Meest gestelde vragen over het AZC in Harlingen Inhoudsopgave

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Besluiten Wie is initiatiefnemer voor de komst van een azc? Waarom besluit het College en niet de gemeenteraad? Azc - Gemeente Harlingen Wat voor een soorten opvang zijn/waren er? Waarom komt er een asielzoekerscentrum (azc) in Harlingen? Waarom zegt een gemeente 'ja' tegen de komst van een azc? Hoe zijn de ervaringen in andere gemeentes? Welke azc s zijn er in de regio? Is er eerder een azc in Harlingen geweest? Locatie Om welke locatie gaat het? Waarom komen er vluchtelingen op het Balkland? Waarom deze locatie? Hoe lang blijft het azc? Wanneer gaat het azc open? Wie worden op het Balkland ondergebracht? Hoeveel mensen worden er ondergebracht in Harlingen? Wie is de locatiemanager? Wat gebeurt er als een azc sluit? COA Evalueert het COA na een bepaalde periode met de buurt? Wat is de rol van het COA? Asielzoekers Welke mensen worden hier opgevangen? In welke fase van de asielaanvraag bevinden deze vluchtelingen zich? Hoe lang blijven asielzoekers in een azc wonen? Wat krijgen de mensen aan financiële middelen? Sommigen zijn goed gekleed, hebben een smart phone en veel geld op zak. Hoe komen ze daaraan? Wat doen de vluchtelingen de hele dag? Zijn de asielzoekers vrij om naar buiten te gaan?... 8

2 6.0 Gezondheid Hoe is de gezondheidszorg in een opvanglocatie geregeld? Is er gezondheidsrisico voor omwonenden? Hoe gaat het COA om met vluchtelingen die trauma s hebben doordat ze gevangen hebben gezeten? Veiligheid Hoe is de veiligheid in en rondom opvanglocaties geregeld? Hoe is de veiligheid in de buurt geregeld? Blijven vluchtelingen op het terrein? Hoe zit het met de veiligheid binnen en rond het azc? Hoe worden verstoringen van de openbare orde opgelost? Onderwijs Gaan kinderen van asielzoekers naar school? Overig Hoe worden omwonenden geïnformeerd? Kan ik bij asielzoekers op bezoek gaan? Zijn er tolken? Ik heb een initiatief voor ondersteuning, waar kan ik terecht? Ik wil graag helpen, bij wie kan ik me aanmelden? Waarom heb ik geen brief over de komst van het azc ontvangen? Waar kan ik mijn vragen stellen? Gemeente Harlingen politie COA... 12

3 1.0 Besluiten 1.1 Wie is initiatiefnemer voor de komst van een azc? Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) heeft het initiatief genomen en de gemeente benaderd voor opvang van vluchtelingen. Het COA verzorgt de opvang van vluchtelingen en valt onder de verantwoordelijkheid van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie., 1.2 Waarom besluit het College en niet de gemeenteraad? Formeel gaat het hier om een Collegebesluit omdat het een azc tijdelijk is. Hierdoor is er geen wijziging in het bestemmingsplan nodig, waardoor de gemeenteraad geen besluit hoeft te nemen. Het college heeft besloten de gemeenteraad wel te vragen naar haar wensen en bedenkingen. De gemeenteraad heeft op 25 mei 2016 haar steun uitgesproken. Het college van B&W heeft vervolgens definitief besloten dat er een azc naar Harlingen komt. 2.0 Azc - Gemeente Harlingen 2.1 Wat voor een soorten opvang zijn/waren er? Crisisopvang (zoals in september 2015 in de Waddenhal). Vluchtelingen verblijven maximaal 2x 72 uur op de opvanglocatie. De crisisopvang is in Nederland inmiddels afgebouwd. Noodopvang. Vluchtelingen verblijven enkele weken op de opvanglocatie. Reguliere opvang. Een asielzoekerscentrum dat door het COA wordt geëxploiteerd voor een termijn vanaf twee jaar. Statushouders (vergunninghouders). Asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben ontvangen, moeten verhuizen naar een eigen woonruimte. Doordat er echter niet genoeg woningen beschikbaar zijn, wonen zij vaak nog in een asielzoekerscentrum in afwachting van een huis. Bed-Bad-brood. Gemeenten bieden uitgeprocedeerde vreemdelingen hier de eerste paar weken rust om daarna gaan werken aan hun toekomst. 2.2 Wat is het verschil tussen de noodopvang en het azc? Door de hoge instroom van vluchtelingen zitten de reguliere azc s vol, hierdoor is noodopvang momenteel noodzakelijk als aanvullende opvang. In de noodopvang zijn er minder faciliteiten voor de bewoners dan in een azc, ze genieten bijvoorbeeld minder privacy dan op een reguliere opvanglocatie en hebben er ook geen gelegenheid om zelf te koken. De bewoners zijn ook nog niet

