Patellapees tendinopathie

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Patellapees tendinopathie"

Transcriptie

1 Patellapees tendinopathie R.J. de Vos MD, PhD Sportarts en post-doc onderzoeker Erasmus MC Universitair Medisch

2 Erasmus MC Universitair Medisch Centrum Rotterdam Excelsior Rotterdam

3 Patellapees tendinopathie de cijfers Prevalentie bij volleyballers en basketballers 32-45% Prevalentie bij voetballers veel lager, maar impact is groot bij deze blessure 2 Lian et al Ekstrand et al. 203

4 Impact van peesblessures Bahr et al. 2009

5 De patiënt anterieure kniepijn Pijn vanuit de anterieure knie structuren Frequent voorkomend Meest frequent bij FT / sportarts 20-40% MSK bezoeken HA 2 Uitgebreide differentiaal diagnose Taunton et al van Middelkoop et al. 2008

6 Anterieure kniepijn

7 Anterieure kniepijn Klinische verschijnselen Pijn rondom de knieschijf Geleidelijk of acuut Verergering bij belasting Verergering bij langdurig zitten Crepitaties Pseudoslotklachten Gevoel van instabiliteit zonder doorzakken Crossley et al. 202

8 Uitdaging PFPS versus PT Klinische verschijnselen Pijn rondom de knieschijf Geleidelijk of acuut Verergering bij belasting Verergering bij langdurig zitten Crepitaties Pseudoslotklachten Gevoel van instabiliteit zonder doorzakken Sprongsporter Lokale pijn

9 Uitdaging PFPS versus PT van der Worp et al. 202

10 Diagnose patella tendinopathie,2 Lokale belasting afhankelijke pijn Zwelling Verminderde belastbaarheid Maffulli et al van der Worp et al. 202

11 Patella tendinopathie Risicofactoren Verkorte hamstrings en quadriceps Geassocieerde factoren: 2 (Sprong)belasting Enkel dorsaalflexie Stijvere landing Witvrouw et al Rudavsky and Cook. 204

12 De normale pees structuur Mienaltowski et al. 204

13 De normale pees histologie Thorpe et al. 203

14 Histopathologie Klinisch onderscheid reactief en degeneratief Normaal Reactief Degeneratief Geen klassieke inflammatie in chronische fase 2 IL-, IL-6 en TNF-ɑ normaal in tendinopathie Cook and Purdam Kjaer et al. 203

15 Histopathologie Cook et al. 206

16 Histopathologie eindstadium Kenmerken. Vezelstructuur verminderd 2. Veranderde morfologie en aantallen tenocyten 3. Formatie van bloedvaten (neovascularisatie)

17 Diagnose tendinopathie echografie Bleakney and White 2005

18 Diagnose tendinopathie echografie Bleakney and White 2005

19 Echter Geen associatie structuur en symptomen,2 Geen prognostische waarde echo en MRI 2,3-8% asymptomatische sporters structurele afwijkingen 4,5 de Vos et al de Jonge et al Tsehaie et al Gisslèn et al Fredberg and Bolvig. 2002

20 Echografie voor monitoring? Ultrasound Tissue Characterisation (UTC) Introductie in paardenpezen Kwantificatie peesstructuur Match met histologische beelden 2 van Schie et al van Schie et al. 2006

21 Echografie voor monitoring? Associatie met klachten prognose!,2 de Vos et al de Jonge et al. 205

22 Mogelijke perifere pijnmechanismen Neovascularisatie? Laaggradige inflammatie? Perifere neurogene veranderingen?

23 De patiënt behandeling?

24 Behandeling reactief versus degeneratief Reactieve tendinopathie Schaarste aan prospectieve onderzoeken Load management Aandacht voor risicofactoren Ibuprofen voor celrespons Degeneratieve chronische tendinopathie? Cook and Purdam. 2009

25 Oefentherapie patella tendinopathie Klassiek excentrische oefentherapie No pain no gain collageen synthese 2 Echter in kleine RCT geen verschil met doortrainen zonder OT 3 Purdam et al Langberg et al Visnes et al. 2005

26 Nieuwe oefentherapie Isometrische oefeningen zorgen voor vermindering pijn en corticale inhibitie Rio et al. 205

27 Nieuwe oefentherapie Opbouwende oefentherapie binnen de pijngrenzen Malliaras et al. 206

28 JUMPER studie Sporters met patella tendinopathie Excentrisch versus opbouwend oefenprogramma Gestart in december Aanmelding via

29 Timeline JUMPER studie Baseline 2 weken 24 weken OEFENTHERAPIE Baseline: VISA-P Klinische tests MRI ECHO 6 weken: VISA-P 2 weken: VISA-P Klinische tests MRI ECHO 8 weken: VISA-P 24 weken: VISA-P Klinische tests MRI ECHO

30 Imaging JUMPER studie UTE MRI

31 Imaging JUMPER studie elastografie SOFT HARD

32 ESWT patella tendinopathie Drukgolven met hoge intensiteit Lokale effecten in pees Tegenstrijdig bewijs voor effectiviteit 2 Furia et al Mani-Babu et al. 205

33 Percutaneous Needle Electrolysis (PNE) Effecten in PT beschreven in een RCT Low quality evidence! Abat et al. 206

34 Verschillende injectie therapieën Beperkt bewijs Plaatjes-rijk plasma (PRP) Prolotherapie 2 Dupley et al Yelland et al. 20

35 Corticosteroïden patella tendinopathie Anti-inflammatoir en remming C-vezels Goed effect op korte termijn, maar slecht effect op midden- en lange termijn Coombes et al. 200

36 Patella tendinopathie Innovatie Neovascularisatie potentieel target for treatment Polidocanol High-volume Image Guided injection (HVIGI) 2 Alfredson et al Chan et al. 2008

37 Laatste redmiddel operatie? Debridement degeneratief weefsel Multipele longitudinale tenotomieën Succes 60-95%,2 Maffulli et al Tallon et al. 200

38 Patella tendinopathie Aanbevelingen Afhankelijk van stadium Uitleg en verwachtingsmanagement Load management Aandacht voor risicofactoren Oefentherapie JUMPER studie Geen corticosteroïden! Experimenteel conservatief ESWT? HVIGI?

