Verslag van de bijeenkomst van het PMV op 22 januari vanaf uur tot uur.

Transcriptie

1 Verslag van de bijeenkomst van het PMV op 22 januari vanaf uur tot uur. Aanwezig: De heer A. Rietveld, voorzitter; Mevrouw N.M. van Dijk, secretaresse PMV; Mevrouw A. Bokma, PMV lid; Mevrouw L. Korteweg, PMV lid; Mevrouw M. van Wijngaarden, PMV lid; De heer E.B.A. Lichtenberg, PMV lid; De heer E. Schotting, PMV lid; Mevrouw K. Verlinde van de SWOP, inzake agendapunt 5; Mevrouw J.C. van Prehn, notuliste. Afwezig met kennisgeving: Mevrouw N.M. Vergeer, PMV lid; Afwezig zonder kennisgeving: De heer M. Hoogland, PMV lid. Publieke tribune: twee personen. 1. Opening De VOORZITTER opent de vergadering en heet de aanwezigen van harte welkom bij De Stichting Welzijn Ouderen Papendrecht. 2. Vaststelling van de agenda. Het PLATFORM gaat akkoord met de agenda. 3. Vaststelling van het verslag van de vergadering van 13 november Pagina 2: De heer SCHOTTING merkt, met betrekking tot de financiering van de inloop, op dat de opmerking dat mensen die in zorg zijn dit via AWBZ of DBC vergoed krijgen niet correct is. De zorg binnen de gezondheidszorg wordt gereld via AWBZ of Wmo, maar niet via de DBC. Ook merkt hij op dat men een CIS indicatie krijgt, wanneer men langer dan een jaar in behandeling is. Pagina 3: De VOORZITTER begrijpt de opmerking van de heer Lichtenberg niet helemaal, dat hij het gevoel heeft dat er een notitie is gemaakt over het PMV, die het PMV niet kent. De heer LICHTENBERG merkt op dat er werd gesproken over een notitie Papendrecht en Partnersdie niemand van het PMV op dat moment nog kende. Het verslag wordt zonder verdere op- of aanmerkingen vastgesteld. 4. Ter inzage gelegde stukken en mededelingen Er zijn geen ter inzake gelegde stukken en mededelingen. 1

2 5. Stichting Welzijn Ouderen Papendrecht. Mevrouw VERLINDE vertelt het één en ander over hetgeen het WSOP doet voor eenzame ouderen. Ze gaat er vanuit dat men bekend is met hetgeen het SWOP verder allemaal doet. Met betrekking tot eenzaamheid is er sprake van een aantal terugkomende elementen: Het ervaren van een verschil tussen de relaties die je hebt en zoals je die zou willen hebben en het negatief ervaren van dat verschil. We kunnen zelf allemaal mensen aanwijzen die weinig contacten hebben, maar die hoeven niet eenzaam te zijn. Mensen zijn pas eenzaam wanneer ze zeggen dat ze eenzaam zijn. Mensen met weinig contacten kunnen dit ook fijn vinden. Mensen met veel contacten kunnen toch eenzaam zijn. Bv. Mensen die in een verzorgingshuis wonen. Kenmerkend: heel weinig mensen zeggen dat ze eenzaam zijn, 1 op de 10 misschien geeft toe dat hij/zij zich alleen voelt. Mensen komen vaak binnen met praktische vragen, eenzaamheid wordt niet gauw genoemd. Wanneer je met eenzame mensen gaat werken, moet je onderscheiden dat er verschillende oorzaken zijn van eenzaamheid. Oorzaken in de mensen zelf, misschien doordat ze verlegen zijn. Mensen met slechte mobiliteit. Geestelijke achteruitgang. Andere gezondheidsproblemen (bv. incontinentie). Er is een groep factoren dat te maken heeft met relaties die mensen hebben, bv. verlies. Mensen die hun partner kwijtraken lopen een groot risico om eenzaam te worden. In het begin wordt men vaak opgezocht, maar na een tijd zwakt dit af. Verhuizing kan ook een oorzaak zijn voor eenzaamheid, mensen hebben tegenwoordig meer middelen om te verhuizen, bijv. van koopwoning naar huurappartement. Op deze manier kunnen er veel mensen om je heen wegvallen. Tevens is er een aantal maatschappelijke oorzaken: mobiliteit, veel kinderen hebben vaak alleen telefonisch contact, er zijn meer vrouwen aan het werk, deze komen minder vaak overdag langs. Het minder belangrijk worden van sociale verbanden: kerk, verenigingsleven, etc. Als je aan de slag gaat met deze mensen dient men met verschillende factoren rekening te houden: de maatschappelijke oorzaken zijn moeilijker te bestrijden. Omdat mensen vaak moeilijk zelf naar voor komen met hun