BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE RAADSVRAGEN 2016 nr 84

Transcriptie

1 BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE RAADSVRAGEN 2016 nr 84 Datum 7 juni 2016 Van College B&W Behandeld door Jan Braat Doorkiesnummer adres Kenmerk Geachte leden van de raad, Hierbij ontvangt u de beantwoording van de schriftelijke raadsvragen jaargang 2016 nummer 84 van mevrouw Tielen van 29 april over status en werk moeten leidend zijn. Vraag 1 Hoe gaat dit project er in de praktijk van de noodopvang Einsteindreef uitzien? Antwoord 1 Het gaat om een vernieuwende aanpak waarbij woonvormen en activiteiten zowel ten goede komen aan de vluchtelingen in de opvang op de Einsteindreef als aan bewoners van Overvecht. Er zal in een apart deel van het pand huisvesting gecreëerd worden voor jonge mensen in Overvecht. Daarnaast worden cursussen ondernemerschap en zakelijk Engels gegeven die zowel voor asielzoekers als bewoners van Overvecht toegankelijk zijn. Met alle activiteiten beogen wij een broedplaats te creëren die een positieve impuls voor vluchtelingen en wijkbewoners moet gaan betekenen. Daarnaast wordt op individuele basis nog onderzocht of nog gezinnen uit de noodopvang op Amerikalaan naar deze locatie worden overgeplaatst. Vraag 2 Waarom heeft het college gekozen voor publiciteit via de media (landelijk dagblad en journaal) en niet eerst de raad geïnformeerd over een plan wat mogelijk grote financiële consequenties kan hebben voor de stad Utrecht? Antwoord 2 Wij hebben de commissie M&S in de brief van 30 maart jl. over stand van zaken opvang asielzoekers al op hoofdlijnen geïnformeerd over deze vernieuwende aanpak van een noodopvang++. Op dat moment bent u geïnformeerd dat er een Europese aanvraag zou worden ingediend om deze aanpak met aanvullende middelen mogelijk te maken. Vraag 3

2 Het artikel benoemt dat er cursussen worden gegeven en dat er ook Utrechtse woningzoekenden gaan wonen. Welke van die cursussen waren niet mogelijk in de eerdere noodopvanglocaties? En wat is de verwachting van die cursussen? Antwoord 3 De cursussen zakelijk Engels, (internationaal) ondernemerschap, waarmee we de persoonlijke professionele ontwikkeling stimuleren, zijn nieuw voor een noodopvang. Wij verwachten dat we hiermee asielzoekers activeren door hun ondernemingszin aan te spreken. Zij leren wat hun eigen mogelijkheden zijn tot ondernemerschap in Nederland en/of landen van herkomst. De cursussen zakelijk Engels worden gegeven om zo spoedig een gezamenlijke taal te hebben die hierbij ingezet kan worden. Het internationaal ondernemerschap vraagt ook om kennis van het (business) Engels, dat in de hele wereld wordt gebruikt. Daarmee investeren we vanaf dag 1 in de professionele ontwikkeling van deze groep mensen om zo de toekomstmogelijkheden op de arbeidsmarkt in Nederland of in landen van herkomst te vergroten. Al deze cursussen zijn ook toegankelijk voor bewoners van Overvecht en biedt hen ook een kans om zich professioneel te ontwikkelen. We verwachten dat een aantal deelnemers al ervaring hebben met ondernemerschap. Deze ervaring kan goed gebruikt worden in de cursus. Vraag 4 Op basis van welke criteria worden deze Utrechtse woningzoekenden geselecteerd? Antwoord 4 Socius Wonen gaat geschikte kandidaten werven, die een bijdrage willen leveren aan de buurt, waarbij voorrang aan kandidaten uit Overvecht wordt gegeven. Kandidaten kunnen zich nu al bij Socius melden. Socius heeft ervaring met het selecteren van kandidaten in andere projecten opgedaan bijvoorbeeld in de panden die zij ontwikkeld hebben op de Ravellaan en de Saffier. Vraag 5 Wat gaat het COA anders doen met de in de noodopvang Einsteindreef op te vangen asielzoekers? En hoe gaan ze dat doen? Welke garanties zijn er dat er geen verhuisbewegingen meer nodig zijn? Antwoord 5 COA is een belangrijke stakeholder die zich enthousiast heeft getoond voor deze vernieuwende aanpak. De kerntaak van het COA is het bieden van opvang aan vluchtelingen en zij zullen hen wijzen op de mogelijkheden die in deze vernieuwende aanpak worden geboden. De afspraak is dat de vluchtelingen na de noodopvang vervolgens in een Utrechts asielzoekerscentrum worden opgevangen, nadat hun asielaanvraag in de Proces Opvang Locatie (POL) in behandeling is genomen Indien vluchtelingen een verblijfsvergunning krijgen komen zij in aanmerking voor huisvesting in Utrecht in het kader van de landelijke huisvestingstaakstelling. Vraag 6 Wat zijn de gevolgen van de proef met deze Noodopvang++ voor het huisvesten van asielzoekers die uiteindelijk een status krijgen? Antwoord 6