39 Take home messages Anterieure knieklachten kennen een uitgebreide differentiaal diagnose Klinisch onderzoek is leidend voor het stellen van de werkdiagnose Er zijn goede e lijns behandelopties voor de Jumpers knee Verwijzing bij onvoldoende respons behandeling of twijfel over de diagnose

40 Discussie R.J. de Vos MD, PhD Sportarts Erasmus MC Universitair Medisch

41 JUMPER studie Sporters met patella tendinopathie Aanmelding via

Gewrichten in beweging 14 maart WDH Breda

Gewrichten in beweging 14 maart WDH Breda Gewrichten in beweging 14 maart WDH Breda Anne van Vegchel SGA West-brabant CV 2000-2006 geneeskunde Utrecht 2007-2011 sportgeneeskunde Utrecht 2008-2012 clubarts eredivisieploeg handbal 2008-heden bondarts

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2-5 Hoofd- stuk 2 en 3 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 en 5

Hoofdstuk 1 Hoofdstuk 2-5 Hoofd- stuk 2 en 3 Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 en 5 Patella tendinopathie (ook wel jumper s knee of springersknie genoemd) is een veel voorkomende blessure in sporten waarin veel wordt gesprongen, zoals basketbal en volleybal. In top- en recreatieve basketballers

Nadere informatie

Casus. Achillespeesklachten. Differentiaal diagnose. Anatomie. Rhijn Visser Sportarts

Casus. Achillespeesklachten. Differentiaal diagnose. Anatomie. Rhijn Visser Sportarts Casus Achillespeesklachten Rhijn Visser Sportarts Peter, een 35-jarige lange afstandloper, bezoekt het spreekuur. Hij heeft sinds 4 maanden geleidelijk toenemende last in de achillespeesregio. Hij is bang

Nadere informatie

Dutch Hamstring Injection Therapy Study. Guus Reurink Arts-onderzoeker Bewegingswetenschapper

Dutch Hamstring Injection Therapy Study. Guus Reurink Arts-onderzoeker Bewegingswetenschapper Dutch Hamstring Injection Therapy Study Guus Reurink Arts-onderzoeker Bewegingswetenschapper Even voorstellen Guus Reurink arts-onderzoeker Dutch HIT studie 24-11-2011 Hamstring injury Hamstringblessure

Nadere informatie

Revalidatie bij tendinopathieklachten Een (sport)kinesitherapeutische benadering Drs. Jo Verschueren

Revalidatie bij tendinopathieklachten Een (sport)kinesitherapeutische benadering Drs. Jo Verschueren Revalidatie bij klachten Een (sport)kinesitherapeutische benadering 02.06.2018 Drs. Jo Verschueren Drs. Jo Verschueren 2 Inhoud Tendinopathie in de klinische praktijk WAAROM komen de klachten terug? WAAROM

Nadere informatie

De knie van diagnostiek naar behandeling

De knie van diagnostiek naar behandeling De knie van diagnostiek naar behandeling Marienke van Middelkoop Afdeling Huisartsgeneeskunde, Erasmus MC Rotterdam Knieklachten In 2012: 6.4% in fysiotherapie praktijk 13.7 per 1000 patiënten per jaar

Nadere informatie

Overbelastingsblessures van de knie. Beleid bij topsporters

Overbelastingsblessures van de knie. Beleid bij topsporters Overbelastingsblessures van de knie Beleid bij topsporters Lateraal Tractus ileotibialis frictie syndroom Degeneratieve laterale meniscuslaesie Strain/tendinopathie biceps femoris LCL-laesie Entrapment

Nadere informatie

Behandeling van peesletsels in het bovenste lidmaat. Prof. dr. G. Stassijns Fysische Geneeskunde en Revalidatie 15 november 2014

Behandeling van peesletsels in het bovenste lidmaat. Prof. dr. G. Stassijns Fysische Geneeskunde en Revalidatie 15 november 2014 Behandeling van peesletsels in het bovenste lidmaat Prof. dr. G. Stassijns Fysische Geneeskunde en Revalidatie 15 november 2014 Pathofysiologie Behandelingen Tendinopathie Is het nu Of tendinopathie inflammatie

Nadere informatie

Tendinopathie. Dr. Bert Bogaert Fysische geneeskunde en revalidatie

Tendinopathie. Dr. Bert Bogaert Fysische geneeskunde en revalidatie Tendinopathie Dr. Bert Bogaert Fysische geneeskunde en revalidatie Tendinopathie Definitie / terminologie Epidemiologie Pathofysiologie Diagnose Definitie / terminologie Tendinose = peesdegeneratie Tendinopathie

Nadere informatie

Nieuwe inzichten in de behandeling van peesproblemen Bert van Essen, sportarts SportMáx Maarten-Jan van den Braak, sportfysiotherapeut SportMáx

Nieuwe inzichten in de behandeling van peesproblemen Bert van Essen, sportarts SportMáx Maarten-Jan van den Braak, sportfysiotherapeut SportMáx Nieuwe inzichten in de behandeling van peesproblemen Bert van Essen, sportarts SportMáx Maarten-Jan van den Braak, sportfysiotherapeut SportMáx 9 november 2013, looptrainersdag Nijmegen Inhoud achillespeesblessures

Nadere informatie

Weekdelen problemen rond enkel en achtervoet

Weekdelen problemen rond enkel en achtervoet Weekdelen problemen rond enkel en achtervoet G. A. Matricali, MD. PhD. Foot & Ankle Surgery Diabetic Foot Clinic UZ Leuven KU Leuven Weekdelen problemen rond enkel en achtervoet Zeer frequent (ook in 3

Nadere informatie

FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN.

FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. FYSIOTHERAPIE en het behandelen van patiënten met SCHOUDERKLACHTEN. Winter, 2014 BLOK 8, door: Gerard Koel. Tendinopathie. Wat verstaan we onder een tendinopathie? Indeling in tendinopathie. 1. Extern

Nadere informatie

Overbelastingsblessures van onderbeen en knie. Robert van Oosterom, sportarts 11 januari 2012

Overbelastingsblessures van onderbeen en knie. Robert van Oosterom, sportarts 11 januari 2012 Overbelastingsblessures van onderbeen en knie Robert van Oosterom, sportarts 11 januari 2012 Inleiding Overbelastingsblessures van het onderbeen: o algemeen o Achillespees Overbelastingsblessures van

Nadere informatie

Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn. Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol

Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn. Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol Aanpak van acute knieletsels in de eerste lijn Dr. Bex Steven Huisarts/sportarts KSTVV Lotto-Belisol Anatomie Anatomie Anatomie Anatomie Algemeen Goede anamnese! ontstaansmechanisme van het letsel begrijpen

Nadere informatie

De Knie Sport- en peesletsels Aad Dhollander

De Knie Sport- en peesletsels Aad Dhollander De Knie Sport- en peesletsels 02.06.2018 Aad Dhollander Inhoud presentatie Wat is er nieuw? - Kraakbeen - Meniscus - Voorste kruisband Conclusie 2 Kraakbeen 3 De plaats van kraakbeenchirurgie Current treatments

Nadere informatie

Multidisciplinaire Richtlijn

Multidisciplinaire Richtlijn Multidisciplinaire Richtlijn Rhijn Visser Sportarts SMA-Elkerliek 19 maart 2012 Chronische achillestendinopathie, in het bijzonder de tendinosis, bij de sporter. Multidisciplinaire richtlijn bij chronische

Nadere informatie

Oefentherapie voor patellapees tendinopathie geëvalueerd met de nieuwe UTE-MRI

Oefentherapie voor patellapees tendinopathie geëvalueerd met de nieuwe UTE-MRI Informatie ten behoeve van de deelnemers aan het onderzoek Inleiding Geachte heer/mevrouw, U krijgt deze informatiebrief omdat u interesse heeft getoond in deelname aan het onderzoek naar een nieuwe behandeling

Nadere informatie

Indelingen in peesletsels. Tweede bijeenkomst 2013 van het SNT / blok 8 SCH combi cursus. 7 december 2014, Saxion Hogeschool Enschede.

Indelingen in peesletsels. Tweede bijeenkomst 2013 van het SNT / blok 8 SCH combi cursus. 7 december 2014, Saxion Hogeschool Enschede. Indelingen in peesletsels. Tweede bijeenkomst 2013 van het SNT / blok 8 SCH combi cursus. 7 december 2014, Saxion Hogeschool Enschede. Nieuwe klassering peesletsels. PATHOFYSIOLOGIE LOKAAL LETSEL : MACROSCOPISCH

Nadere informatie

Peespathologie in de knie.

Peespathologie in de knie. Peespathologie in de knie. Dr. Frank Verheyden Heilig Hart Ziekenhuis Lier Peespathologie in de knie. Patellapeestendinitis. Tendinitis van de ganzevoet. Peespathologie in de knie. Patellapeestendinitis.

Nadere informatie

Plaatjes-Rijk Plasma injecties bij acute hamstring blessures

Plaatjes-Rijk Plasma injecties bij acute hamstring blessures Plaatjes-Rijk Plasma injecties bij acute hamstring blessures Dutch Hamstring Injection Therapy Study Guus Reurink Arts-onderzoeker HIT studie Dutch Hamstring Injection Therapy study Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Worp, H. V. D. (2012). Patellar tendinopathy: etiology and treatment Groningen: s.n.

Citation for published version (APA): Worp, H. V. D. (2012). Patellar tendinopathy: etiology and treatment Groningen: s.n. University of Groningen Patellar tendinopathy Worp, Hendrik van der IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

Peesletsels in de dagelijkse praktijk

Peesletsels in de dagelijkse praktijk Peesletsels in de dagelijkse praktijk Symposium Orthopedie 10 december 2016 Sam Hendrix Fysische Geneeskunde & Revalidatie STZH Indeling 1. Achillespeesklachten 2. Pijn onder de voet 3. Chronische enkelklachten

Nadere informatie

Sportgeneeskunde. Anne van Vegchel Sportarts

Sportgeneeskunde. Anne van Vegchel Sportarts Sportgeneeskunde Anne van Vegchel Sportarts Disclosure belangen spreker Anne van Vegchel (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of

Nadere informatie

Achillespees DE KINESIST

Achillespees DE KINESIST Achillespees In de Ilias van Homerus, werd Achilles, de Griekse held, dodelijk getroffen door een pijl die zijn hiel doorboorde het enige onbeschermde deel van zijn lichaam. De rest van zijn lichaam was

Nadere informatie

Recover. Platelet Separation Kit. Een natuurlijke behandeling van uw jumper s knie ter verbetering van uw dagelijkse activiteiten! patiënteninformatie

Recover. Platelet Separation Kit. Een natuurlijke behandeling van uw jumper s knie ter verbetering van uw dagelijkse activiteiten! patiënteninformatie Recover Platelet Separation Kit Een natuurlijke behandeling van uw jumper s knie ter verbetering van uw dagelijkse activiteiten! patiënteninformatie One Surgeon. One Patient. Meer dan 1 miljoen keer per

Nadere informatie

Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap?

Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Dr. Veerle Dirckx mariaziekenhuis.be Mensen zorgen voor mensen Interventionele pijntherapie, een nuttige tussenstap? Radiculair pijnsyndroom Symptomen

Nadere informatie

Hardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst. Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen

Hardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst. Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen Hardlooponderzoek in Nederland nu en in de toekomst Marienke van Middelkoop, Erasmus MC Sjouke Zijlstra, UMC Groningen Hardloopblessures - Lange afstand lopen worden steeds populairder - Ook steeds meer

Nadere informatie

Beeldvorming bij sportletsels van de knie

Beeldvorming bij sportletsels van de knie Beeldvorming bij sportletsels van de knie indicatiestelling 02.06.2018 Peter Bracke Welke beeldvormende techniek? Keuze kan afwijken ifv de vraag: - uitsluiten bepaalde pathologie - integriteit bepaalde

Nadere informatie

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen

Nadere informatie

Samenvatting 1. Chapter Samenvatting. Samenvatting. Charlotte M.C. Oude Ophuis. Charlotte M.C.

Samenvatting 1. Chapter Samenvatting. Samenvatting. Charlotte M.C. Oude Ophuis. Charlotte M.C. Samenvatting 1 http://hdl.handle.net/1765/100861 Chapter 12 Samenvatting Samenvatting Charlotte M.C. Oude Ophuis Charlotte M.C. Oude Ophuis 2 Erasmus Medical Center Rotterdam Samenvatting 3 Samenvatting

Nadere informatie

Hoofdstuk 1 hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Hoofdstuk 1 hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 1 geeft een algemene inleiding op dit proefschrift. Artrose is een chronische progressieve gewrichtsaandoening. Men schat dat de hoge prevalentie wereldwijd verder zal toenemen vanwege de stijgende

Nadere informatie

MENISCUS LETSEL revalidatie na operatie. www.groningensportrevalidatie.nl

MENISCUS LETSEL revalidatie na operatie. www.groningensportrevalidatie.nl MENISCUS LETSEL revalidatie na operatie Groningen Sport Revalidatie (sport) fysiotherapie praktijk locatie Alfa - Kardingerweg 48 9735 AH Groningen locatie Hanze - Eyssoniusplein 18 9714 CE Groningen Tel:

Nadere informatie

Sportblessures anno 2015

Sportblessures anno 2015 Sportblessures anno 2015 Dr. Fred Hartgens, sportarts Maastricht UMC+ Vakgroepen Epidemiologie en Chirurgie SportmedischAdviescentrumMaastricht Presentatie Gezondheidsuniversiteit, 10 juni 2015 INHOUD

Nadere informatie

woensdag 17 oktober 12 Dr. Catherine Gorris Fysische Geneeskunde en Revalidatie h.-hartziekenhuis Lier Symposium peesletsels 13/10/2012

woensdag 17 oktober 12 Dr. Catherine Gorris Fysische Geneeskunde en Revalidatie h.-hartziekenhuis Lier Symposium peesletsels 13/10/2012 Dr. Catherine Gorris Fysische Geneeskunde en Revalidatie h.-hartziekenhuis Lier Symposium peesletsels 13/10/2012 ESWT-behandeling van peesletsels Wat zijn de beste indicaties? ESWT: Inhoud Omschrijving

Nadere informatie

Helder en transparant aan de patiënt en aan de mede- en vervolgbehandelaars, de oorzaak en gevolgen van de aandoening en de keuzemogelijkheden van

Helder en transparant aan de patiënt en aan de mede- en vervolgbehandelaars, de oorzaak en gevolgen van de aandoening en de keuzemogelijkheden van Helder en transparant aan de patiënt en aan de mede- en vervolgbehandelaars, de oorzaak en gevolgen van de aandoening en de keuzemogelijkheden van behandeling uit te leggen. Eenduidige terminologie tussen

Nadere informatie

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3

Hoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 Samenvatting 11 Samenvatting Bloedarmoede, vaak aangeduid als anemie, is een veelbesproken onderwerp in de medische literatuur. Clinici en onderzoekers buigen zich al vele jaren over de oorzaken en gevolgen

Nadere informatie

Tendinopathie Chronische peesklachten

Tendinopathie Chronische peesklachten Tendinopathie Chronische peesklachten Orthopedisch Centrum Máxima Uw specialist heeft bij u een tendinopathie vastgesteld U leest in deze brochure: wat is tendinopathie; hoe ontstaat tendinopathie; wat

Nadere informatie

Investigatie van de knie. Dr. Frank Verheyden Heilig Hart Ziekenhuis Lier / Ortho-Clinic Lier

Investigatie van de knie. Dr. Frank Verheyden Heilig Hart Ziekenhuis Lier / Ortho-Clinic Lier Investigatie van de knie. Dr. Frank Verheyden Heilig Hart Ziekenhuis Lier / Ortho-Clinic Lier Redenen voor kniepijn. Med. comp. artrose KB lijden Gewrichtsmuis Condyl # jumpers knee AVN Plica Tricomp.

