Openbaar. Wettelijke basis toepassen eis inkomen uit arbeid

Transcriptie

1 Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Wettelijke basis toepassen eis inkomen uit arbeid Programma / Programmanummer Veiligheid / 1012 Portefeuillehouder H. Bruls, B. Frings, R. Helmer Samenvatting Senator dr.g. ter Horst heeft in de Eerste Kamer, naar aanleiding van een discussie over gereguleerde verhuur, de vraag gesteld óf hetgeen in Nijmegen op dit gebied gebeurt wel is toegestaan. De minister heeft hierop toegezegd dit te zullen uitzoeken en de Eerste Kamer hier vóór 1 juli a.s. schriftelijk over te informeren. Middels een gesprek met de ambtenaren heeft de minister laten weten dat Nijmegen de eis inkomen uit arbeid alleen mag stellen op basis van de Wet Bijzondere Maatregelen Grootstedelijke Problematiek. Hiertoe dient voor de lopende trajecten een aanvraag door de gemeenteraad bij het ministerie te worden gedaan op grond van artikel 8 en 9 van deze Wet. BW-nummer Directie/afdeling, ambtenaar, telefoonnr. VH00, Ellen Jansen, 9317 Datum ambtelijk voorstel 25 juni 2014 Registratienummer Ter besluitvorming door het college 1. De brief aan de raad over de wettelijke basis toepassen eis inkomen uit arbeid vast te stellen. Paraaf akkoord Datum Steller Alleen ter besluitvorming door het College X Actief informeren van de Raad Besluit B&W d.d. 1 juli 2014 X Conform advies Aanhouden Anders, nl. nummer: 3.10 Bestuursagenda Paraaf akkoord Datum Portefeuillehouder Collegevoorstel

2 Collegevoorstel 1 Probleemstelling Naar aanleiding van een debat in de Eerste Kamer over huisvesting en inzet van middelen voor bijzondere verhuring, stelde senator dr. G. ter Horst onlangs de vraag aan de minister voor Wonen en Rijksdienst óf hetgeen in Nijmegen gebeurt, op het terrein van gereguleerde verhuur wel is toegestaan. Het ging hierbij om de eis van het hebben van een inkomen uit werk die in een klein aantal wijken wordt gesteld aan woningzoekenden. De minister heeft daarbij toegezegd de Eerste Kamer hierover vóór 1 juli te informeren. Inmiddels is hiervoor al een conceptbrief aangeleverd (zie bijlage 2). De inkomenseis bij woningzoekenden wordt sinds 2003 in Nijmegen toegepast en is altijd, in combinatie met andere maatregelen, ingezet voor de verbetering van de leefbaarheid in bepaalde wijken. Vanuit de gemeente is altijd aangegeven dat het wettelijk kader voor het toepassen van deze maatregelen gevonden kan worden in het feit dat de Huisvestingswet en de Regionale Huisvestingsverordening in onze optiek ruimte laten om deze nadere eisen te kunnen stellen. Het ministerie heeft naar aanleiding van de gestelde vragen aan ons laten weten dat de Huisvestingswet deze ruimte niet (meer) biedt. Alleen de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (Wbmgp) geeft nu volgens het ministerie hiervoor het vereiste wettelijk kader. Dit betekent dat, om voortaan deze maatregel te kunnen toepassen, het verzoek door de gemeenteraad bij het ministerie zal moeten worden ingediend. Aan dit verzoek zal het Ministerie dan wel of niet zijn instemming kunnen geven. Dit geldt ook voor lopende trajecten. Hiertoe zal dan door de gemeenteraad bij het ministerie een aanvraag moeten worden ingediend op basis van artikel 8 en 9 van de Wbmgp. Vanuit het ministerie is aangegeven dat zij de verwachting hebben dat de gemeente Nijmegen hierover vóór 1 september een besluit neemt. 2 Juridische aspecten Het betreft hier de mogelijkheden via de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek in relatie tot de Huisvestingswet. 3 Doelstelling Ook de corporaties hebben zelf aangegeven dat het toepassen van de inkomenseis bij woningzoekenden, in combinatie met andere maatregelen, een waardevol instrument is om de leefbaarheid, veiligheid en openbare orde in de betreffende wijken op orde te krijgen. Het is daarom van belang deze maatregel te kunnen blijven toepassen. Door het ministerie is aangegeven dat, om deze eis te blijven stellen, hiervoor een aanvraag door de gemeenteraad moet worden ingediend. 4 Argumenten Het instrument wordt sinds 2003 in Nijmegen toegepast en is altijd, in combinatie met andere maatregelen, ingezet voor de verbetering van de leefbaarheid in bepaalde wijken. Voor een klein aantal probleemwijken in Nijmegen zijn hierover bestuurlijke afspraken gemaakt om, in het kader van een integrale wijkaanpak, extra eisen te stellen aan woningzoekenden bij de verhuring van vrijgekomen huurwoningen. De gemeente heeft hiertoe met de corporaties Talis en Standvast een aantal afspraken gemaakt. In bepaalde wijken wordt aan woningzoekenden naast het toetsen op een strafblad (toepassen van politiescreening) tevens een inkomenstoets gesteld. De gebieden waarin deze inkomenstoets op dit moment wordt toegepast zijn de Kolpingbuurt, Kop van Tolhuis, Teersdijk en Ackerbroekweg. Gebleken is dat deze maatregel de verhouding werkenden-niet werkenden verbetert en daarmee de zelfredzaamheid van de lokale bevolking. Uiteraard kan dit instrument slechts op

