Veel gestelde vragen huisvesting en begeleiding statushouders

Transcriptie

1 Veel gestelde vragen huisvesting en begeleiding statushouders Wat is een statushouder? Een statushouder heeft de hele asielprocedure doorlopen en is erkend vluchteling. Vervolgens heeft de statushouder een verblijfsvergunning gekregen voor vijf jaar. Elke gemeente in Nederland moet verplicht jaarlijks een aantal statushouders huisvesten. Hoeveel statushouders moet de gemeente Epe gaan huisvesten? In 2015 hebben we in totaal 56 statushouders gehuisvest. In 2016 zal het gaan om statushouders. Als we meer statushouders huisvesten tellen ze mee voor de taakstelling in Het gaat zowel om gezinnen, echtparen als alleenstaanden, dus het aantal statushouders is hoger dan het aantal benodigde woningen. Waarom moeten gemeenten meer statushouders huisvesten? Door de vele brandhaarden in de wereld zijn er in de afgelopen periode veel mensen op de vlucht geslagen. De situatie is zo omvangrijk, dat kan geen enkel land in zijn eentje aan. Veruit de meeste vluchtelingen blijven in de buurlanden. Een klein deel zoekt veiligheid in Europa en dus ook in Nederland. In korte tijd hebben we ook in Nederland te maken gekregen met een grote toename van het aantal vluchtelingen, waardoor het aantal opvanglocaties niet toereikend was. De asielzoekerscentra zitten overvol. Dit komt onder andere omdat mensen die een status hebben gekregen (statushouders) nog niet kunnen doorstromen naar een gemeente omdat er nog geen huisvesting beschikbaar is. Het Rijk en de gemeenten moeten daarom de komende periode oplossingen bedenken om meer huisvesting te creëren. Welke mensen komen er dan te wonen? De gemeente bepaalt niet wie er komt te wonen; het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) wijst de statushouders per gemeente toe. Het kan dus om zowel gezinnen, echtparen als alleenstaanden gaan uit verschillende landen. Dat betekent dat het aantal benodigde woningen lager ligt dan het aantal statushouders. Zijn het alleen maar alleenstaande mannen? De mensen die in onze gemeente worden gehuisvest hebben een verblijfsvergunning gekregen. Vaak zijn zij dus al enige tijd in Nederland en hebben al stappen gezet om te komen tot gezinshereniging. De regels van sociale huisvesting zijn er ook op gericht dat in gezinshuizen gezinnen komen te wonen. Als er sprake is van alleenstaande mannen, dan kan het ook gaan om alleenstaande mannen (vaders), die vooruit zijn gereisd om te wachten tot hun gezin overkomt. Op dit moment lijkt het Rijksbeleid te veranderen en gericht te zijn op vertraging van de gezinshereniging. Zo kan het zijn dat de mannen een half jaar tot twee jaar moeten wachten tot hun gezin herenigd mag worden.

2 Realiseert men zich dat de grote groep statushouders een hele andere bevolkingsgroep is met zijn eigen culturele achtergrond? Wij realiseren ons dat de vluchtelingenproblematiek grote impact kan hebben op Europa, Nederland en ook op onze gemeente. De zorgen die u hierover heeft kunt u delen met de gemeente of bijvoorbeeld met Vluchtelingenwerk Oost Nederlandafdeling Epe (hierna genoemd Vluchtelingenwerk Epe) die de begeleiding van statushouders regelt. Statushouders zijn verplicht om in te burgeren, via een zogenaamde inburgeringscursus. Om de inburgering zo goed mogelijk te laten verlopen, helpt het als vrijwilligers een gezin of nieuwkomer ondersteunen, bijvoorbeeld als taalmaatje. Blijven statushouders tijdelijk of permanent in de gemeente? Het is niet te voorspellen hoe lang statushouders in onze gemeente blijven wonen en of zij op één plaats blijven wonen. De afgelopen jaren hebben we gemerkt dat statushouders na enige tijd naar een andere gemeente verhuizen, vaak naar de grote steden. Anders dan reguliere huurders kiezen zij niet bewust voor Epe. Het COA plaatst hen hier. Na verloop van tijd zullen mensen een bewuste keuze kunnen maken. Afhankelijk van de ontwikkelingen in de thuislanden keert een aantal statushouders terug naar het land van herkomst. Het is natuurlijk mogelijk dat statushouders zich permanent in Nederland of in Epe vestigen. Maatschappelijke begeleiding en integratie Begeleiding en integratie Omdat statushouders mogelijk permanent in Epe blijven is het nodig ervoor te zorgen dat statushouders snel inburgeren en integreren. Als gemeente denken we ook daarover na hoe we het inburgeren kunnen bevorderen, bijvoorbeeld bij het begeleiden naar werk. Wij stellen ook vast dat veel statushouders zich binnen korte tijd verbinden aan onze gemeenschap door het doen van vrijwilligerswerk en zich ook op andere manieren inzetten. Naast huisvesting vinden wij ook de maatschappelijke begeleiding van groot belang. Extra inzet op begeleiding, activiteiten en onderwijs leidt in onze beleving tot snellere participatie en integratie van de statushouders. Wij zijn dus niet alleen in gesprek over huisvesting met partijen als woningbouwcorporatie Triada en Pactum (huisvesting en begeleiding minderjarigen), maar ook met partijen die gaan over integratie en onderwijs. Zo zijn we voor onderwijs in overleg met het onderwijsveld over de mogelijkheid van een internationale schakelklas voortgezet onderwijs (ISK- VO), het intensiveren van ISK basisonderwijs en Nederlands voor anderstalige volwassenen. Verder zijn we in gesprek met Stichting Present, Koppel/SWOE en Vluchtelingenwerk. Mogen statushouders werken? Statushouders mogen werken. Op de verblijfsvergunning staat dit ook vermeld. Wel is het zo dat statushouders die onvoldoende de Nederlandse taal beheersen, inspanning moeten leveren om de Nederlandse taal te beheersen op het vastgestelde niveau. Het voldoen aan de taaleis kan ingevuld worden naast werken.

