Raadsbrief debatstuk regulering wietteelt

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Raadsbrief debatstuk regulering wietteelt Programma BW-nummer Portefeuillehouder H.M.F. Bruls Samenvatting In het kader van de kamerbespreking op 13 juli 2016 van het debatstuk Start met de voorbereiding voor gereguleerde wietteelt sturen we een brief aan de raad met o.a. een overzicht van hetgeen eerder is gemeld en enkele kanttekeningen. Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. VH10, Carin Brunenberg, 2456 Datum ambtelijk voorstel 28 juni 2016 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. Brief aan de raad over gereguleerde wietteelt vast te stellen. Paraaf akkoord Datum Steller Carin Brunenberg Alleen ter besluitvorming door het College Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 5 juli 2016 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.4 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder Collegevoorstel.docx

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling De fractie van GroenLinks heeft een debatstuk voorgelegd ter bespreking in de kamerronde op 13 juli Gezien de vele brieven en informatie die hierover reeds gewisseld is met de raad over een langere periode van tijd is het wenselijk de raad per brief hiervan een kort overzicht te geven en enkele kanttekeningen te plaatsen bij het debatstuk. 2 Juridische aspecten Het informeren van de raad heeft geen juridische consequenties. 3 Doelstelling Doelstelling is het verstrekken van informatie aan de raad over de juridische mogelijkheden omtrent het voorbereiden van een pilot inzake gereguleerde wietteelt. 4 Argumenten Met het oog op de totale omvang van de informatie is actief informeren van de raad wenselijk. 5 Klimaat Het besluit om de raad te informeren heeft voor zover bekend geen gevolgen voor het klimaat. 6 Financiën Er zijn geen financiële consequenties verbonden aan het besluit de raad te informeren. 7 Participatie en Communicatie Over dit collegevoorstel wordt op de gebruikelijke manier gecommuniceerd. 8 Uitvoering en evaluatie Na vaststelling van de brief aan de raad in het college zal de brief aan de raad worden verstuurd. 9 Risico Er zijn bij dit besluit geen risico s. Bijlagen: Brief aan de raad met bijlagen

3 Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 5 juli 2016 Onderwerp Regulering achterdeur Ons kenmerk VH10/ Datum uw brief Contactpersoon Carin Brunenberg Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de Raad, Op verzoek van de fractie van Groenlinks zal tijdens de kamerronde op 13 juli 2016 het debatstuk Start met de voorbereiding voor gereguleerde wietteelt worden besproken. In deze brief willen wij u informeren over hetgeen wij tot nu toe hierover hebben aangegeven. Eerdere brieven en toezeggingen Zowel in de brief van ons college van 5 januari 2016 ter beantwoording van de schriftelijke vragen over het advies van de bestuurlijke VNG-werkgroep met betrekking tot het cannabisbeleid (bijlage 1) als in onze brief van 24 februari 2015 over de voor- en nadelen en juridische aspecten van gereguleerde wietteelt (bijlage 2) gaven wij aan dat er momenteel geen ruimte is om een lokaal experiment te starten. Het rapport van de bestuurlijke VNG-werkgroep ondersteunt die opvatting en maakt duidelijk dat experimenten eventueel pas aan de orde kunnen zijn nadat er landelijke keuzes zijn gemaakt in een volgende regeerperiode. Verder gaven wij aan dat, mocht er ooit onder landelijke regie ruimte komen voor een beperkt aantal experimenten, Nijmegen zich hiervoor beschikbaar zal stellen. Ook in het bericht dat de burgemeester op 30 mei 2016 aan uw raad stuurde en waarin hij uw raad informeerde over het Radboudonderzoek Internationaal recht en cannabis II van Van Kempen en Fedorova, werd wederom aangegeven dat Nijmegen zich zal aanmelden voor een pilot als daar de ruimte voor komt. Daarbij werd echter ook uitdrukkelijk gemeld dat uit het rapport met betrekking tot mensenrechtenverdragen blijkt dat het de landelijke overheid is die de keuze moet maken om over te gaan tot gereguleerd toestaan en dat het dus ook aan de staat is om afgewogen en onderbouwd te bezien of pilots zinvol kunnen zijn of niet èn of de inzet ervan, alles afwegende wenselijk is. Stelling debatstuk GroenLinks stelt verandering te zien van de feiten en openingen in de wetgeving die de mogelijkheden van gemeentelijke hennepteelt vergroten. Ook ziet Groenlinks in de standpuntbepaling van de VNG op 8 juni jl. naar aanleiding van het rapport Het failliet van het

4 1 gedogen", waarin gepleit wordt voor lokale experimenten onder landelijke regie, een aanleiding om zo snel mogelijk actie te ondernemen en voorbereidingen te treffen voor een pilot in Nijmegen. GroenLinks wil dat het college samen met andere voorstanders binnen de VNG een voortrekkersrol neemt om een serieus en concreet plan te maken voor veilige en rendabele hennepteelt binnen de gemeente. Op deze manier zou er volgend jaar, wanneer het politieke klimaat is veranderd na de Tweede kamer-verkiezingen, meteen gestart kunnen worden met het reguleren van de wietproductie. Wij zien echter geen verandering van de feiten noch openingen in de wetgeving, zoals Groenlinks die kennelijk wel ziet. In de brief van de Minister van Justitie van 13 juni 2016 (bijlage 3), waarin hij kamervragen over legale wietteelt als positieve mensenrechtenverplichting beantwoordt, geeft hij duidelijk weer wat de huidige visie van het kabinet is. Wij verwijzen u naar de uiteenzetting van de minister ten aanzien van de voorwaarden, die eerst vervuld moeten worden voordat de verdragsrechtelijke ruimte om tot regulering over te gaan daadwerkelijk ontstaat. Voorbereidingen treffen voor een pilot Aangezien hierboven meermaals is aangegeven dat zowel de VNG als Van Kempen en Fedorova stellen dat de landelijke overheid aan zet is om keuzes te maken, zien wij geen aanleiding om nu voorbereidingen te treffen voor een pilot in Nijmegen. Niet alleen is wijziging van het politieke klimaat onzeker, maar ook de uitkomst van politieke onderhandelingen op dit punt. Keuze voor regulering door de landelijke overheid kan immers uitgewerkt worden in een aantal verschillende varianten, waarbij ook niet per se voor pilots gekozen hoeft te worden. Ook het tijdspad voor regulering kan per variant sterk variëren. Indien een volgend kabinet zou kiezen voor regulering conform het initiatiefwetsvoorstel van D66, dan is daarvoor een wetgevingstraject noodzakelijk. Al deze onzekerheden maken het niet zinvol gemeentelijke voorbereidingen te treffen. Het is niet mogelijk voor alle mogelijke varianten lokale scenario s uit te werken. Wij wijzen u er ook op dat een van de te vervullen voorwaarden uit het onderzoek Internationaal recht en cannabis II is dat er geen sprake mag zijn van nadeel voor het buitenland. De staat zal moeten voorzien in een nationaal gesloten systeem c.q. keten voor teelt, handel en misschien ook gebruik. Dat betekent dat ook het ingezetenencriterium weer in beeld komt. De vier initiatiefnemende gemeenten voor het Manifest Joint Regulation hebben onlangs het rapport Internationaal recht en cannabis II, waarvoor Nijmegen ook een financiële bijdrage heeft geleverd, aangeboden aan de Vaste Kamercommssies Volksgezondheid, en Justitie met het verzoek aan de Tweede Kamer om de ruimte voor experimenten, die nu nog ontbreekt, te creëren. Het Rijk wordt opgeroepen de dialoog met de (Manifest) gemeenten aan te gaan over inhoudelijke eisen voor een effectief cannabisbeleid en de randvoorwaarden, waaraan experimenten zouden moeten voldoen.