3 Collegevoorstel Vervolgvel 2 zeer kleine schaal worden ingezet en moet er voldoende soortgelijke alternatieve woonruimte voor de aspirant huurder overblijven, waarop wordt toegezien. 5 Klimaat Dit voorstel heeft geen consequenties voor het klimaat. 6 Financiën Dit voorstel heeft geen financiële consequenties. 7 Participatie en Communicatie Door middel van deze brief willen wij de gemeenteraad informeren over het standpunt van het ministerie met betrekking tot het wettelijk kader omtrent de inkomenseis bij woningzoekenden. 8 Uitvoering en evaluatie Op korte termijn willen wij de raad een voorstel voorleggen voor het indienen van een verzoek bij het ministerie op grond van artikel 8 en 9 van de Wbmgp. Dit ter continuering van het stellen van de inkomenseis aan aspirant huurders in de betreffende genoemde wijken. 9 Risico Aan dit voorstel zitten zijn geen risico s verbonden. Bijlagen: Brief aan de raad Brief van Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

4 Veiligheid Aan de Gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Telefoon Telefax (024) gemeente@nijmegen.nl Postbus HG Nijmegen Datum 1 juli 2014 Ons kenmerk VH00/ Contactpersoon Ellen Jansen Onderwerp Wettelijke basis toepassen eis inkomen uit arbeid Datum uw brief Doorkiesnummer (024) Geachte leden van de Raad, Naar aanleiding van een debat in de Eerste kamer over huisvesting en inzet van middelen voor bijzondere verhuring stelde senator Ter Horst onlangs de vraag aan de Minister voor Wonen en Rijksdienst (Stef Blok) óf hetgeen in Nijmegen gebeurt, op het terrein van gereguleerde verhuur wel is toegestaan. Het ging hierbij om de eis van het hebben van een inkomen uit werk die in een klein aantal wijken wordt gesteld aan woningzoekenden. Dit instrument wordt sinds 2003 in Nijmegen toegepast en is altijd, in combinatie met andere maatregelen, ingezet voor de verbetering van de leefbaarheid in bepaalde wijken. Zoals het in het raadsinitiatiefvoorstel Coalitieakkoord is verwoord is het altijd de intentie geweest om in overleg met de corporaties op beperkte schaal de inkomenstoets in te zetten om de leefbaarheid in de wijken te verbeteren. Het Ministerie heeft hier destijds ook kennis van genomen en corporaties vinden dit zelf ook een waardevol instrument. Voor een aantal probleemwijken in Nijmegen zijn hierover bestuurlijk afspraken gemaakt om hiertoe, in het kader van een integrale wijkaanpak, extra eisen te stellen aan woningzoekenden bij de verhuring van vrijgekomen huurwoningen. De gemeente heeft hiertoe met de corporaties Talis en Standvast een aantal afspraken gemaakt. In bepaalde wijken wordt aan woningzoekenden naast het toetsen op strafblad (toepassen van politiescreening) tevens een inkomenstoets gesteld. De gebieden waarin deze inkomenstoets op dit moment wordt toegepast zijn de Kolpingbuurt, Kop van Tolhuis, Teersdijk en Ackerbroekweg. De betreffende eis maakt onderdeel van een integrale wijkaanpak en wordt ingezet om de leefbaarheid, veiligheid en openbare orde in deze betreffende wijken weer op orde te krijgen. Gebleken is dat deze maatregel de verhouding werkenden-niet werkenden verbetert en daarmee de zelfredzaamheid van de lokale bevolking. Uiteraard kan dit instrument slechts op zeer kleine schaal worden ingezet en moet er voldoende soortgelijke alternatieve woonruimte voor de aspirant huurder overblijven. Brief (1) aan de raad wettelijk basis inkomenseis

