Afbeelding 1: onderzoeksgebied (ontwerp wijkt op enkele locaties af van de bestaande situatie)

Transcriptie

1 Notitie Onderwerp: Review verkeersveiligheid herinrichting van de Kapteynlaan/Aartsbisschop Romerostraat (deel) in Utrecht Auteur: Erik Mansvelder en Martin de Haan Projectnummer: Datum: Referentienummer: SWNL Versie: Definitief-V2 1 Inleiding en werkwijze De Kapteynlaan en een gedeelte van de Aartsbisschop Romerostraat in de gemeente Utrecht is in 2016 heringericht. De belangrijkste aanpassingen waren inrichting als 30 km/hgebied, versmalling van de rijbaan, verwijderen versmallingen, aanleg (extra) parkeerhavens, aanleg verkeersplateau en zebrapad op het kruispunt met de Kouwerplantsoen-Wevelaan en aanpassing voorrangssituatie kruispunt met de Sartreweg. Afbeelding 1: onderzoeksgebied (ontwerp wijkt op enkele locaties af van de bestaande situatie) Gemeente Utrecht heeft Sweco Nederland B.V. opdracht gegeven om een review te houden van de nieuwe situatie. De review heeft tot doel om knelpunten op te sporen die een negatief effect hebben op de verkeersveiligheid. De review is uitgevoerd aan de hand van een locatiebezoek. In de review wordt (met name) gelet op de vorm, functie en gebruik van de Kapteynlaan en de Aartsbisschop Romerostraat. Het locatiebezoek is gehouden op maandag 19 juni van circa 7.30 uur tot 8.45 uur door de gecertificeerde verkeersveiligheidsauditoren ing. Erik Mansvelder en Martin de Haan. Beiden zijn onafhankelijk en zijn op geen enkele wijze betrokken geweest bij het ontwerp of advies over de te onderzoeken situatie. De weersomstandigheden tijdens het locatiebezoek waren zonnig en circa 20 graden. De bevindingen van de review is weergegeven in onderstaand tabel. Bij elke bevinding wordt een advies gegeven ter oplossing of vermindering van het knelpunt. De bevindingen zijn genummerd. In de bijlage is de situatietekening van het Definitief Ontwerp met daarop, aan de hand van de nummering, de locaties van de bevindingen. Sweco De Holle Bilt HM De Bilt Postbus AE De Bilt T Sweco Nederland B.V. Handelsregister Statutair gevestigd te De Bilt Erik Mansvelder & Martin de Haan T

2 2 Bevindingen Nr. Bevinding Advies 1 De indruk bestaat dat een groot deel van het autoverkeer (in beide richtingen) op de Kapteynlaan en het gedeelte van de Aartsbisschop Romerostraat doorgaand verkeer ( sluipverkeer ) is. De Kapteynlaan en het gedeelte van de Aartsbisschop Romerostraat is een 30 km/h straat waar nietbestemmingsverkeer ongewenst is. Niet alleen de hoge(re) intensiteit heeft een negatieve invloed op de verkeersveiligheid maar ook het gedrag van het doorgaande verkeer. Dit verkeer heeft namelijk een belangrijk doel en dat is zo snel mogelijk op de plaats van bestemming te komen. Dit doet het sluipverkeer over het algemeen met een hogere snelheid en met meer risico dan bestemmingsverkeer. Dit is veelvuldig geconstateerd tijdens de observatie. Op de dag van de observatie was er veel congestie op de autosnelwegen rondom Utrecht en (daardoor ook) op de binnenring. Dit had zeker invloed op de hoeveelheid doorgaand verkeer en het verkeersgedrag. Het is daarom niet duidelijk of op andere perioden van de dag er ook sprake is van een hoog aandeel doorgaand verkeer. 2 Door de relatief hoge intensiteit en dus vele tegenliggers maken voertuigen (noodgedwongen) gebruik van de fietsstroken in plaats van het midden van de weg aan te houden. Dit gaat ten koste van de (subjectieve) veiligheid van de fietsers. 3 Het gedeelte van de Kapteynlaan tussen de Eyckmanlaan en het Kouwerplantsoen is niet heringericht. Dit gedeelte behoort bij de(zelfde) 30 km/h zone maar oogt niet als dusdanig mede vanwege het ruimere wegprofiel, ontbreken van bomen dicht langs de weg en een asstreep. Om het gewenste gedrag af te dwingen is het noodzakelijk dat de vormgeving en inrichting op een weg en binnen een bepaald snelheidsregime consistent is. Alleen dan kan het gewenste verkeersgedrag worden afgedwongen. Bepaal het aandeel doorgaand verkeer door middel van een kentekenonderzoek. Indien er sprake is van een (te) hoog aandeel doorgaand verkeer, doe op termijn een onderzoek hoe dit aandeel verminderd kan worden (bijvoorbeeld door aanpassing van de VRI regeling bij onder andere het K. Alfrinkplein) en/of het gewenst gedrag in een 30 km/- zone beter kan worden afgedwongen (bijvoorbeeld aanvullende snelheidsremmende voorzieningen in afstemming met de hulpdiensten) zodat vorm, functie en gebruik in overeenstemming zijn. Verlaag de verkeersintensiteit. (zie ook bevinding 1). Breng op termijn de inrichting van de Kapteynlaan tussen de Eyckmanlaan en het Kouwerplantsoen in overeenstemming met het reeds ingerichte deel. 2

