Jaarverslag. Waterschap Vallei en Eem

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Waterschap Vallei en Eem

2 JAARVERSLAGGEVING 2012 COLOFON Datum: maart 2013 Uitgave: Waterschap Vallei en Veluwe Steenbokstraat AX Apeldoorn Telefoon: (055) Fax: (055) Internet: Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

3 INHOUDSOPGAVE JAARVERSLAGGEVING INLEIDING ONZE VISIE EN MISSIE ONZE ORGANISATIE KERNCIJFERS SAMENVATTING RESULTAAT PER TAAK RESERVE ONTWIKKELING INCIDENTELE BATEN EN LASTEN ONTWIKKELINGEN IN DEEL 2 PROGRAMMA S IN DETAIL PROGRAMMA VEILIGHEID PROGRAMMA VOLDOENDE EN SCHOON WATER PROGRAMMA WATERKETEN PROGRAMMA BESTUUR EN BELASTINGEN DEEL 3 BEDRIJFSVOERING EN OVERIGE PARAGRAFEN BEDRIJFSVOERING OVERIGE PARAGRAFEN BESLUIT JAARVERSLAG DEEL 4 JAARREKENING VOORSTEL TOT BESTEMMING VAN HET RESULTAAT BALANS MET TOELICHTING EXPLOITATIE NAAR PROGRAMMA S EXPLOITATIE NAAR KOSTENDRAGERS EXPLOITATIE NAAR KOSTEN-EN OPBRENGSTENSOORTEN CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT BESLUIT JAARREKENING Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

4 DEEL 1 BESTUURLIJKE SAMENVATTING 1 INLEIDING 1.1. Laatste jaar Waterschap Vallei & Eem Voor u ligt de jaarrapportage De jaarrapportage bestaat uit het jaarverslag en de jaarrekening. Hiermee legt Waterschap Vallei & Eem verantwoording af over het afgelopen begrotingsjaar. Deze jaarrapportage is de laatste jaarrapportage van Waterschap Vallei & Eem. Door de bestuurlijke visie per i januari 2013 met Waterschap Veluwe is Waterschap Vallei & Eem opgegaan in het nieuwe waterschap Vallei en Veluwe Het ambtelijk fusiejaar 2012 Op 1 januari 2012 zijn de waterschappen Vallei & Eem en Veluwe ambtelijk gefuseerd. Eind februari 2012 heeft de verhuizing plaatsgevonden naar het volledig verbouwde en op het nieuwe werken ingerichte pand aan de Steenbokstraat in Apeldoorn. De verbouwing, de verhuizing vanuit Leusden en de invoering van het nieuwe werken hebben veel van de organisatie gevraagd maar zijn prima verlopen. Ook het benoemen, plaatsen en inwerken van het personeel is over het algemeen goed verlopen. Dit alles heeft plaatsgevonden terwijl de winkel in 2012 gewoon open is gebleven. Fuseren gaat niet vanzelf. In het jaar 2012 is daarom veel energie gestoken in het harmoniseren van het beleid van de beide waterschappen en het van twee verschillende bedrijfsvoeringen komen tot één bedrijfsvoering. Het jaar 2012 heeft ook extra inspanningen gevraagd omdat er nog steeds sprake was van twee besturen. Twee administraties, twee bestuursrapportages etc. waren ondermeer het gevolg. Al deze extra inspanningen hebben er weliswaar toe geleid dat de beide waterschappen niet alle (hoge) ambities in 2012 hebben kunnen realiseren maar geven wel een groot vertrouwen voor de toekomst. Ondanks al de extra inspanningen en de grote veranderingen in 2012 voor veel medewerkers is sprake van een grote tevredenheid onder de medewerkers. Het in 2012 gehouden medewerkerstevredenheidsonderzoek geeft aan dat, er weliswaar verbeteringen mogelijk zijn, maar dat de score voor tevredenheid erg hoog ligt. Vermeldenswaard is ook de 3 e prijs die het waterschap in 2012 heeft behaald voor de invoering van het nieuwe werken (HNW). Tijdens het Jaarcongres op 15 november 2012 van het TelewerkForumHNW reikten de directeur van het TelewerkForumHNW en de algemeen directeur van Stichting Natuur & Milieu, de prijzen uit voor de HNW Award 2012 aan de winnende organisaties. De HNW Award wordt toegekend aan een bedrijf of project dat op innovatieve en vooruitstrevende wijze met Het Nieuwe Werken bezig is Opbouw jaarverslag Het jaarverslag is opgebouwd rond de drie inhoudelijke programma s van het waterschap: Veiligheid, Voldoende en schoon water en Waterketen. Daarnaast is in het jaarverslag het programma Bestuur en belastingen opgenomen. Dit programma is ondersteunend aan de drie hiervoor vermelde primaire programma s. Dit programma richt zich onder andere op de zichtbaarheid van het waterschap (imago), de samenwerking met gebiedspartners en de rechtmatige heffing en inning van belastingen. De programma s worden aan de hand van de volgende vier vragen, toegelicht: 1. Wat willen we bereiken? Hierbij wordt het beoogde effect aangegeven van het programma en vormt daarmee de aansluiting op de beleidsplannen en eerdere bestuursrapportages. Toegelicht wordt wat we bereikt hebben in Wanneer zijn we tevreden? Hierbij wordt aangegeven welk deel van de programmadoelen in 2012 is gerealiseerd. 3. Wat doen we daarvoor? Hierbij wordt aangegeven in 5 thema s (voor zover van toepassing) wat daadwerkelijk is gedaan. Deze thema s zijn Plannen, Inrichting, Operationeel beheer, Calamiteitenbestrijding en Regulering. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

5 4. Wat gaat het kosten? Hierbij is een splitsing gemaakt in de exploitatie en investeringen. De programma-exploitatie is uit beleidsproducten opgebouwd en gerubriceerd naar de 5 thema s. De gepresenteerde cijfers betreffen de originele begroting 2012, de begroting 2012 na wijziging 1, de rekening 2012 en de verschillen in bedragen en % tussen de begroting 2012 en de rekening Leeswijzer Deze rapportage bestaat uit het jaarverslag en de jaarrekening over Het jaarverslag geeft een inhoudelijke terugblik op het jaar 2012 en bestaat uit 3 delen. Deel 1: in dit deel wordt het jaar 2012 kort samengevat naar de verschillende invalshoeken. Wat is er terecht gekomen van de voor 2012 geplande prestaties? Hoe is het financieel gelopen voor wat betreft de exploitatie en investeringen en wat zijn de gevolgen hiervan voor de reserves van het waterschap? Dit alles in hoofdlijnen. Daarnaast worden in dit deel de belangrijkste ontwikkelingen in het afgelopen jaar benoemd en de incidentele baten en lasten in Deel 2: In dit deel van het jaarverslag worden de programma s in detail toegelicht. Ingegaan wordt op de realisatie van de geplande prestaties en de daarvoor ingezette middelen, zowel voor wat betreft de exploitatie als de investeringen. Deel 3: In dit deel wordt een aantal verplichte paragrafen behandeld zoals bepaald in het Waterschapsbesluit. Hieronder zijn onder andere paragrafen opgenomen over de dekkingsmiddelen, de bedrijfsvoering, het weerstandvermogen van het waterschap, een treasuryparagraaf, een paragraaf over de verbonden partijen met het waterschap en een overzicht van het EMU saldo. De jaarrekening is opgenomen in deel 4 van deze jaarrapportage. In de jaarrekening wordt een voorstel gedaan tot bestemming van het resultaat. De balans met grondslagen van waardering en resultaatbepaling met de toelichting op de balans worden behandeld evenals de exploitatierekeningen naar programma s, kostendragers en kosten- en opbrengstsoorten. Ook is in dit deel de controleverklaring van de accountant opgenomen. In het jaarverslag en de programmatoelichting worden verschillende symbolen (smileys) gebruikt. De betekenis is als volgt: De prestatie is conform de begroting gerealiseerd De prestatie is eerder gerealiseerd dan begroot/de prestaties is beter dan begroot De prestatie is later gerealiseerd/de prestaties is slechter dan begroot De realisatie van de prestatie loopt volgens planning De prestatie is doorgeschoven De prestatie vervalt 2 ONZE VISIE EN MISSIE In onze Visie is aangegeven dat Waterschap Vallei & Eem als regionale waterbeheerder een centrale rol wil spelen bij het concretiseren en het realiseren van de doelen die op (inter)nationaal en provinciaal niveau zijn benoemd. Het waterschap is in dit licht bezien de regionale waterautoriteit. Dit betekent voor het waterschap: de taken worden op een uitstekende wijze vervuld; de aanwezige expertise, deskundigheid en gebiedskennis zijn ook beschikbaar voor partners van het waterschap; het waterschap is gericht op samenwerking met het oog op de samenhang en de complexiteit van het werkterrein. 1 De begroting 2012 na wijziging is gelijk aan de Bestuursrapportage (BURAP) 2.. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

6 Onze Missie Wij beschermen onze inwoners tegen overstromingen en ernstige wateroverlast. Wij zorgen voor schoon en levend water en een waterpeil dat aansluit bij het gebruik van de grond. Wij werken transparant, milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking. Het daarvan afgeleide motto van het waterschap is: Helder in water. De vertaling van de visie en missie van het waterschap in concrete doelen en maatregelen is op verschillende plaatsen in dit jaarverslag terug te vinden in met name de programmaverantwoording. 3 ONZE ORGANISATIE Het waterschap wordt bestuurd door het Algemeen Bestuur als hoogste orgaan en het college van Dijkgraaf & Heemraden als dagelijks bestuur. De ambtelijke organisatie bestaat uit acht afdelingen. Aan het hoofd van de ambtelijke organisatie staat de directie. Het algemeen bestuur bestaat uit 26 leden. Er zijn 7 zetels voor geborgde lijsten, te weten 3 zetels voor de categorie overig ongebouwd en de categorie bedrijven en 1 zetel voor de categorie natuurterreinen. De overige 19 zetels zijn voor de categorie ingezetenen. Geborgde zetels: Bosschap KvK LTO Partijen AWP CDA CU PvdA SGP VVD Water Natuurlijk 1 zetel 3 zetels 3 zetels 2 zetels 3 zetels 2 zetels 2 zetels 3 zetels 2 zetels 5 zetels Het dagelijks bestuur van het Waterschap wordt gevormd door de dijkgraaf en vijf heemraden. De leden zijn: Mevr. J.M.P. Moons (Dijkgraaf) tot 1 oktober i.v.m. aanvaarding andere functie elders Mevr. M.S. Brouwer (Water natuurlijk) Mevr. E.M. Blom-de Groot (CDA) Dhr. R.L. Boer (Kamers van Koophandel-geborgde zetel) Dhr. D. Veldhuizen waarnemend dijkgraaf (ongebouwd-geborgde zetel) Dhr. B.J. van Vreeswijk (SGP) De dijkgraaf is benoemd door de Kroon. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

7 4 KERNCIJFERS 2012 Begroting 2012 Jaarverslag 2012 Algemeen Oppervlakte waterschapsgebied (in hectares) ha ha Aantal inwoners (bron: Tricijn belastingen) Aantal bedrijven Financieel Begrotingstotaal (in miljoenen) 65,4 63,8 Totaal investeringen (in miljoenen) Bijdrage Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) 40,5 3,1 23,2 3,1 Totaal reserves en voorzieningen (in miljoenen) (per 31/12 in miljoenen, na resultaat verdeling) 18,2 17,8 Watersysteembeheer Beheer en onderhoud van: - waterkeringen 135 km 135 km - primaire watergangen 842 km 842 km - overige watergangen km km - grote poldergemalen stuwen Zuiveringsbeheer Aantal rioolgemalen Aantal rioolwaterzuiveringsinstallaties 8 8 Stikstofverwijdering 83% 82,2% Fosfaatverwijdering 91% 88,2% Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

8 5 SAMENVATTING In dit hoofdstuk wordt een samenvatting gegeven over de in deel 2 in detail uiteengezette programma s. 5.1 Prestaties samengevat In onderstaande tabel is de realisatie van de begrote prestaties in 2012 weergegeven. Tevens is aangegeven wat bij BURAP 2 werd verwacht. Prestaties Veilige dijken Voldoende en schoon water BURAP 2 rekening BURAP 2 rekening Zuivering afvalwater BURAP 2 rekening Bestuur en belastingen BURAP 2 rekening BURAP 2 Totaal rekening Gerealiseerd of op schema Voor Niet gerealiseerd of achter op schema Van de 59 in de begroting opgenomen prestaties zijn 45 (76%) gerealiseerd of lopen volgens schema. De belangrijkste afwijkingen per programma zijn: Programma Veiligheid De afwijking wordt vooral veroorzaakt door: de vertraging van de goedkeuring van het dijkverbeterplan van het dijkverbeteringsproject veiligheid zuidelijke randmeren; vertraging van de vaststelling van de keringleggers als gevolg van de harmonisatie van beleid; het niet in 2012 gereed komen van de klimaatstrategie. Programma Voldoende en Schoon water De afwijking bij het programma voldoende en schoon water wordt onder andere veroorzaakt door: Verdrogingsprojecten: Provincie Utrecht was in 2012 nog niet in staat nieuwe afspraken te maken. Met de provincie Gelderland is de waterovereenkomst halverwege 2012 herijkt. Projecten worden weer opgepakt. NBW toetsing: Voortgang is minder snel dan voorzien, vanwege minder beschikbare personele capaciteit in 2012; Ecologische verbindingszone s: De totale opgave was onderwerp van discussie met provincies (nieuwe waterovereenkomsten). Deze opgave is inmiddels helder en sterk verminderd en daarmee realiseerbaar gemaakt voor eind 2015; Toezicht en handhaving van lozingen, keurontheffingen en overige regelgeving: Het aantal is minder dan de planning/jaarplanprognose vanwege het fusieproces. Programma Waterketen De afwijking bij het programma waterketen is veroorzaakt door vertraging van de energiefabriek Amersfoort. Om van de ervaringen bij de energiefabriek Apeldoorn te kunnen leren is de aanbesteding op Amersfoort uitgesteld. Programma Bestuur en Belastingen De met GBLT (Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus Tricijn) afgesproken servicenormen zijn over het algemeen gerealiseerd. De afwijking op het programma Bestuur en Belastingen wordt vooral veroorzaakt door: Verzoeken, bezwaar- en beroepsschriften: In tegenstelling tot andere jaren is het niet mogelijk geweest om alle bezwaren binnen de wettelijke termijn af te handelen. Ongeveer 30% van de bezwaren is niet binnen de termijn afgehandeld. Reden hiervoor waren de vele reacties van belastingplichtigen in verband met het stoppen van het meeliften met Vitens. Overigens zijn ten aanzien van de te late afhandeling geen betalingen gedaan op grond van de wet dwangsom bij niet tijdig beslissen. Discrepantie: De indruk, op basis van concept-cijfers, is dat de discrepantie niet lijkt te dalen en de norm van 20% zal overschrijden. In de juni vergadering van het Algemeen Bestuur zal een afzonderlijke discrepantienotitie worden ingebracht. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

9 Meer gedetailleerde informatie over de voortgang en afwijkingen ten opzichte van de begrote prestaties is te vinden bij de betreffende programma s in dit jaarverslag en in de jaarrekening van GBLT Financiën samengevat - exploitatie In het volgende overzicht is de stijging of daling weergegeven (saldo) in 2012 ten opzichte van de originele begroting (OB) en de begroting na mutaties (BnM) in Zoals uit het overzicht blijkt zijn de programmakosten in ,8 miljoen (3%) lager uitgevallen dan oorspronkelijk begroot en 1,3 miljoen (2%) lager dan begroot na wijzigingen.. De belastingopbrengsten zijn bijna 0,2 miljoen lager dan oorspronkelijk begroot en licht lager dan begroot na wijziging. Toelichting verschillen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting en de begroting na wijzigingen In het overzicht hierna zijn per programma de verschillen tussen de werkelijke kosten en de oorspronkelijke begroting (OB) en de begroting na wijzigingen (BnM) op hoofdlijnen toegelicht. Programma Veiligheid in miljoen Verschil met OB Verschil met BnM Lagere kosten muskusrattenbestrijding na overgang naar Rivierenland 0,1 0,1 Lagere kapitaallasten a.g.v. vertraging dijkverbeteringsproject en lagere 0,1 - rentestand Diverse verschillen in overige kosten 0,1 - Totaal programma Veiligheid 0,3 0,1 Programma Voldoende en Schoon Water in miljoen Verschil met OB Verschil met BnM Lagere onderhoudskosten 0,5 0,2 Minder inhuur externe adviezen derden o.a. lagere inhuur externe 0,2 0,1 advisering leggers Lagere kosten ondersteunende diensten 0,1 0,1 Lagere planvormingskosten beleid waterbeheer (i.v.m. harmonisatie) en 0,2 0,2 waterstructuurplannen e.d. (i.v.m. economische crisis) Hogere afschrijvingslast m.n. als gevolg van gewijzigd afschrijvingsbeleid 0,8 - STOWA contributie overgebracht naar programma Bestuur en Belastingen 0,3 - Diverse verschillen in overige kosten 0,1 - Totaal programma Voldoende en Schoon Water 0,6 0,6 Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

10 Programma Waterketen in miljoen Verschil met OB Verschil met BnM Lagere kosten ondersteunende diensten 0,3 0,3 Lagere energiekosten i.v.m. lagere energie-afrekeningen over ,4 - Lagere energiekosten van met name Ede (o.a. door latere oplevering 0,2 0,2 nabehandelingsinstallatie) en Veenendaal (o.a. door andere beluchtingsregeling) Minder inhuur externe adviezen derden 0,2 0,2 Hogere afschrijvingslast o.a. als gevolg van gewijzigd afschrijvingsbeleid 1,0 0,2 Lagere rentelasten door vertraging in investeringsprojecten en lagere 0,4 - rentestanden Minder verbruik chemicaliën 0,3 - Lagere onderhoudskosten o.a. doordat uit inspecties bleek dat minder 0,4 - groot onderhoud noodzakelijk was Diverse verschillen overige kosten 0,1 - Totaal programma waterketen 1,1 0,5 Bestuur en Belastingen Verschil met OB Verschil met BnM Lagere bijdrage GBLT door beter resultaat in 2012 dan begroot 0,3 0,2 Lagere kosten ondersteunende diensten 0,2 0,2 Lagere kosten nieuwe huisstijl door budgetverlaging en doorschuiven ven - 0,2 een deel van de kosten naar 2013 Dekkingsresultaat op afdelingen o.a. door meer indirecte uren o.a. als 0,2 0,2 gevolg van de fusie Hogere doorbelaste huisvestingkosten o.a. door extra afschrijving pand 0,4 0,4 Leusden Vrijval voorziening afwikkeling procedure belastingpakket Taxi 0,2 STOWA contributie overgebracht van programma Voldoende en Schoon 0,3 - Water Hogere reiskosten personeel WVE en éénmalige afkoop reiskosten 0,5 - Teruggave post onvoorzien 0,3 - Diverse verschillen overige kosten 0,1 - Totaal programma Bestuur en Belastingen 0,3 - Meer gedetailleerde informatie per programma is opgenomen in de programmatoelichting in dit jaarverslag. 5.3 Financiën samengevat investeringen Bruto-en netto investeringen Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

