Voorwoord. (Auto)delen is het nieuwe hebben

Transcriptie

1 Voorwoord Met trots stellen wij u het beleidsplan voor van Autodelen.net, het Vlaams Netwerk Autodelen. Het is het resultaat van een proces dat startte in het najaar van 2012 en omvat een concrete visie en middellange termijn strategie om onze uiteindelijke droom te verwezenlijken, een maatschappij anno 2050 waar het begrip autobezit iets uit het verleden is, waarin iedereen mobiel is en waarin iedereen die al eens een auto nodig heeft er één kan gebruiken (of zich kan laten oppikken door de elektrische, zelfrijdende auto). Ze droomt van buurten met veel ruimte, schone lucht en een grote verbondenheid. (Auto)delen is het nieuwe hebben Het aanbod en de diversiteit van sharing initiatieven groeien exponentieel. Steeds meer mensen maken gebruik van online netwerken waarop particulieren zaken aanbieden, van slaapplaatsen (couchsurfing en extra slaapkamers) tot extra maaltijden (thuisafgehaald.be), en ook alternatieve muntsystemen of ruilen van diensten via een lets-systeem kennen een opgang. Niet toevallig ontstonden veel van deze initiatieven in de nasleep van de economische crisis. Een economisch model dat gebaseerd is op delen, ruilen en toegang tot producten in plaats van bezit wordt ook wel collaborative consumption genoemd. Ook op vlak van mobiliteit bestaan er steeds meer sharing initiatieven. Bij autodelen maken meerdere personen om beurt gebruik van één (of meer) wagen(s). Autodelen gaat uit van een eenvoudig principe: de wagen wordt gebruikt wanneer hij nodig is. Wanneer de wagen niet nodig is kan deze door een andere persoon gebruikt worden. Autodelen biedt grote milieu -, sociale en economische voordelen. Het vermindert het aantal auto s, het aantal files, de CO2 uitstoot, de parkeerdruk en de individuele kost voor het gebruik van een wagen. Autodelen is een duurzaam en flexibel alternatief voor het bezit van een wagen. De kern van dit beleidsplan handelt, u kon het al raden, over autodelen. Een maatschappelijk relevant fenomeen op weg naar een nieuwe samenleving waarin koning auto plaats maakt voor duurzame verplaatsingsmethoden. Maar dat de maatschappij ook veel dieper en meer structureel verandert dan u op het eerste zicht zou verwachten. Het gaat ook over leefbare buurten met meer ruimte en waarin mensen meer verbonden samenleven. Autodelen is aan een opmars bezig maar de bereikte doelgroep is vaak nog te eenzijdig. Met een erkenning als beweging beschikt Autodelen.net over de noodzakelijke middelen om autodelen beschikbaar te maken voor iedereen met specifieke aandacht voor de niet-traditionele doelgroepen van autodelen zoals nieuwkomers, vierde wereld, werklozen, Martijn Van Groningen, voorzitter Autodelen.net 1

2 Inhoud Inleiding... 1 DEEL 1: MISSIE EN VISIE 1. Missie Visie Inleiding Vlaams netwerk autodelen Vormen van autodelen Basisprincipes van duurzaam autodelen We have a dream DEEL 2: SITUATIESCHETS 1. Profiel Autodelen.net : Het ontstaan van een vzw De uitbouw van een professionele vzw en stijgend aantal autodelers Innovatie en de uitbreiding van de missie van vzw Heden Organigram huidige situatie autodelen in Vlaanderen Omgevingsanalyse relevante hedendaagse trends SWO-(AR)T Beleidsuitdagingen en beleidsopties DEEL 3: STRATEGISCHE EN OPERATIONELE DOELSTELLINGEN SD 1 Strategische doelstelling 1 (expert en verspreiding naar groot publiek) SD 2 Strategische doelstelling 2 (sensibilisering, activering en subdoelgroepen) SD 3 Strategische doelstelling 3 (Vrijwilligers en lokale verankering) SD 4 Strategische doelstelling 4 (Overheid) SD 5 Strategische doelstelling 5 (Intern) DEEL 4: INZET MIDDELEN EN PERSONEEL DEEL 5: TOESTING DECRETALE CRITERIA.56 DEEL 6: TOT STAND KOMEN VAN DIT BELEIDSPLAN..67 2

3 Inleiding Het beleidsplan van Autodelen.net is als volgt opgebouwd. In deel 1 verduidelijken we de missie van Autodelen.net en nemen we je mee voor een verkenning van het autodeellandschap. We verduidelijken wat wij verstaan onder duurzaam autodelen en tenslotte willen we onze droom met u delen. In deel 2 stellen we de organisatie voor. Van waar komen we en wat doen we anno Vervolgens inventariseren we de belangrijkste trends en evoluties via het DESTEP-model. Dit wordt verder gebruikt in de beschrijving van de SWO-ART-analyse en we besluiten dit deel met de daaruit afgeleide beleidsuitdagingen Deel 3 is het kloppend hart van dit beleidsplan. 5 strategische doelstellingen worden concreet gemaakt met 21 operationele doelstellingen. Bij elke doelstellingen zal u een lijst met mogelijke acties en indicatoren vinden. Wij pinnen ons niet volledig vast op de mogelijke acties omdat er de komende 5 jaar belangrijke evoluties kunnen plaatsvinden waarop Autodelen.net moet en wil inspelen om haar droom te verwezenlijken. In deel 4 vertalen we de acties en doelstellingen naar inzet van personeel en middelen voor de periode In deel 5 beschrijven we duidelijk en concreet op welke manier we tegemoet komen aan de decretale criteria. U zal merken dat we zowel in het heden als in onze toekomstplannen aandacht hebben voor de belangrijkste criteria waaraan een beweging moet voldoen om de bevolking te doen nadenken, te informeren en te activeren om de stap de zetten naar een duurzame toekomst via autodelen. Tot slot lichten we in deel 6 kort toe, hoe we gekomen zijn tot dit praktische werkdocument. Wij wensen u veel leesplezier en hopen dat ook u, na het lezen van dit beleidsplan, gebeten wordt door het autodeelvirus! Martijn Van Groningen David Van Kesteren Jeffrey Matthijs Voorzitter Penningmeester Coördinator 3

4 Deel 1: Missie en visie De missie van Autodelen.net werd bepaald bij de oprichting van de vzw eind 2003 (toen Autopia ). Ze bleef onveranderd en stond niet ter discussie tot eind Vanaf dan werd actief gewerkt aan een verbreding van de missie (zie verder bij de situatieschets/ profiel Autodelen.net). Hieronder wordt de missie en visie weergegeven als resultaat van een intern proces maar tevens als resultaat van gesprekken met diverse externe stakeholders (autodeelorganisaties, andere deelinitiatieven en mobiliteitsorganisaties). De grootste uitdaging was het verzoenen van de ontstaansreden van de vzw (ondersteuning en promotie particulier autodelen) met de nieuwe, uitgebreide ambitie om alle vormen van autodelen te ondersteunen en te vertegenwoordigen. Een belangrijk element binnen de visie was het opstellen van een aantal basisprincipes waaraan duurzaam autodelen en duurzame autodeelorganisaties zouden moeten voldoen. Deze principes vormen het sluitstuk van een basischarter dat autodeelorganisaties die lid worden van het Vlaams Netwerk Autodelen onderschrijven. 1. Missie De vereniging heeft als doel duurzame, mens- en milieuvriendelijke mobiliteit te bevorderen voor iedereen, meer specifiek via het autodelen. De vereniging zal hiertoe onder meer volgende activiteiten ontplooien: informeren van overheden, media, bedrijven, organisaties en particulieren over autodelen Promoten van autodelen als onderdeel van duurzame mobiliteit Samenbrengen van alle autodeelinitiatieven met als doel gemeenschappelijke standpuntvorming, het opzetten van een (lerend) netwerk en gezamenlijke promotiecampagnes Optreden als spreekbuis en belangenbehartiger van het autodelen Uitbouwen van een kenniscentrum rond autodelen. Opvolgen en aanbieden van technologische en juridische evoluties in het belang van autodelen Ondersteunen van kandidaat-autodelers, particuliere autodeelgroepen en autodeelorganisaties (via administratieve, praktische en juridische ondersteuning) Het bevorderen van samenwerking tussen bovenstaande groepen en organisaties Het opzetten en/of mee ondersteunen van innovatieve vormen van autodelen die het concept toegankelijk maken voor niet traditionele doelgroepen Onder autodelen verstaan wij een systeem waarbij meerdere personen beurtelings gebruik maken van één of meerdere auto s. Autodelen is particulier wanneer het geen winstoogmerk heeft en als 4

5 het gaat over gesloten groepen met een grote mate van zelforganisatie (gebruikers beheren de deelauto( s) mee.) 2. Visie 2.1 Inleiding Onze maatschappij kent de laatste decennia een nooit geziene mobiliteitsexplosie. Het aantal verplaatsingen, de afstanden die we afleggen en het aantal voertuigen op de baan blijft toenemen. De prognoses voorspellen niet onmiddellijk een grote verandering. Geluidshinder, luchtvervuiling, inname van open ruimte, files en talrijke andere problemen die zwaar doorwegen op het leefmilieu zijn het gevolg hiervan. De uitdagingen vertalen zich op economisch, ecologisch en sociaal vlak. Zo verliest de gemiddelde Belgische automobilist 55 uur per jaar in de file en zorgen de verkeersemissies voor een slechte luchtkwaliteit en stijgende druk op het milieu. Daarnaast beschikt 10 procent van de Vlamingen niet over basisbereikbaarheid, d.w.z. toegang tot mobiliteit of beschikbaarheid van openbaar vervoer. Hier is het goede nieuws! Om autogebruik te reduceren hoef je je niet noodzakelijk te verzetten tegen de auto, maar is het beter een goed alternatief aan te bieden. De auto als alternatief voor de auto heeft dan alle voordelen in zich die ook aan automobiliteit gekoppeld zijn. Autodelen als rechtstreeks antwoord op het privé autobezit. Bij autodelen maken meerdere personen om beurt gebruik van één (of meer) wagen(s). Autodelen gaat uit van een eenvoudig principe: de wagen wordt gebruikt wanneer hij nodig is. Wanneer de wagen niet nodig is kan deze door een andere persoon gebruikt worden. Autodelen biedt grote milieu -, sociale en economische voordelen. Het vermindert het aantal auto s, het aantal files, de CO 2 uitstoot, de parkeerdruk en de individuele kost voor het gebruik van een wagen. Autodelen is een duurzaam en flexibel alternatief voor het bezit van een wagen. Autodelen is een belangrijke schakel tussen privé bezit en openbaar vervoer. Autodelen is geen concurrent van openbaar vervoer, integendeel, autodelen neemt een bijzondere plaats in, in het Vlaamse STOP-principe. Het concept zit tussen de O en de P. De personenwagen wordt gebruikt door meerdere gezinnen en sluit nauw aan bij het openbaar vervoer. Autodelen is een eerste stap naar een duurzamer verplaatsingsgedrag en doet de negatieve invloed van het individueel wagenbezit en gebruik op het leefmilieu verminderen. Een gedeelde auto vervangt 4 tot 10 privé wagens. Autodelen is dus intrinsiek milieuvriendelijker: enerzijds doordat er minder auto s moeten geproduceerd worden, anderzijds doordat er minder (openbare) ruimte wordt ingenomen. Kortom, autodelen speelt in op enkele belangrijke sociale, financiële en ecologische aspecten. Autodelen is een instrument tot basisbereikbaarheid en is goed voor mens, portemonnee en milieu 5

6 2.2 Vlaams netwerk autodelen Duurzame autodeelorganisaties hebben een aantal gezamenlijke kenmerken, zoals de doelstelling om het autobezit en - gebruik te verminderen, het beter benutten van de schaarse ruimte en het bieden van een alternatief voor autobezit. Autodeelorganisaties hebben ook veel gemeenschappelijke belangen zoals een constante promotie, aangepaste verzekeringssystemen, een faciliterend en eenduidig parkeerbeleid en degelijke, moderne technologische oplossingen voor het beheren van de wagen(s). Om de ecologische-, sociale en economische voordelen van autodelen te maximaliseren werd een netwerk autodelen opgericht. De netwerkfunctie heeft als doel de belangen te bundelen van de particuliere autodeelgroepen en autodeelorganisaties, ze te vertegenwoordigen tegenover (lokale) overheden en de uitbouw van het algemeen concept autodelen. 2.3 Vormen van autodelen Bij autodelen wordt een wagen(park) opengesteld aan (alle) leden met minimaal een rijbewijs B in een bepaalde regio. Leden kunnen de deelwagens in principe 24u, 7 dagen op 7 gebruiken. Er is geen sprake van een contract telkens wanneer een deelwagen gebruikt wordt. Voor het gebruik van een deelwagen betalen de leden een all-in kilometerprijs (brandstof, onderhoud, verzekering, enz ), een prijs per gebruiksuur, een periodiek lidgeld of een combinatie van voorgaande zaken. De gehanteerde prijzenpolitiek is in verhouding tot het gebruik en vormt een volwaardig alternatief voor het bezit van een wagen. Autodelen kan door particulieren onderling geregeld worden of georganiseerd worden door autodeelaanbieders Particulier autodelen Bij particulier autodelen wordt het gebruik van één of meerdere private wagens geoptimaliseerd. Autodelen is particulier wanneer het geen winstoogmerk heeft en als het gaat over gesloten groepen met een grote mate van zelforganisatie (gebruikers beheren de deelauto( s) mee.). Er zijn twee systemen: gedeelde eigendom en gedeeld gebruik. De (mede-)eigenaar(s) van de wagen(s) stelt (stellen) hun wagen(s) contractueel ter beschikking aan een vooraf bepaalde groep van personen die in ruil hun deel van de kosten betalen aan de (mede-) eigenaar(s) van de wagen(s). Een particuliere autodeelgroep kan ook verschillende wagens delen. Voor elke gedeelde wagen die ter beschikking wordt gesteld van de groep moeten er tenminste 2 leden zijn. Als lid van een autodeelgroep wordt aanzien één of meerdere natuurlijke- of rechtspersonen die niet gedomicilieerd zijn op hetzelfde adres. Personen kunnen lid zijn van meerdere autodeelgroepen. 6

7 2.3.2 Autodelen door autodeelaanbieders Autodeelaanbieders met eigen vloot Bij autodelen door autodeelaanbieders stelt een organisatie een wagenpark ter beschikking van haar abonnees. De abonnees zijn dus in principe geen eigenaar van de wagens. Eén zelfde voertuig wordt door verschillende gebruikers na elkaar gebruikt. De gebruiker betaalt aan de organisatie voor het gebruik van de wagen. De wagens staan verspreid over verschillende standplaatsen in de onmiddellijke omgeving van de gebruikers. De wagens zijn op elk moment toegankelijk voor de gebruikers, indien ze niet gereserveerd zijn door iemand anders. Ze kunnen voor zowel korte als lange periodes worden gebruikt. De gebruiker tekent een contract met de organisatie. De kosten worden voornamelijk bepaald door het gebruik (tijd en kilometers) van de wagens Autodeelaanbieders zonder eigen vloot Autodelen georganiseerd door een centrale aanbieder maar zonder eigen vloot, wordt in de praktijk Peer-to-peer autodelen genoemd. Het is een mengvorm van enerzijds particulier autodelen en anderzijds het systeem van autodeelaanbieders. Autobezitters kunnen hun voertuig inbrengen in een autodeelsysteem en dat door anderen laten gebruiken tegen een vooraf afgesproken kostprijs (kilometerprijs en/of uurprijs). Een rechtspersoon fungeert als tussenpersoon tussen autobezitters en gebruikers, geeft een vergoeding aan de autobezitter bij gebruik van zijn of haar wagen door een lid van het autodeelsysteem, biedt een reservatiesysteem aan en zorgt voor een correcte juridische en verzekeringstechnische omkadering Stationbased versus one way of free floating autodelen Zo wat alle vormen van autodelen hebben het principe dat de deelwagen moet afgehaald en teruggebracht worden op dezelfde standplaats. Dit is wat we traditioneel of stationbased autodelen noemen. Er komen echter steeds meer manieren van autodelen op de internationale markt. Autoconstructeurs en dealers zijn ook op de hoogte van de stijgende vraag naar het gebruik van auto s in plaats van het bezitten er van. Onder impuls van de steeds grotere mogelijkheden van mobiele technologie en van enkele grote merken zoals Mercedes (car2go), Audi (Bolides) en BMW (drive now) wordt geëxperimenteerd met een nieuwe opvatting. De deelwagen mag binnen een bepaalde perimeter overal achter gelaten worden. Dit is het zogenaamde one way of free floating autodelen Basisprincipes van duurzaam autodelen Duurzaam autodelen biedt in de eerste plaats oplossingen voor korte termijn gebruik en het afleggen van kortere afstanden als aanvulling op het gebruik van openbaar vervoer, stappen, trappen, taxigebruik en carpoolen. Duurzame autodeelorganisaties helpen leden om minder met de wagen te rijden, bewuster om te gaan met automobiliteit en vaker te kiezen voor duurzame vervoersalternatieven. 7

8 Duurzame autodeelorganisaties vertrekken in hun missie, visie en waarden vanuit de maatschappelijke nood aan een verminderd autobezit, het verlagen van het aantal gereden autokilometers, het beter benutten van schaarse ruimte in steden en gemeenten en de mogelijkheid voor het gebruiken van wagens op een financieel interessante manier (= het aanbieden van een zekere basismobiliteit, ook voor zij die geen eigen wagen kunnen financieren). Bovendien zetten zij de bevolking aan om meer gebruik te maken van de zachtere vervoersalternatieven volgens het stopprincipe (eerst stappen en trappen, dan openbaar vervoer en tenslotte het gebruik van een wagen). Autodelen.net schrijft een aantal basisprincipes toe aan duurzaam autodelen. Ze zijn verwerkt in een basischarter. Leden van het Vlaamse Netwerk Autodelen ondertekenen dit charter, onderschrijven de definitie van autodelen en onderkennen dat: 1. Autodeelorganisaties commerciële -, non-profit - of coöperatieve organisaties kunnen zijn. Het gemeenschappelijke doel is de uitbouw van autodelen en de daaruit voortkomende duurzame mobiliteit. 2. Autodelen een element is in de mobiliteitsketen. Het hoofddoel is het verminderen van het autogebruik ten voordele van het openbaar vervoer, trappen, stappen, taxigebruik of carpoolen. Meer nog, autodeelorganisaties moedigen het gebruik van deze vormen van mobiliteit aan als een volwaardig sociaal en milieuvriendelijke alternatief voor het bezitten van een eigen wagen. 3. Autodelen is een flexibel systeem: door de permanente beschikbaarheid, standplaatsen in de nabijheid van de gebruiker en de mogelijkheid om voor korte periodes te reserveren, is het een valabel alternatief voor autobezit. 4. Autodeelorganisaties de grootste impact hebben als ze voor hun dienstverlening samenwerken met lokale overheden, buurten, openbaar vervoersmaatschappijen en andere partners werkzaam op vlak van mobiliteit (inclusief andere autodeelorganisaties) met als doel het maximaliseren van vervoersalternatieven zodat het interessanter wordt om geen eigen wagen te bezitten. 5. Het in het collectief belang van autodelen is dat autodeelorganisaties hun data delen op vlak van gebruik, ledenaantal en impact op het individueel autobezit en dat ze actief samenwerken met lokale overheden en onderzoeksinstanties om de kennis te verhogen op vlak van duurzame mobiliteit en het verbeteren van het beleid hiervoor. 6. Autodelen een nuttige bijdrage kan leveren aan het doordacht gebruik van de schaarse (parkeer)ruimte. 7. Autodeelaanbieders de morele plicht hebben om de algemene groei van het concept autodelen te ondersteunen en ervoor te zorgen dat het autodeelaanbod structureel blijft bestaan. 8. Autodeelaanbieders de morele plicht hebben om te werken binnen een gezond financieel kader zodat het systeem op lange termijn blijft bestaan. 9. Alle Autodeelaanbieders de verplichting en verantwoordelijkheid hebben om te werken met hoge kwaliteitsstandaarden en als sociaal verantwoorde organisaties. 8