5 Gemeente Nijmegen Veiligheid Vervolgvel 1 Zoals bekend is voor het woonwagencomplex aan de Teersdijk bijvoorbeeld een herstructureringsplan vastgesteld, waarvan het stellen van de eis van inkomen uit werk voor nieuwe aspirant huurders slechts een klein, maar wel onlosmakelijk onderdeel uitmaakt van het totale plan van aanpak. Wettelijk kader Vanuit de gemeente is altijd aangegeven dat het wettelijk kader voor het toepassen van deze maatregelen gevonden kan worden in het feit dat de Huisvestingswet en de Regionale Huisvestingsverordening in onze optiek ruimte laten om deze nadere eisen te kunnen stellen. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft naar aanleiding van de gestelde vragen in de Eerste Kamer echter aangegeven dat de Huisvestingswet deze ruimte niet (meer) biedt. Alleen de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (Wbmgp) geeft nu volgens het Ministerie hiervoor het vereiste wettelijk kader. Met betrekking tot de politiescreening wordt momenteel op het Ministerie ook gewerkt aan een nieuw wetsvoorstel. Er is aangekondigd dat binnen enkele maanden de formele consultatieronde hiervan zal starten. Het uitgangspunt van het ministerie is om ook voor politiescreening een duidelijker juridische basis te creëren in plaats van de vigerende praktijk van het sluiten van convenanten tussen corporaties en gemeenten. Naar onze mening bestaan hiervoor wel voldoende aanknopingspunten in de huidige regelgeving, maar volgen wij deze discussie en het conceptwetsvoorstel hierover uiteraard nauwlettend. Proces Het Ministerie concludeert dat sinds de introductie van deze Rotterdamwet (Wbmgp) de huidige toegepaste praktijk in Nijmegen dan ook op basis van deze wet moet gebeuren. Dit betekent dat, om voortaan deze maatregel te kunnen toepassen, het verzoek door de Gemeenteraad bij het Ministerie moet worden ingediend. Aan dit verzoek zal het Ministerie dan wel of niet zijn instemming kunnen geven. Dit geldt ook voor al lopende trajecten. Het Ministerie heeft ons laten weten dat dit voor onze lopende trajecten, middels een aanvraag door de Gemeenteraad bij het Ministerie nog kan worden gerepareerd (art. 8 en 9 van de Wbmgp). Een voorstel hiertoe willen wij dan ook op korte termijn aan u voorleggen. Hoogachtend, college van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg Brief (1) aan de raad wettelijk basis inkomenseis