11 Uit dit overzicht blijkt dat van de totaal begrote bruto-investering van 40,5 miljoen 23,2 miljoen (57%) is uitgegeven. Bij BURAP 2 is de prognose al bijgesteld naar 25,2 miljoen. De nettoinvesteringsuitgaven zijn 3,8 miljoen hoger uitgevallen dan begroot. Programma Veiligheid De bruto investeringsuitgaven van het programma veiligheid vallen 6,1 miljoen lager uit dan oorspronkelijk begroot. Dit wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door de vertraging in het dijkverbeteringsproject veiligheid zuidelijke randmeren. Bij BURAP 2 is de prognose al bijgesteld naar 3,9 miljoen. De netto investeringsuitgaven vallen 5,5 miljoen hoger uit. Bij de begroting werd nog verwacht dat in ,7 miljoen aan subsidies zou binnenkomen op de tot en met 2012 gemaakte voorbereidingskosten. Door de vertraging in de goedkeuring van het dijkverbeteringsplan is de subsidiebeschikking in 2012 niet afgegeven. Programma Voldoende en Schoon Water De bruto investeringsuitgaven van het programma voldoende en schoon water vallen 3,4 miljoen lager uit dan oorspronkelijk begroot. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door doorgeschoven/uitgestelde projecten zoals beschoeiing Eem, dienstwoning Eemnes, Modelinstrumentarium, Inmeten watergangen, Verdrogingsbestriiding Appel, Oostsingel Bunschoten en Ecologische verbindingszone Esvelderbeek. Daarnaast worden de lagere uitgaven veroorzaakt door lagere projectkosten zoals het project Laakkades waar door het niet hoeven afgraven van grond dit project aanmerkelijk goedkoper uitvalt. Bij BURAP 2 is de prognose al bijgesteld naar 4,1 miljoen. Door de lagere bruto investeringsuitgaven vallen ook de netto investeringsuitgaven lager uit. Programma Waterketen De bruto investeringsuitgaven van het programma waterketen vallen 8,9 miljoen lager uit dan oorspronkelijk begroot. Voor een belangrijk deel houdt dit verband met lagere kosten in 2012 voor de nabehandelingsinstallaties in Ede, Soest, Amersfoort en Veenendaal. De lagere kosten in 2012 zijn het gevolg van verwachte lagere totaal uitgaven en het voor een deel doorschuiven van kosten naar Daarnaast zijn projecten als Verbeteren influentgedeelte rwzi Amersfoort (problemen met omgevingsvergunning) en Energiefabriek Amersfoort voor een belangrijk deel doorgeschoven naar Bij BURAP 2 is de prognose bijgesteld naar 14,1 miljoen. De lagere netto-kosten op het programma waterketen ( 1,9 miljoen lager) houden voor een belangrijk deel verband met lagere kosten in Het netto verschil is lager dan het bruto verschil omdat ook de begrote subsidie inkomsten in 2012 voor de nabehandelingsinstallaties niet in 2012 maar in 2013 zullen binnenkomen. Programma Bestuur en Belastingen De hogere investeringsuitgaven op het programma bestuur en belastingen betreffen een verschuiving tussen de jaren 2011 en Meer gedetailleerde informatie is te vinden bij de betreffende programma s in dit jaarverslag Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

12 6 RESULTAAT PER TAAK In dit hoofdstuk wordt het resultaat per taak over 2012 gepresenteerd, i.c. het Watersysteembeheer en Zuiveringsbeheer. Dit wordt getoond ten opzichte van de originele begroting en de tussentijds door het bestuur goedgekeurde begrotingswijzigingen, onder de titel begroting na mutaties (BnM). 6.1 Cijfers resultaat voor bestemming per taak In deze paragraaf wordt per taak aangegeven, wat het resultaat is voor belastingopbrengsten, hoeveel er aan belastingen is opgebracht en waar de dekking vanuit verschillende reserves wordt voorgesteld. Zoals uit de overzichten blijkt is het werkelijk resultaat voor onttrekkingen en toevoegingen aan reserves van de taak watersysteembeheer positief terwijl negatief oorspronkelijk was begroot en negatief begroot na wijzigingen. Bij de taak zuiveringsbeheer is het resultaat voor onttrekking en toevoegingen aan reserves negatief terwijl oorspronkelijk negatief was begroot en negatief begroot na wijzigingen. Toelichting afwijkingen op hoofdlijnen Hierna is een toelichting per taak opgenomen van de verschillen tussen de werkelijke cijfers over 2012 en de oorspronkelijke begroting. Bij de kosten (resultaat voor belastingopbrengsten) is aangegeven welke programma s de verschillen veroorzaken. Omdat in de paragraaf toelichtingen verschillen ten opzichte van de oorspronkelijke begroting en de begroting na wijzigingen hiervoor de verschillen per programma al uitgebreid zijn toegelicht volstaan wij hier met een verwijzing naar deze paragraaf. Watersysteembeheer Zoals uit de exploitatierekening naar kostendragers blijkt is het resultaat voor belastingopbrengsten van de taak watersysteembeheer bijna 0,8 miljoen hoger dan oorspronkelijk geraamd en ruim 0,7 miljoen hoger dan begroot na wijzigingen. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

13 Het hogere resultaat ten opzichte van de oorspronkelijke begroting wordt met name veroorzaakt door: 0,3 miljoen lagere kosten voor het Programma Veilige Dijken; 0,7 miljoen lagere kosten voor het Programma Voldoende en schoon water; 0,3 miljoen hogere kosten voor het programma Bestuur en Belastingen. Zuiveringsbeheer Zoals uit de exploitatierekening naar kostendragers blijkt is het resultaat voor belastingopbrengsten van de taak waterzuiveringsbeheer bijna 1,1 miljoen hoger dan oorspronkelijk geraamd en ruim 0,5 miljoen hoger dan begroot na wijzigingen. Het hogere resultaat ten opzichte van de oorspronkelijke begroting wordt met name veroorzaakt door het programma waterketen. De belastingopbrengsten op de taak zuiveringsbeheer zijn 0,2 miljoen lager uitgevallen dan oorspronkelijk begroot. In 2012 zijn de opgelegde aanslagen volledig gebaseerd op de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA). De opbrengst zuiveringsheffing huishoudens valt hierdoor 0,2 miljoen lager uit dan oorspronkelijke was begroot. De opbrengst van bedrijfsvervuilers blijft bijna 0,4 achter op de begroting. GBLT geeft als reden dat de oorzaak daarvan moet worden gezocht in de slechte economische situatie waardoor bedrijven lagere productie hebben en dientengevolge minder afvalwater lozen. Aan zuiveringsheffing voorgaande jaren is bijna 1,5 miljoen opgelegd. Hierin is een heffing over 2009 begrepen van 1,2 begrepen naar aanleiding van uitgevoerd discrepantie onderzoek. Uit voorzichtigheid is voor deze aanslagoplegging een voorziening getroffen. De mutatie aan de voorziening dubieuze debiteuren is met name hierdoor 1,1 hoger dan oorspronkelijk begroot. 6.2 Cijfers netto kosten per taak Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

14 7 RESERVE ONTWIKKELING 7.1 Inleiding Het waterschap houdt reserves aan als financiële buffer om financiële calamiteiten te kunnen opvangen (algemene reserves), om tarieven te egaliseren (bestemmingsreserve tariefsegalisatie) en om bepaalde delen af te zonderen voor een specifiek doel (bestemmingsreserves). Per reserve wordt in de volgende paragrafen een analyse gegeven. 7.2 Reserves Algemene reserves Op 28 april 2010 hebben Dijkgraaf & Heemraden naar aanleiding van een risicoanalyse binnen ons waterschap besloten de algemene reserve per 1 januari 2011 op een waarde per taak te stellen van: Algemene reserve Watersysteembeheer 2 miljoen; Algemene reserve Zuiveringsbeheer 3 miljoen. In de vergadering van het Algemeen Bestuur van 20 mei 2010 is dit beleid ten aanzien van risico s, weerstandsvermogen, weerstandscapaciteit, reserves en voorzieningen behandeld. Bestemmingsreserves voor tariefsegalisatie De bestemmingsreserves tariefsegalisatie zijn bedoeld om het effect van negatieve jaarresultaten op de tarieven van het waterschap geheel of gedeeltelijk op te vangen en zo, door de inzet van deze reserves, ongewenste tarieffluctuaties zoveel mogelijk tegen te gaan. Overige bestemmingsreserves De overige bestemmingsreserves zijn reserves die door het Algemeen Bestuur zijn ingesteld met een bepaald doel. Het waterschap kent op dit moment de volgende bestemmingsreserves: Fonds Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO fonds); Innovatiefonds; Het restant van deze reserves wordt toegevoegd aan de nieuwe reserve Innovatiefonds/Fonds MVO. Besloten is deze reserve te maximaliseren op Met dit bedrag wordt in 2013 gestart. Bestemmingsreserve extra voorzieningen Eemgebied; Reserve Cross Border Lease Conform het AB besluit van 28 november 2012 over Harmonisatie Beleid Weerstandvermogen, reserves en voorzieningen zijn deze beide reserves opgeheven. Een specificatie van de onttrekkingen uit de bestemmingsreserves is opgenomen onder het onderdeel verplichte paragrafen (hoofdstuk 15 ) van het jaarverslag en het onderdeel eigen vermogen in de jaarrekening (hoofdstuk 18). Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

15 8 INCIDENTELE BATEN EN LASTEN Toelichting Voordeel/Nadeel x Extra afschrijving i.v.m. nieuw afschrijvingsbeleid Vrijval voorziening belastingsysteem TAX-i 172 Extra dotatie voorziening flankerend beleid door toename verplichtingen onder andere a.g.v. 135 gestegen pensioenpremies Extra voorziening voor oninbaarheid i.v.m. opgelegde naheffing n.a.v discrepantieonderzoek, zie ook extra opbrengst zuiveringsheffing voorgaande jaren hierna Extra afschrijving pand Leusden 269 Belastingopbrengsten voorgaande jaren waaronder 1,2 miljoen naheffing zuiveringsheffing n.a.v. discrepantieonderzoek (zie ook extra voorziening oninbaarheid) Elektra-afrekeningen 2011, zuiveringsinstallaties en rioolgemalen 258 Totaal incidentele last, per saldo Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

16 9 ONTWIKKELINGEN IN Fusie Per 1 januari 2012 gingen de ambtelijke organisaties van waterschappen Veluwe en Vallei en Eem samen in één nieuwe organisatie. De bestuurlijke fusie vond plaats op 1 januari In 2012 is gewerkt aan nieuwe werkwijzen, processen en systemen en de verhuizing naar één kantoor. Daarnaast is veel aandacht besteed aan de voorbereiding van de fusie 2013 met onder andere het afstemmen van beleid en het ontwikkelen van nieuw beleid. De komende jaren vraagt dit nog extra aandacht. De winkel voor het reguliere waterschapswerk bleef gewoon open. In het turbulente jaar 2012 is gebleken dat de hoge verwachtingen voor een belangrijk deel zijn uitgekomen, maar niet alle ambities en geraamde doelstellingen konden worden gerealiseerd. 9.2 Regeerakkoord Eind 2012 is een regeerakkoord gesloten door VVD en PVDA. In dit akkoord zijn maatregelen opgenomen die betrekking hebben op de waterschappen en het waterbeheer. Ten aanzien van de organisatie van het binnenlands bestuur is onder andere uitgesproken dat de waterschappen worden samengevoegd met de vijf landsdelen en dat de waterschappen verdwijnen uit de grondwet. De waterschapsverkiezingen gaan plaatsvinden op de dag van de verkiezingen voor provinciale staten. Ten aanzien van het waterbeleid krijgen Rijkswaterstaat, de dienst landelijk gebied en de waterschappen de opdracht om met voorstellen te komen die de efficiency bij beheer en onderhoud verhogen. In het regeerakkoord is eveneens opgenomen dat decentrale overheden verplicht gaan schatkistbankieren. Inmiddels is deze verplichting aangevuld met de introductie van een drempelbedrag voor bruto overtollige middelen. Zolang de bruto overtollige middelen 0,75% van het begrotingstotaal (met een minimum van en een maximum van 2,5 miljoen) niet overschrijden, hoeft niet in de schatkist te worden gestort maar mag dit bedrag worden aangehouden op een rekening-courant of op een direct opvraagbare spaarrekening. 9.3 Wet HOF De ambitie is dat het EMU-tekort van decentrale overheden in 2017 is gedaald tot 0,2% van het nationale inkomen. Maar daarnaast is een wettelijke tekortnorm geïntroduceerd, die iets ruimer is vanwege de zorgen van decentrale overheden over de investeringsruimte. In 2014 en 2015 mogen de decentrale overheden nog een tekort van 0,5% hebben. Eind 2015 wordt gekeken of het realistisch en verantwoord is om de tekorten terug te brengen naar 0,4% in 2016 en 0,3% in Over de onderlinge verdeling binnen deze ruimte zullen gemeenten (VNG), provincies (IPO) en waterschappen (UvW) dit jaar afspraken maken. Het terugdringen van het overheidstekort wordt geregeld met een voorstel voor de Wet Houdbare Overheidsfinanciën (wet HOF). Dit wetsvoorstel regelt wat de aanpak is bij het overschrijden van tekortnormen. Deze normen worden tussen Rijk en medeoverheden aan het begin van een kabinetsperiode vastgesteld.afspraak is om te werken met een ambitieniveau dat leidt tot een lager begrotingstekort, maar pas bij overschrijding van een ruimere norm tot landelijke bijsturing over te gaan. Dat stelt waterschappen in staat verreweg het grootste deel van hun voorgenomen investeringen uit te voeren. Aan het eind van 2015 wordt bezien of de afspraken het gewenste effect hebben en of aanscherping van de normen verantwoord is. Met ingang van 2013 is nieuwe afschrijvingsbeleid van toepassing met onder andere kortere afschrijvingstermijnen en een drempelbedrag van Vooruitlopend op het nieuwe afschrijvingsbeleid besloot het algemeen bestuur om in 2012: de boekwaarde van de activa met een aanschafwaarde onder het nieuwe drempelbedrag volledig af te schrijven; de boekwaarde van de activa, die in 2013 geheel zouden worden afgeschreven door gewijzigde afschrijvingstermijnen, in 2012 volledig af te schrijven. Hiermee bereikt het algemeen bestuur een eenduidig activabeleid en een meer gezonde financieringsstructuur, doordat de kosten structureel worden verlaagd. Ook wordt hiermee ingespeeld op de komst van de Wet HOF omdat reserves in de toekomst steeds moeilijker kunnen worden ingezet. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

17 9.4 Kaderrichtlijn Water (KRW) Het Europees beleid ligt vast in de KRW die een herstel beoogt van de kwaliteit van het grond- en oppervlaktewater en een verbetering van de ecologische situatie. Waterschap Vallei & Eem geeft onder andere invulling aan Europees, rijks- en provinciaal beleid. Dat rijksbeleid ligt onder meer vast in het Nationaal Waterplan Het provinciaal beleid volgt uit het provinciaal Waterplan Alle waterschappen hebben hun Waterbeheerplan vastgesteld. In dit plan zijn zowel de opgaven vanuit het NBW-actueel als KRW opgenomen en wordt geanticipeerd op de verwachte klimaatverandering. 9.5 Bestuursakkoord Water Alle waterschappen hebben gezamenlijk met de Unie van Waterschappen eind 2009 het actieplan Storm aan het Kabinet voorgelegd. Essentie van dit plan is dat de waterschappen jaarlijks voor 100 miljoen bijdragen aan de begroting van het Rijk, onder voorwaarde dat de waterschappen dit kunnen terug verdienen met doelmatig waterbeheer. Dit dient het Rijk middels wetgeving mogelijk te maken. De waterschappen zullen een deel van de kosten opbrengen door intensievere samenwerking, opschaling. Hier direct uit voortvloeiend is in 2010 het besluit genomen om in 2012 de ambtelijke organisaties van Veluwe en Vallei en Eem samen te laten gaan en in 2013 te laten volgen door een bestuurlijke fusie tussen de twee waterschappen. In het Bestuursakkoord Water zijn inmiddels verdergaande afspraken gemaakt. Zo zullen de waterschappen vanaf 2014 de helft van de kosten van het nieuwe Hoogwater Beschermingsprogramma (nhwbp) tot een jaarlijks bedrag van 180 miljoen voor hun rekening nemen. 9.6 Cross Border Lease De Cross Border Lease met de Amerikaanse investeerder is in 2012 vervroegd beëindigd. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

18 DEEL 2 PROGRAMMA S IN DETAIL De vier programma s worden in de bestuursrapportages (Voorjaarsnota, Jaarverslag en Jaarrekening, Begroting en Bestuursrapportages (BURAP s)) aan de hand van vier vragen opgebouwd. Die vragen zijn: ad 2. Wat willen we bereiken? Hierbij wordt aangegeven het beoogde effect van het programma en vormt daarmee de aansluiting op de beleidsplannen en eerdere bestuursrapportages. ad 3. Wanneer zijn we tevreden? Hierbij wordt aangegeven hoe het staat met de programmadoelen, qua realisatie en voortgang. ad 4. Wat doen we daarvoor? Hierbij wordt aangegeven in 5 thema s (voor zover van toepassing) wat daadwerkelijk wordt gedaan. Deze thema s zijn Plannen, Inrichting, Operationeel beheer, Calamiteitenbestrijding en Regulering. ad 5. Wat gaat het kosten?. Bij deze laatste vraag worden twee zaken behandeld, de exploitatie en de investeringen. Hierbij wordt aangegeven wat de werkelijk kosten zijn geweest ten opzichte van de oorspronkelijke begroting voor 2012 en de begroting na wijzigingen naar aanleiding van BURAP 1 en BURAP 2.. In de verschillende tabellen worden de volgende afkortingen gebruikt: B2012: Begrote prestatie 2012; Raug2012: Gerealiseerde prestatie in de periode tot en met augustus; P2012: Prognose realisatie eind 2012 bij BURAP 2 Rdec2012 Gerealiseerde prestatie eind 2012; OB: Oorspronkelijke begroting in geld BnM Begroting na wijzigingen n.a.v. BURAP 1 en BURAP 2 Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

19 10 PROGRAMMA VEILIGHEID Uit onze Missie Wij beschermen onze inwoners tegen overstromingen en ernstige wateroverlast. Wij werken milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking Het programma Veiligheid betekent dat het waterschap zijn beheersgebied beschermt tegen overstroming vanuit het buitenwater, in ons geval de Nederrijn en de randmeren Wat willen we bereiken? Beoogd effect Het waterschap wil veilige, duurzame en robuuste primaire en regionale waterkeringen. Deze waterkeringen beschermen ons gebied tegen overstromingen, conform de daarvoor vastgestelde normen. Tevens wil het waterschap goed voorbereid zijn op en toegerust zijn voor het bestrijden van calamiteiten en dreiging van dijkdoorbraken. Het waterschap zorgt ervoor dat de inwoners en partijen die activiteiten in het beheersgebied ondernemen op de hoogte kunnen zijn met de spelregels van vergunningverlening, handhaving en schouw en met de daaraan verbonden sancties Wanneer zijn we tevreden? In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen Wat doen we daarvoor? In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap het waterschap in 2012 heeft gedaan om de programmadoelen te realiseren. Plannen (BPnr(s): 1/2) 2 Ambitie Wij doorzien de kansen en bedreigingen en weten hoe waterkeringen functioneren (studies). Wij spelen op proactieve wijze in op externe ontwikkelingen en participeren in externe gremia. Wij zorgen ervoor dat de vijfjaarlijkse toetsing plaatsvindt. 2 Dit is een verwijzing naar de beleidsproductnummers (BPnr(s)), zoals gebruikt in de kostentoelichting, ( x.4 van ieder hoofdstuk). Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

