Wijkcirculatieplan Zurenborg. Voorontwerp. Rapport OMGEVING. wijkcirculatieplannen. Datum: februari 2010 Van: Betreft:

Transcriptie

1 Rapport Datum: februari 2010 Van: OMGEVING Betreft: wijkcirculatieplannen Wijkcirculatieplan Zurenborg Voorontwerp 1 / 19

2 2 / 19

3 Inhoudsopgave 1 Inleiding De gewenste ontsluitingsstructuren Uitwerking van de structuren Stappers Kwaliteit Oversteekbaarheid Nieuw Zurenborg Trappers Kwaliteit Ontsluitende assen Problemen met comfort en veiligheid Plantin en Moretuslei Pretoriastraat Woonstraten pleinen Nieuw Zurenborg Openbaar vervoer Plantin en Moretuslei As Cogels Osylei - Rolwagenstraat Privaat gemotoriseerd vervoer Oostenstraat Kentekenonderzoek Voorstellen Voorstel 1: Verkeer weren aan de invalswegen Voordelen Nadelen: Voorstel 2: Verkeer weren aan de invalswegen samen met extra ingrepen Voordelen: Nadelen: Voorstel 3: een knip op Draakplaats - Tramplein Voordelen: Nadelen: Keuze tussen de voorstellen LCI en ICT centrum...16 Kaarten kaart 1: voorstel kaart 2: voorstel kaart 3: voorstel kaart 4: mogelijk ontwerp Draakplaats/Tramplein met toepassing bussluis met verzinkpaal / 19

4 1 Inleiding Het voorliggende rapport is het voorontwerp van het circulatieplan voor de wijk Zurenborg. Hierin zijn de gewenste ontsluitingsstructuren per modus vanuit het analyserapport geconfronteerd met de praktijksituatie en zijn bijkomende maatregelen verkend en geëvalueerd. Tenslotte is een samenhangend wijkcirculatieplan voorgesteld, evenals de invloed van de voorgestelde maatregelen op de bereikbaarheid. 4 / 19

5 2 De gewenste ontsluitingsstructuren In dit hoofdstuk is per modus een overzicht gegeven van de gewenste ontsluitingsstructuren opgemaakt in de analysenota. STAPPERS TRAPPERS OPENBAAR VERVOER PRIVAAT GEMOTORISSERD VERKEER 5 / 19

6 3 Uitwerking van de structuren Per modi zijn maatregelen aangereikt om de verschillende structuren in de praktijk te laten functioneren. 3.1 Stappers figuur 1: voorbeelden uit de wijk Het voetgangersnetwerk moet zorgen voor bereikbaarheid, toegankelijkheid, verkeersveiligheid, verkeersleefbaarheid en de schade voor natuur en milieu beperken Kwaliteit Kwaliteitsproblemen van de voetgangerinfrastructuur moeten ontwerpmatig worden opgelost wat niet kan binnen het kader van het wijkcirculatieplan. In het analyserapport zijn wel knelpunten rond kwaliteit aangegeven. Naast een goed kwaliteit is een goed beheer en onderhoud belangrijk Oversteekbaarheid De moeilijke oversteekbaarheid is hoofdzakelijk te wijten aan het volume gemotoriseerd verkeer. Dit zal door maatregelen voor privaat gemotoriseerd verkeer sterk worden verminderd. Voor de lichtengeregelde kruispunten moet gekeken worden of in de faseregeling de mogelijkheid bestaat om de voetganger een langere groenfase te geven. Ter hoogte van het zwembad kan een drukknopsysteem worden gebruikt. Zodat grote groepen niet zo lang dienen te wachten om over te steken Nieuw Zurenborg Om de bereikbaarheid van het park van Nieuw Zurenborg te vergroten, voorziet men een brede tunnel onder het spoor tussen de Plantin en Moretuslei en het park. Het voorstel is weergegeven op volgende schets. 6 / 19

