samenwerkingsovereenkomst Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "samenwerkingsovereenkomst Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant"

Transcriptie

1 Zaaknummer: Onderwerp: samenwerkingsovereenkomst Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant Collegevoorstel Inleiding Vitaal Leisure Landschap (VLL) is een samenwerkingsnetwerk bestaande uit de participerende gemeenten in de Regio Hart van Brabant, drie waterschappen, de provincie Noord-Brabant en omgevingspartners. In het verlengde van de toetreding van de gemeente Heusden tot het samenwerkingsverband Regio Hart van Brabant is het voorstel om deel te nemen aan het netwerk Vitaal Leisure Landschap. Feitelijke informatie Werkveld In het samenwerkingsdocument Hart van Brabant netwerk met energie 'samen werken aan een vitaal leisure landschap, van 31 mei 2012, staat hoe de ambitie van een vitaal leisure landschap wordt gerealiseerd. Om de uitvoering te bekrachtigen en hieraan nader inhoud te geven, is een samenwerkingsovereenkomst tussen partijen opgesteld. Deze overeenkomst is door alle betrokken partijen op 20 september 2012 getekend. Het document en de overeenkomst treft u als bijlagen aan. Naast het centrale thema vitaal platteland (leisure landschap), zijn er nog drie extra thema s gekozen waarbinnen VLL als regio projecten realiseert: - leisure landschap; - groen-blauwe opgave; - stad-land relaties; - landbouw. Organisatie Het uitvoeringsorgaan VLL kent een stuurgroep met een wethouder uit Tilburg als bestuurlijke trekker. Deze bestuurlijke trekker vertegenwoordigt ook de overige gemeenten van de Regio Hart van Brabant. Het ambtelijk kernteam ondersteunt de stuurgroep en vergadert eens per maand. Dit team bespreekt de voortgang en ondersteuning van de werkzaamheden van het netwerk VLL. De gemeente Heusden is aangesloten bij het kernteam in de persoon van de (ambtelijk) projectleider voor De Loonse en Drunense Duinen. Het coördinatieteam bestaat uit twee coördinatoren en verzorgt de dagelijkse werkzaamheden voor het netwerk en is daarvoor het aanspreekpunt. Het beleid voor een vitaal leisure landschap maakt onderdeel uit van de bestaande organisatiestructuur van Hart van Brabant. De besluitvorming over het beleid vindt plaats in de portefeuillehoudersoverleggen Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting (ROV) en Economische Zaken en Recreatie & Toerisme (EZ en R&T). In het Regionaal Ruimtelijk Overleg (RRO) vindt vervolgens afstemming plaats met de provincie. Afweging De gemeente Heusden trad formeel per 1 januari 2014 toe tot de Gemeenschappelijke Regeling Hart van Brabant. De samenwerkingsovereenkomst Regionale ontwikkeling Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant (SOK) is door de Regio Hart van Brabant aangegaan voor de uitvoering van het plattelandsbeleid. Het voorstel is om deel te nemen aan het netwerk Vitaal Leisure Landschap en hiervoor de sideletter van de SOK te ondertekenen. Inzet van Middelen Alle deelnemende gemeenten dragen gezamenlijk bij vanuit de Gemeenschappelijke Regeling Hart van Brabant. De bijdrage aan de gemeenschappelijke regeling is opgenomen in de begroting waardoor er geen financiële consequenties zijn verbonden aan dit voorstel. 1

2 Zaaknummer: Onderwerp: samenwerkingsovereenkomst Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant Procedure De overeenkomst wordt aangegaan door de bijgevoegde sideletter te ondertekenen. Het voorstel is om dit door wethouder J. van Aart te laten doen na ondertekening van bijgaande machtiging door de burgemeester. Als u besluit tot deelname aan het samenwerkingsnetwerk VLL, vindt ondertekening plaats op 19 juni 2014 tijdens het jaarlijks stuurgroepoverleg Vitaal Leisure Landschap. Naast de gemeente Heusden zal de betreffende sideletter overigens ook worden ondertekend door Land van de Hilver. Deze organisatie wil namelijk ook tot het samenwerkingsnetwerk toetreden. Voorgenomen besluit Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. 2

3 Zaaknummer: Onderwerp: samenwerkingsovereenkomst Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 16 juni 2014, gelet op de Wet gemeenschappelijke regelingen en de gemeenschappelijke regeling Hart van Brabant, besloten: - deel te nemen aan de regionale ontwikkeling Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant; - hiervoor de sideletter van de samenwerkingsovereenkomst Regionale ontwikkeling Vitaal Leisure landschap Hart van Brabant op 19 juni 2014 te laten ondertekenen door wethouder J. van Aart, na machtiging door de burgemeester. namens het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven 3

4

5

6

7

8

9

10 SIDELETTER bij de Samenwerkingsovereenkomst regionale ontwikkeling vitaal leisure landschap Hart van Brabant Partijen: 1. De Gemeente Heusden, gevestigd te. aan de., hierbij krachtens het bepaalde in artikel 171 van de Gemeentewet rechtsgeldig vertegenwoordigd door wethouder J. van Aart.., daartoe gemachtigd door de burgemeester van de gemeente Heusden, (hierna: de gemeente) en 2. Land van de Hilver, gevestigd te. aan de. (straat) te deze rechtsgeldig vertegenwoordig door.. (hierna: de Hilver) Hierna te noemen de partijen In aanmerking nemende dat: - op 20 september 2012 de toenmalige deelnemers van de gemeenschappelijke regeling Hart van Brabant een samenwerkingsovereenkomst regionale ontwikkeling Vitaal Leisure landschap Hart van Brabant (hierna te noemen: SOK/bijlage 1 bij deze sideletter) hebben ondertekend; - de partijen hebben aangegeven te willen deelnemen in het streeknetwerk en toe te willen treden tot het SOK en het netwerk Vitaal Leisure Landschap; - deze sideletter is opgesteld met het doel om de partijen deelnemer te maken van het netwerk Vitaal Leisure Landschap en mede-ondertekenaar van de SOK. - deze sideletter na ondertekening als onlosmakelijke bijlage aan de SOK wordt toegevoegd; - alle andere reeds bestaande partijen van de SOK akkoord zijn met deelname en toetreding van de partijen en een afschrift van deze sideletter zullen ontvangen ter bevestiging van de deelname van de partijen. Komen overeen dat: Artikel 1 De gemeente en de Hilver onderschrijven het doel, randvoorwaarden, organisatie, werkprocessen, omschreven in de artikelen 2 tot en met 5 van de SOK. Artikel 2 Voor wat betreft looptijd, monitoring en geschillen stemmen ondergetekenden onverkort in met de bepalingen in de SOK, benoemd in de artikelen 6 tot en met 9.

11 Aldus overeengekomen en ondertekend te.. Datum Datum Gemeente Heusden, Namens deze: Land van de Hilver Namens deze: Bijlagen Bijlage 1: Brabant Bijlage 2: samenwerkingsovereenkomst regionale ontwikkeling vitaal leisure landschap Hart van Hart van Brabant, netwerk met energie, samenwerken aan een vitaal leisure landschap

12 Hart van Brabant - netwerk met energie

13

14 Hart van Brabant netwerk met energie 'samen werken aan een vitaal leisure landschap' 31 mei 2012 Partijen gemeente Dongen gemeente Gilze en Rijen gemeente Goirle gemeente Hilvarenbeek gemeente Loon op Zand gemeente Oisterwijk gemeente Tilburg gemeente Waalwijk waterschap De Dommel waterschap Aa en Maas waterschap Brabantse Delta

15

16 Voorwoord Een vitaal, mooi, afwisselend leisure landschap. Dat is waar Hart van Brabant voor staat! Voor u ligt het samenwerkingsdocument van de regio Hart van Brabant en drie waterschappen voor een vitaal leisure landschap. Dit document maakt duidelijk wat onze ambities zijn, maar vooral ook hoe wij als netwerk met energie samen met anderen deze ambities willen realiseren. maar ook een fors groeipotentieel kent voor nog meer mooie initiatieven. namens de regio Hart van Brabant, Marieke Moorman, wethouder gemeente Tilburg De overheden binnen de regio Hart van Brabant werken reeds in diverse samenwerkingsverbanden en op diverse terreinen samen. Het is onze nadrukkelijke wens om ook ondernemers, onderwijs, omgevingspartners en burgers ruimte te bieden om bij te dragen aan een vitaal leisure landschap en dus onderdeel te laten vormen van het netwerk met energie. Door samen te werken en nieuwe verbindingen aan te gaan, creëren we energie, bereiken we meer en laten we de som meer zijn dan de afzonderlijke delen. Deze uitnodiging staat en zal door mij actief worden uitgedragen. Ik zie het netwerk nadrukkelijk als een groeimodel waarbij méér spelers een groter netwerk met energie maken en daarmee de kans op kwaliteit en vitaliteit wordt vergroot. In een vitaal leisure landschap kunnen we immers niet zonder. Juist ruimte en draagvlak voor initiatief, ondernemerschap en verbinding bepaalt de kwaliteit van en het draagvlak voor een vitaal leisure landschap. Vol energie gaat de samenwerking binnen Hart van Brabant de komende jaren op weg naar een vitaal leisure landschap. Voorliggend document vormt de aftrap om gezamenlijk te werken aan een netwerk dat reeds een sterke basis heeft, 5

17 6

18 Samenvatting 9 1 Hart van Brabant is bijzonder 11 2 Onze ambitie 15 3 Aan het werk 19 4 Samenwerking 23 5 Inzet 27 7

19 8

20 Samenvatting Netwerk met energie Hart van Brabant bruist en barst van de ambities. Met de voorliggende aanbieding presenteert de regio haar ambities voor een vitaal leisure landschap: Hart van Brabant: samen werken aan een vitaal leisure landschap De acht gemeenten en drie waterschappen die aan het Hart van Brabant zijn verbonden, brengen met vitaal leisure landschap de programma's Leisure Boulevard en Groene Mal (plus) samen, gericht op vier thema's: leisure landschap, groen-blauwe opgave, stad-land relaties en landbouw. Het samenwerkingsverband Hart van Brabant bestaat uit de gemeenten Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Tilburg en Waalwijk, en de waterschappen De Dommel, Aa en Maas en Brabantse Delta. Zij willen het netwerk versterken met ondernemers, onderwijspartijen en omgevingspartners (3 o s) uit de regio, zoals terreinbeherende organisaties en ZLTO. Trekpleisters in een gevarieerde en vitale omgeving De regio Hart van Brabant biedt een aantal locaties en attracties met een aantrekkende werking binnen en buiten de regio, in een aantrekkelijk en divers landschap, met duurzame ondernemers, contrasten tussen stad en land en een sterke zorg-, onderwijs- en cultuursector. Hart van Brabant heeft dus een excellent verblijfsklimaat. De regio onderscheidt zich van andere Brabantse regio's door deze sterke leisure sector in een gevarieerde groene en dorpse omgeving. Onze ambitie Vitaal leisure landschap moet de verbinding en interactie tussen leisure en een vitaal landschap versterken: het ontwikkelen van één samenhangende robuuste landschappelijke omgeving in goede samenhang en samenwerking met de gerichte economische en maatschappelijke ontwikkeling van de sector leisure in Hart van Brabant. Een ontwikkeling die de gebruikswaarde benut, de belevingswaarde voedt en toekomstwaarde voor de regio creëert. De regio wil deze ambities samen met ondernemers, onderwijs, omgevingspartners en bewoners realiseren, zonder de bestuurlijke drukte te vergroten of de bestuurlijke effectiviteit te laten afnemen. De regio wil dan ook (1) de bestaande samenwerkingsverbanden binnen Hart van Brabant juist daarvoor effectief inzetten. Daarnaast wil de regio (2) ondernemers, onderwijs, omgevingspartners en bewoners activeren en faciliteren zodat zij eigen doelen kunnen realiseren en daadwerkelijk kunnen bijdragen aan onze ambities. Onze intentie is dat het gezamenlijke ambities worden. De regio kiest social innovation als rode draad in haar werkwijze. In drie fasen aan de slag Hart van Brabant wil in drie fasen aan de slag: 1. Het smeden van een brede streekalliantie, waarin naast de overheden ook onderwijs, ondernemers en 9