3 4 Ter plaatse van het kruispunt van de Kapteynlaan met de Wevelaan en Kouwerplantsoen is de weg aangeduid als schoolzone met een adviessnelheid van 15 km/h. Tijdens de observatie is geconstateerd dat weggebruikers hun gedrag niet aanpassen (zie ook bevinding 1 en 4). De aanduiding schoolzone vindt plaats door middel van de figuratie school op het wegdek aan beide zijde van het verkeersplateau, het bord schoolzone (bord waarschuwing voor kinderen en adviessnelheid 15km/h) aan de rechterzijde van de weg en gekleurd palen op de hoeken van het kruispunt. Door de beperkte lengte van de schoolzone (alleen ter plaatse van het kruispunt) en de beperkte zichtbaarheid van de aanduidingen zullen weinig weggebruikers bewust zijn dat ze een schoolzone doorrijden en hun gedrag daarop aanpassen. 5 Op het kruispunt van de Kapteynlaan met de Wevelaan en Kouwerplantsoen heeft het verkeer van rechts voorrang. Het is duidelijk waarneembaar dat weggebruikers (waaronder ook bussen en taxi s) op de Kapteynlaan weten dat er nauwelijks autoverkeer uit de Kouwerplantsoen komt en passeren het kruispunt zonder snelheid te minderen of goed uit te kijken of er daadwerkelijk verkeer uit de Kouwerplantsoen komt. Het is ook enkele malen waargenomen dat aan fietsers die bij de Kouwerplantsoen stonden opgesteld om de Kapteynlaan over te steken richting Wevelaan geen voorrang werd verleend. Maak beter duidelijk aan de weggebruikers dat ze een schoolzone passeren door middel van: Op termijn de figuratie school op een grotere afstand (circa 10 meter) van het verkeersplateau te plaatsen waardoor de schoolzone wordt vergroot en de aanduiding beter zichtbaar is. Op termijn dubbele doorgetrokken markeringsstreep onder de figuratie school te plaatsen. het bestaande bord schoolzone nu vervangen door een groter formaat en deze ook aan de linkerzijde van de weg te plaatsen. Zie advies bij bevinding 4. 3

4 6 Verduidelijk de (voorrang)situatie door middel van: nu plaatsing van de borden aan linkerzijde van de weg dichter bij de kruising; nu aanbrengen van blokstrepen op het fietspad ter plaatse van de kruising; op termijn aanbrengen van een rode deklaag op de fietsstrook (noord -> zuid); nu aanbrengen van kanalisatiestrepen ter plaatse van de oversteek voor voetgangers; nu aanbrengen van figuratie school over de gehele breedte van de rijbaan Het gedeelte van de Wevelaan tussen de Kapteynlaan en de Obbinklaan is eenrichtingsverkeer voor autoverkeer (richting Kapteynlaan). Verkeer vanaf de Obbinklaan moet voorrang verlenen aan het fietsverkeer op de Wevelaan. Echter de voorrangsituatie is onoverzichtelijk en er wordt onvoldoende geattendeerd op het feit dat er fietsers en voetgangers oversteken. Tijdens de observatie was er een bijna ongeval tussen een fietser en een auto die geen voorrang verleende. 4

5 7 Op termijn verwijderen van de opvangfietspaden ter plaatse van de spoorwegovergang conform het DO. De knik in het wegverloop ter plaatse van de spoorwegovergang is dermate krap dat het autoverkeer op de Kapteynlaan in westelijke richting bijna de gehele fietsstrook gebruikt. Dit kan ertoe leiden dat fietsers worden afgesneden. PM: dit is een tijdelijke situatie. 5

6 8 Verbreed op termijn de opstelruimte voor overstekende fietsers of beperk de oversteeklengte (zoals in het DO) en vervang nu de blokmarkering door kanalisatiestrepen. 9 De opstelruimte voor overstekende fietsers ter plaats van de kruising van het fietspad (Kögllaan) is erg smal (circa 2 meter) om veilig op te kunnen opstellen en de blokmarkering kan de indruk wekken dat fietsers voorrang hebben op het autoverkeer. PM: dit is een tijdelijke situatie. Linksafslaande fietsers op de kruising Aartsbisschop Romerostraat Sartreweg rijdend op de Aartsbisschop Romerostraat in de richting Sartreweg volgen niet het fietspad maar blijven op de rijbaan rijden en bereiken via het voetpad het fietspad op de Sartreweg. Dit heeft als oorzaak dat deze route korter en sneller is, de haakse bocht in het fietspad hiermee wordt vermeden en omdat voertuigen die opgesteld staan voor de kruising het fietspad regelmatig blokkeren. Voor het autoverkeer dat voorrang moet verlenen aan het fietsverkeer richting Sartreweg is het lastig anticiperen op welke plek zij moeten gaan staan. Nu het verkeersbord B3 vervangen door B5. Op termijn kunnen de navolgende oplossingen worden toegepast: o Faciliteer de gewenste beweging voor fietsers door de fietsstrook door te zetten in de bocht en na de bocht te beëindigen en aan te sluiten op het fietspad. o Verduidelijk de (voorrang)situatie door de uitritconstructie asymmetrisch uit te voeren. Aan de zijde van de Sartreweg een meebuigende uitrit (parallel aan de fietsstrook) met minimaal hoogteverschil. Aan de zijde van de Kapteynlaan de huidige inritconstructie handhaven 6