7 3.2 Trappers Het ministerieel besluit van 8 december 2002 verplicht alle gemeenten om vanaf 1 juli 2004 alle eenrichtingsstraten met een maximale snelheid kleiner of gelijk aan 50km/u om te zetten in beperkt eenrichtingsverkeer (BEV), tenzij de beschikbare rijbaanbreedte kleiner is dan 3m. Hierbij veronderstellen we dat geparkeerde wagens 2 meter in beslag nemen, vanaf de boordsteen van het trottoir. Hierdoor moeten fietsers minder omrijden Kwaliteit Net zoals bij stappers horen kwaliteitsproblemen op een meer gedetailleerd niveau dan het wijkcirculatieplan, namelijk in het ontwerp van straten en pleinen, te worden behandeld. In het analyserapport zijn wel knelpunten rond kwaliteit aangegeven. Naast een goed kwaliteit is een goed beheer en onderhoud belangrijk Ontsluitende assen De Binnensingel en Plantin en Moretuslei hebben een ontsluitende functie op het niveau van een stadsdeel. Uit het analyserapport blijkt dat op deze assen verschillende problemen voorkomen vooral op het vlak van oversteekbaarheid en comfort. 7 / 19

8 Problemen met comfort en veiligheid In Rolwagenstraat, Kleine Beerstraat, Draakstraat, Cogels Osylei en Guldenvliesstraat wordt sneller gereden dan 30km/u en hebben fietsers last van de combinatie van tramsporen en kasseien. De kruispunten worden vooral als gevaarlijk en onoverzichtelijk beschouwd tijdens de spits. In onderstaande punten worden de verschillende kruispunten besproken Plantin en Moretuslei Deze weg heeft een vrijliggend enkelrichtingsfietspad gescheiden van de rijbaan door een parkeerstrook. Fietsers dienen de weg over te steken via voetgangersoversteken. Door het brede wegprofiel, het hoge verkeersaanbod, het ontbreken van fietsoversteken en het hoog aantal oversteekbewegingen voor fietsers is het aan te raden hier aan weerszijden een dubbelrichtingsfietspad aan te leggen Pretoriastraat Het doortrekken van het fietspad rijrichting Singel over de gehele lengte van de Pretoriastraat is noodzakelijk. Ter hoogte van het kruispunt met Velodroomstraat kan het fietspad onderbroken worden zodat ook de fietser voorrang van rechts moet verlenen. Dit geeft continuïteit in het wegprofiel Woonstraten pleinen In beide gevallen wordt vanwege de functie en fietsgebruik afgeraden fietspaden te realiseren. Wel kunnen op sommige plaatsen indien het wegprofiel dit toelaat fietssuggestiestroken worden ingetekend. De snelheid en intensiteit van het gemotoriseerde verkeer kan om het veiligheidsgevoel te versterken worden beperkt Nieuw Zurenborg In het kader van de plannen voor Nieuw Zurenborg wordt een nieuw verhoogd fietspad gecreëerd. Dit loopt parallel aan de spoorbundel. Het vertrekt aan de Draakplaats en landt ter hoogte van het Luitenant Naeyaertplein in Borgerhout. Op deze manier kunnen fietsers de drukke Plantin en Moretuslei conflictvrij oversteken. Op de schets hierna is de route weergegeven. 8 / 19

9 3.3 Openbaar vervoer Plantin en Moretuslei De verkeerslichten dienen zodanig op elkaar worden afgesteld dat een netwerk wordt gevormd. Hierbij worden de voertuigen niet steeds geremd aan elk kruispunt As Cogels Osylei - Rolwagenstraat Om het probleem met het aantal bussen op deze as op te lossen wordt het bestaande netwerk van het openbaar vervoer in de toekomst gewijzigd. De lijnen blijven bestaan maar het openbaar vervoer wordt verdeeld tussen Cogels Osylei en Pretoriastraat. 3.4 Privaat gemotoriseerd vervoer Oostenstraat Op vraag van de bewoners is Oostenstraat afgesloten voor privaat autoverkeer ter hoogte van Van Den Nestlei en dit omwille van de veiligheid van de vele voetgangers in de omgeving. Bussen mogen wel via Oostenstraat naar Van Den Nestlei. De maatregel is enkel door verkeersborden afgedwongen en wordt dikwijls genegeerd. 9 / 19