eenzaamheid is het belangrijk om signalen op te pakken. Mensen trekken zich vaak terug, misschien omdat ze sociaal onhandig zijn (te veel/weinig/ te hard praten, dit zijn redenen waarom mensen bij ze wegblijven), lichaamshouding (mensen trekken zich letterlijk met hun houding terug), mensen gaan anderen claimen, mensen gaan erg in het verleden leven (bv. een weduwe die na de dood van partner nog steeds voor 2 mensen de tafel dekt). Hoe zie je de symptomen? Door bij de mensen thuis te komen en door verwijzers (mensen die signalen oppakken en doorgeven, bv. huisartsen). Eenzaamheid is niet alleen een probleem van welbevinden, maar ook van gezondheid. Zij hebben relatief veel gezondheidsproblemen en komen dus vaak bij huisarts en fysiotherapeut terecht. Zij vragen dan ook veel aandacht van de arts en komen vaak terug met vage klachten. Enkele verwijzers: thuiszorgmedewerkers die over de vloer komen, mensen van de kerk (daarbij laten ze mogelijk sneller iets van zichzelf zien), eigen medewerkers van de SWOP, die maaltijden bezorgen. Het is belangrijk voor de verwijzers dat ze een punt hebben waar ze met hun signaal terecht kunnen. 2

3 Binnen de SWOP is aan de vrijwilligers duidelijk gemaakt dat zij met hun signaal naar de ouderenadviseur kunnen stappen. Deze zoekt contact met degene bij wie mogelijk eenzaamheid gesignaleerd is. Men moet soms erg zijn best doen om langs/binnen te komen. Vaak gebeurt dit via een omweg, bv. via de dokter of een andere weg. Het eerste wat je doet is proberen te controleren of het vermoeden van eenzaamheid wel klopt. De signalen duiden niet altijd met 100% zekerheid op eenzaamheid. Soms ziet men iemand als eenzaam, maar vindt deze persoon het prima. Uit onderzoek blijkt dat 20% van de mensen waarvan men denkt dat hij/zij eenzaam is, zelf zegt niet eenzaam te zijn. Ook 20 % die we niet zien blijkt wel degelijk eenzaam te zijn. Bijna niemand geeft uit schaamte- aan dat hij /zij te weinig contacten heeft. Men betrekt dit op een eigen falen en wil dit zeker ten opzichte van een vreemde niet toegeven. Het makkelijkst is het binnenkomen naar aanleiding van een praktische zaak (bv. maaltijden, veiligheid, vervoer). Wanneer men niet toe kan/wil geven dat men eenzaam is, kan men ook niet geholpen worden. Als hulpverleners wil men een hulpplan afspreken met mensen, zodat men achteraf kan toetsen of het probleem opgelost is. Om deze reden moet het probleem wel (vroeg of laat) benoemd worden. Het traject bestaat uit 4 fasen: Contact leggen/signaleren; Vraagverheldering (er achter komen wat er aan de hand is, wat voor persoon het is)/het maken van een plan van aanpak; Uitvoering; Evaluatie of de oudere geholpen is. (tussentijds wordt er gekeken of het plan bijgesteld moet worden) Verschillende oorzaken betekent dat dé oplossing niet bestaat. Er staat wel een aantal middelen tot beschikking, maar deze middelen moeten altijd aangepast worden aan de persoon zelf. (Wat is de oorzaak van de eenzaamheid, hoe is de persoon zelf, waar houdt hij/zij wel/niet van?) Er is onderzoek gedaan naar de effectiviteit van allerlei methoden om eenzaamheid te bestrijden. Het blijkt dat er maar weinig helpt. Mensen zitten al heel lang in een bepaalde situatie, het is moeilijk om dat te veranderen. Gedrag is vaak ingesleten en moeilijk om op hoge leeftijd aan te passen. Soms kan men dit wel met een tussenstap bewerkstelligen (bv. door een vrijwilliger met de persoon meesturen naar een bepaalde activiteit). Het blijkt dat er een aantal punten zijn die wel helpen. Wanneer men een combinatie van verschillende interventies toepast, heeft men de meeste kans van slagen. Het blijkt ook dat hulpverleners vaak interventies toepassen, die gericht zijn op het verhogen van participatie. Dit is niet voor iedereen een oplossing. Mensen hebben vaak geen reële verwachtingen van hun relaties. (bv. dat een kind dat ver weg woont toch elke week langs komt; dit kan niet altijd.) Er kan duidelijk gemaakt worden dat dit niet