20 Klimaatstrategie De klimaatstrategie is er nog niet, deze maakt onderdeel uit van de lange termijnvisie Ruimte en Water die we in 2012 en 2013 opstellen. Richtlijn overstromingsrisico/gevaar en risicokaarten Dit betreft een verantwoordelijkheid van provincie en rijk. Wij leveren hiervoor "slechts" input door onze kennis op die gebied te delen. De voortgang ligt op schema. In 2012 is het project Veiligheid Nederland in Kaart (VNK) voor ons gebied uitgevoerd. Waterkeringen op orde (BPnr(s): 4) Ambitie Wij beschikken over inzicht in toestand en afmetingen van de waterkeringen. Wij verbeteren de waterkeringen om de vereiste toestand en afmetingen te bereiken. Toelichting: Dijkverbetering Bij de paragraaf investeringen wordt uitgebreid ingegaan op de voortgang van de dijkverbetering. Keringenleggers Conform het D&H besluit van 29 mei 2012 worden de leggers na het Harmonisatiebesluit vastgesteld. In 2013 worden alle leggers conform de format van Vallei en Veluwe gemaakt. De leggers gaan in vaststellingsprocedure na de nieuwe keur (2e helft 2013). Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

21 Operationeel beheer waterkeringen op orde (BPnr(s): 3/4) Ambitie Wij beheren en onderhouden de waterkeringen om de vereiste toestand en afmetingen te behouden. Calamiteitenbestrijding (BPnr(s): 5) Ambitie Wij bewaken in bedreigende situaties op planmatige en doelmatige wijze de waterkeringen en treffen maatregelen om de waterkerende functie te waarborgen en het beperken van de gevolgen van calamiteiten. Wij onderhouden het niveau van de calamiteitenorganisatie door het trainen van en oefenen met de leden ervan. Actualisatie bestrijdingsplannen Plannen zijn in 2012 geactualiseerd en zijn op 5 februari 2013 door Dijkgraaf en Heemraden vastgesteld. Regulering (BPnr(s): 23/24) Ambitie Wij zien er op toe dat, omdat waterkeringen ook gebruikt worden voor andere functies zoals bewoning, beweiding, verkeer en recreatie, de hoofdfunctie als waterkering, hierdoor niet wordt aangetast. Toezicht op grond van keur Doel in 2012 was alle keurvergunningen te controleren. Dit is grotendeels gerealiseerd. Het precieze realisatiepercentage is door de verschillende administraties van de beide waterschappen niet exact aan te geven. De administraties zijn inmiddels geharmoniseerd. Voor 2013 gaat handhaving insteken op effectieve controle van keurvergunningen. Niet alle kleine weinig ingrijpende keurvergunningen hoeven door handhaving gecontroleerd te worden. Deze kunnen efficiënter door bv onderhoudsmedewerkers gecontroleerd worden. Beoordelen aanvragen werkzaamheden aan dijken In het jaarplan 2012 en bij opstellen van procesbeschrijvingen is de norm bijgesteld naar 95%. In 2012 zijn er 30 vergunningen waterkeringen verleend. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

22 10.4 Wat gaat het kosten? Exploitatie Mutaties ten opzichte van de oorspronkelijke begroting Verschillen tussen realisatie 2012 en begroting na wijzigingen Eerder goedgekeurde wijzigingen BURAP 1 en In de tabellen hierna worden deze verschillen nader toegelicht. Verklaring verschillen tussen realisatie 2012 en Begroting na Mutatie De belangrijkste verschillen zijn: Omschrijving mutatie Bedrag Thema in Lagere kosten voor Geobats Grebbeijk 11 Plannen Minder kosten inhuur externe deskundigen voor leggers 30 Aanleg en onderhoud waterkeringen i.v.m. andere planning verband houdende met harmonisatie van beleid tussen beide waterschappen Lagere kosten muskusrattenbestrijding 85 Aanleg en onderhoud Eerder goedgekeurde wijzigingen na BURAP 1 en De belangrijkste wijzigingen waren: Omschrijving mutatie Bedrag Thema in Lagere afschrijvingen en rente a.g.v. vertraging 93 Aanleg en onderhoud dijkverbeteringsproject en lagere rentestand Minder kosten onderhoud waterkeringen Noord 30 Aanleg en onderhoud Lagere advertentiekosten i.v.m. digitaal publiceren 15 Aanleg en onderhoud Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

23 Investeringen In 2012 is bruto 3,3 miljoen aan investeringen uitgegeven. Dat is 35% van de oorspronkelijke raming. Bij de behandeling van BURAP 2 op 28 november in het algemeen bestuur is al aangegeven dat de verwachting is dat in 2012 niet meer dan 3,9 miljoen zal worden uitgegeven. Uiteindelijk is ten opzichte van deze laatste prognose 0,6 miljoen bruto minder uitgegeven. Dit alles is het gevolg van vertraging in het dijkverbeteringsproject (zie hierna). De netto investeringen over 2012 van dit programma vallen ca. 5,5 miljoen hoger uit. In de begroting 2012 was nog uitgegaan van het ontvangen van subsidie over de tot en met 2012 gemaakte voorbereidingskosten van de dijkverbetering. Door de vertraging van de definitieve goedkeuring van de dijkverbetering worden de eerste subsidieontvangsten niet eerder dan eind 2013, begin 2014 verwacht (zie ook de toelichting op dit project hierna). Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) Binnen dit programma wordt ook de jaarlijkse bijdrage aan het Hoogwaterbeschermingsprogramma, voor 2012 groot 3,1 miljoen betaald. Dit bedrag is niet opgenomen in het overzicht van de investeringsprojecten hiervoor. Dijkverbetering Het MER en ontwerp-dijkverbeterplan zijn door het Algemeen Bestuur vastgesteld en hebben in de zomer van 2011 ter inzage gelegen. In het najaar van 2011 zijn de ingebrachte zienswijzen beoordeeld en verwerkt. Omdat de subsidiënt (het Rijk) nog niet wilde instemmen met de geotechnische berekeningen kon de besluitvorming niet volgens planning afgerond worden. In de eerste helft van 2012 zijn aanvullende onderbouwingen opgesteld en door de subsidiënt beoordeeld. Er is verplicht nieuw onderzoek wat liep tot eind 2012 en pas daarna volgt de beschikking. Door nieuwe afspraken op verzoek van het HWBP over het ontwerp van de dijk is de besluitvorming vertraagd met 1,5 jaar en wordt nu half 2013 verwacht. Het Algemeen Bestuur heeft op 19 september 2012 een krediet beschikbaar gesteld van 14,8 miljoen voor de verdere voorbereiding van de realisatie. De totale kosten worden op dit moment geraamd op 68,7 miljoen (bij de begroting ,7 miljoen). De huidige verwachting is dat 64,3 miljoen zal worden gesubsidieerd door het Rijk, 2,7 miljoen door de gemeente Amersfoort en de Provincie Utrecht, zodat 1,7 miljoen netto (begroot ,2 miljoen netto) voor het waterschap resteert. Dit bedrag is inclusief bouwrente. De totale werkelijke uitgaven vanaf de start van het project tot en met december 2012 bedragen 8,9 miljoen. Pas halverwege 2013 zal definitieve goedkeuring plaatsvinden. De eerste subsidieontvangsten worden daarom niet, zoals begroot in 2012, maar eind 2013/begin 2014 verwacht, nadat de aanvraag is ingediend. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

24 Jaarschijf 2012 De belangrijkste afwijkingen van de jaarschijf in 2012 zijn: Opgeleverde projecten in 2012 Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

25 11 PROGRAMMA VOLDOENDE EN SCHOON WATER Uit onze Missie Wij zorgen voor schoon en levend water en een waterpeil dat aansluit bij het gebruik van de grond. Wij werken milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking Het programma Voldoende en schoon water gaat over de waterhuishouding, dat wil zeggen: over de wijze waarop het waterschap omgaat met het zichtbare oppervlaktewater en de nog veel grotere hoeveelheid onzichtbaar grondwater in het beheersgebied. Het doel is dat water beschikbaar is waar nodig, dat het van goede kwaliteit is en dat we er geen overlast van hebben Wat willen we bereiken? Beoogd effect Het waterschap wil dat wateroverlast en watertekort in ons beheersgebied wordt voorkomen door ervoor te zorgen dat het water in de watergangen op het juiste peil is. Daarnaast werkt het waterschap aan schoon water (= goed watersysteem) in het beheersgebied. Een watersysteem wordt als goed beschouwd als het goed is vanuit zowel chemisch (niet vervuild) als ecologisch (goede leefomgeving) oogpunt. Tevens wil het waterschap bij extreme situaties goed voorbereid zijn op en toegerust voor het bestrijden van calamiteiten en dreiging van wateroverlast en watervervuiling. Het waterschap zorgt ervoor dat de inwoners en partijen die activiteiten in het beheersgebied ondernemen op de hoogte zijn met de spelregels van vergunningverlening, handhaving en daaraan verbonden sancties Wanneer zijn we tevreden? In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

26 11.3 Wat doen we daarvoor? In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap het waterschap in 2012 heeft gedaan om de programmadoelen te realiseren. Plannen (BPnr(s): 1/2) Ambitie Wij doorzien de kansen en bedreigingen en weten hoe ons watersysteem functioneert (studies). Wij spelen op proactieve wijze in op externe ontwikkelingen en participeren in externe gremia. Wij zorgen ervoor dat toetsingen (NBW, KRW.) plaatsvinden. NBW toetsingsrapportage In 2012 en 2013 voeren wij een nieuwe NBW toetsing uit. De start is gemaakt. Voortgang is minder snel dan voorzien, vanwege minder beschikbare personele capaciteit. Klimaatstrategie De klimaatstrategie is er nog niet, deze maakt onderdeel uit van de lange termijnvisie Ruimte en Water die we in 2012 en 2013 opstellen. Afspraken met provincies over vererdrogingsprojecten Provincie Utrecht was in 2012 nog niet in staat nieuwe afspraken te maken. Met de provincie Gelderland is de waterovereenkomst halverwege 2012 herijkt. Projecten worden weer opgepakt. Participeren waterakkoord waterinlaat uit Nederrijn Initiatief moet komen vanuit Rijkswaterstaat, het waterschap is uitvoerende partij in deze. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

27 Waterstanden op orde (BPnr(s): 6/9) Ambitie Wij beschikken over actuele peilbesluiten en peilenplannen. Wij beschikken over inzicht in toestand en afmetingen van al onze waterlopen. Wij verbeteren de waterlopen om de vereiste toestand en afmetingen te handhaven of te bereiken. Schoon water (BPnr(s): 6/7/8) Ambitie Wij beschikken over inzicht in de huidige en vereiste chemische en ecologische toestand van het watersysteem. Wij verbeteren het watersysteem om de huidige chemische en ecologische toestand te handhaven of de vereiste toestand te bereiken. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

28 Realisatie 93 hectare ecologische verbindingszones voor 2015 De totale opgave is onderwerp van discussie met provincies in het kader van nieuwe waterovereenkomsten. Deze opgave zal in 2013 jaar helder worden en naar verwachting sterk verminderen en daarmee realiseerbaar maken voor eind 2015 Uitvoeringsprogramma Diffuse bronnen, erfafspoeling Aanmeldingen binnen halen wordt lastiger, maar tijdens bijeenkomsten ontstaat steeds meer draagvlak. Veel agrariërs hebben al maatregelen geïmplementeerd. Uitvoeringsprogramma Diffuse bronnen slibvang Lunterse beek De slibvang is uitgevoerd als een mudtrap. De mudtrap is gerealiseerd en de monitoring is ingezet. Duurzaam bodembeheer Volgens de informatie van de provincie ligt deze maatregel op schema. Men zit op de helft van de periode en de helft van de inspanning is verricht. Gewasbescherming Het voorstel is gereed maar moet nog worden afgestemd met provincies Utrecht en Gelderland. Realiseren 10% van de maatregelen cf. de gemeentelijke uitvoeringsplannen diffuse bronnen De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van deze maatregelen. Het waterschap stimuleert en faciliteert. Dit ligt op schema. Optimale baggercyclus voor stedelijk en landelijk gebied In samenwerking met waterschap Veluwe is de optimale baggercyclus onderzocht. Dit heeft geresulteerd in een baggeractieprogramma. Operationeel beheer watersysteem op orde (BPnr(s): 7/9/11) Ambitie Wij beheren en onderhouden het watersysteem om de vereiste toestand te behouden. Operationeel beheer is het werk van alledag om ervoor te zorgen dat de gewenste waterpeilen en de vastgestelde inrichtingsbeelden, streefbeelden en kwaliteitsbeelden werkelijkheid worden en blijven, van jaar tot jaar. Calamiteitenbestrijding (BPnr(s): 10) Ambitie Wij bewaken in bedreigende situaties op planmatige en doelmatige wijze ons watersysteem en treffen maatregelen om de waterkerende functie te waarborgen en het beperken van de gevolgen van calamiteiten. Wij onderhouden het niveau van de calamiteitenorganisatie door het trainen van en oefenen met de leden ervan. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

29 Actualisatie bestrijdingsplannen Plannen zijn in 2012 geactualiseerd en zijn op 5 februari 2013 door Dijkgraaf en Heemraden vastgesteld. Regulering (BPnr(s): 23/30) Ambitie Wij streven naar schoon en voldoende oppervlaktewater. Activiteiten van derden, zoals lozingen van afvalwater en werkzaamheden rond watergangen kunnen deze ambitie bedreigen. Door toepassing van regelgeving, vergunningverlening, toezicht en handhaving worden de belangen van het waterschap beschermd. Werkzaamheden aan watergangen In het jaarplan 2012 en bij opstellen van procesbeschrijvingen is de norm bijgesteld naar 95%. Er zijn in vergunningen verleend. Door fusieperikelen en ook opstarten van lean project wordt de norm van 95% in 2012 net niet gehaald. Beoordeling en advisering van lozingen In 2012 zijn er 25 WABO-adviezen en 6 Waterwetvergunningen directe lozingen verleend. Van de WABO-adviezen is er 1 buiten de wettelijke termijn verleend. De 6 Waterwetvergunningen zijn voor 100% binnen de wettelijke termijn verleend. Toezicht en handhaving van lozingen, keurontheffingen en overige regelgeving Er zijn 200 controles uitgevoerd mbt lozingenbesluit agrarisch (LOTV), 38 bezoeken mbt directe bedrijfslozingen, 79 bezoeken indirecte industriële lozingen (WABO), 70 controles grondwateronttrekkingen, 46 bestuurlijke waarschuwingen, 4 gedoogbeschikkingen, 4 dwangsombeschikkingen, 50 processen verbaal, 655 klachten afgehandeld. Het aantal is minder dan de planning/jaarplanprognose vanwege het fusieproces. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

30 11.4 Wat gaat het kosten? Exploitatie (x 1.000) Mutaties ten opzichte van de oorspronkelijke begroting Verschillen tussen realisatie 2012 en begroting na wijzigingen Eerder goedgekeurde wijzigingen BURAP 1 en Verklaring verschillen tussen realisatie 2012 en Begroting na Mutatie De belangrijkste verschillen zijn: Omschrijving mutatie Minder inhuur externe deskundigen voor beleid waterbeheer. Voor een deel betreft dit een verschuiving van kosten naar 2013 omdat opdrachten later zijn verstrekt dan oorspronkelijk geraamd Bedrag Thema in Plannen Minder eigen uren voor beleid waterbeheer. 55 Plannen Minder inhuur deskundigen voor waterstructuurplannen en 21 Plannen stedelijke waterplannen door vertraging in de woningbouw a.g.v. de economische crisis Vervallen bijdrage grondradar 20 Plannen Planning op de leggers is aangepast ivm harmonisatie beleid 28 Inrichting en onderhoud watergangen. In 2012 is daarom minder externe deskundigheid ingehuurd Lagere kapitaallasten 36 Inrichting en onderhoud Meer onderhoudskosten landelijk gebied ivm groeizaam najaar 30 Inrichting en onderhoud Er zijn extra stuwen vervangen (deel uit de ruilverkaveling 1992) 27 Inrichting en onderhoud Lagere onderhoudskosten w.o. minder noodzakelijk baggerwerk 215 Inrichting en onderhoud (34k), minder onderhoud op borden e.d. ivm fusie (12k), minder onderhoud net opgeleverde ecol.verbindingszones (75k), minder kosten beplanting rayon noord en beschoeiing (26K), minder kosten bestrijding exoten (22K), minder kosten terreinonderhoud stuwen, gemalen en loodsen (44k) Lagere bijdrage Eem (12k) en lagere bijdrage Arkervaart (16K) 28 Inrichting en onderhoud a.g.v. nieuwe afspraken met de gemeente Nijkerk en de provincie Utrecht Minder inhuur externe deskundigen monitoring 28 Inrichting en onderhoud Minder doorbelaste kosten ondersteunende diensten 108 Inrichting en onderhoud Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

31 Minder bijdrage Veluwe ivm minder aanvoer compostering 25 Inrichting en onderhoud In 2012 zijn er minder uitgaven dan begroot geweest voor stimulering aanpak diffuse bronnen. Het ambitieniveau voor dit onderwerp is wat bijgesteld: zaken die zich op dit gebied voor deden in 2012 zijn opgepakt 30 Regulering Eerder goedgekeurde wijzigingen na BURAP 1 en De belangrijkste wijzigingen waren: Omschrijving mutatie De STOWA contributie 2012 is (conform de rubricering bij Waterschap Veluwe) opgenomen onder het programma Bestuur en Belastingen. Het betreft hier dus een verschuiving tussen programma s Minder inhuur externe adviseurs oa minder inhuur t.b.v. wateradviezen Bedrag Thema in Plannen 56 Plannen Niet geraamde bijdrage Waterschap Veluwe kosten compostering 30 Inrichting en onderhoud Hogere afschrijvingslast met name a.g.v. gewijzigd 829 Inrichting en onderhoud afschrijvingsbeleid Lagere rentelasten a.g.v. vertraging in projecten en lagere 83 Inrichting en onderhoud rentestand Bouwkundig onderhoud slechts beperkt uitgevoerd 120 Inrichting en onderhoud Meerkosten compostering (snippers/volume) 40 Inrichting en onderhoud Minder regulier onderhoud landelijk gebied Noord 20k en 65 Inrichting en onderhoud stedelijke knelpunten naar beneden bijgesteld vervallen verbeteren hekkenroutes 10k, vervallen maaien 72 Inrichting en onderhoud zomerschouw zuid 7k, vervallen afrastering Valleikanaal Zuid 10k, vervallen herstelwerk nav inspectie Zuid 45k Minder kosten bijzonder onderhoud Stedelijk Noord 7,5k en 28 Inrichting en onderhoud vervallen kroosverw. Minder kosten beplanting stedelijk Noord 20 Inrichting en onderhoud Vervallen Wiepenbeschoeing Valleikanaal ZUID 20 Inrichting en onderhoud Minder kosten baggerwerk Noord 15 Inrichting en onderhoud Lagere advieskosten derden m.n. lagere advieskosten leggers 112 Inrichting en onderhoud Lagere advertentiekosten i.v.m. digitaal publiceren 20 Inrichting en onderhoud 11.5 Investeringen In 2012 is bruto 3,8 miljoen aan investeringen uitgegeven. Dat is 53% van de oorspronkelijke raming. Dit wordt enerzijds veroorzaakt door doorgeschoven/uitgestelde projecten zoals beschoeiing Eem, dienstwoning Eemnes, Modelinstrumentarium, Inmeten watergangen, Verdrogingsbestriiding Appel, Oostsingel Bunschoten en Ecologische verbindingszone Esvelderbeek. Daarnaast worden de lagere uitgaven veroorzaakt door lagere projectkosten zoals het project Laakkades waar door het niet hoeven afgraven van grond dit project aanmerkelijk goedkoper uitvalt. Bij de behandeling van BURAP 2 op 28 november in het algemeen bestuur is al aangegeven dat de verwachting is dat in 2012 niet meer Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

