Nood breekt wet: noodopvang in Rosmalen

Transcriptie

1 Nood breekt wet: noodopvang in Rosmalen Interview met Rian Hulscher, coördinator Asiel Het is rustig op het terrein van de Autotron. Het is dan ook een bewolkte, koude dag met veel wind. Enkele mannen lopen van tent naar tent. Ook de recreatiezaal is zo goed als uitgestorven. De meeste 500 mannen die hier momenteel tijdelijk verblijven zijn in hun slaapvertrekken. In afwachting van. Binnen in de tenten hoor je door de wind constant het geklapper van het tentzeil. En dan regent het nu niet eens want dan is er nog veel meer herrie, aldus Rian Hulscher. Samen met Fawaz Hassan is zij hier het gezicht van Vluchtelingenwerk. Het Autotron in Rosmalen. In het begin werden de vluchtelingen hier - in het Autotron zelf - ondergebracht, later is er een tentenkamp op het terrein gebouwd. Rian Hulscher Vanaf eind december 2015, zo n drie maanden na de opening van deze tijdelijke noodopvanglocatie, is Rian hier coördinator van Vluchtelingenwerk. Hoewel psychologe van huis uit is ze nu alleen bezig met juridische begeleiding. Ze heeft hart voor de zaak en wil de vaak getraumatiseerde mensen zo goed mogelijk juridisch bijstaan. Daarbij is ze naar eigen zeggen een perfectionist, waardoor ze soms lange werkdagen maakt. Tijdens mijn rondleiding over het terrein maakt ze met iedereen een praatje. De meeste mensen hier kennen haar trouwens niet als Rian, maar als Viwienne; VWN in het Engels.

2 Noodopvang Even het geheugen opfrissen. Er zijn verschillende soorten opvanglocaties voor asielzoekers, afhankelijk van welke fase van de procedure ze inzitten. Oorspronkelijk had je er drie: COL (Centrale Opvang Locatie mensen melden zich aan), POL (Proces Opvang Locatie asielaanvraag is door IND in behandeling genomen), en Azc (Asielzoekerscentrum nadat de asielzoeker zijn eerste verhoren bij de IND heeft gehad). Na elke fase werd je overgeplaatst naar een andere locatie. Eind 2015 liep - door de enorme toestroom van vluchtelingen - de doorstroom helemaal vast. Daarom werden er ook Pre-COL (crisisopvang door gemeentes) en Pre-POL (noodopvanglocaties COA) in het leven geroepen. Dit zijn altijd tijdelijke noodopvanglocaties, vaak in tenten of leegstaande gebouwen. (Niet te verwarren met de noodopvang voor uitgeprocedeerde asielzoekers!) De noodopvang in Rosmalen was aanvankelijke bedoeld als Pre-POL. Later werd het ook een POL en een Azc. Zodoende zitten hier nu mannen uit verschillende fasen van de asielprocedure. Sommigen zitten nog helemaal in het begin en wachten op een asielaanvraag, anderen helemaal aan het eind en wachten op een huis. Maar wachten moeten ze allemaal. Rian en Fawaz voor het kantoor van VluchtelingenWerk. Wanneer begint mijn asielprocedure? Het COA zorgt in Rosmalen voor wonen, werken en leven. Vluchtelingenwerk is er alleen voor de juridische begeleiding. Het kantoor van VW zetelt in een kleine portacabin; met twee tafels is de ruimte meteen gevuld.

3 Meest gestelde vragen die Rian hoort zijn: Wanneer begint mijn asielprocedure? Wanneer beslist de IND over mijn aanvraag? Wanneer komt mijn familie? Wanneer ga ik op transfer? Om antwoord te geven op al die vragen ontvangt Rian elke dag bewoners tijdens het spreekuur en op afspraak. Met alle nieuwkomers houdt ze een intakegesprek en registreert ze alles in VVS. Zodoende kent ze hier iedereen en weet ze ongeveer wat er speelt onder de bewoners. Het spreekuur is drie dagen per week tussen 11 en 13 uur. Cliënten kunnen dan zonder afspraak langskomen voor het stellen van korte vragen. De meeste gesprekken voert ze in het Engels. Als de cliënten geen Engels spreken nemen ze soms zelf een tolk mee, tolkt een vrijwilliger of belt Rian de tolkentelefoon. Twee dagen in de week wordt Rian bijgestaan door Fawaz en gemiddeld zo n zes vrijwilligers (juridisch medewerkers). Het terrein De noodopvang in Rosmalen is ingericht voor max. 500 personen en is zeer sober met weinig voorzieningen. Tevens de reden waarom er alleen mannen zijn ondergebracht. De nieuwe bewoners werden de eerste weken na de opening op 1 oktober 2015, nog in de evenementenhallen van het Autotron zelf gehuisvest. Korte tijd later werden ze verbannen naar paviljoententen op een afgeschermd deel van het buitenterrein. Op het terrein zijn 6 tenten ingericht met slaapvertrekken. Elke slaapkamer biedt met 4 stapelbedden ruimte voor 8 personen. Onlangs is daar een koelkast en een tafel met stoelen aan toegevoegd. De kamers hebben geen plafond, je hoort alles. Privacy is hier ver te zoeken. Twee andere grote tenten (nr. 7 en 8) huisvesten een eetzaal, recreatiezaal, Rode Kruis Welkom Centrum en gezondheidszorg. Daarnaast is er nog een kleine ruimte met wasmachines. Sinds kort mag het aangrenzende grasveld ook gebruikt worden om te Plattegrond van het terrein. sporten. Daarvoor was het met hekken afgezet en kon je er slechts naar kijken. Iedereen is vrij om het terrein te verlaten. Je kunt fietsen huren, lopen of de bus nemen naar het centrum van Rosmalen of Den Bosch. De evenementen in het Autotron gaan ondertussen gewoon door. Voor komende maanden staat er o.a. een oldtimer- en Volvobeurs, een dancefeest en een internationale tennistoernooi op het programma.