realistisch is. Dit is moeilijker dan het meedoen aan activiteiten, het is een vorm van verlies. Hetgeen weinig wordt toegepast is het leren omgaan met het gevoel van eenzaam zijn, bv. door afleiding te zoeken of door te relativeren. Mensen voelen zich vaak beter wanneer ze zich realiseren dat een ander het eigenlijk ook niet beter heeft dan hij/zij. De beste methode is de contacten te verbeteren, maar dit is niet altijd haalbaar. Er wordt vooral gewerkt met de ouderen zelf, maar er is ook contact met bv. de kinderen. Dit doet de SWOP zelf niet, maar er wordt doorverwezen naar maatschappelijk werk. Ook kan er sprake zijn van relationele problemen die al jaren bestaan; dit is niet aan de SWOP om zich hier mee te bemoeien. Soms zijn de ouderen omdat zij al op leeftijd zijn- wel bereid om maatschappelijk werk te accepteren, omdat zij bijv. schoon schip willen maken. 3

4 De heer NARDTEN geeft aan dat hij vaak praat met ouderen in De Wieken. Hij voelt dat zij daar ook eenzaam zijn en dat de kinderen hen niet vaak meer opzoeken. Ook deze mensen staan na gesprekken met hem, waarin hij uit eigen ervaring spreekt- open voor maatschappelijk werk of psychologen en hebben hier baat bij. Er wordt onderscheid gemaakt tussen alleenstaand en alleenwonend. Statistisch zijn 4% van de ouderen erg eenzaam. In Papendrecht zijn dat statistisch gezien ongeveer 360 mensen. Het SWOP ziet er daar maar heel weinig van. Hoe bereik je deze mensen? Het is de bedoeling om een signaleringsnetwerk op te bouwen. De eerste stap is in 2008 gezet: er is met alle huisartsen apart een gesprek aangegaan, wat men voor eenzame ouderen kan betekenen. Dit is ook gedaan met fysiotherapeuten. In de loop van het jaar zal worden gekeken hoe dit verder uitgebouwd kan worden. In 2008 heeft de SWOP 22 doorverwijzingen gekregen van huisartsen en fysiotherapeuten. Hier kan men verschillende dingen mee doen, er bestaan verschillende soorten interventies. Op de meeste terreinen is er ook een aanbod: participatie: ontmoetingsmogelijkheden aanbieden (een breed scala aan activiteiten wordt aangeboden, biljart, kaarten maken, kaarten, houtbewerking, fietsen, spelmiddagen, beweging). Kenmerk van de activiteiten: dat er ruimte is voor onderling contact. Het gaat niet alleen om de activiteit, maar juist om het contact. Al de activiteiten zijn gericht op het leggen van contacten. Er zijn ook altijd vrijwilligers aanwezig, die als gastvrouw fungeren en de activiteiten worden begeleid door vrijwilligers. De SWOP creëert de voorwaarden, mensen regelen zelf wat ze kunnen; dit bevordert de samenhang in de groep. Vrijwilligers zijn degenen die nieuwe mensen in de groep welkom heten en de gang van zaken uitleggen. Er bestaan 4 globale groepen interventies: contact aanbieden (ook van mensen onderling); individuele contacten (huisbezoeken, door ouderenadviseur, door vrijwilligers. Afhankelijk van de vraag van de persoon wordt hier een organisatie aan gekoppeld (dit gebeurt 1x per 4 jaar); cursussen (versterken van zelfbeeld) en gespreksgroepen (lotgenotencontact); zorg en hulpverlening (maaltijden, vervoer, ondersteunen door vrijwilligers op geregelde basis). De bezoekers aan het Dienstencentrum komen vooral van buiten het gebouw, de bewoners van het seniorencomplex komen vaak niet in de zalen. Men wil proberen de bewoners op kleinere schaal elkaar te laten leren kennen. In andere plaatsen is gebleken dat hier vaak blijvende contacten uit groeien. De SWOP heeft ook gezamenlijke maaltijden georganiseerd, uit de praktijk bleek dat er bijna niemand kwam. (Dit had ook te maken met variatie in de menu s en de kwaliteit). Momenteel is men in gesprek met de regiomanager van Rivas om vervoer in te zetten om mensen van hier naar de Waalburgh te brengen voor de gezamenlijke maaltijd. Het plan is dit te koppelen aan bijv. een spelletjesmiddag, om zodoende ook de contacten te bevorderen. Men is ook aan het kijken of men in de vorm van maatschappelijke stages- scholieren in kan zetten om ouderen te begeleiden (bv. bij een spelmiddag). De heer NARDTEN merkt op dat het moeilijk is om contact te krijgen met de scholen (met name De Lage Waard). De SWOP heeft zelf helaas geen plek voor korte maatschappelijke stages. De VOORZITTER vraagt of er ook aandacht wordt besteed aan de omgeving (bv. de kinderen) die de last ervaart, in koppeling met maatschappelijk werk. Mevrouw VERLINDE geeft aan dat er wordt doorverwezen, maar dat dit sporadisch samen wordt opgepakt. 4