5 2 Tot slot concluderen wij dat, ook al is het nu niet zinvol om een experiment/pilot inhoudelijk voor te bereiden, wij graag met andere gemeenten blijven werken aan het leveren van een bijdrage voor voorbereidingen als dat wel aan de orde komt. Wij hopen u hiermee voldoende geïnformeerd te hebben. Hoogachtend, College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls mr. drs. A.H. van Hout Bijlagen: 1. Advies bestuurlijke VNG-werkgroep 2. Brief over gereguleerde wietteelt 3. Brief van Minister van Justitie

6 Aan de fractie van Groenlinks T.a.v. de heer N. Vergunst en mevrouw M. Smit Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) Openingstijden= gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum Ons kenmerk VH10/ Contactpersoon Carin Brunenberg Onderwerp Beantwoording schriftelijke vragen over het advies van de bestuurlijke VNG-werkgroep met betrekking tot het cannabisbeleid Datum uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte mevrouw Smit en heer Vergunst, U heeft namens de fractie van Groenlinks vragen gesteld als bedoeld in artikel 39 van het Reglement van Orde. In antwoord daarop delen wij u het volgende mee: 1. Waarom heeft de gemeente Nijmegen niet deelgenomen aan deze werkgroep? De betreffende werkgroep is een bestuurlijke werkgroep, ingesteld en samengesteld door het VNG-bestuur. De VNG heeft hier bestuurders voor aangezocht, die een divers palet aan gemeenten vertegenwoordigen qua omvang, locatie en drugsproblematiek. Dat er geen Nijmeegse bestuurder zitting had in deze werkgroep heeft derhalve geen inhoudelijke betekenis. De VNG heeft gemeenten wel de mogelijkheid geboden input te leveren voor deze werkgroep en Nijmegen heeft hier ook gebruik van gemaakt. Ook heeft er ambtelijke consultatie plaatsgevonden. 2. Onderschrijft het college de conclusies en aanbevelingen van de werkgroep? Zo ja, is het college van plan aansluiting te zoeken bij deze werkgroep en de conclusies en aanbeveling openlijk te ondersteunen? Zo nee, waarom niet en hoe denkt het college de maatschappelijke en bestuurlijke problemen van het huidige gedoogbeleid aan te kunnen pakken? Het is niet aan de orde om aansluiting te zoeken bij deze werkgroep, want de opdracht van deze werkgroep is nu afgerond. Het rapport wordt nu in de komende periode binnen de VNG besproken en uiteindelijk zal op de ALV in juni 2016 een standpunt worden bepaald. Zoals al eerder met uw raad besproken en zoals ook voorgesteld wordt door de bestuurlijke werkgroep is de landelijke overheid nu aan zet om de gebreken van het huidige gedoogbeleid te onderkennen en aan te pakken. De bestuurlijke werkgroep doet in het rapport een oproep aan de landelijke wetgever èn roept gemeenten op om zich te voegen naar de keuzes die door de nationale overheid worden gemaakt en deze uit te voeren. antwoord raadsvragen GL nov15

7 1 3. Is het college van plan om een lokaal experiment te starten, zoals beschreven in het advies van de werkgroep en dat ook aansluit bij de motie die de gemeenteraad heeft aangenomen op 3 december 2014? Zo nee, waarom niet en hoe denkt het college de maatschappelijke en bestuurlijke problemen van het huidige gedoogbeleid aan te kunnen pakken? De bestuurlijke werkgroep doet een oproep aan de wetgever om te kiezen voor het regelscenario, uiteindelijk uitmondend in een juridisch verankerd landelijk cannabisbeleid. De werkgroep ziet als onderdeel van dit scenario het door de landelijke overheid faciliteren van enkele experimenten om consequenties van bepaalde keuzes te kunnen onderzoeken. Het gaat dan in de visie van de werkgroep uitdrukkelijk om een beperkt aantal experimenten, uitgevoerd onder landelijke regie. De werkgroep spreekt zich uitdrukkelijk uit tegen een wildgroei van uit lokale initiatieven voortgekomen experimenten. Wij concluderen dat dit rapport de noodzaak tot een landelijke aanpassing van het gedoogbeleid onderschrijft, oproept tot samenwerking tussen alle bestuurslagen en juist waarschuwt voor een lokale polarisering van het debat. Zoals wij al aangaven in onze brief van 24 februari 2015 is er geen ruimte om een lokaal experiment te starten. Dit rapport ondersteunt die opvatting en maakt duidelijk dat experimenten eventueel pas aan de orde kunnen zijn nadat er landelijke keuzes zijn gemaakt in een volgende regeerperiode. Mocht er ooit onder landelijke regie ruimte komen voor een beperkt aantal experimenten, dan zal Nijmegen zich hiervoor beschikbaar stellen. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg antwoord raadsvragen GL nov15