32 dan 4,9 miljoen zal worden uitgegeven. Uiteindelijk is ten opzichte van deze laatste prognose 0,4 miljoen bruto minder uitgegeven. In de toelichting op de afwijking van bruto-jaarschijf verderop in deze paragraaf zijn de verschillende afwijkingen toegelicht. De lagere netto-kosten op het programma voldoende en schoon water ( 0,9 miljoen lager) houden verband met doorgeschoven en uitgestelde projecten en met lagere kosten van het project Laakkades. Omdat geen grond hoeft te worden afgegraven valt dit project in totaal 1,3 miljoen lager uit. Jaarschijf 2012 De belangrijkste afwijkingen van de jaarschijf in 2012 zijn: Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

33 Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

34 Opgeleverde projecten in 2012 Pompen ruilverkaveling Eemland De verwachting is dat in 2013 nog ca wordt uitgegeven. Dit komt met name doordat er rekening was gehouden met het vervangen van civieltechnische componenten. Dit bleek na inspectie niet noodzakelijk te zijn. Verbetering waterbeheersing Soesterpolders In 2013 worden nog kosten gemaakt. R08410 Barneveldsebeek Kallenbroek Subsidie-inkomsten moeten nog worden verwerkt. Kredietverstrekking hoger dan bedrag opgenomen in de investeringsbegroting In de organisatieverordening is opgenomen dat door dijkgraaf & heemraden een hoger krediet mag worden verstrekt dan het opgenomen investeringsbedrag in de begroting. Dit onder de voorwaarde dat dit hogere krediet niet meer bedraagt dan en deze hogere kredietverstrekking achteraf aan het algemeen bestuur wordt gerapporteerd. Bij dit programma is dit het geval geweest bij het uitvoeringskrediet hoogwatervoorzieningen Eemland. Dijkgraaf en heemraden hebben hiervoor krediet verstrekt terwijl was begroot. Dit werd met name veroorzaakt doordat er in eerste instantie niet van was uitgegaan dat de bedieningskasten geheel vervangen moesten worden. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

35 12 PROGRAMMA WATERKETEN Uit onze Missie Wij zorgen voor schoon water. Wij werken milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking. Het programma Waterketen houdt in dat het waterschap gebruikt en verontreinigd water en hemelwater dat in rioleringen wordt verzameld, adequaat zuivert voordat het op het oppervlaktewater wordt geloosd. Op die manier zorgen we ervoor dat de kwaliteit van dat oppervlaktewater zo min mogelijk wordt beïnvloed. Het programma Waterketen levert daarmee een essentiële bijdrage aan het programma Voldoende en schoon water Wat willen we bereiken? In deze paragraaf wordt het beoogde effect van het programma beschreven en de beleidsplannen waarin dit is vastgelegd. Beoogd effect Wij zorgen ervoor dat wij aan onze afnameverplichting voldoen conform de overeengekomen normafvoer uit de gemeentelijke rioolstelsels. Tevens moet het gezuiverde water dat teruggebracht wordt op het oppervlaktewater voldoen aan de eisen zoals gesteld in de lozingsvergunningen. Daarnaast worden de residuen die vrijkomen bij het zuiveringsproces op een doelmatige wijze verwerkt. Bovendien moet het systeem stroken met onze eigen en landelijke ambities en met gemaakte afspraken over duurzaamheid, het gebruik van energie en additieven en hulpstoffen Wanneer zijn we tevreden? In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. Verwijderingspercentage fosfaat De doelstelling voor fosfaat is niet gehaald omdat de oplevering van de zandfiltraties in Amersfoort en Veenendaal is vertraagd. Verwijderingspercentage stikstof Doelstelling beleidsbegroting is nagenoeg gehaald. Deze kwam onder druk door de verlate oplevering van de DEMON op RWZI Amersfoort. Ook de opstartfase van de DEMON is langer geweest door de opstart in de winterperiode. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

36 12.3 Wat doen we daarvoor? In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap het waterschap in 2012 heeft gedaan om de programmadoelen te realiseren. Plannen (BPnr(s): 1/2) Ambitie Wij doorzien de kansen en bedreigingen en weten hoe de waterketen functioneert (studies, OAS, discrepantie, et cetera). Wij spelen op proactieve wijze in op externe ontwikkelingen en participeren in externe gremia (Overleg platform Water Vallei en Eem). Samenwerken in de waterketen De samenwerking in het Platform Water Vallei en Eem heeft verder vorm gekregen. Een verregaande samenwerkingsovereenkomst is vastgesteld met een bijbehorend meerjarenprogramma Hier zijn de ambities op het gebied van kosten, kwetsbaarheid en kwaliteit vastgelegd. Dit conform de afspraken in het Bestuursakkoord Water. Daarnaast zijn medewerkers van het waterschap actief in de verschillende gremia van het Platform (bestuurlijke ondersteuning, kernteam en afvalwaterteams). Door te participeren in projecten als meten en monitoren, grondwater en gezamenlijk gegevensbeheer krijgen gemeenten én waterschap inzicht in het functioneren van het afvalwaterketenysysteem. Dit is van belang om de juiste maatregelen te nemen, nu en in de toekomst. Samen met gemeenten zijn in de afvalwaterkringen Soest en Woudenberg plannen opgesteld en worden taken onderling uitgewisseld. Onderzoek fase 2 fosfaatterugwinning Het onderzoek naar fosfaatterugwinning is afgerond met een positieve uitkomst. Uitvoering zal tegelijkertijd met de fosfaatterugwinning Apeldoorn worden uitgevoerd. Onderzoek fase 3 brandstofwinning Het onderzoek fase 3 brandstofwinning uit verder gedroogd slib is vorig jaar afgerond. Dit is niet haalbaar. Infrastructuur op orde (BPnr(s): 12/13/14) Ambitie Wij beschikken over inzicht in capaciteit en technische toestand van onze transportsystemen en rwzi s. Wij investeren in transportsystemen en rwzi s om de vereiste toestand te handhaven of te verbeteren. Realisatie fase 1: Energiefabriek (2012/2013) Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

37 Om van de ervaringen met toegepast Best Value Procurement als aanbestedingsvorm bij de Optimalisatie sliblijn Apeldoorn te kunnen leren, is de aanbesteding op Amersfoort uitgesteld. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

38 12.4 Wat gaat het kosten? Exploitatie (x 1.000) Mutaties ten opzichte van de oorspronkelijke begroting Verschillen tussen realisatie 2012 en begroting na wijzigingen Eerder goedgekeurde wijzigingen BURAP 1 en Verklaring verschillen tussen realisatie 2012 en Begroting na Mutatie De belangrijkste verschillen zijn: Omschrijving mutatie Bedrag Thema in Hogere kapitaallasten 201 Bouw en exploitatie Hogere kosten hard- en software ivm overgang van Maximo naar 117 Bouw en exploitatie Ultimo Lagere kosten chemicalien 33 Bouw en exploitatie Lagere energiekosten o.a. door nieuwe beluchtingsregeling 222 Bouw en exploitatie Veenendaal, vertraging oplevering nabehandelingsinstallatie in Ede en meer eigen energieopwekking en optimalisatie bellenbeluchting in Amersfoort Hogere kosten groot onderhoud oa door noodzakelijke revisie 80 Bouw en exploitatie voorbezinktank Soest en Veenendaal Hogere kosten mechanisch onderhoud o.a. door hogere kosten 218 Bouw en exploitatie revisie voorstuwers en pompen, uitgaven monstername kosten, revisie afsluiters rioolgemaal Barneveld, meet- en uitleenapparatuur en inrichting bedrijfsauto s Lagere kosten elektrisch onderhoud en bouwkundig onderhoud 195 Bouw en exploitatie Lagere onderhoudskosten hard- en software o.a. door minimaal 38 Bouw en exploitatie onderhoud maximo ivm overgang naar Ultimo Lagere kosten olie en smeermiddelen 32 Bouw en exploitatie Lagere overige onderhoudskosten 77 Bouw en exploitatie Minder inhuur externe deskundigen o.a. doordat de aanbesteding 154 Bouw en exploitatie van slibtransport in 2012 was begroot, maar de uitgaven hebben al in 2011 plaatsgevonden. Daarnaast zijn niet alle geluid- en bodemonderzoeken uitgevoerd en is in 2012 nog geen beroep gedaan op externe deskundigheid tbv invoering Asset Management Lagere anti-afhaaksubsdie DMK i.v.m. beëindiging subsidiecontract 35 Bouw en exploitatie per 1 juli 2012 Lagere doorbelasting kosten ondersteunende diensten 275 Bouw en exploitatie Eerder goedgekeurde wijzigingen na BURAP 1 en De belangrijkste wijzigingen waren: Omschrijving mutatie Bedrag Thema in Electra-afrekeningen over 2011 zuiveringsinstallaties 220 Bouw en exploitatie Electra-afrekeningen over 2011 rioolgemalen 38 Bouw en exploitatie Bijstelling begroting 2012 electrakosten 100 Bouw en exploitatie Lagere kosten afzet slib/restproducten ivm gunstige aanbesteding 230 Bouw en exploitatie Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

39 in 2011 Kosten discrepantieonderzoek. Het gaat hier niet om extra kosten 100 Bouw en exploitatie maar om een verschuiving tussen programma s. Het budget is ondergebracht bij het programma Bestuur en belastingen. Hogere afschrijvingslast met name a.g.v. gewijzigd 860 Bouw en exploitatie afschrijvingsbeleid Uit inspecties bleek dat groot onderhoud niet noodzakelijk was 250 Bouw en exploitatie Retour CE markering ( in beg 2013 opgenomen) 30 Bouw en exploitatie Definitieve afrekening CBL afwikkeling 30 Bouw en exploitatie Lagere prognose rente o.a. door vertraging projecten en lagere 401 Bouw en exploitatie rentestand Naast deze mutaties is bij BURAP 2 aangegeven dat er binnen dit programma op de volgende kosten enkele over- en overschrijdingen zijn waarbij uiteindelijk de verwachting is dat deze binnen de begroting kunnen worden opgevangen. Omschrijving mutatie Amersfoort. Minder ijzerchloride nodig voor zandfilter benodigd dan voorzien 80k, Soest 240k overschakeling op alum.chloride, Ede 30k discfilters nog niet in bedrijf Bedrag Thema in Bouw en exploitatie Meer PE voor Amersfoort 145k, meer PE voor EDE 83k 228 Bouw en exploitatie Extra budget benodigd voor transport slib Amersfoort naar SNB 39 Bouw en exploitatie Extra budget benodigd voor verwerking slib (Amersfoort) door 48 Bouw en exploitatie SNB Extra budget benodigd voor afvoerkosten vuil (roostergoed ed) en verwijderen en afvoeren vet uit vetvangers, ontrechte teruggave in 1e BURAP 281 Bouw en exploitatie 12.5 Investeringen In 2012 is bruto 13,2 miljoen aan investeringen uitgegeven. Dat is 60% van de oorspronkelijke raming. Voor een belangrijk deel houdt dit verband met lagere kosten in 2012 voor de nabehandelingsinstallaties in Ede, Soest, Amersfoort en Veenendaal. De lagere kosten in 2012 zijn het gevolg van verwachte lagere totaal uitgaven en het voor een deel doorschuiven van kosten naar Daarnaast zijn projecten als Verbeteren influentgedeelte rwzi Amersfoort (problemen met omgevingsvergunning) en Energiefabriek Amersfoort voor een belangrijk deel doorgeschoven naar Bij BURAP 2 is de prognose bijgesteld naar 14,1 miljoen. De netto investeringsuitgaven zijn 1,9 miljoen lager dan oorspronkelijk begroot. Het netto verschil is lager dan het bruto verschil omdat ook de begrote subsidie inkomsten in 2012 voor de nabehandelingsinstallaties niet in 2012 maar in 2013 zullen binnenkomen. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

40 Jaarschijf 2012 De belangrijkste afwijkingen van de jaarschijf in 2012 zijn: Toelichting afwijking bruto-jaarschijf 2012 (t.o.v. oorspronkelijke begroting) x Centrale Database 573 Betreft een gezamenlijk project met een aantal gemeenten. Verwacht was dat dit project in 2012 zou zijn afgerond. Dit wordt Tot en met 2012 is uitgegeven. In 2011 is aan de gemeenten doorbelast. In totaal wordt ca doorbelast. De resterende doorbelastingen vindt in 2013 plaats Algemeen automatisering RG's 240 Betreft een vertraagd project uit 2011, waarvan de kosten in 2011 waren geraamd RWZI Soest bellenbel.+verv.analy Vanwege het doorschuiven van dit project met anderhalf jaar schuiven de geplande kosten mee RWZI Ede vervangen roosters 330 Betreft een vertraagd project uit 2011, waarvan de kosten in 2011 waren geraamd Veenendaal Bellenbeluchting 235 Project is opgeleverd conform planning. Betreft een verschuiving in de verdeling van de kosten tussen 2011 en RWZI Amersfoort verb.influentged Dit project is vertraagd omdat de omgevingsvergunning pas in juni 2012 vrij gegeven waarna opdracht is verstrekt. De aannemer is vervolgens met de voorbereidingen begonnen, maar kon door de late vergunning en de tussenliggende zomervakantie pas per oktober starten met de werkzaamheden. Dit heeft tot gevolg dat slechts een deel van de geraamde uitgaven in 2012 heeft plaatsgevonden Energiefabriek Amersfoort Ivm prioritering van Energiefabriek Apeldoorn schuift Amersfoort in planning naar achter. Hierdoor schuiven ook de voor 2012 geraamde uitgaven door naar R20000 RWZI Ede nieuwbouw nabehandelingsinstallatie (4e trap) Er is in 2012 minder uitgegeven dan verwacht. Het betreft hier een verschuiving tussen de verschillende jaren. In 2011 is meer uitgegeven dan geraamd. Een bedrag van wordt doorgeschoven naar CP Nijkerk Ede gashouder WKK VKV -509 In Ede gaat het alleen om het vervangen van de schakelkasten van de gasmotor (dus exclusief de gasmotoren). De verwachting is dat binnen de uitvoeringsfase van het project de voorbereiding veel tijd kost. Daardoor zal in 2012 minder worden uitgegeven en in 2013 meer worden uitgegeven dan oorspronkelijk geraamd RWZI Soest vervangen roosters -407 Door vertraging in het voorontwerp, wordt de uitvoering pas eind 2013 gestart waardoor ook de kosten doorschuiven RWZI Woudenberg vervanging schakel-en besturingskasten -291 Extra onderzoek is uitgevoerd waaruit bleek dat het niet echt noodzakelijk is om direct na technische afschrijving te vervangen. Na review wordt bekeken of project alsnog wordt uitgevoerd. De kans is groot dat dit project maar gedeeltelijk wordt uitgevoerd. De geraamde kosten voor 2012 vallen daarom lager uit RWZI Veenendaal vervanging schakel- en besturingskasten Het project heeft vertraging opgelopen omdat onder andere is besloten dat wij zelf het besturingsplan gaan maken. De voor 2012 geplande uitgaven worden daarom niet gehaald en schuiven door. R19700 RWZI Soest nieuwb.nab.inst De voorbereiding van het project heeft langer geduurd dan verwacht. Dit heeft te maken met de bestemmingsplan procedure van de rwzi Ede (gelijktijdig lopend project met de nabehandelingsinsatallatie Soest). Vertraging is gereduceerd tot ruim 2,5 maand (was ongeveer 6 maanden). De vergunning is binnen. De oplevering is nu ongeveer maart ,1 miljoen doorgeschoven naar Restant verschil betreft meer uitgaven in R19800 RWZI Amersfoort/Veenendaal nieuwb.nab.inst Het project is in oktober 2011 opgeleverd. De evaluatie kan echter pas aan het eind van 2012 plaatsvinden. Dat komt doordat de woonboten bij de zuivering nog niet zijn geammoveerd door de gemeente Amersfoort. Voor het ammoveren krijgt de gemeente Amersfoort een bijdrage van maar pas nadat de woonboten zijn weggehaald. Dit wordt in 2013 verwacht. Verder is er in augustus krediet teruggeven vanwege het niet gebruiken van onvoorzien. Overige projecten met kleinere verschillen in de jaarschijf -42 Totaal Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

41 Opgeleverde projecten in 2012 Kredietverstrekking hoger dan bedrag opgenomen in de investeringsbegroting In de organisatieverordening is opgenomen dat door dijkgraaf & heemraden een hoger krediet mag worden verstrekt dan het opgenomen investeringsbedrag in de begroting. Dit onder de voorwaarde dat dit hogere krediet niet meer bedraagt dan en deze hogere kredietverstrekking achteraf aan het algemeen bestuur wordt gerapporteerd. Bij dit programma is dit het geval geweest bij het uitvoeringskrediet revisie borstel- en puntbeluchters rwzi Ede. Dijkgraaf en heemraden hebben hiervoor krediet verstrekt terwijl was begroot. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

42 13 PROGRAMMA BESTUUR EN BELASTINGEN Uit onze Missie Wij werken transparant, milieu- en kostenbewust en gericht op samenwerking. Om de primaire programma s voor Veiligheid, Voldoende en schoon water en Waterketen goed uit te voeren zorgt het waterschap voor een effectieve en efficiënte organisatie. Waarbij het zich richt op zichtbaarheid van het waterschap (imago), samenwerking met gebiedspartners, maatschappelijk verantwoord ondernemen en ontwikkeling. Daarnaast zorgt het ervoor dat de financiering van de taken op een rechtmatige wijze, dat wil zeggen in overeenstemming met de Waterschapswet, opgelegd worden door middel van waterschapsbelastingen Wanneer zijn we tevreden? In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. In het onderstaande overzicht zijn de programmadoelen, de programma-indicatoren en de daarbij horende te behalen norm opgenomen. Maatschappij, klanten en partners In verband met de fusie heeft nog geen imago-onderzoek plaatsgevonden. Klachten en meldingen Waterschap Vallei & Eem heeft in 2012 geen klachten ontvangen. Volgens de Algemene wet bestuursrecht gaan klachten over de vraag of de organisatie of een ambtenaar zich behoorlijk heeft gedragen ten opzichte van een burger of bedrijf. Het waterschap is verplicht deze (schriftelijke) klachten te registreren en hierover jaarlijks te publiceren. Klachten over onderhoud, waterlast of besluiten van het waterschap, worden niet beschouwd als (formele) klacht. Deze klachten pakt het waterschap zoveel mogelijk direct op, of worden bijvoorbeeld behandelt via de bezwaarprocedure. In 2012 zijn totaal 2021 externe meldingen geregistreerd voor de waterschappen Vallei en Eem en Veluwe. Dit betrof uiteenlopende meldingen voor de afdelingen Vergunningen en Handhaving, Beheer Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