21 omgevingspartners een actieve rol krijgen en commitment voor de doelen ontstaat. 2. Naast het smeden van deze streekalliantie willen we direct aan de slag met laaghangend fruit (projecten op de korte termijn): de uitvoering van bestaande projecten met een regionale context. Dit zijn in ieder geval de projecten die op dit moment geïnitieerd worden vanuit de Groene Mal Plus (zoals ontwikkeling Leijkant), de Leisure Boulevardprojecten, Groene Kamer en Beeldverhaal Langstraat. De afronding van eventuele revitaliserings- en reconstructieprojecten wordt ook meegenomen. 3. Aan de slag met projecten die volgen uit de brede streekalliantie (vanaf 2014): eerst elkaar leren kennen en leren samenwerken ('samen aan de slag'), en later vol met elkaar in touw ('samen op stoom'). Organisatiestructuur en benodigde inzet De regio Hart van Brabant kiest ervoor om het beleid en de uitvoering voor een vitaal leisure landschap te scheiden. Met het beleid stellen wij de kaders vast waarbinnen wij via de projecten de ambities waar kunnen maken. Het beleid zal door de overheden vastgesteld worden, de projecten zullen van ons allemaal zijn. Voor de uitvoering is enerzijds inzet van menskracht nodig en anderzijds budgetten voor het proces en de projecten. Betrokken partijen leveren hieraan allemaal een bijdrage. De provincie wordt tevens om een bijdrage gevraagd. 10

22 1 Hart van Brabant is bijzonder Het speelveld van de regio Hart van Brabant wordt gevormd door het geografisch centrale gebied van Brabant: met een zachte begrenzing gevormd door het grondgebied van de gemeenten Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Tilburg en Waalwijk. In de regio Hart van Brabant wonen ongeveer inwoners. De regio heeft aantrekkelijke dorpen en een tweetal grotere stedelijke concentraties, te weten Tilburg (ruim inwoners) en Waalwijk (ruim inwoners). De regio Hart van Brabant onderscheidt zich van andere Brabantse regio's door een sterke leisure sector binnen een gevarieerde groene en dorpse omgeving. Deze gevarieerde omgeving heeft een sterke relatie met het textiel- en leerverleden van de regio. De verbinding tussen platteland (levering grondstoffen voor bedrijven) en stad (productie) is van oudsher sterk aanwezig. Trekpleisters De regio Hart van Brabant biedt een aantal locaties en attracties met een aantrekkende werking binnen en buiten de regio: Attractieparken, zoals Efteling en Beekse Bergen; Natuurgebieden, zoals Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen, Natte Natuur Parel Westelijke Langstraat, Nationaal Landschap Het Groene Woud, de Kampina, de Oisterwijkse bossen en vennen, de Regte Heide/Riels Laag en het Kempenland-West; Stedelijke centra, zoals cultuur-, industrie- en onderwijsstad Tilburg met haar grote aanbod van musea, festivals en uitgaansgelegenheden, en Waalwijk, inclusief haar centrum, meubelboulevard en jachthavens. Groot aanbod van golfbanen, met name in Gilze en Rijen. Deze attracties gezamenlijk bieden de mogelijkheid om het thema vrije tijd - leisure - een rode draad te laten vormen binnen Hart van Brabant. Leisure kan daarmee een bepalend element vormen in het fysieke en maatschappelijke landschap van Hart van Brabant. in een aantrekkelijk landschap Deze trekpleisters liggen in een aantrekkelijke omgeving. De diversiteit aan landschappen is in Hart van Brabant groot. Stuifduinen en heidegebied, slagenlandschappen op de overgang van klei- naar zandgronden, open rivierlandschappen, beekdalen, klein- maar ook grootschalige landbouwgebieden en de bosrijke landgoederengordel op de grens met België. Het mozaïek aan landschappen, met de verwevenheid van verschillende functies, vormt een karakteristiek en daarmee kracht van dit gebied. Een bijzonderheid hierbij is dat in dit gebied de verdeling stad - landbouw - natuur ongeveer gelijk is. De oorsprong van het mozaïek van landschappen wordt mede gevormd door het element water, dat prominent aanwezig is in Hart van Brabant. Met natuurlijke beekdalen, gegraven kanalen en een variatie in droge (zoals de Loonse en Drunense Duinen) en natte natuurgebieden (zoals de 11

23 Langstraat en de Oisterwijkse Bossen en Vennen) is een grote diversiteit aan (grond)watersystemen aanwezig. Een bijzonder fenomeen in het noordelijke deel van Hart van Brabant wordt gevormd door de naad van Brabant : op de overgang tussen klei en zand komt ter hoogte van de Langstraat het diepe grondwater aan het oppervlak waardoor bijzondere natuur een plek heeft gevonden in onder meer de Langstraat. met duurzame ondernemers De sector landbouw is een sector waarin ondernemers zoeken naar nieuwe, meer duurzame bedrijfsvoering. Agrarische ondernemers in Hart van Brabant worden steeds duurzamer door input van buiten het bedrijf zoals kunstmest, water en bestrijdingsmiddelen zo efficiënt mogelijk te gebruiken (geïntegreerde landbouw) of door er zo min mogelijk van te gebruiken (biologische landbouw). Bovendien combineren ze veel vaker hun bedrijfsvoering met nevenactiviteiten. Deze manier van ondernemen maakt het buitengebied aantrekkelijk. contrasten tussen stad en land De situering van de steden Tilburg en Waalwijk in Hart van Brabant, met omliggende landelijke gemeenten, zorgt voor een contrasterend, maar samenhangend geheel van stadland, dynamiek van de stad landelijke rust en landbouwactiviteiten die gericht zijn op het aantrekken van de stedelijke consument, zoals speel- en zorgboerderijen, boerderijwinkels en streekproducten. Een goed voorbeeld is het Land van de Hilver. en een sterke zorg-, onderwijs- en cultuursector De zorgsector binnen onze regio is een sterke economische sector in Hart van Brabant en is aangewezen als één van de vier economische clusters (Care Avenue) binnen Midpoint Brabant. In de gehele regio wordt basis en voortgezet onderwijs aangeboden. De kennisinstituten in Hart van Brabant leiden studenten op in vooral alfa- en gammawetenschappen en de creatieve en culturele sector, zoals dans en muziek. En dat alles op een zeer hoog niveau. Daarnaast heeft de regio een aantrekkelijk en veelzijdig cultuuraanbod waar de inwoners van de regio maar ook ver daar buiten op af komen en van genieten. De regio huisvest kunstenaars en instellingen van naam en faam, heeft musea, galeries, muziekpodia, theaters en festivals (festival Mundial, Oisterwijk Sculptuur) die grote bekendheid genieten. Bovendien biedt de stad Tilburg hoogwaardig kunstvakonderwijs, waardoor de stad en de regio barst van het talent. De regio gaat zich inzetten om deze kwaliteiten, die veelal aanwezig zijn in de stedelijke centra, te verbinden met hun omgeving. Daardoor ontstaan vernieuwende samenwerkingsvormen en concepten die het landschap en de regio kunnen versterken. en dus een excellent verblijfsklimaat Wij kunnen dus stellen dat door de combinatie van de aanwezigheid van historische dorpen, twee steden met centrumvoorzieningen, veel cultuur en goed onderwijs, prachtige natuur en internationaal vermaarde attractieparken (Efteling en Beekse Bergen) de regio een excellent verblijfsklimaat heeft. Dat maakt ook dat de regio een grote aantrekkingskracht heeft op bezoekers. 12

24 Waar het goed samenwerken is Het samenwerkingsverband binnen Hart van Brabant bestaat op dit moment uit de gemeenten Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Hilvarenbeek, Loon op Zand, Oisterwijk, Tilburg en Waalwijk, en de waterschappen De Dommel, Aa en Maas en Brabantse Delta. Samen vormen zij op dit moment het team van spelers binnen het netwerk met energie. Dit samenwerkingsverband werkt intensief samen met de provincie, onder andere via het Regionaal Ruimtelijk Overleg (RRO). Onderstaand noemen we een aantal samenwerkingsverbanden die een nauwe relatie hebben met dit netwerk met energie. Nadrukkelijk is de wens aanwezig om ons samenwerkingsverband ook met ondernemers, onderwijspartijen en omgevingspartners, zoals terreinbeherende organisaties en ZLTO, te versterken. zoals in de Leisure Boulevard Wij werken binnen de regio met Leisure Boulevard al samen. Leisure Boulevard zet Hart van Brabant op de kaart als leisure-topregio. Deze ambitie wordt gerealiseerd door zorg te dragen voor een optimaal ondernemersklimaat voor bestaande en nieuwe ondernemers. De Leisure Boulevard maakt onderdeel uit van Midpoint Brabant. Midpoint is het Regionaal Economisch Samenwerkingprogramma van de regio Hart van Brabant. In dit programma werken overheden, kennisinstellingen en bedrijfsleven samen aan het profileren van Hart van Brabant als de regio die social innovation tot het hart van zijn economische ontwikkeling heeft verklaard. 13

25 en de Groene Mal (Plus) Tien Brabantse bestuurders - Brabantse Milieufederatie, Brabants Landschap, Natuurmonumenten, Milieuwerkgroep WNM Tilburg, afdeling Tilburg-Oisterwijk van de Zuidelijke Landen Tuinbouworganisatie, provincie Noord-Brabant, waterschappen De Dommel en Brabantse Delta, gemeenten Tilburg en Oisterwijk - werken samen onder de noemer de Groene Mal. Binnen de Groene Mal worden natuur- en waterprojecten in en rondom Tilburg gerealiseerd. In 2006 is de Groene Mal opgeschaald door een intentieverklaring tussen de gemeenten Dongen, Gilze en Rijen, Goirle, Loon op Zand, Oisterwijk en Tilburg (Groene Mal Plus). Hiermee is de bereidheid uitgesproken om samen te werken aan een ecologische structuur die de gemeentegrenzen overschrijdt. Een werkagenda voor de regionale samenwerking De werkagenda geeft uitwerking aan de eerder opgestelde strategische visie van Hart van Brabant en geeft richting aan wat de acht samenwerkende gemeenten gaan doen om een nog sterkere innovatieregio te worden. De ambitie van de regio is in de werkagenda vertaald in vier inhoudelijke doelen. Het doel dat relevant is voor vitaal leisure landschap is het uitbouwen van de vrijetijdseconomie en creatieve bedrijvigheid in de vorm van een levensechte, herkenbare en verbindende Leisure Boulevard van Waalwijk via Tilburg (N261) tot en met Hilvarenbeek richting 's-hertogenbosch. De boulevard moet verbonden worden met extensieve vormen van recreatie, in een aantrekkelijk landschap, en door ontwikkeling van de hele regio als verblijfsomgeving. Een landschapsvisie in ontwikkeling Vanuit de regionale samenwerking is reeds een regionale landschapsvisie opgesteld. Deze is gericht op stad-land overgangen, natuurverbindingen, het versterken van de landschappelijke samenhang en het accentueren van verschillen tussen landschappen en de overgangen tussen landschappen. Deze visie wordt vertaald in concrete activiteiten en projecten, die op hun beurt weer input vormen voor het uitvoeringsorgaan vitaal leisure landschap (zie hoofdstuk 4). Deze visie vormt het kwaliteitskader waar activiteiten in het landelijk gebied aan worden getoetst. Tenslotte: de Structuurvisie Hart van Brabant in de maak Hart van Brabant legt zich in 2012 en 2013 toe op het realiseren van een gezamenlijke, regionale structuurvisie die gaat functioneren als leidraad voor ruimtelijke ontwikkelingen en opgaven. Deze structuurvisie biedt te zijner tijd de kaders bij de vraag 'Wat is waar gewenst?' In het proces voor het opstellen van deze structuurvisie zal het onderwerp 'vitaal leisure landschap' ook worden meegenomen. 14

