Algemeen COA en gemeente Zeewolde

Transcriptie

1 Algemeen COA en gemeente Zeewolde Wat is het COA? Het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) zorgt voor de opvang van asielzoekers tijdens de hele asielprocedure. Dit houdt in dat het COA zorgt voor huisvesting vanaf het moment dat de asielzoeker asiel aanvraagt in Nederland tot aan het moment dat de asielzoeker Nederland moet verlaten of een verblijfsvergunning krijgt. Het COA vangt asielzoekers op in asielzoekerscentra (azc) die verspreid over het hele land liggen. Waarom wil het COA een tijdelijke opvanglocatie voor asielzoekers realiseren in de gemeente Zeewolde? In verschillende landen is de situatie onstabiel en onveilig. Mensen uit deze landen ontvluchten vanwege onderdrukking of (burger)oorlog massaal hun thuis. Hierdoor heeft het COA te maken met een stijging van de bezetting op de bestaande opvanglocaties en is het COA op zoek naar extra opvangcapaciteit. Er is sprake van een verhoogde instroom, vooral van vluchtelingen uit Syrië, Eritrea, Irak en Afghanistan. Het is de verwachting dat deze toestroom voorlopig niet afneemt. Het COA is dringend op zoek naar nieuwe tijdelijke opvanglocaties en heeft op 14 april 2015 aan gemeente Zeewolde gevraagd om mee te werken aan een tijdelijke opvanglocatie voor asielzoekers. Om hoeveel asielzoekers gaat het? Het verzoek van het COA richt zich op de tijdelijke opvang aan de Bosruiterweg van 900 asielzoekers oplopend tot maximaal asielzoekers. Dit aantal heeft te maken met de grote toestroom van asielzoekers naar Nederland. Wanneer gaat het asielzoekerscentrum open? Vanwege de urgente noodzaak van opvang van asielzoekers is het de uitdrukkelijke wens van het COA dat de tijdelijke opvanglocatie zo spoedig mogelijk haar deuren opent. Uiteraard moet eerst de nieuwe huisvesting voor de arbeidsmigranten gerealiseerd zijn. Ook moet eerst aan de randvoorwaarden op het gebied van verkeersveiligheid, openbare orde, zorg, welzijn en onderwijs voldaan worden. Hoe lang blijft het asielzoekerscentrum in Zeewolde gevestigd? Het verzoek van het COA richt zich op een periode van vijf jaar. Vanwege de investeringen die gedaan moeten worden om een tijdelijke opvanglocatie te realiseren, acht het college een periode van vijf jaar redelijk. Wat gebeurt er na vijf jaar? Is er een kans dat de overeenkomst wordt verlengd? De mogelijkheid bestaat dat de termijn van vijf jaar eenmalig met nog eens vijf jaar verlengd wordt. Uiteraard geldt bij een verlenging dat het college de situatie op dat moment opnieuw zorgvuldig beoordeelt in overleg met betrokkenen en de gemeenteraad.