10 Om te verhinderen dat Oostenstraat een sluiproute wordt, is het nodig dat er meer efficiënte maatregelen worden genomen. Een verzinkpaal die enkel bussen en prioritaire voertuigen doorlaat is hier de aangewezen oplossing Kentekenonderzoek Om de maatregelen binnen het wijkcirculatieplan meer te onderbouwen is op donderdag 17 september 2009 tussen 07u00 en 09u00 en 16u00 en 18u00 een kentekenonderzoek uitgevoerd. De telpunten zijn weergegeven in figuur 2. figuur 2: overzicht telpunten Het rapport is opgenomen in bijlagen. Een overzicht van de ochtend- en avondintensiteiten zijn weergegeven in onderstaande tabel. tabel 1: ochtend- en avondspits op telpunten in pae/uur nummer Naam Ochtendspits Avondspits (08:00-09:00)) (16:00-17:00) 1 Cogels Osylei G. Capiaumontstraat Pretoriastraat Tramplein Draakplaats / 19

11 6 Dolfijnstraat Bosduifstraat Wolfstraat Lange Van Ruusbroecstraat Raafstraat Rolwagenstraat Provinciestraat Boeystraat Provinciestraat Transvaalstraat G. V. Merlenstraat Guldenvliesstraat de avondspits is over het algemeen drukker dan de ochtendspits; het feit dat de avond drukker is dan de ochtend, is een teken dat deze straten meer dan bestemmingsverkeer bevatten; Draakplaats en Tramplein krijgen het meest verkeer te verwerken; tijdens de spits blijven de intensiteiten meestal onder 542 per uur per rijrichting. Met uitzondering Cogels Osylei en Draakplaats gedurende de ochtend. Het doorgaand verkeer is het grootste op de assen zoals weergegeven in figuur 3 en maakt het meest gebruik van Draakplaats/Tramplein (met aantal voertuigen 10 per uur). Ochtendspits avondspits figuur 3: assen doorgaand verkeer (>10 voertuigen per uur) Tijdens het kentekenonderzoek waren er werkzaamheden op Posthoflei wat het hoog aanbod doorgaande bewegingen tussen Guldenvliesstraat en Pretoriastraat verklaart. Tijdens de ochtend werden op bijna alle wegen waarden van 30% en meer doorgaand verkeer gemeten, behalve op Bosduifstraat (24%). 11 / 19