8 ARCHIEFEXEMPLAAR Extra afschriften voor: Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.n1 Postbus HG Nijmegen Datum Ons kenmerk Contactpersoon 2 4 FEB VH10/ Carin Brunenberg Onderwerp Datum uw brief Doorkiesnummer Regulering achterdeur (024) Geachte leden van de raad, Tijdens de bespreking van de motie "Nederwiet, het is er wel, maar toch ook niet" heeft de verantwoordelijke portefeuillehouder u toegezegd een notitie of een brief met voor- en nadelen, inclusief juridische aspecten, ten aanzien van gereguleerde wietteelt aan uw raad te sturen. Een analyse van alle relevante aspecten treft u in deze brief aan. Inleiding De toekomst van het softdrugsbeleid in Nederland is al jaren een discussie, zowel op landelijk als op lokaal niveau. De invoering van het Besloten Club-criterium (wietpas) en het Ingezetenencriterium en de handhaving daarvan hielden de gemoederen geruime tijd bezig. Het stof was nog niet neergedaald of de discussie over het reguleren van de achterdeur laaide op. De minister van en Justitie informeerde bij de coffeeshopgemeenten of zij plannen hadden ten aanzien van lokale wietteelt, om daarna mee te delen dat er geen juridische ruimte bestaat voor het uitvoeren van dergelijke plannen. Ook Nijmegen had zich bij de minister gemeld als experimentgemeente ter uitvoering van de door de gemeenteraad in december 2012 aangenomen motie Lokale wietteelt. Na de afwijzing van de minister volgde het door veel burgemeesters van coffeeshopgemeenten ondertekende manifest 'Joint Regulation', waarin het kabinet werd opgeroepen om een landelijk stelsel van gecertificeerde en gereguleerde wietteelt in te voeren. Ook Nijmegen heeft dit manifest gesteund. Deze oproep tot regulering kon niet rekenen op bijval van minister Opstelten. Sindsdien is er, zowel politiek als in de media, veel discussie over de houdbaarheid van het huidige gedoogbeleid. Een recente uitspraak in een strafzaak tegen enkele wiettelers gaf voeding aan deze discussie. Een meerderheid van uw raad ziet in regulering van de achterdeur van coffeeshops een oplossing voor problemen die gepaard gaan met illegale wietteelt. Onderstaand zullen veel aspecten ten aanzien van een pilot met gereguleerde wietteelt aan de orde komen, met name veiligheid, gezondheid en juridische consequenties. In de conclusie informeren wij u over nieuwe ontwikkelingen in de gemeentelijke samenwerking om te komen tot vernieuwing in het softdrugsbeleid. brief raad wietteelt 2015 def.docx

9 1 De veiligheid van een eventuele pilot moet uiteraard zijn gegarandeerd. Daarvoor is bewaking noodzakelijk, door de teler te regelen, waarbij vanzelfsprekend geen sprake mag zijn van illegale beveiligingsmethoden, zoals boobytraps of illegale wapens. Ook de wijze van teelt dient te gebeuren op wijze waarbij geen risico's ontstaan voor de omgeving (zorgvuldige aanleg van de teeltinstallatie, verantwoorde teelt). Deze veiligheidsvoorwaarden kunnen enkel aan de teler opgelegd en gecontroleerd worden door ze in de vorm van gedoogvoorwaarden op te leggen aan de uitvoerder van de pilot. Hieronder zal nog worden ingegaan op de juridische mogelijkheden van deze voorwaarden èn het toezicht daarop. De beveiligingskosten, energiekosten, een eventueel lagere opbrengst door een verantwoorde teeltwijze zijn factoren die de prijs van 'gereguleerde wiet' naar verwachting hoger zullen maken dan die van illegaal geteelde wiet. Dat risico zal enerzijds door de teler gedragen moeten worden, maar betekent ook dat er extra aandacht moet zijn voor de juridische afdwingbaarheid van de inkoopkant. In de motie 'Nederwiet, het is er wel, maar toch ook niet' wordt aangegeven dat het tegengaan van criminaliteit een element van de pilot moet zijn. Het staat vast dat hennepteelt een grote relatie heeft met criminaliteit. "De georganiseerde criminaliteit heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de huidige omvang en professionaliteit van hennepteelt, maar ook de omvangrijke ondersteuning vanuit de 'bovenwereld' is zorgwekkend. Illegale hennepteelt leidt tot overlast en verloedering in buurten en tot direct brandgevaar voor omliggende woningen. De leefbaarheid van een wijk wordt aangetast. Hennepteelt levert kortom een reëel veiligheidsrisico voor de samenleving op." 1 Een pilot met gereguleerde wietteelt zou dus gevolgen moeten hebben op de omvang van de illegale hennepteelt en de risico's daarvan voor Nijmegen moeten verminderen. De pilot kan derhalve pas als geslaagd beschouwd worden als na de vooraf te bepalen periode er een meetbare vermindering van de henneperiminaliteit plaatsvindt. Dat betekent dat ook de omvang van de pilot een belangrijk punt is. Een kleine pilot, die niet in de vraag van alle Nijmeegse coffeeshops kan voorzien, zal nauwelijks aantoonbare resultaten hebben op de illegale hennepteelt in Nijmegen en de doelstelling van de pilot zal daarmee niet bereikt worden. Als immers het tegengaan van criminaliteit, zowel bij de teelt als bij de inkoop door coffeeshops, en de beperking van gezondheidsrisico's de doelen zijn van de pilot, dan impliceert dit dat deze doelen enkel behaald kunnen worden door een pilot waarbij voldoende wiet geteeld wordt ter bevoorrading van alle Nijmeegse coffeeshops. Een kleine pilot heeft ook extra juridische consequenties. Een grote pilot kent echter risico's voor de continuïteit van de coffeeshops en praktische haalbaarheid. Het terugdringen van de criminaliteit die samenhangt met hennepteelt, dat een hoofddoel zou moeten zijn van een pilot, is een van de meest besproken punten in de reguleringsdiscussie en een van de hoofdargumenten van de minister. Hij geeft steeds aan dat het merendeel van de in Nederland geteelde wiet geëxporteerd wordt en dat regulering van de achterdeur dus de 1 Uit de brief van minister Opstelten van en Justitie aan de Tweede Kamer van 18 december brief raad wietteelt 2015 def.docx