26 2 Onze ambitie In de vorige hoofdstukken hebben wij ons als Hart van Brabant gepresenteerd. Vanuit deze bestaande samenwerkingsverbanden en speerpunten willen wij doorbouwen om de verbinding tussen de economische drager leisure en de kracht van ons landschap te versterken. In dit hoofdstuk presenteren wij deze ambitie. We zien een aantal grote uitdagingen Om als netwerk met energie ook in de toekomst duurzaam te kunnen groeien, staan we in de regio Hart van Brabant voor een aantal grote uitdagingen en belangrijke vraagstukken. Zo daagt de economische situatie waarin wij ons bevinden ons uit om nieuwe verdienmodellen te zoeken voor ons platteland. Immers, de tijd waarin je relatief makkelijk ergens subsidie voor kreeg, is voorbij. Bovendien vraagt de energiecrisis om oplossingen die ruimtelijk enorme impact hebben maar ook kansen bieden, bv door te koppelen aan landschaps- /waterparken. Dergelijke ontwikkelingen roepen meteen de vraag op of we in staat zullen zijn om te blijven investeren in het waardevolle landschap, wetende dat de (publieke) middelen beperkt zullen zijn. Welke gevolgen heeft dit in relatie tot de stedelijke footprint in de regio en het belang van de waardevolle natuur in de rustige omgeving als tegenhanger van de stedelijke dynamiek? Kan het fijnmazige mozaïek van onze regio in stand gehouden worden en van hoge kwaliteit zijn? In Hart van Brabant is verder een groot aantal wateropgaven die te maken hebben met te veel of juist te weinig water, met de waterkwaliteit en met waterveiligheid. Met opgaven zoals het voorkomen of oplossen van verdroogde natuurgebieden en wateroverlast in stedelijk gebied zijn ook de waterschappen zowel in het stedelijke als landelijke gebied actief. Om in te kunnen spelen op al deze ontwikkelingen is regionale samenwerking nodig, die verder gaat dan alleen de gemeenten en waterschappen. Het op orde hebben van het watersysteem vormt een stabiele en noodzakelijke basis van een vitaal (leisure) landschap. Op sociaal vlak liggen er grote opgaven met betrekking tot een evenwichtige bevolkingsopbouw (groei versus krimp, sociale samenhang), leefbaarheid van stad en platteland, integratie en veiligheid. Daar zetten wij de volgende ambitie tegenover: versterken van interactie tussen landschap en leisure In Hart van Brabant wordt steeds duidelijker dat leisure en landschap elkaar kunnen en moeten versterken. Voor een vitaal landschap is een vitale leisure sector noodzakelijk en een vitale leisure sector is gebaat bij een vitaal landschap. Het is juist deze verbinding en interactie waar wij een extra impuls aan willen geven. Met ons netwerk met energie voor een vitaal leisure landschap willen wij de ingezette samenwerking en het bereiken van de beleidsdoelen dan ook versterken gericht op deze verbinding en interactie. Wij willen de duurzame verbinding tussen onze leisure kracht en onze landschappelijke kwaliteiten versterken. Daarmee komen ook de programma's voor de Leisure Boulevard en de Groene Mal (Plus)samen. Ons doel is dat de som meer wordt dan het geheel der delen. 15

27 Dat doen we met social innovation Binnen onze regio wordt samengewerkt vanuit een economische kracht op basis van kennisontwikkeling en een nieuwe manier van organisatie en het leggen van verbindingen. Dit wordt social innovation genoemd. Wij kiezen dan ook voor social innovation als rode draad in onze werkwijze. Met deze werkwijze gaan we op zoek naar nieuwe samenwerkingsverbanden en slimme combinaties om maatschappelijke problemen op te lossen. We borduren daarbij voort op de werkwijze zoals we deze kennen vanuit de reconstructie- en gebiedscommissies (zie navolgende paragraaf). Een goed voorbeeld van een nieuwe vorm van samenwerken betreft de Green Deal die zeer recent is gesloten voor de Natte Natuurparel de Westelijke Langstraat (zie kader). Voorbeeld: LTO en Staatsbosbeheer hebben een Green Deal gesloten die zich richt op de nieuwe samenwerkingsvormen tussen landbouw en natuur. Het Ministerie van EL&I opereert als financier op de achtergrond. Het doel is om in gezamenlijkheid nieuwe, mogelijk innovatieve vormen van samenwerking te ontwikkelen tussen landbouw en natuur, waarin ecologie en economie met elkaar in balans zijn. Voor beide partijen moet er iets te halen en te brengen zijn. Afgesproken is om in de vier regio s van SBB te starten met zogenaamde ateliers, waaronder Westelijk Langstraat. Thema s die zeker aan de orde komen zijn de verschillende organisatorische zaken (operationeel, juridisch, administratief, aansprakelijkheid, werkverdeling etc.), het ontwikkelen van verdienmodellen en de zoektocht naar andere mogelijkheden van landgebruik, met aandacht voor regelgeving, ruimtelijke ordening en andere zaken. Hierbij maken we gebruik van bestaande werkwijzen Vanuit de provincie is in 2012 een nieuwe koers ingeslagen voor een vitaal en toekomstbestendig platteland. Belangrijke reden hiervoor was de sterke wens van bestuurders om de bestuurlijke drukte te verminderen. Dit betekent dat wij op zoek zijn gegaan naar slimme combinaties om het aantal bestuurlijke overleggen te beperken. Onderdeel van de nieuwe koers van de provincie is dat afscheid wordt genomen van de reconstructie- en gebiedscommissies die de afgelopen jaren binnen onze provincie actief zijn geweest. Wij spreken onze waardering uit over het goede werk van deze commissies in de afgelopen jaren. Verder willen wij de kennis en ervaring die in de loop van de jaren is opgebouwd in deze commissies zeker niet laten verdwijnen. Wij hebben met diverse mensen gesproken die direct betrokken waren bij de reconstructie- en gebiedscommissies en daaruit kwamen twee sterke punten naar voren, die betrekking hebben op de werkwijze: 1. Er is een sterke focus op uitvoering: projecten realiseren, zodat er zichtbaar voortgang wordt geboekt, zoals de projecten Lobelia, Overdiepse Polder en landschapspark Moerenburg. 2. Er is een zeer goed functionerend netwerk van overheden, onderwijs, ondernemers en omgevingspartners, die op bestuurlijk niveau met elkaar afspraken maken. Deze manier van werken spreekt ons zeer aan en willen wij de komende jaren continueren èn verder versterken. Dat wil de regio Hart van Brabant doen door op een vernieuwende wijze te gaan samenwerken. De rol, kansen en verantwoordelijkheden van de andere o s' worden daarbij groter dan voorheen. We zullen meer dan voorheen schouder 16

28 aan schouder in processen optrekken. Centraal hierbij is het principe van uitnodigingsplanologie. De rol van de regio is daarbij de spin in het web. Deze ontwikkelingen bieden Hart van Brabant een goede kans om haar samenwerkingsverbanden waar mogelijk te intensiveren op het gebied van vitaal platteland, vertaald naar de kansen en ambities specifiek voor dit gebied. Daarbij zien wij het samenwerken met, en faciliteren van andere partijen als onze grootste ambitie. Ondernemers, onderwijs, omgevingspartners en bewoners willen wij meenemen in ons proces, en een plek geven om eigen doelen te koppelen aan onze ambities en ze daardoor ook werkelijk te realiseren. En maken we gebruik van bestaande structuren Zoals aangegeven willen wij bestuurlijke drukte zoveel mogelijk voorkomen. Daarom hebben wij ervoor gekozen om een bestaande organisatie uit te breiden en daarbinnen twee programma s samen te brengen. De bestaande organisatiestructuur die we willen uitbreiden betreft die van de Groene Mal (Plus). Deze organisatie is beschreven in hoofdstuk 2. Het programma van de Groene Mal (Plus) is er op gericht om natuur te behouden en te ontwikkelen èn verstedelijking te sturen. Hierbij worden stad en land in relatie tot elkaar beschouwd, waardoor natuurgebieden en ecologische verbindingszones ontstaan die niet alleen van groot belang zijn voor de natuur, maar ook voor de recreant. Bovendien dient de Groene Mal (Plus) flexibel genoeg te zijn om te kunnen meebewegen met toekomstige ontwikkelingen van de steden en dorpen. Belangrijke ambitie binnen het programma van de Leisure Boulevard is om vrijetijdseconomie en de creatieve bedrijvigheid in de vorm van een levensechte, herkenbare en verbindende Leisure Boulevard verder uit te bouwen. Verbinding van dagattracties en festiviteiten met extensieve vormen van recreatie in de regio biedt kansen om met het Hart van Brabant een compleet aanbod te bieden en de regio interessant te maken voor meedaagse verblijfsrecreatie. Dat kan weer een impuls zijn voor zowel de economie als het culturele leven in de dorpen en steden. Wij zijn van mening dat deze beide programma s elkaar kunnen versterken. Daarom kiezen wij ervoor om deze programma s samen te voegen in een nieuw programma: vitaal leisure landschap. Wij willen het komende jaar gebruiken om deze samenvoeging tot stand te brengen. De organisatiestructuur van de Groene Mal Plus is hiervoor de basis. Deze organisatiestructuur wordt uitgebreid, zowel thematisch als organisatorisch (met gemeenten Hilvarenbeek, Goirle, Waalwijk, de Leisure Boulevard en andere organisaties). Dit leidt dan tot een vernieuwde organisatiestructuur: Uitvoeringsorgaan vitaal leisure landschap. Deze nieuwe organisatiestructuur wordt in hoofdstuk 4 verder uitgewerkt en toegelicht. 17

29 18

30 3 Aan het werk We werken binnen een viertal thema s Hart van Brabant bruist en barst van de ambities. Onze ambities van voor een vitaal leisure landschap concentreren zich op het moment rond een centraal thema: Ook vrijetijdsbesteding en cultuur valt in hart van Brabant onder de noemer 'leisure'. Doordat er meerdere leisuretrekpleisters aanwezig zijn in Hart van Brabant biedt dat de mogelijkheid om het landschap met deze trekpleisters te verbinden door enerzijds fysiek de verbinding te bieden (infrastructureel), maar ook door de inrichting en structuren van landschap en leisure locaties op elkaar te laten aansluiten. Hart van Brabant: Samen werken aan een vitaal leisure landschap Dit thema wordt in dit hoofdstuk verder uitgewerkt. Echter, vitaal platteland is een veel breder onderwerp dan alleen leisure en landschap. Daarom kiezen wij naast dit centrale thema, nog drie extra thema s waarbinnen wij als regio projecten willen realiseren. Samen komen wij dan tot de volgende vier thema's: 1. Leisure landschap 2. Groen-blauwe opgave 3. Stad-land relaties 4. Landbouw Het is voor de regio de uitdaging om juist de verbinding tussen deze thema's te versterken en daarmee de ambities van de regio te realiseren. 1. Leisure landschap Leisure landschap verbindt op een duurzame wijze de thema's landschap en leisure, waardoor een mozaïek van stad en land ontstaat. Hierbinnen zijn trekpleisters met elkaar verbonden door een aantrekkelijk landschap, bestaande uit kleinschalige recreatie, cultuur, natuur en duurzame landbouw. 2. Groen-blauwe opgave Naast de economische dragers voor het leisure landschap is de ondergrond en ecologie van de omgeving een belangrijke drager. Water-, natuur- en landschapsambities zijn de basis voor een goed gefundeerde toekomst van Hart van Brabant. De regio werkt aan het vergroten, versterken en verbinden van het netwerk van water, natuur en landschap (de ecologische structuur) en het versterken van de biodiversiteit. In Hart van Brabant zijn er de nodige wateropgaven voor de lange termijn: inspelen op klimaatontwikkelingen (wateroverlast en zoetwatervoorziening), waterveiligheid, waterkwaliteit. Bovendien wordt het nationale Deltaprogramma van steeds grotere betekenis voor Hart van Brabant. Niet alleen voor de noordelijke gemeenten aan de Maas, maar óók voor de zuidelijker gelegen gemeenten in de regio. In de komende jaren tot 2015 wordt in het Deltaprogramma stap voor stap gewerkt naar een nationale beslissing over de wateropgaven voor de toekomst. 3. Stad-land relaties Tilburg en Waalwijk hebben met alle omliggende, landelijke gemeenten een relatie die ontstaat door de interactie via bewoners (forens, bewoner, recreant) en via (incidentele) bezoekers aan het gebied. Het verbinden van stad en 19