9 9

10 2.5 We have a dream Autodelen.net heeft eigenlijk een zeer eenvoudige en duidelijke ambitie. De organisatie droomt van een maatschappij anno 2050 waarin autobezit zo goed als verdwenen is, waarin iedereen mobiel is en waarin iedereen die al eens een auto nodig heeft er één kan gebruiken (of zich kan laten oppikken door de elektrische, zelfrijdende auto). Ze droomt van buurten met veel ruimte, schone lucht en een grote verbondenheid. Autodelen zal één van de deeloplossingen blijken doordat het inspeelt op een scala van beleidsterreinen zoals milieu, mobiliteit, sociale cohesie, leefbaarheid van buurten, inclusie, toegankelijkheid, ). Cambio en Dégage waren de eersten die de visie van Autodelen.net mee onderschreven. Van links naar rechts Gerbrand Nootens (voorzitter Dégage), Martijn Van Groningen (voorzitter Autodelen.net) en Geert Gisquière (directeur Cambio Vlaanderen) 10

11 Deel 2: Situatieschets 1. Profiel Autodelen.net Autodelen.net is gegroeid uit enkele particuliere autodeelgroepen in 2001 en draaide tot 2005 op vrijwilligers. Eind 2003 wordt de vereniging een vzw en wordt de basis gelegd voor een professionele en succesvolle organisatie met als hoofddoelstelling de promotie van duurzame mobiliteit via particulier autodelen. In 2013 wordt deze doelstelling uitgebreid naar alle vormen van autodelen en werkt Autodelen.net een netwerkstructuur uit waarbij alle autodeelorganisaties kunnen aansluiten. Momenteel vertegenwoordigt Autodelen.net meer dan (potentiële) particuliere autodelers, goed voor ruim 350 particuliere autodeelgroepen en bijna 400 gedeelde auto s. Bovendien nemen alle gekende Vlaamse autodeelorganisaties deel aan het overleg dat Autodelen.net organiseert in functie van haar netwerkrol en het verspreiden van alle vormen van autodelen : Het ontstaan van een vzw De beginjaren kenmerken zich door: De administratieve uitbouw van de vzw Een uitbreiding van de werking naar gans Vlaanderen een zoektocht naar financiële middelen, het ontwikkelen van een huisstijl de ontwikkeling van een eenvoudige website met een online vraag en aanbod zodat potentiële autodelers elkaar kunnen vinden en de mogelijkheid tot het gebruik van een online reservatiekalender. het op punt zetten van de juridische onderbouw voor particulier autodelen het onderhandelen van een aangepaste autoverzekering voor particuliere autodelers In 2005 resulteren bovenstaande acties in een eerste gesubsidieerde opdracht voor de vzw in de vorm van een Dulomi-project met als voornaamste doel: in minstens 10 middelgrote steden of gemeenten in Vlaanderen 20 autodeelgroepen opstarten. Met de gemeenten wordt een sensibiliseringscampagne gestart, gevolgd door een informatieavond van Autodelen.net. Met de geïnteresseerde, toekomstige autodelers wordt een opstartavond georganiseerd waarop nieuwe groepen gevormd kunnen worden, die dan elk afzonderlijk begeleid worden met het maken van afspraken, contracten, verzekeringen etc. Autodelen.net gaat in dat jaar van start in Leuven, Wevelgem, Antwerpen, Mechelen, Hasselt, Asse, Aalst, Turnhout, Kortrijk en Vilvoorde. Toen had Autodelen.net reeds oog voor samenwerking ter verspreiding van het algemene concept autodelen: In Mechelen, Hasselt en Kortrijk gaat Autodelen.net in zee met cambio om het autodelen samen bekend te maken en op te starten. 11

12 2005 is ook het jaar waarin Autodelen.net een eerste structureel, omvattend kader voor autodelers ontwikkelt. Dit betreft zowel een degelijk beleidskader (rond erkenning, parkeerproblematiek,...) als een op punt gezet lidmaatschap met een eerste minimaal aangepaste verzekering (in een samenwerking met Ethias), een online reservatiesysteem, rekenbladen voor de kostprijsberekening, arbitrage en parkeervoordelen in sommige steden in de vorm van een autodeelvignet. Door de positieve resultaten van het Dulomi-project krijgt Autodelen.net voor de periode 2006/7 een opdracht van de Vlaamse overheid (kabinet mobiliteit) met als doel het promoten en ondersteunen van particulier autodelen in Vlaanderen. Eind 2007 telt Autodelen.net 350 leden die particulier autodelen en is ze klaar om een volgende stap te zetten in haar ontwikkeling en in het aantal particuliere autodelers. Een belangrijke mijlpaal is het lidmaatschap bij de koepelorganisatie voor milieu en mobiliteit Komimo (het huidige Netwerk Duurzame Mobiliteit). Vanaf nu kan Autodelen.net jaarlijks deelnemen aan een overkoepelen campagne rond duurzame mobiliteit ( week van vervoering en week van de zachte weggebruiker ) De uitbouw van een professionele vzw en stijgend aantal particuliere autodelers In 2008 wordt de huidige coördinator aangeworven, die toen reeds 3 jaar aan particulier autodelen deed en deel uit maakte van het bestuur van de grootste particuliere autodeelgroep van Vlaanderen (Dégage vzw). Het eerste anderhalf jaar kenmerkt zich onder andere door het inwerken en het opmaken van beleidsplan voor de komende twee jaar maar vooral door het rechttrekken van een aantal zaken uit 2007 vooral te wijten aan langdurige ziekte van de vorige coördinator. Toch wordt begin 2009 de kaap van de 600 particuliere autodelers gerond. In 2009 doet Autodelen.net een grondig onderzoek bij haar leden. Thema s die behandeld worden zijn: de samenstelling van groepen, profielen van gebruikers, dienstverlening van Autodelen.net, hinderpalen bij het delen van een auto en op welke manier de mobiliteitskeuzes beïnvloed worden door autodelen. De resultaten bevestigen in grote mate de uitkomsten van soortgelijke onderzoeken in binnen en buitenland op vlak van doelgroep en impact maar is vooral belangrijk omwille van de uitkomst op vlak van sociale cohesie en buurtbetrokkenheid. 75% van leden vindt het sociale contact die ze hebben met buurtbewoners doordat ze particulier autodelen een belangrijke meerwaarde om verder te doen en 2010 staan verder in het teken van de ontwikkeling van een nieuwe website gebaseerd op de noden van de toenmalige leden. De lancering gaat gepaard met het maken van een informatiefilmpje over particulier autodelen ( ) In 2010 ontwikkelt Autodelen.net het succesvolle concept van de autodeelparty. Dit zijn homeparty s bij de mensen thuis over autodelen. Dit blijft tot op de dag van vandaag een bijzonder succesvolle 12

13 formule om particuliere autodeelgroepen op te starten. Uit 70% van de georganiseerde autodeelparty s ontstaat een effectieve autodeelgroep. Op vlak van financiering is Autodelen.net nog steeds in grote mate afhankelijk van ad hoc projectsubsidies. Een poging om erkend te worden als mobiliteitsorganisatie (mobiliteitsdecreet) mislukt omwille van het feit dat er per modus (te voet, fiets, openbaar vervoer en auto) decretaal slechts één organisatie erkend kan worden. Taxistop is erkent voor de modus auto. Autodelen.net vindt een oplossing door voor de vierde maal een opdracht in de wacht te slepen bij het Vlaamse kabinet voor mobiliteit. Autodelen.net zal vanaf 2012 op zoek moeten gaan naar andere, liefst structurele, financieringsbronnen. In 2011 organiseert Autodelen.net haar eerste nog heel bescheiden autodeelsalon in Gent. Het opzet is gelijkaardig aan dat van een klassiek autosalon, met als belangrijkste verschil dat alle tentoongestelde wagens gedeeld worden door meerdere mensen en de obligate informatiestanden van bv. VAB, Febiac, Touring, vervangen zijn door een breed scala aan deelinitiatieven (NBV, Carpool, bluebike, Wijdelen.be, lets,.. Het autodeelsalon is nog kleinschalig maar haalt desondanks behoorlijk veel pers. Zowel qua aankondiging ( De Gentenaar, De Metro en Het Nieuwsblad) als qua verslaggeving (De Standaard en reportages op MnM en radio 1). Het bewijs dat creativiteit en een frisse vernieuwde aanpak kan werken. De leden van Autodelen.net en de aanwezige organisaties smaken het evenement ook. Daarom besluit Autodelen.net dit concept te verruimen en opnieuw te organiseren in Dit concept zal uitgroeien tot een vaste waarde tijdens de week van mobiliteit in september en beleeft in 2015 haar feesteditie met de vijfde editie. Nog in 2011 wordt Autodelen.net voor de eerste keer gevraagd buiten de landsgrenzen. Het werkt inhoudelijk mee aan het MOMO-project en ondersteunt de Oostenrijkse particuliere autodeelorganisatie Caruso bij de opstart. Eind 2011 telt Autodelen.net een 1000-tal betalende leden. Vanaf midden 2011 tot het voorjaar van 2012 stokt de opgang van Autodelen.net even omwille van tijdskrediet/adoptieverlof van de coördinator Innovatie en de uitbreiding van de missie van vzw In het najaar van 2012 wordt een strategisch beslissingsproces gestart. Aan de basis ligt de stijgende belangstelling voor de deeleconomie en het opduiken van een veelheid aan initiatieven voor het delen van auto s. Autodelen.net ziet hierin een kans om haar ultieme doelstelling te verwezenlijken, het terugdringen van het autobezit. Voor Autodelen.net is de maatschappelijke doelstelling van autodelen primordiaal. Wie autodelen organiseert is op zich minder belangrijk. Voor het brede publiek, overheden en andere stakeholder is het echter niet vanzelfsprekend om te detecteren of het over een duurzaam initiatief gaat of over een louter commerciële organisatie die mensen meer met dat wagen wil laten rijden om financiële winstmaximalisatie na te streven. 13

14 Gelet op bovenstaande elementen wordt op de RvB van januari 2013 beslist om de piste van een koepel of netwerkorganisatie te onderzoeken. Dit resulteert eind 2013 in de oprichting van de netwerkfunctie van de vzw De belangrijkste acties en verwezenlijkingen van 2012 en 2013 Door het succes van de tweede (in Antwerpen) en derde (in Gent) editie wordt het jaarlijkse autodeelsalon een vast waarde tijdens de autovrije zondag. Er zijn respectievelijk en bezoekers. De pers en sociale media vinden dit evenement met onder andere interviews en reportages voor VTM, radio 1, radio 2, De wereld morgen en de Standaard. In samenwerking met Netwerk Bewust Verbruiken en Taxistop wordt in Gent na het autodeelsalon 2013 nog een netwerkevenement georganiseerd voor beleidsmakers en organisaties actief in de sector van de deeleconomie. Onder de 60 aanwezigen mogen we onder meer de toenmalige minister van stedenbeleid en de schepen van mobiliteit van de stad Gent verwelkomen. Het concept van de mini-autodeelsalons (een spin off van het klassiek autodeelsalon), waarbij vrijwilligers (praktiserende autodelers) een informatiestand (letterlijk een salon) bemannen op lokale evenementen kent zijn start in 2012 met de aanwezigheid in 6 gemeenten. In 2013 worden 9 gemeenten bereikt. In 2012 sluit Autodelen.net een samenwerkingsverband met Taxistop Francophone om het concept particulier autodelen mee te verspreiden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Wallonië. In 2012 ontwikkelt Autodelen.net een innovatieve vorm van autodelen met gemeenten. Autodelen.net begeleidt lokale overheden om het gemeentelijk wagenpark dat nauwelijks gebruikt wordt buiten de kantooruren beschikbaar te stellen voor de inwoners van gemeenten. Geografisch richt dit concept zich op kleine tot middelgrote steden en gemeenten. Zo wil Autodelen.net autodelen ook verspreiden in minder verstedelijkte gebieden. In 2013 organiseert Autodelen.net een campagne in 11 centrumsteden om particulier autodelen op te schalen. De campagne is een succes en er worden 52 nieuwe particuliere autodeelgroepen opgericht, goed voor 232 auto delende gezinnen. Bovendien sloten 52 bijkomende gezinnen aan bij reeds bestaande autodeelgroepen (verdeeld over 19 groepen). In 2013 ontwikkelt Autodelen.net een andere innovatieve vorm van autodelen waarbij de milieu en mobiliteitsdoelstellingen van autodelen gekoppeld worden aan doelstellingen van inclusie en toegankelijkheid voor personen met een vervoersbeperking. Het wordt AVIRA gedoopt en staat voor Autodelen Voor Iedereen met Rolstoelvriendelijke Auto s. Vanaf 2013 telt het Autodelen.net-secretariaat 2 voltijdse werknemers. De financiering van de organisatie gebeurt voornamelijk met projectsubsidies van de Vlaamse overheid (departement mobiliteit en stedenbeleid). Door het verdubbelen van het aantal personeelsleden kan Autodelen.net actiever zoeken naar nieuwe samenwerkingsverbanden en het vinden van nieuwe 14

15 financieringsbronnen. Dit resulteert in nieuwe subsidiekanalen voor de vzw (Nationale Loterij en Vlaamse overheid, departement welzijn) waardoor in 2014 een nieuwe halftijdse werkkracht kan starten. Eind 2013 telt Autodelen.net leden, goed voor 300 particulier gedeelde wagens, 10 gemeenten die hun eigen wagenpark delen en 2 organisaties die rolstoelvriendelijke voertuigen delen. Nog eens extra personen registreerden zich gratis op de website als potentiële en geïnteresseerde autodeler. Op 5 december viert Autodelen.net officieel haar tiende verjaardag met een persconferentie in het Vlaams parlement waarop Dégage en Cambio het basischarter van het Vlaams Netwerk Autodelen plechtig ondertekenen. 1.4 Heden Vandaag is Autodelen.net een volwassen organisatie die weet waar ze naar toe wil. Ze wil minder privaat autobezit en wil autodelen beschikbaar maken voor iedereen en dus niet enkel voor de huidige, overwegend hoger opgeleide, blanke, tweeverdienende stadsbewoner (traditionele doelgroep van de algemene deeleconomie). Autodelen.net stelt dat de opschaling van autodelen enkel verder gezet kan worden als ook autodeelsystemen bedacht worden op maat van de niet traditionele doelgroepen. Autodelen.net brengt bovenstaande ambitie in de praktijk door onder meer het AVIRA-project verder te zetten en uit te breiden. In het najaar van 2014 wordt bovendien een aantal pilootprojecten gestart in een zestal centrumsteden in wijken en buurten waar de niet traditionele doelgroep van autodelen meer dan gemiddeld aanwezig is. Doel is te onderzoeken welke methodieken het best werken voor welbepaalde doelgroepen. Autodelen.net richt zich hierbij in de eerste plaats tot nieuwkomers, werklozen en lage inkomensgroepen. Autodelen.net is zich bewust van haar beperkingen en werkt nauw samen met partners die lokaal verankerd zijn en die een vertrouwensrelatie met de doelgroep kunnen voorleggen. Het zijn onder andere sociale huisvestingsmaatschappijen, lokale zelforganisaties, samenlevingsopbouw, gebiedsgerichte werkingen en lokale burgerinitiatieven. In 2014 ging veel aandacht naar de rol van de netwerkfunctie die Autodelen.net zich wil aanmeten. Alle bestaande en in oprichting zijnde Vlaamse autodeelorganisaties werden minstens tweemaal bezocht en in het najaar werd een gezamenlijke bijeenkomst georganiseerd met als doel te onderzoeken wat de behoeften en onzekerheden waren bij alle spelers. Op de eerst AV in mei werd officieel beslist om de missie en visie te verruimen en werd Autodelen.net, steunpunt voor particulier autodelen omgevormd tot het Vlaamse Netwerk Autodelen. Begin 2014 onderzoekt Autodelen.net de piste om erkend te worden als beweging om een financiële basis te hebben voor de grootschalige verspreiding van het concept autodelen. Ze maakt een afspraak met de Federatie sociaal-cultureel werk en na het gesprek is Autodelen.net er van overtuigd 15

16 dat zij aan alle voorwaarden voldoet om een erkende beweging te worden. Er wordt een beleidsplanningsteam samengesteld en gedurende het jaar wordt hard gewerkt aan het opstellen van een lange termijn visie, doelstellingen en acties. Dit resulteert eind 2014 in dit document. 16

17 1.4.1 Voornaamste activiteiten van Autodelen.net in 2014: Vierde editie van het autodeelsalon in Mechelen ( bezoekers en onder andere reportage door Telefacts en een kort interview met de coördinator van Autodelen.net op de voorpagina van Metro ). Organisatie van 14 mini-autodeelsalons door vrijwilligers. Medewerking aan het memorandum voor de deeleconomie n.a.v. de verkiezingen in mei (samenwerking tussen Bond Beter Leefmilieu, Netwerk Bewust Verbruiken, Velt, Taxistop, Samenhuizen en Autodelen.net) waarin 65 maatregelen zijn geïnventariseerd voor de facilitering en het transparant maken van allerlei initiatieven binnen de deeleconomie. Vanaf 2014 is Autodelen.net lid van de RvB van Netwerk Bewust Verbruiken. Verderzetten van het project betreffende het delen van het gemeentelijk wagenpark. In Diksmuide en De Panne werkt Autodelen.net samen met een andere autodeelaanbieder (Keyzee) voor de technologische ondersteuning. Autodelen.net biedt ondersteuning aan nieuwe buitenlandse autodeelorganisaties ( Vincent deelt in Nederland en Ibilkar in Spanje). Autodelen.net organiseert onder andere in samenwerking met Netwerk Bewust Verbruiken, Centrum voor Natuur- en milieueducatie en Taxistop drie vormingen voor autodeelmeesters. Autodelen.net wordt subpartner in een Europees project (Care North plus) en neemt deel aan internationale projectmeetings en scenario workshops. Autodelen.net wordt gevraagd op de Nederlandse ambassade om haar visie en methodiek te pitchen over particulier autodelen. Samen met Taxistop en Bond Beter leefmilieu maakt Autodelen.net een studie over de voorwaarden en mogelijkheden in Vlaanderen van een peer-to-peer autodeelorganisatie (autodeelaanbieder zonder eigen vloot, zie missie en visie ). Er wordt gewerkt met een gebruikerscommissie met vertegenwoordigers van verschillende doelgroepen en een klankbordgroep met stakeholders en specialisten uit de mobiliteitswereld. Ook een studie en het bezoeken van buitenlandse peer-to-peer autodeelorganisaties behoren tot het studiedomein. Autodelen.net wordt gevraagd om te zetelen in de stuurgroep schakelmobiliteit betreffende een actieprogramma van de Vlaamse overheid (departement Mobiliteit). Onderzoek ism de Artevelde Hogeschool Gent met als onderwerp hoe kan autodelen beschikbaar gemaakt worden voor niet traditionele doelgroepen (Concrete case in Rabot Gent). 1.5 Organigram Autodelen.net werkt in 2014 met 2,5 VTE personeel. De coördinator heeft de leiding over een projectmedewerker en een halftijdse administratieve kracht. Verder wordt het team versterkt door 6 vrijwillige, permanente autodeelmeesters en een twintigtal sporadische vrijwilligers. 17

