VluchtelingenWerk WOBB Jaarverslag 2014 Locatie Drimmelen

Transcriptie

1 LOCATIE DRIMMELEN 1

2 Algemeen VluchtelingenWerk is een organisatie die is ontstaan als een beweging van betrokken burgers die zich wilde inzetten voor het welzijn van vluchtelingen. Ook in de kernen van de gemeente Drimmelen: Terheijden, Hooge- en Lage Zwaluwe, Wagenberg, Drimmelen en Made waren er mensen die zich het lot van de vluchtelingen aantrokken. Zij sloegen de handen ineen om hulp te bieden aan de vluchtelingen die binnen de gemeente kwamen wonen. Deze mensen hebben de basis gelegd van het werk van de huidige vrijwilligers op de locatie Drimmelen. Zonder vrijwilligers kan VluchtelingenWerk niet bestaan. Dankzij hun inzet kunnen we de vluchtelingen die in de gemeente Drimmelen komen wonen op maat begeleiden. In 2014 waren er in verschillende taken 25 vrijwilligers actief, aangestuurd door de locatiecoördinator. 2

3 Locatie Het kantoor is gevestigd op de eerste etage van Sociaal Cultureel Centrum de Mayboom, Kerkstraat 10 in Made. Twee maal per week is er een inloopspreekuur waar de vluchtelingen met vragen terecht kunnen. Op maandag en donderdag kan men ook op afspraak terecht. Verder wordt de kantoorruimte gebruikt als een ontmoetingsruimte, waar onder andere taalbegeleiding door een taalcoach wordt gegeven. Ook is er wekelijks een ochtend waarin een groep vrouwen onder begeleiding van een aantal vrijwilligers met elkaar werken aan het verbeteren van hun Nederlandse taal. Kerntaken Een van onze kerntaken is het verlenen van maatschappelijke begeleiding. Het streven is om een vrijwilliger te koppelen aan vluchteling die in dezelfde woonkern gevestigde is. Huisvesting en maatschappelijke begeleiding Asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben ontvangen (vergunninghouders), verhuizen vanuit een Azielzoekerscentrum (AZC) naar een eigen woonruimte. Elke gemeente heeft de taak een bepaald aantal vergunninghouders te huisvesten. Daarvoor krijgen gemeenten halfjaarlijks door het Rijk een taakstelling opgelegd voor het aantal te huisvesten vergunninghouders. Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) koppelt de vergunninghouder aan een gemeente in de regio van het AZC en de gemeente dient vervolgens passende woonruimte aan te bieden. In 2014 is door de toestroom van vluchtelingen vanuit voornamelijk Eritrea (1 ste helft 2014) en Syrië sterk verhoogd. Dit heeft tot gevolg gehad dat de taakstelling voor de gemeenten is verhoogd. Ook in Drimmelen moesten er meer vluchtelingen gehuisvest worden dan de jaren daarvoor. Was de taakstelling voor 2013 nog 18 personen, in 2014 werd de taakstelling opgehoogd tot 26. In 2015 zal dit, voor zover nu bekend, nog eens verhoogd worden naar 45. Om aan de taakstelling te kunnen voldoen is een goede samenwerking tussen de plaatselijke woningstichtingen, Volksbelang te Made en Goed Wonen te Lage Zwaluwe, de gemeente en VluchtelingenWerk van groot belang. Sinds 2012 koppelt het COA een vergunninghouder (asielzoeker met een verblijfsvergunning) aan een gemeente. De gemeente informeert de woningstichtingen over de te huisvesten vergunninghouder voor het aanbieden van een woning. Deze woning moet dan binnen 12 weken worden aangeboden. Het afgelopen jaar heeft deze goede samenwerking er toe geleid dat er 13 woningen konden worden aangeboden aan vluchtelingen. Hiermee werd aan de taakstelling van huisvesting voldaan. Ook werd nog een aantal vluchtelingen gehuisvest bij hun familie die al woonruimte had in Drimmelen. 3