12 Tijdens de avond werden op volgende wegen waarden van 30% en meer doorgaand verkeer gemeten: Provinciestraat (74%) De Boeystraat (55%) Bosduifstraat (47%) Generaal Capiaumostraat (46%) Pretoriastraat (38%) Lange Van Ruusbroecstraat (37%) Wolfstraat (35%) Provinciestraat (30%) Transvaalstraat (30%) Tijdens de ochtend is in Cogels Osylei is het aantal voertuigen dat geen bestemming heeft in het onderzoeksgebied het grootst. De overige wegen hebben een kleiner percentage doorgaand verkeer. Provinciestraat en Dolfijnstraat verwerken qua aantal beduidend minder doorgaand verkeer ( 5 voertuigen) dan de andere straten. Gedurende de avond is in Pretoriastraat het aantal doorgaand verkeer in het onderzoeksgebied het grootst (166 voertuigen), gevolgd door de Boeystraat (137 voertuigen), Transvaalstraat (110 voertuigen) en Wolfstraat (103 voertuigen). Dolfijnstraat (2 voertuigen) en Provinciestraat (6 voertuigen) verwerken het minst aantal doorgaand verkeer Voorstellen Aan de hand van de resultaten van het kentekenonderzoek en bovenstaande gegevens zijn drie voorstellen voor het tegengaan van het doorgaand verkeer naar voor geschoven. Per voorstel worden de voor- en nadelen opgesomd Voorstel 1: Verkeer weren aan de invalswegen kaart 1: voorstel 1 In dit voorstel wordt ter hoogte van de invalswegen van de wijk het doorgaand verkeer tegengehouden. Dit wordt hoofdzakelijk bereikt via het invoeren of wijzigen van eenrichtingsverkeer. Volgende maatregelen komen hierbij kijken: de middenberm van de Plantin en Moretuslei wordt van het kruispunt met Van Nestlei tot aan het station Antwerpen Oost gesloten; in Kruikstraat wordt de richting omgedraaid; het verkeer dat Rolwagenstraat verlaat moet op de Plantin en Moretuslei rechtsaf draaien; het stuk Lange Van Ruusbroecstraat tussen Rolwagenstraat en Oostenstraat wordt eenrichtingsverkeer richting Oostenstraat; in Pretoriastraat wordt aan kruispunt met Singel enkel de verkeersbewegingen rechts in en rechts uit toegelaten. Een overzicht van de maatregelen zijn weergegeven op kaart Voordelen door het sluiten van de middenberm van de Plantin en Moretuslei wordt het doorgaand verkeer richting Antwerpen tegengehouden; het doorgaand verkeer vanuit het zuiden verdwijnt vanuit het noorden het gebied binnenrijden wordt moeilijk Nadelen: 12 / 19

13 aangepaste rijrichting geen doorgang grens studiegebied voorstel m OMGEVING - februari kaart _04_PL_002-k11

14 verkeer vanuit het noordelijk deel van de wijk richting centrum is verplicht Plantin en Moretuslei richting Singel te nemen om te keren ter hoogte van het station Antwerpen Oost; het sluiten van de middenberm van Plantin en Moretuslei ter hoogte van Rolwagenstraat en Montensstraat is niet eenvoudig omdat het openbaar vervoer hier nog door de middenberm rijdt; herkomstverkeer uit het zuiden die de Singel willen nemen in noordelijke richting worden verplicht door de wijk via Plantin en Moretuslei te rijden of te keren op Singel aan het kruispunt met Borsbeekbrug door het omdraaien van de rijrichting in Kruikstraat moet bus 9 een andere route nemen; door het invoeren van enkelrichting in Wolfstraat en Lange Altaarstraat moeten heel wat bussen een andere route nemen; bijna alle ingaand verkeer moet nu langs Lange Van Ruusbroecstraat of Dolfijnstraat; te veel straten en knooppunten moeten worden aangepakt Voorstel 2: Verkeer weren aan de invalswegen samen met extra ingrepen kaart 2: voorstel 2 Bij voorstel 1 zorgt het sluiten van de middenberm van Plantin en Moretuslei ter hoogte van Montensstraat voor problemen vooral omdat het openbaar vervoer deze middenberm moet kunnen blijven dwarsen. In voorstel 2 wordt door middel van een tweetal ingrepen het afsluiten van de middenberm van Plantin en Moretuslei vermeden: een knip (= afsluiten van een aantal bewegingen op een kruispunt of rondpunt) op het rondpunt Wolfstraat - Bosduifstraat - Schorpioenstraat - Lange Altaarstraat - Kreeftstraat; eenrichtingsverkeer in Raafstraat richting Plantin en Moretuslei. Een overzicht van de maatregelen zijn weergegeven op kaart Voordelen: de rechtstreekse noord-zuid verbinding tussen Plantin en Moretuslei en Singel is verbroken de knip op het rond punt elimineert een aantal verkeerstromen waardoor het kruispunt overzichtelijk en veiliger wordt; het doorgaand verkeer vanuit het zuiden verdwijnt vanuit het noorden het gebied binnenrijden wordt moeilijk Nadelen: Wolfstraat krijgt meer verkeer te verwerken als enige toegangsweg; het sluipverkeer op as Cogels Osylei Lange Altaarstraat - Wolfstraat kan zich verplaatsen naar Dolfijnstraat; verkeer vanuit het noordelijk deel van de wijk richting centrum is verplicht Plantin en Moretuslei richting Singel te nemen om te keren ter hoogte van het station Antwerpen Oost; het sluiten van de middenberm van Plantin en Moretuslei ter hoogte van Rolwagenstraat is niet eenvoudig omdat het openbaar vervoer hier nog door de middenberm rijdt; herkomstverkeer uit het zuiden die de Singel willen nemen in noordelijke richting worden verplicht door de wijk via Plantin en Moretuslei te rijden of te keren op Singel aan het kruispunt met Borsbeekbrug door het omdraaien van de rijrichting in Kruikstraat moet bus 9 een andere route nemen; het invoeren van een knip op het rondpunt Wolfstraat - Bosduifstraat - Schorpioenstraat - Lange Altaarstraat Kreeftstraat is niet eenvoudig omdat heel wat bussen door de knip moeten rijden; 13 / 19