18 De Algemene Vergadering bestaat uit Taxistop vzw, Bond Beter Leefmilieu, Dégage, VVSG en Mobiel 21 aangevuld met 6 particuliere autodelers. De Raad van Bestuur bestaat uit Martijn Van Groningen (voorzitter), David Van Kesteren (penningmeester), Ruth Stokx, Kris Hofmans, Gerbrand Nootens, Ingrid Goetschalckx, Bram Dousselaere en Liesbeth Wuyts. 1.6 huidige situatie autodelen in Vlaanderen Autodelen.net plaats hieronder enkele gegevens over de verschillende vormen van autodelen en hun leden. Dit is van belang voor het begrijpen van enkele strategische en operationele doelstellingen verder in dit document. Anno 2014 zijn verschillende spelers actief op de markt voor autodelen. Ze worden hieronder weergegeven: Autodeelaanbieders met eigen vloot: Cambio, Bolides, Partago (in opstart) Autodeelaanbieders zonder eigen vloot: Tapazz, Caramigo, Dégage Particuliere autodelers: kleine groepjes in zelfbeheer en worden ondersteund door Autodelen.net In onderstaande grafiek wordt de situatie begin 2014 grafisch voorgesteld. De particuliere autodelers werden voor het gemak geplaats onder de noemer van Autodelen.net. Bij andere vinden we Dégage en Tapazz Autopia Cambio Bolides andere leden auto's 18

19 2 Omgevingsanalyse 2.1 relevante hedendaagse trends Onder impuls van het voorbereidende werk van het beleidsplanningsteam organiseerde de RvB in maart 2014 een DESTEP-analyse met als doel een zicht te krijgen op de hedendaagse trends die van invloed kunnen zijn op de manier waarop mensen naar hun eigen mobiliteit kijken en welke invloed (positief of negatief) dit heeft op de manier waarop autodelen/de werking van Autodelen.net georganiseerd moet worden Demografische trends We leven steeds langer en we zijn steeds met meer. Volgens de jongste bevolkingsvooruitzichten zou de totale bevolking met 15,2% toenemen over de periode De grootste stijging wordt verwacht voor de groep vanaf 60 jaar die met 43% zou aangroeien tussen 2008 en Tegen 2025 zal België de kaap van 12 miljoen inwoners overschrijden. Meer dan 1 op 5 Belgen zal ouder zijn dan 65 jaar. Bovendien zullen mensen meer naar de steden trekken en zullen de één- en tweepersoonshuishoudens in de steden fors toenemen. Een andere belangrijke demografische evolutie is dat 2/3 van de bevolkingstoename het gevolg zal zijn van de toenemende internationale mobiliteit. Gevolgen Druk op de publieke financiën en sociale zekerheid. Kans: autodelen is een oplossing voor betaalbare mobiliteit. Bedreiging: minder subsidiemogelijkheden. De samenleving wordt diverser en multicultureler. Kans: Inzetten op vormen van autodelen die rekening houden met diverse culturele achtergronden. Bedreiging: nieuwkomers komen vaak uit landen/culturen die nog doordrongen zijn door het bezitten van een auto en de daaraan gekoppelde status die dat met zich meebrengt. Zowel kans als bedreiging: In verschillende culturen wordt reeds informeel aan autodelen gedaan met familie en dichte vrienden=> Autodelen.net kan dit formaliseren en als good practise verspreiden. Anderzijds willen zij misschien verder doen zoals ze bezig zijn en hebben ze geen behoefte aan het groter verhaal. Druk op de publieke ruimte. Kans: een deelauto vervangt gemiddeld 6 à 10 private wagens=> meer mogelijkheden om ruimte anders aan te wenden. 1 Vrij naar: Federaal planbureau vooruitzichten van de transportvraag in België tegen 2030, 103 blz. 19

20 Meer gezondheidsproblemen door ouder wordende bevolking. Kans: autodelers doen meer aan lichaamsbeweging omdat ze vaker kiezen voor stappen en trappen. / meer nood aan aangepast vervoer (kans voor het delen van rolstoelvriendelijke voertuigen => AVIRA). Kans: Senioren rijden veel minder en kunnen hun autogebruik beter plannen. Dit zijn twee succesfactoren voor autodelen. Bedreiging: senioren hebben vaak hogere standaarden op vlak van comfort, netheid, stiptheid, en zijn opgegroeid met het ideaalbeeld van koning auto en mijn auto, mijn vrijheid. Toenemend armoederisico. Kans: autodelen = kosten delen. Een autodeler kan jaarlijks à euro besparen op automobiliteit. Bedreiging: betaalbaarheid mobiliteit Ecologische trends De toename van het verkeer en de mobiliteit is een antwoord op de groeiende vraag naar sneller, verder, gemakkelijk, meer flexibel. Of ons verkeer straks inderdaad sneller, gemakkelijker of flexibeler gaat, is nog maar de vraag. Volgens de stadsmonitor van 2011 bezitten 85 % van de stadsbewoners een eigen wagen. Het aantal privé-voertuigen zal nog blijven toenemen, ongeacht een economisch sterke of zwakke groei. Bovendien zal de bevolking bij een ongewijzigd beleid steeds meer trips (+ 22%) met de wagen maken en ook meer voertuigkilometers afleggen. Geluidshinder, luchtvervuiling, inname van open ruimte, congestie en talrijke andere problemen die zwaar doorwegen op het leefmilieu zijn het gevolg hiervan. Tegelijk merken we een stijgend bewustzijn betreffende de negatieve gevolgen van de klimaatopwarming en de urgentie om actie te ondernemen (zowel bij publiek als politiek). Uit de klimaatenquête van de federale overheid in 2013 blijkt dat 75 procent van de ondervraagde Belgen verklaard heeft heel bezorgd te zijn over het klimaat. De communicatie en informatie rond duurzaam leven, zich duurzaam verplaatsen, duurzaam wonen, enz is de laatste jaren enorm toegenomen en zal wellicht nog stijgen naar mate de impact op ons ecologisch systeem en onze leefomgeving stijgt. Bedreigingen een soort klimaatopwarmingsmoeheid. Doordat er zo veel over gecommuniceerd wordt, kunnen mensen hun interesse verliezen. Greenwashing: grote autoconstructeurs spelen handig in op de trend van autodelen om hun eigen merk in de kijker te zetten (bv. BMW met Drivenow, Mercedes met car2go). Eerste 20

21 studies in Amsterdam wijzen echter uit dat het deelsysteem mensen van het openbaar vervoer en de fiets haalt. Kansen Autodelen zorgt onmiskenbaar voor een modal shift: autodelers maken steeds een bewuste keuze om zich te verplaatsen en kiezen vaker voor stappen, trappen en openbaar vervoer. Autodelen zorgt voor een daling van de CO2 uitstoot door automobiliteit=> autodelen als één van de ondersteunende maatregelen om de Kyoto-norm te halen Partnerships met andere vormen van duurzaamheid bv. Collectief wonen, voedselteams, transitie, Sociologische trends De belangrijkste trend (voor Autodelen.net) die we zien sinds Rachel Botsman en Boo Rogers hun boek What s Mine is yours op de markt brachten in 2010 is de steile opgang van de deeleconomie (collaborative consumption). Een nieuwe vorm van economie waarbij toegang tot producten belangrijker is dan het bezitten ervan. Heel kenmerkend voor dit fenomeen is de herontdekking van de buurt en de interactie tussen de zgn. peers. Delen is het nieuwe hebben is het credo van een nieuwe hippe en trendy groep van mensen. Vooral jongeren lijken enorm vatbaar voor dit fenomeen. Studies stellen steeds weer opnieuw dat jongeren een auto bezitten veel minder belangrijk gaan vinden. Ze hechten meer belang aan smartphones, tablets, sociale media, Jongeren hebben ook steeds later een rijbewijs en vormen een groep die moeilijk aan een (betaalbare) autoverzekering geraakt. Uit onderzoek van de Bond zonder Naam blijkt dat 1 op 4 Belgen zich sociaal eenzaam voelt en 1 op 5 Belgen emotioneel eenzaam is. Centraal in de strijd tegen vereenzaming staat de kracht van de buurt. Uit het ILIV-Thuis-Trendonderzoek (2013) blijkt een significante samenhang tussen buurt en algemeen geluk. Wie in een leukere buurt woont, voelt zich beter in z n vel. De beste buurten zijn de buurten die o.a. goed scoren op het vlak van (verkeers)veiligheid en sociaal contact. Het is ook een buurt waar de kinderen nog gerust op straat kunnen spelen. Bedreiging De homogene en voorlopig relatief eenzijdige doelgroep van de deeleconomie. Het gaat vaak over hoger opgeleide, tweeverdienende, blanke mensen. Het gevaar van een de schijn van eliteclubje is reëel. Is de deeleconomie een rage of een fundamentele verandering in het maatschappelijk denkpatroon. Kans Autodelen is hip en trendy en kan meesurfen op het succes van de deeleconomie. 21

22 Nood aan een overkoepelende organisatie die op een objectieve manier informatie verschaft over alle vormen van autodelen. Via een autodeelverzekering voor alle autodelers wordt het risico gespreid over jonge en meer ervaren bestuurders. (particulier) autodelen zorgt voor een betere sociale cohesie. Autodelen als instrument om participatie en buurtcontact te bevorderen Technologisch We leven in een gedigitaliseerde wereld. Internet maakt het delen van informatie en het boeken en betalen van diensten steeds gemakkelijker. Je hoeft je niet meer te verplaatsen om contact te hebben met elkaar (sociale media). Het zogenaamde internet of things waarbij alledaagse voorwerpen zijn verbonden met het netwerk en gegevens kunnen uitwisselen wordt steeds vindingrijker en efficiënter De opkomst van nieuwe, schone technologieën zoals de elektrische fiets en auto, de opkomst van de zelfrijdende auto, zullen in de het komende decennium voor een waaier aan nieuwe verplaatsingsmogelijkheden zorgen. Bedreiging opkomst schone technologieën is interessant voor acties tegen de klimaatopwarming maar biedt geen oplossing voor de immense inname van de ruimte door auto s. Er kan een pervers effect ontstaan waarbij de consument verkeerdelijk de idee heeft dat hij door elektrisch autorijden het mobiliteitsvraagstuk kan oplossen. Het enorme belang dat aan sociale media gegeven wordt, kan er voor zorgen dat onze boodschap verdwijnt in een zee van informatie. Kans de zelf rijdende auto is een enorme opportuniteit voor autodelen en maakt het tevens mogelijk om ritten te optimaliseren. Via sociale media is het mogelijk om boodschappen en methodieken te verspreiden die heel snel een groot bereik halen Economisch Een belangrijke megatrend op economisch vlak voor gedeelde mobiliteit is, naast de veranderde houding van de consument, de schaarste aan middelen bij overheden en particulieren (zowel financieel als in ruimte voor infrastructuur). Samen met de opgang van de deeleconomie duiken steeds meer autodeelorganisaties en vormen van autodelen op. Volgens de nieuwswebsite whatech.com, gespecialiseerd in de laatste technologische innovaties op wereldvlak, zal de autodeelmarkt tegen 2018 groeien met 46% in de VSA, 36% in Europa, 60% in Japan en 83% in China, goed voor een wereldwijde groei van ruim 41%. 22

23 België is wereldkampioen file. Brussel en Antwerpen zijn respectievelijk nummer 1 en 2 op vlak van gemiddeld aantal uren (83 per jaar!) dat een automobilist in de file staat. Het Federaal Planbureau heeft vrij recent nog een toekomstprojectie van de mobiliteit in België gemaakt. Zonder een andere aanpak in het mobiliteitsbeleid, zullen we de gevangene worden van nóg langere files die bovendien nóg trager zullen voortschrijden. Het autoverkeer zal met een vijfde toenemen tegen Tegen dan zullen we nog 32 minuten langer doen over 50 kilometer in de spits. Om dit tegen te gaan winnen multimodaliteit (of combi-mobiliteit) en flexwerken aan belang. Het werken met een mobiliteitsbudget zal in de toekomst verder uitgebouwd worden. De arbeidskost in België is veel hoger dan in de rest van Europa. De overheid doet inspanningen om de concurrentiekracht van het land te verhogen door maatregelen te nemen die de arbeidskost doen dalen. Één van de meest in het oog springende elementen is het fiscale voordeel dat aan bedrijfswagens gegeven wordt als vorm van goedkope verloning, de zogenaamde salariswagens. Bedreiging Het fiscale beleid voor bedrijfswagens is één van de grootste concurrenten voor autodelen. Deze wagens kunnen vaak enkel gebruikt worden door de werknemer zelf (en zijn dus per definitie niet geschikt om te delen). Bovendien kunnen werknemers dit voordeel vaak niet omzetten in eenzelfde voordeel voor duurzamer alternatieven van vervoer. De overheid moet keuzes maken op financieel vlak. Het gevaar bestaat dat ze snoeit in subsidies voor duurzame mobiliteit. De komst van internationale spelers op de autodeelmarkt die hun eigen koers varen, die geen nood hebben aan structurele ondersteuning en die kunnen wegen op beleidsvorming omwille van schaalgrootte en financiële slagkracht en die mogelijk niet voor meer duurzame mobiliteit zorgen (cfr Nederlands onderzoek bij Car2go in Amsterdam waaruit onder meer bleek dat mensen meer de auto namen ten koste van de fiets en het openbaar vervoer) Kans Door de stijgende energieprijs wordt autorijden steeds duurder => autodelen is een goedkoop alternatief om af en toe een wagen te gebruiken. Het grote bedrijfswagenpark kan efficiënter in gezet worden als leasemaatschappijen en bedrijven gesensibiliseerd worden om na te denken over het mogelijk maken van het delen van die auto s => Autodelen.net kan voortrekker zijn om informatie te verspreiden en te lobbyen voor een aanpassing van de huidige regels. Het mobiliteitsbudget en de mobib-kaart zorgen voor een hoger gebruiksgemak voor de consument. De werknemer kan hierdoor kiezen om geen bedrijfswagen te nemen. Bovendien is het met één kaart mogelijk om zich op verschillende manieren te verplaatsen. Nood aan een overkoepelende organisatie die op een objectieve manier informatie verschaft over alle vormen van autodelen 23

24 2.1.6 Politiek Het politieke landschap is sterk onderhevig aan verandering omwille van de verschillende snelheden van de respectieve beleidsperiodes. Nu zitten we echter in een periode van relatieve rust. De eerstvolgende verkiezingen zijn voorzien in De huidige beleidsploeg moet opereren binnen een stringent financieel kader waarbij besparingen en efficiency de ordewoorden zijn. Het wereldbeeld van onze politici zal wellicht niet veel veranderen de komende jaren. Bedreiging Overheden hebben steeds minder financiële slagkracht, het gevaar voor vermindering subsidies voor duurzame mobiliteit is reëel. Mogelijke politieke keuzes van de overheid die bv. kiest voor het uitbreiden van het wegennet, het verder promoten van de bedrijfswagens, Kans Meer aandacht voor het efficiënter inzetten van middelen biedt kansen om wagenparken van lokale overheden te delen. Autodelen.net kan zich opwerpen als belangenbehartiger voor alle vormen van autodelen door beleidsaanbevelingen te doen voor lokale, gewestelijk en federale overheden op vlak van bv. fiscaliteit voor bedrijfswagens, fiscaliteit voor rolstoelvriendelijke wagens, parkeerbeleid en autodelen voor lokale overheden, De overheden hebben nood aan een duidelijke en transparant overzicht van alle vormen van autodelen en een algemeen aanspreekpunt om met de sector te overleggen. 24

25 2.2 SWO-(AR)T SWOT Onderstaande gegevens betreffende de sterktes, zwaktes, bedreigingen en kansen zijn het resultaat van volgende acties en methodieken: Bevraging van de leden in 2013 en 2014 Meerdere gesprekken met alle Vlaamse autodeelorganisaties (apart en in groep) Bevraging lokale overheden in 2013 Bevraging voorzieningen voor personen met een mobiliteitsbeperking in 2014 Bevraging leden van andere deelinitiatieven in 2014 Besprekingen in de RvB en AV van Autodelen.net De omgevingsanalyse (zie punt 2.1) Bevraging door andere organisaties o.a. Dégage (2014), kennisplatform Crow (2014), Cambio (2013 en 2014) en Partago (2014) Uit alle gegevens die we ontvangen en verzameld hebben, werden de vijf belangrijkste gekozen om mee verder te werken. Daar waar het enigszins kon, hebben we gelijkaardige stellingen gebundeld tot één overkoepelende stelling. De niet weerhouden sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen kunnen mogelijk een rol spelen in de opmaak van de toekomstige jaarlijkse actieplannen. Sterktes Kansen Autodelen.net beschikt over een uitgebreid netwerk bij lokale en regionale overheden, autodeelorganisaties, mobiliteitsorganisaties, organisaties actief binnen de deeleconomie en is ingebed in relevante structuren zoals Netwerk duurzame mobiliteit, netwerk bewust verbruiken, Kauri en BBLv De individuele en maatschappelijke voordelen van autodelen spelen in op actuele thema s en problemen en diverse beleidsuitdagingen van de overheid bv. klimaatopwarming, congestie, basismobiliteit, sociale cohesie, ruimtelijke ordening,... Autodelen.net beschikt over een ruime ervaring en expertise rond alle aspecten van het delen van wagens onder buurtbewoners + Autodelen.net is zeer goed op de hoogte van de hedendaagse en toekomstige trends op vlak van autodelen Er is nood aan duidelijke info over alle vormen van autodelen voor zowel de consument, de overheid als de bedrijven. Autodelen.net is sterk op vlak van innovatieve manieren om autodelen te organiseren en te introduceren (autodeelparty, AVIRA, autodeelsalon,..). Autodelen.net neemt nog steeds een pioniersrol in op vlak van (particulier) autodelen. Er is nood aan ondersteuning voor autodeelorganisaties mbt tot collectieve bekommernissen zoals parkeerregeling, incentives van de overheid, samenwerking openbaar vervoer, verzekeringen, algemene promotie, + er is nood 25

26 aan ondersteuning van een informeel systeem van autodelen tussen kennissen, vrienden en buurtbewoners. Geëngageerd, professioneel, kwalitatief sterk en ervaren personeel (doen zelf ook aan autodelen) Autodelers behoren tot een vrij homogene doelgroep. Er is nog een groot potentieel om het concept te activeren binnen andere doelgroepen zoals nieuwkomers, vierde wereld, senioren, Korte communicatielijn met de leden, laagdrempelige dienstverlening Inspelen op de toenemende maatschappelijke belangstelling voor de deeleconomie + samenwerking zoeken met logische en natuurlijke partners zoals samenhuizen, lets, transitie, peerby, Zwaktes Bedreiging Sterke afhankelijkheid van projectsubsidies + geen structurele financiering voor de basiswerking Er is een te weinig actief ledennetwerk en er zijn te weinig vrijwilligers + er is geen duidelijk actieplan om het vrijwilligersbeleid te stroomlijnen en te onderhouden Afhankelijk van de beleidsbeslissingen van de overheid + in kader van overheidsbesparingen kunnen subsidies verminderen. greenwashing: Niet alle vormen van autodelen bewezen reeds duurzaam karakter bv. One way carsharing, car2go, Communicatie naar RvB en AV verloopt soms minder gestructureerd waardoor bestuursleden niet altijd even goed op de hoogte zijn en waardoor vergaderingen soms veel herhaling nodig hebben. Voor de ondersteuning van onderling (particulier) autodelen zijn de tools al een tijdje dezelfde. Er is te weinig technologische en software matige ondersteuning en de website is vrij statisch Potentieel conflict tussen de rol als netwerk (vertegenwoordiger van alle autodeelorganisaties) en het blijven ondersteunen van onderling (particulier) autodelen. De gunstige fiscale regeling betreffende bedrijfswagens. Autodelen.net wordt nog niet volledig gezien als de autoriteit op vlak van autodelen zowel bij de overheid, bedrijven, als de autodeelorganisaties 26