4 zo lang in Nederland. Na inwilliging van de asielaanvraag verhuizen de mensen naar een azc. De dagelijkse begeleiding richt zich op de basisbehoefte van de bewoners. In de asielzoekerscentra heeft de bewoner naast onderdak ook toegang tot basisvoorzieningen als kookruimten en computers in het Open Leercentrum. De bewoners krijgen leefgeld en moeten voor hun eigen onderhoud zorgen. De dagelijkse begeleiding is gericht op de fase van de asielprocedure waarin hij zit. 2.3 Waarom komt er een asielzoekerscentrum (azc) in Harlingen? Het COA zoekt nieuwe locaties. Vanaf de zomer van 2015 is er een explosieve toename van het aantal vluchtelingen, vooral uit Syrië, dat in Nederland asiel aanvraagt. Het COA heeft daardoor veel extra plaatsen nodig voor de opvang van vluchtelingen en vindt de locatie op het Balkland hiervoor geschikt. Het rijk en de COA doen een beroep op alle gemeenten van Nederland, zo ook Harlingen. 2.4 Waarom zegt een gemeente 'ja' tegen de komst van een azc? De opvang van vluchtelingen is een taak van de overheid en van gemeenten wordt verwacht om hier hulp in te bieden. Eerder is Nederland geconfronteerd met grote vluchtelingenstromen en Harlingen heeft toen ook haar bijdrage geleverd. Het COA wil nu weer een azc in Harlingen vestigen en doet dit in overleg met de gemeente. Er zijn verschillende voordelen van een azc: Personeel. Het azc is een bedrijf in het klein. Als een centrum wordt geopend bekijkt het COA de mogelijkheden om nieuw personeel via de regionale arbeidsvoorziening te werven. Het kernteam van opvangmedewerkers bestaat uit ervaren COA-personeel. Een azc met 300 bewoners levert ongeveer 15 arbeidsplaatsen (voltijds en deeltijd) bij het COA op. Lokale leveranciers. Het bouwen, onderhouden, schoonmaken van kantoorgebouwen en beveiliging van een azc zijn werken en diensten die ingehuurd worden op basis van een centraal inkoopbeleid met (Europese) aanbestedingen. De praktijk leert dat leveranciers hun medewerkers vervolgens wel lokaal of regionaal inhuren. De asielzoekers ontvangen een financiële toelage en besteden het geld in winkels in de nabijheid van het azc. De middenstand in de buurt krijgt hiermee een impuls. Vergoeding gemeenten. Aan de aanwezigheid van een azc in een gemeente is een stelsel van financiële vergoedingen verbonden, bijvoorbeeld op het vlak van onderwijs. Deze vergoedingen zijn bedoeld als tegemoetkoming in de extra kosten. 2.5 Hoe zijn de ervaringen in andere gemeentes? De praktijk leert dat een nieuw azc in het begin veel vragen oproept bij inwoners van een gemeente. Dezelfde praktijk leert dat het sluiten van een azc minstens evenveel bedenkingen oproept. Want

5 naast de economische voordelen voor de omgeving biedt een azc veel ruimte voor werkzaamheden door vrijwilligers uit de buurt. Er ontstaan prettige contacten tussen asielzoekers en omwonenden en asielzoekers leveren een positieve bijdrage aan het verenigingsleven. 2.6 Welke azc s zijn er in de regio? Drachten (460 bewoners), Burgum (450) en St. Annaparochie (400). In Sneek en Balk zijn azc s gepland. 2.7 Is er eerder een azc in Harlingen geweest? Ja, in het verleden is er een azc in Harlingen geweest. Die is enkele jaren geleden gesloten, omdat deze op dat moment niet meer nodig was. 3.0 Locatie 3.1 Om welke locatie gaat het? Er komt een azc op het Balkland terrein. Op de tekening is aangegeven om welk deel van het Balkland het gaat.