31 (platte)land moet zorgen voor het combineren van krachten zonder dat de individuele waarden van één van beiden verloren gaat. De unieke identiteit van beiden zorgt juist voor interactie, de energie om kennis en projectinitiatieven uit te wisselen. Natuurpoorten, stadslandbouw en ommetjes zijn voorbeelden van projecten die deze relatie kunnen versterken. 4. Landbouw Landbouw komt in Hart van Brabant in een aantal facetten prominent naar voren: verbrede landbouw, zorglandbouw en op een aantal plekken waar het landschap de ruimte biedt, ook grootschalige landbouw. Op enkele plaatsen zoekt de landbouw ook zelf naar een verbinding met de recreant, een goed voorbeeld daarvan is het samenwerkingsverband Rondje Slagenland. Landbouw in Hart van Brabant biedt kansen voor het aangaan van combinaties met kunst, cultuur, onderwijs en/of zorg. Stadslandbouw (verbrede landbouw, buurtmoestuinen) brengt de voedselproductie naar de stedeling. Uitvoeringsstrategie Het Hart van Brabant wil aan de slag met: 1. Het smeden van een brede streekalliantie, waarin naast de overheden ook daadwerkelijk onderwijs, ondernemers, omgevingspartners een actieve rol krijgen en commitment voor de doelen ontstaat. 2. Laaghangend fruit (projecten op de korte termijn): de uitvoering van bestaande projecten met een regionale context. Dit zijn in ieder geval de projecten die op dit moment geïnitieerd worden vanuit de Groene Mal (Plus) en de Leisure Boulevard. Eventuele afronding van Reconstructieprojecten wordt ook meegenomen. 3. Projecten die volgen uit het de brede streekalliantie (vanaf 2014): eerst elkaar leren kennen en leren samenwerken ('samen aan de slag'), en later vol met elkaar in touw ('samen op stoom'). Hart van Brabant heeft dan ook de ambitie om in samenwerking met partners binnen de andere 3 o s (onderwijs, ondernemers en omgevingspartners) nieuwe, innovatieve projecten op te zetten. Financiering van deze projecten zal in de toekomst voornamelijk afkomstig zijn van de initiatiefnemers, waarbij de overheid als facilitator optreedt, door het meedenken en het beleidsmatig ruimte bieden waar mogelijk voor initiatieven. Dit kunnen zowel uitvoerings- als procesprojecten zijn. 1 juli januari januari 2014 smeden streekalliantie laaghangend fruit samen aan de slag samen op stoom Belangrijk is dat de projecten aansluiten bij de vier thema s van Hart van Brabant en dat projectinitiatieven uiteindelijk daadwerkelijk leiden tot uitvoering. Deze aanpak vraagt om een programmatische aanpak, waarin op jaarbasis nieuwe 20

32 projecten kunnen worden toegevoegd en ook projecten kunnen worden afgevoerd. Voorbeeld visie Leijkant Voor het gebied Leijkant (ingesloten door de A58, bedrijventerrein Katsbogten, Bels Lijntje, Zandeind en Kwade Hoek) is in 2011 door diverse belanghebbende partijen een visie opgesteld. Deze is onlangs in gemeente Tilburg en in gemeente Goirle vastgesteld. Waterschap Brabantse Delta heeft ook ingestemd met deze visie als basis voor verdere uitwerking van hun doelen. De essentie van de visie is dat natuur en landschap wordt ontwikkeld met behoud van het (half)open agrarische karakter van het gebied. De basis voor de visie is sterk geënt op het historisch landschapsbeeld van medio 19e eeuw, waarin de verschillende functies van het gebied zich duidelijk laat aftekenen. De visie is tot stand gekomen via een unieke vorm van samenwerking c.q. burgerparticipatie. Zowel overheid (gemeente Goirle, gemeente Tilburg, provincie Noord Brabant en Waterschap Brabantse Delta) als burgers (familie van Eijck) als ook de ZLTO, de Brabantse Milieu Federatie en het Brabants Landschap zijn betrokken geweest bij het opstellen van de visie. Dat is zeker in deze tijd een unieke gebeurtenis te noemen. De gemeente Tilburg, de gemeente Goirle, Waterschap Brabantse Delta en de familie Van Eijck hebben aangegeven een groot deel van deze visie ook daadwerkelijk te gaan realiseren. Landgoed De Leijkant laat de agrarische, natuur-, waterschapsen woondoelen zo optimaal mogelijk naast elkaar functioneren. Ter uitvoering van een groot deel van deze visie is een gebiedscontract gesloten tussen familie Van Eijck, gemeente Tilburg, Waterschap De Brabantse Delta en gemeente Goirle. Projecten voor de korte termijn Als netwerk met energie willen wij zeker niet alleen maar vergaderen. Nee, wij gaan direct aan de slag. Wij noemen hier een paar projecten die wij op korte termijn in dit kader willen oppakken: Projecten Groene Mal Plus: Leemkuilen-Vennen, Leijkant (zie voorbeeld) en de Wildertse Arm; Projecten Leisure Boulevard; Stadslandbouw project Noordoost Tilburg en het leggen van een koppeling met Land van Zand; Beeldverhaal Langstraat (particulier initiatief); De Groene Kamer; Stedelijk watersysteem Tilburg, als mede drager voor klimaatbestendigheid en burgerbewustzijn (samenwerkingstraject gemeente Tilburgwaterschappen). Andere mogelijke projecten Daarnaast zullen wij hard gaan werken aan het smeden van een streekalliantie. Het doel hiervan gaat verder dan 'alleen uitvoeren van projecten', maar het gaat juist om de slimme samenwerkingsverbanden en allianties (social innovation). Daarbij gaan we op zoek naar projecten die op regionale schaal een goede bijdrage hieraan leveren (en dus niet op lokale schaal). Een van de aandachtspunten hierbij is dat we niet alleen kijken naar de waarde van een project voor et vitale leisure landschap, maar of er ook sprake is van een verdienmodel (denk aan het voorbeeld van de Green Deal voor de Westelijke Langstraat). Wij noemen hier een aantal voorbeelden van dergelijke projecten op regionale schaal, waarbij wij graag de anders o's willen uitnodigen om te komen met concrete projectvoorstellen: 21

33 o o o o o Projecten voorkomend uit de gemeenschap. Een goed voorbeeld hiervan zijn de idop's, want deze zijn ontstaan binnen de diverse dorpsgemeenschappen; Verbrede landbouwprojecten, bijv. door recreatieve routes te koppelen aan agrariërs die hier binnen hun bedrijf nevenactiviteiten hebben ontwikkeld (zie ook het volgende punt); Slimme koppelingen van natuur, cultuurhistorie en social media, waar je het verhaal verteld van de omgeving waarin je bent. Denk hierbij aan het gebruik van QR codes (codes die je kunt scannen met je smartphone), maar ook andere vernieuwende en verfrissende manieren van informatievoorziening, bijv. door het gebruik van webcams bij natuurgebieden (bijv. gericht op nesten) of boerderijen (bijv. gericht op de stal); Het regio-breed aanpakken van de werkwijze rondom natuurpoorten, om een goede spreiding van bezoekers te bewerkstelligen (aantrekkelijke ideeën voor buiten de weekenden, goede informatie en bewegwijzering, etc); Verbinden van individuele belangen van een ondernemer of organisatie, naar een regionaal belang waardoor een meerwaarde ontstaat, zoals het verbinden van naastgelegen landgoederen tot een landgoederenzone. 22

34 4 Samenwerking Samenwerken binnen de regio Samenwerking is cruciaal voor het succes van Hart van Brabant. Wij bouwen voort op de reeds bestaande samenwerking tussen gemeenten, provincie en waterschappen in onze regio. We richten ons nadrukkelijk op de uitvoering van projecten die bijdragen aan een vitaal leisure landschap. Daarbij zoeken wij naar samenwerking met andere partijen, zoals ondernemers, onderwijs en omgevingspartners en burgers. Immers, de kwaliteit van de regio wordt niet alleen gemaakt door de overheden maar ook in belangrijke mate door maatschappelijke organisaties, terreinbeherende instanties, ondernemers en bewoners. De overheden en de andere partijen werken daarbij samen op basis van gelijkwaardigheid, in een open en transparant proces en met social innovation als rode leidraad. We initiëren projecten, brengen partijen bij elkaar, begeleiden projecten (op afstand), verantwoorden achteraf waar het geld aan is besteed, et cetera. Wij hoeven niet op een locatie fysiek te worden gehuisvest, zoals bijvoorbeeld een streekhuis. De organisatie heeft een coördinatiefunctie, met daarin medewerkers die vanuit hun eigen huis overleg voeren en regelmatig bij elkaar komen als uitvoeringsorgaan en stuurgroep. De samenwerking met de andere partijen leggen we vast in een intentieovereenkomst. Wij doen dit in ieder geval met Leisure Boulevard, Brabants Landschap, Natuurmonumenten, BMF, ZLTO, Milieuwerkgroep WNM, Platform de Langstraat en de Groene Kamer. De intentieovereenkomsten willen we in het najaar van 2012 sluiten. De samenwerking moet uiteindelijk verder gestalte krijgen en uitmonden in samenwerkingsovereenkomsten, waarbij we niet alleen uitspreken dat we een gezamenlijke ambitie hebben maar ook dat we gezamenlijk de verantwoordelijkheid dragen voor de uitvoering van de ambities, waarbij er ook middelen en menskracht ter beschikking wordt gesteld. Daarnaast gaan we ook verder op zoek naar andere partners en allianties. Om onze ambities waar te maken gaan we ook op zoek naar inspirerende en vernieuwende vormen van samenwerking. Daar waar de samenwerking goed is, koesteren we die. Waar mogelijk gaan we op zoek naar nieuwe verbindingen en verdienmogelijkheden. Samenwerken met de andere netwerken De regio Hart van Brabant heeft natuurlijk en vanzelfsprekend relaties met andere regio s, zoals de Meijerij, het Groene Woud en Kempenland. We zijn reeds in gesprek met deze netwerken van energie en bouwen dit verder uit met als doel om samen te zoeken naar manieren om verbindingen te leggen en elkaars netwerk te versterken. Hiermee wordt concurrentie op projectniveau en eventuele mengeling van belangen voorkomen. Organisatiestructuur De regio Hart van Brabant kiest ervoor om het beleid en de uitvoering voor een vitaal leisure landschap te scheiden. Met het beleid stellen wij de kaders, waar binnen de projecten en ambities worden verwezenlijkt. Het beleid wordt door de overheden vastgesteld. De andere o's worden bij het opstellen van het beleid betrokken. De projecten initiëren en voeren we gezamenlijk uit. 23