27 Hieronder wordt de confrontatiematrix weergegeven als resultaat van de bespreking van bovenstaande analyse Investeer Verdedig Investeer in het uitgebreid netwerk en goede contacten om: info te verspreiden nieuwe doelgroepen te bereiken actieve samenwerking te zoeken met natuurlijke partners Investeer in de ervaring en expertise om: Objectieve info te verspreiden De autoriteit te worden op vlak van autodelen Nog betere ondersteuning te bieden aan particulieren Een goede ondersteuning uit te bouwen voor autodeelorganisaties Investeer in de pioniersrol en creativiteit om: Nieuwe doelgroepen te bereiken Diverse overheden te betrekken bij de opschaling van autodelen Nieuwe samenwerkingsverbanden aan te gaan bv. samenlevingsopbouw, VDAB,.. Het uitgebreide netwerk en contacten dienen verder uitgebouwd te worden om: Samenwerkingsverbanden aan te gaan Op de hoogte te zijn van nieuwe financiële opportuniteiten Een platform te creëren voor een standaard van duurzaam autodelen Autodeelorganisaties te overtuigen van de objectiviteit van Autodelen.net Een draagvlak te creëren voor een beleidsbeslissingen ten gunste van autodelen. Innovatie blijft een belangrijk element binnen de werking van Autodelen.net om: Nieuwe samenwerkingsvormen tussen autodeelorganisaties te bevorderen. Een totaalpakket samen te stellen voor alle vormen van autodelen Objectieve en transparante informatie te verstrekken over alle vormen van autodelen De laagdrempelige dienstverlening moet uitgebreid worden naar autodeelorganisaties Investeer in de laagdrempelige dienstverlening om: Nieuwe doelgroepen te bereiken Particulier autodelen blijvend te ondersteunen Beslis Schade beheersing Autodelen heeft impact op verschillende beleidsdomeinen. Afhankelijk van de beleidsprioriteit van de overheid zullen we het verhaal vanuit een andere invalshoek belichten De subsidieafhankelijkheid wordt idealiter afgebouwd (inzetten op diverse beleidsdomeinen, sponsors, verdienmodel uitwerken,..) Hoe kan Autodelen.net nog meer een autoriteit 27

28 Steeds meer mensen doen aan autodelen of andere vormen van delen. Deze zijn de ervaringsdeskundigen bij uitstek. Autodelen.net moet deze pool aanwenden voor de vrijwilligerswerking en ambassadeurs worden op vlak van autodelen zodat ze een kwaliteitslabel kan uitwerken voor een duurzame vorm van autodelen en kan wegen op beleidsbeslissingen (bv. fiscaliteit en bedrijfsvoertuigen) Inzetten op een goede dienstverlening naar autodeelorganisaties en particuliere autodelers kan de experten status van Autodelen.net verhogen Hoe kan Autodelen.net haar rol zuiver houden tussen de ondersteuning van particulier autodelen en andere vormen van autodelen en welke rol kan haar bestuur hier bij spelen Blijven inzetten op laagdrempelige ondersteuningstools en tegelijk vormen van technologische innovaties introduceren. Bovendien kunnen we sociale media en de mogelijkheden van de cloud benutten om onze communicatie te optimaliseren SWO-ART Omwille van het tijdsintensieve karakter van de gebruikte methodieken werd de SWO-ART niet volledig uitgevoerd. De oefening werd beperkt tot het formuleren van de aspiraties en resultaten. We geven ze hier toch mee omdat ze zinvol bleken te zijn bij het bepalen van de beleidsuitdagingen en opties. Autodelen.net neemt zich voor om voor het beleidsplan van de volgende periode onmiddellijk met deze methodiek te werken Aspiraties De onderstaande aspiraties werden verzameld tijdens bestuurs- en algemene vergaderingen en via teamoverleg. Eigenlijk zochten we een antwoord op de vraag: Waar wil Autodelen.net staan en welke rol wil ze opnemen in 2020?. Ook huidige vrijwilligers werd gevraagd naar hun wensen en persoonlijke doelstellingen tijdens de vormingscursus. De belangrijkst vijf werden weerhouden voor de confrontatiematrix. Autodelen.net is het aanspreekpunt, de belangenbehartiger en de expert op vlak van autodelen. Autodelen.net is een lokaal verankerde organisatie met een goede vrijwilligerswerking en lokale kernen. Autodelen.net is een netwerkorganisatie voor autodelers en organiseert ontmoetings- en uitwisselingsmomenten voor autodelers en stakeholders. Autodelen.net innoveert en introduceert methodieken voor het bereiken van niet traditionele doelgroepen. 28

29 Autodelen.net drukt haar stempel op het beleid van overheden en zorgt er voor dat autodelen als een essentiële schakel van duurzame, multimodale mobiliteit gezien wordt. Autodelen.net gaat voor volgende quote: Een ontwikkelde stad is niet waar de armen een eigen auto bezitten. Het is waar de rijken een auto delen., gebaseerd op de quote van Enrique Penalosa, oud-burgemeester van Bogota (Colombia) over openbaar vervoer Resultaten De gewenste resultaten kwamen tot stand via twee ledenbevragingen (verder particulieren) en gesprekken met alle Vlaamse bestaande (en in oprichting zijnde) autodeelorganisaties (verder ADO) en overheden (lokaal en regionaal) Transparante en objectieve informatieverstrekking aan het grote publiek (iedereen) Objectieve belangenbehartiger van de autodeelsector (bv. het bekomen van eenduidige parkeerregels bij lokale overheden voor alle vormen van autodelen, aantonen van de impact van alle vormen van autodelen, één aanspreekpunt voor overheden) (ADO en overheid) Organisatie van collectieve promotie voor autodelen (ADO en overheid) Blijvend inzetten op innovatie (delen gemeentelijkwagenpark, AVIRA) en ondersteuning van particulier autodelen (overheid en particulieren) Een oplossing voor de arbeidsintensieve manier van het maken van afrekeningen en andere administratieve taken (registratie ritten, schadelogboek, ) voor wat betreft particulier autodelen (particulieren) 2 A developed country is not a place where the poor have cars. It s where the rich use public transport 29

30 3.3 Beleidsuitdagingen en beleidsopties De beleidsuitdagingen en opties waren onder meer het resultaat van de gevoerde SWOT en SWO- ART analyse. Om tot prioriteiten te komen werden besprekingen georganiseerd binnen de bijeenkomsten van de RvB (en met bestuursleden apart indien sommige niet aanwezig konden zijn), en werd de methodiek van de zes denkhoeden (de bono) toegepast op een denkdag van de RvB (04/10/2014). De beleidsuitdagingen werden onder gebracht in vijf grote werven. Voor elke werf werd een kort kaderstukje geschreven waaruit de belangrijkste uitdagingen voortvloeien. Ze kwamen naar voor als de belangrijkste en zijn meteen ook de gekozen beleidsopties waarop we de strategische doelstellingen baseren Kenniscentrum Autodelen.net is expert op vlak van particulier autodelen. De organisatie kan buigen over een jarenlange ervaring van het oprichten en blijvend ondersteunen van buurtbewoners die onderling een auto willen delen. Hierdoor kan ze antwoorden formuleren op zo wat alle denkbare vragen en twijfels over het zelf delen van een wagen. Meer nog, in verschillende Europese landen wordt Autodelen.net als de referentie gezien voor wat betreft particulier autodelen. Tegelijk is Autodelen.net uitermate goed op de hoogte van wat er zich afspeelt op vlak van autodelen in Vlaanderen, Europa en de wereld. Er is een duidelijke nood aan objectieve en transparante informatie over alle vormen van autodelen Sensibiliseren en activeren Voor Autodelen.net volstaat het echter niet om enkel expert te zijn. Het uiteindelijke doel van de organisatie is een duidelijke maatschappelijk impact realiseren en dat kan enkel door mensen massaal aan het autodelen te krijgen. Hiervoor is er nood aan permanente communicatie, campagnes en evenementen om het grote publiek op de hoogte te brengen en te houden van de mogelijkheden van autodelen. Zeker omdat autodelen geen reflexmatige ingeving is. Het idee moet eerst rijpen, mensen moeten er over spreken met vrienden, familie en buren en pas na een tijdje zetten ze daadwerkelijk de stap. Om de beoogde maatschappelijke impact te realiseren (lees: het autobezit terug te dringen) is het zaak om autodelen ter beschikking te stellen voor iedereen (of toch een zo groot mogelijk deel van de bevolking). Gezien de huidige doelgroep van autodelen ( en de deeleconomie in het algemeen) zal blijvend ingezet moeten worden op innovatieve manieren van autodelen en promotie maken. Hiervoor zullen ook partnerschappen moeten aangegaan worden met op het eerste zicht minder voor de hand liggende organisaties (bv. samenlevingsopbouw, sociale huisvestingsmaatschappijen, OCMW s, ) Inspelen op community en deeleconomie Of autodelen nu wordt georganiseerd door autodeelaanbieders of door bewoners onderling, het zal zich steeds afspelen op niveau van de buurt. Mensen zullen slechts willen autodelen als er een 30

31 deelwagen beschikbaar is op een aanvaardbare afstand van hun woning. Bovendien zijn mensen sneller geneigd tot actie als iemand van de eigen peer group het verhaal vertelt of zelf aan autodelen doet. Hoe meer mensen gaan autodelen, hoe normaler het wordt om dit zelf ook te doen. De vraag is dus hoe snel de ontwikkeling gaat. Mond-tot-mondreclame helpt om het groeiproces te versnellen. Het is daarom nuttig om na te denken hoe je autodelers kunt aanzetten tot het delen van hun enthousiasme met anderen. Om hier maximaal op in te spelen zal Autodelen.net inzetten op het rekruteren, opleiden en slim gebruiken van vrijwilligers. Autodelen.net zal inzetten op samenwerking met andere spelers uit de deeleconomie die van nature uit logische partners zijn. Via het bundelen van informatie over verschillende vormen van delen worden meer personen bereikt en kunnen meer vrijwilligers gerekruteerd worden De referentie voor autodelen in Vlaanderen Er is een duidelijke nood aan objectieve informatie over autodelen bij de burger, de bedrijven en de overheid. Bovendien geeft die laatste aan, nu reeds het bos door de bomen niet meer te zien in het Vlaamse autodeellandschap. Tegelijk geven autodelers en autodeelorganisaties aan dat zij met een aantal gelijke vragen en knelpunten kampen. Een netwerkorganisatie is noodzakelijk voor duidelijke standpunten en vragen voor beleidsmakers en duidelijke info voor de consumenten. Bovendien moet deze organisatie in overleg standaarden vastleggen voor duurzaam autodelen om het te onderscheiden van pogingen om misbruik te maken van de huidige positieve trend van autodelen Professionaliteit Na de duidelijke positieve keuze van Autodelen.net om haar werking te verruimen naar alle vormen van autodelen kwamen een aantal elementen aan het licht in verband met de interne organisatie van de vzw. In de komende beleidsperiode zet Autodelen.net in op een optimalisering van haar interne werking op vlak van beslissingsprocessen (RvB, AV en netwerkfunctie), personeels- en vrijwilligersbeleid en integrale kwaliteitszorg. 31

32 Deel 3: Strategische en operationele doelstellingen De strategische en operationele doelstellingen zijn gericht op gedragsverandering bij zo veel mogelijk mensen. Gedrag is echter niet altijd logisch en rationeel. We hebben in 2014 nooit langer gezamenlijk in de file gestaan, in steden ontstaan parkeerfiles van automobilisten die geen parkeerplaats vinden en zo goed als iedereen weet ondertussen dat het klimaat op hol slaat door onder andere te veel uitlaatgassen van auto s. Toch spreken we nog steeds over koning auto en over mijn auto, mijn vrijheid en autodelen is goed, alleen ik kan echt niet zonder mijn auto. De centrale vraag die Autodelen.net zich dagelijks stelt is: hoe krijg je mensen zover dat ze de stap zetten om te gaan autodelen? en hoe doorbreek je de gewoonte van het autogebruik/bezit. Volgens het MaxSem-model gaat gedragsverandering meestal niet in één keer, maar in fasen. Bij de transitie van autobezit naar autodelen (gebruik) is dit een bijzonder aandachtspunt. De strategische doelstellingen zijn zodanig opgebouwd dat ze een mix van noodzakelijke elementen bevatten om mensen te informeren en te activeren maar ook om de noodzakelijke voorwaarden (om aan autodelen te kunnen doen) te faciliteren. Strategische doelstellingen (tussen haakjes wordt vermeld welke groep van stakeholders bereikt wordt) 1. Autodelen.net is de expert op vlak van autodelen en biedt duidelijke, transparante en objectieve informatie aan consumenten, overheden en bedrijven. (Groot publiek) 2. Autodelen.net promoot alle vormen van duurzaam autodelen en biedt actieve ondersteuning bij de keuze en/of het opzetten van een duurzaam autodeelsysteem (Groot publiek en subdoelgroepen). 3. Autodelen.net voert een actief vrijwilligersbeleid met als doel de lokale verankering van duurzaam autodelen (Vrijwilligers/ autodelers). 4. Autodelen.net is de referentie en belangenbehartiger op vlak van autodelen in Vlaanderen (Overheid en autodeelorganisaties). 32

33 5. Autodelen.net is een efficiënte, duurzame en professionele organisatie (Intern). Op de volgende bladzijde vindt u een schematisch overzicht van de operationele doelstellingen 33

34 Strategische doelstelling Operationele doelstelling Timing 1. Autodelen.net is de expert op vlak van autodelen en biedt duidelijke, transparante en objectieve informatie aan consumenten, overheden en bedrijven 1.1 De actualiteit omtrent autodelen wordt op de voet gevolgd 1.2 Autodelen.net is lid van relevante netwerken en zoekt actief contacten met relevante partners 1.3 Autodelen.net publiceert jaarlijks een rapport over de toestand en de impact van autodelen in Vlaanderen 1.4 Autodelen.net zet in op een professionele, kwaliteitsvolle en kwantitatieve communicatie over alle vormen van autodelen P P P P 2. Autodelen.net promoot alle vormen van duurzaam autodelen en biedt actieve ondersteuning bij de keuze en/of het opzetten van een duurzaam autodeelsysteem 3. Autodelen.net voert een actief vrijwilligersbeleid met als doel de lokale verankering van duurzaam autodelen 4. Autodelen.net is de referentie en belangenbehartiger op vlak van autodelen in Vlaanderen 5. Autodelen.net is een efficiënte, duurzame en professionele organisatie 2.1 Vier op vijf mensen weten wat autodelen is in In minstens 5 grote steden doet 10% van de bevolking met een rijbewijs aan autodelen in Autodelen.net zet innovatieve projecten op om autodelen in zo veel mogelijk situaties te kunnen gebruiken 2.4 Autodelen.net ontwikkelt methodieken op maat van specifieke niet-traditionele doelgroepen van Autodelen 3.1 Autodelen.net beschikt in elke Vlaamse centrumstad over minstens 2 autodeelmeesters 3.2 In elke Vlaamse provincie beschikt Autodelen.net over minstens 2 ambassadeurs 3.3 Er worden jaarlijks minstens 100 lokale informatiemomenten georganiseerd over autodelen 4.1 Autodelen.net versterkt haar rol als netwerkorganisatie van alle vormen van duurzaam autodelen 4.2 Autodelen is opgenomen in de partijprogramma s van 80% van de Vlaamse politieke partijen 4.3 Er zijn minstens 3 concrete acties opgenomen in regionale en/of federale beleidsplannen betreffende het wegwerken van mogelijke drempels voor, of het faciliteren van autodelen. 4.4 Autodelen is opgenomen in 30% van alle mobiliteitsplannen van lokale overheden 4.5 Eén op vier Vlaamse gemeenten deelt het gemeentelijke wagenpark of vervangt de vloot door een gedeelde vloot via aanbieders 5.1 Autodelen.net voert een gebalanceerd en efficiënt financieel beleid 5.2 Interne werking van Autodelen.net als netwerk stroomlijnen 5.3 Autodelen.net voert een professioneel en activerend vrijwilligersbeleid 5.4 Autodelen.net voert een professioneel en duurzaam personeelsbeleid 5.5 Autodelen.net voert een doordacht en dynamisch kwaliteitszorgbeleid L L P P M M P M M/L M/L M/L L P K K/M M M 34

35 P= Permanent, K= Korte termijn (1 à 2 jaar), M= Middellange termijn (3 à 4 jaar), L = Lange termijn (4 à 5 jaar) 35

36 Operationele doelstellingen Hieronder vindt u de vijf strategische doelstellingen die verder geconcretiseerd worden met 21 operationele doelstellingen. Bij elke operationele doelstellingen leest u een korte beschrijving en worden de mogelijke acties en daaraan gekoppelde indicatoren vermeld. De mogelijke acties zijn eerder richtinggevend en kunnen, indien de actualiteit en/of veranderende maatschappij dit vereist, bijgestuurd worden. SD 1 Autodelen.net is de expert op vlak van autodelen en biedt duidelijke, transparante en objectieve informatie aan consumenten, overheden en bedrijven. Er is een duidelijke nood aangegeven betreffende transparante en objectieve informatie over autodelen zowel vanuit de consument, de overheid als de autodeelorganisaties. Om dit te kunnen verwezenlijken zal Autodelen.net blijvend inzetten op het verwerven van kennis en data. De expert zijn is één ding. Het belangrijkste is dat de informatie op een eenvoudige, toegankelijke en overzichtelijke manier tot bij de doelgroepen geraakt. OD 1.1 De actualiteit omtrent autodelen wordt op de voet gevolgd Vandaag de dag is het mogelijk om een belangrijk deel van de informatie te verzamelen via het wereldwijde web. Via zoekmachines en het ingeven van kernwoorden zoals autodelen, car sharing, shared mobility, enz kunnen de nieuwste berichten dagelijks in de mailbox ontvangen worden. Het opvolgen van relevante sociale media en het abonneren op relevante nieuwsbrieven en tijdschriften blijken ook een waardevolle bronnen van informatie te zijn, bv. nieuwsbrieven binnen - en buitenlandse autodeel en mobiliteitsorganisaties en nieuwsbrieven van de Duitse, Amerikaanse en Britse koepelorganisaties ( ). OD Mogelijke acties Het vastleggen van dagelijkse zoekopdrachten via zoekmachines (bv. google, yahoo, ) Abonneren op vaktijdschriften en nieuwsbrieven zoals de verkeerspecialist, VAB-magazine, tijdschrift vervoerswetenschap, verkeersspecialist (Nederland), shareable Dagelijkse screening van relevante persberichten, blogs en nieuwsbrieven Deelname aan workshops en netwerkevenementen gelieerd aan innovatie en duurzame mobiliteit Opzetten digitale bibliotheek met relevante artikels en persberichten 36