43 Watersysteem, Beheer Waterketen en Projectrealisatie over bijvoorbeeld wateroverlast, snoei- en maaionderhoud van watergangen, vragen rondom de schouw, stankklachten, meldingen van bedrijfsbranden, dode dieren in en rondom het oppervlaktewater. Met name in regenachtige periodes bij wateroverlast is een toename van het aantal meldingen.de 2021 meldingen zijn afgehandeld, een enkele uitzondering daargelaten Inning opgelegde aanslagen De heffing en invordering van belastingen wordt uitgevoerd door het gemeenschappelijk belastingkantoor Lococensus Tricijn (GBLT). Door twee productiestops die nodig waren voor de implementatie van het nieuwe belastingsysteem Key2GH werden in de periode vanaf augustus de aanslagen niet volgens de productieplanning verstuurd. Wel is conform de norm 99% van de aanslagen in het eerste halfjaar opgelegd. Discrepantie De indruk, op basis van conceptcijfers, is dat de discrepantie niet lijkt te dalen en de norm van 20% zal overschrijden. In de juni vergadering van het Algemeen Bestuur zal een afzonderlijke discrepantienotitie worden ingebracht Wat doen we daarvoor? In deze paragraaf wordt per thema uiteengezet wat het waterschap het waterschap in 2012 heeft gedaan om de programmadoelen te realiseren. Bestuur (BPnr(s): 33) Ten aanzien van de inhoudelijke speerpunten voor de komende periode en de gewenste positionering van het waterschap in zijn maatschappelijke omgeving zijn veel goede ontwikkelingen al in gang gezet. Recreatief medegebruik In 2012 is er aan diverse projecten toegezegd ter stimulering van recreatief medegebruik. Externe communicatie (BPnr(s): 34) Ambitie Wij communiceren optimaal met onze doelgroepen, zodat er meer bekendheid is over de taken van het waterschap en de wijze waarop de uitvoering van deze taken plaatsvindt. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

44 Belastingen (BPnr(s): 31/32) Aanslagen juist en tijdig opgelegd Door twee productiestops die nodig waren voor de implementatie van het nieuwe belastingsysteem Key2GH werden in de periode vanaf augustus de aanslagen niet volgens de productieplanning verstuurd. Verzoeken, bezwaar- en beroepsschriften tijdig en juist afgehandeld In tegenstelling tot andere jaren is het niet mogelijk geweest om alle bezwaren binnen de wettelijke termijn af te handelen. Ongeveer 30% van de bezwaren is niet binnen de termijn afgehandeld. Reden hiervoor waren de vele reacties van belastingplichtigen in verband met het stoppen van het meeliften met Vitens. Overigens zijn ten aanzien van de te late afhandeling geen betalingen gedaan op grond van de wet dwangsom bij niet tijdig beslissen. Betalingen belastingplichtigen tijdig geïnd. Gedurende het jaar 2012 heeft de invordering gemiddeld binnen de gestelde norm van < 0,5% (vervaldag > 6 maanden) plaatsgevonden. Als gevolg van de productiestops, i.v.m. de implementatie van het belastingsysteem Key2GH en de conversieperiode, is het openstaand debiteurensaldo de laatste maanden van 2012 opgelopen. Het gemiddelde percentage over 2012 is niet beschikbaar. Het tijdig en juist opleggen van de aanslagen, tijdige en juiste afhandeling van de verzoeken, bezwaaren beroepschriften en de tijdige inning van de van de betalingen is de verantwoordelijkheid van de GBLT organisatie. Discrepantie Op 4 juli 2012 zijn beleidsdoelen, lopende projecten en een plan van aanpak gepresenteerd aan het AB. In het gebied Vallei & Eem zijn 3 zuiveringskringen gekozen met prioriteit, nl. Amersfoort, Ede en Nijkerk. Bij amendement heeft het AB besloten tot verhoging ambitie, concretisering van doelstellingen en voor meer innovatie in samenwerking met andere parners. In kring Amersfoort zijn extra bedrijfscontroles gedaan naar vetlozingen (regio Bunschoten). In samenwerking met gemeente Barneveld en het belastingkantoor Tricijn zijn controles uitgevoerd in de regio Kootwijkerbroek. In Nijkerk heeft het onderzoek geleid tot het besluit om aanpassingen aan te brengen in rioolstelsel en rwzi Wat gaat het kosten? Exploitatie (x 1.000) Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

45 Mutaties ten opzichte van de oorspronkelijke begroting Verschillen tussen realisatie 2012 en begroting na wijzigingen Eerder goedgekeurde wijzigingen BURAP 1 en Verklaring verschillen tussen realisatie 2012 en Begroting na Mutatie De belangrijkste verschillen zijn: Omschrijving mutatie Bedrag Thema in Lagere kosten drukwerk, bijsluiters worden door GBLT betaald 23 Heffing en invordering Lagere bijdrage GBLT door beter resultaat in 2012 dan begroot 208 Heffing en invordering Externe kosten i.v.m. werving nieuwe dijkgraaf 15 Bestuur en ext. Comm. Lagere uitgaven recreatief medegebruik o.a. door vertraging in 63 Bestuur en ext. Comm. oplevering van projecten waarin het waterschap bijdraagt Lagere doorbelasting kosten ondersteunende diensten 171 Bestuur en ext. Comm. Lagere kosten nieuwe huisstijl door budgetverlaging met 75k en 133 Bestuur en ext. Comm. door doorschuiven van een deel van de kosten naar 2013 Negatief dekkingsresultaat op afdelingskostenplaatsen 689 Dekkingsverschillen Toelichting dekkingsverschillen op afdelingen: Op de afdelingskostenplaatsen worden alle kosten van de afdeling geboekt zoals de personeelskosten, het aandeel in de huisvestingskosten, ict kosten etc. Via het uurtarief en de geschreven uren worden deze kosten aan de producten en projecten doorbelast. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

46 Dekkingsverschillen ontstaan dus door: Verschillen tussen werkelijke en begrote kosten; Afwijking van begrote en werkelijk geschreven uren bijvoorbeeld omdat meer indirecte uren zijn geschreven. De belangrijkste verschillen tussen de jaarrekening en de begroting na mutatie zijn: Omschrijving mutatie Bedrag in Lagere personeelslasten afdelingen 300 Hogere voorzieningen wachtgelden a.g.v. verhoging pensioenpremies 138 Vrijval deel voorziening wachtgelden i.v.m. lagere ww-verplichtingen 56 Hogere doorbelaste huisvestingskosten aan afdelingen o.a. door afwaardering pand 430 Leusden Hogere doorbelasting kosten ondersteuning aan afdelingen 102 Lagere doorbelasting uren aan producten en projecten door meer indirecte uren o.a. als 416 gevolg van de fusie Eerder goedgekeurde wijzigingen na BURAP 1 en De belangrijkste wijzigingen waren: Omschrijving mutatie De STOWA contributie 2012 is (conform de rubricering bij Waterschap Veluwe) opgenomen onder het programma Bestuur en Belastingen. In de oorspronkelijke begroting was dit bedrag geraamd onder het programma Voldoende en Schoon Water. Het betreft hier dus een verschuiving tussen programma s. Kosten discrepantieonderzoek. Ook hier gaat het niet om extra kosten maar om een verschuiving tussen programma s. Het budget is overgeheveld vanuit het programma Waterketen Bedrag Thema in Bestuur 100 Bestuur Lagere advertentiekosten door digitaal publiceren 10 Bestuur Lagere advertentiekosten door digitaal publiceren 10 Bestuur Minder kosten overige diensten omdat beperkt activiteiten 20 Bestuur buitenlandbeleid worden verwacht Kosten huisstijl en huisstijldragers nieuwe organisatie 175 Externe Communicatie Vrijval voorziening afwikkeling Taxi 172 Heffing/-invordering Lagere verwachte kosten GBLT 90 Heffing/-invordering Teruggave post onvoorzien 300 Onvoorzien Dekkingsverschillen afdelingen 310 Dekkingsverschillen Toelichting dekkingsverschillen op afdelingen bij BURAP: Het dekkingsverschil op de afdelingskostenplaatsen wordt voor een belangrijk deel verklaard door het verschil in de oorspronkelijke begrote personeelslasten en de bij in deze BURAP opgenomen prognose van de personeelslasten. De belangrijkste verschillen zijn: Dekkingsverschil afdelingskostenplaatsen Bedrag in Lagere personeelslasten o.a. door lagere formatie dan begroot Hogere reiskosten (met name extra reiskosten woon-werk en éénmalige 479 compensatie) Inhuur personeel i.v.m. ziekte, vacatures, piekwerkzaamheden o.a. door het nog 698 bestaan van 2 afzonderlijke waterschappen Hogere reis- en verblijfkosten 51 Lagere personeelslasten Op 31 december 2012 bedroeg de formatie van Waterschap Vallei en Veluwe i.o. 400,25 fte. Eind 2012 bedroeg de bezetting op basis van de (intentie tot) vaste aanstellingen 402,7 fte. Daarmee naderen wij de streefformatie. Feit is echter dat daarnaast nog tijdelijk 6,7 fte extra wordt ingezet en op functieniveau nog beperkt sprake is van onderbezetting/overbezetting. In de eerste BURAP is als besparing voor beide waterschappen op de personeelslasten verwerkt. De helft hiervan is het gevolg van het niet invullen in 2012 van enkele vacatures bij de afdeling Projectrealisatie. Deze kosten worden ingezet ten behoeve van projecten en worden Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

47 geactiveerd. Voor 2012 heeft dit daarom geen effect op de exploitatie. De besparing van de overige is in de eerste BURAP over beide waterschappen 50/50 verdeeld. Investeringen In 2012 is 2,9 miljoen aan investeringen uitgegeven. De hogere kosten in 2012 ten opzichte van de begrote jaarschijf betreffen met name de fusie-investeringen (zie ook de paragrafen hierna). Het gaat hier niet om extra kosten maar om een verschuiving tussen de jaren 2011 en Implementatiekosten fusie Voor de implementatie van de fusie is door de AB s van Veluwe en Vallei & Eem 1,7 miljoen voor implementatiekosten (juridisch advies, interne communicatie, plaatsing medewerkers, projectleiding en ICT) beschikbaar gesteld. Beide waterschappen dragen 50% van dit krediet. Van de implementatiekosten zijn de ICT-kosten ad aan te merken als investering. De overige kosten, in totaal , komen ten laste van de exploitatie. Dit betreft hoofdzakelijk kosten van projectleiding en plaatsing medewerkers. Financiën Van het beschikbare krediet van 1,2 miljoen is uitgegeven aan ICT-infrastructuur (netwerkcomponenten, servers, storage en licenties) en een bedrag van (licenties, opleiding, inhuur deskundigen) aan de integratie/migratie van 231 gekozen applicaties. De totaaluitgaven bedragen dus Alle uitgaven hebben derhalve binnen het gestelde budget plaatsgevonden. Conclusie Het ICT-fusieproject is, met de grote inzet van veel medewerkers van de afdeling Informatiemanagement en overige afdelingen, goed verlopen. Vanaf de start van het project is een projectorganisatie ingericht waarbij taken en verantwoordelijkheden goed waren belegd. Het eindresultaat mag er wezen. Niet alleen zijn beide ICT omgevingen van Vallei en Eem en Veluwe geïntegreerd, er is ook in zeer korte tijd een nieuw kantoorconcept uitgerold. En dit alles binnen budget en doorlooptijd. Huisvesting Apeldoorn Door de AB s van Veluwe en Vallei & Eem is in 2011 een gezamenlijk krediet verstrekt van 6 miljoen voor het nieuwe werken en de realisatie van de gezamenlijke huisvesting in Apeldoorn. De werkelijke uitgaven tot en met 2012 bedroegen 5,9 miljoen. Dit bedrag kan als volgt worden gespecificeerd: Onderdelen huisvestingskrediet Bruto Krediet x Werkelijke uitgaven tm 2012 X Verbouwing Inrichting ICT nieuwe werken Verhuizing,satellietlocatie rwzi Amersfoort, aanpassing archieven, tijdelijke huur en overige. Zonne-energie Totaal Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

48 Het aandeel van Waterschap Vallei & Eem bedraagt 50%. De ruimte in het krediet per 31 december 2012 wordt in 2013 nog aangewend voor vervanging enkele kozijnen, camera s en kunst. De lagere uitgaven worden voor verklaard doordat de satellietlokatie Amersfoort nog niet is gerealiseerd. In 2012 is nog gebruik gemaakt van het waterschapspand in Leusden. Dit is niet verkocht in 2012 en is in 2012 extra afgewaardeerd op basis van taxatie door de makelaar. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

49 DEEL 3 BEDRIJFSVOERING EN OVERIGE PARAGRAFEN. 14 BEDRIJFSVOERING 14.1 Wat willen we bereiken? Beoogd effect In dit hoofdstuk zijn de producten opgenomen die betrekking hebben op de bedrijfsvoering. Deze zogenaamde PICOFF- instrumenten dienen ondersteunend te worden gezien om de primaire beleidsproducten op een adequate wijze te kunnen realiseren. Daarnaast is er nog een viertal overige ondersteunende producten Wanneer zijn we tevreden? We zijn tevreden als de bedrijfsvoering op een efficiënte en effectieve wijze uitgevoerd kan worden zodat de doelstellingen van het waterschap kunnen worden gehaald Wat doen we daarvoor? In 2012 zijn wij van plan hiervoor de volgende zaken te gaan doen: Wat gaan we doen? Gerealiseerd in 2012 Wij zorgen voor goed In 2012 hebben we er in de basis voor gezorgd dat de medewerkers zich snel werkgeverschap. thuis konden voelen binnen de ambtelijke samenwerkingsorganisatie. De salarissen en rechtspositionele aspecten zijn adequaat en accuraat toegekend. Daarnaast lieten onderzoeken zoals het MTO (Medewerkerstevredenheidsonderzoek) maar ook n.a.v. ONW (Ons Nieuwe Werken) zien dat de medewerkers hun waardering uitspraken voor de ingezette veranderingsprocessen. Wij zorgen voor een efficiënte bedrijfsvoering. Wij versterken de onderzoeksfunctie (w.o. doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid). Wij krijgen een goedkeurende verklaring voor de jaarrekening (getrouw en rechtmatig). Wij werken duurzaam bij inkoop en aanbestedingstrajecten. In 2012 verrichten wij voorbereidende werkzaamheden in het kader van de bestuurlijke fusie en zorgen voor een verdere inrichting van de ambtelijke integratie. Vrijwel alle afdelingen hebben vanuit verschillende invalshoeken stilgestaan bij de efficiëntie van de bedrijfsvoering. Dit bijvoorbeeld door gezamenlijk processen in beeld te brengen, te kijken naar andere inkoopmethoden, soms ook door opnieuw werkwijzen op toegevoegde waarde te beschouwen (leantrajecten e.d.). Dit proces zal zich in 2013 verder doorzetten. In 2012 zijn de kaders voor doeltreffend en doelmatig werken neergezet. De kaders betreffen o.a. de verordeningen en besluiten voor organisatie, en financieel beleid, de begroting 2013, beleid voor activa en afschrijvingsbeleid en beleid voor Risico-management en weerstandsvermogen. Ook zijn er in 2012 op bedrijfsvoeringsniveau kwaliteitsaudits uitgevoerd. De onderzoeksfunctie zal vanaf 2013 meer aandacht krijgen. Voor de jaarrekening 2011 is een goedkeurende verklaring ontvangen. Waterschap Vallei en Eem voldoet 100% aan de duurzaamheidscriteria van het Agentschap NL. Agentschap NL is onderdeel van het ministerie van Economische Zaken. Deze criteria zijn voor een vijftal productgroepen opgesteld. Door deze minimumeisen op te nemen in elke inkoop of aanbesteding voldoen we aan deze norm. Door middel van de checklist inkoop en aanbesteden wordt gemonitord of hier aan wordt voldaan. In de afgelopen periode is hier niet van afgeweken. De hiervoor noodzakelijke stappen zijn in 2012 gezet. Verordeningen, besluiten, kostentoedeling en begroting 2013 zijn vastgesteld (AB 2 jan 2013, D&H 8 jan 2013) en dhr. G. Verwolf is benoemd als interim-dijkgraaf. De algemeen besturen hebben zowel voor watersystemen als waterketen het beleid geharmoniseerd.in de AB vergadering van 2 januari 2013 zijn de leden van het voorlopig algemeen bestuur beëdigd, zijn de heemraden gekozen en is de directie benoemd. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

50 14.4 Personeel De gegevens hierna omvatten de personeelsgegevens van zowel Waterschap Vallei & Eem als Waterschap Veluwe. Verzuim Het verzuim in 2012 bedroeg 3,29%. Hiervan betrof 65% langer durend verzuim (> 42 dagen), 10% middellang verzuim en25% kort verzuim (<8 dagen). Deze verzuimpercentages zijn relatief laag. Het sectoraal gemiddelde bedroeg in ,1% (laatste referentiegetal). Personeelsopbouw Op 31 december 2012 bedroeg de formatie van Waterschap Vallei en Veluwe i.o. 400,25 fte. Eind 2012 bedroeg de bezetting op basis van de (intentie tot) vaste aanstellingen 402,7 fte. Daarmee naderen wij de streefformatie. Feit is echter dat er daarnaast nog tijdelijk 6,7 fte extra wordt ingezet en er op functieniveau nog beperkt sprake is van onderbezetting/overbezetting Leeftijdsklassen Man Vrouw Totaal <= t/m t/m t/m t/m Totaal (73,77%) (26,23%) Gemiddelde leeftijd 45,5 jaar 43,1 jaar 44,9 jaar De gemiddelde leeftijd is ten opzichte van de beide oude organisaties opgelopen en bedraagt inmiddels 44,9 jaar. Vanwege een laag verloop is de gemiddelde leeftijd opnieuw bijna een vol leeftijdsjaar hoger worden. De laatste sectorale cijfers over 2010 presenteerden een gemiddelde leeftijd van 45,7 jaar. In-, door- en uitstroom In 2012 hebben we 13 nieuwe collega s mogen verwelkomen (instroom 2,91%). Door de fusie kregen vrijwel alle collega s in meer of mindere mate een andere functie (doorstroomcijfers zijn daarmee niet representatief in relatie tot andere jaren ) en 14 collega s verlieten de organisatie (uitstroom 3,14%). Deze percentages zijn relatief laag ten opzichte van de eerdere jaren. Dit hangt deels samen met de fusie (verminderde aanname) en de economische omstandigheden (verminderde arbeidsmobiliteit) Wat gaat het kosten? De kosten van de bedrijfsvoering worden doorbelast naar de afdelingen en in een aantal gevallen rechtstreeks naar de onder de programma s opgenomen producten. Voor zover daartoe aanleiding was, is bij de verschillende programma s een toelichting gegeven op afwijkingen tussen begroting en prognose. PICOFF producten Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