35 Beleid Vitaal Leisure landschap Het beleid voor een vitaal leisure landschap gaat onderdeel uitmaken van de bestaande organisatiestructuur van Hart van Brabant, die reeds een beleidsmatige focus heeft. Deze kent een bestuurlijke en ambtelijke tak. De ambtelijke tak bestaat uit een aantal werkgroepen die zich bezighouden met het beleid op diverse beleidsterreinen. Dit zijn de werkgroepen Ruimtelijke ordening, Landschap, Economische zaken en recreatie & toerisme, Wonen en Verkeer. Deze werkgroepen worden aangestuurd door de Hart van Brabant portefeuillehoudersoverleggen Ruimtelijke Ordening en Volkshuisvesting en Economie, recreatie en toerisme. Dit houdt in dat de besluitvorming over het beleid in deze portefeuillehoudersoverleggen plaatsvindt. Deze worden voorbereid door bovengenoemde werkgroepen. In het Regionaal Ruimtelijk Overleg (RRO) kan vervolgens afstemming plaatsvinden met de provincie. Voor het beleidsmatige deel van vitaal leisure landschap wordt géén nieuwe werkgroep opgericht. Dit onderwerp gaat onderdeel uitmaken van de werkgroep Ruimtelijke ordening. De andere o's worden via het uitvoeringsorgaan Vitaal Leisure landschap betrokken bij het opstellen van het beleid. Naast de werkgroep landschap fungeert momenteel ook het Platform Landschap Hart van Brabant. Dit platform bestaat uit een aantal omgevingspartners, zoals ZLTO en Brabants landschap. De rol van het platform ligt met name in het initiëren, beoordelen en uitvoeren van projecten op het gebied van landschap. Dit platform vloeit in de nieuwe organisatiestructuur over in het Uitvoeringsorgaan vitaal leisure landschap. Uitvoering vitaal leisure landschap Om de ambitie voor een vitaal leisure landschap ook daadwerkelijk uit te voeren, gaan we werken met een uitvoeringsorgaan. Wij zetten een geheel nieuwe uitvoeringsorganisatie op, waarin alle 4 o s zitting nemen: overheden, onderwijs (zoals een HAS of Fontys), ondernemers (zoals de Leisure Boulevard en ZLTO) en omgevingspartners (zoals Natuurmonumenten en IVN). Het uitvoeringsorgaan werkt als volgt: Het uitvoeringsorgaan wordt aangestuurd door een bestuurlijke stuurgroep, waarin bestuurders uit de organisaties die zijn vertegenwoordigd in het uitvoeringsorgaan een plek kunnen krijgen. Hierin worden de bestuurlijke afspraken vastgelegd. De stuurgroep komt één maal per jaar bijeen. Hiermee wordt bestuurlijke drukte beperkt; Het uitvoeringsorgaan wordt aangestuurd en aangejaagd door een coördinatieteam, bestaande uit twee coördinatoren (één uit de regio, één van de provincie); We streven er naar dat alle vier de o s vertegenwoordigd zijn in het uitvoeringsorgaan. Het uitvoeringsorgaan komt zes keer per jaar bijeen; Hiermee wordt ook op de werkvloer intensief samengewerkt aan een mooi en vitaal platteland. 24

36 25

37 Coördinatoren De coördinatoren hebben een centrale rol in het uitvoeringsorgaan. Zij spelen een actieve rol in de bovenregionale verbinding van partners zonder dat er sprake is van een hiërarchische verhouding. ruimtelijke ordening zorgt op haar beurt voor de integratie van de beleidsvelden die het thema leisure landschap raken. De coördinatoren signaleren nieuwe beleidsvorming met relevantie voor de regio Hart van Brabant. De taken van de coördinatoren zijn als volgt: De coördinatoren fungeren als loket voor partners en partijen in de regio; De coördinatoren leggen de verbinding tussen individuele en collectieve belangen van aangesloten partners; De coördinatoren zoeken naar nieuwe partners; De coördinatoren initiëren nieuwe initiatieven en projecten. In de stuurgroep wordt bepaald welke projecten worden uitgevoerd; De coördinatoren gaan op zoek naar financieringen voor projecten; De coördinatoren ontwikkelen en sturen het pakket aan van procesondersteuning; De coördinatoren sturen de externe ondersteuning aan; De coördinatoren fungeren als loket voor betrokken ambtenaren en projectleiders; De coördinatoren dragen op verzoek van de partners zorg voor het agenderen van doelen en urgenties vanuit Hart van Brabant bij relevante vergaderingen. De verantwoording van de coördinatoren zien we als volgt: De coördinatoren moeten kennis hebben van beleidsplannen en visies van aangesloten partners; De coördinatoren zorgen voor afstemming met de werkgroep ruimtelijke ordening en de thema s en onderwerpen die daar aan bod komen. De werkgroep 26

38 5 Inzet kostenpost staat in de bovenstaande tabel benoemd als coördinator middelen. De tweede coördinator uit het coördinatieteam (van de provincie) staat in de tabel benoemd als coördinator, menskracht. We streven er naar dat op middellange en lange termijn alle partners binnen het samenwerkingsverband bijdragen aan de doelrealisatie van een vitaal leisure landschap door de inzet van middelen ( s) en menskracht (fte s). De middelen worden ingezet om het proces te faciliteren. Vooralsnog worden de middelen en de menskracht geleverd door de acht Hart van Brabant gemeenten, de waterschappen, de Leisure Boulevard en de provincie. Voor de uitvoering van regionale projecten wordt de financiering apart geregeld. Per project wordt maatwerk geleverd en bekeken of en aan welke regionale doelen het project bijdraagt en welke partijen er baat bij hebben. De partijen die er baat bij hebben dragen bij aan de financiering van het project. Proceskosten Onder de kosten van het proces worden kosten verstaan die zijn verbonden aan publiciteit, communicatie, faciliteiten, workshops, promotie, fte's, eventuele huisvesting, etc. Euro s Fte s Coördinator, menskracht 1 Coördinator, middelen ,- Ambtelijke inzet Uitvoeringsorgaan, gezamenlijk voor alle gemeenten 1 Procesondersteuning, bijv. workshops, haalbaarheidsonderzoeken, ondersteuning op specifieke inhoudelijke onderwerpen ,- Kleine projectenpot ,- Communicatie ,- Regiobranding ,- Totaal ,- 2 Welke middelen hebben we nodig? Wij willen een inzet van twee coördinatoren voor het coördinatieteam. Dit team bestaat uit een coördinator van de regio en een van de provincie. Aangezien wij het niet mogelijk achten om de coördinator namens de regio aan te wijzen uit ons midden, willen wij de middelen die wij tot onze beschikking hebben gebruiken voor de aanstelling van een dergelijke coördinator. Daarnaast heeft dit als voordeel dat de coördinator niet aan een gemeente of waterschap is verbonden en zodoende onafhankelijk is. Wij schatten in dat dit een kostenpost betreft van ,- per jaar. Deze Welke bijdragen leveren de partners aan deze middelen? De proceskosten worden, voor wat betreft het deel dat de acht regiogemeenten opbrengen, betaald vanuit de centrale begroting van Hart van Brabant. De begroting voor 2012 en 2013 is vastgesteld door het Algemeen Bestuur (acht burgemeesters) van de regio Hart van Brabant. Voor 2012 is daarin opgenomen ,- en voor ,- met de intentie tot het beschikbaar stellen van ,- voor 2014 en de jaren daarna. In 2013 vindt besluitvorming plaats over de begroting voor 2014 en de jaren daarna. De verdeling van de 27

Hart van Brabant - netwerk met energie samen werken aan een vitaal leisure landschap

Hart van Brabant - netwerk met energie samen werken aan een vitaal leisure landschap Hart van Brabant - netwerk met energie Hart van Brabant netwerk met energie 'samen werken aan een vitaal leisure landschap' 31 mei 2012 Partijen gemeente Dongen gemeente Gilze en Rijen gemeente Goirle

Nadere informatie

Samenwerken aan een vitaal leisure landschap: trekpleisters in een gevarieerde en vitale omgeving

Samenwerken aan een vitaal leisure landschap: trekpleisters in een gevarieerde en vitale omgeving Notitie Onderwerp Vitaal Leisure Landschap: plan van aanpak 1. Inleiding Deze notitie beschrijft een plan van aanpak voor het Vitaal Leisure Landschap Hart van Brabant. Op donderdag 20 september is tijdens

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten

Raadsvoorstel. Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten Raadsvoorstel Vergadering: : 28 april 2008 Agendanummer : 7 Opiniërende vergadering : 14 april 2008 Portefeuillehouder : L.C.J. Lijmbach Onderwerp : uitvoeringsprogramma Groen Blauwe Diensten Aan de raad,

Nadere informatie

De kunst van samen vernieuwen

De kunst van samen vernieuwen De kunst van samen vernieuwen Cultuuragenda gemeente Zutphen 2016 Kunst, cultuur en erfgoed geven kleur aan Zutphen. Ze zorgen voor een leefbare en dynamische samenleving, sociale en economische vitaliteit

Nadere informatie

Onze gemeenschappelijke ambitie:

Onze gemeenschappelijke ambitie: 1 Concept-versie versnellingsafspraken vanuit de provinciale opgaven voor de regio Hart van Brabant d.d. 15 november Document ten behoeve van dialoog tussen het College van Gedeputeerde Staten van Noord

Nadere informatie

Participatie in Regionaal Overleg Midden-Brabant (ROM) economische zaken en recreatie & toerisme (EZ/RT)

Participatie in Regionaal Overleg Midden-Brabant (ROM) economische zaken en recreatie & toerisme (EZ/RT) College Onderwerp: V200701076 Participatie in Regionaal Overleg Midden-Brabant (ROM) economische zaken en recreatie & toerisme (EZ/RT) Collegevoorstel Inleiding: De gemeente Heusden heeft voor wat betreft

Nadere informatie

Statenmededeling aan Provinciale Staten

Statenmededeling aan Provinciale Staten Statenmededeling aan Provinciale Staten Onderwerp Voortgang streeknetwerken 2012-2014 Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van De voortgang van de streeknetwerken Aanleiding In de vergadering

Nadere informatie

Collegevoorstel. Zaaknummer Ondertekening intentieovereenkomst Zuiderwaterlinie

Collegevoorstel. Zaaknummer Ondertekening intentieovereenkomst Zuiderwaterlinie Zaaknummer 00483015 Onderwerp Ondertekening intentieovereenkomst Zuiderwaterlinie Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis Op 30 september a.s. vindt in Fort Isabella, in Vught, een conferentie plaats

Nadere informatie

Aanleiding/voorgeschiedenis De gemeente Waalwijk heeft een brief gestuurd over de voortgang van de samenwerking in De Langstraat.