10 2 henneperiminaliteit niet zal doen verdwijnen. Recent is een rapport van het WODC verschenen, waarin een 'educated guess' wordt gedaan ter schatting van de export van in Nederland geteelde cannabis. Afhankelijk van de definiëring ligt de export tussen 78 en 95 procent van de Nederlandse productie. Voorstanders van regulering hebben in het verleden de door de minister gestelde percentages betwist, maar zelfs bij een zeer laag ingeschat exportcijfer van 50% blijft dit een reële bedreiging van een succesvolle pilot. Gezondheid Gereguleerde hennepteelt kan bijdragen aan een gezonder product. In het manifest wordt aangegeven dat de aanwezigheid van chemische stoffen of onaanvaardbaar hoge THC-gehaltes schadelijk kunnen zijn voor de gebruiker. Toezicht op de productie zou dit kunnen voorkomen. Hoe reëel de gezondheidsrisico's van ongewenste stoffen zijn, is moeilijk vast te stellen. Er zijn weinig feiten bekend over het gebruik van pesticiden bij de hennepteelt. 2 Verontreiniging kan overigens ook tijdens de handelsfase ontstaan. Ter verzwaring van de henneptoppen kunnen er allerlei stoffen worden toegevoegd om een groter gewicht dus opbrengst te bewerkstelligen.3 Tijdens een rondetafelgesprek met de vaste Tweede Kamercommissie van VVVS op 16 oktober 2014 werden de toxicologische risico's genuanceerd door deelnemende deskundigen. Het feit dat hennep in het algemeen wordt gerookt zou dermate grote gezondheidsrisico's opleveren, dat het gezondheidsrisico van het eventuele gebruik van pesticiden daardoor vele malen wordt overtroffen. Overigens wordt hennep gerookt samen met tabak en daarvan is bekend dat er veel pesticiden worden gebruikt bij de teelt. Zoals onder het kopje al aangegeven, zullen aan de teler eisen gesteld moeten worden, waaronder het telen volgens good agricultural practices en dus zonder verboden middelen. De controle op het gebruik van verboden middelen zou echter in de praktijk moeizaam kunnen zijn, gelet op het feit dat hiervoor uitgebreide testfaciliteiten nodig zijn. Het andere benoemde gezondheidsrisico is een hoog THC-gehalte. Door de wiet gereguleerd te telen kan het THC gehalte genormeerd worden. Er ligt echter ook al geruime tijd een landelijk ontwerpbesluit om hasj en hennep met een THC gehalte van 15% of meer op lijst I van de Opiumwet te plaatsen. Dat betekent dat hasj en wiet met een hoog gehalte beschouwd worden als harddrug en buiten het gedoogbeleid vallen. Ze mogen dan niet meer verkocht worden in coffeeshops. Dit besluit is echter nog steeds niet van kracht geworden. Inmiddels zijn er veel vragen bij de haalbaarheid, handhaafbaarheid èn noodzaak van een dergelijke maximering, zoals bleek tijdens het eerder genoemde rondetafelgesprek met de commissie van VWS over dit onderwerp. 4 2 Uit de criminaliteitsbeeldanalyse 2012 Georganiseerde hennepteelt blijkt niet van een grootschalig gebruik van pesticiden bij inbeslaggenomen hennep. 3 n de Criminaliteitsbeeldanalyse georganiseerde hennepteelt 2012 wordt gemeld dat mogelijk vooral de voor export bedoelde hennep wordt verzwaard. Zo bleek hennep bestemd voor Groot- Brittanië en Italië verzwaard met Seven-up. 4 Uit het Position paper van GGZ Nederland: "Weliswaar staat vast dat een hoog THC-gehalte schadelijker voor de gezondheid is dan een laag THC-gehalte, maar niemand weet waar de grenswaarde ligt. Ook is weliswaar bekend dat de werking van THC beïnvloed wordt door een brief raad wietteeft 2015 def.docx

11 3 Juridische consequenties De minister van en Justitie heeft een aantal argumenten aangedragen tegen regulering waaronder het juridische argument dat regulering van hennepteelt voor recreatieve doeleinden niet verenigbaar is met de internationaalrechtelijke verplichten van Nederland. In zijn brief van 18 december 2013 weerlegt de minister uitvoerig de stelling van enkele rechtsgeleerden dat er ruimte zou zitten in het door Nederland gemaakte voorbehoud bij het VNverdrag van 1988 voor het reguleren van hennepteelt voor coffeeshops. De visie van de minister wordt ondersteund door een rapport van het Asser-instituut uit èn door het recente rapport van de Radboud Universiteit Nijmegen.6 Overigens richten de verdragsrechtelijke verplichtingen zich tot de staten en kunnen gemeenten die een andere uitleg aan de verdragsbepalingen geven, hier geen rechtstreeks beroep op doen. Verder geeft de minister aan dat het ontheffingsstelsel van de Opiumwet enkel bedoeld is voor het telen van medicinale cannabis. Als de gemeente Nijmegen een pilot zou starten met het telen van wiet voor de coffeeshops, dan gebeurt dit derhalve buiten de toestemming van de minister en buiten de kaders van het bestaande gedoogbeleid. Dat brengt aanzienlijke juridische risico's met zich mee. 1. Ged000besluit teler De juridische basis om voorwaarden te kunnen verbinden aan de gereguleerde teelt zou een gedoogbesluit van de burgemeester zijn om onder voorwaarden niet te zullen optreden op grond van zijn bestuursdwangbevoegdheid op basis van artikel 13b Opiunnwet.De waarde van een dergelijk bestuurlijk besluit is echter zeer gering en betekent alleen dat de burgemeester af zal zien van het sluiten van een teeltlocatie. Dit gedoogbesluit betekent echter niet dat de politie de plantage niet strafrechtelijk kan ontruimen of dat het Openbaar Ministerie af zal zien van vervolging. De minister van en Justitie heeft in zijn brief van 9 januari 2015 aangegeven dat hij verwacht dat het Openbaar Ministerie zal optreden tegen eventuele experimenten. Bij het afgeven van een gedoogbesluit zal er aandacht moeten zijn voor o.a. de integriteit van de teler/ondernemer, waarbij er geen wettelijke basis is voor een integriteitstoets op basis van de wet BIBOB of een antecedententoets door de politie. Ook zal ongewenste precedentwerking naar derden voorkomen moeten worden. andere cannabinoïde, de cannabidiol (CBD), maar hoe deze wisselwerking precies werkt, is niet duidelijk. En dit is wel van belang omdat er aanwijzingen zijn dat CBD sommige effecten van THC, zoals acute psychotische symptomen en angst, dempt. Verder onderzoek hiernaar is volgens GGZ Nederland nodig en noodzakelijk om besluiten te kunnen nemen". 5 'Experimenteren met het gedogen van de Teelt van Cannabis ten behoeve van de bevoorrading van coffeeshops. Internationaalrechtelijke en Europeesrechtelijke aspecten'. T.C.M. Asserinstituut 6' Internationaal recht en cannabis. Een beoordeling op basis van VN-drugsverdragen en EUdrugsregelgeving van gemeentelijke en buitenlandse opvattingen pro regulering van cannabisteelt voor recreatief gebruik. P.H.P.H.M.C. van Kempen, M.I. Fedorova brief raad wietteelt 2015 def.docx