37 OD Indicatoren Aantal lidmaatschappen en abonnementen op relevante nieuwsbrieven en tijdschriften. Tot stand komen van een maandelijks overzicht van de belangrijkste innovaties op vlak van autodelen aan de leden en op onze sociale media kanalen. Jaarlijks rapport met de opmerkelijkste en interessantste berichten van het afgelopen jaar. Aantal gelezen publicaties van interessante en wervende berichten op sociale media Aantal deelnames aan relevante workshops en netwerkevenementen. Tot stand komen interne digitale bibliotheek. OD 1.2 Autodelen.net is lid van relevante netwerken en zoekt actief contacten met relevante partners Zoals Al Gore, geïnspireerd door een oud Afrikaans gezegde, al zei in 2007: If you want to go quickly, go alone. If you want to go far, go together." Autodelen.net wil haar verhaal samen met andere organisaties schrijven om zo een multiplicatoreffect te weeg te brengen. Ook voor wat betreft kennisopbouw en verspreiding wordt zo veel mogelijk samengewerkt. Het is noodzakelijk om aanwezig te zijn bij relevante binnen en buitenlandse netwerken zoals Netwerk Duurzame Mobiliteit, Netwerk Bewust Verbruiken, Kauri, Wocomoco, ICLEI, Naast deze structurele netwerken is het interessant betrokken te zijn bij ad hoc netwerken zoals de stuurgroep schakelmobiliteit, Leuven Klimaatforum, Ook deelname aan Europese projecten staat hoog op de agenda van Autodelen.net. Via deze projecten blijft ze op de hoogte van nieuwe trends en evoluties op vlak van shared mobility en kan ze haar expertise ook buiten Vlaanderen verspreiden. Autodelen.net vindt het bovendien essentieel om inspirerende bilaterale contacten te onderhouden met buitenlandse (koepel en netwerk)organisaties voor autodelen. Er is nu reeds overleg met de Duitse koepel. In de komende beleidsperiode zal Autodelen.net toenadering zoeken met onder andere de Amerikaanse en Britse koepel. Autodelen.net onderhoudt momenteel ook reeds contacten met diverse buitenlandse autodeelorganisaties zoals mywheels en mobiel gedeeld (Nederland), city car club (Groot-Brittannië), Bildeleringen (Noorwegen), Deways (Frankrijk) en Caruso (Oostenrijk). Autodelen.net zal deze contacten verder uitdiepen met het oog op uitwisseling en het op de hoogte blijven van interessante innovaties. OD Mogelijke acties Actieve deelname aan bijeenkomsten van netwerkorganisaties. Indienen van Europese projecten (als partner). Organisatie overleg met buitenlandse (koepel- en netwerk)organisaties voor autodelen. Aanleggen van een contactenlijst van relevante partners. Opvolgen van sociale media (facebook, twitter, linkedn, ) betreffende autodelen community s. Actieve screening en deelname ad hoc netwerken 37

38 OD Indicatoren Aantal aanwezigheden op overlegmomenten, studiedagen en workshops van relevante structuren. Aantal lidmaatschappen bij relevante netwerken. Aantal keer partner in Europese projecten. Aantal aanwezigheden binnen en buitenlandse events betreffende duurzame mobiliteit. Aantal keer overleg met buitenlandse koepelorganisaties. Aantal contacten met buitenlandse autodeelorganisaties. Aantal keer lid van relevante ad hoc netwerken. OD 1.3 Autodelen.net publiceert jaarlijks een rapport over de toestand en de impact van autodelen in Vlaanderen. Duurzaam autodelen leidt onmiskenbaar tot een modal shift en de daaraan gekoppelde positieve effecten op vlak van CO-2 uitstoot en ruimte. Bovendien is autodelen een deel van de oplossing voor basisbereikbaarheid, tewerkstelling, sociale cohesie, toegankelijkheid en inclusie. Verschillende buitenlandse studies tonen de positieve effecten op diverse niveaus. In Vlaanderen is er al eens een ledenbevraging bij bv. Cambio of bij particulier autodelers maar dit leidt nooit tot een coherent geheel om het volledige plaatje van autodelen in Vlaanderen in kaart te brengen. Autodelen.net maakt het tot één van haar belangrijke doelstellingen om overheden, consumenten en andere stakeholders te overtuigen van de voordelen van autodelen met onder andere cijfers en wetenschappelijk onderzoek. Hiervoor wordt onder meer toenadering gezocht met universiteiten, hoge scholen en onderzoeksinstellingen. Ook de autodeelorganisaties zijn uiteraard een belangrijke bron van informatie. OD Mogelijke acties Jaarlijkse opvraging van relevante cijfers bij de autodeelorganisaties. Jaarlijkse persconferentie of bericht naar aanleiding van de uitgave van het rapport autodelen. Samenwerking met universiteiten en hoge scholen met het oog op (studenten)onderzoek over de impact van autodelen op vlak van milieu, mobiliteit en sociale cohesie en het bereiken van niet-traditionele doelgroepen van autodelen. Samenwerking met onderzoeksinstellingen (bv. Vito, VSV, VMM, ). Opmaak basisdocument voor universiteiten en hogescholen met het oog op onderzoeksopdrachten en de aanwerving van stagiaires. 38

39 OD Indicatoren Tot stand komen jaarlijks rapport over de toestand en impact van (duurzaam) autodelen in Vlaanderen. Persbelangstelling voor het jaarlijks rapport. Aantal bijeenkomsten met universiteiten, hoge scholen en onderzoeksinstellingen. Aantal (en kwaliteit van) studies betreffende de impact van autodelen. Aantal stages die op de werkvloer van Autodelen.net plaatsvinden. Aantal concrete onderzoeksprojecten met onderzoeksinstellingen en universiteiten. OD 1.4 Autodelen.net zet in op een professionele, kwaliteitsvolle en kwantitatieve communicatie over alle vormen van autodelen Autodelen.net moet zich de komende beleidsperiode verder ontwikkelen tot een voor iedereen toegankelijk kenniscentrum over alle vormen van autodelen. De communicatie van Autodelen.net verloopt vandaag te veel ad hoc. Autodelen.net zal inzetten op het opmaken van een professioneel communicatieplan om haar communicatie te stroomlijnen via haar website, elektronische nieuwsbrief, pers en sociale media. Bovendien is het niet alleen belangrijk om informatie te kunnen verspreiden via eigen publicaties maar ook via diverse organisaties met een groot bereik (bv. gezinsbond, KAV, femma, kerk en leven, B-post, ). Het leggen van contacten met het oog op publicatie of opname van autodelen als jaarthema vormt een essentieel element bij de verspreiding van het concept autodelen. OD Mogelijke acties In 2015 evalueert Autodelen.net haar huidig communicatiebeleid. Begin 2016 wordt een algemeen communicatieplan opgemaakt met aandacht voor de meest optimale vormen van communicatie om diverse doelgroepen te bereiken. Volgen van vorming rond innovatief, duurzaam en professioneel communicatiebeleid. Jaarlijkse evaluatie van het communicatieplan zowel kwalitatief (bv. via enquête) als kwantitatief (bv. via bv. google analytics en persoverzichten). Periodieke evaluatie van de eigen sociale media en de website (inhoud, bereik, meest bezochte pagina s) en het verbeteren van het gebruiksgemak en inhoud. Het ontwikkelen van een portaalwebsite voor autodelen. Ontwikkelen van een online tool die potentiële autodelers op basis van hun profiel adviseert over het voor hen ideale autodeelsysteem (een online profielbepaler ). Het versturen van een tweemaandelijkse nieuwsbrief aan leden en geïnteresseerde personen en organisaties. 39

40 Het aanleggen van een contactenlijst van de pers en van organisaties met een groot bereik. Overleg met organisaties met een groot lezerspubliek. Opmaak van een lijst met mogelijke artikels over autodelen, te bezorgen aan potentiële uitgevers van nieuwsbrieven en tijdschriften. OD Indicatoren Tot stand komen evaluatie communicatiebeleid. De aanwezigheid van een doordacht, dynamisch communicatieplan. Verslag van de jaarlijkse evaluatie van het communicatieplan. Aantal keer dat autodelen of duurzame mobiliteit is opgenomen binnen jaarthema s van organisaties met een groot bereik. Aantal contacten met mogelijke communicatiepartners. Aantal gepubliceerde artikels in tijdschriften en nieuwsbrieven en het bereik er van. Aantal berichten op sociale media en het bereik er van (toename van jaarlijks 30%). Aantal verstuurde nieuwsbrieven en aantal geabonneerden (toename van jaarlijks 20%). Aantal keer dat website wordt bezocht. (toename van jaarlijks 30%). Aantal uren vorming op vlak van innovatief, duurzaam en professioneel communicatiebeleid. Tevredenheid van 80% over de portaalwebsite en de online profielbepaler. Tot stand komen en actueel houden van een lijst met perscontacten. Aantal keer dat autodelen vermeld wordt in de pers (lokaal/nationaal) (in 2016 minimaal 80 keer en daarna jaarlijks een stijging van 20%) SD 2 Autodelen.net promoot alle vormen van duurzaam autodelen en biedt actieve ondersteuning bij de keuze en/of het opzetten van een duurzaam autodeelsysteem. Mensen die autodelen geven grotendeels aan dat ze er eerst goed over nagedacht hebben. De beslissing viel niet op één moment maar was eerder een proces van gewoon worden aan het idee geen eigen auto te bezitten. Het is daarom belangrijk dat de boodschap van autodelen regelmatig en op een positieve, activerende manier herhaald wordt. Er is er nood aan permanente, gediversifieerde communicatie, campagnes en evenementen om het grote publiek op de hoogte te brengen en te houden van de mogelijkheden van autodelen De manier waarop een auto kan gedeeld worden is heel divers. Verschillende doelgroepen hebben verschillende wensen en gebruikersprofielen. Het doel is om autodelen ter beschikking te stellen voor iedereen (of toch een zo groot mogelijk deel van de bevolking ) Er zal blijvend ingezet moeten worden op innovatieve manieren van autodelen en promotie maken. Hiervoor zullen ook partnerschappen aangegaan worden met op het eerste zicht minder voor de hand liggende organisaties (bv. samenlevingsopbouw, sociale huisvestingsmaatschappijen, OCMW s, ). 40

41 OD 2.1 Vier op vijf mensen weten wat autodelen is in 2020 Hoewel autodelen aan een opmars bezig is, is het concept in Vlaanderen nog steeds relatief onbekend. In Nederland kent reeds 71% van de bevolking het concept, In Vlaanderen zijn weinig actuele cijfers te vinden. Autodelen.net maakt het haar opdracht om het algemeen concept van autodelen bekend te maken in gans Vlaanderen. In het boek Consumer Behaviour: A European Perspective van onder andere Michael R. Solomon wordt uitgelegd dat hoe meer mensen aan autodelen doen, hoe meer potentiële gebruikers in contact komen met huidige gebruikers. Zo leren ze het concept kennen en worden eventuele negatieve misopvattingen weggewerkt. Op die manier komt er een moment dat nagenoeg iedereen via zijn of haar sociale netwerk bekend is met het fenomeen en dat de verspreiding plots heel snel verloopt Verschillende acties uit anders operationele doelstellingen zijn gelinkt met deze doelstelling. Toch zetten we ze hier apart omdat de bekendheid van autodelen de eerste stap is om mensen te activeren. Bovendien richt deze operationele doelstelling zich veeleer naar de organisatie van informatieve evenementen, algemene promotiecampagnes en actieve communicatie. OD Mogelijke acties Nulmeting bekendheid autodelen in Vanaf 2018 tweejaarlijkse enquête voor de opvolging van de nulmeting. Jaarlijkse organisatie evenementen ter promotie van autodelen (bv. autodeelsalon). Jaarlijkse promotiecampagne voor alle vormen van autodelen ism andere autodeelorganisaties. Inspelen op de actualiteit door onder andere het versturen van persberichten. publiceren van redactionele artikels. Organisatie van informatiesessies en homeparty s. (zie OD 3.3). Acties uit OD 1.3 en 1.4. OD Indicatoren (stijgend) Aantal mensen die bekend zijn met het begrip autodelen. Tot stand komen tweejaarlijkse enquête (vanaf 2018). Jaarlijkse organisatie autodeelsalon en aantal bezoekers. Bereik, kwaliteit en originaliteit (o.a. via bevraging) van de jaarlijkse promotiecampagne. Aantal pers en redactionele artikels. Aantal informatiesessies en homeparty s (zie OD 3.3). Indicatoren OD 1.3 en OD

42 OD 2.2 In minstens 5 grote steden doet 10% van de mensen met een rijbewijs aan autodelen in 2020 Het mag duidelijk zijn dat deze doelstelling een communicerend vat is met bovenstaande. Hoe meer mensen autodelen kennen, hoe meer mensen er over zullen nadenken. Autodelen.net zal heel sterk inzetten op het activeren van mensen via evenementen, informatiesessies, homeparty s en opstartvergaderingen. We zien het ook als onze taak om te onderzoeken in welke buurten en regio s de vraag en/of nood aanwezig is om een nieuw of aanvullend aanbod te creëren. Autodelen.net zal hiervoor samenwerken met lokale overheden, buurtcomités en autodeelorganisaties. OD Mogelijke acties Opmaak dynamische voordeelcalculator die berekent hoeveel iemand (of een bedrijf) kan besparen door te gaan autodelen. Opmaak (samen met andere autodeelorganisaties) van een gezamenlijk communicatieplan voor de promotie in verstedelijkte gebieden. Organiseren van bevragingen in steden en gemeenten (peilen interesse voor autodelen) Uitwisselingsmomenten tussen particuliere autodelers. Organisatie opstartavonden voor particulier autodelen Optimaliseren van het online Vraag en aanbod voor particuliere autodelers Optimaliseren van de online en telefonische helpdeskfunctie (via onder andere evaluatie) Zie ook OD 2.1 (evenementen, promotiecampagnes, informatiesessies, ) OD Indicatoren Aantal keer dat de voordeelcalculator gebruikt wordt. Aantal actieve autodelers in Vlaanderen. Tot stand komen van een gezamenlijk communicatieplan. Aantal steden waar 10% van de mensen met een rijbewijs aan autodelen doet. Aantal opgestarte particuliere autodeelgroepen. Aantal uitwisselingsmomenten tussen particuliere autodelers. Aantal positieve matches via het online vraag en aanbod. Aantal bevragingen en respons. In 2020 zijn er Vlaamse autodelers. De helpdeskfunctie wordt door 80% van de leden als goed tot zeer goed beoordeeld. OD 2.3 Autodelen.net zet innovatieve projecten op om autodelen in zo veel mogelijk situaties te kunnen gebruiken De visie van Autodelen.net is heel duidelijk. De organisatie is er van overtuigd dat autodelen een oplossing is voor de mobiliteitsvraag van veel consumenten, organisaties, bedrijven en overheden. Bovendien is er een enorm potentieel van het reeds bestaande wagenpark dat amper gebruikt wordt. In de voorbije twee jaar ontwikkelde Autodelen.net al enkele concepten die op een slimme en innovatieve manier autodelen introduceren en beter beschikbaar maken. Zo wordt, bij het opmaken 42

43 van dit beleidsplan, in 8 gemeenten het gemeentelijk wagenpark gedeeld met de bevolking en wordt het in 5 steden verkleind door beroep te doen op een deelwagen van een aanbieder (die bovendien ook gedeeld wordt met de burger). Het delen van Rolstoelvriendelijke voertuigen (AVIRA) tussen personen met een mobiliteitsbeperking en buurtbewoners is ook uiterst innovatief te noemen. Voor het eerst worden de doelstellingen van autodelen op vlak van milieu en mobiliteit gekoppeld aan doelstellingen op vlak van inclusie en toegankelijkheid voor personen met een mobiliteitsbeperking. Bovendien omvat het project ook een vrijwilligerswerking waarbij een match gezocht wordt tussen de vervoersvraag van een persoon met een mobiliteitsbeperking en een vrijwillige chauffeur. Autodelen.net zal in deze beleidsperiode actief blijven zoeken naar nieuwe vormen van autodelen met als doel de verbreding van het concept door het op zeer diverse manieren in de praktijk te brengen. Bovendien wordt toenadering gezocht bij natuurlijke partners waar delen al in het DNA zit zoals Lets, transitie, samenhuizen en andere lokale deelinitiatieven. Bijkomende doelstelling is om deze nieuwe vormen zodanig te ontwikkelen dat ze na enkele jaren verzelfstandigen of opgenomen worden door andere autodeelorganisaties. OD Mogelijke acties Verder zetten van het AVIRA-project. Bevraging bij organisaties en bedrijven op vlak van bezit en gebruik van eigen voertuigen. Organisatie van inspiratie en denkdagen zowel intern als met externe deelnemers. Schrijven van nieuwe projectvoorstellen met als doel te experimenteren met vormen van autodelen. Deelname aan netwerkevenementen en pitchsessies rond (sociale) innovatie ( zie ook OD 1.1 en OD 1.2). Overleg met on - en offline community s die actief zijn in de deeleconomie (bv. oui share, Belgoshare, Netwerk Bewust Verbruiken, samenhuizen, Lets ) (zie ook OD 1.1). Opvolgen buitenlandse innovatieve ontwikkelingen op vlak van autodelen. OD Indicatoren Aantal voorzieningen en individuele personen die een rolstoelvriendelijke wagen delen (50 gedeelde rolstoelvriendelijke voertuigen in 2016 en daarna jaarlijks + 20%). Aantal bevragingen bij organisaties en bedrijven. Aantal inspiratie en denkdagen. Aantal keer aanwezig op netwerkevenementen. Aantal ingediende projectdossiers. Aantal opgestarte en ondersteunde nieuwe projecten van autodelen. Aantal nieuwe concepten/projecten met natuurlijke partners Aantal verzelfstandigde (en/of opgenomen door andere autodeelorganisaties) nieuwe vormen van autodelen. 43

44 OD 2.4 Autodelen.net ontwikkelt methodieken op maat van specifieke niettraditionele doelgroepen van autodelen. Autodelen bevindt zich nog steeds in een innovatieve fase (cfr. Innovatietheorie van Rogers). Minder dan 2,5% van de bevolking is effectief autodeler. Om van autodelen een vervoersmodus te maken die impact kan generen op de samenleving, milieu en mobiliteit is het van groot belang dat het beschikbaar gemaakt wordt voor zo veel mogelijk doelgroepen. Hiervoor is het noodzakelijk om methodieken te ontwikkelen aangepast aan de verwachtingen en de behoeften van verschillende doelgroepen zoals nieuwkomers, senioren, werklozen, vierde wereld, Deze methodieken situeren zich op vlak van het autodeelsysteem zelf (dit wordt geoperationaliseerd in punt 2.3) maar ook en vooral op vlak van communicatie. Naast de aangepaste communicatie zal ook aandacht besteed worden aan het samenwerken met de ideale partner. Dit zijn organisaties (samenlevingsopbouw, sociale huisvestingsmaatschappij, VDAB, buurtwerk, zelforganisaties, religieuze organisaties ) en lokale burgerinitiatieven die in rechtstreeks contact staan met de doelgroep. Door de positieve effecten op de sociale cohesie en de leefbaarheid van buurten, vindt de verspreiding van het concept autodelen in veel gevallen aansluiting bij de missie en visie van deze potentiële partners. Zij zorgen voor een lokale verankering waardoor de communicatie verloopt via vertrouwensfiguren. OD OD Mogelijke acties Inventariseren en afbakenen verschillende doelgroepen. Inventarisatie ideale partners en het contacteren er van met het oog op samenwerking. Inventarisatie van aanknopingspunten tussen autodelen en de missie van de respectieve potentiële partners. Bevraging en onderzoek bij gekozen doelgroepen (betreffende behoeften en beste manier van communicatie en ondersteuning). Promotiemateriaal, website, nieuwsbrieven worden aangepast aan de behoeften van de gekozen doelgroepen. Opmaak van een concreet handboek autodelen voor de vertegenwoordigers op het terrein met aandacht voor het doorgeven van de informatie aan specifieke doelgroepen. Organiseren van periodieke vormingen voor lokale organisaties en burgerinitiatieven. Indicatoren In 2016 bepaalt Autodelen.net minstens 2 prioritaire niet-traditionele doelgroepen. Tot stand komen van een bevraging/onderzoek en de resultaten ervan bij de gekozen prioritaire doelgroepen. Tot stand komen aangepast promotiemateriaal en websitepagina s. Tot stand komen publicatie en verspreiding handboek autodelen. Aantal vormingen voor organisaties en burgerinitiatieven. Aantal lokale partners. 44