3 Wat doet de gemeente om statushouders uit de bijstandsuitkering te halen? Uiteraard worden dezelfde instrumenten ingezet voor statushouders als voor overige uitkeringsgerechtigden. Daarnaast is er extra aandacht voor het voldoen aan de beheersing van de Nederlandse taal en de Nederlandse waarden en normen op de werkvloer. Welke begeleiding krijgen statushouders als ze eenmaal gehuisvest zijn? In de gemeente Epe regelt Vluchtelingenwerk Epe met hulp van vrijwilligers de begeleiding van statushouders. Ze ondersteunen de statushouder bij woningklussen en woninginrichting en helpen bij de aanschaf van noodzakelijke spullen. Daarnaast wordt de statushouder door Vluchtelingenwerk Epe geholpen bij de verhuizing. Statushouders zijn inburgering plichtig en worden daarin door Vluchtelingenwerk Epe begeleid. Dit betekent dat de volwassenen verplicht zijn een inburgeringscursus te volgen. Ook het zoeken van een geschikte school voor de kinderen, aanvragen van een studielening bij DUO enz. regelt Vluchtelingenwerk Epe. Is er aandacht voor getraumatiseerde kinderen? Het kan zijn dat er getraumatiseerde volwassen of kinderen onder de statushouders zijn. Zij krijgen extra aandacht. Het gaat daarbij altijd om zorg en aandacht op maat. Bij de start begeleidt Vluchtelingenwerk Epe het gezin naar het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG). Naast de controle op inentingen beoordeelt de jeugdarts, jeugdverpleegkundige of er behoefte is aan extra zorg. Indien nodig wordt extra ondersteuning ingezet. De rust, ruimte en regelmaat die het verblijf in onze gemeente en het naar school gaan kinderen kan bieden zijn al belangrijke randvoorwaarden om nare gebeurtenissen te kunnen verwerken. Huisvesting Betekent de opvang van statushouders dat er voor eigen inwoners minder woningen beschikbaar zijn? De regelgeving met betrekking tot woningtoewijzing wordt nog nader uitgewerkt door de rijksoverheid. Op dit moment worden statushouders beschouwd als urgenten op de woningmarkt. Dit betekent dat zij met voorrang een sociale huurwoning krijgen toegewezen. Om druk op de sociale woningmarkt te voorkomen, en ervoor te zorgen dat iedereen even lang op een woning wacht, wordt daarom landelijk gedacht aan nieuwe regelgeving. De gemeente zoekt huisvestingsoplossingen om de wachtlijsten zo kort mogelijk te houden. Het kan dan gaan om extra nieuwe woningen, tijdelijke woningen of transformatie van leegstaand vastgoed. Welke locaties zijn niet geschikt? De afgelopen periode hebben wij suggesties van inwoners gehad over locaties als Woldyne in Epe en Kouwenaarspad in Vaassen. Jeugdhulp organisatie Lijn 5 heeft zelf weer plannen voor de locatie Woldyne. Wij kunnen daar niet tijdelijk statushouders huisvesten. Tot op heden hebben wij nog geen geschikte locaties op het oog voor extra huisvesting.