Nadere informatie

Lijst van auteurs 1. Inleiding 5 Koos van Nugteren. Anatomie 5 Anatomische variaties 9 Pathologie 19 Literatuur 21

Lijst van auteurs 1. Inleiding 5 Koos van Nugteren. Anatomie 5 Anatomische variaties 9 Pathologie 19 Literatuur 21 Lijst van auteurs 1 Verwijzingen naar eerder verschenen Orthopedische casuïstiek 3 Inleiding 5 Anatomie 5 Anatomische variaties 9 Pathologie 19 Literatuur 21 1 Chronische, bilaterale anterieure kniepijn

Nadere informatie

WAT TE DOEN NA DE PRIK? Maurits Sietsma, Oscar Dorrestijn

WAT TE DOEN NA DE PRIK? Maurits Sietsma, Oscar Dorrestijn WAT TE DOEN NA DE PRIK? Maurits Sietsma, Oscar Dorrestijn Overzicht voordracht Inleiding: definities en anatomie Wat te doen voor de prik? Wanneer een prik? Na de prik Verwijzing orthopedie Overige injecties

Nadere informatie

Dag van de trainer 15 december 2018 Sportblessures bij kinderen tips and tricks. Inhoud

Dag van de trainer 15 december 2018 Sportblessures bij kinderen tips and tricks. Inhoud Dag van de trainer 15 december 2018 Sportblessures bij kinderen tips and tricks @smacleuven @SMACLeuven Inhoud Doel: inzicht geven in hoe men tijdig specifieke letsels bij jonge atleten kan herkennen en

Nadere informatie

Blessurepreventie bij hardlopers van jaar

Blessurepreventie bij hardlopers van jaar Blessurepreventie bij hardlopers van 12 18 jaar Aniek Nagtzaam Fysiotherapeut, Bsc. Hons. Karlijn in t Veld Fysiotherapeut, Bsc. Orthopedisch Manueel Therapeut i.o. Atletiekunie AmstelFysio 2 Over AmstelFysio

Nadere informatie

Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen]

Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen] Door: Marjolein Stegeman Wat weten we nu eigenlijk van hielklachten zoals fasciosis plantaris en hielspoor? [+ tips en oefeningen] Zo n 1 op de 10 Nederlanders heeft wel eens last van zijn hiel, in 80%

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER SHOCKWAVE THERAPIE

INFORMATIEFOLDER SHOCKWAVE THERAPIE INFORMATIEFOLDER SHOCKWAVE THERAPIE SHOCKWAVE THERAPIE WAT IS HET? In veel gevallen zijn patiënten met chronische klachten al met medicatie of fysiotherapie behandeld, zonder tijdelijk of blijvend succes.

Nadere informatie

De waarde van echografisch diagnostisch onderzoek. Marc Weyts, huisarts-echografist April 2018

De waarde van echografisch diagnostisch onderzoek. Marc Weyts, huisarts-echografist April 2018 De waarde van echografisch diagnostisch onderzoek Marc Weyts, huisarts-echografist April 2018 Geen Geen Geen Geen NHG standaard schouderklachten (2 e heriene versie 2008) Eenvoudig, pragmatisch en stapsgewijs

Nadere informatie

Regionalisatie Haarlem

Regionalisatie Haarlem Regionalisatie Haarlem Verwijsstructuur Sportgezondheidszorgketen Haarlem (VSG7699) Schouderklachten Uitgangspunten obv multidisciplinaire richtlijn Sub Acromiaal Pijn Syndroom 2013 1. Diverse zorgverleners

Nadere informatie

Overbrengen van kracht van de spier naar het bot. 1 cm² kan kg dragen. Type 3 minder kwaliteit. - Cellen hebben aanmaakfunctie van collageen

Overbrengen van kracht van de spier naar het bot. 1 cm² kan kg dragen. Type 3 minder kwaliteit. - Cellen hebben aanmaakfunctie van collageen Peesaandoeningen Rik Dhollander n.a.v. voordracht Nele Mahieu, RUG 09/06/11 1) Opbouw en samenstelling : peesweefsel: De structuur tussen bot en spier Overbrengen van kracht van de spier naar het bot Bestanddelen:

Nadere informatie

TEKENEN OORZAAK. Weinig soepele dijspieren die de knie ondersteunen. Valgus van de knieen (X-benen) of abnormale heuprotatie

TEKENEN OORZAAK. Weinig soepele dijspieren die de knie ondersteunen. Valgus van de knieen (X-benen) of abnormale heuprotatie Chronische pijn vooraan en in het centrum van de knie komt veel voor bij aktieve, gezonde jonge sporters en vooral dan bij meisjes. Met behandeling verbetert dit meestal voldoende, zodat chirurgie niet

Nadere informatie

Chronische achillespeesklachten bij hardlopers Wat zijn achillespeesblessures en wat is de oorzaak?

Chronische achillespeesklachten bij hardlopers Wat zijn achillespeesblessures en wat is de oorzaak? Chronische achillespeesklachten bij hardlopers Wat zijn achillespeesblessures en wat is de oorzaak? Deel dit bericht op Twitter Deel dit bericht op Facebook Chronische achillespeesklachten komen bij zo

Nadere informatie

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie.

behandeling volgens de KNGF-richtlijn bij mensen met artrose aan de heup en/of knie. Samenvatting De primaire doelstelling van het onderzoek was het onderzoeken van de lange termijn effectiviteit van oefentherapie en de rol die therapietrouw hierbij speelt bij patiënten met artrose aan

Nadere informatie

Heupklachten. Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen

Heupklachten. Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen Heupklachten Prof. Sita Bierma-Zeinstra Hoogleraar Artrose en gerelateerde aandoeningen Dept of General Practice / Dept of Orthopedics Erasmus MC University Medical Center Rotterdam Heupklachten Prevalentie

Nadere informatie

Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij

Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit. Mariëtte de Rooij Oefentherapie bij patiënten met knieartrose en comorbiditeit Mariëtte de Rooij Inhoud Artrose en comorbiditeit Aangepaste oefentherapie bij comorbiditeit Resultaten pilot studie Voorbeeld Conclusie Randomized

Nadere informatie

Symposium Sport Medisch Centrum Papendal Knieklachten bij jong en oud; een uitdaging voor sporter, trainer en sportverzorger 21 november 2011

Symposium Sport Medisch Centrum Papendal Knieklachten bij jong en oud; een uitdaging voor sporter, trainer en sportverzorger 21 november 2011 Symposium Sport Medisch Centrum Papendal Knieklachten bij jong en oud; een uitdaging voor sporter, trainer en sportverzorger 21 november 2011 18.30-19.00 Inschrijving 19.00-19.20 De knie: epidemiologie,