45 SD 3 Autodelen.net voert een actief vrijwilligersbeleid met als doel de lokale verankering van autodelen. Mensen zijn sneller geneigd tot autodelen als iemand van de eigen peer group het verhaal vertelt of zelf aan autodelen doet. Een onderzoek van Autodelen.net in 2013 stelde vast dat bijna 1 op 3 respondenten aangeeft autodelen te kennen door contacten met kennissen, vrienden of familie is. Er is een significant verschil tussen de steden waar autodelen reeds een succes is (Antwerpen, Gent, Leuven en Mechelen) waar gemiddeld 39% aangeeft door kennissen in contact te zijn gekomen met autodelen en de andere steden (21%). Om hier maximaal op in te spelen zal Autodelen.net inzetten op het rekruteren, opleiden en efficiënt gebruiken van vrijwilligers. OD 3.1 Autodelen.net beschikt in elke Vlaamse centrumstad over minstens 2 autodeelmeesters. Sinds het succes van de autodeelparty in 2011 zet Autodelen.net in op het opleiden van ervaringsdeskundigen om het autodeelverhaal bij de mensen thuis te brengen. Dit concept blijkt uiterst succesvol te zijn want na ca. 70% van deze homeparty s gaan mensen effectief aan het autodelen. Autodelen.net beschikt momenteel over een pool van een zestal autodeelmeesters. Dit is te weinig om aan de vraag te voldoen en bovendien zien we een concentratie in Gent en Antwerpen. Een tweede punt is de beperkte vaardigheid om uitleg te geven over alle vormen van autodelen. Provinciale spreiding en grotere expertise zijn de uitgangspunten van deze operationele doelstelling. Om autodeelmeesters beschikbaar te hebben op realistische afstanden van de autodeelparty s en informatiesessie vertrekt Autodelen.net vanuit de centrumsteden. Zo kunnen alle plaatsen in Vlaanderen binnen een aanvaardbare reistijd bereikt worden. Sinds 2014 werkt Autodelen.net samen met het Centrum Voor Natuur en milieueducatie voor de uitwisseling van lesgevers en het administratief opvolgen van informatiesessies en autodeelparty s. Deze vorm van samenwerking zal verder uitgediept worden en er wordt toenadering gezocht met andere vormingsinstellingen zoals vormingsplus, basiseducatie, om te onderzoeken op welke manier samenwerking mogelijk is. OD Morgelijke acties Organisatie van provinciale opleidingen. Terugkomdagen waarbij autodeelmeesters actief begeleid worden bij de uitwisseling van expertise en ervaring. Onderdeel op de website voor autodeelmeesters waarop onder andere tips en tricks staan maar ook verslagen en praktijkverhalen van op de terugkomdagen. Overleg met andere autodeelorganisaties om vormingen te integreren en op elkaar af te stemmen. Overleg en uitdiepen van de samenwerking met vormingscentra. 45

46 OD Indicatoren Aantal opleidingen (minstens 3 per jaar). Aantal lesgevers/autodeelmeesters (minstens 26 in 2020). Aantal lesgevers/autodeelmeesters per centrumstad (minstens 2 per centrumstad). Aantal autodeelparty s begeleidt door autodeelmeesters Verslaggeving terugkomdagen. Tot stand komen apart onderdeel op de website voor lesgevers/autodeelmeesters. Verslagen van bijeenkomsten met autodeelorganisaties. Verslag van bijeenkomsten met vormingscentra. Aantal (en aard van) samenwerkingen met vormingscentra. OD 3.2 In elke Vlaamse provincie beschikt Autodelen.net over minstens 2 ambassadeurs Autodelen zit in de lift. Prognoses wijzen op een verderzetten van de positieve flow waarin het concept zich bevindt. Toch blijft het concept nog steeds op het niveau van de zgn. innovators hangen (zie ook punt 2.4) en is de bereikte doelgroep te homogeen. Het is één van de voornaamste ambities van Autodelen.net om het concept bij zo veel mogelijk mensen te introduceren. Hiervoor is het belangrijk dat ook andere doelgroepen aangesproken worden. Er ligt bv. nog een enorm potentieel bij de steeds groeiende groep van nieuwkomers en senioren. Autodelen.net zal lokale ambassadeurs zoeken waaraan die doelgroepen zich kunnen spiegelen en/of die een in sterke mate vertrouwen opwekken. Dit kunnen algemeen bekende personen zijn zoals bekende Vlamingen maar ook invloedrijke buurtfiguren (bv. een priester, een imam, iemand van de lokale middenstand, ). Ambassadeurs zijn niet per definitie natuurlijke personen. Autodelen.net gaat ook op zoek naar organisaties die op het terrein een vertrouwensrelatie hebben opgebouwd met de subdoelgroep. Het gaat over opbouwwerk, samenlevingsopbouw, OCMW s, gebiedsgerichte werking, Deze organisaties moeten voor een lokale verankering zorgen en mee communiceren en activeren op vlak van duurzaam autodelen (zie ook punt 2.4). OD Mogelijke acties Een inventaris maken van het potentieel aan ambassadeurs (zowel natuurlijke personen als organisaties). De ontwikkeling van een systeem van kwaliteitsbewaking van ambassadeurs. De ontwikkeling van een handleiding/charter voor lokale ambassadeurs. Regionale bijeenkomsten voor ambassadeurs met focus op methodiekontwikkeling en uitwisseling. Overleg met de grote structuren die subdoelgroepen vertegenwoordigen ( Federatie van Zelforganisaties Vlaanderen, Vlaamse ouderenraad, Netwerk tegen armoede, ). Persconferenties waarin ambassadeurs zich outen. 46

47 OD Indicatoren aantal ambassadeurs per provincie. aantal samenwerkingsprojecten met lokale organisaties zoals samenlevingsopbouw, OCMW s, lokale zelforganisaties, sociale huisvestingsmaatschappijen,.. Tot stand komen van een handleiding/charter voor ambassadeurs. aantal regionale bijeenkomsten. Aantal persconferenties met ambassadeurs. OD 3.3 Er worden jaarlijks minstens 100 lokale informatiemomenten georganiseerd over autodelen. Naast het werken met formele lesgevers en vertegenwoordigers wil Autodelen.net ook mensen activeren die autodelen, die overtuigd zijn van de noodzaak van autodelen en die sporadisch een actie willen doen om buurtbewoners te informeren. Het zgn. mini-autodeelsalon is de methodiek bij uitstek om deze groep van autodelers te activeren en optimaal te profiteren van de mond-tot-mond reclame. Deze sporadische vrijwilligers kunnen ook ingezet worden voor het lokaal promoten van bepaalde vormen van autodelen door bv. flyers te bussen, affiches op te hangen, aanwezig te zijn op buurtfeesten, te bloggen, berichten te verspreiden via sociale media, lobbyen bij lokale overheid via o.a. petities, Autodelen.net alleen kan de ambitie om 100 informatiemomenten over autodelen ter organiseren niet bereiken. Hiervoor is er ook samenwerking nodig met andere autodeelorganisaties. Het bundelen en promoten van informatiemomenten van alle autodeelorganisaties is ook een taak voor Autodelen.net als Netwerk Autodelen. Om de organisatie van allerlei informatiemomenten te stimuleren zal Autodelen.net regelmatig bijeenkomsten organiseren met de autodeelorganisaties om informatie uit te wisselen en te stroomlijnen, gekoppeld aan vorming over interessante methodieken om te presenteren en te informeren (bv. over het geven van een succesvolle pitchsessie, presentatie, pecha kucha, ). OD Mogelijke acties Meewerken aan de portfolio voor gemeentebesturen (ism BBLv). Organisatie mini-autodeelsalons tijdens autovrije zondagen, duurzaamheidsmarkten, buurtfeesten, Ontwikkelen nieuwe methodieken om sporadisch vrijwilligerswerk te ondersteunen. Opmaak handleiding voor sporadisch vrijwilligerswerk (focus: hoe overtuig ik mijn medemens van de noodzaak en het gemak van autodelen). Jaarlijkse bijeenkomst van iedereen die in meerdere of mindere mate vrijwilligerswerk deed voor autodelen. Evaluatie van evenementen waarop vrijwilligers aanwezig waren. Ontwikkelen vrijwilligersbeleid (zie ook OD 5.3). Ontwikkelen van een online kalender met alle toekomstige informatiemomenten over autodelen. 47

48 Organisatie vormingen betreffende presenteermethodieken voor autodeelorganisaties OD Indicatoren Tot stand komen portfolio gemeentebesturen waarin mogelijke acties omtrent autodelen zijn opgenomen. Aantal evenementen waarop vrijwilligers aanwezig waren. Tot stand komen handleiding vrijwilligers. Verslagen van jaarlijkse bijeenkomsten met vrijwilligers. Aantal sporadische vrijwilligers. Aantal nieuwe methodieken om vrijwilligers in te zetten. Aantal informatiemomenten georganiseerd door andere autodeelorganisaties. Aantal autodeelparty s en informatiemomenten begeleidt door vrijwilligers. Aantal vormingen (en kwaliteit) voor autodeelorganisaties (minsten 1 per jaar) SD 4 Autodelen.net is de referentie en belangenbehartiger op vlak van autodelen in Vlaanderen. De mobiliteitsgewoonten van de Vlaming veranderen doe je niet zomaar in je eentje. Zelfs samenwerking met autodeel en andere mobiliteitsorganisaties is niet genoeg. De steun van de overheid blijkt noodzakelijk. We zien bv. dat daar waar lokale overheden inzetten op incentives en promotie van autodelen, het concept succesvol is. Daarom zetten we de komende jaren in op lobbying en activering op diverse niveaus. De openheid bij overheden en politici voor autodelen als één van de oplossingen voor de fileproblematiek, de CO-2 uitstoot en de beperkte ruimte groeit met de dag, maar er is nog een lange weg te gaan. Overheden zetten nog te weinig in op duidelijke keuzes en strategieën om het autobezit als laatste alternatief te promoten. Autodelen.net vindt het belangrijk om overheden te helpen bij het inplannen van autodelen als schakel van duurzame mobiliteit. Transparante en objectieve informatie en duurzame en structurele strategieën zijn hierbij essentieel. OD 4.1 Autodelen.net versterkt haar rol als netwerkorganisatie voor alle vormen van duurzaam autodelen Midden 2013 werd op de AV van Autodelen.net beslist om voortaan alle vormen van duurzaam autodelen te promoten, te ondersteunen en mee vorm te geven onder de naam Autodelen.net, Vlaams Netwerk Autodelen. Het is ook de ambitie van Autodelen.net om de duurzame autodeelsector te vertegenwoordigen bij overheden en andere stakeholders. In de komende beleidsperiode zal ingezet worden op het waarmaken van deze ambitie en een draagvlak te creëren bij alle duurzame autodeelorganisaties. 48

49 Uit de omgevingsanalyse bleek zeer duidelijk dat er nood is aan een bundeling van initiatieven van duurzaam autodelen met als doel het aanbieden van duidelijke informatie over, en duidelijke beleidsaanbevelingen en strategieën voor, autodelen (voor consument, overheid en bedrijfswereld). Anderzijds is er ook nood aan ondersteuning voor autodeelinitiatieven om bv. eventuele noodzakelijke aanpassingen in wetgeving op de politieke agenda te plaatsen. Nieuwe spelers op de autodeelmarkt hebben nog extra behoeften op vlak van het bereiken van een kritische massa en het begrijpen van de Vlaamse administratieve en wetgevende structuren. Om die rol te kunnen spelen is het belangrijk dat Autodelen.net een professionele en betrouwbare reputatie opbouwt. OD Mogelijke acties Periodieke bijeenkomsten met alle duurzame autodeelorganisaties. Opmaak jaarlijks actieplan voor de promotie en ondersteuning van alle vormen van autodelen. Opmaak gezamenlijke standpuntennota s (bv. omtrent parkeren en autodelen, fiscaliteit voor bedrijfswagens, mobiliteitsbudget, wat is duurzaam autodelen, ). Opmaak gezamenlijke persberichten Structureren van het gezamenlijk beslissingsproces. Creëren van een lidmaatschapsformule voor autodeelorganisaties. jaarlijkse organisatie van minstens twee regionale uitwisselingsevenementen voor autodelers, autodeelorganisaties en/of overheden. Organisatie (internationale) workshops, conferenties, netwerkevenementen voor autodeelorganisaties, overheden en andere potentiële stakeholders van autodelen. Inventarisatie van onderwerpen waarover Autodelen.net presenteren. OD Indicatoren Aantal leden van het netwerk (en het aandeel autodelers die zij vertegenwoordigen). Aantal bijeenkomsten (en verslagen) van de bijeenkomsten. Aantal gezamenlijke standpuntennota s. Aantal gezamenlijke persberichten. Aantal jaarlijkse evenementen (zie ook OD 2.1). Aantal workshops, conferenties en/of netwerkevenementen. Uitgeschreven structuur om tot gezamenlijke standpunten te komen. Tot stand komen van een lidmaatschapsformule. Aantal keer dat Autodelen.net gevraagd wordt als spreker OD 4.2 Autodelen is opgenomen in de partijprogramma s van 80% van de Vlaamse politieke partijen Autodelen.net maakt werk van het informeren van en lobbyen bij politici en studiediensten van politieke partijen. Autodelen is immers interessant op het gebied van diverse beleidsdomeinen bv. mobiliteit, milieu, volksgezondheid, ruimtelijke ordening, welzijn, armoede, tewerkstelling, Er zijn 49

50 ongetwijfeld voldoende politici in verschillende domeinen die geïnteresseerd zijn om deze problematieken deels aan te pakken via één of andere vorm van autodelen. 50

51 OD Mogelijke acties Overzicht van geïnteresseerde politici Politiek inhoudelijk dossier Opstarten van een thema beleidsbeïnvloeding met vertegenwoordigers van alle duurzame autodeelorganisaties. Actieve deelname aan relevante bijeenkomsten van netwerkstructuren zoals Netwerk Duurzame Mobiliteit, Netwerk bewust Verbruiken en Bond Beter leefmilieu om gezamenlijke, transversale beleidsaanbevelingen te doen (bv. 65 maatregelen voor de deeleconomie, zie suppra) OD Indicatoren Tot stand komen van een politiek dossier. Aantal keer dat autodelen is opgenomen in partijprogramma s. Aantal persoonlijke contacten met politici of medewerkers. Aantal keer dat Autodelen.net gaat spreken als expert op partijcongressen. Aantal concrete acties rond autodelen in de partijprogramma s. OD 4.3 Er zijn minstens 3 concrete acties opgenomen in regionale en/of federale beleidsplannen betreffende het wegwerken van mogelijke drempels voor, of het faciliteren van autodelen. Nauw verwant aan bovenstaande operationele doelstelling gaat Autodelen.net hier voor de optimale transitie van de opname van autodelen in de partijprogramma s naar concrete beleidsacties. Autodelen is nog steeds een jong fenomeen en de wetgeving is nog niet optimaal aangepast aan het nieuwe denkkader van de deeleconomie. Zo is het wel mogelijk om een private parkeerplaats in te richten voor gedeelde voertuigen maar is het vooralsnog onmogelijk om deze af te dwingen door bv. niet gerechtigde voertuigen weg te slepen (cfr. Standplaats voor personen met een beperking). Ook het fiscaal beleid ten aanzien van bedrijfsvoertuigen werkt het concept autodelen tegen op verschillende vlakken. Een bedrijfswagen is altijd een persoonlijke voordeel dat niet gedeeld kan worden (Een gedeelde bedrijfswagen kan m.a.w. niet van dezelfde fiscale voordelen genieten). OD Mogelijke acties Inventaris knelpunten in de wetgeving met betrekking tot autodelen. Opstart werkgroep rond beleidsaanbevelingen voor autodelen met vertegenwoordigers van autodeelorganisaties, lokale overheden en andere relevante stakeholders (Netwerk Duurzame Mobiliteit, verzekeringsmaatschappijen, Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap, ) Opmaak memorandum, visietekst en/of beleidsaanbevelingen. Inzetten op persoonlijke contacten bij relevante kabinetten en administraties. 51

52 OD indicatoren Aantal keren dat autodelen is opgenomen in beleidsnota s. Aantal effectieve veranderingen in de wetgeving ten gunste van autodelen. Aantal contacten met kabinetten en administraties. Aantal parlementaire vragen. OD 4.4 Autodelen is opgenomen in 30% van alle mobiliteitsplannen van lokale overheden Volgens het mobiliteitsdecreet uit 2009 betreffende het mobiliteitsbeleid moet voor elke gemeente een mobiliteitsplan worden opgesteld als kader voor het gewenste duurzame lokaal mobiliteitsbeleid. Het decreet voert als algemeen geldend principe binnen het mobiliteitsbeleid naast het STOP-principe ook het participatiebeginsel in. Op grond hiervan wordt "aan burgers vroeg, tijdig en doeltreffend inspraak verleend bij het voorbereiden, het vaststellen, het uitvoeren, het volgen en het evalueren van het mobiliteitsbeleid." Autodelen.net ziet hierin een opportuniteit om burgers (potentiële en effectieve autodelers) te ondersteunen om hun stem te laten horen. Inhoudelijk past autodelen perfect binnen een lokaal mobiliteitsplan en speelt het in op meerdere beleidsdomeinen. Autodelen.net wil lokale besturen helpen om via autodelen een deel van hun doelstellingen waar te maken. Het is dan ook de opdracht van de organisatie om een inhoudelijk dossier over ta maken waarin de voordelen, strategieën en best practises van autodelen voor lokale overheden beschreven staan. OD OD Mogelijke acties Inventarisatie bestaande mobiliteitsplannen met speciale aandacht voor autodelen. Opmaak geactualiseerde lijst van mobiliteitsplannen in ontwikkeling of vernieuwing. Opmaak handleiding voor burgers om te wegen op de ontwikkeling van een mobiliteitsplan. Organisatie vormingsmomenten voor (potentiële) autodelers. Opmaak standaardargumentatie/ ideeën om autodelen te integreren in mobiliteitsplannen. Opmaak visienota omtrent opname van autodelen in mobiliteitsplannen voor lokale besturen. Indicatoren Tot stand komen handleiding voor burgers (met concrete tips bv. organiseren van een petitie of ludieke actie, het creëren van een lokaal draagvlak, ). Actuele lijst van lokale mobiliteitsplannen met verwijzing naar autodelen. Aantal vormingsmomenten voor (potentiële) autodelers. Tot stand komen document met standaardargumentatie en ideeën om autodelen te integreren in mobiliteitsplannen. Tot stand komen van een visienota voor lokale besturen. Aantal keren dat autodelen in opgenomen in lokale mobiliteitsplannen. 52

53 OD op 4 Vlaamse gemeenten deelt het gemeentelijke wagenpark of vervangt de vloot door een gedeelde vloot via aanbieders Lokale overheden beschikken meestal over een voertuigenpark. Onderzoek van Autodelen.net in 2013 stelde vast dat bijna 4 op de 5 gemeentelijke wagens jaarlijks minder dan km rijdt. Bovendien wordt 60 % van die wagens nooit gebruikt buiten de kantooruren en in het weekend. Voor Autodelen.net was dit het sein om na te denken over een concept waarbij dit grotendeels ongebruikt patrimonium efficiënter kon ingezet worden. Het resulteerde in de ontwikkeling van een methodiek voor het delen van gemeentelijke wagenparken met de burger. Bovendien wordt dit gekoppeld aan lokale een communicatiecampagne, informatiesessies, autodeelparty s, om zo veel mogelijk burgers te informeren en te activeren in de betreffende gemeente. Er zijn verschillende redenen te bedenken waarom een gemeente het eigen wagenpark zou delen gaande van de financiële opbrengst over het vlugger verduurzamen van het eigen wagenpark tot het leveren van een bijdrage in de strijd tegen de klimaatopwarming. Autodelen.net ziet echter nog een ander heel belangrijk argument nl. het vervullen van een voorbeeldfunctie naar de burger. Mensen zullen sneller in contact komen met autodelen als hun stad of gemeente zelf het goede voorbeeld geeft. Bovendien beschikt een lokale overheid van nature uit over een zeker charisma waardoor de burger sneller bereid zal zijn om het concept te vertrouwen en sneller te overtuigen is om het zelf ook te proberen. OD OD Mogelijke acties Actieve begeleiding van gemeenten bij het opzetten van een lokaal autodeelproject. Overleg met alle autodeelorganisaties en inventarisatie van alle elementen waarvoor de respectieve organisaties kunnen instaan (bv. technologische of administratieve oplossingen). Opmaak dynamisch handboek met aandacht voor de verschillende vormen van ondersteuning (en kostprijs) van de respectieve autodeelorganisaties. Organisatie workshop(s) rond het delen van een gemeentelijke vloot of het vervangen ervan door een vloot van een autodeelaanbieder. Onderhandelen van interessante deals met autodeelorganisaties. Indicatoren Aantal gemeenten die (een deel van) het eigen wagenpark delen. Aantal gemeenten die (een deel van) de eigen vloot vervangt door deelwagens van een aanbieder. Aantal workshops voor gemeenten (en verslaggeving). Tot stand komen en actueel houden van een dynamisch handboek voor gemeenten die een eigen vloot willen delen met de burger. 53