Aanleiding/voorgeschiedenis De gemeente Waalwijk heeft een brief gestuurd over de voortgang van de samenwerking in De Langstraat. Zaaknummer 00478063 Onderwerp Brief van Waalwijk over De Langstraat samenwerking Collegevoorstel Aanleiding/voorgeschiedenis De gemeente Waalwijk heeft een brief gestuurd over de voortgang van de samenwerking

Nadere informatie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie

Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Samen naar een toekomstbestendige vrijetijdseconomie Zuid-Limburg Position Paper van de 16 Zuid-Limburgse gemeenten, aangeboden door de voorzitters van het Bestuurlijk Overleg Ruimtelijke Economie en Nationaal

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijk Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 3 december 2002 Nummer voorstel: 2002/197

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijk Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 3 december 2002 Nummer voorstel: 2002/197 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijk Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 3 december 2002 Nummer voorstel: 2002/197 Voor raadsvergadering d.d.: 17-12-2002 Agendapunt: 17 Onderwerp:

Nadere informatie

Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland Besluitvormend

Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland Besluitvormend VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van 9 juni 2015 Besluit nummer: 2015_BW_00466 Onderwerp: Lokale Ontwikkelingsstrategie voor de regio Holland Rijnland 2015-2020 - Besluitvormend Beknopte samenvatting: LEADER

Nadere informatie

Werkplan Centrum XL 2015/2016

Werkplan Centrum XL 2015/2016 Werkplan Centrum XL 2015/2016 Maart 2015, Amsterdam Inleiding: toekomstperspectief Centrum XL Er zijn veel ontwikkelingen gaande in Amsterdam op het gebied van economie, logistiek en duurzaamheid die van

Nadere informatie

Dick Veen April / mei 2008

Dick Veen April / mei 2008 Dick Veen April / mei 2008 Inhoud Wat is de Mastercase A59? Waarom een Mastercase? Deelnemers Resultaat: de gebiedsvisie A59 Baardwijkse Overlaat Engelermeer, Moerputten, Diezemonding Het vervolg Wat is

Nadere informatie

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA

GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA GRIFFIE POLITIEKE TERMIJN AGENDA 2014-2018 Intentie Met dit document willen de fracties van de gemeenteraad van De Wolden de intentie uitspreken om, evenals in de voorgaande periodes, een Politieke Termijn

Nadere informatie

Convenant Zeeuwse Kustvisie: Samen sterk voor de Zeeuwse Kust

Convenant Zeeuwse Kustvisie: Samen sterk voor de Zeeuwse Kust Convenant Zeeuwse Kustvisie: Samen sterk voor de Zeeuwse Kust Partijen 1. Burgemeester en wethouders van de gemeente Schouwen-Duiveland; en 2. Burgemeester en wethouders van de gemeente Noord-Beveland;

Nadere informatie

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen 2. Water Bodem & Gebruik 3. Het Groene Hart, met zijn veenweiden, Over de realisatie van

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst De Groene Delta

Samenwerkingsovereenkomst De Groene Delta Samenwerkingsovereenkomst De Groene Delta Staatsbosbeheer, Vereniging Natuurmonumenten, Brabants Landschap, Brabantse Milieufederatie, Waterschap Aa en Maas, Waterschap De Dommel, ZLTO, Hertogboeren Gemeente

Nadere informatie

Intentieverklaring Samenwerking Regio Alkmaar t.b.v de provinciale structuurvisie 2040 en mogelijke verstedelijkingsafspraken

Intentieverklaring Samenwerking Regio Alkmaar t.b.v de provinciale structuurvisie 2040 en mogelijke verstedelijkingsafspraken Intentieverklaring Samenwerking Regio Alkmaar t.b.v de provinciale structuurvisie 2040 en mogelijke verstedelijkingsafspraken 2010-2020 Besproken in de colleges van B&W op 4 november 2008 Versie 30 oktober

Nadere informatie

Adviesnota burgemeester en wethouders

Adviesnota burgemeester en wethouders Adviesnota burgemeester en wethouders College Beleidsprogramma: Afdeling: Samensteller: Telefoon nr: Datum: Vervolgvellen: 3. Woon- en leefomgeving 4. Economie, Leisure en Mobiliteit Afdeling Ruimtelijke

Nadere informatie

Collegevoorstel. Zaaknummer: subsidie Stichting Leergeld Heusden en Jeugdcultuurfonds

Collegevoorstel. Zaaknummer: subsidie Stichting Leergeld Heusden en Jeugdcultuurfonds Zaaknummer: 00427387 Onderwerp: subsidie Stichting Leergeld Heusden en Jeugdcultuurfonds Collegevoorstel Inleiding In november 2014 is Stichting Leergeld Heusden opgericht. Deze stichting richt zich op

Nadere informatie

Collegevoorstel. Zaaknummer Kwartiermaker gebiedsmarketing De Langstraat

Collegevoorstel. Zaaknummer Kwartiermaker gebiedsmarketing De Langstraat Zaaknummer 00464139 Onderwerp Kwartiermaker gebiedsmarketing De Langstraat Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis In 2015 is het Economisch Programma De Langstraat (EPL) opgesteld. De vrijetijdseconomie

Nadere informatie

Etten-Leur. (Bron: www. nederland-in-beeld.nl)

Etten-Leur. (Bron: www. nederland-in-beeld.nl) Etten-Leur (Bron: www. nederland-in-beeld.nl) Introductie Etten-Leur is een middelgrote gemeente in Brabant, gelegen ten westen van Breda. De gemeente bestaat uit één kern van ruim 40.000 inwoners. Door

Nadere informatie

Natuurlijk Heerde! Een bloeiende gemeente op de Veluwe. W ij wonen waar anderen op vakantie gaan. CONCEPT Geactualiseerde Toekomstvisie 2025

Natuurlijk Heerde! Een bloeiende gemeente op de Veluwe. W ij wonen waar anderen op vakantie gaan. CONCEPT Geactualiseerde Toekomstvisie 2025 Natuurlijk Heerde! Een bloeiende gemeente op de Veluwe W ij wonen waar anderen op vakantie gaan CONCEPT Geactualiseerde Toekomstvisie 2025 even voorstellen In onze gemeente wonen ruim 18.500 mensen in

Nadere informatie

Houtskoolschets Asten april 2017

Houtskoolschets Asten april 2017 Houtskoolschets Asten2030 14 april 2017 Opzet Asten2030 Start A Verkenning B Verbreding C 3 Verankering Dag van de Toekomst Besluit vorming 1. Werk Conferentie intern 2. Werk Conferentie intern Internet

Nadere informatie

Collegevoorstel. Zaaknummer Deelname Holland Expat Center South

Collegevoorstel. Zaaknummer Deelname Holland Expat Center South Zaaknummer 00507590 Onderwerp Deelname Holland Expat Center South Collegevoorstel Aanleiding / voorgeschiedenis Ieder jaar komen nieuwe kennismigranten (expats) in onze regio werken. Zij zijn van grote

Nadere informatie

Omgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding

Omgevingsvisie Giessenlanden. Plan van aanpak V1.3. Inleiding Omgevingsvisie Giessenlanden Plan van aanpak V1.3 Inleiding De omgevingsvisie van de gemeente Giessenlanden moet inspireren, ruimte bieden en uitnodigen. Een uitnodiging aan burgers, bedrijven en instellingen

Nadere informatie

Visie / Organisatie Beschrijving Opmerkingen Begroot Visie

Visie / Organisatie Beschrijving Opmerkingen Begroot Visie Visie / Organisatie Beschrijving Opmerkingen Begroot Visie Visie 'Uitnodigend Oirschot' - Natuur / landschap: ontwikkeling en beleving - Vrijetijdseconomie - Erfgoed(beleving) - Burgerparticipatie - Versterking

Nadere informatie

Onderwerp: bijdrage regionale voorbereiding transitie Jeugdzorg Hart van Brabant 2014

Onderwerp: bijdrage regionale voorbereiding transitie Jeugdzorg Hart van Brabant 2014 Zaaknummer: 00384933 Onderwerp: bijdrage regionale voorbereiding transitie Jeugdzorg Hart van Brabant 2014 Collegevoorstel Inleiding Op 1 januari 2015 gaat de regie van de jeugdzorg over naar de gemeenten

Nadere informatie

Best. Introductie. Gemeente Best (bron:

Best. Introductie. Gemeente Best (bron: Best Best Introductie Best is een Noord-Brabantse gemeente, gelegen op ruim tien kilometer van de stad Eindhoven. De gemeente bestaat uit de centrale kern Best en twee kleine kernen, Aarle en De Vleut.

Nadere informatie

Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel. Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel

Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel. Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel Doe mee voor een mooi en duurzaam Overijssel Beleidsplan Natuur en Milieu Overijssel 2017-2019 Duurzaam samen Samen met inwoners, overheden en bedrijven werkt Natuur en Milieu Overijssel aan een mooi en

Nadere informatie

De transitie van stad en platteland Een nieuwe koers

De transitie van stad en platteland Een nieuwe koers De transitie van stad en platteland Een nieuwe koers Provinciale Staten hebben een nieuwe koers voor het landelijk gebied en de relatie met de steden vastgesteld. Deze is te vinden op www.brabant.nl/ buitengebied.

Nadere informatie

Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie

Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie BLANCO gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6463 Inboeknummer 15bst01200 Beslisdatum B&W 8 september 2015 Dossiernummer 15.37.551 Raadsvoorstel Programma Inwoners - en Overheidsparticipatie 2015-2018 Inleiding

Nadere informatie

Logo Groen IJsselmonde. Bestuursovereenkomst Landschapstafel IJsselmonde

Logo Groen IJsselmonde. Bestuursovereenkomst Landschapstafel IJsselmonde Logo Groen IJsselmonde Bestuursovereenkomst Landschapstafel IJsselmonde 1 juni 2016 www. Groenijsselmonde.nl Bestuursovereenkomst voor de samenwerking van de Landschapstafel IJsselmonde De publiekrechtelijke

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 20 oktober 2015 Registratienummer: 2015/61 Agendapunt nummer: 9. Onderwerp Detailhandelsvisie

Raadsvoorstel. Bevoegdheid Raad. Vergaderdatum: 20 oktober 2015 Registratienummer: 2015/61 Agendapunt nummer: 9. Onderwerp Detailhandelsvisie Raadsvoorstel Bevoegdheid Raad Vergadering Gemeenteraad Oirschot Vergaderdatum: 20 oktober 2015 Registratienummer: 2015/61 Agendapunt nummer: 9 Onderwerp Detailhandelsvisie Voorstel 1. Vaststellen regionale

Nadere informatie

Collegevoorstel. Inleiding. Feitelijke informatie. Afweging. Zaaknummer: KCMS38. Samenvoeging ISD en WML

Collegevoorstel. Inleiding. Feitelijke informatie. Afweging. Zaaknummer: KCMS38. Samenvoeging ISD en WML Zaaknummer: KCMS38 Onderwerp Samenvoeging ISD en WML Collegevoorstel Inleiding De versterking van de regionale samenwerking tussen Loon op Zand, Heusden en Waalwijk, de plannen van het kabinet om te komen

Nadere informatie

Een tak, die niet meebuigt met de wind, zal breken

Een tak, die niet meebuigt met de wind, zal breken Een tak, die niet meebuigt met de wind, zal breken Inhoudsopgave 1. Locatie 1 2. Omgeving 1 3. Park 2 3.1 Sfeer 2 3.2 Ecologische verbindingszone 2 3.3 Vakantiewoningen 3 3.4 Plattegrond 3 3.5 Wandelbrug

Nadere informatie

2. Dat partijen het gewenst achten dat er ondersteuning wordt geboden aan initiatieven die bijdragen aan de onder 1 genoemde doelstelling;

2. Dat partijen het gewenst achten dat er ondersteuning wordt geboden aan initiatieven die bijdragen aan de onder 1 genoemde doelstelling; Samenwerkingsovereenkomst Ring Blauwe Stad Samenwerken aan een vernieuwingsimpuls Ring Blauwe Stad De Ondergetekenden: 1. De publiekrechtelijke rechtspersoon De Provincie Groningen, gevestigd te Groningen,

Nadere informatie

Agendapunt: 10 No. 77/ 15. Dokkum, 8 december ONDERWERP: ANNO II SAMENVATTING: Aan de gemeenteraad,

Agendapunt: 10 No. 77/ 15. Dokkum, 8 december ONDERWERP: ANNO II SAMENVATTING: Aan de gemeenteraad, Agendapunt: 10 No. 77/ 15. Dokkum, 8 december 2015. ONDERWERP: ANNO II SAMENVATTING: Op 31 december 2015 eindigt de eerste samenwerkingsperiode van Netwerk Noordoost. De samenwerkende partners binnen dit

Nadere informatie

Waddeneilanden. Werkwijze

Waddeneilanden. Werkwijze Werkwijze Waddeneilanden STREEKAGENDA WADDENEILANDEN [DEEL C] Gemeente Vlieland Gemeente Terschelling Gemeente Ameland Gemeente Schiermonnikoog Provincie Fryslân Wetterskip Fryslân C UITGANGSPUNTEN Voor

Nadere informatie

De Omgevingsvisie van Steenwijkerland een samenvatting

De Omgevingsvisie van Steenwijkerland een samenvatting De Omgevingsvisie van Steenwijkerland een samenvatting Vooraf Hoe ziet onze leefomgeving er over 15 jaar uit? Of eigenlijk: hoe ervaren we die dan? Als inwoner, ondernemer, bezoeker of toerist. De tijd

Nadere informatie

LEADER Kempenland. Samen investeren in een leefbaar platteland

LEADER Kempenland. Samen investeren in een leefbaar platteland LEADER Kempenland Samen investeren in een leefbaar platteland Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling; Europa investeert in zijn platteland Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling;

Nadere informatie

B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio

B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio B-140 Green Deal: Groene Gevangenis Veenhuizen: naar een gevangenis voorzien van duurzame energie uit de regio Partijen: De Minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, de heer drs. M.J.M. Verhagen,

Nadere informatie

Bijlage Specifieke toetsingscriteria per doelstelling

Bijlage Specifieke toetsingscriteria per doelstelling Bijlage Specifieke toetsingscriteria per doelstelling A. Subsidies voor incidentele activiteiten en projecten A.1 Doelstelling: Herkenbare en onderscheidende culturele identiteit door behoud en ontwikkeling

Nadere informatie

De gereserveerde 15 miljoen euro voor Maastricht Culturele Hoofdstad wordt over de hele provincie ingezet voor culturele doeleinden.

