INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE(IOC) WORLD CONFERENCE ON PREVENTION OF INJURY ANDILLNESS IN SPORT. Wat hebben we geleerd in Monaco?

Transcriptie

1 INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE(IOC) WORLD CONFERENCE ON PREVENTION OF INJURY ANDILLNESS IN SPORT Wat hebben we geleerd in Monaco? Auteur: Bart Dingenen

2 Enkele weken geleden had ik het genoegen om aanwezig te zijn op het International Olympic Committee (IOC) World Conference on Prevention of Injury and Illness in Sport in Monaco. Voor mij was het de tweede keer dat ik dit 3-jaarlijks congres bijwoonde. Gezien de aanwezige sprekers en het indrukwekkende wetenschappelijke programma, keek ik toch al een hele tijd uit om terug naar Monaco af te zakken. Eenmaal goed geïnstalleerd, baande ik mij een weg tussen de Ferrari s en Lamborghini s langs het gekende Formule 1 circuit richting het congrescentrum. De eerste keynote lezing van het congres werd gegeven door prof. dr. Willem van Mechelen. Het was mooi om zien hoe een man met een passie voor zijn vak zijn jarenlange ervaringen binnen zijn onderzoek, gericht op blessure preventie, in 45 minuten aan het publiek wist over te brengen. Zijn alom geprezen model The sequence of injury prevention vormt toch nog steeds een belangrijk framework binnen het onderzoek naar blessure preventie in de sport. Ondanks dat men in verschillende wetenschappelijke studies heeft kunnen aantonen dat specifieke training het risico op blessures (vooral dan onderzocht ter hoogte van het onderste lidmaat: bijvoorbeeld voorste kruisbandletsels, enkel re-injuries, hamstring strains) aanzienlijk kan verlagen, blijft de incidentie van deze blessures toch hoog. De implementatie van wetenschappelijke bevindingen binnen the real world op grote schaal vormt een groot werkpunt. Dit werd ook aangehaald tijdens de battle tussen prof. dr. Erik Witrouw en prof. dr. Evert Verhagen. Gezien mijn persoonlijke interesse in voorste kruisband (VKB) letsels, keek ik vooral uit naar de sessie The brain s rol in ACL injury prevention waarbij prof. dr. Buzz Swanik, prof. dr. Jochen Baumeister en dr. Anne Benjaminse aan het woord kwamen. Het wordt steeds duidelijker dat VKB letsels niet meer kunnen behandeld worden alsof het eenvoudige mechanische letsels zijn. Over het hele spectrum van het sensorimotorische systeem zijn intussen wel al verschillen aangetoond tussen personen met een VKB letsel en/of VKB reconstructie en gezonden. Het gaat er bijvoorbeeld niet alleen om hoe sterk onze spieren zijn rond het kniegewricht, maar ook hoe snel we bepaalde snel veranderende situaties kunnen inschatten (perceptie), en hoe goed we met een gepaste actie hiermee kunnen omgaan. Door erg intern, bewust en visueel gestuurd te oefenen in gesloten omgevingen en verwachte omstandigheden (wat typisch gebruikt wordt tijdens de revalidatie), gaan we net datgene bekrachtigen dat als een maladaptief sensorimotorisch proces kan gezien worden binnen deze populatie. Anne Benjaminse en Jochen Baumeister brachten vanuit hun onderzoek ook enkele mooie suggesties naar voren hoe we het wel beter zouden kunnen aanpakken. We zouden bijvoorbeeld gebruik kunnen maken van dyad training, een externe aandachtsfocus, positieve feedback, veel variaties en open omgevingen. En bovenal, laat trainen plezierig zijn! Al deze zaken zullen ervoor zorgen dat het brein gestimuleerd wordt om oplossingen te zoeken, in plaats van het klassieke verhaal waar de therapeut alles tracht te controleren voor de patiënt. Voor een meer uitgebreide beschrijving hiervan verwijs ik trouwens graag door naar een paper die ik zelf hierrond geschreven heb en gratis te downloaden is (Dingenen & Staes 2015).