54 SD 5 Autodelen.net is een efficiënte, duurzame en professionele organisatie. U zal merken dat er in deze laatste strategische doelstelling enige overlap is met een aantal voorgaande operationele doelstellingen. We beschouwen dit dan ook als een transversale doelstelling die gericht is op het scheppen van de voorwaarden om de algemene missie van Autodelen.net te verwezenlijken. De onderstaande doelstellingen hebben allen in mindere of meerdere mate te maken met de totaliteit van de activiteiten van Autodelen.net. Als we de beschreven indicatoren bereiken zal dit onmiskenbaar een boost geven aan het bereiken van alle bovenstaande strategische doelstellingen. De komende vijf jaar wordt werk gemaakt van evaluaties en het uitschrijven van duidelijke, transparante procedures op vlak van personeel, vrijwilligers, kwaliteitszorg en interne beslissing. OD 5.1 Autodelen.net voert een gebalanceerd en efficiënt financieel beleid. Autodelen.net werkte de voorbije jaren aan meer gediversifieerde financiering. Dit resulteerde in een spreiding van financieringskanalen over Vlaamse overheid (departementen stedenbeleid, mobiliteit en welzijn) en lokale overheden (kleinere bijdrages van steden zoals Gent, Mechelen en Antwerpen). Er is echter geen enkele structurele erkenning of financieringsbron en Autodelen.net is voor 95% afhankelijk van subsidies. In de komende beleidsperiode maakt Autodelen.net werk van het zoeken naar alternatieve, liefst structurele, financieringsbronnen. OD Mogelijke acties Opvolgen van projectoproepen in diverse beleidsdomeinen en van de privé sector. Intekenen op diverse projectoproepen. Inventarisatie van concepten die een grotere kans hebben op financiering als er samengewerkt wordt met andere (autodeel)organisaties + het samen indienen van projectvoorstellen. Organiseren van denk en inspiratiedagen voor het bedenken van nieuwe autodeelconcepten (zie ook OD 2.3). Onderzoek naar de mogelijkheden van sponsoring. Opmaak sponsordossier. Opmaak meerjarenbegroting en halfjaarlijkse controle. Volgen van cursussen over bv. crowdfunding, opmaak sponsordossier, OD Indicatoren Percentage subsidieafhankelijkheid. Tot stand komen lijst met relevante projectoproepen. Jaarlijks minimaal 4 projectdossiers indienen waarvan de helft samen met andere partners. Aantal denk en inspiratiedagen. 54

55 Tot stand komen sponsordossier. Aantal uren vorming. OD 5.2 Interne werking van Autodelen.net als netwerk stroomlijnen De overkoepelende ambitie van Autodelen.net om het autobezit te doen dalen en het delen van auto s te doen stijgen kan ze alleen maar waarmaken als ze een actieve, betrokken bestuursploeg heeft en als zo veel mogelijk spelers op vlak van duurzaam autodelen mee aan dezelfde kar trekken. Voor een optimale interne werking is het noodzakelijk dat ze duidelijk schept over haar rol binnen het Vlaamse autodeellandschap aan haar leden (zowel particulieren als bestaande en toekomstige autodeelorganisaties). Een tweede belangrijk werkpunt is het evalueren en verbeteren van de statuten van de organisatie en van de werking van de RvB en AV. In 2015 zal reeds een grondige evaluatie plaatsvinden waarbij de sterktes, zwaktes en ontbrekende expertise van de bestuursploeg in kaart gebracht worden. Daarna gaan we op zoek naar personen die expert zijn op vlak van onze ontbrekende kennis en ervaring (bv. specialist verzekeringen, fondsenwerving, ). OD Mogelijke acties Evaluatie en opvolging evaluatie statuten/werking RvB en AV. Inventarisatie van de competenties binnen de huidige bestuursploeg en algemene vergadering + ontbrekende en interessante bijkomende competenties. Desgevallend aanstellen van nieuwe bestuurders die gewenste bijkomende competenties invullen. Op de agenda van de RvB en AV plaatsen van de vooruitgang en eventuele aanpassingen/knelpunten van het meer jaren beleidsplan. Overleg met autodeelorganisaties (zowel bilateraal als in groep). Uitwerken van een structuur op vlak van beslissing en agendabepaling van de bijeenkomst van alle vormen van autodelen. Beroep doen op begeleiding voor het doorlichten van de interne werking/statuten van de vzw (bv. door VSDC, Sociare, FOV, ). OD Indicatoren Tot stand komen evaluatie en opvolging betreffende de statuten/werking RvB en AV. Tot stand komen van een nota over aanwezige en gewenste competenties binnen RvB en AV. Aantal nieuwe bestuursleden die bijkomende competenties binnen brengen. Agendering op en verslagen van RvB en AV van vooruitgang beleidsplan. Aantal + verslagen bijeenkomsten met autodeelorganisaties. Tot stand komen van een duidelijke, transparante beslissingsstructuur binnen het netwerk van alle vormen van autodelen. 55

56 OD 5.3 Autodelen.net voert een professioneel en activerend vrijwilligersbeleid Uit voorgaande strategische en operationele doelstelling blijkt duidelijk dat Autodelen.net maximaal wil inzetten op structurele en sporadische vrijwilligers. De vrijwilligers vormen als het ware een duurzaam virus dat autodelen exponentieel wil verspreiden over gans de Vlaamse bevolking. Om maximaal gebruik te kunnen maken van het enorme potentieel van de vrijwilligers is het noodzakelijk een overzichtelijk, professioneel en efficiënt vrijwilligersbeleid te voeren. In de komende beleidsperiode zet Autodelen.net maximaal in op de ontwikkeling en uitvoering van dit beleid. Een belangrijk aandachtspunt hierbij is de samenstelling van de vrijwilligersploeg. Wij willen een goede mix tussen structurele en sporadische vrijwilligers. Maar ook, gezien de doelstellingen om zo veel mogelijk mensen te activeren uit de zogenaamde niet traditionele doelgroep voor autodelen, willen wij een maximale diversiteit op vlak van cultuur, achtergrond, gender en leeftijd. OD Mogelijke acties Volgen van vormingen betreffende vrijwilligersbeleid. Ten rade gaan bij andere organisaties die uitblinken in het werken met vrijwilligers (bv. Taxistop, fietsersbond, steunpunt vrijwilligerswerk,...) Begeleiding door organisaties met expertise zoals FOV, socius, Ambrassade, Acties vermeld bij SD 3. Evaluatie van het huidige vrijwilligersbeleid. Opmaak van een vrijwilligersbeleidsplan voor de komende 5 jaar. Opmaak van een afsprakennota voor de samenwerking met vrijwilligers (inhoud: onder andere omschrijving taken, vergoeding, verzekering, evaluatie- en feedbackmomenten, ). Inventarisatie mogelijke taken voor vrijwilligers + opmaak overzichtelijke, concrete takenlijst voor verspreiding. Promotiecampagne om vrijwilligers te werven bij bestaande autodelers. Samenwerken met andere (doelgroep)organisaties zoals CVN, vormingsplus, zelforganisaties, samenlevingsopbouw, OCMW s, maar ook met KAV, Gezinsbond, Femma, OD Indicatoren Aantal sporadische en structurele vrijwilligers. Diversiteit in de samenstelling van de vrijwilligersgroep. Aantal keer samenwerking met andere (doelgroep)organisaties. Tot stand komen evaluatie huidig vrijwilligersbeleid. Tot stand komen vrijwilligersbeleidsplan. Aantal uren vorming en begeleiding. Tot stand komen takenlijst vrijwilligers. Tot stand komen van afsprakennota voor vrijwilligers. Indicatoren SD 3. 56

57 OD 5.4 Autodelen.net voert een professioneel en duurzaam personeelsbeleid Autodelen.net werkt momenteel met 2,5 VTE. De ambitie is hierin ook verder te groeien. De organisatie streeft naar een structurele tewerkstellingsgraad van 5 VTE aan het einde van de beleidsperiode. Hiervoor wordt een personeelsbeleid uitgewerkt dat gericht is op een goede kennisoverdracht, met duidelijke taakafspraken, systematische functionerings- en evaluatiegesprekken, vormings- en opleidingsmogelijkheden,... bovendien is het belangrijk dat de personeelsploeg de diversiteit van de potentiële groep van autodelers benaderd. Autodelen.net zal hiervoor inzetten op een aanwervingsbeleid gericht op diversiteit op vlak van gender, afkomst en leeftijd. OD Mogelijke acties Opmaak personeelsbeleidsplan. Het voeren van een werving- en selectiebeleid gericht op diversiteit door het opmaken van een diversiteitsplan. Inventarisatie taken van de medewerkers + noodzakelijke vaardigheden + bijscholing en vorming daar waar nodig. Volgen van vormingen/begeleiding voor een professioneel personeelsbeleid. Inventarisatie hiaten, zwaktes van de medewerkers. Het volgen van vormingen door personeelsleden voor het wegwerken van hiaten of zwakke punten gerelateerd aan de noodzakelijke vaardigheden nodig voor de uitvoering van hun taken. Periodieke functionerings- en evaluatiegesprekken. Bepalen van persoonlijke doelstellingen/targets. Uitzoeken of we kunnen werken met een bonussysteem op het einde van het jaar. Samenwerking met Taxistop op vlak van het administratie van het personeelsbeleid verder zetten. Evalueren en Aanpassen van het arbeidsreglement. OD Indicatoren Aantal en samenstelling personeelsleden op het einde van de beleidsperiode. Tot stand komen van een personeelsbeleidsplan. Tot stand komen van een diversiteitsplan. Tot stand komen van aangepast arbeidsreglement. Aantal + verslag van functionerings- en evaluatiegesprekken. Tot stand komen nota over de verschillende taken binnen Autodelen.net en de benodigde vaardigheden. Aantal uren vorming/begeleiding per personeelslid. Tot stand komen nota betreffende een bonussysteem. 57

58 OD 5.5 Autodelen.net voert een doordacht en dynamisch kwaliteitszorgbeleid Om het ambitieuze beleidsplan uit te voeren is het van essentieel belang om de vorderingen op de voet te kunnen volgen en desgevallend bij te sturen waar nodig. Autodelen.net zal instrumenten uitwerken om aan kwaliteitszorg en - bewaking te doen. Hiervoor wordt beroep gedaan op een externe organisatie die Autodelen.net begeleidt naar een duidelijke en efficiënt systeem en er wordt een medewerker deeltijds) belast met de verantwoordelijkheid over de kwaliteitszorg. OD Mogelijke acties Vorming en begeleiding op vlak van integrale kwaliteitszorg. Interne en externe evaluaties van campagnes en projecten. Uitschrijven van verschillende processen (op vlak van van personeel, vrijwilligers en bestuur). tweejaarlijkse ledenbevraging. Aanstellen verantwoordelijke kwaliteitszorg. Installeren van een kwaliteitszorg werkgroep bestaande uit medewerkers, vrijwilligers, bestuursleden en vertegenwoordigers van autodeelorganisaties. Jaarlijkse evaluatie en desgevallend aanpassing van het beleidsplan. OD Indicatoren Aantal uren vorming en begeleiding. Tot stand komen rapport van de interne en externe evaluaties. Tot stand komen nota s over diverse processen Onze campagnes en projecten halen minimaal een tevredenheidsscore van 80%. De tevredenheidsscore van onze leden haalt minimaal 80%. Personeelslid heeft tijd en ruimte om de taken betreffende kwaliteitszorg uit te voeren. Aantal bijeenkomsten + verslag van de werkgroep kwaliteitszorg. Tot stand komen jaarlijks activiteitenrapport met aandacht voor evaluatie en bijsturing. 58

59 Deel 4: Inzet middelen en personeel 1 Overzicht personeelsplanning Onderstaande tabel heeft een overzicht van de personeelsmiddelen die jaarlijks ingezet zullen worden voor de respectieve operationele doelstellingen. Om het geheel overzichtelijk te houden worden ze kernachtig weergegeven. Autodelen.net gaat uit van een stijging tot 5 VTE in Een VTE werkt bij Autodelen.net gemiddeld 1600 uren per jaar. Per operationele doelstelling wordt het totaal aantal werkuren per jaar berekend. Er wordt ook telkens een totaal gegeven per strategische doelstelling. 59

60 werkjaar Totaal totaal aantal werkuren per jaar Operationele doelstelling 1.1 actualiteit opvolgen netwerken jaarlijks rapport communicatie Totaal SD 1: Expert en communicatie % kennis autodelen % autodelers in 5 steden innovatieve projecten bereik niet-traditionele doelgroepen Totaal SD 2: Promotie en ondersteuning Twee autodeelmeesters/centrumstad Twee ambassadeurs per provincie Jaarlijks 100 lokale informatiemomente Totaal SD 3: Lokale verankering Versterking netwerkfunctie Autodelen in 80% partijprogramma's Concrete acties in beleidsplannen Autodelen in 30% mobiliteitsplannen % gemeenten delen wagens Totaal SD 4: Referentie en belangenbehart Slim en duurzaam financieel beleid Interne werking stroomlijnen Actief vrijwilligersbeleid Professioneel personeelsbeleid Integrale kwaliteitszorg Totaal SD 5: Efficiënty en professionaliteit Voltijdse equivalenten 3 3,5 4, Overzicht begroting Hieronder worden de acties en de personeelsinzet vertaalt naar financiële middelen. Autodelen.net vraagt een structurele subsidie van per jaar via de erkenning als beweging binnen het sociaal-cultureel volwassenenwerk. INKOMSTEN VTE 3 3,5 4, Verkopen Lidgelden Subsidie Komimo Aktieprogramma

61 Steden Beweging Sponsoring Andere projectdossiers Europese projecten Avira Welzijn Diverse inkomsten Financiële opbrengsten Uitzonderlijke opbrengsten 5 Bruto bedrijfsopbrengsten UITGAVEN Bedrijfskosten Accommodatie Kantoor Druk & promotiekosten Personeelskosten Onderaanneming Afschrijvingen Financiële kosten Uitzonderlijke kosten 9 Bruto bedrijfskosten Resultaat voor belastingen *Accommodatie, kantoor en onderaanneming blijven gedurende de beleidsperiode zo goed als ongewijzigd door afspraken met Taxistop waarvan we kantoorruimte gebruiken en die de administratieve/financiële opvolging voor haar rekening neemt. Deel 5: Toetsing aan decretale criteria Hieronder leg Autodelen.net uit hoe ze zich in haar toekomstige werking verhoudt ten overstaan van de door het decreet en het uitvoeringsbesluit voorgeschreven parameters of beoordelingselementen. Er wordt regelmatig verwezen naar operationele doelstellingen (verder: OD), Strategische doelstellingen (verder: SD) en acties. 61

62 1 de knowhow en expertise van de beweging met betrekking tot het thema of het cluster; de wijze waarop die expertise verder wordt ontwikkeld; de wijze waarop de knowhow wordt ontsloten; Autodelen.net is een unieke organisatie in Vlaanderen (zelfs Europees) doordat ze alle vormen van duurzaam autodelen promoot en ondersteunt èn door de uitgebreide ondersteuning aan buurtbewoners die een eigen wagen willen delen. De organisatie is niet gebonden aan het behalen van een omzet of een minimaal aantal ritten per week. Haar belangrijkste doel is de Vlaming activeren om zelf aan autodelen te doen en zo haar lange termijn missie te verwezenlijken nl, het terugdringen van het autobezit. Autodelen.net is zonder meer specialist autodelen. De organisaties beschikt niet alleen over uitstekende contacten met alle binnenlandse bestaande en in de opstartfase zijnde autodeelorganisaties maar ook met tal van buitenlandse autodeel en/of koepelorganisaties. Hierdoor houden we de vinger aan de pols voor zowel de klassieke autodeelinitiatieven als de innovatieve manieren van autodelen die op ons afkomen. Bovendien ligt het in haar opdracht om zelf ook nieuwe concepten te bedenken. 1.1 De expertise van Autodelen.net wordt concreet verder ontwikkeld door: Op de voet volgen van de actualiteit via diverse binnen en buitenlandse kanalen (OD 1.1) Contacten met autodeel en koepelorganisaties in andere landen en deelname aan Europese projecten. (OD 1.2) De publicatie van een jaarlijks rapport over de toestand en de impact van autodelen in Vlaanderen (OD 1.3) Uitbreiding van haar netwerk van mensen en organisaties met expertise op vlak van diverse noodzakelijke competenties (contacten binnen de deeleconomie, academische en andere contacten, vrijwilligers ) (OD 1.2/2.4/ 5.2). Lidmaatschap bij diverse netwerkorganisaties en koepels (OD 1.2) Uitbreiding van de RvB met ontbrekende, noodzakelijke competenties (OD 5.2) Diverse vormingen en begeleiding van het personeel, vrijwilligers en de organisatie om (SD 5) Samenwerkingsverbanden met diverse partners, waarbij expertise gedeeld wordt zoals in Europese projecten (OD 1.2) of waar samen aan kennisopbouw gedaan wordt bv. onderzoeken ism academische wereld (OD 1.3) Contacten met politiek en beleidsmakers omtrent diverse relevante thema s (OD 4.2/ 4.3/ 4.4) Opzetten van innovatieve projecten met diverse partners (OD 2.3) Opzetten van innovatieve methodieken op maat van niet-traditionele doelgroepen met diverse partners (OD 2.4) 62

63 1.2 De expertise wordt ontsloten door: Autodelen.net verspreidt de informatie omtrent autodelen op verschillende manieren en via diverse methodieken. Naar het grote publiek Via de website (wekelijks ca bezoekers) Via de ontwikkeling van een nieuwe portaalwebsite over alle vormen van autodelen Via informatiesessies Via autodeelparty s Via mini-autodeelsalons Via informatiestanden op allerlei evenementen Via de organisatie van het autodeelsalon Via de pers en allerhande media Via sociale media (bv. twitter en linkdn) Via de verspreiding van promotiefilmpjes bv omtrent AVIRA: Via informatie- en promotiecampagnes particulier autodelen Via toekomstige collectieve informatie- en promotiecampagnes met de autodeelsector Via persoonlijke promotiepakketten ( burgers verspreiden info over autodelen in de eigen buurt, bij vrienden, kennissen en familie) Via de verspreiding van handleidingen Via de tweemaandelijkse elektronische nieuwsbrief ( leden) Via publicaties in nieuwsbrieven, tijdschriften, magazines en websites van organisaties met een groot lezerspubliek 63