15 aangepaste rijrichting knip geen doorgang grens studiegebied voorstel m OMGEVING - februari kaart _04_PL_002-k10

16 bijna alle ingaand verkeer moet nu langs Lange Van Ruusbroecstraat of Dolfijnstraat; te veel straten en knooppunten moeten worden aangepakt Voorstel 3: een knip op Draakplaats - Tramplein kaart 3: voorstel 3 Een knip ter hoogte van Draakplaats/Tramplein (zie figuur 4). Voor openbaar vervoer, fietsverkeer en voetgangers is er geen hinder. Deze knip kan ook worden ingevoerd met een tijdsvenster. Dit wil zeggen dat hij enkel zou gelden tijdens spitsuren. Op deze manier moeten bewoners niet nodeloos omrijden in de daluren. Het invoeren van dergelijk tijdsvenster veronderstelt wel een degelijke signalisatie en vooraankondiging. figuur 4: Locatie knip Draakplaats/Tramplein Voordelen: doorgaand verkeer verdwijnt voor 100% in beide windrichtingen; de algemene verkeersintensiteit verlaagt; het kruispunt Pretoriastraat Singel kan weer een normaal kruispunt worden; de wijk wordt leefbaarder; het aantal ingrepen is beperkt Nadelen: herkomstverkeer moet omrijden tijdens de spitsuren er is een goede signalisatie en vooraankondiging nodig er zijn ook hier bussluizen nodig omdat bussen over Draakplaats/Tramplein moeten kunnen blijven rijden. De knip kan zoals weergegeven in figuur 5 op verschillende manieren worden ingepland. 14 / 19

17 aangepaste rijrichting knip geen doorgang grens studiegebied voorstel m OMGEVING - februari kaart _04_PL_002-k09

18 1. enkel de zuid noord doorgaande stroom wordt geëlimineerd 2. enkel de noord-zuid doorgaande stroom wordt geëlimineerd 3. de doorgaande stromen worden in beide windrichtingen voor 100% tegengehouden 4. de doorgaande stromen worden verdeeld op de as Pretoriastraat - Wolfstraat en Cogels Osylei - De Boeystraat 5. de doorgaande stromen komen geheel op Guldenvliesstraat figuur 5: manieren knip 6. de doorgaande zuid noord stromen komen geheel op Grote Hondstraat Uit bovenstaand gegeven kan geconcludeerd worden dat de beste inplanting (stop van 100% doorgaand verkeer) manier 3 is. De overige manieren laten steeds doorgaand verkeer door. De knip kan worden vormgegeven via het inbouwen van een bussluis met een verzinkbare paal. kaart 4: mogelijk ontwerp Draakplaats/Tramplein met toepassing bussluis met verzinkpaal 15 / 19