3 Verder nam ik vooral enkele belangrijke klinische boodschappen mee vanuit de erg interessante sessies over tendinopathie, gebracht door voornamelijk prof. dr. Jill Cook en dr. Ebonie Rio. Palpatie bij tendinopathie is een klinisch teken dat we best zo snel mogelijk vergeten. Pijn bij palpatie correleert immers niet met pathologie. Palpatie kan lang nadat de symptomen verdwenen zijn nog steeds pijnlijk zijn. Maak de patiënt hier ook bewust van. Dit geldt ook voor de structurele veranderingen die via beeldvorming te zien kunnen zijn. Veranderingen in structuur hebben weinig relatie met veranderingen in symptomen. Een goed geplande belasting van de pezen door specifieke oefentherapie blijft nog steeds de sterkst wetenschappelijke onderbouwde interventie voor tendinopathie om de weefsel capaciteit te verhogen en functie te verbeteren. Probeer vooral te snelle veranderingen in belasting van de pezen te vermijden. Rusten gaan we zeker niet doen. Wel proberen we door een grondige anamnese en analyse van dagelijkse en sportspecifieke bewegingspatronen de excessieve compressie en rek van een pijnlijke pees te vermijden in de beginfase. Tijdens onze revalidatie belasten we onze patiënten dikwijls te weinig of te licht. Er is zeker voor patellapees en achillespees tendinopathie wel evidentie dat heavy slow resistance training effectief kan zijn. Voor een mooi overzicht omtrent de verschillende trainingsmodaliteiten bij patellapees tendinopathie verwijs ik naar de paper van Peter Malliaras et al. (2015). Isometrisch trainen kan zeker in de beginfase om pijnvermindering te bekomen. Het klassieke eccentrische trainen tijdens het seizoen wanneer men ook nog verder sport helpt dan meestal een stuk minder goed. Naast het verhogen van de capaciteit van de pees zelf, wordt ook meer en meer aandacht geschonken aan het optimaliseren van de centrale drive naar de spier (tendon neuroplastic training). Hierbij wordt aangeraden om met external pacing te gaan werken, bijvoorbeeld door gebruik te maken van een metronoom om het ritme van je oefeningen aan te geven. Dit hele verhaal kaderen we binnen het functioneren van een hele kinetische keten. Tracht hierbij goed de belasting te begrijpen die gebeurt tijdens het sporten. De magic fix bestaat niet, maar doordachte training en belasting zet ons op een goed spoor! En als we over doordacht plannen van trainingsbelasting hebben, dan komen we zonder twijfel ook uit bij de keynote lezing van dr. Tim Gabbett. Voor mij was het de tweede keer in korte tijd dat ik dr. Gabbett hoorde spreken, maar hij wist me toch opnieuw te boeien. Zijn verhaal gaat er vooral om dat het niet zozeer de hoeveelheid belasting is die belangrijk is in relatie tot blessures, maar de vooral de manier waarop men tot een bepaalde belasting komt ( the road to load ). Een wekelijkse toename van meer dan 10% in trainingsbelasting wordt best vermeden. De acute versus chronische workload ratio is handig om de belasting van de laatste week in verhouding te stellen met de gemiddelde belasting van de laatste 3 of 4 weken (chronische load). Hoe hoger deze verhouding, hoe meer men deed tijdens de laatste week in verhouding tot het gemiddelde van de voorbije weken, en hoe hoger het blessure risico. Dit is ook typisch waar het misgaat bij de zogenaamde return to sport. De belasting tijdens revalidatie ligt vaak veel te laag, waardoor we opeens een te plotse toename kennen in belasting wanneer we niet goed geperiodiseerd terugkeren tot sport. Train hard AND smart, and prepare the athlete for the worst case scenario!