51 Mutaties ten opzichte van de oorspronkelijke begroting Verschillen tussen realisatie 2012 en begroting na wijzigingen Eerder goedgekeurde wijzigingen BURAP 1 en Verklaring verschillen tussen realisatie 2012 en Begroting na Mutatie De belangrijkste verschillen zijn: Omschrijving mutatie Bedrag Product in Meer door eigen medewerkers uitgevoerd waardoor minder externe deskundigheid BJZ ingehuurd. Daarnaast door digitaal publiceren lagere advertentiekosten Lagere doorbelaste directiekosten BJZ Hogere kapitaallasten m.n. door extra afwaardering pand Leusden FAC Lagere kosten druk- en bindwerk en dupliceerkosten FAC Lagere kosten werving personeel P&O Lagere kosten opleidingen onder andere doordat het opstellen van een gezamenlijke P&O BHV/Arbo beleid is doorgeschoven naar Hogere kosten hard- en software i.v.m. inrichting personeelsapplicaties Beaufort en P&O IKB. Daarnaast is er in 2012 een aantal maanden schaduw gedraaid t.b.v. een goede inrichting van het nieuwe bedrijf (2013). Lagere personeelsadvertenties omdat steeds meer digitaal geworden wordt P&O Lagere kosten diensten derden onder andere door minder audituren P&O Lagere kosten hard- en software GEO Lagere leges en kadasterkosten GEO Minder inhuur externe deskundigen GEO Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

52 Eerder goedgekeurde wijzigingen na BURAP 1 en De belangrijkste wijzigingen waren: Omschrijving mutatie Per saldo lagere huisvestings-, servicekosten, catering e.d. als gevolg van van gezamenlijke huisvesting in Apeldoorn. Gezamenlijke huisvestingskosten 50/50 verdeeld. Bedrag Product in FAC Hogere kosten opslag oud archief 33 FAC Extra afschrijvingslast i.v.m. gewijzigd afschrijvingsbeleid 85 FAC Lagere rentelast i.v.m. lagere rentestand 19 FAC Onderhoudskosten teveel naar beneden bijgesteld in kader besparingspotentieel, 50% 25 FAC wordt doorbelast vanuit Waterschapshuis Apeldoorn Budget schoonmaakkosten teveel naar beneden bijgesteld in kader besparingspotentieel, 50% wordt doorbelast i.v.m. kosten Waterschapshuis Apeldoorn 45 FAC Huur printer Leusden niet begroot 25 FAC Budget telefoonkosten teveel naar beneden bijgesteld in kader besparingspotentieel, 35 FAC 50% wordt doorbelast vanuit Veluwe Geen activering van uren op projecten 45 FAC Lagere kosten MD-traject, BHV en Arbo opleidingen 20 P&O Lagere advertentiekosten personeel 40 P&O Geen activering uren IM medewerkers 54 I&A Extra afschrijvingslast ivm gewijzigd afschrijvingsbeleid 20 I&A In 2012 vervallen kosten doeltreffendheidonderzoeken 50 DIR Aandeel implementatiekosten (50%) fusie 28 DIR Lagere prognose afschrijvingslasten 40 DIR Overige interne producten Mutaties ten opzichte van de oorspronkelijke begroting Verschillen tussen realisatie 2012 en begroting na wijzigingen Eerder goedgekeurde wijzigingen BURAP 1 en Verklaring verschillen tussen realisatie 2012 en Begroting na Mutatie De belangrijkste verschillen zijn: Omschrijving mutatie Hogere kosten hard- en software door de overgang van het onderhoudsbeheersysteem Maximo naar Ultimo Lagere energiekosten zuiveringen o.a. door nieuwe beluchtingsregeling Veenendaal, vertraging oplevering nabehandelingsinstallatie in Ede en meer eigen energieopwekking en optimalisatie bellenbeluchting in Amersfoort Lagere onderhoudskosten zuiveringsinstallaties (elektrisch en bouwkundig onderhoud, terreinonderhoud, schoonmaakkosten, e.d.) Bedrag Product in IP product Beheer 233 IP product Beheer 194 IP product Beheer Lagere onderhoudskosten hard- en software door overgang van Maximo naar Ultimo 39 IP product Lagere inhuur externe inhuur derden o.a. doordat de aanbestedingskosten van slibtransport in 2012 zijn begroot maar in 2011 al zijn betaald. Ook zijn niet alle geluid- en bodemonderzoeken uitgevoerd. Beheer 108 IP product Beheer Lagere telefoonkosten 21 IP product Beheer Hogere kosten eigen uren 65 IP product Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

53 Beheer Eerder goedgekeurde wijzigingen na BURAP 1 en De belangrijkste wijzigingen waren: Omschrijving mutatie Bedrag Product in Minder elektrakosten o.a. door afrekeningen IP product Beheer Lagere bijdrage Waterschapshuis 89 IP product Beheer Lagere advieskosten 150 IP product A&P 15 OVERIGE PARAGRAFEN 15.0 Waterschapsbelastingen In dit hoofdstuk wordt een overzicht gegeven van de algemene dekkingsmiddelen ter financiering van de taken zuiveringsbeheer en watersysteembeheer Wat willen we bereiken? Beoogd effect Wij zorgen ervoor dat de inkomstenstroom ten behoeve van de taakuitvoering van het waterschap door het innen van belastingen wordt veiliggesteld Oprichting Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus Tricijn (GBLT) Op 1 januari 2011 is het Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus Tricijn (GBLT) opgericht uit de Belastingkantoren Lococensus en Tricijn Belastingen. De deelnemers aan de Gemeenschappelijke Regeling zijn de Waterschappen Veluwe, Zuiderzeeland, Vallei & Eem, Groot Salland, Reest en Wieden, Regge en Dinkel, Rijn en IJssel en Velt en Vecht Implementatie belastingapplicatie Met ingang van 2013 zal GBLT ook diensten uitvoeren voor de gemeenten Dronten, Leusden en Nijkerk. Een belangrijke voorwaarde om de samenwerking tot een succes te maken is een goed werkend belastingpakket. In het voorjaar van 2011 is de keuze, na een Europese aanbestedingsprocedure, gevallen op het door Centric aangeboden Key2GH belastingpakket. De implementatie van het pakket is vanaf augustus 2011 projectmatig opgepakt. Eind september 2012 werd uiteindelijk groen licht gegeven voor een gefaseerde in productie name. In november zijn, na een mutatiestop van ruim twee weken, ook de gemeentelijke gegevens geconverteerd en in Key2GH opgenomen Wat gaat dat opbrengen? Netto-belastingopbrengsten Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

54 Bruto-belastingopbrengsten Zuiveringsheffing 2012 De begrote opbrengst zuiveringsheffing huishoudens is in Burap met verlaagd. De oorzaak daarvan is gelegen in het volledig volgen van de Gemeentelijke Basisadministratie Persoonsgegevens (GBA). Naar aanleiding van de geconstateerde afwijkingen in de zuiveringsheffing huishoudens ten opzichte van voorgaande jaren is eerst door de accountant en daarna door een gespecialiseerd bureau (SMQ) nader onderzoek gedaan. Eén van de conclusies is dat aanslagen rechtmatig zijn opgelegd. Daarnaast is op basis van de door het bureau uitgevoerde analyses op zowel de IBS als de Vitens bestanden de conclusie getrokken dat voor ongeveer 490 huishoudens in het waterschapsgebied nog aanslagen zuiveringsheffing woonruimten (met name zomerhuisjes en/of recreatiewoningen) moeten worden opgelegd. De geraamde opbrengst hiervan is in de jaarcijfers opgenomen. De betreffende woonruimten zijn inmiddels aangeslagen of ontvangen deze op korte termijn. De opbrengst van bedrijfsvervuilers blijft achter op de begroting. GBLT geeft als reden dat de oorzaak daarvan moet worden gezocht in de slechte economische situatie waardoor bedrijven lagere productie hebben en dientengevolge minder afvalwater lozen. Zuiveringsheffing voorgaande jaren Als gevolg van de implementatie van het nieuwe belastingsysteem zijn een tweetal productiestops ingelast. Mede als gevolg hiervan dient voor een groot deel van de bedrijfsvervuilers de definitieve aanslag over 2011 nog opgelegd te worden. De verwachting is dat de opgelopen vertraging in maart 2013 zal zijn ingelopen. De verwachte opbrengst m.b.t. voorgaande jaren is in de cijfers opgenomen. Over het belastingjaar 2009 heeft nog een grote heffing ( 1,2 miljoen) plaatsgevonden n.a.v. uitgevoerd discrepantie-onderzoek. Watersysteemheffing 2012 De watersysteemheffing ingezetenen komt lager uit dan begroot. De oorzaak hiervan is, net als aangegeven onder het onderdeel zuiveringsheffing 2012 hiervoor, gelegen in het volgen van de GBA. De overige watersysteemheffingen liggen in lijn met de begroting. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

55 Kwijtschelding en oninbaar Oninbaar Onder de post oninbaar is de mutatie in de voorziening dubieuze debiteuren opgenomen. Deze is hoger uitgevallen a.g.v. een opgelegde aanslag over 2009 ( 1,2 miljoen) n.a.v. discrepantie onderzoek welke als dubieus is opgenomen. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

56 15.5 Kostentoereking De kostentoerekening die door het waterschap wordt toegepast vindt plaats op basis van objectieve, bedrijfseconomische criteria. Waterschap Vallei & Eem volgt hierbij in hoofdlijnen de BBP-systematiek, waarbij de verdeling naar de twee taken is gebaseerd op de nieuwe financieringsstructuur zoals uitgebracht door de Unie van Waterschappen. In 2009 zijn deze kostentoerekening en de hieraan ten grondslag liggende verdeelsleutels opnieuw beoordeeld. Deze hoofdlijnen zijn: De kosten die direct aan een afdelingsproduct kunnen worden toegerekend worden op dit afdelingsproduct verantwoord; De kosten die niet direct aan een afdelingsproduct kunnen worden toegerekend worden eerst verantwoord op (hulp)kostenplaatsen en op basis van bedrijfseconomische criteria verdeeld (zie ook kosten van bedrijfsvoering ); De door de medewerkers bestede uren worden aan de afdelingsproducten toegerekend op basis van de door die medewerkers geschreven uren op de betreffende producten. Dit op basis van voorcalculatorische uurtarieven; De uurtarieven zijn gebaseerd op de personeelslasten en overheadkosten (toegerekende huisvesting en facilitaire zaken, communicatie, informatisering en automatisering, organisatie en personeel, juridische zaken) en zijn bepaald door het totaal van de afdelingskosten te relateren aan de begrote productieve uren van de afdeling; De kosten van bedrijfsvoering worden aan de verschillende producten/afdelingen toegerekend op basis van verdeelsleutels die gebaseerd zijn op bedrijfseconomische criteria (Bijv. Huisvestingskosten op basis van m2 per afdeling, Informatisering en Automatisering op basis van fte s per afdeling, Laboratoriumkosten op basis van ILOW punten etc.); De kosten worden per beleidsproduct getotaliseerd en verdeeld over de taken van het waterschap Overige onttrekkingen uit bestemmingsreserves en voorzieningen Op grond van artikel 4.16 van het Waterschapsbesluit dienen in deze paragraaf de onttrekkingen of toevoegingen aan de bestemmingsreserves en voorzieningen te worden weergegeven. Overige bestemmingsreserves Toelichting bij de overige bestemmingsreserves: De aanwending van de overige bestemmingsreserves, in overeenstemming met het doel, is gedelegeerd aan D&H. Onderstaand een overzicht van de aanwending van de overige bestemmingsreserves. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

57 Extra voorzieningen Eemgebied Ten laste van de deze reserve is in 2012 een bedrag van gebracht voor het project Plas dras van de Agrarische Natuurvereniging. Conform het AB besluit van 28 november 2012 over Harmonisatie Beleid Weerstandvermogen, reserves en voorzieningen is het restant van deze reserve aan het resultaat toegevoegd en is de reserve opgeheven. Cross Border Lease 1997 Deze reserve is in 2012 met afgebouwd. In de begroting 2012 is ter dekking van het exploitatiesaldo opgenomen, waarvan 16% ten gunste van de taak Watersysteembeheer en de rest, 84%, voor Zuiveringsbeheer. Tevens wordt jaarlijks aan het Innovatiefonds gedoteerd. Conform de Burap 2 is het restant aan de taken watersysteembeheer en zuiveringsbeheer toegevoegd. De reserve is opgeheven. Innovatiefonds In dit fonds is in gedoteerd uit de reserve Cross Border Lease De onttrekkingen betreffen Onderzoek viswerende maatregelen en Morfologisch onderzoek Lunterse Beek De onttrekkingen hebben plaatsgevonden door middel van besluitvorming door D&H. Conform het AB besluit van 28 november 2012 over Harmonisatie Beleid Weerstandvermogen, reserves en voorzieningen is aan het resultaat van 2012 toegevoegd. Het restant van deze reserve wordt toegevoegd aan de nieuwe reserve Innovatiefonds. Besloten is deze reserve te maximaliseren op Met dit bedrag wordt in 2013 gestart. Fonds MVO Aan dit fonds is in onttrokken voor de Herinrichting eiland Arkervaart. Conform het AB besluit van 28 november 2012 over Harmonisatie Beleid Weerstandvermogen, reserves en voorzieningen is het restant van deze reserve toegevoegd aan de nieuwe reserve Innovatiefonds. Besloten is deze reserve te maximaliseren op Met dit bedrag wordt in 2013 gestart. Voorzieningen Toelichting voorzieningen: 1 Arbeidsgerelateerde verplichtingen a. Uitkeringen bestuur. Op grond van de Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers (APPA) is deze voorziening ingesteld. Reden is dat D&H leden een uitkering ontvangen als zij niet terugkeren in een nieuw gekozen D&H. Ten laste van deze voorziening worden een drietal uitkeringen aan voormalige D&H leden uitbetaald. De omvang van de voorziening is beoordeeld. Deze is voldoende. b. Wachtgelden personeel Op grond van de rechtspositieregelingen kan in geval van gedwongen ontslag een wachtgeld worden toegekend. Het totaal van het te betalen wachtgeld wordt voorzien. De vermindering betreft vervallen verplichtingen in het kader van te betalen ww regelingen. Deze zijn in 2011 te hoog ingeschat. Ten laste van deze voorziening zijn in 2012 wachtgelden/uitkeringen aan voormalige personeelsleden uitbetaald. De omvang van de voorziening is beoordeeld. Deze is voldoende. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

58 c. Frictiekosten Tricijn. Op grond van de rechtspositieregelingen kan in geval van gedwongen ontslag een wachtgeld worden toegekend. Het totaal van het te betalen wachtgeld wordt voorzien. Aan een personeelslid die niet bij de GBLT kon worden geplaatst wordt een gedeeltelijk wachtgeld betaald. De kosten hiervan bedroegen in en komen ten laste van deze voorziening. De uitbetaling is in 2012 beëindigd. d. Actuariële reserves pensioenen D&H. In de voorziening is naast de actuariële waarde van de huidige en voormalige D&H leden ook de actuariële waarde van de lopende pensioenen opgenomen. Dit omdat de commissie Dijkstal heeft geadviseerd om alle APPA-pensioenen onder het ABP-fonds te brengen. Het kabinet moet hierover nog een standpunt innemen. In 2012 betreft de vermindering de lopende pensioenen van de oud-d&h leden welke rechtstreeks ten laste komen van deze voorziening. De actuariële waarden per 1 januari 2013 zijn vastgesteld. De jaarlijkse verplichting van is gedoteerd om aan toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen. De hoogte van de voorziening is hiermee eind 2012 voldoende hoogte gebracht. e. Flankerend beleid reorganisatie Op grond van de rechtspositieregelingen en het sociaal statuut zijn na de interne reorganisatie personeelsleden in algemene dienst geplaatst. De extra dotatie is nodig omdat de lopende betalingen ten laste van de voorziening zijn gestegen door o.a. de verhoogde pensioenpremie. De vermindering betreft de loonkosten van een negental personeelsleden in algemene dienst. Het totaal van de te betalen salariskosten is voorzien. De omvang van de voorziening is beoordeeld. Deze is voldoende. 2. Baggeren en saneren van waterlopen Voor de jaren 2011 en 2012 is de jaarlijkse dotatie aan de baggervoorziening verlaagd van 1,4 miljoen naar 0,75 miljoen. De kosten van baggeren komen ten laste van de voorziening. De kosten lopen niet via de exploitatie en worden niet geactiveerd. Totaal is in 2012 voor gebaggerd. Met het uitvoeren van het plan van aanpak waterbodems worden in de jaren 2011 en 2012 voldoende gegevens verzameld om de baggercyclus goed te kunnen onderbouwen en daarmee de hoeveelheid werk en de benodigde middelen. Onderdeel van het plan van aanpak waterbodems is een terugkerende jaarlijkse rapportage over de laatste stand van zaken omtrent waterbodems. De organisatie, inclusief bestuur wordt via deze weg blijvend geïnformeerd 3. Overige voorzieningen/tax-i De investeringen in het belastingsysteem tax-i, die Het Waterschapshuis tot nu toe heeft gemaakt, komen voor rekening van de waterschappen. Afgerekend is een bedrag van Er is een bedrag van vrijgevallen Weerstandsvermogen Risico analyse - Methode Fine en Kinney In 2009 zijn de risico s geïnventariseerd en financieel gewaardeerd. Hiervoor is de methode Fine en Kinney toegepast. Deze methode wordt door meerdere waterschappen (o.a. Watershap Veluwe) gebruikt met betrekking tot deze problematiek. De belangrijkste risico s (9) zijn: Economische en marktrisico s. Loon- prijs- en renteontwikkeling. Maatschappelijke risico s. Bodemverontreiniging. Extreme weersomstandigheden, zware regenval, droogte (CT3). Bedrijfs- en ondernemingrisico s. Bedrijfsonderbrekingen rwzi, breuk persleiding. Claims van derden. Niet voldoen aan richtlijnen. Garantstelling. Project risico s (subsidies). Nagegaan is in hoeverre deze risico s zijn afgedekt door procedures, verzekeringen of voorzieningen. De risico s die niet afgedekt worden vanuit deze zaken, worden afgedekt vanuit het eigen vermogen, de reserves. Dit wordt in het vervolg betiteld als de benodigde weerstandscapaciteit. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

59 Deze bedragen per taak: Totaal Watersysteembeheer Zuiveringsbeheer Economische en markt risico s Maatschappelijke risico s Bedrijfs- en ondernemingrisico s Weerstandscapaciteit De benodigde weerstandscapaciteit wordt bepaald door de financiële waardering van deze risico s. Uit de inventarisatie blijkt dat de benodigde weerstandscapaciteit van Waterschap Vallei & Eem circa 2,5 miljoen bedraagt. De beschikbare weerstandscapaciteit wordt bepaald door de waarde van het eigen vermogen, i.c. de reserves per balansdatum. Betreffende de aanwezige reserves, i.c. de algemene reserve, tariefsegalisatiereserves en overige bestemmingsreserves is besloten alleen de algemene reserve tot de beschikbare weerstandscapaciteit te rekenen. De reden hiervoor is dat de tariefsegalisatie reserves en de overige bestemmingsreserves in de komende 3 jaar ingezet worden. Weerstandsvermogen De benodigde weerstandscapaciteit kan worden afgezet tegen de beschikbare weerstandscapaciteit. Het quotiënt wat daaruit volgt, wordt weerstandsvermogenratio genoemd. Deze ratio wordt op basis van de onderstaande tabel gewaardeerd. Door Dijkgraaf & Heemraden is vastgelegd dat de beschikbare weerstandscapaciteit in verhouding tot de benodigde weerstandscapaciteit niet onder de score B mag komen. Score Ratio Betekenis Huidig niveau A > 2 Uitstekend B 1,4 2 Ruim voldoende C 1 1,4 Voldoende D 0,8 1 Matig E 0,6 0,8 Onvoldoende F < 0,6 Ruim onvoldoende ondergrens Dit betekent gegeven de huidige kennis van de benodigde weerstandscapaciteit, dat de: Algemene reserve Watersysteembeheer 2 miljoen moet zijn. Algemene reserve Zuiveringsbeheer 3 miljoen moet zijn. Dit alles per 1 januari Lopende procedures Claim Jos Scholman B.V. inzake baggerwerk Ede fase 3 en 4 Het waterschap is op 29 juli 2008 gedagvaard door Jos Scholman B.V. in verband met baggeren Ede fase 3 en 4. Jos Scholman B.V. heeft nattere bagger moeten afvoeren dan te voren gedacht, omdat de bodemgesteldheid anders was dan het bedrijf bij inschrijving dacht. De meerkosten wil het bedrijf vergoed hebben. Er wordt een bedrag gevorderd van te vermeerderen met de wettelijke rente vanaf 16 november 2006 (ca ). De advocaatkosten bedragen per heden ca Daarvan wordt 24% bij de gemeente Ede gedeclareerd en betaald, omdat het een gezamenlijk project van gemeente en waterschap betrof. De rechtbank Utrecht heeft op 25 april 2012 vonnis gewezen. De rechtbank heeft de vordering van Jos Scholman B.V. afgewezen. Jos Scholman B.V. heeft op 10 mei 2012 hoger beroep ingesteld tegen het van vonnis van de rechtbank bij het gerechtshof Arnhem. Het waterschap heeft op 14 januari 2013 een memorie van antwoord ingediend. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

