er een zeer sterke daling in de geboorten plaats vond, zodat er in nog een groei van 74 personen was. Dit werd mede veroorzaakt doordat in de zelfde periode het sterfte cijfer opliep van 183 tot 377. Met deze verschillen wordt een verlies in groei van 406 personen verklaard. Omstreeks het jaar 2000 komen er asielzoekers in Winterswijk. De aantallen zijn niet bekend bij het CBS. Dit duurt tot 2003 ( officiële opening door burgemeester Stichter ) De bezetting van de tijdelijke bewoners van het AZC zijn dan bekend ( zie bijlage ), zodat het aantal inwoners gesplitst kan worden in autonome - allochtone bewoners en de in het AZC gehuisveste tijdelijke bewoners. Werd er in 2013 bij de Nieuwjaar toespraak nog van een groei van 17 personen gewag gemaakt. Uit de groei van het aantal autonome inwoners, blijkt de groei 680 personen negatief te zijn. *** Geboorteoverschot inclusief de bewoners van het AZC

19 Vergelijk werkelijkheid t.o.v. prognoses CBS 7 jaren van de prognose van het CBS ( ) zijn door de tijd achterhaald.over deze 7 jaren is dus een vergelijking mogelijk werkelijk prognose verschil Deze grote in de tijd oplopende verschillen worden mede veroorzaakt door de opname in het persoonsbestand van de tijdelijke inwoners, die in het AZC zijn gehuisvest. In prognoses kunnen de aantallen personen in het AZC na 2002 niet bekend zijn Inmiddels is Het CBS gestopt met dit soort prognoses In verschillende gemeentes, die een AZC binnen de grenzen hebben, wordt een splitsing gemaakt tussen vaste bewoners (allochtonen en autochtonen) en tijdelijke bewoners. Dit geeft een zuiverder beeld van het inwonersbestand.

20 Mannen jaar 94 jaar 93 jaar 92 jaar 91 jaar 90 jaar 89 jaar 88 jaar 87 jaar 86 jaar 85 jaar 84 jaar 83 jaar 82 jaar 81 jaar 80 jaar 79 jaar 78 jaar 77 jaar 76 jaar 75 jaar 74 jaar 73 jaar 72 jaar 71 jaar 70 jaar 69 jaar 68 jaar 67 jaar 66 jaar 65 jaar 64 jaar 63 jaar 62 jaar 61 jaar 60 jaar 59 jaar 58 jaar 57 jaar 56 jaar 55 jaar 54 jaar 53 jaar 52 jaar 51 jaar 50 jaar 49 jaar 48 jaar 47 jaar 46 jaar 45 jaar 44 jaar 43 jaar 42 jaar 41 jaar 40 jaar 39 jaar 38 jaar 37 jaar 36 jaar 35 jaar 34 jaar 33 jaar 32 jaar 31 jaar 30 jaar 29 jaar 28 jaar 27 jaar 26 jaar 25 jaar 24 jaar 23 jaar 22 jaar 21 jaar 20 jaar 19 jaar 18 jaar 17 jaar 16 jaar 15 jaar 14 jaar 13 jaar 12 jaar 11 jaar 10 jaar 9 jaar 8 jaar 7 jaar 6 jaar 5 jaar 4 jaar 3 jaar 2 jaar 1 jaar 0 jaar 8 17 Vrouwen Gemiddelde leeftijd 38,2 41,2

21 Mannen jaar 94 jaar 93 jaar 92 jaar 91 jaar 90 jaar 89 jaar 88 jaar 87 jaar 86 jaar 85 jaar 84 jaar 83 jaar 82 jaar 81 jaar 80 jaar 79 jaar 78 jaar 77 jaar 76 jaar 75 jaar 74 jaar 73 jaar 72 jaar 71 jaar 70 jaar 69 jaar 68 jaar 67 jaar 66 jaar 65 jaar 64 jaar 63 jaar 62 jaar 61 jaar 60 jaar 59 jaar 58 jaar 57 jaar 56 jaar 55 jaar 54 jaar 53 jaar 52 jaar 51 jaar 50 jaar 49 jaar 48 jaar 47 jaar 46 jaar 45 jaar 44 jaar 43 jaar 42 jaar 41 jaar 40 jaar 39 jaar 38 jaar 37 jaar 36 jaar 35 jaar 34 jaar 33 jaar 32 jaar 31 jaar 30 jaar 29 jaar 28 jaar 27 jaar 26 jaar 25 jaar 24 jaar 23 jaar 22 jaar 21 jaar 20 jaar 19 jaar 18 jaar 17 jaar 16 jaar 15 jaar 14 jaar 13 jaar 12 jaar 11 jaar 10 jaar 9 jaar 8 jaar 7 jaar 6 jaar 5 jaar 4 jaar 3 jaar 2 jaar 1 jaar 0 jaar Vrouwen Gemiddelde leeftijd 41,2 43,6

22 Onderwerpen 2002 jan - dec 2003 jan - dec 2004 jan - dec 2005 jan - dec 2006 jan - dec 2007 jan - dec 2008 jan - dec 2009 jan - dec 2010 jan - dec 2011 jan - dec 2012 mei 2012 jan - dec 2013 mei* 2013 jan - dec 2014 mei* begin jaar eind jaar AZC opening azc

23 Bevolkingsontwikkeling; levendgeborenen, overledenen en migratie per regio voor Mannen en vrouwen orgineel begin corectie Bevolking op 1 jan Levendgeborenen Levendgeborenen Overledenen Overledenen Geboorteoverscho Bevolking op 1 januari Levendgeborenen Levendgeborenen, relati Overledenen Overledenen, relatief Geboorteoverschot Totaal vestiging Totaal vestiging, relatief Immigratie Uit andere gemeente Vestiging in de gem Vestiging in de gem Vestiging in de gem Vestiging in de gem Totaal vertrek inclusief c Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Totaal vertrek inclusief c Regio's Perioden aantal aantal romille aantal romille aantal aantal romille aantal aantal aantal romille Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , Wintersw , , , ,7 Wintersw , , ,1 Wintersw , , ,8 Wintersw , , , ,5 Wintersw , , , ,5 Wintersw , , , ,9 Wintersw , , , ,7 Wintersw , , , ,4 Wintersw , , ,2 Wintersw , , , ,5 Wintersw , , , ,6 Wintersw , , ,1 Wintersw , , ,7 Wintersw , , , ,5 Wintersw , , , ,4 Wintersw , , , ,6 Wintersw , , ,5 Wintersw , , , Wintersw , , ,8 Wintersw , , ,4 Wintersw , , , Wintersw , , , ,1 Wintersw , , , ,3 Wintersw , , , Wintersw 2012* , , , , ,3

24 Totaal vertrek exclusief c Totaal vertrek exclusief c Emigratie inclusief admi Emigratie exclusief adm Naar andere gemeente Vestigingsoverschot inc Vestigingsoverschot exc Totaal saldo correcties Saldo administratieve co Saldo overige correcties Totale groei Totale groei, relatief Bevolking op 31 Dec corectie Bevolking 31 dec ex AZC Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Vertrek uit de geme Vestigingsoversch Vestigingsoversch Saldo correcties Saldo correcties Saldo correcties Bevolkingsgroei Bevolkingsgroei Bevolking op 31 de aantal romille aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal aantal romille aantal , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , vesti , , gings , ? , overs , ? , , ? , , , , , , , , , , , , , , * , ,