Barometer arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie Kenwerk

Transcriptie

1 Barometer arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie Kenwerk

2 Barometer arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie Op welke uitdagingen en knelpunten moeten we vanuit onderwijs- en arbeidsmarktperspectief een antwoord geven? Hoe zien de prognoses voor leerplaatsen en de arbeidsmarkt er uit? De barometer arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie geeft in vogelvlucht inzicht in deze vragen. Inzicht dat helpt te beoordelen of er behoefte is aan een nieuwe opleiding, of er voldoende aanbod van leerplaatsen is en of het arbeidsmarktperspectief er goed uitziet voor leerlingen van een specifieke beroepsopleiding. Uitgesplitst naar mbo kwalificatie en CWI-district vindt u in deze barometer een overzicht van de prognoses voor leerplaatsen en arbeidsmarkt voor de sectoren horeca, bakkerij, reizen, recreatie en facilitaire dienstverlening. Deze prognoses zijn gebaseerd op de jaarlijkse rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie van Kenwerk, die kwantitatieve informatie biedt over beroepsopleidingen, het leren in de praktijk en de aansluiting op de arbeidsmarkt voor de sectoren waarop Kenwerk zich richt. Reizen In de reisbranche hebben de meeste medewerkers een verkoopfunctie, waarbij het aantal werknemers dat betrokken is bij de verkoop via internet toeneemt. De verwachting is dat deze trend zich voortzet (Stratus, 2008). De arbeidsmarktperspectieven voor gediplomeerden reizen zijn voldoende, omdat het brede karakter van de opleiding ruimte biedt om uit te wijken naar andere beroepen. Echter, marktontwikkelingen vragen om doorlopende analyse van de arbeidsmarkt, onder andere door vacatureonderzoek. De reisbranche is immers gevoeliger voor economische ontwikkelingen dan sommige andere sectoren. Facilitaire dienstverlening Facilitaire dienstverlening is als branche moeilijk te omschrijven. De actuele omvang en ontwikkeling wordt door onderzoek nader in kaart gebracht. Mogelijk heeft dit gevolgen voor de opleidingen in het beroepsonderwijs. De arbeidsmarktprognoses voor gediplomeerden facilitaire dienstverlening zijn wat diffuus. Enerzijds worden matige arbeidsmarktperspectieven voorspeld, anderzijds is de verwachting dat mensen in de branche zelf goed een baan kunnen vinden. Ook vinden relatief veel mensen een baan in een andere sector door de breedheid van de opleiding en stromen veel leerlingen door naar een vervolgopleiding. Actuele thema s per sector Horeca De horecasector kampt met een tekort aan koks en gastheren en vrouwen. Een grotere instroom van gediplomeerden is dan ook noodzakelijk. Opvallend is dat veel mensen met een horecadiploma in andere sectoren dan de horeca gaan werken. Ook typerend voor veel werknemers uit deze sector is dat hun horecafunctie voor hen een bijbaan is en dat ze meestal geen startkwalificatie hebben voor een baan in de horeca. Het is dan ook zaak dat onderwijs en bedrijfsleven de handen ineenslaan om de instroom vanuit het horecaonderwijs naar de horecabranche te vergroten. Bakkerij In de bakkerijsector is sprake van schaalvergroting. Op landelijk niveau lijkt er vooralsnog voldoende arbeidsmarktperspectief te zijn, zeker gezien de hoge vervangingsvraag in deze beroepsgroep. De trend is dat het bedrijfsleven meer naar bakkers vraagt die allround zijn. Het is van belang om goed te monitoren of de aansluiting tussen het bakkerijonderwijs en de arbeidsmarkt ook in de toekomst gewaarborgd blijft en tijdig op veranderingen in te spelen. Recreatie Voor de sector recreatie geldt dat er veel vraag is naar zweminstructeurs. Naar de andere beroepen waarvoor het recreatieonderwijs opleidt, is in mindere mate behoefte, maar zijn nog steeds voldoende arbeidsmarktperspectieven. Veel gediplomeerden vinden een baan buiten de sector recreatie. Naast monitoring van arbeidsmarktontwikkelingen, is het van belang te blijven inzetten op instroom vanuit het recreatieonderwijs naar de recreatieve branche. 2 3