Nadere informatie

Klinisch uur orthopedie: de knie

Klinisch uur orthopedie: de knie Klinisch uur orthopedie: de knie (zinvol onderzoek door de huisarts ) Rob Ariës, orthopeed, Peter van der Lugt, Mariët Bosselaar, huisartsen Leerdoel Beter inzicht in differentiaal diagnostiek Beter inzicht

Nadere informatie

AtletiekUnie Trainersdag 2018 Innovaties in real-time bewegingsanalyses

AtletiekUnie Trainersdag 2018 Innovaties in real-time bewegingsanalyses AtletiekUnie Trainersdag 2018 Innovaties in real-time bewegingsanalyses JASPER REENALDA 10-11-2018 ROESSINGH RESEARCH & DEVELOPMENT A F F I L I AT E D W I T H U N I V E R S I T Y O F T W E N T E o Bewegingswetenschapper

Nadere informatie

Sportgeneeskunde. Fasciïtis plantaris (hielpijnsyndroom, hielspoor)

Sportgeneeskunde. Fasciïtis plantaris (hielpijnsyndroom, hielspoor) Sportgeneeskunde Fasciïtis plantaris (hielpijnsyndroom, hielspoor) Algemeen Deze folder geeft u informatie over Fasciïtis plantaris ook wel bekend als hielpijnsyndroom of hielspoor. Bouw en functie De

Nadere informatie

Sportgeneeskunde. Een lopers knie (Iliotibiale band syndroom)

Sportgeneeskunde. Een lopers knie (Iliotibiale band syndroom) Sportgeneeskunde Een lopers knie (Iliotibiale band syndroom) Algemeen Deze folder geeft u informatie over een lopers knie oftewel het iliotibiale band syndroom. De iliotibiale band is een lange peesplaat

Nadere informatie

Tennis-en Golferselleboog: genezen ze allemaal vanzelf?

Tennis-en Golferselleboog: genezen ze allemaal vanzelf? Tennis-en Golferselleboog: genezen ze allemaal vanzelf? Dr. Ruben JACOBS Symposium orthopedie Lier 13/10/2012 Wat is epicondylitis? Etiologie Krachtige en repetitieve voorarm rotatie en pols flexie/extensie

Nadere informatie

Duodagen 27 en 28 maart 2014 Carola Dijkers, sportarts SMA Rotterdam Paul Sanderse, huisarts. Achillespeesklachten

Duodagen 27 en 28 maart 2014 Carola Dijkers, sportarts SMA Rotterdam Paul Sanderse, huisarts. Achillespeesklachten Duodagen 27 en 28 maart 2014 Carola Dijkers, sportarts SMA Rotterdam Paul Sanderse, huisarts Achillespeesklachten Sportgeneeskunde Medisch specialisme dat zich bezig houdt met bevorderen, waarborgenen

Nadere informatie

Polymyalgia reumatica (PMR), niet altijd wat het lijkt. C. De Gendt

Polymyalgia reumatica (PMR), niet altijd wat het lijkt. C. De Gendt Polymyalgia reumatica (PMR), niet altijd wat het lijkt C. De Gendt Diagnose In 1964 moest US Supreme Court rechter Potter Stewart, gewiekst met woorden, toegeven dat een definitie van harde pornogafie

Nadere informatie

Doe het maar rustig aan!?

Doe het maar rustig aan!? Doe het maar rustig aan!? Jumper s Knee - ervaringen en informatiebehoefte bij sporters, trainers en (sport)fysiotherapeuten Agnes Elling Marloes van Otterloo Mulier Instituut, Utrecht Juni 2014 Inhoud

Nadere informatie

www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Majeed Versie 2016 1. WAT IS MAJEED 1.1 Wat is het? Het Majeed syndroom is een zeldzame genetische aandoening. Kinderen met dit syndroom lijden aan chronische

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen tendinose

Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen tendinose Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen tendinose Orthopedische casuïstiek Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen tendinose Redactie: Dos Winkel Met bijdragen van: Paul van der Tas Bohn Stafleu

Nadere informatie

Behandeling, oefeningen, symptomen en herstel van een achillespeesblessure

Behandeling, oefeningen, symptomen en herstel van een achillespeesblessure Behandeling, oefeningen, symptomen en herstel van een achillespeesblessure Ondanks dat de achillespees de grootste en sterkste pees van het menselijke lichaam is blijft een achillespeesblessure een van

Nadere informatie

Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak. Dr Mike Tengrootenhuysen

Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak. Dr Mike Tengrootenhuysen Heup- en kniepathologie: 1ste lijnsaanpak Dr Mike Tengrootenhuysen Inleiding Heup Knie FAI Coxartrose Meniscusscheur Voorste kruisband Bursitis ruptuur Patellofemorale klachten Gonartose trochanterica

Nadere informatie

Sport Specifieke Blessure Begeleiding

Sport Specifieke Blessure Begeleiding Sport Specifieke Blessure Begeleiding Week 8. Knierevalidatie Acute knie 300.000 knie letsels per jaar Aandoeningen contusie / distorsie hydrops heamartros meniscus kruisbanden / collaterale banden Acute

Nadere informatie

Controverses rond knie-pathologiën. Pascal Wernaers Orthopedie rztienen

Controverses rond knie-pathologiën. Pascal Wernaers Orthopedie rztienen Controverses rond knie-pathologiën Pascal Wernaers Orthopedie rztienen Controverses rond knie-pathologiën Misleidende beeldvorming Kraakbeenletsels Meniscus: Overdiagnose en Overbehandeling Evidence based

Nadere informatie

Een blessure aan de binnenkant van het onderbeen

Een blessure aan de binnenkant van het onderbeen Een blessure aan de binnenkant van het onderbeen Dr. Fred Hartgens, sportarts Maastricht UMC+ Vakgroepen Epidemiologie en Chirurgie Sportmedisch Adviescentrum Maastricht TWEE CASUS Casus 1 De 36-jarige

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen tendinose

Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen tendinose Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen tendinose Orthopedische casuïstiek Onderzoek en behandeling van peesaandoeningen tendinose Redactie: Dos Winkel Met bijdragen van: Paul van der Tas Bohn Stafleu

Nadere informatie

Rotator cuff scheur. De meeste scheuren treden op in de supraspinatus maar andere delen van de pees kunnen ook zijn aangedaan.