De gereserveerde 15 miljoen euro voor Maastricht Culturele Hoofdstad wordt over de hele provincie ingezet voor culturele doeleinden. Limburg heeft een uniek en veelzijdig cultuuraanbod. Dit komt tot uitdrukking in een enorme verscheidenheid met talloze monumenten, cultureel erfgoed, musea, culturele organisaties, evenementen en een

Nadere informatie

Sociaal Economisch Masterplan: Uitvoeringsagenda Netwerk Noordoost

Sociaal Economisch Masterplan: Uitvoeringsagenda Netwerk Noordoost Aan de Raadscommissie Agendapunt: 5 Onderwerp: Sociaal Economisch Masterplan: Uitvoeringsagenda Netwerk Noordoost Kenmerk: Status: VROM - Ruimtelijke Ordening / FK Informerend Kollum, 11 januari 2011 Samenvatting

Nadere informatie

l. De samenwerking in de Gemeenschappelijke Regeling Regio West-Brabant te richten op economisch-ruimtelijke structuurversterking.

l. De samenwerking in de Gemeenschappelijke Regeling Regio West-Brabant te richten op economisch-ruimtelijke structuurversterking. G e R REGIO WEST-BRABANT 11111111111111111111111111111111111111111111111111111111111 Voorstel 817-005900 Doorontwikkeling Regio West-Brabant Aan Algemeen bestuur Datum 23 maart 2017 Doel Besluiten Initiatiefnemer

Nadere informatie

Onderwerp: Kaders voor windenergie

Onderwerp: Kaders voor windenergie Aan het Algemeen Bestuur Datum: 02-10-2013 Onderwerp: Kaders voor windenergie Voorstel 1. Vaststellen van beleidskaders voor windenergie-initiatieven; 2. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark

Nadere informatie

Kadernota Evenementen. Provincie Groningen van de

Kadernota Evenementen. Provincie Groningen van de Kadernota Evenementen 2016-2020 van de Provincie Groningen Kadernota Evenementen 2016-2020 van de provincie Groningen Het huidige evenementenbeleid heeft een looptijd tot en met 2015. In deze kadernota

Nadere informatie

\ raadsvoorstel. Voerendaal, d.d. 24 maart 2009. Nummer: 2009/4/12. Portefeuillehouder: E. Franssen-Muijtjens. Afdeling: Middelen

\ raadsvoorstel. Voerendaal, d.d. 24 maart 2009. Nummer: 2009/4/12. Portefeuillehouder: E. Franssen-Muijtjens. Afdeling: Middelen \ raadsvoorstel Voerendaal, d.d. 24 maart 2009 Nummer: 2009/4/12 Portefeuillehouder: E. Franssen-Muijtjens Afdeling: Middelen Programma: De Kunst van het genieten Product: cultuurhistorie Onderwerp: uitvoeringsprogramma

Nadere informatie

Onderwerp: Gebiedsprogramma Groen; een B(l)oeiende Bollenstreek - Besluitvormend

Onderwerp: Gebiedsprogramma Groen; een B(l)oeiende Bollenstreek - Besluitvormend VOORSTEL OPSCHRIFT Vergadering van 6 juni 2016 Besluit nummer: 2016_BW_00469 Onderwerp: Gebiedsprogramma Groen; een B(l)oeiende Bollenstreek - Besluitvormend Beknopte samenvatting: In dit voorstel wordt

Nadere informatie

erklaring van Altena

erklaring van Altena Verklaring van Altena Gezamenlijk willen wij, Agrarische Natuurvereniging Altena Biesbosch, Samenwerkingsverband Ondernemersverenigingen Altena (SOVA), Gemeente Aalburg, Gemeente Werkendam, Gemeente Woudrichem,

Nadere informatie

Zijn in het voorstel één of meer van de volgende aspecten van toepassing?

Zijn in het voorstel één of meer van de volgende aspecten van toepassing? Voorlegger Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Portefeuillehouder(s) Contactpersoon Afdeling Contactpersoon Email Contactpersoon Telefoon Programmanummer en -naam : Inzetten LOP-gelden ter realisatie

Nadere informatie

Voorstel aan de raad. Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel:

Voorstel aan de raad. Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, Nummer voorstel: Voor raadsvergadering d.d.: 11-10-2016 Agendapunt: Onderwerp: Cultuuragenda Kansen

Nadere informatie

Agendapunt commissie: 8. W.Bischoff O6raad00804

Agendapunt commissie: 8. W.Bischoff O6raad00804 Agendapunt commissie: 8 steller Telefoonnummer email W.Bischoff 040-2083417 wim.bischoff@valkenswaard.nl agendapunt Kenmerk datum raadsvergadering Onderwerp O6raad00804 Kader ten behoeve van het sociaal-economisch

Nadere informatie

Aansluiting bij het Veiligheidshuis 's-hertogenbosch en omstreken.

Aansluiting bij het Veiligheidshuis 's-hertogenbosch en omstreken. Collegevoorstel Inleiding Sinds 2005 is in s-hertogenbosch gestart met de ontwikkeling van een Veiligheidshuis. In de afgelopen jaren is een sterk netwerk van ongeveer 20 partners ontstaan dat zich inzet

Nadere informatie

Ruimte om te leven met water

Ruimte om te leven met water Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen

Nadere informatie

Lokaal economisch beleid

Lokaal economisch beleid Lokaal economisch beleid Op weg naar een dynamische agenda voor de toekomst Tweede ondernemersavond 13 oktober 2014 Programma Opening 19:30 Doel van de avond 19:35 Terugblik 1 e ondernemersavond 19:40

Nadere informatie

Zaaknummer: OOPPL07

Zaaknummer: OOPPL07 000487062 Zaaknummer: OOPPL07 Onderwerp: Initiatief Maasfietsroute Collegevoorstel Inleiding De gemeente Venlo heeft het initiatief opgepakt om een Maasfietsroute te realiseren. Dit in navolging van de

Nadere informatie

Toeristische visie Regio Alkmaar

Toeristische visie Regio Alkmaar Toeristische visie Regio Alkmaar Conceptvisie en uitvoeringsagenda Proces Toeristische visie Wat Wanneer 1. Start met de Regio Alkmaar Februari 2. Eerste Regioavond 5 maart 3. Stakeholderbijeenkomst 1

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst GebiedsGerichte Aanpak Verkeer en Vervoer Regio Hart van Brabant Periode januari 2014 december 2017

Samenwerkingsovereenkomst GebiedsGerichte Aanpak Verkeer en Vervoer Regio Hart van Brabant Periode januari 2014 december 2017 Samenwerkingsovereenkomst GebiedsGerichte Aanpak Verkeer en Vervoer Regio Hart van Brabant Periode januari 2014 december 2017 Pagina 1 van 10 Samenwerkingsovereenkomst gebiedsgerichte aanpak Verkeer en

Nadere informatie

DB-vergadering 07-06-2011 Agendapunt 7

DB-vergadering 07-06-2011 Agendapunt 7 DB-vergadering 07-06-2011 Agendapunt 7 Onderwerp Intentieovereenkomst Gebiedsontwikkeling Middelsgraaf e.o. Portefeuillehouder(s) J.H.J. van der Linden Afdeling Beleid, Onderzoek en Advies Bestuursprogramma

Nadere informatie

Intentieovereenkomst Alliantie Oosterschelde

Intentieovereenkomst Alliantie Oosterschelde Intentieovereenkomst Alliantie Oosterschelde Afspraken tot samenwerking voor de uitvoering van de Oosterschelde Visie 2012-2018. Middelburg, 6 februari 2013. Intentieovereenkomst Alliantie Oosterschelde

Nadere informatie

PROJECTPLAN Profiel Land van Cuijk. De opdracht 1.1 Aanleiding

PROJECTPLAN Profiel Land van Cuijk. De opdracht 1.1 Aanleiding PROJECTPLAN Profiel Land van Cuijk De opdracht 1.1 Aanleiding In november 2010 heeft het POHO Ruimte Land van Cuijk besloten dat er een regionale agenda (visitekaartje/pamflet) moet komen voor zaken die

Nadere informatie

Agendaformulier B&W-vergadering 1 november Raadsinformatiebrief *16.I000864* 16.I Programma. Ruimte, Bouwen en Wonen

Agendaformulier B&W-vergadering 1 november Raadsinformatiebrief *16.I000864* 16.I Programma. Ruimte, Bouwen en Wonen Agendaformulier B&W-vergadering 1 november 2016 Raadsinformatiebrief Programma Ruimte, Bouwen en Wonen Onderwerp Voorstel Tekst voor openbare besluitenlijst Integrale Strategie Ruimte De bijgevoegde raadsinformatiebrief

Nadere informatie

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting

De begroting van de provincie Utrecht voor Een samenvatting De begroting van de provincie Utrecht voor 2012 Een samenvatting Hoeveel gaat de provincie Utrecht in 2012 uitgeven? Waaraan en waarom? Dat leest u in deze samenvatting. U zult zien dat wij voor 2012 duidelijke

Nadere informatie

Burgemeester en B&W-aanbiedingsformulier

Burgemeester en B&W-aanbiedingsformulier B&W.nr. 10.0427 d.d. 13-4-2010 BB.nr. 10.033 d.d. 13-4-2010 Burgemeester en B&W-aanbiedingsformulier Onderwerp Convenant ter ondersteuning van de kandidatuur van de gemeente Den Haag als Europese Culturele

Nadere informatie

WZ Memo Jeugdwerkloosheidsvrije zone en middelen ESF Hart van Brabant

WZ Memo Jeugdwerkloosheidsvrije zone en middelen ESF Hart van Brabant Zaaknummer 00437599 Onderwerp WZ Memo Jeugdwerkloosheidsvrije zone en middelen ESF Hart van Brabant Collegevoorstel Inleiding In de regio Hart van Brabant speelt een aantal ontwikkelingen op het gebied

Nadere informatie

Aan de slag met de Omgevingswet. Hart van Brabant 28 juni 2017

Aan de slag met de Omgevingswet. Hart van Brabant 28 juni 2017 Aan de slag met de Omgevingswet Hart van Brabant 28 juni 2017 Waar gaan wij het over hebben? Omgevingswet in het kort Betekenis wet voor raad en samenleving Ambitie, veranderopgave en invoeringsstrategieën

Nadere informatie

hierna te noemen QWHOVNO (Quick-Wins Hoogwaardig Openbaar Vervoer Noordoost-Brabant)

hierna te noemen QWHOVNO (Quick-Wins Hoogwaardig Openbaar Vervoer Noordoost-Brabant) BESTUURSOVEREENKOMST TUSSEN DE PROVINCIE NOORD-BRABANT EN DE GEMEENTEN BERNHEZE, EINDHOVEN, OSS, S HERTOGENBOSCH, SCHIJNDEL, UDEN EN VEGHEL MET BETREKKING TOT HET REALISEREN VAN QUICK-WINS VOOR HET HOV