3 Prognoses leerplaatsen horeca Arbeidsmarktperspectieven horeca Horeca-assistent Horeca-assistent Gastheer/-vrouw Gastheer/-vrouw Medewerker fastservice 1 Medewerker fastservice Kok Kok Bartender 2 Bartender 1 e Medewerker fastservice 3 1 e Medewerker fastservice Receptionist Receptionist Zelfstandig werkend gastheer/-vrouw Zelfstandig werkend gastheer/-vrouw Zelfstandig werkend kok Zelfstandig werkend kok Afdelingsmanager, Leidinggevende bediening, Leidinggevende keuken 4 Afdelingsmanager, Leidinggevende bediening, Leidinggevende keuken Gespecialiseerd kok, Dieetkok Gespecialiseerd kok, Dieetkok Manager/ondernemer café/bar, Manager/ondernemer fastservice Manager/ondernemer café/bar, Manager/ondernemer fastservice Manager/ondernemer horeca, Ondernemer horeca Manager/ondernemer horeca, Ondernemer horeca Prognoses leerplaatsen horeca Over het algemeen kan worden gesteld dat de prognoses voor leerplaatsen voor een mbo horecaopleiding voor alle CWIdistricten en kwalificaties goed zijn. Voor de kwalificatie Manager/ondernemer horeca zijn de prognoses voor leerplaatsen voldoende tot ruim voldoende (Kenwerk, 2008). 1 In west-nederland is geen school die deze kwalificatie aanbiedt; 2 Deze kwalificatie wordt aangeboden in -, west- en oost-nederland; 3 In west-nederland is geen school die deze kwalificatie aanbiedt; 4 In west-nederland is geen school die deze kwalificatie aanbiedt. Arbeidsmarktperspectieven horeca Er is een grote vraag naar personeel voor de horecasector (Bedrijfschap Horeca en Catering, 2007; CBS, 2008). De arbeidsmarktperspectieven zijn voldoende tot goed (Kenwerk, 2008). Deze banen worden veelal vervuld door mensen die het horecavak als bijbaan uitoefenen, zonder startkwalificatie. Tweederde van de horeca gediplomeerden gaat werken buiten de horecasector (ROA, 2007). 4 5

4 Prognoses leerplaatsen bakkerij Assistent bakker Banketbakker Brood- en banketbakker Broodbakker Broodbakker grootwinkelbedrijf 1 Allround banketbakker (Allround) brood- en banketbakker Allround broodbakker Leidinggevende ambachtelijke bakkerij 2 Leidinggevende bakkerij grootwinkelbedrijf 3 Ondernemer bakkerij 4 Patissier 5 Specialist broodbakker 6 Arbeidsmarktperspectieven bakkerij Assistent bakker Banketbakker Brood- en banketbakker Broodbakker Broodbakker grootwinkelbedrijf 7 Allround banketbakker (Allround) brood- en banketbakker Allround broodbakker Leidinggevende ambachtelijke bakkerij Leidinggevende bakkerij grootwinkelbedrijf 8 Ondernemer bakkerij Patissier Specialist broodbakker Prognoses leerplaatsen bakkerij Over het algemeen kan worden gesteld dat de prognoses voor leerplaatsen voor een mbo bakkerijopleiding goed zijn. Voor de kwalificatie Ondernemer bakkerij zijn de vooruitzichten op een leerplaats voldoende. Wat de kwalificaties Broodbakker grootwinkelbedrijf, Leidinggevende bakkerij grootwinkelbedrijf betreft, zijn de vooruitzichten op een leerplaats voldoende, met uitzondering van oost-nederland waar de vooruitzichten op een leerplaats gering zijn. Voor beide opleidingen geldt dat deze vanaf niet meer worden aangeboden. Leerlingen die deze opleidingen al volgen kunnen deze wel afronden, maar daarna houden deze opleidingen op te bestaan. Opvallend is verder dat de vooruitzichten op een leerplaats voor de kwalificatie Leidinggevende ambachtelijke bakkerij goed zijn, behalve voor west-nederland waar geringe vooruitzichten zijn op een leerplaats (Kenwerk, 2008). 1 Deze kwalificatie wordt alleen aangeboden in west- en oost-nederland; 2 Deze kwalificatie wordt aangeboden in -, oost- en west-nederland; 3 Deze kwalificatie wordt alleen aangeboden in oost-nederland; 4 Deze kwalificatie wordt aangeboden in -, westen oost-nederland; 5 In - en west-nederland is geen school die deze kwalificatie aanbiedt; 6 Deze kwalificatie wordt alleen aangeboden in -, en oost-nederland. Arbeidsmarktperspectieven bakkerij Voor de beroepsgroep bakkers en voor gediplomeerden van de mbo-opleiding brood en banket is de vraag naar nieuwkomers op de arbeidsmarkt groot. Dit wordt vrijwel volledig veroorzaakt door de hoge vervangingsvraag. De arbeidsmarkt perspectieven voor gediplomeerden met een mbo-opleiding brood en banket zijn dan ook goed (ROA, 2007). Wanneer gekeken wordt naar de arbeidsmarktperspectieven binnen de bakkerijsector op kwalificatieniveau, dan blijkt dat de arbeidsmarktperspectieven iets minder rooskleurig zijn, namelijk variërend van matig tot voldoende. Er zijn enkele uitschieters naar ruim voldoende tot goed, namelijk voor de kwalificaties (Allround) brood- en banketbakker en (Allround) broodbakker op niveau 2 en 3; 57% van de bakkerijleerlingen volgde een opleiding voor deze kwalificaties in het schooljaar De trend is dat het bedrijfsleven meer naar bakkers vraagt die allround zijn. Opvallend is dat vooral in west- en west-nederland de arbeidsmarktperspectieven binnen de bakkerijsector als matig worden aangeduid, voornamelijk op niveau 4 (Kenwerk, 2008). Een mogelijk gevolg hiervan is dat deze mensen waarschijnlijk een functie accepteren op een lager niveau. 7 Deze kwalificatie wordt vanaf niet meer aangeboden. Leerlingen die de kwalificatie al volgen kunnen hem wel afronden, maar daarna houdt deze op te bestaan; 8 Zie Voetnoot