4 Maatschappelijke begeleiding Het moment dat een vluchteling een verblijfsvergunning krijgt en zich zelfstandig moet gaan vestigen in de maatschappij kan een enorme bevrijding zijn, een startschot voor een nieuw leven. Tegelijkertijd is daar de confrontatie met de regelgeving in ons land, soms een doolhof van formulieren, regels, vaste lasten, etc. Dat maakt het voor het merendeel van de vluchtelingen lastig hun weg te vinden, óók omdat zij de Nederlandse taal nog onvoldoende beheersen. Men beschikt vaak niet over een netwerk van kennissen en vrienden om op terug te kunnen vallen voor steun en hulp. Door middel van maatschappelijke begeleiding wijzen onze vrijwilligers hen de weg. Het streven is dat elke nieuwe vluchteling een vaste contactpersoon van VluchtelingenWerk krijgt. De eerste maanden neemt deze vrijwilliger het initiatief tijdens een intensief begeleidingstraject. Later verandert die rol in coach, totdat mensen zelf hun zaken kunnen regelen. De bezichtiging van een woning is vaak de eerste kennismaking tussen de vluchteling (cliënt) en de vrijwilliger in de gemeente. Cliënten krijgen die eerste dag enorm veel informatie te verwerken, onder andere over hoe ze een lening kunnen aanvragen voor de inrichting van hun huis. De contactpersoon/vrijwilliger helpt hen daarbij en legt de verschillende procedures uit. Ook wanneer de cliënt het huurcontract tekent, is er een vrijwilliger aanwezig. We starten direct met de administratieve handelingen: verblijfsdocumenten kopiëren, formulieren invullen en er wordt een dossier aangelegd. Het doel is om de cliënten in een periode van 2 á 3 jaar zelfredzaam te maken. Daarbij heeft het opzetten van een financiële administratie en het budgetteren grote prioriteit. In de meeste gevallen moet men rondkomen van een uitkering. Het is voor de vrijwilliger dan ook een uitdaging om samen met de vluchteling te zoeken naar een goed uitgavenpatroon zodat deze uit de schulden blijft. Deze begeleiding vindt meestal plaats in de woning van de vluchteling zelf. Dit gebeurt in een informele sfeer. Vrijwilligers bouwen vaak een vertrouwensband met de vluchteling op. Wanneer men min of meer zelfredzaam is, gebeurt de begeleiding en ondersteuning vanuit het kantoor en bezoekt men de spreekuren. De spreekuurmedewerkers proberen dan samen met de cliënt zijn/haar vraag te beantwoorden of het probleem op te lossen. In de praktijk blijkt dat cliënten die al langer dan 3 jaar in Drimmelen wonen niet minder vaak op het spreekuur komen. Wellicht zijn overige instanties minder toegankelijk voor mensen die minder taalvaardig zijn of niet actief zijn op de digitale snelweg. Het afgelopen jaar wisten tussen de 35 en 40 gezinseenheden ons te vinden om een beroep op onze ondersteuning te doen. Inburgering Zodra iemand een voorlopige verblijfsvergunning ontvangt, gaat de termijn voor de inburgeringsplicht in. Deze termijn voor de inburgering is vastgesteld op 3 jaar. Voorheen hield de gemeente toezicht op de inburgering en bood uit middelen van de rijksoverheid een inburgeringstraject aan. Met ingang van 2013 is de verantwoordelijkheid voor de inburgering bij de vluchteling zelf gelegd. Een ingrijpende verandering waarin de vluchteling zelf op zoek moet naar een opleiding voor Nederlands als Tweede Taal (NT2) en een lening aan kan vragen bij de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO). Er kan een lening worden verstrekt voor eventuele alfabetisering, de inburgeringscursus en de examens. De lening wordt kwijtgescholden als het inburgeringsexamen is behaald. VluchtelingenWerk begeleidt de inburgeraar bij het aanvragen van de lening bij DUO. 4