64 Via verwijzingen in het straatbeeld (ism lokale overheid) Naar de andere autodeelorganisaties Via bijeenkomsten en uitwisseling van bepaalde data. Via workshops en netwerk evenementen. Via de portaalwebsite. Via een gedeelte van de website gereserveerd voor informatie die van belang is voor alle autodeelorganisaties (bv. verzekeringen, juridische zaken, standpunten en visieteksten). Via het indienen van gezamenlijke projectvoorstellen. Via het jaarlijks rapport over de toestand en de impact van autodelen. Naar de vrijwilligers Via periodieke vormingen Via uitwisselingsmomenten Via handleidingen Via een gedeelte van de website gereserveerd voor informatie die van belang is voor vrijwilligers (bv. handleidingen, vrijwilligerswetgeving, tips van andere vrijwilligers, veel gestelde vragen, ) Via USB-sticks met alle mogelijke informatie om als vrijwilliger autodelen te promoten en op te starten, afsprakennota s voor vrijwilligerswerk, uitleg over vergoedingen, ) 64

65 Naar de overheid Via persoonlijke contacten en overlegmomenten Via aanwezigheden als expert op bijeenkomsten van politieke partijen, mandatarissencongressen, Via de verspreiding van visieteksten, standpuntennota s, memoranda, Via de verspreiden van concrete handleidingen Via het indienen van projectdossiers Via ondersteuning aan lokale overheden om autodeelsystemen op de zetten Via het jaarlijks rapport over de toestand en de impact van autodelen. Via USB-sticks met alle mogelijke informatie om als lokale overheid autodelen te stimuleren en te ondersteunen. Via de organisatie van netwerkevenementen en/of workshops (bv. In samenwerking met een gemeente die het eigen wagenpark deelt, nodigen we de randgemeenten uit om via een praktijkverhaal te activeren en mogelijke twijfels weg te werken) Via de verspreiding van promotiefilmpjes: 65

66 2 De aanpak van diversiteit, met specifieke aandacht voor interculturaliteit De missie van Autodelen.net is sinds 2013 uitgebreid. De organisatie heeft de ambitie om autodelen beschikbaar te maken voor iedereen. Dit blijft geen dode letter, in tegendeel Autodelen.net gaat actief op zoek naar methodieken om andere doelgroepen te benaderen. Zo is er het project AVIRA die personen met een vervoersbeperking als doelgroep benaderd. Dit is een relatief brede doelgroep die ook senioren omvat die zich moeilijk kunnen verplaatsen (OD 2.3) Momenteel richt Autodelen.net zich op een aantal niet traditionele doelgroepen voor autodelen met piloot en onderzoeksprojecten voor allochtonen, vierde wereld en lagere inkomensgroepen. Concreet gaat het over projecten in wijken waarin de subdoelgroep meer dan gemiddeld aanwezig is zoals Rabot in Gent, Luchtbal in Antwerpen, sociale woonprojecten in Roeselare en Turnhout, (OD 2.4) Autodelen.net gaat ook voor geografische spreiding. De grootste successen van autodelen situeren zich voornamelijk op stadsniveau maar via het concept van het delen van het gemeentelijk wagenpark maakt Autodelen.net autodelen ook bekend en beschikbaar in minder verstedelijkte gebieden en het platteland. (OD 4.5) Om een zo groot mogelijke diversiteit te bereiken werkt Autodelen.net bewust samen met organisaties die de verschillende doelgroepen het best kennen en er een vertrouwensrelatie mee opgebouwd hebben zoals lokale zelforganisaties, samenlevingsopbouw, VDAB, buurtwerk, lokale burgerinitiatieven, enz (OD 4.5) Ook op vlak van haar vrijwilligersbeleid (OD 5.3) wil Autodelen.net een diverse samenstelling zowel op vlak van autodeelmeester (OD 3.1) als ambassadeurs (OD 3.2). Dit is een zeer bewuste strategie gezien de misse om autodelen voor zo veel mogelijk doelgroepen beschikbaar te maken. Autodelen.net streeft bovendien naar diversiteit op haar werkvloer en voert een actief diversiteitsbeleid (OD 5.4) 3 De wijze waarop het ruime publiek rechtstreeks of onrechtstreeks wordt benaderd, inclusief de inspanning om andere publieksgroepen aan te trekken; één van de ambities van Autodelen.net is het beschikbaar maken van autodelen voor iedereen (dit is statutair vastgelegd). Hiermee wordt uiteraard bedoeld het beschikbaar maken van autodelen voor zo veel mogelijk mensen. De manier en de kanalen waarop we communiceren naar het ruime publiek worden reeds vermeld in criterium 1. De kernwaarden bij de verspreiding van autodelen zijn: Transparantie en objectiviteit: Autodelen.net biedt correcte informatie over alle vormen van autodelen. Toegankelijkheid en duidelijkheid: De communicatie is eenvoudig en desgevallend aangepast aan de competenties van de subdoelgroep. 66

67 Hieronder leggen we uit hoe Autodelen.net het autodelenvirus verspreidt over gans Vlaanderen en naar meer specifieke, niet traditionele doelgroepen 3.1 Geografische verspreiding: Via de methodiek van het delen van het gemeentelijk wagen worden lokale informatie en promotiecampagnes opgezet in kleine tot middelgrote steden. Hiermee breiden we het bereik van autodelen uit tot minder verstedelijkte gebieden). In de centrumsteden brengen we de lokale overheid in contact met een (bij voorkeur) reeds aanwezige autodeelaanbieder (bv. Gent, Antwerpen, Sint-Niklaas, ) (OD 4.5) We sluiten partnerships en werken samen met organisaties met een groot ledenbestand en waarvan de leden over gans Vlaanderen verspreid zijn zoals Femma, KVLV, gezinsbond, ) (OD 1.4) Communicatie via sociale media is per definitie geografisch verspreidt (OD 1.4) 3.2 Bereik van niet traditionele doelgroepen: Een belangrijk element binnen het bereiken van de zogenaamde niet traditionele doelgroep is dat Autodelen.net zich bewust moet zijn van de achterliggende mechanismen bij de keuze voor autodelen. De traditionele doelgroep beschikt over de competenties en de interesses om relatief zelfstandig haar weg te vinden naar autodelen. Algemene communicatie over autodelen, de hype van de deeleconomie en haar zelfredzaamheid zorgen er voor dat zij massaal vertegenwoordigd zijn binnen de ledenbestanden van autodeelorganisaties. Om de niet-traditionele doelgroep aan te zetten tot autodelen, moet je letterlijk naar hen toestappen met concrete en eenvoudige informatie en ondersteuning. Hiervoor roept Autodelen.net de hulp in van specialisten ter zake. Afhankelijk van de gekozen sub-doelgroep zijn dit samenlevingsopbouw, sociale huisvestingsmaatschappijen, gebiedsgerichte werking, lokale zelforganisaties, de VDAB, Door samenwerkingsverbanden aan te gaan met deze organisaties wordt autodelen tot bij de mensen thuis gebracht. Zij zorgen met andere woorden voor de lokale verankering van autodelen. (OD 2.4/ 2.3) Via het verderzetten van het AVIRA-project bereiken we specifiek de ruime doelgroep van personen met een mobiliteitsbeperking. (OD 2.3) De niet traditionele doelgroep is eigenlijk een container begrip. Autodelen.net maakt het tot haar opdracht om het nodige onderzoek te doen naar doelgroep afbakening en benadering samen met onder meer autodeelorganisaties (OD 2.3), de academische wereld (OD 1.3)en lokale partners (OD 2.4). 67

68 4 de creativiteit, de diversiteit en de originaliteit van de gehanteerde methoden, evenals de effectiviteit ervan; Innovatie zit in het DNA van Autodelen.net. Het concept autodelen onder buurtbewoners is nog steeds vernieuwend (onder andere de buitenlandse interesse voor dit concept toont dat aan). Ook het delen van de gemeentelijke vloot en het AVIRA project zijn recente voorbeelden van de creativiteit van Autodelen.net om autodelen op zo veel mogelijk verschillende manieren te verspreiden. Autodelen.net blijft ook de komende beleidsperiode inzetten op het zoeken naar nieuwe autodeelsystemen (OD 2.3) en aangepaste vormen van communicatie (OD 2.4 / OD 1.4). De manier van ondersteuning, promotie en informatieverspreiding is zowel creatief (bv. het autodeelsalon als ludieke tegenhanger van het klassieke autosalon, de autodeelparty s, AVIRA, ) als efficiënt (bv. Na 70% van de autodeelparty s wordt effectief een particuliere autodeelgroep opgericht, het aantal bezoekers van het autodeelsalon is op 3 jaar tijd gestegen van naar , door het delen van het gemeentelijk wagenpark wordt actief aan autodelen gedaan in minder verstedelijkte gebieden zoals Schoten, Schelle, Diksmuide, Bilzen, ) (OD 2.1 / OD 3.1 / OD 3.3 en OD 4.5). Het vernieuwende aan de methode van Autodelen.net is ook de creatie van een netwerk van alle vormen van duurzaam autodelen. Autodelen.net is niet afhankelijk van de specifieke promotie en/of installatie van één bepaalde vorm van autodelen waardoor ze in staat is de overheid, de bedrijven en de consumenten te voorzien van duidelijke, objectieve en transparante informatie. Bovendien worden collectieve promotiecampagnes georganiseerd voor alle vormen van autodelen. Dit draagt bij tot de exponentiële groei van het aantal autodelers (OD 4.1 en OD 5.2). Het inzetten van zowel sporadische als structurele vrijwilligers zorgt er voor dat het verhaal van autodelen vertelt wordt door ervaringsdeskundigen uit de buurt. Op die manier wordt de meest efficiënte manier (nl mond-tot-mondreclame) bij het verspreiden van autodelen ten volle benut.(sd 3) Een andere vorm van mond-tot-mondreclame is het versturen van individuele promotiepakketten waarmee potentiële autodelers aan de slag kunnen in de eigen wijk en buurtbewoners activeren om te gaan autodelen. Autodelen.net ontwikkelde ook een activeringsmethodiek voor de burger waarbij korte duiding gegeven wordt van de manier waarop je de lokale overheid kan overtuigen om in te zetten op autodelen (via onder andere het opzetten van lokale petities, officiële brief schrijven aan de lokale overheid, ) (OD 3.3) 5 de communicatie met het publiek, de aandacht voor de media Voor de communicatie met het publiek verwijzen we vnl. naar criterium 1 en 3. Bovendien wordt ingezet op de evaluatie van het huidige, eerder ad hoc, communicatiebeleid en de opmaak van een dynamisch communicatieplan met aandacht voor een optimale communicatiemix (OD 1.4). 68

69 De communicatie via de pers is heel belangrijk. Zo is het mogelijk een boodschap te verspreiden onder een ruim publiek. Autodelen.net heeft bij elk project aandacht voor de opportuniteiten van de organisatie van een persconferentie en heeft ondertussen heel wat ervaring bij de inhoudelijke organisatie door onder meer de organisatie van een persmoment telkens een gemeente beslist om samen te werken met Autodelen.net of door het autodeelsalon telkens de laten openen door de burgemeester of een BV. Autodelen.net slaagde er de voorbij twee jaar om respectievelijk een tiental en vijftigtal keer in de nationale en lokale media te komen. Dit betreffen voornamelijk artikels en interviews in geschreven pers maar evenzeer gaat het over TV- en radio-interviews en reportages. Hieronder vindt een kleine greep uit Tot nog toe werden persberichten gericht op de actualiteit altijd verstuurd vanuit koepels of netwerken waarvan Autodelen.net lid is (bv. via Netwerk Duurzame Mobiliteit rond de kilometerheffing en via Bond Beter Leefmilieu over de salariswagens). Autodelen.net zal de komende beleidsperiode actief werk maken van het pro-actief versturen van persberichten naar aanleiding van de actualiteit in naam van alle (zo veel mogelijk) autodeelorganisaties (OD 4.1) 6 De aard en de omvang van de educatieve activiteiten en de werkmaterialen De voornaamste betrachting van Autodelen.net is activeren, het overhalen, het aanzetten tot autogebruik in plaats van autobezit. Hiervoor gebruikt ze in de eerste plaats de strategie van het correct en objectief informeren over alle vormen van autodelen zodat een gefundeerde, en op maat van de specifieke consument, overheid en bedrijf, keuze kan gemaakt worden (OD 1.4). Een overzicht van de methodes die we gebruiken vindt u onder criterium 1. Naast deze algemene manier van activeren, richt Autodelen.net zich ook heel specifiek op subdoelgroepen om ze aan te zetten tot een transitie naar autodelen. Zij worden begeleidt via diverse methodieken om een autodeelsysteem uit te werken op maat van de specifieke behoeften. Autodelen.net activeert en begeleidt hen onder meer via studiedagen, workshops, autodeelparty s, informatiesessies en diverse handleidingen (publicaties) (SD 2/ OD 4.5). Bovendien voorziet Autodelen.net specifieke vormingen voor de opleiding van haar sporadische en structurele vrijwilligers (OD 3.1) en is er ondersteuning en educatie voorzien van bestaande en in oprichting zijnde autodeelorganisaties (OD 4.1) 69

70 Autodelen.net is van oordeel dat kennis en expertise van diverse actoren een belangrijke aanvulling is op de eigen expertise. Wij vinden het dan ook belangrijk om in te zitten of aanwezig te zijn op uitwisselingsmomenten tussen diverse actoren: Tussen autodeelorganisaties (OD 4.1) Tussen particuliere autodelers (OD 2.2) Tussen vrijwilligers (OD 3.1) Tussen andere sectoren van de deeleconomie (bv. in samenwerking met bv. Taxistop en/of Netwerk Bewust Verbruiken) (OD 1.2) 7 De acties en de campagnes Wij verwijzen hiervoor terug naar criterium 1 waarin diverse acties en campagnes zijn opgenomen. Het autodeelsalon blijft een jaarlijkse evenement met heel wat publicitaire en promotionele waarde voor alle vormen van (auto)delen. Daarnaast blijft Autodelen.net inzetten op jaarlijkse promotiecampagnes zowel naar specifieke doelgroepen als naar het grote publiek en zowel over alle vormen van duurzaam autodelen als over heel specifieke, innovatieve autodeelconcepten (SD 2/ OD 4.5/ OD 3.3) Autodeelsalon 2013 => 8 De samenwerking en netwerkvorming met andere organisaties Delen en samenwerken zijn twee van de belangrijkste manieren waarop Autodelen.net een multiplicatoreffect realiseert. Doordat autodelen positieve effecten genereert op diverse maatschappelijke en beleidsterreinen is er een breed scala va mogelijkheden tot samenwerking. De eerste vorm van samenwerking en netwerking situeert zich op vlak van duurzame autodeelorganisaties. Via het bundelen van de krachten en het detecteren van collectieve belangen worden gezamenlijke campagnes en acties (naar consument, bedrijf en politiek) opgezet (OD 4.1). Bovendien worden ook netwerkevenementen georganiseerd met relevante actoren en stakeholders. Bij alle activiteiten die Autodelen.net onderneemt, wordt steeds de vraag gesteld wie heeft dezelfde belangen als Autodelen.net en wat kunnen anderen beter dan ons. Vanuit die optiek ontstonden reeds verschillende succesvolle en innovatieve projecten en methodieken. Voor het concept van het delen het gemeentelijk wagenpark werkt Autodelen.net bv. samen met de lokale overheid en het AVIRA-concept is een samenwerkingsverband tussen Autodelen.net, Taxistop en Pegode (residentiële en ambulante voorziening voor personen met een mobiliteitsbeperking) (OD 2.3 / OD 4.5) 70

71 Om niet traditionele doelgroepen te bereiken vormt Autodelen.net lokale netwerken met relevante partners die op het terrein aanwezig zijn (OD 2.4) Autodelen.net zelf is ook lid van relevante netwerken zoals Netwerk Bewust Verbruiken, Netwerk Duurzame Mobiliteit, Kauri, ). Vanaf 2015 ambieert Autodelen.net ook officiële lidmaatschappen bij onder andere socius en FOV. Tot slot kijkt Autodelen.net ook verder dan de landsgrenzen en zet ze in op partnerships en samenwerking met buitenlandse organisaties (OD 1.2) Autodelen.net werkt aan samenwerking en gedeeld belangen met organisaties die een groot ledenbereik hebben zoals Femma, gezinsbond, KVLV, Via actieve contacten, poogt Autodelen.net autodelen hoog op de agenda te plaatsen van die organisaties zodat we kunnen meesurfen op hun groot bereik (OD 1.4) 9 Het engagement van vrijwilligers en bestuurders Autodelen.net maakt de komende beleidsperiode werk van een professioneel en stimulerend vrijwilligersbeleid (OD 5.3). Bovendien richt strategische doelstelling 3 zich volledig op het vormen, stimuleren en activeren van vrijwilligers (SD 3). Ze ziet in de vrijwilligers de eerste ambassadeurs van autodelen. Mond-tot-mond reclame blijkt (uit interne en externe bevraging en onderzoek) een heel belangrijk element in de verspreiding van het concept. Er worden vormingen en opleiding georganiseerd om autodeelmeesters te professionaliseren en er wordt samengewerkt met andere vormingsinstellingen om meer vrijwilligers te kunnen inzetten (OD 3.1). In de komende beleidsperiode zal Autodelen.net ook minstens 10 officiële ambassadeurs aanstellen die in de pers, media en op het terrein de kar van autodelen trekken (OD 3.2). Autodelen.net zet ook in op de sporadische vrijwilliger die af en toe een informatiestand wil bemannen, wil bloggen, boodschappen verspreiden via sociale media of lobbyen bij de lokale overheid, (OD 3.3) het AVIRA-concept heeft ook een belangrijk luik voor vrijwilligers. Daar is de insteek dat we vrijwillige chauffeurs zoeken om de personen met een vervoersbeperking te vervoeren met de gedeelde rolstoelvriendelijke wagens (OD 2.3). Op vlak van intern bestuur is in 2015 reeds een grondige evaluatie gepland van de interne beslissingsprocessen van de vzw. Autodelen.net zet de komende beleidsperiode in op het verder professionaliseren en uitbreiden van de bestuursploeg (OD 5.2) 10 De zorg voor professionaliteit en professionalisering Autodelen.net is uitgegroeid tot een volwassen organisatie en een expert in het autodeellandschap. Om deze positie te bestendigen en te verbeteren, is het noodzakelijk dat de we volop de kaart trekken van plannen, evalueren en bijsturen. Strategische doelstelling 5 is integraal gericht op de verdere professionalisering van de interne en externe werking. 71

72 Ook hier geldt het principe dat we steeds op zoek zijn naar de eigen beperkingen en inzetten op het wegwerken van de lacunes. Autodelen.net laat zich regelmatig begeleiden door externe experts (bv. voor het uittekenen van een professioneel vrijwilligers - en personeelsbeleid) om een zo efficiënt mogelijke werking te waarborgen. Een aantal taken werden uitbesteed aan externen (bv. Taxistop staat in voor de financiële - en personeelsadministratie en voor de ondersteuning op vlak van IT). 11 De manier waarop in de werking rekening wordt gehouden met principes van integrale kwaliteitszorg Strategische doelstelling 5 is ook bij dit criterium doorslaggevend. Autodelen.net heeft veel aandacht voor evaluatie en bijsturingen. Dit is uiteraard voor alle organisaties van belang maar gezien het steeds weer zoeken naar nieuwe invalshoeken om autodelen te organiseren en te promoten via allerlei piloot en testprojecten geldt dit voor Autodelen.net wellicht nog meer. In de komende beleidsperiode worden verschillende processen (op vlak van personeel, vrijwilligers en bestuur) uitgeschreven en beschikbaar gemaakt via handleiding (zowel op papier als op de website). Op vlak van competenties voor personeel, vrijwilligers en bestuur worden evaluaties gemaakt en vormingen, opleidingen gekozen om specifieke vaardigheden te verbeteren. Autodelen.net verbetert de tevredenheid van lede, overheden, autodeelorganisaties en andere stakeholders door hen regelmatig te bevragen naar de tevredenheid over de verstrekte informatie en geboden ondersteuning. 72

73 Vrijwilligers die particulier autodelen promoten in hun buurt 73