12 4 2. Afnameverplichting coffeeshops. Voor een succesvolle pilot is het noodzakelijk dat coffeeshops verplicht worden om de gereguleerd geteelde wiet af te nemen. Uiteraard maakt deze verplichting nu geen deel uit van de landelijk vastgestelde gedoogcriteria (de AH0J-G-I-criteria),dus dit zal in het lokale beleid en handhavingsprotocol opgenomen moeten worden. Strafrechtelijk zal het negeren van deze verplichting echter niet tot vervolging kunnen leiden, enkel tot een bestuurlijke handhaving. Dit heeft ook ingrijpende gevolgen voor het toezicht (zie 3). De omvang van de pilot is hier een complicerende factor. Een kleine pilot, die niet alle coffeeshops kan voorzien, maakt de handhaving van een afnameverplichting complex. 3. Toezichtsbevoegdheid Het telen en handelen in drugs valt onder de Opiumwet. De politie is opsporingsbevoegd en er zijn landelijke toezichthouders specifiek voor de Opiumwet. De gemeentelijke BOA's hebben noch opsporingsbevoegdheid noch toezichthoudende bevoegdheden ten aanzien van de Opiumwet. Het ontbreken van gemeentelijke Opiumwettoezichthouders levert handhavingsproblemen op ten aanzien van de naleving van de voorwaarden die aan de teler gesteld worden èn de naleving van de inkoopverplichting van coffeeshops. De gemeentelijke BOA's worden momenteel niet ingezet bij de controle van de coffeeshops. Zoals aangegeven onder punt 1 kan de politie niet ingezet worden bij de handhaving van een puur lokaal, bestuurlijk gedoogbeleid als dit botst met het landelijke beleid van het Openbaar Ministerie. Gemeentelijke BOA's missen hier de specifieke wettelijke toezichtbevoegdheden (betreden plaatsen, vorderen gegevens, onderzoek zaken, medewerkingsplicht) om overtreding van de voorwaarden te kunnen constateren. Ook kan de gemeente geen gebruik maken van de testfaciliteiten van het NFI. Er is geen mogelijkheid om de kosten van toezicht door te berekenen aan de teler. De gemeente zal deze kosten dus zelf moeten dragen. 4. Betekenis uitspraak rechtbank Noord-Nederland In een uitspraak van 16 oktober 2014 heeft de rechtbank enkele wietkwekers schuldig verklaard, zonder hen een straf op te leggen. De rechter oordeelde uitdrukkelijk dat het Openbaar Ministerie bevoegd was de kwekers te vervolgen en dat de gepleegde feiten strafbaar zijn. Gelet echter op het feit dat deze verdachten "hadden gehandeld binnen de belangrijkste doelstellingen van het door de overheid ontwikkelde softdrugsbeleid, te weten het belang van de volksgezondheid en het handhaven van de openbare orde" oordeelde de rechter het niet raadzaam een straf of maatregel op te leggen en maakte gebruik van de mogelijkheid van het gerechtelijk pardon. 7 7 De rechter geeft geen oordeel over het te voeren beleid of de oplossingsrichting: "In het beleid is de teelt en de aanvoer van de hennep naar de coffeeshop niet geregeld. Dit is de kern van de zogenaamde achterdeurproblematiek, van welke problematiek verdachte zich ook bewust was. Het moge zo zijn dat het gedoogbeleid in combinatie met het achterdeurbeleid als onredelijk en hypocriet wordt ervaren, feit is dat er op dit moment noch maatschappelijk noch politiek consensus bestaat over de wijze waarop de achterdeurproblematiek moet worden opgelost." brief raad wietteelt 2015 detdocx

13 5 In de praktijk betekent deze uitspraak, waartegen beroep is ingesteld, niet dat andere telers ook veroordeeld worden zonder strafoplegging. De praktische waarde voor telers is relatief gering. Een veroordeling zonder strafoplegging levert nog steeds een strafblad op èn de plantage is in het kader van de opsporing al opgerold en de oogst en kweekmaterialen vernietigd, hetgeen bedrijfsmatige problemen oplevert. 5. Strafbaarheid gemeente De vraag is opgeworpen of een gemeente wellicht minder of niet strafbaar zou zijn als teler van softdrugs ter bevoorrading van coffeeshops. Belangrijk voor de vraag naar strafrechtelijke aansprakelijkheid van overheden is de zogenaamde Pikmeerjurisprudentie. Uit rechtspraak van vóór het eerste Pikmeer-arrest bleek al dat de Hoge Raad de strafrechtelijke immuniteit van openbare lichamen in de zin van artikel 7 van de Grondwet erkent, indien deze een gedraging verrichten ter behartiging van een bij de wet aan dergelijke openbare lichamen opgedragen specifieke bestuurstaak. Deze lijn is ook herhaald in het zogenaamde Pikmeer-I arrest van 23 april In het Pikmeer 11-arrest8 overweegt de Hoge Raad dat de vraag onder ogen moet worden gezien of het eerdere standpunt 'precisering' behoeft.9 De Hoge Raad overweegt vervolgens* Enerzijds dient de immuniteit van een openbaar lichaam als bedoeld in hoofdstuk 7 Gw slechts dan te worden aangenomen als de desbetreffende gedragingen naar haar aard en gelet op het wettelijk systeem rechtens niet anders dan door bestuursfunctionarissen kunnen worden verricht in het kader van de uitvoering van de aan het openbaar lichaam opgedragen bestuurstaak, zodat uitgesloten is dat derden in zoverre op gelijke voet als het openbaar lichaam aan het maatschappelijk verkeer deelnemen.' Niet gezegd kan worden dat het telen van wiet een gedraging is die naar haar aard en gelet op het wettelijk systeem rechtens niet anders dan door bestuursfunctionarissen kunnen worden verricht in het kader van de uitvoering van de aan het openbaar lichaam opgedragen bestuurstaak. Sterker nog: het telen van wiet is verboden in de Opiumwet en daarmee is het zelfs een gedraging in strijd met het wettelijk systeem. Dit betekent in elk geval dat van strafrechtelijke immuniteit voor de gemeente geen sprake zal kunnen zijn. Niet alleen is de gemeente niet immuun voor strafvervolging ingeval de gemeente zou besluiten te gaan telen, maar er zou ook strafbaarheid kunnen ontstaan, afhankelijk van de (opdracht)relatie die de gemeente zou hebben met de teler, in de vorm van doen plegen, uitlokking of wellicht medeplichtigheid. 6. Locatie pilot Bij de behandeling van de motie is de suggestie gedaan om het tuinbouwgebied Bergerden te gebruiken als locatie voor een pilot. Deze locatie is echter gelegen in de 8Hoge Raad 6 januari 1998, ECLI:NL:HR:1998:AA Daarbij wijst de HR onder meer op ontwikkelingen in de bestuurlijke praktijk, gewijzigde opvattingen in de maatschappelijke kringen over strafbaarheid van lagere overheden en de toentertijd ingediende motie Rehwinkel waarin de regering wordt verzocht om voorbereidingen in gang te zetten tot wetswijziging waardoor de mogelijkheden tot strafrechtelijke vervolging van overheden worden verruimd. brief raad wietteelt 2015 def.docx