4 Onrust in de tent Afgelopen winter bereikten de frustraties in Rosmalen een hoogtepunt met hongerstakingen en vechtpartijen. Een paar dagen, hooguit een paar weken, zouden de mensen hier in eerste instantie blijven. Wanneer hun asielprocedure zou beginnen of ten einde was zouden ze worden overgeplaatst naar een andere locatie. Maar inmiddels zaten ze er al maanden. De wachttijd voor de start van de asielprocedure liep op tot circa 7 maanden. Het vele wachten, de onduidelijkheid en onzekerheid, de ongerustheid over hun families die achtergebleven waren, het gebrek aan privacy, het werd veel mensen teveel. Rian begrijpt de frustraties van de mensen wel. Ze hadden verwachtingen die niet uitkwamen, leefden toe naar een einddatum die steeds maar weer werd uitgesteld. Beslistermijn verlengd van 6 naar 15 maanden Vandaag, 26 april, heeft de IND aan alle asielzoekers een brief gestuurd met daarin het besluit dat de maximale beslistermijn voor alle asielaanvragen wordt verlengd van 6 tot 15 maanden. Eigenlijk was dat al zo sinds februari, maar nu is het officieel voor iedereen. De IND is nog niet in Rosmalen geweest om tekst en uitleg te geven over hun beslissing. Dat komt nu op de schouders van Rian en haar vrijwilligers terecht. Zij moeten nu de vragen van alle in spanning afwachtende asielzoekers beantwoorden, duidelijkheid scheppen en veel slecht nieuws gesprekken voeren. Pre-POL, POL en AZC ineen Omdat de noodopvang hier zowel functioneert als pre-pol, POL en Azc stromen asielzoekers niet altijd meer door naar andere locaties. Daarom kan het zo zijn dat ruim 180 mannen hier al vanaf het begin zitten, dus ruim 8 maanden nu. Voornamelijk statushouders (hebben verblijfsvergunning gekregen) of mensen die in de verlengde asielprocedure zitten. Statushouders horen officieel in een Azc waar ze - in afwachting van een huis - recht hebben op onderwijs, het beginnen met inburgeren en het aanvragen van gezinshereniging. Met dank aan VW is dat laatste geen probleem in Rosmalen. En er wordt nu - as we speak- hard gewerkt aan de bouw van een nieuwe houten barak. In deze extra ruimte kunnen binnenkort o.a. klaslokalen voor NT2 onderwijs worden ingericht. Met andere woorden: de COA doet haar best, maar door gebrek aan capaciteit gaat het nogal traag. Coudewater, Rosmalen De noodopvang in het Autotron kan tot 1 januari 2017 blijven. Daarna zal, zoals het er nu uitziet, op het landgoed Coudewater een Azc komen voor 600 tot 800 asielzoekers voor een periode van 10 tot 15 jaar. Voor zowel gezinnen, vrouwen, mannen en kinderen. Help! Rian kan nog wel vrijwilligers gebruiken voor de juridische hulpverlening. De basiscursus van VW en Toelating I en II moeten voor deze functie wel gevolgd worden. Geïnteresseerd? Meld je dan bij haar aan! Stuur een mailtje naar: rhulscher@vluchtelingenwerk-wobb.nl

5 Op de valreep nog een spontane boekentip van Rian: Hoe ik talent voor het leven kreeg, Rodaan Al Galidi (tevens boek van de maand bij DWDD) Een relaas over de asielprocedure in Nederland van een Irakese man.