19 mogelijk ontwerp tramplein/draakplaats met bussluis of verzinkbare paal OMGEVING - februari kaart _04_PL_002-k11

20 Een groot voordeel van het verzinkbaar systeem is dat dit kan gewerkt worden met een tijdvenster waarbij buiten dit venster het verkeer vrije doorgang heeft. Het bewonersverkeer heeft zo vrije doorgang, uitgezonderd op een aantal bepaalde uren van de dag. De knip moet goed en duidelijk worden aangekondigd aan de hand van verkeersborden zodanig de weggebruiker niet voor een verrassing komt te staan Keuze tussen de voorstellen De eerste twee voorstellen hebben een aantal belangrijke nadelen. - Er moeten nogal wat wijzigingen in de verkeerscirculatie worden aangebracht. Dit zorgt voor een lange gewenningsperiode en relatief hoge kosten (herinrichtingen van straten en kruispunten, verzinkpalen, enz.). - Het grillige stratenpatroon gecombineerd met veel eenrichtingsstraten zorgt voor een slechte leesbaarheid. - Veel bewoners zullen ten allen tijde moeten omrijden. - Sommige woonstraten krijgen extra verkeer te verwerken. - Er blijven steeds mazen in het net voor inventieve autogebruikers. Bij het overwegen van voor- en nadelen is het duidelijk dat oplossing 3 de voorkeur geniet. Het derde voorstel beperkt zich immers tot een klein aantal duidelijke ingrepen. De ingrepen zijn flexibel in de tijd zodat ze enkel dienen ingezet te worden wanneer nodig. bewoners moeten slechts tijdens de spits beperkt omrijden. Door de koppeling van de knip aan de ruimtelijke barrière van de spoorwegbedding is de leesbaarheid groter. Bij deze ingreep is wel een verzorgde en uitgebreide communicatie en signalisatie nodig LCI en ICT centrum Het gegenereerd verkeer voor het nieuw te verwezenlijken LCI-ICT centrum weergegeven in figuur 6 wordt ontsloten via Guldenvliesstraat. De herinrichting van het kruispunt wordt door stad Antwerpen gepland. Dit betekent een groter verkeersaanbod op Guldenvliesstraat. figuur 6: locatie LCI en ICT centrum 16 / 19

21 Ontsluiting Het bestemmingsverkeer wordt verdeeld over Guldenvliesstraat (in) en Stanleystraat (in/uit). Het vrachtverkeer dat deze site als herkomst heeft kan geen gebruik maken van Stanleystraat vanwege de kleine draaicirkel (circa 9m) weergegeven in figuur 8. figuur 7: draaicirkel richting Stanleystraat Om te voorkomen dat het vrachtverkeer door de wijk via woonstraten het gebied zou verlaten wordt toegelaten om via Guldenvliesstraat op het stationsplein te rijden weergegeven in figuur 8. Via de bijzonder overrijdbare bedding voor bussen (weergegeven door het verkeersbord F18 met het opschrift BUS) kan dit verkeer terug op Singel komen. De verkeerslichten op de busbedding worden niet beïnvloed door het openbaar vervoer waardoor het vrachtverkeer mee gebruik van de groenfase kan maken. De frequentie van het openbaar vervoer wordt niet verstoord doordat het aantal ritten wordt geraamd op 2 ritten per dag. Het huidige bord moet vervangen worden door het verbodsbord C3 met onderbord uitgezonderd Lijnbussen en NMBS dienstvoertuigen. 17 / 19

22 Guldenvliesstraat thv stationsplein richting Transvaalstraat Stationsplein richting Cogels Osylei Bus/trambedding Stationsplein richting Singel Busbedding Stationsplein richting Singel 18 / 19

23 figuur 8: ontsluiting LCI en ICT vrachtverkeer 19 / 19