6 3.2 Waarom komen er vluchtelingen op het Balkland? Waarom deze locatie? Op veel plaatsen in de wereld zijn conflicten gaande. Veel landen, zo ook Nederland, worden geconfronteerd met een groeiend aantal vluchtelingen. De staatssecretaris van Veiligheid en Justitie heeft de Immigratie en Naturalisatiedienst (IND) en het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) de opdracht gegeven zich in te zetten om deze instroom op te vangen. Het COA zoekt daarom naar nieuwe azc-locaties waar deze vluchtelingen opgevangen kunnen worden. Het Balkland leent zich goed voor een azc. Het ligt niet in of vlak bij een woonwijk, maar toch dicht bij winkels, het openbaar vervoer en de binnenstad. Daarnaast is het groot genoeg voor een azc van maximaal 300 vluchtelingen en kan er relatief snel begonnen worden met de aanleg van het azc. 3.3 Hoe lang blijft het azc? Met het COA is afgesproken, dat het azc maximaal 10 jaar blijft. Na 5 jaar wordt geëvalueerd of het azc nog 5 jaar open blijft. 3.4 Wanneer gaat het azc open? De verwachting is dat het azc in het 2e kwartaal van 2017 gereed is. 3.5 Wie worden op het Balkland ondergebracht? De mensen die verblijven in het azc, zijn een afspiegeling van de totale instroom van asielzoekers. Momenteel komt bijna 50% van de mensen uit Syrië, daarnaast zijn er veel mensen uit Eritrea, Irak, Iran en Afghanistan. Er zullen zowel mannen, vrouwen en gezinnen op het azc komen wonen, voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen zijn er speciale opvanglocaties. 3.6 Hoeveel mensen worden er ondergebracht in Harlingen? Harlingen heeft een maximum capaciteit van 300 bewoners bij de COA bedongen omdat we van mening zijn dat dit aantal passend is bij de grootte van Harlingen. 3.7 Wie is de locatiemanager? Dat is nog niet bekend. 3.8 Wat gebeurt er als een azc sluit? Het COA sluit met de gemeente een zogenaamde bestuursovereenkomst voor maximaal 10 jaar. Na 5 jaar wordt er geëvalueerd of het azc nog 5 jaar open blijft. Als er na 10 jaar nog steeds behoefte is aan opvang, dan wordt er een nieuwe bestemming gezocht. Na maximaal 10 jaar sluit het azc dus in Harlingen.

7 4.0 COA 4.1 Evalueert het COA na een bepaalde periode met de buurt? Het COA organiseert regelmatig een omwonendenoverleg waarin naast omwonenden ook de gemeente en wijkagenten participeren. Ook de gemeente blijft goed monitoren wat de effecten op de omgeving zijn via de wijkmanagers. 4.2 Wat is de rol van het COA? Het COA is voor de Nederlandse samenleving de opvangorganisatie in de vreemdelingenketen die zorgt voor opvang, begeleiding en uitstroom van asielzoekers. Dit gebeurt met veilige huisvesting, verstrekking van middelen van bestaan en met gerichte programma's. Het COA vangt asielzoekers op en huisvest hen in locaties van het COA, totdat over hun asielverzoek is beslist door de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), en de rechter deze beslissing heeft getoetst. Asielzoekers zijn verantwoordelijk voor eigen keuzes. Het COA begeleidt hen daarbij. Het COA stimuleert zelfstandigheid, initiatief en zelfontplooiing van asielzoekers, zodat zij zelf in staat zijn vorm te geven aan hun toekomst in Nederland of elders. 5.0 Asielzoekers 5.1 Welke mensen worden hier opgevangen? Het gaat om vluchtelingen die in afwachting zijn van de uitkomst van hun asielprocedure (mogen ze in Nederland blijven of niet). Of om mensen, die al wel een tijdelijke verblijfsvergunning hebben, maar nog geen huis. Het kunnen gezinnen en alleenstaanden zijn uit verschillende landen. 5.2 In welke fase van de asielaanvraag bevinden deze vluchtelingen zich? In een azc verblijven mensen die nog in hun asielprocedure zitten en nog wachten op de uitkomst van hun asielaanvraag. Mensen uit landen met een conflictsituatie krijgen alleen een tijdelijke verblijfsvergunning, totdat de situatie in het thuisland is genormaliseerd. Zij kunnen dan weer terug naar het land van herkomst. Er verblijven ook mensen die al een verblijfsvergunning hebben gekregen, de zogenaamde vergunninghouders. Zij wachten op een woning die ergens in een Nederlandse gemeente beschikbaar komt. 5.3 Hoe lang blijven asielzoekers in een azc wonen? Dat hangt af van de status van de individuele asielzoeker. In een azc verblijven mensen met een verblijfsvergunning, die moeten wachten tot ze een woning krijgen in een gemeente. Maar in een azc