Rotator cuff scheur. De meeste scheuren treden op in de supraspinatus maar andere delen van de pees kunnen ook zijn aangedaan. Rotator Cuff Scheur Rotator cuff scheur Inleiding Een rotator cuff scheur is een vaak voorkomende oorzaak van pijn en ongemak in de schouder bij een volwassene. De rotator cuff bestaat uit 4 spieren en

Nadere informatie

Course of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee. CARPA onderzoek. Artrose.

Course of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee. CARPA onderzoek. Artrose. Course of limitations in activities in elderly patients with osteoarthritis of the hip or knee Gabriella M. van Dijk Achtergrond Onderzoeksvragen Literatuuronderzoek Longitudinaal cohort onderzoek Methode

Nadere informatie

Casus 2. Vrouw van 22 jaar Zij is net afgestudeerd als kapster, sinds een half jaar werkzaam bij groot kappersbedrijf.

Casus 2. Vrouw van 22 jaar Zij is net afgestudeerd als kapster, sinds een half jaar werkzaam bij groot kappersbedrijf. Vrouw van 22 jaar Zij is net afgestudeerd als kapster, sinds een half jaar werkzaam bij groot kappersbedrijf. Klachten: Heeft knieklachten m.n. links al langere tijd, die nu zij aan het werk is zijn toegenomen.

Nadere informatie

Vaak spelen er verschillende oorzaken een rol. Het is belangrijk al deze oorzaken zo goed mogelijk mee te nemen in het behandelplan.

Vaak spelen er verschillende oorzaken een rol. Het is belangrijk al deze oorzaken zo goed mogelijk mee te nemen in het behandelplan. Pezen-spreekuur achillespees - knieschijfpees - hielspoor - tennis- of golferselleboog - lopersknie - liesklachten - peesontsteking schouder - scheenbeenklachten 2 Peesproblemen komen vaak voor en zijn

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 119 120 Samenvatting 121 Inleiding Vermoeidheid is een veel voorkomende klacht bij de ziekte sarcoïdose en is geassocieerd met een verminderde kwaliteit van leven. In de literatuur

Nadere informatie

Rugklachten bij turnen. Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010

Rugklachten bij turnen. Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010 Rugklachten bij turnen Esther Schoots, sportarts 13 oktober 2010 www.smautrecht.nl www.estherschoots.nl Wat gaan we doen: Rugbelasting bij turnen Turnen en rugklachten: epidemiologie Aandoeningen van de

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/39720 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Hafkemeijer, Anne Title: Brain networks in aging and dementia Issue Date: 2016-05-26

Nadere informatie

Verenso richtlijn urineweginfecties. Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog

Verenso richtlijn urineweginfecties. Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog Verenso richtlijn urineweginfecties Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog Inhoud Aspecifieke ziektepresentatie algoritme Asymptomatische bacteriurie Verwekkers Casus 84-jarige vrouw VG/ DM2, hypertensie,

Nadere informatie

Schouder Netwerk Nederland. 4e SNN deelnemersraad bijeenkomst Urbana, Zwolle

Schouder Netwerk Nederland. 4e SNN deelnemersraad bijeenkomst Urbana, Zwolle Schouder Netwerk Nederland 4e SNN deelnemersraad bijeenkomst 29-09-2016 Urbana, Zwolle 4e SNN deelnemers-vergadering 2016 Nr. Tijd Onderwerp 15.30-16.00 Ontvangst met koffie/thee 1 16.00-16.15 Opening,

Nadere informatie

Bindweefsel in Herstel. Acute Spierblessures Anton Engels MMT/MSPT

Bindweefsel in Herstel. Acute Spierblessures Anton Engels MMT/MSPT Bindweefsel in Herstel Acute Spierblessures Anton Engels MMT/MSPT WORKSHOP Belang Maatschappelijk Sport 10-55% van alle blessures Voetbal: (Mueller-Wohlfahrt 2007) 25 spelers 15 spierblessures per seizoen:

Nadere informatie

INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE(IOC) WORLD CONFERENCE ON PREVENTION OF INJURY ANDILLNESS IN SPORT. Wat hebben we geleerd in Monaco?

INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE(IOC) WORLD CONFERENCE ON PREVENTION OF INJURY ANDILLNESS IN SPORT. Wat hebben we geleerd in Monaco? INTERNATIONAL OLYMPIC COMMITTEE(IOC) WORLD CONFERENCE ON PREVENTION OF INJURY ANDILLNESS IN SPORT Wat hebben we geleerd in Monaco? Auteur: Bart Dingenen Enkele weken geleden had ik het genoegen om aanwezig

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen in de mammadiagnostiek

Nieuwe ontwikkelingen in de mammadiagnostiek Nieuwe ontwikkelingen in de mammadiagnostiek mw. drs. S.B. van der Meulen Radioloog UMCG mw. dr. M.D. Dorrius Arts-assistent in opleiding tot radioloog UMCG Disclosure belangen spreker Geen potentiële

Nadere informatie

Hartfalen : diagnose en definities

Hartfalen : diagnose en definities Hartfalen : diagnose en definities Dr. Flor Kerkhof Dr. Stefan Verstraete Dr. Filip De Vlieghere Cardiologie AZ Zeno hartfalensymposium Brugge 17/1/2019 Groei van hartfalen in Europa Prevalentie in Europa

Nadere informatie

Tweede bijeenkomst 2010 van het Schouder Netwerk Twente. 7 december 2010, Saxion Hogeschool Enschede.