14 6 gemeente Lingewaard. De burgemeester van Lingewaard is derhalve bevoegd om bestuurlijk te handhaven. Een gedoogbesluit van de burgemeester van Nijmegen (zoals genoemd onder 1) heeft geen waarde in Bergerden. 7. Verbod hasi-verkoop coffeeshops De doelstellingen van een pilot om de achterdeur te reguleren, impliceren dat ook de vraag gesteld moet worden of hasjverkoop nog moet worden toegestaan door de coffeeshops. Immers, een verplichting om alleen gereguleerd geteelde wiet in te kopen, gaat moeilijk samen met de verkoop van hasj, die nog steeds overwegend geïmporteerd wordt en derhalve enkel via het criminele circuit ingekocht kan worden. Nederhasj bestaat wel, maar is zeer schaars en duur en kan niet voldoen aan de vraag. Voorbereidingen experimenten elders Utrecht De wens om de achterdeur te reguleren was opgenomen In de gezondheidsparagraaf van het coalitieakkoord Omdat van meet af aan duidelijk was dat op lokaal niveau regulering van de achterdeur niet zonder meer gerealiseerd kon worden is er gekozen voor het alternatief van de Social Cannabis Club. Dit richt zich uitsluitend op personen die reeds softdrugs gebruiken en heeft geen aantrekkingskracht op nieuwe gebruikers. Een Social Cannabis Club wordt gekenmerkt door het telen door en voor eigen leden en hun eigen gebruik. De bestaande coffeeshops spelen geen rol bij de ontwikkeling van de Social Cannabis Clubs. De gemeente Utrecht heeft als uitgangspunt dat er met een pilot niet buiten de kaders van de wet wordt getreden. De Cannabis Social Clubs, die geen relatie met de gemeente hebben, maar enkel financieel worden gesteund ten behoeve van de juridische procedures, hebben daarom een ontheffing van de Opiumwet op grond van volksgezondheid aangevraagd. Deze ontheffing is geweigerd door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, omdat men vindt dat de twee Social Cannabis Clubs geen wetenschappelijk of geneeskundig doel dienen, wat volgens de interpretatie van de opiumwetgeving volgens het ministerie een voorwaarde is voor een ontheffing. Naar verwachting zullen de clubs niet in beroep gaan tegen de weigering. De gemeente Utrecht beraadt zich op dit moment op vervolgstappen. De door Utrecht gekozen route is overigens een principieel andere dan een pilot ter regulering van de achterdeur. Cannabis Social Clubs, mochten deze ooit van start kunnen gaan, zullen niet telen voor de achterdeur van de coffeeshops, maar voor hun leden. De gemeente Utrecht heeft ook geen plannen om de coffeeshops te verminderen. Heerlen De huidige inzet om een pilot te bewerkstelligen, is gebaseerd op de eerdere samenwerking met de negen Limburgse coffeeshopgemeenten en op de huidige samenwerking met Utrecht en Eindhoven. Was aanvankelijk de wens om een pilot te bewerkstellingen voor heel Limburg, nu is de inzet alleen gericht op Heerlen. Momenteel wordt gewerkt aan een business case voor de bevoorrading van één coffeeshop. Het is een theoretische exercitie om te onderzoeken of gereguleerde teelt voor de achterdeur praktisch uitvoerbaar is. Dit plan zal worden voorgelegd aan de minister. brief raad wietteelt 2015 def.docx

15 7 Indien de minister geen toestemming geeft, zal worden onderzocht of het mogelijk is via een bestuursrechtelijke of civielrechtelijke procedure alsnog toestemming te krijgen voor het starten van een pilot. Er zal geen strafrechtelijk proefproces worden uitgelokt. Het daadwerkelijk starten van een pilot zonder toestemming en dus zonder medewerking van politie en OM wordt niet reëel geacht. Andere gemeenten In een aantal andere gemeenten, zoals Amsterdam, Rotterdam, Eindhoven en Arnhem is ook een motie met oproep tot regulering aangenomen. Er zijn geen aanwijzingen dat er een gemeente daadwerkelijk zal starten met een pilot wietteelt, voordat hiervoor landelijk toestemming is gegeven. Conclusie Het huidige softdrugsbeleid staat onder druk. De harde handhavingslijn van de minister staat lijnrecht tegenover de wens van het Manifest en gemeenten om de achterdeur van coffeeshops te reguleren. Een bekende deskundige op het terrein van drugsbeleid, Cyrille Fijnaut, pleit in zijn recente boek "De derde weg" voor een open discussie in internationaal verband en geeft daar een aantal uitgangspunten voor. Een van die uitgangspunten is de afschaffing van coffeeshops, o.a. omdat zij niet passen in een cannabisbeleid waarin gezondheidsbelangen de boventoon voeren. 10 Een van de nog niet genoemde aspecten van een pilot tot regulering van de achterdeur is het morele element. Een pilot, door een gemeente bewust gestart zonder toestemming en daarom met mogelijk vergaande gevolgen voor de teler, geeft een verkeerd signaal naar de burger. Een overheid heeft een voorbeeldfunctie en kan zich dus niet bewust bezighouden met zaken, die buitenwettelijk zijn. Uit het bovenstaande komt daarnaast naar voren dat vooral de aspecten veiligheid en juridische consequenties momenteel behoorlijke knelpunten opleveren voor een succesvolle pilot met gereguleerde wietteelt voor de achterdeur, met name als hiervoor geen landelijk kader bestaat. De gezondheids-voordelen van een pilot blijken relatief of op andere wijze te realiseren. Utrecht stelt het gezondheidsaspect van gereguleerde wietteelt voorop bij een pilot en Heerlen verwacht daarvan het meest aantoonbare resultaat. We moeten echter oppassen dat we het kind niet met het badwater weggooien. De bestaansreden van de huidige coffeeshops is immers gebaseerd op de scheiding van de harddrugs- en softdrugsmarkt. Door bij de gecontroleerde teelt de wensen van de eindgebruikers (prijs, kwaliteit, variatie) uit het oog te verliezen, zou de volksgezondheid nog veel meer in gevaar kunnen komen als de eindgebruikers hun heil buiten de coffeeshops gaan zoeken. Het is daarom van groot belang om consequent belangen te blijven afwegen. Ontwikkelingen in samenwerking Wij vinden elkaar in de conclusie dat het tijd is voor verandering. Wellicht is de tijd rijp voor een internationale discussie over legalisering, hoewel dat geen oplossing betekent op korte termijn. 10 Cyrille Fijnaut en Brice de Ruyver. 'De derde weg'. Boom juridische uitgevers. ISBN/EAN brief raad wietteelt 2015 def.docx

16 8 Naar aanleiding van de moties in het land is er een structureel overleg tussen de gemeenten ontstaan, waarin afstemming mogelijk wordt en informatie uitgewisseld wordt. In samenwerking om tot verandering van het softdrugsbeleid te komen zou de meerwaarde kunnen zitten. Tevens kunnen wij u melden dat er recent bij de VNG een bestuurlijke werkgroep Modernisering drugsbeleid is ingericht, die als opdracht heeft oplossingsrichtingen te onderzoeken en scenario's te ontwikkelen voor een volgende regeerperiode. Daarnaast is er door de gemeenten die het Manifest geïnitieerd hebben, het idee ontstaan om de Radbouduniversiteit een aanvullende onderzoeksopdracht te verstrekken om naast de drugsverdragen, andere verdragen en daaruit voortvloeiende verplichtingen voor overheden te onderzoeken. Wij zullen dit initiatief financieel ondersteunen. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, College van Burgemeester er Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruis drs. B. van der Ploeg brief raad wietteelt 2015 def.docx