8 verblijven ook mensen die mogelijk uit Nederland moeten vertrekken. Regelmatig ontvangen mensen een afwijzing op hun asielprocedure en mensen moeten dan weer terug naar het land van herkomst. De verblijfsduur loopt voor de verschillende groepen nogal uiteen. 5.4 Wat krijgen de mensen aan financiële middelen? Asielzoekers krijgen van het COA wekelijks leefgeld voor eten en kleding. De hoogte van het leefgeld is afhankelijk van de gezinssamenstelling en het eventuele inkomen van de bewoners. Bewoners met een eigen inkomen of vermogen dragen zelf bij in de kosten van de opvang. Het COA geeft eenmalig een vergoeding voor huishoudelijke spullen en verstrekt waar nodig incidentele vergoedingen voor bijvoorbeeld reiskosten of een baby-uitzet. 5.5 Sommigen zijn goed gekleed, hebben een smart phone en veel geld op zak. Hoe komen ze daaraan? Een politiek vluchteling is niet per definitie arm. Mensen kunnen in hun eigen land een hoge opleiding hebben gevolgd en een goede baan of goed draaiend bedrijf hebben gehad. Een vlucht uit een land kan maanden tot jaren duren. Tijdens de vlucht kunnen zij niet veel meenemen. Soms zijn de kleren aan hun lijf, wat papieren en een mobiele telefoon (al dan niet met telefoonverbinding) met de telefoonnummers van hun familie het enige dat ze bezitten bij aankomst in Nederland. Sommigen hebben de mogelijkheid bij aankomst in Nederland om wel over hun geld in het land van herkomst te beschikken. 5.6 Wat doen de vluchtelingen de hele dag? Volwassenen volgen programma s en begeleidingsgesprekken, afgestemd op de fase van de asielprocedure waarin zij zich bevinden. In het kader van zelfwerkzaamheid is het mogelijk mee te werken aan terreinonderhoud, het schoonhouden van gemeenschappelijke ruimtes en dergelijke. Ze krijgen hiervoor een kleine vergoeding. Ook kunnen bewoners en hun kinderen meedoen aan cursussen of sporten bij de plaatselijke sportclub. Kinderen die leerplichtig zijn gaan naar school. 5.7 Zijn de asielzoekers vrij om naar buiten te gaan? Alle bewoners zijn vrij om naar buiten te gaan. Ook s avonds.