3 De vluchtelingen die in de stad Utrecht in de noodopvang komen, krijgen daarmee een doorgaande lijn van opvang, begeleiding en huisvesting in Utrecht aangeboden. Op 26 mei jl. heeft Staatssecretaris Dijkhoff overigens ook in de tweede kamer gesteld welwillend te staan ten opzichte van deze Utrechtse aanpak. De taakstelling ligt landelijk vast en dit betekent dat Utrecht voldoende capaciteit heeft om statushouders vanuit de Utrechtse opvang door te laten stromen naar woningen in Utrecht. Er zijn gezien de huidige doorlooptijden van de asielaanvragen meer dan voldoende mogelijkheden om deze doorgaande lijn te realiseren. Bovendien krijgt een deel geen verblijfsvergunning en een ander deel van de statushouders kan aangeven elders in Nederland te worden gehuisvest. Vraag 7 Krijgen deze nieuwe statushouders voorrang op het krijgen van een woning in de gemeente Utrecht en zijn hierover afspraken gemaakt met de buurgemeenten? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke afspraken zijn dit? Antwoord 7 Dit betekent dat de taakstelling vooral met Utrechtse statushouders zal worden gerealiseerd. Er zijn vaste afspraken met de COA over het aanmelden van statushouders voor huisvesting in de gemeente Utrecht op grond van de wettelijke taakstelling. De woningcorporaties bieden daarvoor de benodigde woningen aan. Tevens heeft het College afspraken gemaakt om structureel het aantal sociale huurwoningen in de stad te vergroten voor alle woningzoekenden. Het College onderzoekt concrete mogelijkheden voor tijdelijke uitbreiding van de sociale woningvoorraad. Vraag 8 Wat betekent de proef voor statushouders die reeds wachten op huisvesting in de gemeente Utrecht? Antwoord 8 Statushouders die nu op de wachtlijst staan worden gewoon gehuisvest in het kader van de taakstelling. Vraag 9 Heeft het college nagedacht waar deze statushouders terecht komen? Wat zijn de gevolgen voor de uitstroom voor de bestaande reguliere opvang (azc) in Oog in Al? Antwoord 9 Ja, het College heeft hierover nagedacht, Het COA houdt nu al zoveel mogelijk rekening met dat de statushouders uit AZC in oog in Al in Utrecht worden gehuisvest. Deze ontwikkeling versterkt deze praktijk, die aansluit bij de beweging die veel gemeenten willen maken. Vraag 10 Vindt er vooraf een selectie plaats welke asielzoekers in de noodopvang Einsteindreef terecht komen en welke niet? Betekent dit dat asielzoekers die nu in andere (nood)opvanglocaties in Nederland worden opgevangen, niet in aanmerking komen voor opvang in Utrecht? Of dat asielzoekers met familie elders of die weinig tot geen kans maken op een baan in Utrecht niet in aanmerking komen voor opvang in Utrecht?