5 De inburgeraar krijgt een intakegesprek waarin informatie wordt gegeven over wat er wordt verlangd en aan welke eisen moet worden voldaan. Samen met de inburgeraar wordt gezocht naar een onderwijsinstelling waar het inburgerings- of alfabetiseringstraject gevolgd kan gaan worden. De trajectbegeleider is ook een schakel tussen de inburgeraar, onderwijsinstelling en de gemeente. Naast een trajectplan worden tussentijdse rapportages gemaakt voor de gemeente en alle andere bijkomende administratieve handelingen die van belang zijn voor de inburgeraar. Het behalen van de inburgering - niveau 2 - is een voorwaarde om in aanmerking te kunnen komen voor een verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd en naturalisatie in Nederland. Voor vluchtelingen die voor 1 januari 2013 een asielvergunning hebben gekregen is de gemeente nog wel verplicht de inburgering te bekostigen alsook de trajectbegeleiding. Overzicht aantal lopende trajecten inburgeraars per 31 december alfabetisering inburgering met verblijfsvergunning afgegeven voor 1 jan 2013 en gestart in: met verblijfsvergunning afgegeven na 1 jan 2013 en gestart in: Totaal aantal lopende trajecten Informatiepunt Inburgering VluchtelingenWerk WOBB, locatie Drimmelen voorziet in de informatie- en adviestaken van de gemeente Drimmelen voor de gehele doelgroep van de Wet Inburgering. Dat betekent dat naast de asielgerechtigde inburgeraars (vluchtelingen) ook inburgeringsplichtigen met een reguliere vergunning afkomstig van buiten de Europese Unie, Zwitserland en Turkije, tussen 18 jaar en de AOW-leeftijd, door ons wordt geïnformeerd. Hiervoor kan een afspraak gemaakt worden voor het inburgeringsspreekuur. Samen met de inburgeraar worden de mogelijkheden doorgesproken en er wordt informatiemateriaal uitgereikt over aanbieders van taallessen, de rechten en plichten op grond van de Wet Inburgering, enz. Daarnaast hebben wij het afgelopen jaar een klein aantal niet inburgeringsplichtigen (o.a. uit Polen) kunnen informeren over en doorverwijzen naar taalaanbieders voor het volgen van Nederlandse lessen. 5

6 Taalcoachproject Vanaf 2009 zijn er binnen de locatie Drimmelen taalcoaches actief die de inburgeraars ondersteunen bij hun inburgeringscursus. Het Nederlands wordt zo geoefend en tegelijkertijd toegepast in concrete situaties van de inburgeraar. Een of twee keer per week ontmoeten taalcoach en inburgeraar elkaar bij de laatste thuis. Door de inzet van de taalcoaches gaat de taalvaardigheid vaak met sprongen vooruit. Ook wordt de inburgeraar gestimuleerd zelf contacten aan te gaan met Nederlanders. Naast de taalcoaches aan huis is het afgelopen jaar een groep gestart, variërend van 6 tot 8 mannen, die iedere woensdagochtend in ons kantoor in de Mayboom bij elkaar komen om extra taallessen te krijgen van een taalcoach. In 2014 zijn er 8 nieuwe taalcoachtrajecten van start gegaan terwijl er nog 7 eerder gestarte trajecten liep Sociale activering Medio 2014 is gestart met tweewekelijkse bijeenkomsten voor vrouwen, op de dinsdagochtend. Doel van de bijeenkomsten is naast het verhogen van het taalniveau verschillende onderwerpen te bespreken, waardoor de sociale activering van deze vrouwen wordt gestimuleerd. Er is gelegenheid om met en van elkaar diverse handwerktechnieken te leren. Het taalniveau van de groep (zo rond de 8) vrouwen is zeer verschillend. Enkelen spreken inmiddels al redelijk goed Nederlands en zij tolken voor de aanwezige dames die nog aan het begin van het inburgeringstraject zijn. Met elkaar maakt men een keuze welke onderwerpen de vrouwen willen bespreken op het gebied van zorg en opvoeding of op maatschappelijk gebied. Zo is er o.a. uitvoerig aandacht besteed aan EHBO bij kinderen. Ook is er een excursie geweest naar Zorgcentrum De Wijngaerd in Made, waar men een rondleiding heeft gekregen. Er was gelegenheid tot contact met de bewoners en men kreeg uitleg over de gang van zaken in het zorgcentrum. Naar aanleiding van dit bezoek is een van deze vrouwen in september gestart met vrijwilligerswerk in De Wijngaerd. Bij deze activiteit zijn 3 vrijwilligers betrokken. Vanaf januari 2015 zullen deze bijeenkomsten iedere week gaan plaatsvinden. Juridische hulpverlening Asielzoekers hebben recht op een eerlijke procedure. Niet alleen wanneer zij in Nederland binnen komen, maar ook wanneer zij hier in de gemeente Drimmelen hun bestaan hebben opgebouwd. VluchtelingenWerk geeft voorlichting over rechtspositie en juridische procedures, adviseert en ondersteunt de vluchteling in het doorlopen van procedures en is een intermediair bij contacten met juridische instanties. De aan hen verleende verblijfsvergunning is in vrijwel alle gevallen in eerste instantie geldig voor een periode van 5 jaar. Na deze periode zal verlenging aangevraagd moeten worden dan wel een aanvraag voor vergunning onbetaalde tijd. Ook het afgelopen jaar hebben we hierbij verschillende keren ondersteuning geboden. Daarnaast is er een aantal onderzoeken geweest van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) in verband met het al dan niet intrekken van de verblijfsvergunning. Aan het einde van 2014 was nog één van onze cliënten in een herhaalde asielprocedure. 6