5 Prognoses leerplaatsen recreatie Leisure & hospitality assistant Aqua en leisure host 1 Medewerker watersportindustrie 2 Leisure & hospitality host Informatiemedewerker Leisure & hospitality executive Hoofd informatie Arbeidsmarktperspectieven recreatie Leisure & hospitality assistant Aqua en leisure host Medewerker watersportindustrie Leisure & hospitality host Informatiemedewerker Leisure & hospitality executive Hoofd informatie Prognoses leerplaatsen recreatie De prognoses voor leerplaatsen voor een mbo recreatieopleiding zijn goed, vooral voor de kwalificaties Informatiemedewerker en Medewerker watersportindustrie. Voor de kwalificaties Leisure & hospitality host en Aqua & leisure host zijn de vooruitzichten op leerplaatsen respectievelijk ruim voldoende en voldoende, waar die voor de kwalificaties Leisure & hospitality executive en Hoofd informatie overwegend matig tot gering zijn. Dit komt doordat relatief veel leerlingen de opleiding op niveau 4 volgen, terwijl in de recreatiebranche niet zozeer behoefte is aan managers op niveau 4, maar juist aan uitvoerende werknemers op niveau 3 (Kenwerk, 2008). Arbeidsmarktperspectieven recreatie Voor de sector recreatie blijken de arbeidsmarktperspectieven voldoende tot ruim voldoende. Vooral voor de kwalificatie Aqua & leisure host komen de arbeidsmarktperspectieven als ruim voldoende tot goed naar voren (Kenwerk, 2008). Dit komt overeen met een grote vraag naar nieuwkomers op de arbeidsmarkt voor de beroepsgroepen zwem- en sportistructeurs groot (ROA, 2007). 1 Deze kwalificatie wordt alleen aangeboden in west- en oost-nederland; 2 Deze kwalificatie wordt alleen aangeboden in - en west-nederland. 8 9