4 Antwoord 10 Nee, er vindt geen selectie plaats. Als er sprake van een familieband houdt COA daar bij plaatsing altijd rekening mee, net zoals zij dat doen bij een baan. Vraag 11 In hoeverre speelt de motivatie om te willen integreren in Nederland een rol bij het krijgen van een plek in de Noodopvang++? Antwoord 11 Dit speelt geen rol bij plaatsing. Er zullen ook asielzoekers bij zitten die geen verblijfsvergunning krijgen en terug moeten keren. De verwachting is dat door het internationale karakter van de cursussen, deze groep ook mogelijkheden gaan zien in andere landen en het daarmee ook bijdraagt aan terugkeer. Vraag 12 Hoe kijkt het college aan tegen het voorstel om deelnemende asielzoekers ook een verklaring te laten tekenen dat opvang in de Noodopvang++ en deelname aan activiteiten vrijwillig, maar niet vrijblijvend is? Antwoord 12 Het opvangdeel zoals COA dat biedt is de verantwoordelijkheid van het COA. De door de gemeente beoogde toevoeging beslaat telkens groepen van circa 25 personen, die gedurende 2 maanden een cursus volgen met mogelijk aansluitend individuele trajecten. Dit betekent dat het aanbod niet tegelijk aan iedereen aangeboden kan worden en dat motivatie een rol zal spelen De universiteit van Utrecht en de Volksuniversiteit vragen vanzelfsprekend dat deelnemers aanwezig zijn. Vraag 13 Op welke wijze krijgen burgerschap en het onderwijs in Nederlandse normen en waarden een plek in het cursusaanbod? Antwoord 13 Het COA biedt standaard voor alle vluchtelingen bijeenkomsten aan waarin uitleg wordt gegeven over Nederlandse normen en waarden. Zowel de universiteit van Utrecht als de volksuniversiteit nemen normen en waarden en (zakelijke) omgangsvormen als onderdeel van de cursus mee. Vraag 14 Hoe gaat het college om met eventuele nareizende familieleden en de capaciteit van de Noodopvang++? Antwoord 14 De COA houdt daar rekening mee. Gezinshereniging kan overigens pas worden aangevraagd als de vluchteling een verblijfsvergunning heeft gekregen. Dat betekent dat deze persoon of naar het asielzoekerscentrum in Utrecht overgeplaatst wordt of direct woonruimte in Utrecht krijgt. Vraag 15

5 Is het college het met de VVD eens dat voor een toekomst in Nederland een verblijfsvergunning (status) nodig is? En is het college het met de VVD eens dat het dan ook verstandiger is om de extra inzet te richten op statushouders in plaats van op alle binnenkomende vluchtelingen? Antwoord 15 Noch de IND, noch COA noch vluchtelingenwerk kunnen op voorhand aangeven wie wel of wie geen verblijfsvergunning zal krijgen. De gemeente kan dat al helemaal niet. De IND doet uitgebreid onderzoek ter beoordeling van elke afzonderlijke aanvraag. Pas na dat onderzoek is zij in staat om de rechten te beoordelen. Wij zijn van mening dat stilstand in geen enkele situatie goed is en dat het belangrijk is dat mensen vanaf dag 1 worden geactiveerd. Overigens zijn de cursussen niet alleen bedoeld voor integratie maar ook mochten statushouders later besluiten terug te keren voor de wederopbouw van hun land kan deze investering hen daarbij helpen. En zoals bij vraag 11 aangegeven is ook bij asielzoekers wiens aanvraag wordt afgewezen deze investering nuttig. Deze aanpak is goed voor de mensen zelf, maar ook voor het klimaat in de opvang. Vele wetenschappelijke onderzoeken zoals verloren tijd en geen tijd te verliezen, kiezen tussen twee kwaden wijzen er op dat lange tijd niets doen de integratie maar ook de terugkeer nadelig beïnvloed. Dit laatste blijkt ook uit het rapport de strategische landenbenadering, tussen wens en werkelijkheid van de Adviescommissie Vreemdelingenzaken. Vraag 16 Is het college het met de VVD eens dat werk een belangrijke prioriteit is bij integratie en binding met onze samenleving en onze stad? Welke plek heeft werk vinden in dit project? Antwoord 16 Vluchtelingen wiens asielaanvraag nog niet in behandeling is genomen zijn niet gerechtigd om betaald werk te verrichten. Daarom wordt deze periode benut om vaardigheden op te doen en kennis te maken met wat er nodig is om op de arbeidsmarkt in Nederland je weg te kunnen vinden als het gaat om ondernemerschap. Daarbij wordt een verbinding gemaakt met het netwerk van Utrechtse bedrijven met behulp van de Social Impact Factory. Vraag 17 Wat heeft het college en het COA doen besluiten om cursussen vooral in het Engels in plaats van in het Nederlands aan te bieden? In hoeverre sluit deze keuze aan op de gewenste snelle integratie van nieuwe Utrechters? Antwoord 17 Het gaat om mensen die vaak maar net in Nederland zijn aangekomen. Engels is daarbij een gemeenschappelijke taal om met elkaar en de meeste Nederlanders te kunnen communiceren. Dit gebeurt ook op verzoek van de universiteit van Utrecht, die de nadruk legt op snel een gezamenlijke taal nodig te hebben om onderwijs te kunnen geven. Het Engels zal door de Volksuniversiteit op ieder niveau gegeven worden van beginner tot gevorderde, zodat iedereen kan deelnemen en met elkaar kan communiceren. Daarnaast is de Engelse taal internationaal (onder meer in het handelsverkeer) de meest gebruikte taal waardoor ook vluchtelingen die moeten terugkeren hier baat bij kunnen hebben.