7 10 Fietsers op de Aartsbisschop Romerostraat in oostelijke richting kunnen zich niet veilig opstellen voor de kruisng Sartreweg. Het is mogelijk dat lange vrachtauto s met de achterwielen over het fietspad heen rijden waar fietsers staan opgesteld. Dit heeft als oorzaak dat een afrondingsboog voor linksafslaand verkeer ontbreekt en de geleider tussen fietspad en rijbaan niet verhoogd is. De voorrangssituatie is onduidelijk. Verkeer vanaf de Sartelaan heeft wel voorrang op verkeer van links maar het is onduidelijk hoe de voorrangssituatie is met verkeer van rechts.hierdoor is de voorrangsituatie voor fietsverkeer ook niet eenduidig. Opmerking: De combinatie van een brede middenberm op de Sartreweg (waterpartij) in combinatie met de scheve aansluiting van de Sartreweg op de Aartsbisschop Romerostraat is mede oorzaak van de complexe situatie. Op termijn kunnen de navolgende oplossingen worden toegepast. Breng een afrondingsboog aan (waardoor de opstelruimte voor het fietspad naar achteren verschuift en verhoog de geleider tussen fietspad en rijbaan. Beide wegen zijn gebiedsontsluitingswegen. Gebruikelijk is om de voorrang te regelen met borden en markering. Een uitritconstructie is geen geeigende oplossing. Overweeg om de Aartsbisschop Romerostraat voorrang te geven op het verkeer vanaf de Sartreweg. 7

8 11 De situatie ter plaatse van de spoorwegovergang/kruising fietspad (Kögllaan) is nog niet heringericht. De toekomstige situatie is daarom beoordeeld op basis van de situatietekening van het DO. De bevindingen zijn: het fietspad wordt voor de kruising niet uitgebogen. Hierdoor is het voor het fietsverkeer mogelijk om met een laag attentieniveau en hoge snelheid de Aartsbisschop Romerostraat over te steken; fietsers moeten voorang verlenen aan het het verkeer op Aartsbisschop Romerostraat. Dit is in tegenstelling tot het algemene voorrangsregime op een 30 km/h weg ( rechts heeft voorrang ); het onderlinge zicht tussen auto- en fietsverkeer kan niet van tekening worden beoordeeld. Maar in de huidige situatie staan veel objecten die het zicht belemmeren (slagbomen, hekwerken, kasten etc.); fietsers die op Aartsbisschop Romerostraat wachten voor een gesloten spoorwegovergang (op de OFOS) blokkeren het rechtdoorgaand en overstekend fietsverkeer vanaf het fietspad. Bij aanpak van de spoorwegovergang worden de volgende maatregelen geadviseerd: breng afrembochten aan in het fietspad voor de kruising; zorg voor voldoende onderling zicht door zichtbeperkende objecten te verplaatsen (indien mogelijk); plaats extra bebording om het autoverkeer te attenderen op de aanwezigheid van overstekend fietsverkeer; verplaats de OFOS naar achteren zodat het rechtdoorgaand en overstekend fietsverkeer vanaf niet geblokkeerd wordt; overweeg aanpassing van de voorangssituatie (huidig, verkeer van rechts heeft voorrang of fietsers in de voorrang). 8

9 BIJLAGE Sweco De Holle Bilt HM De Bilt Postbus AE De Bilt T Sweco Nederland B.V. Handelsregister Statutair gevestigd te De Bilt Erik Mansvelder & Martin de Haan T

10 Verantwoording Titel Projectnummer Referentienummer Revisie Review verkeersveiligheid herinrichting van de Kapteynlaan/Aartsbisschop Romerostraat (deel) in Utrecht SWNL Definitief-v2 Datum Auteur(s) adres Erik Mansvelder & Martin de Haan Gecontroleerd door Paraaf gecontroleerd René Snijders Goedgekeurd door Paraaf goedgekeurd Ron Linschoten Sweco De Holle Bilt HM De Bilt Postbus AE De Bilt T Sweco Nederland B.V. Handelsregister Statutair gevestigd te De Bilt Erik Mansvelder & Martin de Haan T