2 De bewoners van het asielzoekerscentrum Welke asielzoekers komen er naar Zeewolde? Het college heeft een evenwichtige samenstelling asielzoekers als voorwaarde gesteld. Op voorhand kan niet worden gezegd wat de samenstelling van de groep vluchtelingen is. Het profiel van de bewoners is eigenlijk een doorsnede van de Nederlandse samenleving. Er komen volwassenen, kinderen, ouderen, gezinnen, alleenstaanden enz. Onder de asielzoekers bevinden zich mensen met zonder of juist met hoge opleidingen, met beroepen zoals timmerman of een ander ambacht, journalist, installateur, arts, kunstenaar, wetenschapper enz. Hoe is de verhouding volwassenen/ kinderen/ tieners/ gezinnen/ alleenstaanden? Ongeveer 10 tot 15% van de bewoners bestaat uit leerplichtige kinderen. De verhouding tussen gezinnen en alleenstaanden is gemiddeld 40-60%. Kunnen de mensen straks vrij in en uit lopen? Ja, uiteraard kunnen bewoners van het azc vrij in en uit lopen, net als bij andere azc s. Er is geen sprake van detentie. Zij hebben wel een meldingsplicht op het azc. Waaruit bestaat de dagbesteding van de asielzoekers? Bewoners voorzien zelf in het dagelijkse levensonderhoud. Zij ontvangen leefgeld waarvan ze zelf de inkopen doen, ook koken ze zelf en zijn verantwoordelijk voor het schoonhouden van hun woon- en leefomgeving. Daarnaast worden zij ook betrokken bij de dagelijkse gang van zaken op de locatie en kunnen ze assisteren bij het onderhoud van de gebouwen en het terrein. Leerplichtige kinderen in de leeftijd tot 18 jaar gaan gewoon naar school (op het terrein of daarbuiten). Daarnaast zijn er verschillende programma s waaraan de bewoners deel kunnen nemen. Denk hierbij aan taallessen, computercursussen, weerbaarheidstrainingen, terugkeertrainingen of trainingen gericht op inburgering in de Nederlandse samenleving (waarom lopen we in het oranje op Koningsdag, wat is de betekenis van 4 en 5 mei). Welke faciliteiten zijn er voor bewoners op het azc? Op elk azc wordt een recreatiezaal, een open leercentrum, speeltoestellen en buitensportruimte ingericht. Ook kan er een basisschool gebouwd worden. Het open leercentrum (olc) is een lokaal met computers waar bewoners in hun eigen tempo en op hun eigen niveau kunnen werken en oefenen met leermiddelen (bijvoorbeeld leren lezen en schrijven of een begin maken met Nederlandse taal) en gebruik kunnen maken van internet. Tijdens de openingstijden van het olc is er begeleiding van medebewoners en Nederlandse vrijwilligers. Het COA heeft ook veel aandacht voor de kinderen van de bewoners. Op ieder azc zijn verschillende vrijwilligersorganisaties aanwezig om activiteiten te organiseren voor bewoners en met name kinderen. Het COA heeft samenwerkingsovereenkomsten met bijvoorbeeld Vluchtelingenwerk Nederland, Stichting De Vrolijkheid en stichting Het Vergeten Kind. Voor basisschoolleerlingen worden lokalen op het azc-terrein ingericht. Waar gaan de kinderen naar school? Het COA gaat met de gemeente in gesprek over scholing. Voor basisschoolleerlingen worden lokalen op een azc-terrein ingericht. Middelbare scholieren gaan vaak zelfstandig naar school. Ongeveer 10 tot 15% van de asielzoekers zal naar verwachting leerplichtig zijn. Het COA kan bepaalde zaken met betrekking tot onderwijs bij de Rijksoverheid versnellen en waar mogelijk op projectbasis laten voorfinancieren.

3 Hoe is het vervoer van en naar het dorp geregeld? Het college heeft als randvoorwaarde voor de vestiging van het azc gesteld dat het (openbaar) vervoer voor rekening van het COA en/of de provincie komt. Het openbaar vervoer van en naar deze locatie zal geïntensiveerd moeten worden. Ook kunnen de bewoners over fietsen beschikken. Kunnen inwoners van Zeewolde op bezoek komen? Net als op alle COA-locaties kunt u op bezoek komen bij bewoners. U wordt wel verzocht zich hiervoor te melden bij de receptie. Hoe is de gezondheidszorg voor de bewoners van het asielzoekerscentrum geregeld? De gezondheidszorg voor asielzoekers wordt geregeld via een landelijk gezondheidscentrum asielzoekers (GCA), dat fungeert als eerste aanspreekpunt voor medische zorg voor alle asielzoekers in de opvang van het COA. GCA contracteert huisartsen voor het leveren van huisartsenzorg aan asielzoekers. De asielzoekers worden ingeschreven bij een huisarts die werkzaam is voor GCA. Op een GCA-locatie werken huisartsen nauw samen met praktijkondersteuners en doktersassistenten. De praktijkondersteuner houdt inloopspreekuren op een azc. Meer info: Hoe lang verblijft een asielzoeker gemiddeld in de opvang van het COA? Dat is voor iedere asielzoeker verschillend. Een asielzoeker krijgt na zijn asielaanvraag binnen zes maanden van de Immigratie- en Naturalisatiedienst te