7 Ondersteuning gezinshereniging of gezinsvorming Vluchtelingen raken door hun vlucht vaak gescheiden van partner en kinderen. Na erkenning als vluchteling hebben zij recht op gezinshereniging. Dit is in de praktijk een complexe en moeizame procedure die soms jaren duurt. VluchtelingenWerk onderhoudt de contacten met consulaten, ambassades en andere betrokken instanties rondom de achtergebleven familieleden en biedt ondersteuning bij de aanvraag tot gezinshereniging. De verwachting is dat in 2015 vaker een beroep zal worden gedaan voor ondersteuning gezinshereniging vanwege de instroom van Syrische vluchtelingen. Onder deze groep zijn veel gehuwde mannen die hun gezin hebben moeten achterlaten in Syrië of in een vluchtelingenkamp in één van de buurlanden. De aanvraag om herenigd te worden met het gezin moet binnen 30 dagen nadat de vluchteling zijn verblijfsvergunning heeft gekregen, worden ingediend bij de IND. Vaak verblijft men dan nog in het AZC waar de procedure wordt opgestart. Maar door de snellere procedure voor huisvesting in de gemeente zal er ook in een vroeger stadium een beroep gedaan worden op de locale vrijwilliger die dit begeleidt. In het afgelopen jaar werden 2 gezinnen uit onze gemeente herenigd met hun familieleden mede dankzij de inzet van onze (juridische) vrijwilliger. Werving vrijwilligers Zonder vrijwilligers geen VluchtelingenWerk. We zijn dan ook dankbaar dat er steeds weer nieuwe mensen zich aanmelden om zich in te zetten voor onze organisatie. Voor het werven van nieuwe vrijwilligers onderhouden wij nauwe contacten met het Vrijwilligers Informatiepunt (VIP). Op 10 september 2014 werd er door deze organisatie een vrijwilligersmarkt georganiseerd in het gemeentehuis van Drimmelen waar de diverse organisaties zichzelf konden presenteren. VluchtelingenWerk was daar ook aanwezig met een stand en heeft veel informatie kunnen verstrekken aan belangstellenden. Dit heeft er toe geleid dat zich 3 nieuwe vrijwilligers hebben aangemeld. Een lintje voor..annie Van Zwol-Kieboom uit Made. Het was een drukte van belang in het kantoor van VluchtelingenWerk op de ochtend van vrijdag 25 april. Tijdens de mooiste regenbui van het jaar, de lintjesregen, werd haar door wethouder Mark van Oosterhout een lintje op gespeld. Zij kreeg veel lovende woorden. Naast haar werk voor het Landelijk Sociaal Cultureel Schipperscentrum en het plaatselijk Comité Unicef, is Annie vanaf 1998 zeer actief binnen onze organisatie onder andere als spreekuurmedewerkster en integratiecoach. Daarnaast vertegenwoordigt zij VluchtelingenWerk in het WMO-platform van de gemeente Drimmelen. Voor vele cliënten van Vluchtelingenwerk is/was Annie het eerste aanspreekpunt bij vestiging in onze gemeente en daarmee dan ook de eerste steun en toeverlaat. Vluchtelingen hebben een bijzondere plek in het hart van Annie en door de jaren heen zijn sterke vriendschappen ontstaan met (ex)cliënten. Dat was ook duidelijk tijdens de uitreiking van het lintje gelet op de aanwezigheid van de belangstellenden in ons kantoor, waaronder collega-vrijwilligers en ex-cliënten. 7

8 VluchtelingenWerk WOBB, Kerkstraat 10, 4921 BB Made Telefoon: Mail: 8