5 De heer LICHTENBERG vraagt welke interventies er wel werken. Mw. VERLINDE zegt dat dit een combinatie van verschillende interventies is, die zo goed mogelijk aansluiten bij de persoonlijke interesse. Men kan niet zeggen dit of dat werkt. Mevrouw VAN DIJK vraagt of het huisartsenbezoek vermindert wanneer er gesignaleerd is en er aan wordt gewerkt. Mw. VERLINDE bevestigt dit en geeft een praktijkvoorbeeld van een behaald resultaat. Meestal is er echter veel tijd en aandacht nodig voordat er succes wordt behaald. Heel oude ouderen hebben soms ook geen leeftijdsgenoten en/of kinderen meer en vaak ook niet meer de lichamelijke mogelijkheid om er op uit te gaan. Dit is ook een groot probleem. VRAGENRONDJE: De heer LICHTENBERG heeft gehoord dat eenzaamheid een rol gaat spelen omdat, wanneer men oud wordt er steeds meer verliezen gaan optreden. Vervolgens worden mensen psychologisch gehinderd om nieuwe contacten aan te gaan. Dit omdat men bang is om weer met verlies geconfronteerd te worden. Mw. VERLINDE bevestigt dit. Als je veel kwijtgeraakt bent (door overlijden, ruzie, verwateren van contacten), is het veiliger om je terug te trekken. Als je op één gebied te kort hebt gaat men zoeken om het op andere gebieden op te vullen en dan weegt het minder zwaar. Dan is dit voor sommige mensen voldoende om de balans weer terug te vinden. Een kwart/derde van de ouderen heeft wel eens eenzaamheidsgevoelens, maar daarbij weegt het minder zwaar. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN vraagt of er verschil te merken is tussen mensen die in een vrij huis en eenverzorgingshuis wonen. Mw. VERLINDE antwoordt dat de statistieken gaan over alle ouderen. Het is wel zo dat de SWOP werkt voor zelfstandig wonende ouderen. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN merkt op dat het dienstencentrum vroeger taxidiensten regelde naar activiteitsavonden. Mw. VERLINDE antwoordt dat er vroeger door de SWOP gebruik werd gemaakt van de beltaxi. Met de komst van de Drechthopper is het aantal leden van de beltaxi afgenomen. Het taxibedrijf vond het niet meer rendabel om te doen. De heer NARDTEN merkt op dat men veel te lang moet wachten voordat ze gehaald worden. Mevrouw. VERLINDE geeft aan dat het aantal leden van de beltaxi was gekelderd van 200 naar 18 aanmeldingen. Na een jaar of twee kwamen er weer vragen om het te herstarten. De Drechthopper was in het begin goedkoper. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN geeft ook aan dat de mensen eindeloos wachten tot de Drechthopper komt. De heer SCHOTTING zegt dat mensen met een rolstoel soms 2½ uur onderweg zijn omdat ze door de hele regio mensen op moeten halen. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN vraagt hoe groot het aantal vrijwilligers en ouderenadviseurs zijn. Mw. VERLINDE antwoordt dat het team bestaat uit: 2 parttime ouderenadviseurs en 126 vrijwilligers. Hiervan doen 12 mensen signalerend huisbezoek, 35 mensen maaltijdendiensten en ongeveer 15 vrijwilligers die individuele huisbezoeken verzorgen. 5