Nadere informatie

Ambitieverklaring. Tussen Kagerplassen en Oude Rijn

Ambitieverklaring. Tussen Kagerplassen en Oude Rijn Ambitieverklaring Samenwerken aan groen-recreatieve ontwikkeling in de Leidse regio 9/12/2009 Ambitieverklaring 1 Ambitieverklaring Partijen 1. De gemeente Kaag en Braassem, vertegenwoordigd door de heer

Nadere informatie

Dynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor

Dynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor Dynamische en bruisende Spoorzone dromen realiseren achter het spoor, we gaan ervoor Ambitie en Aanleiding Activiteiten Te realiseren waarden Onze werkwijze Ambitie Spoorzone met allure * Kwaliteitsverbetering

Nadere informatie

Toelichting criteria kleine projecten Brabant C versie 18-01-2016

Toelichting criteria kleine projecten Brabant C versie 18-01-2016 Toelichting criteria kleine projecten Brabant C versie 18-01-2016 Om in aanmerking te komen voor een subsidie tussen 25.000 en 65.000 euro moet een project aan de volgende criteria voldoen: 1. het project

Nadere informatie

Noord-Brabant, de meest innovatieve en gastvrije provincie. Beleidskader en Uitvoeringsagenda vrijetijdseconomie 2013-2020

Noord-Brabant, de meest innovatieve en gastvrije provincie. Beleidskader en Uitvoeringsagenda vrijetijdseconomie 2013-2020 Noord-Brabant, de meest innovatieve en gastvrije provincie Beleidskader en Uitvoeringsagenda vrijetijdseconomie 2013-2020 Aanleiding Agenda van Brabant Topregio kennis en innovatie Leef- en vestigingsklimaat

Nadere informatie

Nota inzake Economic Development Board

Nota inzake Economic Development Board Nota inzake Economic Development Board Inleiding De economische ontwikkeling van Noord-Limburg krijgt een grote impuls met de campusontwikkeling, maar daarmee zijn niet alle economische uitdagingen deze

Nadere informatie

De Groote Heide - Dommelland. Gebiedsontwikkeling Valkenswaard

De Groote Heide - Dommelland. Gebiedsontwikkeling Valkenswaard De Groote Heide - Dommelland Gebiedsontwikkeling Valkenswaard Agenda Terugblik Toekomstvisie De Groote Heide, natuurlijk avonturen landschap BGTS de Groote Heide Naar nu: de gebiedsontwikkeling Wat houdt

Nadere informatie

CONVENANT ACHTERHOEK 2020 Coöperatief samenwerkende ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties

CONVENANT ACHTERHOEK 2020 Coöperatief samenwerkende ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties CONVENANT ACHTERHOEK 2020 Coöperatief samenwerkende ondernemers, overheid en maatschappelijke organisaties De ondergetekenden: de ondernemers, hierbij vertegenwoordigd door de heer Gerrit Jan Pillen, voorzitter

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Betreft Oprichting/deelname in Coöperatie Streekontwikkeling Boven-Dommel u.a..

gemeente Eindhoven Betreft Oprichting/deelname in Coöperatie Streekontwikkeling Boven-Dommel u.a.. gemeente Eindhoven Inboeknummer 14bst01111 Dossiernummer 14.34.351 19 augustus 2014 Raads Voorhangbrief Betreft Oprichting/deelname in Coöperatie Streekontwikkeling Boven-Dommel u.a.. Inleiding Vanwege

Nadere informatie

Westflank Haarlemmermeer

Westflank Haarlemmermeer Nota Ruimte budget 48 miljoen euro Planoppervlak 1500 hectare Trekker Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Westflank Haarlemmermeer Westflank Haarlemmermeer is een Randstad Urgent - project.

Nadere informatie

CHECKLIST ONDERGRONDKANSEN: AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN

CHECKLIST ONDERGRONDKANSEN: AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN CHECKLIST : AANTREKKELIJK WONEN EN WERKEN IN APELDOORN Versterk de identiteit van de Buitenstad door landschappelijke, aardkundige en archeologische waarden zichtbaar op te nemen in de ruimtelijke inrichting

Nadere informatie

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,

Nadere informatie

Gebiedsontwikkeling De Logt / Landgoed Rozephoeve Raadsvergadering Oirschot 24 januari Arend Dijkstra, rentmeester Landgoed Rozephoeve

Gebiedsontwikkeling De Logt / Landgoed Rozephoeve Raadsvergadering Oirschot 24 januari Arend Dijkstra, rentmeester Landgoed Rozephoeve Gebiedsontwikkeling De Logt / Landgoed Rozephoeve Raadsvergadering Oirschot 24 januari 2012 Arend Dijkstra, rentmeester Landgoed Rozephoeve Landgoed Rozephoeve Landgoed Rozephoeve Oppervlakte Landgoed

Nadere informatie

Aan commissie water 31 januari 2017 algemeen bestuur 22 februari 2017 VOORSTEL

Aan commissie water 31 januari 2017 algemeen bestuur 22 februari 2017 VOORSTEL Aan commissie water 31 januari 2017 algemeen bestuur 22 februari 2017 VOORSTEL Datum 21 november 2016 Portefeuillehouder F. ter Maten Documentnr. 897244 Programma Voldoende en Schoon Projectnummer Afdeling

Nadere informatie

Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad,

Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad, Raadsvoorstel Griffiersnummer: Onderwerp: Vaststelling herindelingsontwerp Datum B&W-vergadering: 17 juli 2012 Datum raadsvergadering: 30 juli 2012 Datum politieke avond: 11 juli 2012 Portefeuillehouder:

Nadere informatie

Auditrapportage 2014. Bijlage 1 Typologieën en het fasemodel. Dynamiek onderweg

Auditrapportage 2014. Bijlage 1 Typologieën en het fasemodel. Dynamiek onderweg Auditrapportage 2014 Bijlage 1 Typologieën en het fasemodel Dynamiek onderweg De vier geïdentificeerde typologieën van de Centra co-creator; incubator; transformator; facilitator - zijn hieronder kort

Nadere informatie

Beleidsplan. Stichting Feanetië. Beleidsplan Stichting Feanetië

Beleidsplan. Stichting Feanetië. Beleidsplan Stichting Feanetië Beleidsplan Stichting Feanetië 2019 Heerenveen, 3 december 2018 Beleidsplan Stichting Feanetië 2019 1 Inhoud 1. Inleiding: een korte beschrijving van de stichting Feanetië 3 2. Analyse sterke/zwakke punten

Nadere informatie

PROVINCIAAL BLAD. ARTIKEL 2 AVP-gebiedscommissie Utrecht Oost Er is een AVP-gebiedscommissie Utrecht Oost, hierna te noemen de commissie.

PROVINCIAAL BLAD. ARTIKEL 2 AVP-gebiedscommissie Utrecht Oost Er is een AVP-gebiedscommissie Utrecht Oost, hierna te noemen de commissie. PROVINCIAAL BLAD Officiële uitgave van provincie Utrecht. Nr. 5575 12 oktober 2016 Besluit van gedeputeerde staten van Utrecht van 27 september 2016, nr. 819AA339 tot instelling van de AVP-gebiedscommissie

Nadere informatie

Bestuursconvenant samenwerking U10-gemeenten

Bestuursconvenant samenwerking U10-gemeenten Bestuursconvenant samenwerking U10-gemeenten De colleges van Burgemeester en Wethouders van de gemeenten Bunnik, De Bilt, Houten, IJsselstein, Nieuwegein, Utrecht, Stichtse Vecht, Vianen, Woerden en Zeist

Nadere informatie

Collegevoorstel. Inleiding. Feitelijke informatie. Afweging

Collegevoorstel. Inleiding. Feitelijke informatie. Afweging Collegevoorstel Inleiding De Brabantste Ontwikkelingsmaatschappij (BOM) heeft aangeboden om de gemeenten Waalwijk, Heusden en Loon-op-Zand te faciliteren in de samenwerking op ruimtelijk-economisch vlak.

Nadere informatie

s t r u c t u u r v i s i e G o o r Goor 202

s t r u c t u u r v i s i e G o o r Goor 202 VISIEKAART 8 9 s t r u c t u u r v i s i e G o o r 2 0 2 5 structuu Goor 202 rvisie 5 1. Structuurvisie Goor 2025 2. Analyse 3. Visie en ambitie: Goor in 2025 4. Ruimtelijke kwaliteit 5. Wonen 6. Economie

Nadere informatie

Plan Vitaal Leisure Landschap

Plan Vitaal Leisure Landschap Plan Vitaal Leisure Landschap 2017-2020 Juli 2016 Plan Vitaal Leisure Landschap 2017 2020. Vastgesteld stuurgroep 7 juli 2016 1 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Achtergronden 3 1.3 Leeswijzer

Nadere informatie

Toetsing van de herstructureringsplannen

Toetsing van de herstructureringsplannen Aan de leden van de Dialoogtafel Onderwerp Voortgang leefbaarheidsspoor 1 Geachte dames en heren, In uw vergadering van 12 januari 2015 heeft u het herstructureringsprogramma van leefbaarheidsspoor 1 vastgesteld.

Nadere informatie

Onderwerp: Kaders voor windenergie

Onderwerp: Kaders voor windenergie Aan het Algemeen Bestuur Datum: 02-10-2013 Onderwerp: Kaders voor windenergie Voorstel 1. Kennis te nemen van het initiatief voor een windmolenpark bij de Spinder te Tilburg; 2. Kaders vast te stellen

Nadere informatie

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein Raadsvoorstel U C H( C C» I. 6 IJsselstein agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer Programma Commissie Portefeuillehouder: Informatie bij : E-mail/tel.nr. : Evaluatiedatum : 358639

Nadere informatie

Raadsvoorstel Zaak :

Raadsvoorstel Zaak : Zaak : 00494735 Onderwerp Portefeuillehouder Capital Monitor 2016 De heer drs. J. Hamming Datum raadsvergadering 14 februari 2017 Samenvatting De regio Noordoost Brabant (NOB) legt het concept van het

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 16 juni 2009 Nummer voorstel: 2009/81

Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg XE Steenwijk Steenwijk, 16 juni 2009 Nummer voorstel: 2009/81 Voorstel aan de raad Aan de gemeenteraad Gemeente Steenwijkerland Vendelweg 1 8331 XE Steenwijk Steenwijk, 16 juni 2009 Nummer voorstel: 2009/81 Voor raadsvergadering d.d.: 30-06-2009 Agendapunt: 16 Onderwerp:

Nadere informatie

Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding

Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding Centrum Management - Plan van Aanpak (2013) 1. Inleiding Deze notitie beschrijft het Plan van Aanpak en stappenplan voor de herinvoering van centrummanagement in Valkenswaard. Achtereenvolgens wordt ingegaan

Nadere informatie

Masterplan Recreatie & Toerisme. Consulterende Startnotitie

Masterplan Recreatie & Toerisme. Consulterende Startnotitie Masterplan Recreatie & Toerisme Consulterende Startnotitie Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 1.1 Waarom hebben we het hierover? 3 1.2 Opdrachtformulering 3 2 Het proces van het Masterplan Recreatie & Toerisme

Nadere informatie

Beter groen. naar een kwaliteitsimpuls voor recreatiegebieden in Zuid-Holland. provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit in zuid-holland

Beter groen. naar een kwaliteitsimpuls voor recreatiegebieden in Zuid-Holland. provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit in zuid-holland Beter groen naar een kwaliteitsimpuls voor recreatiegebieden in Zuid-Holland provinciaal adviseur ruimtelijke kwaliteit in zuid-holland Beter groen. Naar een kwaliteitsimpuls voor recreatiegebieden in

Nadere informatie