4 Een belangrijk discussiepunt tijdens dit hele congres was de noodzakelijkheid tot screenen van gezonde sporters. De keynote lezing die prof. dr. Roald Bahr gaf was hierin vrij eenduidig. Een screening op basis van de huidige evidentie, met als doel om echt op individueel niveau blessures te voorspellen, is zinloos volgens hem. Dit verhaal kan ook gelezen worden via deze paper (Bahr 2016). Wel dient vermeld te worden dat dit zwart-wit denken vooral komt vanuit studies waarbij men slechts een zeer beperkt aantal tests (typisch slechts 1) of uitkomstparameters voor het seizoen meet, en mensen opvolgt in de veronderstelling dat die ene factor constant blijft tijdens het seizoen. Je hoort het al, dit is een vrij simplistische benadering waarbij een blessure, die enkel maar kan ontstaan door een samenloop van multifactoriële omstandigheden, wordt gereduceerd tot een beoordeling van slechts 1 enkele factor. De noodzakelijkheid om vanuit onderzoek meer multifactorieel naar blessures te gaan kijken was dan ook een rode draad doorheen het hele congres. De kracht van training lijkt dus sterker dan de waarde van screening (zoals het op dit moment gebeurt in wetenschappelijke studies wel te verstaan). Wel werd het nut van screening erkend om je atleet te leren kennen en om baseline waarden te hebben waarmee je aan de slag kan gaan met interventies. Oh ja, laat ik niet vergeten dat ik zelf ook een workshop gaf over return to sport na een VKB reconstructie samen met mijn collega dr. Alli Gokeler, op basis van onze recent gepubliceerde paper in Sports Medicine (Dingenen & Gokeler 2017). Aangezien ik niet zo graag over mezelf spreek, laat ik het aan anderen over om dit te beoordelen J. Maar de reacties ter plaatse waren alvast zeer positief! Begin volgende maand zal hierover ook een podcast verschijnen met dr. Karen Litzy. Ik hou jullie op de hoogte! En die podcast brengt men naar mijn volgende onderwerp. We leven vandaag in een wereld waarin de sociale mediale een essentiële rol spelen. Dit was ook heel duidelijk op dit congres waar de termen tweet, retweet en hashtag naar hartenlust werden gebruikt. We streven allemaal naar een zo goed mogelijke kwalitatieve zorg voor onze patiënten, maar we dienen ook goed te beseffen dat hoe we naar buiten komen erg belangrijk is, omdat dit sterk bepaalt hoe we gepercipieerd worden door de buitenwereld. Bij een heel interessante workshop over social media van dr. Karen Litzy en dr. Nirmala Perera werd zelfs aangehaald dat een keuze van therapeut en zelfs van een ziekenhuis tegenwoordig sterk bepaald wordt door de sociale media en hoe de patiënten een zorginstelling of zorgverlener hierbij leren kennen! Ik zou zeggen: kwaliteit eerst (daarom dat ik dit ook als laatste vermeld), maar we leven in 2017, en we kunnen de dag van vandaag de krachtige rol van de sociale media niet meer negeren, ook niet als zorgverlener! Met sportieve groetjes, Bart Dingenen

5 Bronnen Bahr, R. (2016). Why screening tests to predict injury do not work-and probably never will...: a critical review. Br J Sports Med, 50(13), Dingenen, B., & Gokeler, A. (2017). Optimization of the Return-to-Sport Paradigm After Anterior Cruciate Ligament Reconstruction: A Critical Step Back to Move Forward. Sports Med. Dingenen, B., Staes, F. (2015). Train the brain: een onderbelicht concept in relatie tot knieen enkelblessures. Malliaras, P., Cook, J., Purdam, C., & Rio, E. (2015). Patellar Tendinopathy: Clinical Diagnosis, Load Management, and Advice for Challenging Case Presentations. J Orthop Sports Phys Ther, 45(11),