60 15.9 Financiering (Treasury) Algemeen De uitoefening van de financieringsfunctie vindt uitsluitend plaats voor de taken die in het reglement aan het waterschap zijn opgedragen. De uitvoering van de financieringsfunctie voegt geen financiële risico s toe, maar is er op gericht toekomstige risico s te verminderen of te verschuiven Ontwikkelingen in 2012 Het jaar 2012 stond in het teken van de schuldencrisis. En dan met name de aanpak van de schuldsanering. Geloofwaardige bezuinigingsplannen zijn noodzakelijk om de markten vertrouwen te geven dat de schulden verminderd zullen worden Renteontwikkeling In 2012 is de korte rente gedaald. Er is voor de financiering veel gebruik gemaakt van 1 maands kasgelden tegen rentepercentages van 0,05% De lange rente (20 jaars) is nagenoeg gelijk gebleven De Kasgeldlimiet De kasgeldlimiet bedraagt 23% van het totaal van de jaarbegroting van het waterschap bij aanvang van desbetreffend jaar. Voor 2012 is deze 23% van 66,6 miljoen = 15,3 miljoen De kasgeldlimiet mag niet worden overschreden. Er wordt dan overgegaan tot het sluiten van een vaste geldlening. Het verloop van de kasgeldlimiet in 2012 is als volgt: Verloop kasgeldlimiet Kwartaal Gemiddelde netto vlottende middelen Kasgeldlimiet a. Ruimte onder de kasgeldlimiet b. Overschrijding van de kasgeldlimiet Berekening kasgeldlimiet Begrotingstotaal 66,6 mln 5a. Percentage 23% 5b Regeling Waterschappen Kasgeldlimiet In het 4e kwartaal van 2012 is de kasgeldlimiet (totaal netto-vlottende schuld)overschreden. De kasgeldlimiet voor 2012 bedroeg 15,3 miljoen. Over het 4e kwartaal 2012 bedroeg de netto-vlottende schuld 20,1 miljoen. Een overschrijding derhalve met 4,8 miljoen. De wet Fido stelt hierover: Artikel 4 1.De gemiddelde netto-vlottende schuld per kwartaal van een openbaar lichaam overschrijdt de kasgeldlimiet niet. 2.Indien een openbaar lichaam voor het derde achtereenvolgende kwartaal de kasgeldlimiet overschrijdt, stelt het daarvan de toezichthouder op de hoogte, en legt het de kwartaalrapportage en een plan om binnen de kasgeldlimiet te blijven ter goedkeuring voor aan de toezichthouder. Oorzaak van de overschrijding is dat niet overgegaan is tot het sluiten van een vaste geldlening maar dat financiering heeft plaatsgevonden met 1 maands kasgelden. De rente op deze kasgelden bedraagt 0,05% Liquiditeitsprognoses Om inzicht te krijgen in de financiële positie op lange termijn is een meerjaren liquiditeitsprognose opgesteld. In de prognose wordt rekening gehouden met de uitgaven voor de jaarlijkse exploitatie, onttrekkingen uit voorzieningen, aflossing van geldleningen, investeringen etc. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

61 15.15 De plannen inzake het risicobeheer Het risicoprofiel van het waterschap betreft: renterisico, kredietrisico, liquiditeitsrisico, koersrisico, en valutarisico. Van krediet- en liquiditeitrisico s is geen sprake omdat waterschappen een zeer hoge kredietstatus hebben. Omdat er geen beleggingen zijn doen koersrisico s zich niet voor. Valutarisico s doen zich niet voor omdat er alleen transacties in euro s worden gedaan. Wat overblijft, is het renterisico. Dit doordat er de komende jaren een tekort aan liquide middelen is. De ontwikkeling van de rente is nauwlettend gevolgd. Van het verloop van de rente van kasgeld, 10 jaar fixe en 25 jaar lineair is een overzicht bijgehouden. Dit overzicht is wekelijks bijgewerkt De bestaande leningenportefeuille Bij de huidige geldleningen bestaat niet de mogelijkheid deze vervroegd af te lossen De renterisiconorm Het renterisicobeheer omvat het beheersen van risico s die voortvloeien uit de mogelijkheid dat in de toekomst de rentelasten van het vreemd vermogen hoger zullen zijn dan een bestuurlijk wenselijk geacht niveau c.q. het in meerjarenraming en begroting geraamde niveau. In artikel 6 lid 1 van de wet Fido (Financiering decentrale overheden) staat: Het renterisico op het begrotingstotaal van een openbaar lichaam overschrijdt de renterisiconorm niet. De renterisiconorm bedraagt 30% van het begrotingstotaal. Het renterisico heeft betrekking op de vaste schuld en op het bedrag waarover renterisico wordt gelopen. De wet stelt: naast de renteherzieningen zijn hiervoor ook de aflossingen van belang, want het renterisico wordt verkleind door aflossingen in de tijd te spreiden. Op grond van de: Uitvoeringsregeling financiering decentrale overheden moet de rapportage van de renterisiconorm over vier jaren plaatsvinden en maakt zij onderdeel uit van de financieringsparagraaf bij het jaarverslag welke naar de toezichthouder wordt verzonden. Onderstaand een overzicht van de renterisiconorm over Omdat per 1 januari 2013 de fusie met waterschap Veluwe heeft plaatsgevonden is alleen het jaar 2012 gepresenteerd. Bedragen x Berekening renterisiconorm Renteherzieningen 0 2. Aflossingen Aflossingen Waterlandstichting 4. Renterisico (1+2+3) Renterisiconorm a. Ruimte onder renterisiconorm b. Overschrijding renterisiconorm Berekening renterisiconorm Begrotingstotaal 66,6 mln 7a. Percentage 30% 7b Regeling Waterschappen Renterisiconorm Uitzetten van gelden De komende jaren is er een tekort aan liquide middelen. Als er toch sprake is van een overschot aan financiële middelen worden deze, op grond van de Regeling Financieel Beheer, uitgezet bij de Nederlandse Waterschapsbank. Deze bank heeft een AAA-rating. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

62 15.19 De plannen voor de waterschapsfinanciering In 2012 is in geringe mate gebruik gemaakt van de kasgeldlimiet (rekening-courant limiet). Er is voor de korte financiering gebruik gemaakt van 1 maands kasgeldleningen. De rente van de kasgeldleningen bedroeg 0,05% en op rekening-courant werd 0,25% in rekening gebracht. Hiermee is een rentevoordeel van ca Er is begin 2012 een 10 jarige lineaire geldlening van gesloten. Het rentepercentage bedraagt 2,62%. De rente (rood staan) op de rekening-courant bij de Nederlandse Waterschapsbank (NWB) bedraagt momenteel (maart 2013) 0,25% Verbonden partijen Wat is een verbonden partij? Met verbonden partijen worden rechtspersonen bedoeld waarin het waterschap een bestuurlijk en een financieel belang heeft. Onder bestuurlijk belang wordt verstaan, een zetel in het bestuur of het hebben van stemrecht; Met financieel belang wordt bedoeld dat het waterschap middelen ter beschikking heeft gesteld die ze kwijt is in geval van faillissement van de verbonden partij en/of als financiële problemen bij de verbonden partijen kunnen worden verhaald op het waterschap. Waarom inzicht in verbonden partijen? Deze paragraaf is om twee redenen van belang voor het Algemeen Bestuur. In de eerste plaats voeren de verbonden partijen vaak beleid uit dat het waterschap in principe ook zelf kan doen. Het waterschap blijft de uiteindelijke verantwoordelijkheid houden voor het realiseren van de beoogde doelstellingen van de programma s. Er blijft dus voor het Algemeen Bestuur nog steeds een kaderstellende en controlerende taak over bij die programma s. De eigen inbreng in dergelijke verbanden is dan soms erg moeilijk te realiseren. Op de tweede plaats zijn er kosten gemoeid met de deelname en zijn er financiële risico s die het waterschap met de deelname kan lopen. Verbonden partijen van Vallei & Eem Hieronder volgt een overzicht van de verbonden partijen van het Waterschap Vallei & Eem: Unie van Waterschappen De Unie van Waterschappen behartigt op nationaal en internationaal niveau de belangen van de waterschappen voor een goede waterstaatsverzorging binnen het waterschapsbestel. De Unie treedt namens de waterschappen op als vertegenwoordiger naar het Parlement, de Rijksoverheid en organisaties als het Interprovinciaal Overleg en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. In de ledenvergadering hebben de voorzitters van de waterschappen zitting De financiële bijdrage aan de Unie van Waterschappen bedroeg in STOWA In de Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA) nemen alle regionale waterbeheerders in Nederland deel. Dit zijn de waterschappen, de provincies en Rijkswaterstaat. De STOWA doet onderzoek op het gebied van afvalwatersystemen, waterketen, watersystemen en waterweren. De leden van het bestuur van de STOWA worden benoemd uit de in de stichting deelnemende organisaties. De financiële bijdrage aan de STOWA bedroeg in Het Waterschapshuis Het Waterschapshuis is de regie- en uitvoeringsorganisatie voor de 25 waterschappen op het gebied van Informatie en Communicatie Technologie. Het Waterschapshuis heeft als doel het bevorderen van samenwerking op het gebied van ICT tussen de waterschappen en de andere overheden die actief zijn in de natte sector. Het streven is gericht op een aanzienlijke kostenbesparing op alle ICT-uitgaven. Op 1 juli 2010 is Het Waterschapshuis ondergebracht in een Gemeenschappelijke Regeling. De Gemeenschappelijke Regeling legt verantwoording af aan de waterschappen. De financiële bijdrage aan het Waterschapshuis bedroeg in Nederlandse Waterschapsbank Waterschap Vallei & Eem beschikt over 371 aandelen A en 24 aandelen B in de Nederlandse Waterschapsbank. De aandelen hebben een nominale waarde van Sinds 2012 keert de NWB Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

63 geen dividend uit over deze aandelen. Reden is vermogensopbouw in verband met voorschriften voor Basel III Gemeenschappelijk Belastingkantoor Lococensus-Tricijn (GBLT) Tricijn Belastingen verzorgde tot 1 januari 2011 het heffen en innen van belastingen voor de waterschappen Vallei & Eem, Veluwe en Zuiderzeeland. Op 1 juli 2010 heeft het Algemeen Bestuur ingestemd met het oprichten van het belastingkantoor Lococensus-Tricijn. Op 12 oktober 2010 is een nieuwe Gemeenschappelijke Regeling aangegaan met ingangsdatum 1 januari Het bestuur van de nieuwe Gemeenschappelijke Regeling wordt gevormd door bestuurders van de acht deelnemende waterschappen. De financiële bijdrage aan Tricijn Belastingen bedroeg in Muskusrattenbestrijding Per 1 januari 2012 is vanwege de herindeling van de muskusrattenbestrijding en de fusie met Waterschap Veluwe ervoor gekozen om muskusrattenbestrijding onder te brengen bij Waterschap Rivierenland. De financiële bijdrage aan Rivierenland in 2012 bedroeg Laboratoriumsamenwerking De overeenkomst samenwerking hydrobiologisch onderzoek houdt in dat Waterschap Groot Salland het hydrobiologisch onderzoek uitvoert voor Waterschap Vallei & Eem. Het betreft een zogenaamde lichte gemeenschappelijke regeling. De financiële bijdrage aan Groot Salland bedroeg in DMK-waterzuivering B.V. Waterschap Vallei & Eem is 100% eigenaar van de DMK-waterzuivering B.V. die het afvalwater van Arla Foods BV (voorheen Friesche Vlag) voorzuivert. DMK Waterzuivering B.V. is indertijd opgericht om afhaken3 van Friesche Vlag te voorkomen. Het netto-resultaat over 2012 van deze deelneming bedroeg afgerond negatief. Het eigen vermogen van deze deelneming bedraagt per 31 december Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei (SVGV) In de Stichting Vernieuwing Gelderse Vallei werken sinds 1993 gemeenten, waterschap, bedrijfsleven en belangenorganisaties samen op het terrein van landbouw, natuur, milieu, water, recreatie, economie en leefbaarheid. De SVGV is tevens actief als reconstructiecommissie Gelderse Vallei/Utrecht-Oost. De financiële bijdrage aan SVGV bedroeg in Onder afhaken wordt verstaan dat bedrijven zelf gaan zuiveren als gevolg van stijgende tarieven Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

64 15.21 Emu saldo Ten behoeve van een verantwoorde economische en monetaire ontwikkeling binnen de landen die deelnemen aan de EMU (Economische en Monetaire Unie) is in het Verdrag van Maastricht een groot aantal afspraken gemaakt. Een voor overheden belangrijke afspraak is dat het overheidstekort (EMUsaldo) van een lidstaat niet meer mag bedragen dan 3% van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Als mede overheid zijn de waterschappen mede verantwoordelijk voor het Nederlandse EMU-saldo. Tegen deze achtergrond is de afspraak gemaakt om het EMU-saldo in de begroting op te nemen. Deze verplichting is vastgelegd in artikel 4.22 van het Waterschapsbesluit en de specificatie van het EMUsaldo is overeenkomstig de bij ministeriële regeling gestelde regels. Voor Waterschap Vallei & Eem geldt een referentiewaarde van Het EMU-saldo over 2012 komt uit op De referentiewaarde wordt overschreden. Overschrijding van de referentiewaarde kan een boete betekenen. Het rijk stelt dat medeoverheden individueel verantwoordelijk zijn voor het naleven van de voor hun geldende, geactualiseerde EMU-norm. Pas als de EU besluit Nederland een boete op te leggen wegens overschrijding van de EMU-norm èn de medeoverheden overschrijden de norm, zal de minister van Financiën - na regulier bestuurlijk overleg - vaststellen voor welk deel medeoverheden bijdragen in de boete. In 2014 treedt naar verwachting de wet Houdbare Overheidsfinanciën (HOF) in werking. Het is de verwachting dat de waterschappen voor de toekomst onvoldoende investeringsruimte hebben om hun taak goed te kunnen uitvoeren, indien de huidige voorstellen worden omgezet in wetgeving Topinkomens Artikel 4.30 van het Waterschapsbesluit stelt dat in het jaarverslag een paragraaf dient te worden opgenomen die informatie bevat betreffende topinkomens zoals bedoeld in artikel 6, eerste en tweede lid van de Wet openbaarmaking uit publieke middelen gefinancierde topinkomens. Artikel 6 1e en 2e lid van deze wet luiden: 1. De verantwoordelijke vermeldt in het financieel verslagleggingsdocument het belastbare loon, en voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn, de functie of functies en de duur van het dienstverband in dat jaar van een ieder van wie de som van het belastbare loon en de voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn van zijn functie of functies het gemiddelde belastbare loon van Onze Ministers te boven is gegaan. Het voorgaande is van overeenkomstige toepassing in geval van een dienstverband van een kleinere omvang dan het bij de verantwoordelijke gebruikelijk voltijdse dienstverband, en de som van het belastbaar loon en de voorzieningen ten behoeve van beloningen betaalbaar op termijn meer bedraagt dan het gemiddeld belastbaar jaarloon van Onze Ministers, vermenigvuldigd met het aantal uren waarop het dienstverband betrekking heeft en gedeeld door het aantal uren van een voltijds dienstverband. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

65 2. De verantwoordelijke vermeldt in het financieel verslagleggingsdocument uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband, alsmede de functie of functies die tijdens het dienstverband zijn bekleed en het jaar waarin het dienstverband is geëindigd van een ieder: a. wiens gegevens in enig voorafgaand jaar op grond van het eerste lid in het financieel verslagleggingsdocument zijn opgenomen of hadden moeten worden opgenomen, of b. van wie het totaal van de uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband meer bedraagt of zal bedragen dan het gemiddelde belastbare loon van Onze Ministers in het jaar waarin het dienstverband is geëindigd. Voor 2012 bedraagt het gemiddeld belastbaar jaarloon van Onze Ministers Bij het Waterschap Vallei & Eem zijn er geen functies of dienstverbanden waarvan de som van het belastbaar loon en de voorzieningen het gemiddeld belastbaar jaarloon van Onze Ministers te boven gaat. Ook het totaal van de uitkeringen in verband met beëindiging van het dienstverband bedraagt niet meer dan het gemiddelde belastbare loon van Onze Ministers in het jaar waarin het dienstverband is geëindigd. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

66 16 BESLUIT JAARVERSLAG 2012 Opmaak, ter inzage en vaststelling Het jaarverslag is opgemaakt door Dijkgraaf en Heemraden van het Waterschap Vallei en Veluwe d.d. 7 mei 2013 mr. G. P. Dalhuisen, secretaris drs. T. Klip-Martin, dijkgraaf Het jaarverslag 2012 heeft, na voorafgaande kennisgeving, met alle bescheiden van 12 juni tot en met 25 juni 2013 voor eenieder ter inzage gelegen. Het jaarverslag 2012 is op 26 juni 2013 in openbare vergadering vastgesteld door het Algemeen Bestuur van het Waterschap Vallei en Veluwe. mr. G. P. Dalhuisen, secretaris drs. T. Klip-Martin, dijkgraaf Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

67 DEEL 4 JAARREKENING VOORSTEL TOT BESTEMMING VAN HET RESULTAAT Overzicht resultaten per taak in 2012 Toelichting: In de Begroting 2012 is een nadelig resultaat van opgenomen. In de Burap 2 is een nadelig resultaat van gepresenteerd. De Jaarrekening 2012 sluit met een positief resultaat van Dit resultaat wordt samen met de onttrekkingen aan de bestemmingsreserves aan de tariefsegalisatiereserves toegevoegd. Een opsomming hiervan staat bij resultaat nog te bestemmen. Resultaat nog te bestemmen. In onderstaand overzicht is het resultaat 2012 opgenomen met de besluitvorming die al in 2012 heeft plaatsgevonden met betrekking tot de algemene reserves, tariefsegalisatiereserves en de overige bestemmingsreserves. In de algemeen bestuursvergadering van 20 mei 2010 is het Beleid voor risico s, weerstandscapaciteit, weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen vastgesteld. Hierbij is de algemene reserve watersysteembeheer op en van de algemene reserve zuiveringsbeheer op bepaald. Verder is in hoofdstuk 7.2 van dit vastgestelde beleid voor de tariefsegalisatiereserves besloten dat de toevoeging of onttrekking aan deze bestemmingsreserves de sluitpost is van de resultaatbestemming. De aanwending van de overige bestemmingsreserves, in overeenstemming met het doel, is gedelegeerd aan D&H. Onderstaand een overzicht van de aanwending van de overige bestemmingsreserves. Het resultaat in exploitatie is aan de tariefsegalisatiereserves van de desbetreffende taak toegevoegd. De aanwending van de algemene reserves, de overige bestemmingsreserves en de toevoeging van het resultaat in exploitatie aan de egalisatiereserves per taak is in de jaarrekening 2012 verwerkt. Het te bestemmen resultaat is daardoor nihil. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