Tweede bijeenkomst 2010 van het Schouder Netwerk Twente. 7 december 2010, Saxion Hogeschool Enschede. Tweede bijeenkomst 2010 van het Schouder Netwerk Twente. 7 december 2010, Saxion Hogeschool Enschede. AGENDA 07-12-2010. 17:30 18:00 uur: Ontvangst. 18:00 18:30 uur: Mededelingen van het bestuur; -Maria

Nadere informatie

Conclusies Orthopedie

Conclusies Orthopedie Conclusies Orthopedie Grote interdokter variatie, bij vrijwel gelijke incidentie GC Marne is bovengemiddeld duur voor Z&Z : 8% duurder Hoge kosten orthopedie wordt veroorzaakt door: 34% meer verwijzingen

Nadere informatie

BELEVING. Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Disclosure. Beleving en beinvloeding. Ziekte- en behandelpercepties

BELEVING. Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Disclosure. Beleving en beinvloeding. Ziekte- en behandelpercepties Disclosure Is beleving van nierziekte en behandeling te beïnvloeden? Subsidies voor onderzoek van de Nierstichting en Novartis. Emma K. Massey, PhD e.massey@erasmusmc.nl Erasmus MC Department of Internal

Nadere informatie

Het effect van excentrisch trainen op de doorbloeding van de achillespees

Het effect van excentrisch trainen op de doorbloeding van de achillespees Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie Academiejaar 2010-2011 Het effect van excentrisch trainen op de doorbloeding van de achillespees Masterproef voorgelegd met het oog op het behalen van de graad

Nadere informatie

Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Informatie bijeenkomst. Voorste kruisband ruptuur

Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Informatie bijeenkomst. Voorste kruisband ruptuur Sport Medisch Netwerk Zoetermeer Informatie bijeenkomst 9 december 2015 Voorste kruisband ruptuur Belle van Meer AIOS Sportgeneeskunde Sportarts = specialist Per 1 januari 2016 wordt sportgeneeskundige

Nadere informatie

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC

Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch

Nadere informatie

Proximal tendon avulsion. Claire Verheul, Ph.D. Anne van der Made, M.D.

Proximal tendon avulsion. Claire Verheul, Ph.D. Anne van der Made, M.D. Proximal tendon avulsion Claire Verheul, Ph.D. Anne van der Made, M.D. Orthopaedic Surgery www.acesamsterdam.nl www.manualfysion.nl Epidemiology Relatively rare Koulouris & Connell 16 of 179 (9%) hamstring

Nadere informatie

ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie

ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie Heeft neoadjuvant chemotherapie nut bij ILC > 3 cm? Ja Nee Weet niet/geen

Nadere informatie

Patellatendinopathie ( jumper s knee ); een veelvoorkomende en lastig te behandelen sportblessure

Patellatendinopathie ( jumper s knee ); een veelvoorkomende en lastig te behandelen sportblessure voor de praktijk Patellatendinopathie ( jumper s knee ); een veelvoorkomende en lastig te behandelen sportblessure J.Zwerver De patellatendinopathie is een veelvoorkomende, lastig te behandelen overbelastingsblessure

Nadere informatie

Enthesopathie, een andere benadering

Enthesopathie, een andere benadering Enthesopathie, een andere benadering Cristiaan Oortmann Scheper ziekenhuis Emmen. Physician Assistant orthopedie sinds 2007. Physician Assistant Emmen Spreekuur, nieuwe en herhalingspatiënten. 2 PA, arthrosepatiënten,

Nadere informatie

Achillodynie, Achillespeesklachten, Achillotendinopathie

Achillodynie, Achillespeesklachten, Achillotendinopathie Achillodynie, Achillespeesklachten, Achillotendinopathie De grootste en sterkste pees van het lichaam, de Achillespees is een kwetsbare plek. Achillespeesklachten vormen 6,5-11% van de blessures bij hardlopers.

Nadere informatie

Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA.

Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Fast Track Het ontwikkelen van een database: orthopedie TKA en THA. Isala Anouk Spijkerman & Marieke Hollewand 24 september 2014 Introductie Veel voorkomende operaties in Nederland: Totale knie prothese:

Nadere informatie

Samenwerking in beweging. Adam Swets, orthopaed Frank Boersma, kaderhuisarts bewegingsapparaat

Samenwerking in beweging. Adam Swets, orthopaed Frank Boersma, kaderhuisarts bewegingsapparaat Samenwerking in beweging Adam Swets, orthopaed Frank Boersma, kaderhuisarts bewegingsapparaat Bewegen is gezond https://www.youtube.com/watch?v=zkanm8dvcos Programma Kaderhuisartsen Beweegspreekuur Casuïstiek

Nadere informatie

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold

Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten in de 1e lijn Ingrid Arnold LUMC Public Health en Eerstelijnsgeneeskunde Huisarts te Leiderdorp Uw spreekuur Moeheid Pijnklachten Buikpijn Hoofdpijn

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting Het onderwerp van dit proefschrift is depressieve en angst symptomen in chronische dialyse patiënten en andere patiënten. Het proefschrift bestaat uit twee delen (deel A en deel

Nadere informatie

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie AMD. Dr. Anne Dewachter Dienst oogziekten

Leeftijdsgebonden maculadegeneratie AMD. Dr. Anne Dewachter Dienst oogziekten Leeftijdsgebonden maculadegeneratie AMD Dr. Anne Dewachter Dienst oogziekten AMD Visusverlies is een majeur probleem bij onze oudere populatie en heeft een significant impact op de functionele status en

Nadere informatie