17 1 > Retouradres Postbus EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Directie Juridische en Operationele Aangelegenheden Bestuurlijke Aanpak Turfmarkt DP Den Haag Postbus EH Den Haag Ons kenmerk Datum 13 juni 2016 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over legale wietteelt als positieve mensenrechtenverplichting Uw kenmerk 2016Z10954 Bij beantwoording de datum en ons kenmerk vermelden. Wilt u slechts één zaak in uw brief behandelen. In antwoord op uw brief van 2 juni 2016 deel ik u mee dat de schriftelijke vragen van de Leden Kooiman (SP) en Bergkamp (D66) over legale wietteelt als positieve mensenrechtenverplichting worden beantwoord zoals aangegeven in de bijlage bij deze brief. De Minister van en Justitie, G.A. van der Steur Pagina 1 van 5

18 Vragen van de leden Kooiman (SP) en Bergkamp (D66) aan de minister van en Justitie over legale wietteelt als positieve mensenrechtenverplichting (ingezonden 2 juni 2016, 2016Z10954) Vraag 1 Bent u bekend met het bericht dat internationaal recht ruimte biedt voor legale wietteelt? 1) Wat is daarop uw reactie? Vraag 2 Bent u het eens met de conclusie van het onderzoek Internationaal recht en cannabis II, dat regulering voor recreatief gebruik onder omstandigheden als een positieve verplichting tot bescherming van de mensenrechten geldt? Zo nee, kunt u van elk van de afzonderlijke mensenrechten (recht op gezondheid, recht op privéleven en het verbod op onmenselijke behandeling) apart aangeven waarom deze volgens u geen positieve verplichting oplevert tot regulering van legale wietteelt? Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Directie Juridische en Operationele Aangelegenheden Bestuurlijke Aanpak Datum 13 juni 2016 Ons kenmerk Antwoorden vraag 1 en 2 Ik ben bekend met het onderzoek van onderzoekers Van Kempen en Fedorova. Aan dit onderzoek liggen door gemeenten aangedragen argumenten voor het gereguleerd toestaan van cannabisteelt en -handel ten grondslag. De onderzoekers concluderen dat er in weerwil van de VN-drugsverdragen volgens het internationaal recht ruimte voor staten kan zijn om cannabisteelt en handel ten behoeve van de recreatieve gebruikersmarkt gereguleerd te realiseren. Los van de vraag of ik het eens ben met deze conclusie 1 wil ik ingaan op de door de onderzoekers genoemde vijf voorwaarden waaraan naar hun oordeel moet worden voldaan, wil deze op positieve mensenrechten gebaseerde ruimte daadwerkelijk bestaan. Allereerst moet volgens de onderzoekers een mensenrechtelijk relevant belang worden gediend. In het onderzoek worden de door de gemeenten aangedragen argumenten pro-regulering aangehaald, die de genoemde positieve mensenrechten zouden bevorderen. De onderzoekers stellen vervolgens dat niet alle door gemeenten aangedragen argumenten direct relevant zijn vanuit positieve mensenrechtenverplichtingen. Dit geldt onder meer voor de argumenten dat door regulering de georganiseerde criminaliteit zal verminderen en het corrumperen van de bovenwereld (ondermijning) zal worden tegengegaan. Een tweede voorwaarde is het aannemelijk maken van effectievere mensenrechtenbescherming. Zo zal, aldus de onderzoekers, daadwerkelijk aannemelijk moeten worden gemaakt dat regulering een effectievere bescherming biedt van het recht op gezondheid dan niet-regulering. Dit dient volgens hen te gebeuren door middel van oprechte analyses, redeneringen en afwegingen die overtuigend zijn en die dus zo veel mogelijk worden onderbouwd met relevante beschikbare wetenschappelijke en andere gegevens. Over dergelijke analyses beschik ik niet. Onderzoekers volgen met betrekking tot het recht op leven, 1 De Volkskrant (30 mei 2016) citeert al een hoogleraar die betwijfelt of deze mensenrechtenverplichtingen inderdaad zo verstrekkend zijn en ook de relatie met EU-recht vergt nadere bestudering. Pagina 2 van 5

19 fysieke en psychische integriteit en privéleven een soortgelijke redenering. Ook voor deze rechten beschik ik niet over de door hen bedoelde analyses. Bovendien geldt voor de door de gemeente aangedragen argumenten die ten grondslag liggen aan dit onderzoek, dat ze in onderhavig onderzoek evenmin aan een dergelijke analyse zijn onderworpen 2. De derde voorwaarde van de onderzoekers is draagvlak en nationaal democratische besluitvorming. Hierbij geven zij aan dat het in beginsel voor lagere overheden niet mogelijk is om de nationale overheid tot regulering te dwingen indien die nationale overheid dit weigert. De Tweede Kamer heeft zich de afgelopen jaren bij herhaling in meerderheid tegen diversie ideeën over regulering van de wietteelt uitgesproken. Recentelijk bleek opnieuw uit de aangenomen motie Oskam (Kamerstukken 29911, nr. 104) dat een meerderheid van de Tweede Kamer tegen dergelijke experimenten is. Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Directie Juridische en Operationele Aangelegenheden Bestuurlijke Aanpak Datum 13 juni 2016 Ons kenmerk Als vierde voorwaarde noemen de onderzoekers het voorkomen van nadeel voor het buitenland. Met andere woorden dat bij het gereguleerd toelaten van cannabisteelt en -handel voor de recreatieve gebruikersmarkt de bescherming van die andere landen niet minder mag zijn dan bij hantering van een prohibitief beleid dat volkomen in overeenstemming met de drugsverdragen is. De onderzoekers pleiten in dit verband voor een gesloten systeem van gereguleerde teelt, handel en misschien ook gebruik én een adequate bestrijding van de illegale teelt, handel en uitvoer van cannabis. Een dergelijk gesloten systeem zal geen makkelijk opgave zijn en een forse handhavingsinspanning vergen. Daar waar het nu complex is om de import en export van wiet te handhaven zal dat in een gereguleerd gesloten systeem niet minder ingewikkeld zijn. Als vijfde en laatste voorwaarde noemen de onderzoekers een adequaat beleid ter ontmoediging, beperking en risicobewustwording van recreatief cannabisgebruik. Zij wijzen daarbij op een fors aantal verplichtingen die op een staat rust die regulering toestaat. Zoals bekend ligt aan de VN-drugsverdragen de gedachte ten grondslag dat de daarin opgenomen verdovende middelen schade toebrengen aan de gezondheid. Nederland voert in het verlengde daarvan een ontmoedigingsbeleid, met speciale aandacht voor jongeren. Van regulering van wietteelt zal een tegengesteld signaal uitgaan waardoor ontmoediging kan worden bemoeilijkt. Het voorstaande overziend kan ik stellen dat de mogelijkheid om invulling te geven aan de door de onderzoekers gestelde voorwaarden onzeker is of dat deze ronduit niet vervuld worden. Dat wil zeggen dat van een op positieve mensenrechten gebaseerde ruimte dus geen sprake kan zijn noch van het eventueel prevaleren boven de drugsverdragen. Vraag 3 Wat is uw reactie op de stelling in de brede heroverweging uit ) dat 160 miljoen euro bespaard zou kunnen worden als politie en justitie zich niet meer met softdrugs criminaliteit zou hoeven bezig te houden? Hoeveel zou er anno 2016 op politie en justitie bespaard kunnen worden als zij zich niet meer met softdrugs criminaliteit hoeven bezig te houden? 2 Dit geven de onderzoekers op meerdere plekken expliciet in het rapport aan (o.a. p.31). Pagina 3 van 5