6 Mevrouw VAN WIJNGAARDEN vraagt of er overleg is met het Rode Kruis en andere instanties. Mw. VERLINDE antwoordt dat er geen overleg is, maar wel veel onderling contact. Wanneer blijkt dat men bij een bepaalde instantie aansluiting vindt, wordt hiernaar verwezen. Er is geen structureel overleg. Men is wel in gesprek met een aantal vrijwillige organisaties om te kijken of men een soort pool op kan zetten. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN vraagt vanaf welke leeftijd iemand oud is. Mw. VERLINDE antwoordt dat men vanaf 55 jaar als oudere wordt gezien. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN informeert naar de mogelijkheid om een scholier te koppelen aan een medewerker, bijv. om maaltijden rond te brengen. Mw. VERLINDE antwoordt dat dit inderdaad een optie is. De SWOP heeft zelf niet de menskracht om stagiaires te begeleiden. Ook is niet iedere vrijwilliger bereid een stagiair te begeleiden. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN oppert het idee om in alle wijken een onderkomen voor ouderen te verzorgen. Dit bij voorkeur in overleg met de wijkplatforms. Ze vraagt of hier ook overleg mee is. Mevrouw VERLINDE antwoordt dat er incidenteel overleg plaatsvindt. De wijkplatforms signaleren geen individuele problemen. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN vraagt of alle 360 eenzame ouderen een nieuwsbrief ontvangen met de geplande activiteiten. Mevrouw VERLINDE antwoordt dat deze 360 mensen niet bekend zijn bij de SWOP. De gemeente Papendrecht is niet scheutig met het beschikbaar stellen van de adressen, uit privacyoverwegingen. Hier komt ook bij dat de brieven ook bezorgd moeten worden. De heer NARDTEN merkt op dat dit ook via de huisartsen zou kunnen, ware het niet dat deze geheimhouding hebben. Mevrouw VERLINDE geeft aan dat elk jaar de algemene folder van de SWOP, in de flats waar veel ouderen wonen, huis aan huis wordt bezorgd. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN vraagt in hoeverre de SWOP in haar activiteiten wordt ondersteund door de gemeente. Mevrouw VERLINDE antwoordt dat zij een vaste subsidie ontvangen voor de huur en het personeel. Verder zijn er wat inkomsten uit eigen bijdragen. Dit is kostendekkend. Zij zijn wel aan het onderzoeken of ze voor de aanloopkosten van nieuwe projecten wat meer met projectsubsidies kunnen doen. De VOORZITTER dankt mevrouw VERLINDE hartelijk voor haar uitgebreide inbreng. 6. Themabijeenkomst Ouderen. De heer LICHTENBERG informeert het platform over de laatste stand van zaken. Er is een brief uitgegaan naar de staatssecretaris. Ook heeft mevrouw Van Dijk een fax gestuurd. Op beiden is nog geen antwoord gekomen. Verder is men niet meer bij elkaar gekomen. De volgende stap is snel de volgende bijeenkomst te plannen. De heer NARDTEN gaat proberen om via via contact te leggen met de staatssecretaris. De VOORZITTER stelt voor 09 april vast te zetten voor de themabijeenkomst. Voor de werkgroep wordt nog een datum vastgesteld. 6

7 7. Inventarisatie afgelegde bezoeken. Het verslag van mevrouw Bokma over de manege komt eind februari. Met betrekking tot de ondernemersvereniging heeft de heer Lichtenberg geen actie meer ondernomen, hij gaat hiermee aan de slag. Er wordt verzocht het bezoek voor de volgende PMV vergadering te hebben afgelegd. Mevrouw Korteweg en de heer Schotting hebben geen afspraak gemaakt met de Stichting Dorpsbehoud. Ook zij worden verzocht dit te doen voor de volgende vergadering. De heer Hoogland zou het verslag van het bezoek aan het OKP afronden. De kinderboerderij kan van de lijst, het verslag hiervan was vorige keer al bijgevoegd. Voor het bezoek aan Popkoor Een Maatje Meer hebben de heren Rietveld en Lichtenberg en mevrouw Bokma een afspraak gemaakt voor 4 februari. Mevrouw VAN WIJNGAARDEN merkt op dat de ondernemersvereniging de Meent ook lid is van de OVP. De VOORZITTER geeft aan dat deze dan ook van de lijst af kan. Het bezoek aan De Wieken is afgelegd, zie het verslag. Dit zal in de volgende commissie Samenleving ter kennisname bij de ingekomen stukken komen. 8. Inventarisatie nieuw af te leggen bezoeken. De VOORZITTER stelt voor eerst de andere bezoeken af te ronden en na de zomervakantie nieuw bezoeken te plannen. 9. Doornemen actiepunten. a. Verordening PMV; is bekeken in commissie BOB, gaat nog over gesproken worden. Wordt vervolgd. 10. sluiting De VOORZITTER sluit de vergadering om uur. 7