6 > Retouradres 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal 2500 EA DEN HAAG Directoraal-Generaal Wonen en Bouwen Directie Woon- en Leefomgeving Turfmarkt 147 Den Haag 2500 EA Den Haag Kenmerk Uw kenmerk Datum 12 juni 2014 Betreft Reactie op gestelde inkomenseisen in Nijmegen Tijdens het debat op 8 april 2014 over de Wet uitbreiding Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek (Wbmgp) ontving ik van senator Ter Horst het signaal dat in ieder geval in twee wijken in Nijmegen woningzoekenden geweerd worden of werden op basis van inkomenseisen. Het zou daarbij gaan om een andere inkomenseis dan de inkomenseis die woningcorporaties stellen bij de toewijzing onder de grens van Zij stelde de vraag op grond waarvan dan weigering van woningzoekenden plaatsvindt of vond. Met deze brief geef ik gehoor aan mijn toezegging om uw Kamer schriftelijk te informeren over mijn bevindingen en of een en ander wel of niet in lijn is met de bevoegdheden die de gemeente Nijmegen op dit moment heeft. Het overleg met de gemeente Nijmegen heeft het volgende beeld opgeleverd: Het corporatiebezit in de gemeente Nijmegen bestaat uit ongeveer huurwoningen. Voor 400 woningen en ruim 75 standplaatsen in de wijken Kolpingbuurt, Kop Tolhuis en nog enkele andere straten, wordt op dit moment de eis inkomen uit arbeid aan woningzoekenden gesteld. Van die woningen komen er jaarlijks gemiddeld ongeveer 30 vrij. De gemeente Nijmegen heeft gekozen voor deze maatregel omdat er in die buurten sprake is van grote leefbaarheidsproblemen. Door de inzet van deze maatregel, in combinatie met andere maatregelen op het terrein van leefbaarheid en veiligheid, worden door de gemeente goede resultaten geboekt (integrale aanpak). De gemeente is tijdens bovengenoemd overleg op de hoogte gesteld dat slechts op grond van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek de eis inkomen uit arbeid gesteld mag worden aan woningzoekenden. Ook is naar voren gebracht dat de Huisvestingswet geen grondslag biedt voor selectieve woningtoewijzing op basis van sociaal-economische, sociale, noch andere leefbaarheidskenmerken. Ik heb begrepen dat de gemeenteraad van Nijmegen na de zomer een voorstel voorgelegd zal krijgen om voor de betreffende buurten en straten alsnog een aanvraag voor de gebiedsaanwijzing op grond van de Wbmgp bij mij in te dienen. Als de gemeenteraad deze aanvraag niet indient of er volgt geen positief besluit van mijn kant, dan moet de eis aan woningzoekenden van het hebben van inkomen uit arbeid vervallen. De gemeente heeft daartoe nu geen bevoegdheid, maar ik wacht tot die tijd het besluit met betrekking tot de aanvraag van de

7 > Retouradres 2500 EA Den Haag Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal 2500 EA DEN HAAG Directoraal-Generaal Wonen en Bouwen Directie Woon- en Leefomgeving Turfmarkt 147 Den Haag 2500 EA Den Haag Kenmerk Uw kenmerk Datum 12 juni 2014 Betreft Reactie op gestelde inkomenseisen in Nijmegen gemeenteraad af. Bij het voorlopig in stand houden van deze (overgangs)situatie speelt bij mijn afweging ook mee dat de betrokken corporatie de aspirant-huurder bij een negatief woonadvies adviseert over het vinden van een andere woonruimte conform de regionale Huisvestingsverordening. Ook zal de komende periode een nieuwe (regionale) Huisvestingsverordening moeten worden opgesteld. Door de inwerkingtreding van de nieuwe Huisvestingswet op 1 januari 2015, zal de (regionale) Huisvestingsverordening namelijk automatisch op 1 juli 2015 verlopen. De stadsregio, dan wel de betreffende gemeentes kunnen bij het maken van een nieuwe verordening gebruik maken van een modelverordening die de VNG thans voorbereidt. Ook zal in het communicatietraject rond de nieuwe Huisvestingswet, expliciet aandacht besteed worden aan de (on)mogelijkheden en verschillen in de toepassing van de Huisvestingswet en de Wbmgp. Ik vertrouw erop dat de gemeente Nijmegen de selectieve woningtoewijzing op orde brengt met de vigerende wet- en regelgeving terzake. Uiteraard zal ik van mijn kant desgewenst daarvoor ambtelijk advies aanbieden. In het kader van de toezichthoudende rol van de provincie en de betrokkenheid van de stadsregio bij de regionale huisvestingsverordening, zijn zij ook op de hoogte gebracht van bovenstaande casus. De minister voor Wonen en Rijksdienst drs. S.A. Blok