4 De locatie Kouwenaarspad wordt wel genoemd door inwoners voor opvang van asielzoekers. Opvang van asielzoekers is anders dan huisvesting van statushouders. Het COA gaat over de Opvang en stelt eisen aan de locatie en accommodatie. Deze locatie voldoet niet aan de voorwaarden.(zie ook onder het kopje OPVANG) Wat houden tijdelijke woningen precies in? Zijn het containerwoningen of tentenkampen? Tijdelijke woningen zijn woningen die minder lang meegaan dan een normale woning, maar wel een volwaardige woning zijn. Hoe de woningen er precies uitzien is nog niet duidelijk. Wel weten we dat er geen tentenkampen geplaatst worden. Het is aan de gemeente in samenwerking met de woningcorporaties, om locaties te vinden of gronden bouwrijp te maken. Tijdelijke woningen worden ook gewoon voorzien van noodzakelijke faciliteiten zoals water, riolering, elektriciteit, etc. Waarom werken wij als (kleine) gemeente hier aan mee? Het aantal vluchtelingen in Nederland groeit zo snel, dat de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie een dringende oproep heeft gedaan aan alle gemeenten om een bijdrage te leveren aan de opvang van vluchtelingen en statushouders. We overleggen regionaal over de (nood)opvang en huisvesting van vluchtelingen en statushouders. Dit wordt in het hele land en zelfs op Europees niveau gedaan. Onze gemeente heeft een rol en verantwoordelijkheid om een bijdrage te leveren om jaarlijks een aantal statushouders te huisvesten en te begeleiden. Hoe waarborgt de gemeente onze veiligheid? Het aantal personen dat zich het komende jaar in de gemeente Epe vestigt, is tussen de 65 en 90. Deze mensen worden gehuisvest in meerdere kernen, waarbij het gaat om kleinschalige huisvesting. Al decennia vangen wij op deze manier statushouders op vanuit onze jaarlijkse taakstelling. Dat is zonder problemen verlopen. In het algemeen geldt dat bij verdachte situaties, het altijd al van belang is om de politie te bellen. Kan ik in beroep gaan tegen de komst van statushouders? Nee, inwoners kunnen niet bezwaar maken tegen de komst van statushouders. Dat is een verplichting die het Rijk oplegt. Wel kan er bezwaar worden gemaakt tegen de bouw van woningen. Dat kan als huisvesting voor statushouders plaats gaat vinden in wooneenheden die er nu nog niet zijn en dus gebouwd moeten worden. Vaak gebeurd dit op plaatsen waar het bestemmingsplan nog niet voorziet in de komst van wooneenheden. Hiervoor zijn dan vergunningen nodig en tegen deze vergunningen kan bezwaar en/of beroep ingediend worden. Bezwaarschriften worden behandeld door de gemeente en beroepschriften worden behandeld door de bestuursrechter. De Rijksoverheid heeft overigens recent de wetgeving op dit vlak aangepast en de vergunningsprocedures aanzienlijk versoepeld en versneld. Als je bezwaar of beroep wilt indienen, moet wel sprake zijn van enig ruimtelijk belang. Dit geldt voor omwonenden waarvan bijvoorbeeld het uitzicht belemmerd wordt, of waarbij het dan drukker op de weg kan worden.

5 Het uitsluitend tegen de huisvesting van statushouders zijn, heeft geen ruimtelijke relevantie en zal vaak leiden tot de conclusie dat er geen sprake is van belanghebbendheid. Wie betaalt dit allemaal? Als een statushouder in de gemeente komt wonen, krijgt hij/zij van de gemeente een bijstandsuitkering. Ook kan de gemeente een lening geven voor de woninginrichting en de mensen kunnen gebruik maken van de minimaregelingen (denk aan huursubsidie en zorgtoeslag). Opvang Komt er nog een keer crisisnoodopvang? Crisisnoodopvang gaat om opvang van groepen vluchtelingen voor 72 uur. In het najaar van 2015 was er twee keer sprake van een aantal dagen crisisnoodopvang in Oene en in de kampeerboerderij de Berghoeve. Vanuit het Rijk is bepaald dat elke regio een bepaald aantal vluchtelingen voor langere tijd moet opvangen. In onze regio Noord Oost Gelderland is dit voor de komende maanden geborgd door de (nood)opvang in onze buurgemeenten. Een nieuwe crisisnoodopvang van maximaal zes dagen is hierdoor niet uitgesloten, maar de kans dat er op korte termijn een nieuw beroep op ons gedaan wordt voor crisisnoodopvang is wel kleiner geworden. Wat is het verschil tussen crisisnoodopvang, noodopvang, statushouders en een AZC? Crisisnoodopvang van vluchtelingen gaat om tijdelijke opvang van maximaal 2x72 uur, als overbrugging, voordat ze terecht kunnen in andere vormen van opvang. Noodopvang is opvang voor 6 tot 12 maanden met een opvangcapaciteit tussen de 300 en 600 bewoners. Bij voorkeur in de directe nabijheid van een mogelijke tijdelijke of reguliere opvanglocatie. AZC: Opvang van asielzoekers die in afwachting zijn van een verblijfsvergunning in een asielzoekerscentrum. Het gaat dan om opvang voor langere tijd. Huisvesting van statushouders (vluchtelingen met een verblijfsvergunning die recht hebben op zelfstandige huisvesting in een sociale huurwoning). Elke gemeente in Nederland moet verplicht een aantal statushouders opvangen, gebaseerd op het inwonersaantal. Krijgen we een AZC of noodopvanglocatie in Epe? In Epe zijn geen locaties en/of accommodaties bekend die (kunnen) voldoen aan de eisen die het COA stelt aan een AZC of noodopvanglocatie.