horen of hij in Nederland mag blijven. Hebben mensen een positief besluit van de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) ontvangen, dan start voor hen de inburgering. De asielzoeker blijft op een locatie tot er geschikte woonruimte in een gemeente in Nederland wordt aangeboden. Wanneer een asielzoeker van de IND een negatieve beslissing ontvangt op zijn asielverzoek, kan hij in beroep gaan bij de rechter. Vervolgens is hoger beroep mogelijk. Uitgangspunt van de Vreemdelingenwet is dat de asielzoeker de beslissing op het hoger beroep niet in Nederland mag afwachten en dan dus niet meer wordt opgevangen door het COA. Na afwijzing van de asielprocedure is de begeleiding gericht op terugkeer. Wanneer moeten asielzoekers terug naar het land van herkomst? Wanneer de hele asielprocedure is doorlopen en er geen beroep meer mogelijk is, heeft de asielzoeker vanaf het moment van de uitspraak 28 dagen de tijd de COA-opvang te verlaten en vertrek uit Nederland of terugkeer naar het land van herkomst te regelen. Wat gebeurt er met asielzoekers die de opvang moeten verlaten? Vanaf het moment dat een asielzoeker een eerste negatieve beschikking van de IND krijgt, informeert het COA de asielzoeker over de mogelijkheid van vrijwillige terugkeer. Asielzoekers die zijn uitgeprocedeerd, ontvangen na 28 dagen geen geld en onderdak meer van het COA en zijn zelf verantwoordelijk voor hun vertrek uit Nederland en het regelen van de daarvoor benodigde documenten. Zij kunnen daarbij hulp vragen aan de Internationale Organisatie voor Migratie.

4 Ervaringen met de vestiging van een asielzoekerscentrum Hoe zijn de ervaringen elders? De praktijk leert dat het vestigen van een opvanglocatie bij aanvang op bedenkingen uit de omgeving stuit. Dezelfde praktijk leert dat het sluiten van een locatie tenminste evenveel bedenkingen uit de omgeving oproept. Wat zijn de voordelen voor de buurt c.q. gemeente Zeewolde? Een opvanglocatie voor asielzoekers is een bedrijf in het klein. Als een centrum wordt geopend kijkt het COA met de gemeente naar mogelijkheden om personeel via de regionale arbeidsvoorziening te werven. Het bouwen, onderhouden, schoonmaken van de gebouwen en beveiliging van een azc zijn werken en diensten die ingehuurd worden op basis van een centraal inkoopbeleid met (Europese) aanbestedingen. De praktijk leert dat leveranciers hun medewerkers vervolgens wel lokaal of regionaal inhuren. De asielzoekers ontvangen wekelijks een financiële toelage en besteden dit geld in winkels in de buurt. Voor veel culturen is het klaarmaken van maaltijden een belangrijke tijdsbesteding. De ervaring leert dat de middenstand in de buurt een impuls krijgt door een substantieel bedrag aan extra omzet per jaar. Wordt er na een bepaalde periode geëvalueerd? Het COA initieert regelmatig een overleg waarin betrokkenen, wijkagenten en de gemeente participeren. Veiligheid asielzoekerscentrum Hoe garanderen de gemeente en het COA de leefbaarheid en veiligheid op en rond de locatie? Veiligheid behoort tot de zorg van gemeente en politie. Dat geldt voor de gehele gemeente Zeewolde. De bewoners van het asielzoekerscentrum worden in dat opzicht gezien en gelijk behandeld als bewoners van Zeewolde. Het asielzoekerscentrum geldt als particulier terrein, waar het COA verantwoordelijk is voor de veiligheid. Op de locatie zijn dag en nacht BHV-medewerkers en beveiligingsmedewerkers aanwezig en bereikbaar. Het COA vangt al 20 jaar op ruim 80 locaties in Nederland vluchtelingen op en maakt altijd goede afspraken met lokale hulpverleners. Op een azc wordt door de GCA een Gezondheidscentrum ingericht, waar artsen en verpleegkundigen voor de bewoners een eerste aanspreekpunt zijn. Ook is er voor de bewoners van een azc een gcalijn beschikbaar: een telefoonverbinding met het medisch personeel van de GCA. Hoe zit het met de openbare orde? Het COA is verantwoordelijk voor de openbare orde op het terrein. Op de locatie is 24 uur per dag een beveiligingsbedrijf aanwezig. Voor het overige heeft de gemeente afspraken gemaakt met de politie. De bewoners van een azc hebben zich te houden aan de regels die gelden voor iedereen die in Nederland verblijft. Zij ontvangen bij aankomst in een azc een informatiemap met daarin bijvoorbeeld de huisregels waar zij zich aan te houden hebben. En dus wordt hier ook op dezelfde manier op toegezien zoals bij Nederlanders. Dat betekent dat bij overtredingen gewoon aangifte wordt gedaan bij de politie. Naarmate een misdraging ernstiger is, is de straf ook ernstiger. Voor een asielzoeker kan bij ernstige misdragingen het directe gevolg zijn dat zijn asielprocedure wordt stopgezet en hij/zij moet terugkeren naar het land van herkomst.

