GROTE SCHOOL, KLEINE SCHAAL Congres congresnaam Inleiding bij de opening van de nieuw/verbouw van het Naam medewerk(st)er Martinus College te

Transcriptie

1 GROTE SCHOOL, KLEINE SCHAAL Inleiding bij de opening van de nieuw/verbouw van het Martinus College te Grootebroek 8 maart 2007 Fons van Wieringen

2 Inhoud: 1. Ontwikkelingen in schaal 2. Voor- en nadelen van grootte 3. Stelselaspecten 4. Welke schaal staat de omgeving toe 5. Interne schaalverkleiningen 6. Grote school betekent specifieke opgaven

3

4 Groei schoolgrootte voortgezet onderwijs,

5 Voortgezet onderwijs Openbare scholen in 2004/ 05 gemiddeld 1266 leerlingen. Sinds 1997/ 98 niet gegroeid Bijzonder onderwijs nam gemiddelde schoolgrootte met 22 procent toe 1459 leerlingen Op katholieke scholen is leerlingental sterk gegroeid, 35 procent (door afname van het aantal scholen)

6 2001 Scholen vo 672 Leerlingen vo

7 Schoolgrootte: waar hebben we het dan over? Aantal scholen: Het aantal scholen is met ongeveer tweederde afgenomen De gemiddelde schoolgrootte is nu 1427 leerlingen Aantal vestigingen: Het aantal vestigingen is bijna twee maal zo groot als het aantal scholen Het aantal leerlingen per vestiging is toegenomen Aantal gebouwen: Gemiddeld aantal leerlingen Functie per medewerk(st)er gebouw circa 350

8 Voor- en nadelen grootte Nieuwsbericht Grotere scholen in het basis- en voortgezet onderwijs scoren beter op veiligheid, pedagogisch klimaat, onderhoud en schoonmaak van gebouwen Ouders en leerlingen oordelen positiever over hun school naarmate de school groter is Dit staat in de notitie School op maat van de staatssecretaris van Onderwijs

9 Kleine scholen of effectieve kleine scholen? Kenmerken van effectieve kleine scholen: Persoonlijke vaste relaties Hoge eisen en standaarden Minder schooluitval Minder lesuitval Meer deelname aan sociale actviteiten Minder vernielen, meer veiligheid Minder incidenten Meer aandacht voor leerlingen uit zwakkere milieus Meer gemeenschapsgevoel Meer leiderschapservaringen Naam voor medewerk(st)er leerlingen Gevoel bij de leerlingen dat Functie lerarenmedewerk(st)er in hen zijn geinteresseerd Leraren zijn tevredener en zetten zich meer persoonlijk in

10 Voordelen van schaalvergroting Breder onderwijsaanbod Alle profielen uitgebreid Vier stromen in de onderbouw: sport, expressie, exact/techniek en wereld Doelmatigheidswinst (?) Groter beleidsvoerend vermogen Meer loopbaan- en professionaliseringsmogelijkheden

11 Is een grote school goedkoper? Een toename van 10% in schoolgrootte draagt (schatting) bij aan een kostenbesparing tussen de 1% en 4% (afhankelijk van de definitie van kosten) Geen lineair verband, omslagpunt Meestal wordt in deze studies een beperkte definitie genomen (uitgaven per leerling) Uitgaven kijken naar totaal bedrag uitgegeven, beter is te kijken naar de kosten in de zin van bedrag dat nodig is om een bepaald resultaat te bereiken

12 Veel zaken rond schoolgrootte weten we niet precies Er is wat meer evidentie dat een kleine school samen gaat met positieve sociale opbrengsten dan met leeropbrengsten Leeropbrengsten worden veroorzaakt door een set aan leerling- and schoolkenmerken. Werkt dezelfde set op scholen met een verschillende grootte?

13 Stelselaspecten Vanuit een school kijken Vanuit het stelsel kijken Schaal in relatie tot: Kwaliteit (geen eenduidige effecten) Doelmatigheid (idem) Keuzevrijheid Sociale samenhang

14 Keuzevrijheid Fusies beperken van keuzevrijheid exit Als gefuseerd is, als er een grote school voice wordt belangrijker Interne keuzemogelijkheden

15 Effecten op sociale samenhang Gebrekkige relatie tussen deelnemer, opleiding en leraar, weinig onderlinge binding (bijv. ROC) Veel verschillende docenten Veel verschillend samengestelde onderwijsgroepen Vermindering betrokkenheid

16 Interne schaalverkleiningen Voorbeelden: Aparte speelplaatsen/overblijfruimtes/ aula s/kantines Pauzetijden Teamvorming en teamteaching Kernteam: groep leerlingen met kernteam van docenten. Docenten geven meer lessen per klas Verticale deelscholen: de scheiding tussen onderbouw en bovenbouw weghalen Verticale deelscholen elk een eigen onderwijsconcept en een eigen docententeam. Eenzelfde docententeam verantwoordelijk voor een groep leerlingen Functie van medewerk(st)er leerjaar 1 tot en met 4

17 Schaalverkleiningen Martinus College school voor mavo/havo/vwo school voor vmbo eigen ingang eigen afdelingen eigen aula's en eigen fietsenstallingen Elke school is ingedeeld in kleine afdelingen, afdelingsleider, samen met de mentoren en een vaste groep docenten elke (11) afdeling een eigen plek in school (nieuwbouw helpt hierbij).

18 Interne schaalverkleiningen Verschillende huizen binnen een school: Griffoendor Zwadderich Huffelpuf Ravenklauw

19 Welke schaal staat de omgeving toe Zijn dezelfde leerling- en schoolkenmerken die leerlingresulaten beïnvloeden werkzaam op scholen met een verschillende groottes? Optimale grootte hangt af van sociaaleconomische achtergrond van de leerlingen Meer middengroepen: hoe groter een school kan zijn Martinus College: traditionelere omgeving Balans houden tussen achtergrond van de meeste leerlingen en bijv. meer contacturen en wat meer klassikaal

20 Welke schaal staat de omgeving toe? Stabiele omgeving laat een grotere school toe Vaste relaties met de omgeving laten een grotere school toe: - Activiteiten van de buurt in de school - Schoolactiviteiten buiten - Maatschappelijke stages - Bevorderen: ouders kennen leraren - Bevorderen: ouders kennen elkaar - Huisbezoeken afleggen

21 Afronding: Martinus is een grote school Dat houdt enkele specifieke opgaven in: Voordelen bijv. in aanbod uitnutten: interne keuzemogelijkheden Interne schaalverkleiningen steeds vernieuwen Werken door leraren en directie aan in tune blijven met omgeving