20 Antwoord vraag 3 In de beantwoording van Kamervragen is eerder over de brede heroverweging in 2010 aangeven dat het een onjuiste veronderstelling is dat het reguleren van softdrugs zal leiden tot lagere handhavingslasten. 3 Ook bij regulering zal er stevig gehandhaafd moeten worden op de illegale teelt. Daar komt dan nog bij, dat op het gereguleerde deel van de teelt veel toezicht en handhaving nodig zal zijn. Een scenario waarin politie en justitie zich niet of nauwelijks meer met softdrugscriminaliteit hoeven bezig te houden acht ik ook in de voorzienbare toekomst niet realistisch, onder meer omdat een groot deel van de teelt voor de export is bedoeld. 4 Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Directie Juridische en Operationele Aangelegenheden Bestuurlijke Aanpak Datum 13 juni 2016 Ons kenmerk Vraag 4 Wat is uw reactie op de stelling uit diezelfde brede heroverweging dat 260 miljoen euro extra inkomsten gegenereerd zou kunnen worden door belastingheffing over legale wietteelt? Vraag 5 Hoeveel zou er anno 2016 aan extra inkomsten via belastingheffing over legale wietteelt gegenereerd kunnen worden? Hoeveel geld loopt de Staat in totaal mis door het niet reguleren van de softdrugsteelt? Antwoorden vraag 4 en 5 De mogelijkheden voor belastingheffing op gereguleerde wietteelt zijn voor een groot deel afhankelijk van de precieze inrichting van een systeem voor dergelijke teelt en de juridische inbedding daarvan. Zoals eerder vermeld in antwoord op Kamervragen is een btw-heffing over de levering en invoer van producten die in de EU onder een volstrekt invoer- en verhandelingsverbod vallen, niet mogelijk 5. Dit volgt uit verschillende arresten van het Hof van Justitie van de Europese Unie. Cannabis valt onder deze categorie producten. Ook een accijns zou Nederland niet zelfstandig kunnen invoeren. Gezien deze beperkingen, het feit dat het financiële aspect geen leidend principe is in ons drugsbeleid en het standpunt van het huidige kabinet geen regulering voorstaat, acht ik het niet opportuun te speculeren over mogelijke opbrengsten van belastingheffing. Vraag 6 Wat is uw reactie op het beleidsalternatief softdrugsteelt reguleren uit het rapport van de taskforce beleidsalternatieven? 3) Kunt u daarbij specifiek ingaan op de verschillende onderdelen uit de onderbouwing: inconsistentie van het huidige beleid, leidt tot illegale praktijken, grote criminele markt en overlast voor lokale overheden, de capaciteit van politie en OM schiet tekort, het strafrechtelijk aanpakken treft niet de kopstukken, politie en OM kunnen zich bij regulering richten op de illegale hennepteelt en gezondheidsrisico s worden beperkt? Antwoord vraag 6 Mijn ministerie heeft de taskforce beleidsalternatieven de opdracht gegeven om te komen tot beleidsalternatieven die bijdragen aan verbetering van de effectiviteit en efficiency van en Justitie in het licht van de ontwikkelingen en de 3 Aanhangsel Handelingen , Tweede Kamer , , nr Aanhangsel Handelingen , 3035 Pagina 4 van 5

21 opgaven waar het ministerie voor staat. Het rapport waar u over spreekt is hiervan het resultaat. De beleidsvoorstellen en aanbevelingen, waaronder softdrugs reguleren, zijn voorstellen van de taskforce en geen kabinetsstandpunt. Ik ondersteun van harte dat er door een taskforce goed wordt nagedacht over de toekomst en welke mogelijke beleidswijzigingen daarbij horen. Het vigerende kabinetsstandpunt betreffende regulering van de cannabisteelt is bij u bekend. Vraag 7 Klopt het dat in 2010 de Adviescommissie Drugsbeleid (2009) mogelijkheden voor regulering zag indien het internationaal recht daartoe geen belemmering vormde en er strakke maatregelen ter beperking van de toegang tot coffeeshops genomen worden en dat ook het beleidsalternatief softdrugsteelt reguleren uit het rapport van de taskforce beleidsalternatieven stelt dat regulering uitvoerbaar is als het internationaal recht geen belemmering vormt en het beleid wordt aangepast? Wat is daarop uw reactie? Is het bovenstaande, mede gelet op de uitkomsten van het onderzoek Internationaal recht en cannabis II, reden voor u een koerswijziging in uw beleid door te voeren? Zo nee, waarom niet? Zo ja, waar gaat dat concreet uit blijken? Directoraat-Generaal Rechtspleging en Rechtshandhaving Directie Juridische en Operationele Aangelegenheden Bestuurlijke Aanpak Datum 13 juni 2016 Ons kenmerk Antwoord vraag 7 Nog afgezien van de vraag of ik het met de conclusie van het onderzoek Internationaal recht en cannabis II eens ben, wordt -zoals blijkt uit mijn antwoord op vraag 1- aan de in het onderzoek gestelde voorwaarden niet voldaan. Specifiek memoreer ik daarbij nogmaals het feit dat een meerderheid van de Tweede Kamer zich tegen regulering heeft uitgesproken. Dit is laatstelijk bevestigd bij stemming over de motie Oskam die de regering oproept geen enkele ruimte te bieden voor gereguleerde wietteelt (Kamerstukken TK 29911, nr. 104). Daarnaast blijft het kabinet van mening dat regulering de problemen met criminaliteit en overlast rond illegale hennepteelt niet zal oplossen, zoals al eerder aangeven. Derhalve zie ik geen reden voor een koerswijziging. Vraag 8 Kunt u deze schriftelijke vragen vóór het Algemeen overleg coffeeshopbeleid voorzien op 15 juni 2016 beantwoorden? Antwoord vraag 8 Ja 1) Marissa van Loon, Internationaal recht biedt ruimte voor legale wietteelt, NRC 30 mei ) Bijlage bij Kamerstuk , nr.1 3) Bijlage bij Kamerstuk , nr. 370 Pagina 5 van 5