6 Prognoses leerplaatsen reizen Verkoper reizen Manager verkoop reizen Prognoses leerplaatsen facilitaire dienstverlening Facilitair medewerker, Voedingsassistent Facilitair leidinggevende Prognoses leerplaatsen reizen Voor de kwalificatie Verkoper reizen zijn de vooruitzichten op leerplaatsen ruim voldoende. Voor de kwalificatie Manager verkoop reizen zijn de vooruitzichten op leerplaatsen voldoende tot goed, met uitzondering van - en oost- Nederland, waar de vooruitzichten respectievelijk matig en gering zijn. Waarschijnlijk lopen de leerlingen in deze districten veelal stage op niveau 3 terwijl ze een opleiding op niveau 4 volgen (Kenwerk, 2008). Arbeidsmarktperspectieven reizen Verkoper reizen Manager verkoop reizen Arbeidsmarktperspectieven reizen De totale vraag naar nieuwkomers op de arbeidsmarkt met een opleiding toerisme en recreatie is laag en het aanbod van schoolverlaters is hoog. De arbeidsmarktperspectieven worden dan ook als matig aangeduid (ROA, 2007). De vraag naar medewerkers reizen blijft bestaan. Enerzijds is er minder behoefte aan verkoopmedewerkers reizen als gevolg van internet. Anderzijds is behoefte aan gespecialiseerde verkoopmedewerkers voor de consument die advies op maat wenst. Ook worden mensen mobieler en gaan meer mensen reizen (Kenwerk, 2008). Hoewel het aanbod gediplomeerden reizen de vraag ruim overstijgt, kunnen de arbeidsmarktperspectieven toch als voldoende worden aangeduid. Reden hiervoor is dat mensen met een opleiding toerisme en recreatie, door het brede en commerciële karakter van de opleiding, de mogelijkheid hebben uit te wijken naar andere beroepen. Prognoses leerplaatsen facilitaire dienstverlening De prognoses voor leerplaatsen voor een mbo-opleiding facilitaire dienstverlening zijn goed, voor beide kwalificaties en over alle heen (Kenwerk, 2008). Arbeidsmarktperspectieven facilitaire dienstverlening Facilitair medewerker, Voedingsassistent Facilitair leidinggevende Arbeidsmarktperspectieven facilitaire dienstverlening De totale vraag naar nieuwkomers op de arbeidsmarkt van gediplomeerden met een opleiding facilitaire dienstverlening is klein en het aanbod van schoolverlaters is groot. De arbeidsmarktperspectieven voor deze opleidingen zijn dan ook matig (ROA, 2007). Hier staat tegenover dat mensen met een opleiding facilitaire dienstverlening eenvoudig kunnen uitwijken naar andere beroepen. Hierdoor kunnen arbeidsmarktperspectieven voor facilitaire dienstverlening als ruim voldoende worden aangeduid (Kenwerk, 2008)

7 Geraadpleegde bronnen - Bedrijfschap Horeca en Catering (2007). Arbeidsmarktanalyse update Zoetermeer - CBS Centraal Bureau voor Statistiek (2008). Statline databank. Den Haag - CFI - Centrale Financiële Instellingen (2007). Oktobertelling Den Haag - Kenwerk (2008). Register Erkende Leerbedrijven. Telling juni Zoetermeer - Research voor Beleid (2007). Arbeidsmarktmonitor recreatie De branche in beeld. Leiden - ROA - Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (2007). Arbeidsmarktinformatiesysteem Maastricht: Universiteit Maastricht - Stratus (2008). Arbeidsmarktmonitor Reisbranche. Resultaten meting over Zoetermeer Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie Kenwerk De informatie uit deze barometer is gebaseerd op de Rapportage arbeidsmarkt- en onderwijsinformatie Kenwerk Deze rapportage verschaft cijfermatige informatie over beroepsopleidingen, het leren in de praktijk en de aansluiting op de arbeidsmarkt voor de sectoren waarop Kenwerk zich richt: horeca, bakkerij, reizen, recreatie en facilitaire dienstverlening. De rapportage geeft informatie op een hoog detailniveau. Het biedt informatie over alle kwalificaties waarop opleidingen worden aangeboden in de sectoren horeca, bakkerij, reizen, recreatie en facilitaire dienstverlening. Zo treft u in het rapport per kwalificatie het aantal leerlingen en gediplomeerden aan, maar ook het aantal beschikbare leerplaatsen. Daarnaast bevat het rapport op kwalificatieniveau prognoses over leerplaatsen en de arbeidsmarkt tot U kunt per sector een rapport downloaden via Kenwerk Maria Montessorilaan 11-17, 2719 DB Zoetemeer Postbus 611, 2700 AP Zoetermeer Telefoon Fax arbeidsmarktinfo@kenwerk.nl Kenwerk verbindt bedrijfsleven en beroepsonderwijs, om de samenleving te voorzien van gekwalificeerde mensen nu en in de toekomst.