9 6.0 Gezondheid 6.1 Hoe is de gezondheidszorg in een opvanglocatie geregeld? De gezondheidszorg voor vluchtelingen wordt geregeld via een landelijk gezondheidscentrum (GC A, Gezondheidscentrum Asielzoekers). Dat is het eerste aanspreekpunt voor medische zorg voor alle vluchtelingen in de opvang van het COA. Via de telefoon kan een asielzoeker ook 24 uur per dag, zeven dagen in de week bij de GC A terecht met medische vragen. Het GC A contracteert huisartsen voor het bieden van zorg. De vluchtelingen worden ingeschreven bij een huisarts die werkzaam is voor GC A. De huisarts werkt nauw samen met praktijkondersteuners en doktersassistenten van de GC A. 6.2 Is er gezondheidsrisico voor omwonenden? De kans dat bewoners besmet raken met infectieziekten zoals tuberculose is niet groter dan bij Nederlanders en dus klein. In Syrië komt tbc nauwelijks voor. 6.3 Hoe gaat het COA om met vluchtelingen die trauma s hebben doordat ze gevangen hebben gezeten? Asielzoekers worden medisch onderzocht en met behulp van een tolk wordt nagegaan of zij psychische hulp nodig hebben. Op de locatie worden ze door professionele hulpverleners begeleid en zo nodig naar specialisten doorverwezen. Het merendeel van asielzoekers heeft geen psychische begeleiding nodig. 7.0 Veiligheid 7.1 Hoe is de veiligheid in en rondom opvanglocaties geregeld? Het wonen op een beperkte oppervlak kan spanningen met zich meebrengen. Dat is niet alleen het geval op een opvanglocatie, dat geldt ook op andere dicht bewoonde plaatsen in de reguliere Nederlandse samenleving. Het grote verschil is echter dat er op een opvanglocatie gekwalificeerd opvangpersoneel werkt en er 24 per dag beveiliging aanwezig is. Het personeel is getraind in het opvangen van een diverse doelgroep en het omgaan met mogelijke spanningen die daarbij kunnen ontstaan. Zij zijn in staat om signalen te herkennen die wijzen op radicalisering, traumatisering of mensenhandel. Bij een vermoeden daarvan wordt rechtstreeks melding gedaan bij professionele instanties als CoMensha en de Politie.

10 Bewoners van een azc ondertekenen bij aankomst de daar geldende huisregels. Deze zijn gebaseerd op de omgangsvormen die wij in Nederland hanteren. Discriminatie op basis van afkomst, religie, politieke voorkeur of seksuele geaardheid hoort daar niet bij. Overmatig alcoholgebruik of drugsgebruik worden niet getolereerd. Personeel van het COA ziet er op toe dat deze huisregels worden nageleefd en spreken bewoners aan op ongewenst gedrag. Daarbij is een aantal sancties mogelijk, variërend van een geldboete, overplaatsing of in het uiterste geval beëindiging van opvang. In alle gevallen geldt dat misdragingen consequenties kunnen hebben voor de asielprocedure. Voor zaken die de openbare orde raken wordt altijd de politie ingeschakeld. Asielzoekers kunnen en zullen net als andere burgers bij delicten worden bestraft en eventueel gedetineerd. 7.2 Hoe is de veiligheid in de buurt geregeld? Er is in het azc 24 uur per dag bemensing door COA en/of beveiliging. Het COA heeft huisregels waar de bewoners zich aan moeten houden. Er is een wekelijks beheeroverleg tussen politie, COA en gemeente waar problemen en incidenten besproken kunnen worden. Bij incidenten zijn genoemde partijen 24/7 beschikbaar. De vragen, zorgen en ideeën van bewoners die naar voren komen tijdens de informatieavonden en in gesprekken, worden gebruikt om opvang in de wijk zo goed mogelijk te laten verlopen. De gemeente, politie en COA gaan en blijven in gesprek met bewoners en partijen uit de wijk om ervoor te zorgen dat alles goed geregeld wordt en blijft, zowel voor de buurt als de asielzoekers. Dit wordt vastgelegd in een beheerplan. Veiligheid in de wijk rondom de opvang is onderdeel van dit plan. Mochten er op en om de opvanglocatie signalen zijn van onveiligheid, dan geven COA-medewerkers dit direct door aan de politie. 7.3 Blijven vluchtelingen op het terrein? De bewoners van de opvanglocatie zijn vrij om het terrein op en af te gaan. Zij dienen zich uiteraard wel aan de gedragsregels in de openbare ruimte te houden en privéterrein van derden te respecteren. Het COA legt hen onze normen en waarden, manieren en gebruiken uit. 7.4 Hoe zit het met de veiligheid binnen en rond het azc? Medewerkers van een beveiligingsbedrijf zijn elke dag, 24 uur per dag aanwezig. Zij houden toezicht op het komen en gaan van de vluchtelingen, medewerkers, vrijwilligers en bezoekers. Iedereen die het terrein op wil moet zich melden en identificeren bij de beveiliging.