6 De COA en allerlei vrijwillige initiatieven bieden daarnaast mogelijkheden om een begin te maken met de Nederlandse taal. Vraag 18 In het artikel staat een budgetaanvraag bij de Europese Unie van 3,5 miljoen vermeld. Wat zijn de resterende gemeentelijke kosten van dit project? En hoe worden die gefinancierd? Antwoord 18 Het totale project is voor 3 jaar begroot op 3,5 miljoen, waarvan 80% wordt aangevraagd bij Europa. Personele inzet vanuit de gemeente ook voor de wijk Overvecht en een bedrag vanuit het budget vluchtelingevormen de resterende financiering. Vraag 19 Hoeveel bedraagt de gemeentelijke financiering als de EU-subsidie niet wordt toegekend? Vraag 20 Is het college bereid de gemeentelijke bijdrage voor dit project expliciet aan de raad voor te leggen? Zo nee, waarom niet? Antwoord 19 en 20 Antwoord op vraag 19 en 20: voor ons is een randvoorwaarde dat de gemeentelijke budgetten en aanvullende Rijksfinanciering zoals in de recente bestuursakkoorden rond de verhoogde asielinstroom afgesproken, voldoende zijn om de aanpak ook in een scenario zonder Europese financiering uit te voeren. Vraag 21 Welke organisaties en bedrijven zijn op dit moment betrokken bij de vormgeving van deze proef? Antwoord 21 Op dit moment zijn organisaties als universiteit van Utrecht (school of economics), Oxford universiteit, Volksuniversiteit Utrecht, Social Impact Factory Vluchtelingenwerk, Socius en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) betrokken. De Social Impact Factory heeft allerlei contacten met bedrijven en organisaties voor de trajecten die met de deelnemers (vluchtelingen en bewoners van Overvecht) die op maat betrokken gaan worden bij verder verdiepen van ondernemersvaardigheden in de praktijk. Daarnaast is een actieve klankbordgroep noodopvang Einsteindreef gevormd, waar wij ook over deze aanpak in gesprek zijn. Er is ook aansluiting gezocht bij het versnellingsprogramma Overvecht en de daarbij betrokken partijen. Vraag 22 Wanneer is de proef met deze vorm van noodopvang volgens het college geslaagd? Welke criteria gaat het college meegeven aan de onderzoekers van de Universiteit Oxford om het succes te meten? Antwoord 22 Het College vindt van belang dat deze aanpak inclusief is. Dat betekent dat de proef geslaagd is als er een positieve impuls naar de wijk uitgaat, het draagvlak in de wijk wordt vergroot en de integratie van vluchtelingen wordt versneld en verbeterd en (lokaal en internationaal) ondernemerschap voor

7 buurtbewoners en vluchtelingen wordt bevorderd. We willen onder meer samen met het COA ook onderzoeken als deze aanpak een succes blijkt in hoeverre het (inter)nationaal verder toepasbaar blijkt. Er is voor deze aanpak belangstelling vanuit verschillende Nederlandse gemeenten, die met ons contact hebben gezocht. Het onderzoek van Oxford universiteit kan daartoe aanknopingspunten bieden. In de aanvraag zijn de hoogwaardige wetenschappelijke methoden die de universiteit van Oxford en die van Utrecht inzetten voor het meten van effectiviteit beschreven. Daarbij wordt de ontwikkeling van het draagvlak in de wijk meegenomen, als mede de individuele ontwikkeling van deelnemers (vluchtelingen en wijkbewoners) gevolgd. De onderzoeksmethoden zijn zowel kwantitatief als kwalitatief. Er zullen onder meer diepte-interviews plaats vinden met buurtbewoners en de bewoners van de noodopvang. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Utrecht, de secretaris, de burgemeester,