5 Gemeente Zegt het college van B&W ja tegen de tijdelijke opvang van asielzoekers? Voordat het College van Burgemeester en Wethouders een definitief standpunt inneemt, wordt eerst met het COA gesproken over een aantal randvoorwaarden op het gebied van veiligheid, verkeersveiligheid, openbare orde, zorg, welzijn, onderwijs en draagvlak. Ook worden de opmerkingen en aandachtspunten van inwoners en raadsleden, die op donderdag 21 mei tijdens de bijeenkomst of op 26 mei tijdens het Beraad gemaakt zijn, betrokken bij het uiteindelijke besluit. Wel is het college van mening dat mensen in nood, die afhankelijk zijn van ondersteuning, op de betrokkenheid van de gemeente Zeewolde kunnen rekenen. De gemeente wil hierin haar verantwoordelijkheid nemen en actief bijdragen aan een oplossing voor een tijdelijke opvang van asielzoekers. Zeewolde neemt daarmee haar (maatschappelijke) verantwoordelijkheid voor de opvang van vluchtelingen. Een opvanglocatie verschaft daarnaast ook enige directe en indirecte werkgelegenheid (medewerkers COA, toeleveranciers, schoonmaak, onderwijs, beveiliging etc.). Zijn er voor de gemeente Zeewolde kosten aan verbonden? Het standpunt van het college is dat de realisatie en exploitatie van een tijdelijke opvanglocatie in Zeewolde kostenneutraal is. Wat moet de gemeente, kostenneutraal, regelen? Omgevingsvergunning en ruimtelijke procedures voor nieuwe gebouwen voor arbeidsmigranten en nieuwe voorzieningengebouwen voor het azc. Wijzigen gebruiksvergunning bestaande logiesgebouwen Formaliteiten ten behoeve van de verbreding van de Bosruiterweg Afspraken maken over veiligheid, onderwijs, zorg en welzijn op de locatie. Afspraken maken over (openbaar) vervoer Wie zijn betrokken bij een opvanglocatie voor vluchtelingen? Naast het college van B&W en de gemeenteraad zijn ook politie, brandweer, zorgleveranciers, scholen, welzijnsinstellingen, kerken, sportverenigingen, uitzendbureaus en het UWV betrokken bij het vestigen van een azc. Tijdelijke opvanglocatie aan de Bosruiterweg Waarom is de locatie aan de Bosruiterweg in beeld voor de tijdelijke opvanglocatie? Het verzoek van het COA aan gemeente Zeewolde richt zich op de tijdelijke opvang van asielzoekers aan de Bosruiterweg. Dit terrein is al in gebruik als hotel voor migranten en kan relatief eenvoudig worden ingericht als een asielzoekerscentrum (azc). Hoe gaat de tijdelijke opvanglocatie er uitzien? Als gemeente Zeewolde instemt met de vestiging van een azc aan de Bosruiterweg, kan het COA met de eigenaar van de locatie plannen uitwerken om hier een azc te kunnen realiseren. Kan ik bezwaar maken tegen de omgevingsvergunning? Zodra de aanvraag van de omgevingsvergunning door de gemeente is ontvangen, wordt dit gepubliceerd op de gemeentelijke informatiepagina in de Zeewolde Actueel en op Belanghebbenden kunnen na verlening van een tijdelijke omgevingsvergunning binnen zes weken bezwaar maken. Ook het besluit op de aanvraag wordt gepubliceerd.