11 7.5 Hoe worden verstoringen van de openbare orde opgelost? Vluchtelingen die op een COA-locatie verblijven hebben zich te houden aan de huisregels van het COA. Zij krijgen deze huisregels uitgereikt en toegelicht bij aankomst op de opvanglocatie. Daarbuiten hebben de bewoners van een locatie zich te houden aan de regels die gelden voor iedereen die in Nederland verblijft. En dus wordt hier ook op dezelfde manier op toegezien zoals bij Nederlanders. Dat betekent dat bij overtredingen het COA aangifte kan doen bij de politie. Naarmate een misdraging ernstiger is, is de straf ook ernstiger. Bij ernstige misdragingen kan het directe gevolg zijn, dat de asielprocedure wordt stopgezet. Politie Harlingen is preventief en actief betrokken bij het azc. 8.0 Onderwijs 8.1 Gaan kinderen van asielzoekers naar school? Ja, ook deze kinderen zijn leerplichtig. Met de onderwijsinstellingen worden afspraken gemaakt hoe en waar het onderwijs ((basisschool en voortgezet onderwijs) wordt georganiseerd. 9.0 Overig 9.1 Hoe worden omwonenden geïnformeerd? De direct omwonenden zijn uitgenodigd voor een gesprek over de mogelijke komst van het azc. Daarnaast is er een algemene informatieavond op dinsdag 5 april geweest waar alle inwoners van de gemeente voor uitgenodigd zijn. Vervolgens is de commissievergadering (11 mei 2016) en de raadsvergadering (25 mei 2016) over het azc in Trebol geweest om zo alle inwoners de gelegenheid te geven hierbij aanwezig te zijn. Er is daarnaast een adviesgroep opgericht voor omwonenden en andere belangstellenden. Deze adviesgroep gaat de gemeente en het COA adviseren over het azc. Op de website vindt u alle informatie over de (mogelijke) komst van het azc. 9.2 Kan ik bij asielzoekers op bezoek gaan? Mensen kunnen op alle COA-locaties op bezoek gaan bij bewoners, van 9.00 uur tot uur. Iedereen wordt verzocht zich te melden bij de receptie. Opvanglocaties organiseren ook open dagen, zodat omwonenden kunnen kennismaken met bewoners, medewerkers en de voorzieningen op de locatie. Maar ook op andere dagen is een bezoek aan een opvanglocatie mogelijk.

12 9.3 Zijn er tolken? Het COA schakelt tolken in voor persoonlijke gesprekken. Een deel van de vluchtelingen spreekt redelijk Engels. 9.4 Ik heb een initiatief voor ondersteuning, waar kan ik terecht? Heeft u een idee om de vluchtelingen een warm welkom in Harlingen te bieden of wilt u de handen uit de mouwen steken? Landelijke websites voor initiatieven zijn of op Ik wil graag helpen, bij wie kan ik me aanmelden? Natuurlijk kunt u zich ook opgeven voor vrijwilligerswerk. Het COA heeft vrijwilligers nodig voor bijvoorbeeld het geven van lessen Nederlands of andere activiteiten. 9.6 Waarom heb ik geen brief over de komst van het azc ontvangen? Vanwege de directe relatie zijn direct omwonenden via een brief geïnformeerd. Voor alle inwoners wordt er een algemene informatieavond georganiseerd. De uitnodiging hiervoor is verspreid via internet en de krant. Uiteraard staat alle informatie online voor u beschikbaar op de site Indien u toch nog vragen heeft kunt u contact opnemen met het Klant Contact Centrum via Waar kan ik mijn vragen stellen? 10.1 Gemeente Harlingen Via het telefoonnummer kunt u terecht met vragen. Hier kunt u ook klachten of overlast melden. Een mail sturen kan ook: azc@harlingen.nl politie U kunt de politie Harlingen bereiken via De politie zal regelmatig in en rondom het azc aanwezig zijn. Voor acute situaties belt u COA Voor vragen over het azc neemt u contact op met het COA, kijk voor meer informatie op