68 Overzicht reservepositie per taak en per overige bestemmingsreserve Ultimo 2012 is de reservepositie per taak en de overige bestemmingsreserves als volgt: Bij het onderdeel Eigen vermogen van de balans wordt per reserve een toelichting gegeven. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

69 18 BALANS MET TOELICHTING Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Algemeen De jaarrekening is gebaseerd op de Regeling Beleidsvoorbereiding en Verantwoording waterschappen. De grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten opzichte van voorgaand jaar. Grondslagen voor de consolidatie In de jaarrekening 2012 heeft geen consolidatie plaatsgevonden met "verbonden partijen". Dit betreft DMK BV waarvan het Waterschap Vallei & Eem voor 100% eigenaar is. Reden is dat gebruik gemaakt is van de consolidatievrijstelling. Het balanstotaal van DMK BV is verwaarloosbaar op het geheel. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

70 Immateriële vaste activa De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen historische kostprijs onder aftrek van afschrijvingen gebaseerd op de verwachte economische levensduur. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de historische en/of vervaardigingsprijzen, verminderd met eventuele ontvangen investeringsbijdragen en gecumuleerde afschrijvingen. Daarnaast worden de materiële vaste activa, voor zover deze zich nog in het stadium van Onderhanden werk bevinden, vermeerderd met de eigen personeelslasten en bouwrente. Dit percentage bedraagt 3,75% en is gebaseerd op de gemiddelde omslagrente over de periode 2006 tot en met 2012 Afschrijvingstermijnen In de Verordening beleids- en verantwoordingsfunctie Waterschap Vallei en Eem is het volgende vastgesteld: 1. Het beleid ten aanzien van waardering en afschrijving van activa omvat in ieder geval: a. investeringen met een verkrijgingsprijs of vervaardigingsprijs lager dan worden niet geactiveerd met uitzondering van uitgaven voor aankoop van gronden, vervoermiddelen en machines. Hiervoor geldt een grens van b. de wijze waarop het waterschap omgaat met de verplichtingen uit het Waterschapsbesluit dat de bijdragen van eigen personeel, de rente over het tijdvak dat aan de vervaardiging van het actief kan worden toegerekend en de mogelijkheid dat een redelijk deel van de kosten van ondersteunende diensten van het waterschap in de vervaardigingsprijs van vaste activa worden opgenomen; c. de afbakening tussen investering en onderhoud; d. de afschrijvingsmethode. 2. Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling worden lineair in 5 jaar afgeschreven voor zover de betreffende uitgaven op grond van artikel 4.63 van het Waterschapsbesluit mogen worden geactiveerd. 3. Bijdragen in activa in eigendom van derden worden afgeschreven gedurende het aantal jaren dat de betreffende activa naar verwachting door de derde zullen worden geëxploiteerd en voor zover de betreffende uitgaven op grond van artikel 4.64 van het Waterschapsbesluit mogen worden geactiveerd. 4. De overige materiële vaste activa worden lineair afgeschreven in: a. 7 jaar: vervoermiddelen, machines, apparaten en werktuigen; b. 40 jaar: bedrijfsgebouwen en woonruimten; c. 15 jaar: technische installaties in bedrijfsgebouwen en woonruimten; d. 10 jaar: veiligheidsvoorzieningen, telefooninstallaties; kantoormeubilair in bedrijfsgebouwen en woonruimten; e. 35 jaar: primaire waterkeringen; f. 25 jaar: overige waterkeringen; g. 25 jaar: waterlopen en eenvoudige watersysteemkunstwerken; h. 30 jaar: bouwkundig deel watersysteemgemalen; i. 15 jaar: mechanisch deel watersysteemgemalen; j. 30 jaar: transportleidingen en bouwkundig deel transportgemalen; k. 15 jaar: mechanisch deel transportgemalen; l. 30 jaar: bouwkundig deel zuiveringinstallaties en slibverwerkingsinstallaties; m. 15 jaar: mechanisch deel zuiveringinstallaties en slibverwerkingsinstallaties; n. 10 jaar telemetrie ten behoeve van de aansturing van gemalen, zuiveringsinstallaties en eventuele andere voorzieningen; o. 8 jaar: peilbesluiten en waterakkoorden; p. 10 jaar: legger en beheersregister; q. 15 jaar: beschoeiing; r. 15 jaar: depot berging saneringsspecie; s. op basis van looptijd plan: meerjarige strategische beleidsplannen; t. op basis van verwachte gebruiksduur: overige materiële vaste activa. u. 5 jaar: automatisering hardware/software Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

71 Op 28 november 2012 is door het Algemeen Bestuur besloten de geactiveerde investeringen - met aanschafprijzen < (vervoer/machines < ) en - activa die in 2013 geheel zouden worden afgeschreven door wijziging van de afschrijvingstermijnen in 2012 volledig af te schrijven. Deze mutaties zijn in de jaarrekening 2012 verwerkt. Financiële vaste activa De deelnemingen en aandelen van de Nederlandse Waterschapsbank worden opgenomen tegen de nominale waarde. Hierbij worden waarden in vreemde valuta omgerekend tegen de koersen ultimo verslagjaar. Vorderingen en overlopende activa De vorderingen en overlopende activa worden opgenomen tegen de nominale waarde. De post dubieuze debiteuren is als waardecorrectie op de debiteuren onder de kortlopende vorderingen opgenomen. Liquide middelen De liquide middelen zijn tegen de nominale waarde gewaardeerd. Algemene reserves De algemene reserve van het waterschap fungeert als een algemeen weerstandsvermogen en heeft geen specifieke bestemming. De algemene reserve dient om eventuele toekomstige tegenvallers van algemene aard te kunnen opvangen. De hoogte is afgestemd op de risico s. Conform besluitvorming in het Algemeen Bestuur is de algemene reserve per 1/1/2011 op een waarde per taak gesteld: - Algemene reserve Watersysteembeheer op 2 miljoen en - Algemene reserve Zuiveringsbeheer op 3 miljoen. Bestemmingsreserves tariefsegalisatie De tariefsegalisatiereserves worden ingezet voor tariefsegalisatie middels de begroting. Het resultaat in exploitatie is aan de tariefsegalisatiereserves van de desbetreffende taak toegevoegd. Overige bestemmingsreserves De aanwending van de overige bestemmingsreserves, in overeenstemming met het doel, is gedelegeerd aan D&H. Nog te bestemmen resultaat Ten aanzien van de resultaatsbepaling zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: - de jaarrekening is opgesteld volgens het stelsel van baten en lasten; - lasten zijn toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben; - verliezen worden als last genomen op het moment dat ze voorzienbaar zijn; - belastingopbrengsten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben; Belastingopbrengsten worden opgenomen onder aftrek van dotaties aan dubieuze debiteuren in verband met oninbaarheid. Voorzieningen De voorzieningen zijn opgenomen tegen de nominale waarde en zijn nagenoeg allemaal als langlopend aan te merken, tenzij anders wordt vermeld. Rentebijschrijving reserves en voorzieningen Op de algemene reserves, de bestemmingsreserves en de voorzieningen wordt geen rente bijgeschreven. Vaste schulden De vaste schulden worden gewaardeerd tegen de nominale waarde verminderd met de gedane aflossingen. De vaste schulden hebben een looptijd van 1 jaar of langer. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

72 Vlottende passiva De kortlopende schulden en overlopende passiva zijn opgenomen tegen de nominale waarde Toelichting op de balansposten Algemeen Per balanspost wordt onderstaand een overzicht gegeven. Immateriële vaste activa/materiële vaste activa De immateriële activa en de materiële vaste activa zijn het volgende schema samengevat: Conform artikel 4.42 lid 6 van het waterschapsbesluit wordt in bijlage a een overzicht gegeven van het verloop van alle onderhanden werken in In bijlage b wordt vervolgens een overzicht gegeven van de werken welke aan het eind van het begrotingsjaar nog een restantkrediet hebben en worden de verwachting weergegeven over het vervolg (verwachte opleveringsdatum) van deze werken. De afwaardering wegens duurzame waardevermindering betreft het voormalige waterschapshuis te Leusden. Financiële vaste activa De financiële vaste activa zijn conform artikel 4.43 in het volgende schema samengevat: De vermeerderingen/verminderingen in 2012 betreffen bij kapitaalverstrekkingen aan bedrijven: - het resultaat van DMK -/ ; - vervallen deposito Cross Border Lease/deelneming maatschap bij leningen aan ambtenaren is voor aan (auto)leningen verstrekt; - en is voor een bedrag van aan (auto)leningen afgelost. Liquide middelen Het saldo van deze post bestaat per uit: ING bank (per ) Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

73 Kortlopende vorderingen De uitvoering van de belastingheffing en invordering is bij de GBLT ondergebracht. De vorderingen zijn conform de opgave van de GBLT in de balans opgenomen. De vorderingen zijn direct opeisbaar. In de praktijk worden niet alle belastingvorderingen volledig geïnd. Voor eventuele dubieuze vorderingen is eveneens conform opgave van de GBLT een bedrag van gereserveerd. Overlopende activa Het bedrag nog te ontvangen/vooruitbetaald bestaat uit de volgende posten: - nog te ontvangen afrekening van GBLT, resultaat nog op te leggen waterschapsbelastingen 2010, 2011 en bijdrage van DMK in personele en adm. dienstverlening doorbelasting kosten aan gemeenten nog te ontvangen BTW overig Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

74 Eigen vermogen Toelichting bij de algemene reserves: In de algemeen bestuurvergadering van 20 mei 2010 is het Beleid voor risico s, weerstandscapaciteit, weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen vastgesteld. Hierbij is de algemene reserve watersysteembeheer op en van de algemene reserve zuiveringsbeheer op bepaald. Toelichting bij bestemmingsreserves tariefsegalisatie: Verder is in hoofdstuk 7.2 van het Beleid voor risico s, weerstandscapaciteit, weerstandsvermogen, reserves en voorzieningen voor de tariefsegalisatiereserves besloten dat de toevoeging of onttrekking aan deze bestemmingsreserves de sluitpost is van de resultaatbestemming. Het resultaat in exploitatie is aan de tariefsegalisatiereserves van de desbetreffende taak toegevoegd. Deze reserves worden jaarlijks middels de begroting ingezet voor tariefsegalisatie. Toelichting bij de overige bestemmingsreserves: De aanwending van de overige bestemmingsreserves, in overeenstemming met het doel, is gedelegeerd aan D&H. Onderstaand een overzicht van de aanwending van de overige bestemmingsreserves. Extra voorzieningen Eemgebied Ten laste van de deze reserve is in 2012 een bedrag van gebracht voor het project Plas dras van de Agrarische Natuurvereniging. Conform het AB besluit van 28 november 2012 over Harmonisatie Beleid Weerstandvermogen, reserves en voorzieningen is het restant van deze reserve aan het resultaat toegeveoegd en is de reserve opgeheven. Cross Border Lease 1997 Deze reserve is in 2012 met afgebouwd. In de begroting 2012 is ter dekking van het exploitatiesaldo opgenomen, waarvan 16% ten gunste van de taak Watersysteembeheer en de rest, 84%, voor Zuiveringsbeheer. Tevens wordt jaarlijks aan het Innovatiefonds gedoteerd. Conform de Burap 2 is het restant aan de taken watersysteembeheer en zuiveringsbeheer toegevoegd. De reserve is opgeheven. Innovatiefonds In dit fonds is in gedoteerd uit de reserve Cross Border Lease De onttrekkingen betreffen Onderzoek viswerende maatregelen en Morfologisch onderzoek Lunterse Beek De onttrekkingen hebben plaatsgevonden door middel van besluitvorming door D&H. Conform het AB besluit van 28 november 2012 over Harmonisatie Beleid Weerstandvermogen, reserves en voorzieningen is aan het resultaat van 2012 toegevoegd. Het restant van deze reserve wordt toegevoegd aan de nieuwe reserve Innovatiefonds. Besloten is deze reserve te maximaliseren op Met dit bedrag wordt in 2013 gestart. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

75 Fonds MVO Aan dit fonds is in onttrokken voor de Herinrichting eiland Arkervaart. Conform het AB besluit van 28 november 2012 over Harmonisatie Beleid Weerstandvermogen, reserves en voorzieningen is het restant van deze reserve toegevoegd aan de nieuwe reserve Innovatiefonds. Besloten is deze reserve te maximaliseren op Met dit bedrag wordt in 2013 gestart. Voorzieningen Toelichting voorzieningen: 1 Arbeidsgerelateerde verplichtingen a. Uitkeringen bestuur. Op grond van de Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers (APPA) is deze voorziening ingesteld. Reden is dat D&H leden een uitkering ontvangen als zij niet terugkeren in een nieuw gekozen D&H. Ten laste van deze voorziening worden een drietal uitkeringen aan voormalige D&H leden uitbetaald. De omvang van de voorziening is beoordeeld. Deze is voldoende. b. Wachtgelden personeel Op grond van de rechtspositieregelingen kan in geval van gedwongen ontslag een wachtgeld worden toegekend. Het totaal van het te betalen wachtgeld wordt voorzien. De vermindering betreft vervallen verplichtingen in het kader van te betalen ww regelingen. Deze zijn in 2011 te hoog ingeschat. Ten laste van deze voorziening zijn in 2012 wachtgelden/uitkeringen aan voormalige personeelsleden uitbetaald. De omvang van de voorziening is beoordeeld. Deze is voldoende. c. Frictiekosten Tricijn. Op grond van de rechtspositieregelingen kan in geval van gedwongen ontslag een wachtgeld worden toegekend. Het totaal van het te betalen wachtgeld wordt voorzien. Aan een personeelslid die niet bij de GBLT kon worden geplaatst wordt een gedeeltelijk wachtgeld betaald. De kosten hiervan bedroegen in en komen ten laste van deze voorziening. De uitbetaling is in 2012 beëindigd.. d. Actuariële reserves pensioenen D&H. In de voorziening is naast de actuariële waarde van de huidige en voormalige D&H leden ook de actuariële waarde van de lopende pensioenen opgenomen. Dit omdat de commissie Dijkstal heeft geadviseerd om alle APPA-pensioenen onder het ABP-fonds te brengen. Het kabinet moet hierover nog een standpunt innemen. In 2012 betreft de vermindering de lopende pensioenen van de oud-d&h leden welke rechtstreeks ten laste komen van deze voorziening. De actuariele waarden per 1 januari 2013 zijn vastgesteld. De jaarlijkse verplichting van is gedoteerd om aan toekomstige verplichtingen te kunnen voldoen. De hoogte van de voorziening is hiermee eind 2012 voldoende hoogte gebracht. e. Flankerend beleid reorganisatie Op grond van de rechtspositieregelingen en het sociaal statuut zijn na de interne reorganisatie personeelsleden in algemene dienst geplaatst. De extra dotatie is nodig omdat de lopende betalingen ten laste van de voorziening zijn gestegen door o.a. de verhoogde pensioenpremie. De vermindering betreft de loonkosten van een negental personeelsleden in algemene dienst. Het totaal van de te betalen salariskosten is voorzien. De omvang van de voorziening is beoordeeld. Deze is voldoende. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

76 2. Baggeren en saneren van waterlopen Voor de jaren 2011 en 2012 is de jaarlijkse dotatie aan de baggervoorziening verlaagd van 1,4 miljoen naar 0,75 miljoen. De kosten van baggeren komen ten laste van de voorziening. De kosten lopen niet via de exploitatie en worden niet geactiveerd. Totaal is in 2012 voor gebaggerd. Met het uitvoeren van het plan van aanpak waterbodems worden in de jaren 2011 en 2012 voldoende gegevens verzameld om de baggercyclus goed te kunnen onderbouwen en daarmee de hoeveelheid werk en de benodigde middelen. Onderdeel van het plan van aanpak waterbodems is een terugkerende jaarlijkse rapportage over de laatste stand van zaken omtrent waterbodems. De organisatie, inclusief bestuur wordt via deze weg blijvend geïnformeerd De investeringen in het belastingsysteem tax-i, die Het Waterschapshuis tot nu toe heeft gemaakt, komen voor rekening van de waterschappen. Afgerekend is een bedrag van Er is een bedrag van vrijgevallen. Langlopende schulden Conform artikel 4.56 worden de vaste schulden als volgt gespecificeerd: Netto vlottende schulden en overlopende passiva Op grond van artikel 4.58 van het waterschapsbesluit is voor de netto-vlottende schulden met een looptijd korter dan een jaar de volgende specificatie gemaakt: Netto vlottende schulden Toelichting: a. Dit betreft een 1 maands kasgeldlening van 15 miljoen. b. In rekening-courant wordt voor een bedrag van rood gestaan. c. De post schulden aan leveranciers betreft betaalde facturen in januari 2013 ten laste van het jaar Overlopende passiva Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

77 Specificatie verplichtingen die in het begrotingsjaar zijn opgebouwd en die in het volgende jaar tot betaling komen: - Transitorische rente op geldleningen Opgebouwd verlofrecht Aan het jaar 2012 toe te rekenen kosten inzake in 2012 aangegane verplichtingen Overige posten De post overige vooruitontvangen bedragen die ten bate van volgende begrotingsjaren komen betreft een bedrag van totaal van de Provincie Gelderland inzake bijdragen voor de reconstructie projecten, nog te betalen opstalrecht en overdracht gemaal Wageningen Niet in de balans opgenomen verplichtingen CBL Toelichting Cross Border Lease Begin 2012 is de Cross Border Lease beëindigd, waarvan de rwzi s Nijkerk, Soest, Veenendaal en Woudenberg onderdeel uitmaakten. De destijds opgerichte entiteiten zijn opgeheven: Amersfoort Facility Leasing III CV Vallei en Eem Lease Management III BV Polderlandstichting III Stichting Transfer Vallei en Eem Doordat deze entiteiten niet meer in de jaarrekening zijn opgenomen, verlaagt het balanstotaal met ruim 6,9 miljoen. Per saldo heeft de beëindiging van de Cross Border Lease ongeveer opgeleverd (overwaarde depots en bankrekeningen minus advieskosten). Bijlagen In bijlage a wordt een overzicht gegeven van het verloop van alle onderhanden werken in 2012 In bijlage b wordt vervolgens een overzicht gegeven van de werken welke aan het eind van het begrotingsjaar nog een restantkrediet hebben en wordt de verwachte opleveringsdatum weergegeven. Indien nodig is een korte toelichting gegeven. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

78 Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

79 Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

80 Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

81 19 EXPLOITATIE NAAR PROGRAMMA S Uitgebreide toelichtingen zijn bij de afzonderlijke programma s in het jaarverslag opgenomen. Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

82 20 EXPLOITATIE NAAR KOSTENDRAGERS Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving

83 21 EXPLOITATIE NAAR KOSTEN-EN OPBRENGSTENSOORTEN Waterschap Vallei & Eem - Jaarverslaggeving